Rozdział 5

Wstęp do nowego Eksploratora

Nowy Pasek zadań: łatwiejszy dostęp do aplikacji

Jedną z pierwszych rzeczy, jaką zauważymy rozpoczynając pracę
z serwerem Windows NT 4, jest nowy Pasek zadań (T askbar).
Standardowo jest on umieszczony u samego dołu ekranu (rysunek
5.1). Położenie to możemy jednak zmienić (rysunek 5.2).
Szczególnie rzuca się w oczy nowy przycisk -

Start

, wyświetlany na

jednym końcu paska; aktualny czas systemowy widoczny jest po
drugiej stronie. Podstawową funkcją paska zadań jest wyświetlanie
(w postaci przycisków) aktualnie realizowanych aplikacji.

Rys. 5.1. Pulpit
i Pasek zadañ
w serwerze
W indows NT.

176

Rozdział 5

Dzięki nowemu Paskowi zadań, przełączanie pomiędzy pracującymi
programami odbywa się niezwykle prosto: wśród widocznych na
nim przycisków klikamy ten - reprezentujący aplikację, do której
chcemy się przełączyć (rysunek 5.3).

Rys. 5.2. Pasek

zadañ z prawej

strony pulpitu.

Rys. 5.3. Pasek

zadañ W indows

NT, ilustrujący

aktualnie

realizowane

aplikacje.

Wstęp do nowego Eksploratora

177

Uwaga: Przełączanie zadań z pomocą ALT+TAB także wygląda
nieco inaczej, niż w poprzednich wersjach serwera NT. Zamiast
jednej tylko zmieniającej się kolejno, ikony działającej aplikacji,
naciśnięcie klawisza TAB przy wciśniętym ALT wyświetla poziomy
pasek z ikonami i nazwami wszystkich programów, które w danym
momencie pracują. Selektor w kształcie kwadratu przesuwa się
z ikony na ikonę za każdym naciśnięciem klawisza TAB. Klawisz
ALT należy zwolnić wtedy, gdy selektor znajdzie się ponad ikoną
programu, do którego chcemy przejść. Kombinacja
SHIFT+ALT+TAB przemieszcza selektor w

przeciwną stronę

poziomej listy programów.

Wzbogacony M enedżer zadań (Task M anager)

Menedżer zadań w Windows NT Server jest wiele oferującym
i przez to - bardzo cennym narzędziem. By uzyskać do niego
dostęp, należy prawym klawiszem myszy kliknąć puste miejsce na
Pasku zadań lub uruchomić kombinację klawiszy
CT RL+ALT +DEL. Wywołane zostanie wówczas okno dialogowe

Window s NT Security

(zabezpieczeń systemu Windows NT ),

z którego wybieramy

Task

Manager

. Po jego pierwszym

uruchomieniu zobaczymy kartę

Applications (

rysunek 5.4). Widać

w niej wszystkie zadania, które nasz komputer-serwer NT w danej
chwili wykonuje. Jeśli wybierzemy jedno z zadań, będziemy je mogli
zakończyć opcją

End Task

u dołu okna. Można również przełączyć

się do jednego z działających programów, klikając jego nazwę na
liście Menedżera i wybierając przycisk

Sw itch To

.

Zaś po wybraniu

nowego zadania

New Task

, możemy, z wyświetlonego okna

dialogowego

Create New Task

(Utwórz nowe zadanie), uruchomić

zupełnie nową aplikację.

178

Rozdział 5

Gdy klikniemy zakładkę karty

Processes

(Procesy), ujrzymy listę

wszystkich procesów, realizowanych obecnie w

systemie

operacyjnym (rysunek 5.5). Można zaznaczyć jeden z

tych

procesów, klikając jego nazwę. Jeśli teraz wybierzemy opcję

End

Process

(Zakończ proces), wtedy zostanie on zlikwidowany.

T rzecia karta T ask Manager-a wyświetla wykresy graficzne:

CPU

Usage

(Użycie procesora),

CPU

Usage History, MEM Usage

(Użycie pamięci) oraz

Memory Usage

History

(rysunek 5.6). Okno

to pozwala pobieżnie oszacować obciążenie serwera bez
wywoływania Monitora wydajności (Performance Monitor).
W menu

Options

widzimy pozycję

Hide

When Minimized

(Ukryj

kiedy zminimalizowane). Jeśli ją wybierzemy, zminimalizowany
Menedżer zadań pojawi się na Pasku zadań. Jedyną oznaką jego
aktywności będzie zielony kwadracik po lewej stronie wskaźnika
czasu systemowego (rysunek 5.6 i

5.7). Jeśli przez chwilę

przytrzymamy kursor myszy ponad tym wskaźnikiem, zobaczymy
pole podpowiedzi

Tooltip

(inaczej „tips”), ilustrujące procentowe

obciążenie procesora. Możemy przywrócić T ask Manager-a do
poprzedniej postaci - klikając dwukrotnie jego kwadratowy
wskaźnik (lub klikając go prawym klawiszem myszy i - z menu
kontekstowego - wybierając opcję

Restore Task Manager.

Rys. 5.4. Nowy

Menedżer zadań

w W indows NT.

Wstęp do nowego Eksploratora

179

Przycisk i menu Start

W zakresie obsługi Windows NT przycisk

Start

ma znaczenie

strategiczne. Po jego kliknięciu wyświetlane jest menu startowe - tj.
wielopoziomowa lista dostępnych w systemie możliwości. Jak widać
na rysunku 5.8, w menu

Start

wykonać można praktycznie każdą

operację (np. uruchomić aplikację, znaleźć plik, wyświetlić pomoc,
zmienić ustawienia systemowe, przywołać ostatnio używane
dokumenty, czy też wylogować się lub zamknąć system). Gdy
wskaźnik myszy porusza się w górę lub dół listy opcji menu
startowego, jego ruchom towarzyszy wiernie pasek podświetlenia,
pojawiający się z chwilą wejścia w obszar menu

Start

(i znikający

z chwilą wyjścia).

Rys. 5.5. Karta
Process
Menedżera zadań
w NT.

180

Rozdział 5

Uwaga: Ponieważ Menedżer programów należy już bezpowrotnie
do przeszłości, stąd naciśnięcie CTRL+ESC nie wyświetli listy
aktywnych aplikacji (Task List). Choć okno dialogowe Windows NT
Security (Zabezpieczeń systemu Windows NT) nadal pozwala
zobaczyć listę wykonywanych w danej chwili zadań, to kombinacja
CTRL+ESC

Rys. 5.6. Karta

Performance

Monitor

( W ydajność) Task

Manager-a NT.

Rys. 5.7. Ikona

Task Manager-a
z wybraną opcją

Hide W hen

Minimized

Wstęp do nowego Eksploratora

181

wywołuje teraz menu

Start

. Jeśli pracujemy w pełnoekranowym

oknie wiersza poleceń i chcielibyśmy powrócić do pulpitu NT,
najprostszym sposobem będzie naciśnięcie ALT+ESC - jeśli prócz
tego działają inne programy. Jeśli inne programy nie działają,
wystarczy - by powrócić do Pulpitu - nacisnąć ALT+TAB.

Cztery górne pozycje menu startowego zawierają różne podmenu,
które rozwijają się, gdy tylko wskaźnik myszy pojawi się nad
którymś z nich. Pozycja

Programs

mieści na ogół wiele poziomów

podmenu, które zastąpiły grupy programów i ikony Menedżera
programów. W dalszym ciągu rozdziału dowiemy się, jak można
dodawać, usuwać i modyfikować opcje programowe, umieszczone
w menu

Start

. Listy opcji każdego z kolejnych poziomów podmenu

rozmieszczają się kaskadowo na przyległych obszarach pulpitu,
zapewniając łatwy dostęp i dobrą widoczność (patrz rysunek 5.9).
Przesuwaniu wskaźnika myszy z jednej pozycji menu kaskadowego
na drugą towarzyszy rozwijanie się tych, które są uaktywniane.

Rys. 5.8. Przycisk
Start i menu Start
w W indows NT.

