Temat: Siłownie wiatrowe na morzu.

SPIS TREŚCI:

1. Definicje. ................................................................................................................................ 1

2. Wstęp. .................................................................................................................................... 2

3. Elementy siłowni wiatrowej. ................................................................................................ 4

4. Lokalizacja. ........................................................................................................................... 6

5. Zalety i wady siłowni wiatrowych na morzu. .................................................................... 8

6. Problemy konstrukcyjne i eksploatacyjne. ...................................................................... 10

7. Farmy wiatrowe na Polskim wybrzeżu. ........................................................................... 18

8. Etapy budowy siłowni wiatrowej na morzu. .................................................................... 19

1. Definicje.

Wiatr – jest to ruch powietrza atmosferycznego o przeważającej składowej poziomej

względem powierzchni Ziemi, powstały wskutek nierównomiernego rozkładu ciśnienia

atmosferycznego na danym poziomie nad powierzchnią Ziemi.

Elektrownia wiatrowa to zespół urządzeń produkujących energię elektryczną,

wykorzystujących do tego turbiny wiatrowe. Energia elektryczna uzyskana z wiatru jest

uznawana za ekologicznie czystą, gdyż, pomijając nakłady energetyczne związane

z wybudowaniem takiej elektrowni, wytworzenie energii nie pociąga za sobą spalania

żadnego paliwa. Światowym potentatem w produkcji energii wiatrowej są Niemcy (ok. 40%

produkcji w skali całego globu).

Farma wiatrowa - instalacja złożona z pojedynczych turbin wiatrowych w celu produkcji

energii elektrycznej. Skupienie turbin pozwala na ograniczenie kosztów budowy i utrzymania

oraz uproszczenie sieci elektrycznej. Farmy wiatrowe mogą być lokowane na lądzie lub poza

lądem. Sieć farm wiatrowych szybko rozwija się np. w Danii i Niemczech.

Turbina wiatrowa – urządzenie zamieniające energię kinetyczną wiatru na pracę

mechaniczną w postaci ruchu obrotowego wirnika.

2. Wstęp

.

Energia wiatrowa była najwcześniej, obok spalania drewna, eksploatowaną przez

człowieka energią odnawialną. Pierwsze wiatraki były wykorzystywane przez ludzi do

mielenia ziarna, oraz pompowania wody. Światowe zasoby energii wiatru, które nadają się do

wykorzystania z technicznego punktu widzenia, to 53 tys. TWh/rok. Ta ilość energii jest 4

razy większa niż wynosiło globalne zużycie energii elektrycznej w 1998 roku.

Koniec XX wieku odznaczał się rosnącym wykorzystaniem odnawialnych źródeł

energii na świecie. Wiodące miejsce wśród „zielonych” źródeł energii zajęła energetyka

wiatrowa, która nie emituje szkodliwych zanieczyszczeń oraz produkuje prąd ze źródła

odnawialnego.

Elektrownie wiatrowe wpisały się już na trwałe do krajobrazu wielu regionów Europy,

położonych zwłaszcza nad Morzem Północnym. Silne wiatry znad Atlantyku sprzyjają dalszej

ekspansji energetyki wiatrowej w Europie Zachodniej.

Rys. 1. Zainstalowana moc w UE w 2008r.
Źródło: Europejskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej EWEA.

Dynamicznie rozwija się energetyka wiatrowa na morzu. W 2008 roku zainstalowano

357 MW, co daje łącznie 1 471 MW zainstalowanej mocy. W chwili obecnej stanowi to

prawie 2,3 % mocy zainstalowanej w elektrowniach wiatrowych w Europie

Tab. 1. Istniejące farmy wiatrowe na morzu w Europie do 2001r.