182

Rozdział 5

Uwaga: Nowy interfejs Windows NT prezentuje kilka innych, nowych
pomysłów. Np. gdy przesuwamy kursor myszy ponad opcjami,
pasek wyróżnienia przemieszcza się wraz z nim - z jednej pozycji
menu do drugiej (bez wciskania któregokolwiek z klawiszy myszy).
Właściwość ta stanowi definitywne zerwanie z tradycją Windowsa
3.x i Windowsa NT 3.x. Dotyczy ona zarówno nowego menu

Start

,

jak i menu rozwijanych w programach aplikacji.

Uruchamianie aplikacji

Aby uruchomić aplikację z menu

Start

, klikamy przycisk

Start

,

ustawiamy wskaźnik myszy na pozycji

Programs

i klikamy jeden

z programów z rozwiniętego podmenu.

Rys. 5.9. Przycisk
Start w W indows

NT z kaskadą

rozwiniętych

podmenu.

Wstęp do nowego Eksploratora

183

Wskazówka: Serwer Windows NT 4 dysponuje narzêdziem o nazwie
Administrative Wizards (Kreatory administracyjne),
wspomagającymi wykonywanie rozlicznych zadań związanych
z zarządzaniem siecią. Aby dotrzeć do nowych Kreatorów, należy
kliknąć przycisk

Start

, wskazać myszą

Programs

,

Administrative

Tools

(Narzędzia administracyjne) i

kliknąć

Administrative

Wizards

. Nowe narzędzia usprawniają wiele wykonywanych na co

dzień prac administracyjnych - takich, jak dodawanie nowych
użytkowników, dodawanie i

modyfikowanie kont grupowych,

nadawanie uprawnień do folderów i plików, dodawanie drukarek
sieciowych i wiele, wiele innych (rysunek 5.10).

Przywoływanie ostatnio używanych dokumentów

Windows NT Server 4 oferuje możliwość szybkiego powrotu do
ostatnio otwieranych dokumentów (takich jak pliki edytorów
tekstów, arkuszy kalkulacyjnych, a nawet baz danych), jeśli zostały
one utworzone przez zarejestrowane aplikacje 32-bitowe.
Wystarczy w tym celu kliknąć przycisk

Start

, wybrać

Documents

i kliknąć nazwę dokumentu, z którym chcemy pracować (rysunek
5.11). Spowoduje to uruchomienie skojarzonej z dokumentem
aplikacji i samoczynne załadowanie do niej wybranego dokumentu.

Rys. 5.10. Nowe
Administrative
W izards
( Kreatory
administracyjne)
w W indows NT.

184

Rozdział 5

M odyfikowanie ustawień systemowych i monitorowanie
drukarek

Control Panel (Panel sterowania) Windows NT jest nadal centralną
„dyspozytornią”, w której dokonuje się zmian większości ustawień
konfiguracyjnych systemu. By z menu

Start

dojść do

Panelu

sterow ania

należy wybrać opcję

Settings

(Ustawienia) i kliknąć

następnie

Control Panel

(patrz rysunek 5.2). Z opcji

Settings

menu startowego można również uzyskać dostęp do innych
składników systemu. Można przeglądnąć folder drukarek (Printers),
klikając pozycję

Printers

(Drukarki) w jego podmenu. Wybierając

zaś sąsiedni Pasek zadań dostosujemy do własnych potrzeb zarówno
pasek zadań, jak i programy menu

Start

(temat ten omówiony

został w dalszej części rozdziału).

Uwaga: Programy narzędziowe Panelu sterowania oraz drukarki,
będące częścią systemu, mieszczą się teraz w specjalnych folderach
systemowych Windows NT. Do folderów tych można się też dostać
z umieszczonej na Pulpicie ikony/okna

My Computer

. Szczególnym

rodzajem folderów są foldery systemowe, które stanowią część
systemu operacyjnego i nie mogą być kasowane.

Rys. 5.11. Opcja

Documents

w menu

startowym

W indows NT.

Wstęp do nowego Eksploratora

185

Odszukiwanie plików, folderów i innych komputerów

Do odnajdywania poszczególnych folderów, plików lub innych
komputerów, będących częścią sieci użytkownika, służy opcja

Find

(Znajdź) z menu

Start

(rysunek 5.13). Naciskamy przycisk

Start

,

wybieramy

Find

, po czym klikamy pozycję

Files or Folders

(Pliki

lub foldery). W wyświetlonym polu tekstowym

Named

wpisać

trzeba nazwę szukanego, konkretnego pliku; można też poszukiwać
wszystkich plików lub folderów, które spełniają pewne kryteria
globalne (rysunek 5.14). Za pomocą listy rozwijanej

Look in

(

Szukaj w) określamy „przeszukiwany” napęd lokalny lub sieciowy.

Nie należy zapomnieć o zaznaczeniu pola opcji

Include subfolders

(Uwzględniaj podfoldery), jeśli wyszukiwanie powinno objąć
wszystkie podfoldery w obrębie określonego napędu. Kliknięcie
pola

Find

rozpoczyna wyszukiwanie; wyniki wyświetlane są

progresywnie w dolnym oknie.

Rys. 5.12. Opcja
Settings
( Ustawienia)
w menu Start.

Rys. 5.13. Opcja
Find w menu
startowym
W indows NT.

186

Rozdział 5

Plików i folderów można również poszukiwać w oparciu o ich
„datownik”, kliknąwszy kartę

Date Modified

(Data modyfikacji).

Natomiast karta

Adv anced

(Zaawansowane) w narzędziu

Find

umożliwia wyszukiwanie plików, zawierających określone łańcuchy
tekstowe. Można nawet zapamiętywać kryteria wyszukiwania, by
użyć ich później ponownie - należy kliknąć menu

File

i wybrać

Sav e

Search

(Zapisz wyszukiwanie). Dla każdej zapamiętanej

operacji wyszukiwania, na pulpicie serwera NT umieszczony zostaje
plik .fnd. Aby wraz z kryteriami zapisać i wyniki wyszukiwania,
klikamy menu

Options

i zaznaczamy

Sav e Results

(Zapisz

wyniki).

Można także lokalizować w sieci inne komputery - służy do tego
narzędzie Find: Computers z menu startowego. W polu tekstowym

Named

(Nazwa) wpisujemy nazwę konkretnego komputera lub

wzorzec ze znakami globalnymi (rysunek 5.15). Przeszukiwanie
rozpoczyna się po wybraniu

Find now

(ZnajdŸ teraz), a rezultaty

pojawiają się w dolnym oknie. Jeśli użytkownik ma odpowiednie
uprawnienia dostępu, może przejrzeć zawartość znalezionego
komputera (lub komputerów) - klikając dwukrotnie jego nazwę,
albo klikając ją prawym klawiszem myszy i wybierając

Open

(Otwórz) lub

Explore

(Eksploruj).

Rys. 5.14. Okno

dialogowe Find.

Wstęp do nowego Eksploratora

187

System pomocy

Menu

Start

zapewnia także - dzięki opcji

Help

- szerok¹ pomoc na

temat obs³ugi NT . Możemy ją też wywołać w inny sposób -
klawiszem F1 z pulpitu. Opcja ta prezentuje użytkownikowi
zupełnie nowy interfejs graficzny, z oknem dialogowym złożonym
z kart z zakładkami (tag). Karta

Contents

(Spis treści) zawiera spis

dostępnych tematów Pomocy (rysunek 5.16). Każdy z tych
tematów można, klikając dwukrotnie, penetrować w głąb aż do
znalezienia żądanych informacji. Ikony w

formie książek

przedstawiają ogólne zakresy tematyczne. Znaki zapytania
symbolizują konkretne pozycje, wyświetlane po ich zaznaczeniu
i kliknięciu przycisku

Display

lub drukowane - po wybraniu

Print

u

dołu okna dialogowego

Help

(rysunek 5.17).

Rys. 5.15. Okno
dialogowe Find:
Computer
w W indows NT.

Rys. 5.16. Okno
dialogowe Help.

188

Rozdział 5

Karta

Index

pomaga szybko znaleźć określoną kategorię pomocy -

tak, by można było zlokalizować i

przejrzeć informacje

w związanych z nią pozycjach (rysunek 5.18). W miarę wpisywania
kolejnych liter kategorii, zawęża się listę dostępnych tematów - do
tych, które odpowiadają wprowadzanej frazie. Gdy znajdziemy już
poszukiwany temat, klikamy jego tytuł w dolnym polu okna, po
czym wybieramy

Display

.

Find

- nowa karta w oknie dialogowym

Pomocy

, pozwala wyszuki-

wać te tematy, które w swym tekście zawierają konkretne słowa
kluczowe. Procedura ta jest znacznie skuteczniejsza, niż

Rys. 5.17. Okno

dialogowe Help

z wyświetlonymi

pozycjami

pomocy.

Rys. 5.18. Karta

Index okna

dialogowego

Help.

Wstęp do nowego Eksploratora

189

znajdowanie odnośników do pomocy przez samo tylko wpisywanie
nazw kategorii (patrz rysunek 5.19).

Przycisk

Options

(Opcje) zapewnia swobodę zmieniania różnych

parametrów wyszukiwania, takich jak wymóg pełnej zgodności słów
z wpisywanymi znakami. Można zażądać uwzględniania wszystkich
słów, które zaczynają się, kończą, lub tylko zawierają te litery,
które zostały wpisane. T ak więc należy najpierw - w górnym polu
rozwijanym - wpisać słowo (słowa), które chcemy znaleźć.
Następnie kliknąć jeden z wyświetlonych terminów w środkowym
polu listy. Wreszcie w dolnym polu wybrać żądany temat i kliknąć
przycisk

Display

.

Uruchamianie programów nie umieszczonych w menu Start lub
na Pulpicie

Opcja

Run

(Uruchom) menu

Start

pozwala wykonywać aplikacje,

a także otwierać foldery i

dokumenty, które nie zostały

umieszczone ani w menu

Start

, ani - jako ikony - na pulpicie.

Kliknięcie opcji

Run

w

menu startowym wywołuje jej okno

dialogowe (rysunek 5.20). T eraz, w rozwijanym polu listy

Open

(Otwórz), należy wpisać właściwą literę napędu, ścieżkę i nazwę
pliku wykonywalnego, folderu lub dokumentu. W

polu tym

przechowywana jest także lista ostatnio otwieranych pozycji. Jeśli
nie znamy dokładnej ścieżki lub nazwy pliku, zlokalizujemy je łatwo

Rys. 5.19. Karta
Find ( Znajdź)
okna
dialogowego
Help.

190

Rozdział 5

- wybierając

Brow se

(Przeglądaj). Gdy w omawianym polu znajdzie

się już pełne polecenie otwarcia lub uruchomienia, klikamy

OK

.

Wylogowanie się lub zamknięcie systemu

Wylogowanie się lub zamknięcie serwera NT wykonywane jest
podobnie, jak poprzednio. Kombinacja klawiszy CT RL+ALT +DEL
nadal wyświetla okno dialogowe

Window s NT Security

(Zabezpieczenia systemu Windows NT ). Można z niego zablokować
stację roboczą, wylogować się, zamknąć system, zmienić swe hasło,
przeglądnąć listę zadań, lub też wszystko anulować i powrócić do
serwera NT . Po naciśnięciu ALT +F4 nadal pojawia się okno
dialogowe

Shut Dow n Window s

(rysunek 5.21). Nowym sposobem

zatrzymania serwera lub tylko wylogowania się jest kliknięcie

Shut

Dow n

(Zamknij system) z menu

Start

, na co pojawi się takie samo

(jak po naciśnięciu ALT +F4) okno dialogowe

Shut Dow n

Window s

. Windows NT prosi o

określenie, którą z

trzech

możliwych akcji powinien wykonać:

!

Shut down the computer? (Zakończyć pracę komputera?)

!

Restart the computer? (Uruchomić ponownie komputer?)

!

Close all programs and log on as a different user? (Zamknąć

wszystkie programy i zalogować się jako inny użytkownik?)

Należy zaznaczyć odpowiedni przycisk i kliknąć

Yes

(T ak). Jeśli

natomiast chcielibyśmy anulować operację, nie wylogowując się lub
nie zatrzymując serwera, klikamy

No

.

Rys. 5.20. Okno

dialogowe Run

w menu Start.

Wstęp do nowego Eksploratora

191

Jak dostosować Pasek zadań i menu Start

W Windows NT , zarówno Pasek zadań (T askbar), jak i menu

Start

można dostosowywać do indywidualnych potrzeb, wybierając -
z menu startowego -

Settings

i klikając Pasek zadań. Pojawia się

wtedy okno dialogowe

Taskbar Properties

(Właściwości: pasek

zadań) (rysunek 5.22), które składa się z dwóch kart:

Taskbar

Options

(Opcje paska zadań) i

Start Menu Programs

(Programy

menu Start). Karta opcji paska zadań oferuje cztery opcje, każdą
zaopatrzoną w pole do zakreślania:

!

Alw ays on top

(Zawsze na wierzchu)

!

Auto hide

(Automatyczne ukrywanie)

!

Show small icons in Start menu

(Pokaż małe ikony w menu

Start)

!

Show Clock

(Pokaż zegar)

Pola opcji

Alw ays on top

oraz

Show Clock

są standardowo

zaznaczone (oczywiście, można wyczyścić jedno lub oba z tych pól,
jeśli nie chcemy mieć paska zadań zawsze na wierzchu i/lub
wyświetlanego zegara systemowego). Z

kolei standardowym

ustawieniem opcji

Auto hide

i

Show small icons in Start

menu

są

pola puste. Pole automatycznego ukrywania zaznaczamy wtedy,
gdy nie chcielibyśmy widzieć paska zadań dopóty, dopóki specjalnie
nie przesuniemy wskaźnika myszy poza pulpit - w miejsce, gdzie
powinien on być. Dopiero wtedy pasek się uaktywni i będzie
widoczny.

Pole opcji

Show small icons in Start menu

zaznaczamy wtedy,

gdy menu startowe o mniejszych wymiarach nam odpowiada lub
jeśli jest ono bardzo rozbudowane, z

wieloma dodatkowymi

Rys. 5.21. Okno

dialogowe Shut

Down W indows

( Zamknij system

W indows).

192

Rozdział 5

pozycjami dołączonymi na wierzchu (rysunek 5.23). Po dokonaniu
potrzebnych zmian klikamy

Apply

(Zastosuj) - aby uaktywnić

zmiany bez zamykania okna dialogowego

Taskbar: Properties

(Właściwości: Pasek zadań), lub

OK

- aby uaktywnić zmiany

i zamknąć okno. Kliknięcie

Cancel

unieważnia wszystkie dokonane

zmiany i zamyka okno dialogowe.

Rys. 5.22. Okno

dialogowe

Taskbar:

Properties

( W łaściwości:

Pasek zadań).

Rys. 5.23. Menu

Start z małymi

ikonami.

Wstęp do nowego Eksploratora

193

Wskazówka: Można w uproszczony sposób dodawać do menu

Start

nowe programy, przeciągając i upuszczając ikony lub skróty do
programów z pulpitu bezpośrednio na przycisk

Start

. Dodatkowe

programy układać się będą kolejno na wierzchu menu startowego,
tak jak to widać na rysunku 5.23.

Kartę

Start Menu Programs

(Programy menu Start) wybieramy

wtedy, gdy chcemy dodać, usunąć lub zmodyfikować umieszczone
tam aplikacje, lub gdy trzeba skasować zawartość opcji

Documents

(Dokumenty) menu startowego (rysunek 5.24).

Aby dodać nowe programy do menu

Start

:

1. Klikamy przycisk

Add

(Dodaj). Pojawia się okno dialogowe

Create

Shortcut

(Utwórz skrót).

2. W polu tekstowym

Command Line

(Wiersz polecenia)

wpisujemy literę napędu, ścieżkę i nazwę pliku wykonywalnego -
odpowiednią dla aplikacji, którą należy dodać do menu
startowego.