Lokalizacja

Rok

Moc w

(MW)

Głębokość wody

w [m]

Odległość od

lądu

Nogersund (SE)

1991

(-98)

1x 0,22

7

250m

Vindeby (DK)

1991

11x0,45=4,95

3-5

1,5 km

Medemblik

1994

4x0,5=2

5-10

0,75km

Tuno Knob (DK)

1995

10x0,5=5

3-5

6 km

Drontem (NL)

1996

28x0,6=16,8

5

20m

Bockstigen Valar

(SE)

1998

5x0,5=2,5

6

3km

Middelgruden

(DK)

2000

20x2=40

3-6

3km

Utgrunden (SE)

2000

7x1,425=10

7-10

8km

Blyth (UK)

2000

2x2=4

8

800m

Yttre Stengrund

2001

5x2=10

6-10

5km

(SE)

Źródło: Energetyka wiatrowa - planowanie i realizacja, Materiały z konferencji 21-22.03.2002, Gdańsk.

3. Elementy siłowni wiatrowej.

Rys. 2. Uproszczony schemat budowy typowej siłowni wiatrowej.
Źródło: www.postcarbon.pl

Turbiny wiatrowe używane na morzu są podobnie projektowane jak te używane na

lądzie jednak z pewnymi modyfikacjami, takimi jak: większe generatory, większe

specjalistyczne oprzyrządowanie, dublowanie komponentów. Wymagania dotyczące wyższej

niezawodności są osiągane poprzez:

- szybszą rotację wirnika niż tych na lądzie,

- większymi generatorami dla odpowiedniej wielkości wirnika,

- większym napięciem generatora.

Elektrownia wiatrowa składa się z wirnika i gondoli umieszczonych na wieży.

Najważniejszą częścią elektrowni wiatrowej jest wirnik, w którym dokonuje się zamiana

energii wiatru na energię mechaniczną. Osadzony jest on na wale, poprzez który napędzany

jest generator. Wirnik obraca się najczęściej z prędkością 15-20 obr/min, natomiast typowy

generator asynchroniczny wytwarza energię elektryczną przy prędkości ponad 1500 obr/min.

W związku z tym niezbędne jest użycie skrzyni przekładniowej, w której dokonuje się

zwiększenie prędkości obrotowej. Najczęściej spotyka się wirniki trójpłatowe (rzadziej dwu-

lub jednopłatowa, ewentualnie o większej liczbie łopat), o poziomej osi obrotu. Wirnik

ustawiony jest "na wiatr" i zamocowany w gondoli zbudowanej z włókna szklanego

wzmocnionej poliestrem. W piaście wirnika umieszczony jest serwomechanizm pozwalający

na ustawienie kąta nachylenia łopat (skoku). Gondola musi mieć możliwość obracania się o

360 stopni, aby zawsze można ustawić ją pod wiatr. W związku z tym na szczycie wieży

zainstalowany jest silnik, który poprzez przekładnię zębatą może ją obracać. W elektrowniach

małej mocy, gdzie masa gondoli jest stosunkowo mała, jej ustawienie pod wiatr zapewnia ster

kierunkowy zintegrowany z gondolą. Pracą mechanizmu ustawienia łopat, i kierunkowania

elektrowni zarządza układ mikroprocesorowy na podstawie danych wejściowych

(np. prędkości i kierunku wiatru). Ponadto w gondoli znajdują się: transformator, łożyska,

układy smarowania oraz hamulec zapewniający zatrzymanie wirnika w sytuacjach

awaryjnych (np. zbyt duża prędkość wiatru 50węzłów)

1. Fundament.

2. Wyjście do sieci elektroenergetycznej

3. Wieża

4. Drabinka wejściowa

Rys. 3. Budowa wieży elektrowni wiatrowej.
Źródło: www.wikipedia.pl

Cała konstrukcja stoi na fundamencie, z wieży turbiny znajduje się wyjście do sieci

elektroenergetycznej a także przez wieżę prowadzi drabinka wejściowa.

Rys. 4. Typowa farma wiatrowa na morzu.
Źródło: www.offshore-sea.org.uk

4. Lokalizacja.

Wydajność siłowni wiatrowych na morzu w dużej mierze zależna jest od ich

lokalizacji w terenie. Na wydajność siłowni zasadniczy wpływ ma ukształtowanie terenu i

przeszkody, które znajdując się na drodze przesuwających się mas powietrza, powodują

gwałtowne zmniejszenie prędkości wiatru i wzrost turbulencji w jej pobliżu. Zaburzenie w

przepływie wywołane przeszkodą ma niezwykle negatywny wpływ na trwałość i żywotność

konstrukcji.

Energia wiatru jest wprost proporcjonalna do prędkości wiatru w potędze trzeciej.

Przy powierzchni Ziemi prędkość wiatru równa się zeru, co jest spowodowane siłami tarcia.

Zmienność wiatru w ujęciu przestrzennym to także uzależnienie od wysokości i

ukształtowania terenu. Średnia prędkość wiatru rośnie wraz z wysokością względem

powierzchni ziemi. Im wyżej tym wiatr ma coraz bardziej stały charakter (mniejsze

turbulencje spowodowane ukształtowaniem terenu). Z drugiej strony wraz ze wzrostem

wysokości względem poziomu morza zmniejsza się gęstość powietrza a to oznacza mniejszą

proporcjonalnie moc wiatru.

Elektrownie wiatrowe wykorzystują moc wiatru w zakresie jego prędkości od 4 do

25 m/s. Przy prędkości wiatru mniejszej od 4 m/s moc wiatru jest niewielka, a przy

prędkościach powyżej 25 m/s ze względów bezpieczeństwa elektrownia jest zatrzymywana.

Elektrownie wiatrowe na morzu buduje się w odległości nie mniejszej niż 10 km od brzegu,

ale nie większej niż 20-25 km (z każdym kilometrem rośnie koszt przesyłu energii na ląd). Do

tego woda w tym miejscu nie powinna mieć głębokości większej niż 25 metrów, aby turbinę

można było bez trudu ustawić na dnie. Wiatraki nie mogą też szkodzić przyrodzie i dlatego

nie mogą się wznosić zbyt wysoko by nie przeszkadzać migrującym koloniom ptaków.

Elektrownie na morzu są nieco droższe niż farmy lądowe, ale znacznie bardziej wydajne. Na

morzu wiatr wieje o wiele silniej niż na lądzie, dzięki temu wiatraki na morzu mogą pracować

przez 7,5 tys. godzin rocznie, tymczasem na lądzie 2-3 tys.

Rys. 5 Duńska farma Middelgrunden - 20 wiatraków po 2 MW.
Źródło: www.postcarbon.pl

Obszar, na którym zlokalizowane jest pole elektrowni wiatrowych jest, ze względu na

bezpieczeństwo nawigacji, akwenem zamkniętym dla normalnej nawigacji (za wyjątkiem statków

zajmujących się eksploatacją, serwisem i konserwacją obiektów i urządzeń elektrowni). Fakt ten

rzutuje na prowadzenie bezpiecznej nawigacji na akwenach przyległych. Zwykle wokół

elektrowni wiatrowych ustanawiany jest obszar ochronny (zamknięty dla nawigacji.

Kolejnym, nie mniej ważnym czynnikiem determinującym lokalizację pola elektrowni

wiatrowych jest taki dobór akwenu, aby powstała inwestycja nie ograniczała ani nie utrudniała

dostępu do portów morskich. Należy przy tym wziąć pod uwagę nie tylko obecne parametry

torów podejściowych do portów, ale również perspektywy rozwoju tychże portów, a także dróg

morskich zapewniających dostęp do nich. Pole elektrowni wiatrowych należy uważać za

przeszkodę nawigacyjną i z tego powodu musi być ono oznakowane zgodnie z obowiązującymi,

międzynarodowymi zaleceniami.

Rys. 6. Przykładowy układ morskiego pola elektrowni wiatrowych.
Źródło: L. Gucma, M. Materac, Wpływ lokalizacji morskich elektrowni wiatrowych na bezpieczeństwo
Nawigacji.

5. Zalety i wady siłowni wiatrowych na morzu.

Na morzu zlokalizowany jest ogromny potencjał energetyczny możliwy do

zagospodarowania, zarówno pod względem obszaru, jak ze względu uzyskania znacznie

wyższej produktywności i instalowania turbin wiatrowych o większych mocach, niż w

przypadku farm wiatrowych na lądzie. Na morzu prędkość wiatru i jego stabilność są znaczne

większe, niż na lądzie.