3. Jeśli nie jesteśmy pewni, jaka powinna być dokładna postać

wiersza poleceń, klikamy przycisk

Brow se

(Przeglądaj)

i znajdujemy nazwę wykonywalnego pliku. (Jeśli wiemy to na
pewno, przeskakujemy od razu do punktu 9). Pojawi się nowe
okno

Brow se

(rysunek 5.25). Jest ono bardzo podobne do

nowego okna

Open

(Otwórz), używanego do lokalizowania

i otwierania plików.

Rys. 5.24. Karta
Start Menu
Programs
( Programy menu
Start) okna
dialogowego
Taskbar:
Properties
( W łaściwości:
Pasek zadań).

194

Rozdział 5

4. Klikamy rozwijaną listę

Look in

(Szukaj w) - aby wybrać literę

napędu, odpowiednią dla szukanego programu.

5. Klikamy dwukrotnie właściwy folder w głównym polu okna

dialogowego

Brow se

(Przeglądaj) - by go otworzyć i wyświetlić

jego zawartość. Kontynuujemy otwieranie folderów, dopóki nie
znajdziemy nazwy pliku wykonywalnego dla szukanego
programu.

6. Zaznaczamy kliknięciem znaleziony plik.

7. Klikamy przycisk

Open

(Otwórz). Windows NT samoczynnie

wpisze wiersz poleceń w oknie dialogowym

Create Shortcut

(Utwórz skrót) (rysunek 5.26).

8. Klikamy

Next

.

9. Wybieramy folder z programami, w którym powinien znaleźć

się program dodawany do menu

Start

. Klikamy wybrany folder

albo przycisk

New Folder

(Nowy folder), jeśli program ma być

umieszczony w nowym folderze, dodanym do menu

Start

.

10. Klikamy

Next

.

11. Wpisujemy nazwę programu (Windows NT nazywa to skrótem

shortcut do programu) i klikamy

Finish

(Zakończ). T ym

samym wprowadziliśmy program do menu startowego (rysunek
5.27).

Rys. 5.25. Okno

dialogowe

Browse.

Wstęp do nowego Eksploratora

195

Aby usunąć programy z menu

Start

:

1. Klikamy przycisk

Remov e

(Usuń). Pojawi się okno dialogowe

Remov e Shortcuts/Folders

(Usuń skróty/foldery).

2. Kliknięciem zaznaczamy folder lub program, który chcemy

usunąć z menu

Start

.

3. Klikamy

Remov e

(Usuń).

4. Klikamy

Yes

, gdy pojawi się okno komunikatu

Confirm File

Delete

(Potwierdź usunięcie pliku).

5. Procedurę te powtarzamy dla każdego programu lub foldera,

który chcemy usunąć.

6. Klikamy przycisk

Close

(Zamknij), aby powrócić do okna

dialogowego

Taskbar Properties

(Właściwości: Pasek zadań).

Rys. 5.26. Okno

dialogowe Create
Shortcut ( Utwórz

skrót).

Rys. 5.27. Menu
Start z dodanym
nowym folderem
i nowym
programem.

196

Rozdział 5

Uwaga: Usunięcie skrótów do programów nie powoduje
skasowania plików wykonywalnych w samych programach. Skróty
są jedynie połączeniami (lub wskaźnikami) do rzeczywistych plików.
Dlatego skasowanie dowolnego skrótu, czy to z menu

Start

, czy

z Pulpitu, nie ma wpływu na pliki programów, gdyż te ostatnie są
przechowywane zwykle gdzie indziej - w folderach lokalnych lub
sieciowych. Skróty omówione są dokładniej w dalszej części tego
rozdziału, w podrozdziale zatytułowanym „Obiektowo zorientowana
metafora Pulpitu”.

Kliknięcie przycisku

Adv anced

(Zaawansowane) pozwala użyć - do

manipulowania folderem

Programs

w

menu

Start

- nowego

narzędzia do administrowania plikami i folderami. Jest nim -
Windows NT Explorer (Explorator Windows NT ), omówiony pod
koniec rozdziału, w części zatytułowanej „Nawigacja wśród plików
i folderów”.

Jeśli chcemy usunąć zawartość menu

Documents

(Dokumenty),

klikamy przycisk

Clear

(Wyczyœæ). W rezultacie opróżniona

zostaje lista ostatnio używanych dokumentów.

Ukończywszy adaptację Paska zadań i konfigurowanie menu

Start

,

klikamy

OK

i zamykamy okno dialogowe

Taskbar Properties

.

Nowy wystrój Okna

Ktoś, kto przyzwyczaił się do pracy z Windows 3.x lub Windows
NT 3.x, zauważy natychmiast, że „wystrój” okien w NT 4 (i
Windows 95) jest zupełnie inny. Okna NT cieszą oko bardziej
wygładzonym, trójwymiarowym wyglądem. Nowy wzór poprawia
zarówno efektywność, jak i estetykę.

Nowy wygląd okien w NT

T ytuły programów aplikacji są teraz na pasku tytułowym
wyrównane do lewej, a nie wyśrodkowane. W prawym górnym rogu
paska tytułowego mieści się grupa czterech (jednocześnie pojawiają
się tylko trzy) nowych ikon, kontrolujących formę okna. Ikony te
realizują funkcje minimalizacji, przywracania, maksymalizowania
i zamykania okien i reagują na pojedyncze kliknięcia. Na rysunku

Wstęp do nowego Eksploratora

197

5.28 przedstawiono dla przykładu, jak te ikony wyglądają w oknie
zmaksymalizowanym:

!

Kreska pozioma jest przyciskiem minimalizacji.

!

Podwójny kwadrat oznacza przycisk przywracania.

!

„X” to przycisk zamknięcia lub zakończenia.

Na rysunku 5.29 pokazano, jak ikony te wyglądają w oknie
przywróconym. Jedyna różnica polega na tym, że podwójny
kwadrat został zastąpiony ikoną przedstawiającą kwadrat
pojedynczy, który jest przyciskiem maksymalizacji. Prócz tego
można nadal używać znajomego pola

Control Menu

(Menu

sterowania) w lewym górnym rogu każdego okna. Wystarczy
kliknąć ikonę, która w każdym oknie zastąpiła znak minus, aby
ujrzeć standardowe opcje

Control Menu

.

Rys. 5.28. Users
Manager
( Menedżer
użytkowników)
w zmaksymalizow
anym oknie.

Rys. 5.29. Servers
Manager
( Menedżer
serwerów)
w przywróconym
oknie.

198

Rozdział 5

Menu reagują w tej wersji nieco inaczej: jeśli w pasku menu
klikniemy którąś z jego opcji, możemy wskaźnik myszy przesuwać
w górę i dół wyświetlanej listy pozycji, a także w bok - by
wyświetlić inne opcje, bez przytrzymywania klawisza myszy. Jeśli
nie chcemy już oglądać opcji w rozwijających się samoczynnie
menu, musimy kliknąć albo jakąś pozycję menu, albo dowolne
miejsce poza jego paskiem.

Jak zmieniać widoki i określać zachowanie się okien

Okna programów aplikacyjnych nie są jedynymi typami okien,
jakie występują w serwerze Windows NT 4. Nowy pulpit ma na
początku cztery ikony, przeznaczone do pracy zarówno
z folderami, jak i plikami. Gdy klikniemy dwukrotnie

My Briefcase

(Moja aktówka), otworzy się okno wyświetlające nowy

Menu Bar

(pasek menu),

Toolbar

(pasek narzędzi) i

Status Bar

(pasek stanu),

z mnóstwem dających się dostosowywać opcji (rysunek 5.30).

Jak widać na rysunku 5.30, okna

My Computer

,

Netw ork

Neighborhood

(Otoczenie sieciowe),

Recycle Bin

(Kosz) i

My

Briefcase

(Moja aktówka) dają wielką swobodę w wyborze swego

wyglądu i prezentowania informacji. Jeśli nie chcemy wyświetlać
paska narzędzi, odkreślamy opcję

Toolbar

(Pasek narzędzi) w menu

View

. Można też wyczyścić opcję

Status Bar

, by Pasek stanu nie

pojawiał się u dołu okna. Można wybrać jeden z czterech różnych
sposobów wyświetlania zasobów systemowych, folderów i plików:

Large Icons

(Duże ikony),

Small Icons

(Małe ikony),

List

(Lista)

lub

Details

(Szczegóły) (patrz rysunek 5.31, 5.32 i 5.33). Innym

sposobem zmiany wyglądu okna jest kliknięcie prawym klawiszem

Rys. 5.30. Okno

My Computer

( Mój komputer),

wyświetlające

menu View, pasek

narzędzi i pasek

stanu.

Wstęp do nowego Eksploratora

199

myszy pustego obszaru wewnątrz niego. W podobny sposób można
rozmieszczać ikony. Opcje widoków i rozmieszczania, udostępniane
kliknięciem prawego klawisza myszy, są takie same jak opcje,
dostępne w menu

View

. Opcje wsparcia prawego (lub wtórnego)

klawisza myszy opisane są w części tego rozdziału - pt. „Obiektowo
zorientowana metafora Pulpitu”.

Można zdecydować się na rozmieszczenie ikon według: litery dysku
(Drive Letter), typu (Type), rozmiaru (Size) lub wolnego miejsca

Rys. 5.31. Okno

My Computer

z dużymi ikonami

i bez paska

narzędzi.

Rys. 5.32. Okno
My Computer
z małymi ikonami
i bez paska
narzędzi.

Rys. 5.33. Okno
My Computer
w widoku Details
( Szczegóły) bez
paska narzędzi.

200

Rozdział 5

(Free Space). Aby odświeżyć obraz okna, trzeba kliknąć

View \Refresh

(Widok\Odśwież) lub nacisnąć klawisz funkcyjny F5.

Można również zmienić sposób, w jaki otwierane są kolejne
(potomne) okna, w trakcie eksplorowania zawartości folderów
i podfolderów na kolejnych, coraz to niższych poziomach. Gdy
klikniemy

View \Options

(Widok\Opcje), ujrzymy okno dialogowe

z trzema kartami (patrz rysunek 5.34). Karta

Folder

oferuje dwie

opcje przeglądania:

!

z otwieraniem oddzielnego okna dla każdego foldera –

Brow se

folders using a separate w indow for each folder

(Przeglądaj

każdy folder w osobnym oknie).

!

bez otwierania oddzielnego okna dla każdego foldera, czyli

z wyświetlaniem zawartości każdego foldera po prostu w tym
samym, bieżącym oknie –

Brow se folders by using a single

w indow s that changes as you open each folder

(Przegl¹daj

foldery przy u¿yciu pojedynczego okna, które zmienia siê po
otwarciu ka¿dego foldera).

Rys. 5.34. Okno

dialogowe View\

Options( W idok\

Opcje) okna My

Computer.

Wstęp do nowego Eksploratora

201

Ostrzeżenie: Opcje przeglądania w

View\ Options

zmieniają nie

tylko reakcje okna, w którym się właśnie znajdujemy (na przykład
My Computer), lecz równocześnie sposób zachowania się okien

Network Neighborhood

(Otoczenie sieciowe),

Recycle Bin

(Kosz)

i

My Briefcase

(Moja aktówka). Metodę przeglądania dla tych

czterech narzędzi nie można zmieniać indywidualnie - wszystkie
muszą korzystać z tej samej opcji przeglądania.

Karta

View

(Widok) pola

Options

wyœwietla zapytanie, czy

chcemy, by Windows NT wyświetlał wszystkie pliki, czy też by
pewne pliki systemowe pozostawały ukryte, a ich rozszerzenia
wyświetlane były w polu listy (patrz rysunek 5.35). Można również
wybrać wyświetlanie w pasku tytułowym okna pełnej ścieżki i litery
napędu dla aktualnie pokazywanego foldera. Ponadto możliwe jest
ukrywanie rozszerzeń plików dla znanych typów plików (takich jak
.txt

, .exe i .bmp - i innych, zarejestrowanych ).

Karta

File Types

(T ypy plików) działa podobnie jak Menedżer

plików, który - jak pamiętamy - kojarzył rozszerzenia nazw plików
z określonymi aplikacjami. T ypy plików można dodawać, usuwać
i redagować. Można również dodawać, usuwać lub redagować
wszelkie akcje, jakie aplikacje mogą wykonywać na skojarzonych
z nimi typami plików - takie, jak otwarcie pliku lub jego
wydrukowanie. Dozwolone jest nawet określenie domyślnej akcji
wykonywanej przez aplikację na jej zarejestrowanych typach
plików, jeśli podano więcej niż jedną akcję. Po zakończeniu
dostosowywania wszystkich aspektów menu

View \Options

klikamy

OK

.

202

Rozdział 5

Wskazówka: Jeśli użytkownik stwierdził, że w trakcie przechodzenia
przez kilka podfolderów otworzył zbyt wiele okien, może zamknąć
wszystkie okna folderów nadrzędnych, przytrzymując po prostu
klawisz SHIFT i klikając „X” w prawym górnym rogu ostatniego
z otwartych okien „potomnych”. Cała kaskada otwartych okien
natychmiast zniknie.

Obiektowo zorientowany Pulpit

Pozbywszy się Menedżera programów, Windows NT Server 4
oferuje teraz użytkownikowi nowoczesne środowisko, w którym
wszystko – ikony, foldery, pliki, drukarki itd. – traktowane są (w
obrębie środowiska) jako obiekty. Obiekty te są „inteligentne”,
dzięki czemu reagują w określony sposób na różne zdarzenia.
Windows był zawsze systemem operacyjnym sterowanym
„zdarzeniami”. Użytkownik wyzwala różne zdarzenia, poruszając
i klikając myszą lub naciskając klawisze na klawiaturze. Za każdym
razem, gdy zajdzie zdarzenie, Windows NT wysyła, potwierdzający
ten fakt, komunikat. Z faktu, iż obiekty Windows NT zostały
zaprogramowane tak, by reagowały na zdarzenia wynika, iż
przypisane im funkcje będą przez nie realizowane - właśnie
w odpowiedzi na zdarzenia.

Rys. 5.35. Karta
View okna
dialogowego
View\Options dla
okna My
Computer.

Wstęp do nowego Eksploratora

203

Prawy klawisz myszy

Innym istotnym ulepszeniem, wprowadzonym w serwerze NT 4,
jest szerokie wykorzystanie wtórnego przycisku myszy (często
określane jako wsparcie prawego przycisku myszy). Penetrowanie
wszystkich tych, nader różnorodnych, funkcji prawego klawisza
myszy zajęłoby nam sporo czasu. Widzieliśmy już, jak buduje się
skróty pulpitowe. Można także, klikając tym klawiszem pusty
obszar na pasku zadań, wszystkie aktywne okna ułożyć w kaskadę,
rozmieścić

sąsiadujaco w

pionie lub poziomie lub też

zminimalizować (rysunek 5.36). T ym samym sposobem można
przywołać Menedżera zadań oraz wszystkie programy, które
w danej chwili działają.

Przycisk

Start

można także klikać prawym przyciskiem myszy.

Możemy wówczas skorzystać z trzech możliwości:

Open

, czyli

otwarcie foldera menu startowego,

Explore

- otwarcie foldera menu

startowego z Eksploratora Windows NT oraz

Find

(Znajdź) -

równoważne kliknięciu

Start\Find\Files or Folders

.

Kliknięcie prawym przyciskiem myszy pustego obszaru okna

My

Computer

,

Netw ork Neighborhood

(Otoczenie sieciowym),

Recycle

Bin

(Kosz) i

My Briefcase

(Moja aktówka) umożliwi nam

zmianę jego wyglądu, rozmieszczenie lub wyrównanie ikon lub
wklejenie jakiegoś obiektu. Możemy również anulować usunięcie,
skopiowanie lub przeniesienie, a także skontrolować właściwości
systemu NT Server (rysunek 5.37). Po kliknięciu prawym
przyciskiem myszy jedną lub więcej zaznaczonych ikon (w jednym
z tych okien), będziemy mogli ich pliki otworzyć, wydrukować,
oglądnąć za pomocą szybkiego podglądu (Quick View), wysłać do
innego miejsca, skopiować, wyciąć, utworzyć skrót, usunąć, zmienić
nazwę lub oglądnąć ich właściwości (patrz rysunek 5.38).