Tab. 2. Porównanie możliwości pozyskania energii z lądowych i morskich elektrowni wiatrowych.

Źródło: B. Gutkowski, M. Bartmański ,,Bariery hamujące powstanie przybrzeżnej energetyki wiatrowej
(off-shore) w Polsce oraz wskazanie kierunków działań usuwających te bariery”, Gdańsk 21.02.2008 r.

Zarówno dla lądowych, jak i morskich elektrowni wiatrowych uzyskanie 1 TWh

energii oznacza redukcję emisji 1 mln ton CO

2

do atmosfery.

Nad Morzem Północnym i Bałtykiem farmy wiatrowe przemieszczają się z lądu na

przybrzeżne wody. W porównaniu z terenami lądowymi, lokalizacja turbin wiatrowych na

otwartym morzu posiada kilka wyraźnych zalet:

1) Wiatry wykazują większą stabilność, umożliwiając bardziej efektywne wykorzystanie

ich energii oraz zmniejszenie zużycia urządzeń.

2) Siła wiatru na morzu jest większa na niższej wysokości, co umożliwia użycie niższych

wież.

3) Wiatry przybierają na sile w miarę oddalania się od brzegu.

Obszary morskie stwarzają więcej przestrzeni dla lokalizacji farm wiatrowych. Dzięki

tym zaletom wiatrowa energetyka morska będzie się rozwijać w najbliższych latach w

niektórych krajach Europy Zachodniej. Dodatkowe zalety to:

1) Turbiny pracujące z dala od lądu stanowią mniejsze zagrożenie dla ptaków

wędrownych, które wolą trzymać się bliżej brzegu.

2) Wiatraki nie przeszkadzają przeciwnikom, którzy uważają, że tego typu budowle

szpecą krajobraz.

Obrońcy środowiska i rybacy obawiają się szkodliwego wpływu na życie morskie.

śegluga morska nie chce nowych przeszkód na torach wodnych, zaś lotnictwo obawia się

kolizji nisko latających samolotów, helikopterów i spadochroniarzy z turbinami wiatrowymi.

Wreszcie niektóre społeczności lokalne dostrzegają uciążliwość sąsiedztwa nowych obiektów

energetycznych. Wśród wad elektrowni wiatrowych na morzu można zaliczyć:

1) Trudności budowlane.

2) Koszty budowy podrażają wysokie opłaty za transport sprzętu i personelu oraz użycie

ciężkiego sprzętu budowlanego.

3) Problemy stwarza budowa podwodnej linii kablowej.

Należy zaznaczyć, że energia pozyskiwana z wiatru, choć ostatnio staniała, wciąż jest

droższa niż ta z tradycyjnych surowców jednak znaczne dofinansowania tego typu inwestycji,

przy uwzględnieniu dobrych warunków wietrznych powodują, iż inwestycje tego typu

zdobywają coraz większa rzeszę inwestorów.

Rys. 7. Typowy rozkład kosztów budowy siłowni wiatrowej na morzu.
Źródło: www.offshorewindenergy.org

6. Problemy konstrukcyjne i eksploatacyjne.

Instalując elektrownie wiatrowe na morzu mamy do czynienia z dużymi problemami

technicznymi takimi jak: posadowienie turbin, prowadzenie kabli podwodnych. Pokonanie

problemów geologicznych i ekologicznych, wiąże się to wszystko z koniecznością

przeprowadzenia niezbędnych badań.

Podczas konstruowania siłowni wiatrowej szczególną uwagę zwraca się na zjawisko

zmęczenia materiału, na kombinacje fal, wiatru i obciążenia lodem oraz na turbulencje

spowodowane przez stosunkowo małą odległość pomiędzy turbinami wiatrowymi. Kolejny

ważny problem techniczny to dobór odpowiednich fundamentów.

Trudne warunki atmosferyczne wymusiły specjalne dostosowanie turbin do

środowiska morskiego. Adaptacja ta obejmuje w szczególności użycie specjalnych farb i

powłok zabezpieczających przed rdzą, środków odwilżających urządzenia oraz wodoszczelnej

obudowy turbiny.

Do głębokości mniejszej niż 10m, opłacalne jest stosowanie tradycyjnego

fundamentowania grawitacyjnego, opartego na wykorzystaniu konstrukcji żelbetonowych.

Dla głębokości od 10 do 15m polecany jest fundament stalowy w postaci pala o średnicy od

3,5 do 5m, który jest ‘’wpuszczany” w dno akwenu na głębokość od 10 do 20m. Dla

większych głębokości, stosowana jest technologia oparta na trójnożnych stalowych

platformach – w założeniach bazuje na konstrukcjach wykorzystywanych w morskich

platformach wydobywczych. Bardzo istotnym czynnikiem jest okres trwałości fundamentów,

który wynosi ok. 50 lat. To pozwala przy użyciu tego samego fundamentu, na eksploatację

dwóch generacji elektrowni wiatrowych (przewidywany czas pracy około 25 lat) przy

zachowaniu tej samej lokalizacji. Techniką pozwalającą na określenie podłoża

podfundamentowego jest sondaż sejsmoakustyczny. Tego typu badania pozwalają na

precyzyjne określenie różnych charakterystyk podłoża. Dostęp do elektrowni wiatrowych na

morzu jest możliwy dzięki łodzi lub przy użyciu helikoptera

Transformatory są nierozłącznym elementem siłowni wiatrowych i służą dopasowaniu

wytwarzanej energii elektrycznej w generatorach pojedynczych urządzeń, do linii

energetycznej odbierającej tę energię. Problem ekologiczny występuje w związku z tym, że

chłodzenie transformatorów odbywa się przy użyciu oleju elektroizolacyjnego, którego ilość

dla przykładowej wielkości transformatora o mocy 40MVA wynosi ok. 13 ton. Projektując

farmę wiatrową na morzu należy brać po uwagę ryzyko wycieku oleju z transformatorów i

uwzględniać w projekcie technicznym zabezpieczenia przed takimi ewentualnościami.

Jednym z możliwych zabezpieczeń jest szczelna misa olejowa umożliwiająca zatrzymanie

całej objętości oleju wraz z urządzeniami do odolejenia i odpompowania wycieków. Innym

rozwiązaniem jest stosowanie obudów dwuściennych.

Oddalenie farm wiatrowych od lądu, a także duże ilość energii, które muszą zostać

przesłane na ląd wymagają specjalnej specjalnej sieci przesyłowej, która najczęściej leży pod

dnem morza. Duże ilości energii wymagają zastosowania odpowiednich kabli trójżyłowych w

specjalnej osłonie odpornej na działanie morza. Przykład takiego kabla przedstawia (rys. 7).

Rys. 8. Kabel przesyłowy.
Źródło: E. Hau, Wind turbines: fundamentals, technologies, application, economics, Edition 2, Birkhäuser
2006r.

Grawitacyjne podstawy siłowni wiatrowych (GBS - Gravity Base Structure) mogą być

tworzone z betonu lub stali i wypełniane piaskiem lub innym ciężkim materiałem.

Grawitacyjne podstawy są typowymi dla płytkich obszarów, twardego i zwięzłego dna.

Podstawy takie konstruowane są w suchym doku a następnie transportowane na miejsce

zatopienia. Tego typu konstrukcje mają dużą płaską podstawę, która ma utrzymać całą

konstrukcję opierającą się siłą wytwarzaną przez turbinę wirnika, jej rozmiar będzie zależał

od warunków falowych i rodzaju gruntu.

Jednopalowe konstrukcje są najczęściej tworzone ze stali i wpuszczane do 20m w dno

i stawiane są do głębokości 20m Są one typowymi dla płytkich obszarów o ruchomym i

zwartym dnie.

Fundamenty oparte na trójnogu są przeznaczone na duże głębokości i luźne dno.

Rys. 9. Typy konstrukcji.
Monopile – pojedynczy pal, Braced tripod – trójnożna stalowa platforma, Gravity Base Structure-
podstawa grawitacyjna
Źródło: Energetyka wiatrowa - planowanie i realizacja, Materiały z konferencji 21-22.03.2002, Gdańsk.