T echnika klikania i ciągnięcia obiektów, takich jak pliki i foldery,
została tutaj bardzo dopracowana. Funkcje ich przemieszczania
realizują obecnie oba klawisze myszy. Gdy plik lub folder klikniemy
lewym przyciskiem i przeciągniemy - z jednego lokalnego foldera
do innego, również lokalnego

1

(lub na lokalny pulpit) - Windows

NT przeniesie go nie żądając dodatkowego potwierdzenia. Jeśli zaś

1

Ściślej, na tym samym napędzie - przyp. tlum.

204

Rozdział 5

życzylibyśmy sobie skopiować obiekt, musimy w

trakcie

przeciągania go do nowego miejsca trzymać wciśnięty klawisz
CT RL.

Przy próbie „przeciągnięcia i

upuszczenia” pliku lub foldera

z napędu sieciowego na napęd lokalny

2

(lub vice versa), Windows

NT - zamiast przenieść - skopiuje go automatycznie. By wymusić
przeniesienie trzeba przy przeciąganiu trzymać wciśnięty klawisz
SHIFT .

Klikanie prawym przyciskiem myszy i

przeciąganie stanowi

kwintesencję tego, co w obu metodach najlepsze. Gdy klikniemy
w ten sposób i przeciągniemy folder lub plik, Windows NT pyta, co
należy zrobić z

danym obiektem. W

momencie zakończenia

operacji „przeciągnij i upuść” pojawia się małe menu podręczne,
oferujące cztery możliwości:

Mov e Here

(Przenieś tutaj),

Copy

Here

(Kopiuj tutaj),

Create Shortcut(s) Here

(Utwórz skrót(y)

tutaj) i

Cancel

(Anuluj).

2

Lub miedzy rożnymi napędami lokalnymi - przyp. tlum.

Rys. 5.36. Menu
podręczne,
wywoływane
z Paska zadań
( Taskbar)
prawym
przyciskiem
myszy.

Wstęp do nowego Eksploratora

205

Jak zaznaczać obiekty na Pulpicie

Pojedyncze obiekty ułożone na pulpicie – tj. aplikacje, foldery,
pliki – zaznaczane są tradycyjnie - kliknięciem. Można także
równocześnie wybierać kilka obiektów - myszą, z wciśniętym
klawiszem CT RL lub SHIFT . Klawisza CT RL używamy do
zaznaczania nieciągłej grupy obiektów (klikamy pierwszy
z zaznaczanych elementów, po czym przytrzymujemy wciśnięty
klawisz CT RL i klikamy wszystkie pozostałe obiekty, które

Rys. 5.37. Menu
podręczne,
wywoływane
prawym
przyciskiem myszy
z pustego obszaru
okna.

Rys. 5.38. Menu

podręczne,

wywoływane

prawym

przyciskiem myszy

dla jednej lub

kilku

zaznaczonych

ikon.

206

Rozdział 5

zamierzamy zaznaczyć). Natomiast klawisz SHIFT
wykorzystywany jest do zaznaczania grupy ciągłej (klikamy
pierwszy z zaznaczanych elementów, po czym wciskamy klawisz
SHIFT i klikamy ostatni z wybranych obiektów).

Całkiem nowy sposób zaznaczania wiąże się z wykorzystaniem
„lassa” - należy z pustego miejsca na pulpicie przeciągnąć wskaźnik
myszy ponad wszystkimi obiektami, które mają być wybrane.
Widać będzie, jak zarysowuje on linią punktową prostokątny
kontur. Za każdym razem, gdy kontur ten przejdzie ponad
obiektem, zostanie on zaznaczony. Gdy wszystkie zaznaczane
elementy będą już wyróżnione specjalnym kolorem, klawisz myszy
możemy zwolnić.

Wycinanie, kopiowanie i wklejanie

Znana z Windows idea wycinania, kopiowania i wklejania tekstu
i innych obiektów została w NT 4 znacznie rozwinięta i obejmuje
teraz niemal wszystkie typy obiektów. Schowek (Clipboard)
pozwala na skopiowanie jednego lub kilku plików - po to, by potem
wkleić je do innego foldera. Możliwe jest również skopiowanie pliku
i wklejenie go następnie do tego samego foldera pod inną nazwą.

Otworzywszy np. okno

My Computer

, zaznaczamy plik lub kilka

plików i klikamy

Edit\Cut

(Edycja\Wytnij) lub

Edit\Copy

(Edycja\

Kopiuj) - aby wyciąć (lub skopiować) plik(i) do Schowka (rysunek
5.39). Skrót tworzy tutaj kombinacja CT RL+X - dla wycinania
i CT RL+C - dla kopiowania. Po wycięciu lub skopiowaniu plików do
Schowka można je wkleić do innego foldera lub nawet wprost na
pulpit. Aby wkleić pliki do innego foldera, należy - w

My

Computer

,

Netw ork Neighborhood

(Otoczeniu sieciowym) lub

Windows NT Explorer - dostać się do odpowiedniego miejsca,
kliknąć menu

Edit

i wybrać

Paste

(lub nacisnąć CT RL+V). Aby

wkleić pliki ze Schowka na Pulpit, klikamy w puste miejsce pulpitu
i naciskamy CT RL+V (lub w pustym obszarze pulpitu klikamy
prawym przyciskiem myszy i - z menu podręcznego - wybieramy

Paste

) (rysunek 5.40). Po wybraniu opcji

Paste

zobaczymy na

ekranie animowane okno komunikatów, ilustrujące postęp
procedury kopiowania (rysunek 5.41).

Wstęp do nowego Eksploratora

207

Niektóre ikony Pulpitu, takie jak np.

My Briefcase

(Moja

aktówka), można kopiować jeszcze prościej – wystarczy ją
zaznaczyć pojedynczym kliknięciem, naciśnięcie CT RL+C - aby
skopiować i CT RL+V - w celu utworzenia duplikatu.

Usuwanie obiektów

Obiekty usuwa się łatwiej, niż kopiuje. Nie można jednak usunąć
czterech ikon pulpitowych (to nie są skróty!), które instalowane są
standardowo wraz z

serwerem NT :

My Computer

,

Netw ork

Rys. 5.39.
Kopiowanie
plików do
Schowka z okna
My Computer.

Rys. 5.40.

W klejanie plików

na pulpicie za

pomocą menu,

wyświetlanym po

kliknięciu

prawego klawisza

myszy.

Rys. 5.41.

Animowane okno

komunikatów,

ilustrujące

zaawansowanie

procesu

kopiowania

plików na pulpit.

208

Rozdział 5

Neighborhood

,

Inbox

i

Recycle Bin

. Jako ikony systemowe są one

nieusuwalne.

Pierwszą czynnością przy usuwaniu obiektu (lub kilku obiektów) jest
zaznaczenie tych, które zamierzamy skasować. Następnie
naciskamy klawisz DEL na klawiaturze lub prawym przyciskiem
myszy klikamy jeden z

zaznaczonych obiektów i

- z

menu

podręcznego - wybieramy

Delete

(Usuń) (rysunek 5.42). Jeśli

pracujemy w oknie (takim jak

My

Computer

), możemy również

kliknąć menu

File

i

wybrać

Delete

. Pojawi się komunikat

ostrzegawczy z pytaniem, czy na pewno umieścić plik(i) w

Koszu

(rysunek 5.43).

Kosz

(Recycle Bin) pełni funkcję pojemnika na

skasowane pliki, przechowując je na wypadek, gdyby użytkownik
pragnął je kiedyś odtworzyć. Następnie klikamy

Yes

-

aby

wykonać procedurę (lub

No

- aby jej zaniechać). Jeśli wolelibyśmy,

by kasowany plik(i) nie znalazł się w Koszu, przed wybraniem

Delete

wciskamy klawisz SHIFT . Wtedy, gdy usuwamy

z wciśniętym klawiszem SHIFT , pojawi się inny komunikat
ostrzegawczy, proszący o potwierdzenie procedury kasowania (czy
na pewno usunąć... ?) (rysunek 5.44). Usunięte w ten sposób pliki
nie wędrują do Kosza, dlatego nie można ich już odzyskać.