Rys. 10. Typy konstrukcji.
Źródło: www.ambwashington.um.dk

Rys. 11. Trójnożna stalowa platforma.
Źródło: www.eurotrib.com

Rys. 12. Trójnożna stalowa platforma.
Źródło: www.offshorewindenergy.org

Rys. 13. Trójnożna platforma.
Źródło: www.wind-energy-the-facts.org

Rys. 14. Pojedynczy pal.
Źródło: E. Hau, Wind turbines: fundamentals, technologies, application, economics, Edition 2, Birkhäuser
2006r.

Rys. 15. Konstrukcja pojedynczego pala.
Źródło: www.wind-energy-the-facts.org

Rys. 16. Grawitacyjna, betonowa podstawa.
Źródło: www.offshorewindenergy.org

Rys. 17. Grawitacyjna podstawa.
Źródło: www.wind-energy-the-facts.org

Rys. 18. Wierzchołek grawitacyjnego fundamentu.
Źródło: Energetyka wiatrowa - planowanie i realizacja, Materiały z konferencji 21-22.03.2002, Gdańsk.

7. Farmy wiatrowe na Polskim wybrzeżu.

Farmy wiatrowe nie mogą powstawać na całym obszarze polskiego Bałtyku. Należy

omijać obszary "Natura 2000", poligony Marynarki Wojennej, łowiska, tereny, skąd czerpie

się piasek do odbudowy, miejsca chronione dla podwodnej archeologii, gdzie znajdują się

wraki statków, a także Zatokę Gdańską, mierzeje.

Pierwsza farma wiatraków na morzu ma powstać w rejonie miejscowości Karwia

i Dębki. Planowana inwestycja ma składać się z 33 elektrowni, każda o mocy 3 megawatów.

Jedna morska farma wiatrowa o mocy 300 MW może wyprodukować tyle prądu, ile dwie-trzy

lądowe farmy wiatrowe tej samej mocy.

Należy dodać, że planowano już wiele inwestycji siłowni wiatrowych na polskim

wybrzeżu, lecz żadna z nich nie doczekała się końca. Spowodowane jest to głównie

protestami ekologów i rybaków, a także części samorządowców, którzy uważają, że wiatraki

na morzu obniżą walory turystyczne nadmorskich miejscowości.

Inwestycje w zieloną energię wymuszają regulacje unijne - do 2010 r. 7,5% energii

powinno być wytworzone z odnawialnych źródeł, do 2020 r. aż 20%. Obecnie wskaźnik ten

wynosi w Polsce zaledwie 3,7%.

Główne bariery utrudniające rozwój energetyki wiatrowej na morzu (offshore)
w Polsce:

1)

Brak woli politycznej odnośnie powstania energetyki wiatrowej off-shore w Polsce,

bariera legislacyjna (nie ustalono procedur odnośnie realizacji inwestycji na morzu

w obszarach NATURA 2000).

2)

Brak zatwierdzonych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich

co stanowi istotne wydłużenie procesu inwestycyjnego tego typu.

3)

Brak polityki morskiej określającej np. kierunki wykorzystania przestrzeni morskiej,

niespójne rozwiązania prawne dotyczące procesu uzyskiwania pozwoleń i opłat związanych

z budową morskich farm wiatrowych.

4)

Brak przygotowanej sieci elektroenergetycznej do odbioru wyprodukowanej energii,

kiepska infrastruktura elektroenergetyczna.

5)

Brak wystarczającej ilości linii przesyłowych w Polsce Północnej co w znacznym

stopniu utrudnia realizację, fizycznych przyłączy farm wiatrowych do sieci przesyłowej.

6)

Problem z bilansowaniem mocy w przypadku kilkugodzinnych i dłuższych okresów

ciszy - istnieje wówczas konieczność zwiększenia mocy (zbudowania nowych) elektrowni

gazowych lub szczytowo-pompowych, które pozwoliłyby na działanie Krajowego Systemu

Energetycznego bez zakłóceń.

7)

Brak zachęt ze strony Państwa np. ustalenia cen energii pochodzących z tego źródła

w perspektywie dłuższego czasu.

8)

Częściowy brak akceptacji społecznej dla wiatraków na morzu.

W Polsce funkcjonuje Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej PWEA (Polish

Wind Energy Association), które istnieje od 1999r. PWEA jest organizacją wspierającą i

promującą rozwój energetyki wiatrowej. W Europie funkcjonuje Europejskie Stowarzyszenie

Energetyki Wiatrowej EWEA (European Wind Energy Association) a na świecie Światowe

Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej WWEA (Word Wind Energy Association ).

8. Etapy budowy siłowni wiatrowej na morzu.

1) Składanie łopat wirnika.

2) Stawianie fundamentów siłowni wiatrowej.

3) Montaż turbiny.

4) Transport wirnika.

5) Ostateczny cel.

Spis rysunków.

Rys. 1. Zainstalowana moc w UE w 2008r. ............................................................................... 3

Rys. 2. Uproszczony schemat budowy typowej siłowni wiatrowej. ............................................ 4

Rys. 3. Budowa wieży elektrowni wiatrowej. ............................................................................. 5

Rys. 4. Typowa farma wiatrowa na morzu. ................................................................................ 6

Rys. 5 Duńska farma Middelgrunden - 20 wiatraków po 2 MW. ............................................... 7

Rys. 6. Przykładowy układ morskiego pola elektrowni wiatrowych. ......................................... 8

Rys. 7. Typowy rozkład kosztów budowy siłowni wiatrowej na morzu. ................................... 10

Rys. 8. Kabel przesyłowy. ......................................................................................................... 12

Rys. 9. Typy konstrukcji. ........................................................................................................... 13

Rys. 10. Typy konstrukcji. ......................................................................................................... 13

Rys. 11. Trójnożna stalowa platforma. .................................................................................... 14

Rys. 12. Trójnożna stalowa platforma. .................................................................................... 14

Rys. 13. Trójnożna platforma. .................................................................................................. 15

Rys. 14. Pojedynczy pal. ........................................................................................................... 15

Rys. 15. Konstrukcja pojedynczego pala. ................................................................................. 16

Rys. 16. Grawitacyjna, betonowa podstawa. ........................................................................... 16

Rys. 17. Grawitacyjna podstawa. ............................................................................................. 17

Rys. 18. Wierzchołek grawitacyjnego fundamentu. .................................................................. 17

Spis tabel.

Tab. 1. Istniejące farmy wiatrowe na morzu w Europie do 2001r. ............................................ 3

Tab. 2. Porównanie możliwości pozyskania energii z lądowych i morskich elektrowni

wiatrowych. ................................................................................................................................ 9

Źródła:

1. B. Gutkowski, M. Bartmański ,Bariery hamujące powstanie przybrzeżnej energetyki

wiatrowej (off-shore) w Polsce oraz wskazanie kierunków działań usuwających te

bariery”, Gdańsk 21.02.2008r.

2. D. Robb „Working with the elements”, European Power News 3/2002

3. E. Hau, Wind turbines: fundamentals, technologies, application, economics, Edition 2,

Birkhäuser 2006r.

4. Energetyka wiatrowa - planowanie i realizacja, Materiały z konferencji 21-22.03.2002,

Gdańsk.

5. Europejskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej EWEA.

6. Gazeta Wyborcza nr 201, wydanie z dnia 29/08/2007 GOSPODARKA, str. 23

7. J. Gronowicz, Niekonwencjonalne źródła energii, Radom-Poznań 2008r.

8. L. Gucma, M. Materac, Wpływ lokalizacji morskich elektrowni wiatrowych na

bezpieczeństwo Nawigacji.

Źródła internetowe:

1. www.postcarbon.pl

2. www.wikipedia.pl

3. www.offshore-sea.org.uk

4. www.offshorewindenergy.org

5. www.ambwashington.um.dk

6. www.eurotrib.com

7. www.wind-energy-the-facts.org