Rys. 5.42.
Usuwanie
obiektów.

Wstęp do nowego Eksploratora

209

Praca z nowymi skrótami pulpitowymi

Niektóre z utworzonych przez siebie obiektów możemy, w postaci
tzw. skrótów (shortcut), umieścić bezpośrednio na powierzchni
pulpitu. Skróty pulpitowe zapewniają szybki dostęp do aplikacji,
folderów i plików danych. Można także utworzyć skróty do
folderów i plików sieciowych. Ikony skrótów pulpitowych odróżnia
(od faktycznych plików) skierowana ku górze strzałka, będąca
stałym elementem graficznym ich ikon. Pulpit Windows NT jest
zwykłym folderem, niczym nie różniącym się od innych folderów.
Innymi słowy, jest on fizycznym obiektem, założonym na
lokalnym dysku twardym jako folder:
\\%systemroot%\profiles\%username%\pulpit

.

Każdy lokalny użytkownik interakcyjny ma swój własny,
zindywidualizowany pulpit, i bezpośrednio na nim może pracować
zarówno z plikami, jak i skrótami. Aby utworzyć skrót pulpitowy
do programu aplikacji, foldera lub pliku danych (z zarejestrowanym
rozszerzeniem):

Rys. 5.43.
Komunikat
potwierdzenia
usunięcia plików
i wysłania ich do
Kosza.

Rys. 5.44.
Komunikat
potwierdzenia
usunięcia plików
bez wysyłania ich
do Kosza.

210

Rozdział 5

1. Klikamy prawym klawiszem myszy pusty obszar na pulpicie

i wybieramy

New \Shortcut

(Nowy obiekt\Skrót); pojawi się

okno dialogowe

Create Shortcut

(Utwórz skrót).

2. Wpisujemy pełną ścieżkę dostępu do foldera lub pliku (do

którego dostęp zapewni tworzony skrót) (rysunek 5.45).

3. Klikamy

Next

.

4. Wpisujemy nazwę wybraną dla skrótu.

5. Klikamy

Finish

(Zakończ); na pulpicie NT pojawi się nowa

ikona skrótu pulpitowego (rysunek 5.46).

Aby skorzystać ze skrótu pulpitowego, klikamy dwukrotnie ikonę
skrótu. Jeśli skrót ten zapewnia dostęp do foldera, otworzy się okno
wyświetlające zawartość tego właśnie foldera. Jeśli skrót odnosi się
do programu, rozpocznie on pracę. Jeśli zaś skrót związany jest
z plikiem danych, którego typ jest w systemie zarejestrowany,
skrót uruchomi wpierw skojarzoną z plikiem aplikację i następnie
załaduje automatycznie plik - tak, byśmy mogli z nim natychmiast
rozpocząć pracę. (rysunek 5.47).

Rys. 5.45. Okno

dialogowe Create

Shortcut.

Wstęp do nowego Eksploratora

211

Atrybuty obiektów

Ponieważ obiektowo zorientowana praca wymaga, by wszystkie
obiekty posiadały właściwości (lub atrybuty), musimy mieć
możliwość ich modyfikowania. Z reguły dostęp do właściwości
obiektu uzyskujemy przez kliknięcie go prawym klawiszem myszy
i wybranie

Properties

(Właściwości). Kliknijmy na przykład ikonę

My Computer

i - z menu podręcznego - wybierzmy

Properties

.

Wyświetlone zostaje okno dialogowe

System

(zwróćmy uwagę, że

jest to to samo okno dialogowe, które widzimy, gdy klikniemy
przycisk

Start

i wybierzemy

Settings\Control Panel

, a w nim

otworzymy ikonę

System

).

Wskazówka: Z okna

My Computer

obejrzeć można właściwości

dyskietki, kliknąwszy prawym klawiszem myszy ikonę napędu
dyskietek i wybierając

Properties

. Aby sformatować dyskietkę (lub

dysk twardy), klikamy prawym przyciskiem myszy ikonę litery
napędu i wybieramy

Format

(Formatuj) (rysunek 5.48).

Rys. 5.46. Ikony
nowo
utworzonych
skrótów
pulpitowych.

212

Rozdział 5

Gdy prawym klawiszem myszy klikniemy ikonę

Netw ork

Neighborhood

(Otoczenia sieciowego) i wybierzemy

Properties

,

zobaczymy całość ustawień sieciowych dla systemu (takie jak
zainstalowane adaptery (czyli karty) oraz protokoły, działające
usługi, powiązania sieciowe komputera oraz to, jak nasz serwer
identyfikuje się w

sieci (patrz rysunek 5.49). Jeśli prawym

przyciskiem myszy klikniemy ikonę litery napędu, ikonę pliku lub

Rys. 5.47. Okno

dialogowe

System.

Rys. 5.48. Menu

podręczne napędu

dyskietek,

wywoływane

prawym

klawiszem myszy.

Wstęp do nowego Eksploratora

213

ikonę foldera i wybierzemy

Properties

, zobaczymy wszystkie

informacje odnoszące się wybranego obiektu (patrz rysunek 5.50).

Adaptacja pulpitu

Wsparcie prawego przycisku myszy ułatwia znacznie adaptację
środowiska pulpitu w serwerze Windows NT . Pulpit serwera ma, jak
każdy inny obiekt, swoje właściwości. Aby więc nadać mu
specyficzne cechy, należy dokonać zmian w jego właściwościach.
Kliknijmy puste miejsce na pulpicie i wybierzmy

Properties

-

Rys. 5.49. Okno
dialogowe
Properties/Network
Neighborhood.

Rys. 5.50. Okno
dialogowe
Properties
( W łaściwości)
dla napędu C.

214

Rozdział 5

pojawi się okno dialogowe

Display Properties

(Właściwości:

Ekran). Zawiera ono pięć kart:

Background

(T ło),

Screen Sav er

(Wygaszacz ekranu),

Appearance

(Wygląd),

Plus!

i

Settings

(Ustawienia) (rysunek 5.51). Można w nich zmieniać wygląd tła
pulpitu, wybrać wygaszacz ekranu, dokonać wyboru spośród
różnych schematów barwnych i czcionek ekranowych, wypróbować
rozmaite ustawienia wizualne i skonfigurować rozdzielczość palety
barwnej monitora oraz częstotliwość odświeżania. Aby bez
zamykania okna dialogowego

Display Properties

sprawdzić, jak

wyglądają dokonane przez nas zmiany, klikamy

Apply

(Zastosuj).

Nawigacja wśród plików i folderów

Istnieje kilka sposobów zarządzania plikami i folderami w serwerze
NT 4. Ikony pulpitowe

My Computer

i

Netw ork Neighborhood

pozwalają przenosić, kopiować, kasować, zmieniać nazwy i w inny
sposób zarządzać plikami i folderami. Ponadto nowy

Explorer

oferuje więcej funkcji, niż

My Computer

i

Netw ork Neighborhood

,

w tym również globalny przegląd wszystkich zasobów systemowych
i sieciowych. Nowy Kosz zapewnia bezpieczną, chwilową przystań
dla niepotrzebnych (tymczasowo) plików. Nowa ikona

My

Briefcase

jest folderem synchronizującym wersje plików,

używanym do porównywania różniących się ich kopii.

Rys. 5.51. Okno

dialogowe

Display

Properties

( W łaściwości:

Ekran).

Wstęp do nowego Eksploratora

215

Praca z ikoną M y Computer

W rozdziale tym omówiliśmy już wstępnie rozmaite aspekty nowej
ikony

My Computer

i jej okna. Podsumujmy je teraz (klikając ją

dwukrotnie). W wyświetlonym oknie wyświetlane są wszelkie,
dostępne w

danej chwili zasoby, ze wszystkimi aktualnie

przypisanymi napędami sieciowymi. Znajdziemy tam folder

Printers

(drukarek systemowych) oraz

Control Panel

. Rysunek

5.52 pokazuje okno

My Computer

, z widocznym paskiem narzędzi.

Kliknięcie pierwszej ikony paska (licząc od lewej) cofnie nas
o jeden poziom w hierarchii folderów (ten sam efekt można
uzyskać naciskając klawisz BACKSPACE na klawiaturze). Jeśli
przytrzymamy wskaźnik myszy bezpośrednio ponad ikoną przez
mniej więcej sekundę, pojawi się „tips” (tooltip), opisujący jej
funkcję. Druga ikona na pasku narzędzi pozwala odwzorować, czyli
mapować udział sieciowy (share) - na literę napędu lokalnego.
Kolejna ikona spowoduje odłączenie od aktualnie wybranego napędu
sieciowego. Następne trzy ikony realizują znane już funkcje
wycinania, kopiowania i wklejania - jako że odnoszą się one teraz
także do folderów i plików. Kolejna ikona-narzędzie, skierowana
w lewo strzałka, jest instrukcją cofania -

Undelete

. Na prawo od

niej zamieszczono ikonę

Delete

- w formie ręcznie pisanego „X”.

Z nią z kolei sąsiaduje ikona

Properties

. Ostatnie cztery ikony

paska narzędzi stanowią opcje widoku okna - do definiowania
sposobu wyświetlania litery napędów, folderów i plików.

Network Neighborhood

Ikona

Netw ork Neighborhood

(Otoczenie sieciowe) wyświetla

wszystkie komputery i drukarki, istniejące w sieci użytkownika. Jej
otwarcie wywołuje okno z naszą obecną grupą roboczą lub zasobami
domeny serwera NT (rysunek 5.52). Pasek zadań i funkcje sterujące
okna są takie same, jakie ma jego software’owy kuzyn –

My

Computer

. By zobaczyć inne grupy robocze i domeny, istniejące

w danej sieci, należy dwukrotnie kliknąć przedstawiającą globus
ikonę

Entire Netw ork

(Cała sieć). Jeśli nasz serwer stanowi część

wieloplatformowego środowiska sieciowego, ujrzymy ikony
przedstawiające rozmaite sieciowe systemy operacyjne. By
przyjrzeć się bliżej którejś z tych sieci, należy jej ikonę kliknąć
dwukrotnie.

216

Rozdział 5

Jeśli będzie to sieć Microsoft-u, zobaczymy grupę ikon
przedstawiających dostępne grupy robocze i/lub domeny serwerów
Windows NT (rysunek 5.53). Po otworzeniu ikony interesującej
nas grupy (lub domeny) - zobaczymy dostępne w niej komputery.
Następnie, w

obrębie wybranej grupy roboczej lub domeny,

kliknijmy dwukrotnie ikonę tego komputera/serwera, któremu
chcielibyśmy się dokładniej przyjrzeć. Jeśli wybierzemy jeden
z komputerów, pojawi się grupa ikon reprezentujących wszystkie,
współużytkowane przez niego foldery i drukarki. Można kliknąć
dwukrotnie każdy z takich folderów i przejrzeć jego zawartość, lub
też jeden lub więcej współużytkowanych folderów kliknąć prawym
przyciskiem myszy i każdemu z nich przypisać literę napędu
lokalnego (rysunek 5.54). Natomiast współużytkowaną drukarkę
wybieramy prawym klawiszem myszy i - z menu podręcznego -
klikamy

Install

(Instaluj). Zainstalowane drukarki sieciowe

pojawiają się w folderze lokalnych drukarek; odwzorowane napędy
sieciowe - w oknie

My Computer

.

Rys. 5.52.

Początkowy

wygląd okna

Network

Neighborhood

( Otoczenie

sieciowe).

Rys. 5.53. W idok

całej sieci w oknie

Network

Neighborhood

( Otoczenia

sieciowego).

Wstęp do nowego Eksploratora

217

Recycle Bin (Kosz)

Nowy

Recycle Bin

jest centralną przechowalnią wyrzuconych

plików. Ilość miejsca na twardym dysku, jaką chcielibyśmy temu
zasobowi przypisać, można skonfigurować klikając prawym
klawiszem myszy ikonę

Recycle Bin

i wybierając

Properties

. By

otworzyć okno

Kosza

, klikamy dwukrotnie jego ikonę pulpitową.

Możemy przywrócić jeden, niektóre lub wszystkie, przechowywane
tam pliki - dzięki funkcji

Restore

z menu

File

(rysunek 5.55).

Ostrzeżenie: Kosz można całkowicie opróżnić, klikając

File|Empty

(Plik|Opróżnij kosz) na pasku menu. Opcja ta ostatecznie kasuje
wszelkie pliki, które w nim były.

Rys. 5.54. W idok

współużytkowanyc

h folderów

i drukarek w oknie

Network

Neighborhood.

Rys. 5.55. Okno
Recycle Bin
z plikami do
usunięcia.

218

Rozdział 5

M y Briefcase (M oja aktówka)

My Briefcase

jest specjalnym folderem systemu Windows NT ,

realizującym funkcję synchronizacji, czyli uaktualniania jednej
wersji pliku za pomocą innej jego kopii. Może on działać pomiędzy
komputerami w sieci lokalnej lub rozległej, poprzez telefoniczne
połączenie sieciowe, bezpośrednie połączenie kablowe lub za
pośrednictwem dyskietki.

Z reguły

Moj a aktów ka

znajduje zastosowanie wtedy, gdy jeden

dokument uaktualniany jest jednocześnie z dyskietki i z dysku
twardego (bądź sieciowego). Należy wtedy skopiować go (lub je)
z dysku lokalnego lub sieciowego do

Moj ej aktów ki

(klikając

i przeciągając prawym klawiszem myszy). W menu podręcznym,
pojawiającym się w momencie upuszczenia pliku (plików) do
Aktówki, trzeba wybrać

Make Sync Copy

(Wykonaj kopię

synchroniczną). Następnie przenosimy całą jej zawartość na
dyskietkę. Po dokonaniu zmian w

pliku lub plikach,

przechowywanych w

Aktówce na dyskietce, powracamy

z dyskietką do tego samego komputera, w którym ów plik (lub
pliki) zostały po raz pierwszy do niej skopiowane. Wkładamy
dyskietkę do napędu, otwieramy ikonę napędu dyskietek,
dwukrotnie klikamy ikonę

My Briefcase

i obserwujemy jej okno.

Aktówka powinna - w kolumnie

Status

- sygnalizować konieczność

uaktualnienia plików (rysunek 5.56). T rzeba wówczas kliknąć menu

Briefcase

i wybrać

Update Selection

(Aktualizuj zaznaczenie),

albo

Update All

(Aktualizuj wszystko), co zsynchronizuje wersje

plików z Aktówki z ich oryginałem. W trakcie synchronizacji
Aktówka wyświetla datę i

godzinę ostatniej modyfikacji,

zakodowaną w różniących się wersjach plików (rysunek 5.57). Aby
zaakceptować uaktualnienie, należy kliknąć

Update

(Aktualizuj)

(rysunek 5.58).

Wstęp do nowego Eksploratora

219

Uwaga: Pewne aplikacje, takie jak Access 95, w istocie modyfikują
funkcje Aktówki. W

trakcie instalacji program ten zapisuje

w rejestrach NT specjalny identyfikator klasy dla Aktówki. Za
każdym razem, gdy do niej przeciągany jest plik bazy danych
Access 95 (

.mdb

), wywoływany jest jednocześnie reconciler (kod

konsyliatora) aktówki. Zamiast standardowego okna

My Briefcase

Update

(Aktualizuj Moją aktówkę), pojawia się okno

Replication

(Replikacji) Access 95. Inne aplikacje mogą w podobny sposób
wpływać na Aktówkę.

Rys. 5.56.

Kontrola stanu

uaktualnienia

pliku w oknie My

Briefcase.

Rys. 5.57. Okno
dialogowe My
Briefcase Update
( Aktualizuj Moją
aktówkę).

Rys. 5.58. Okno
komunikatu
Updating
Briefcase
( Aktualizowanie
aktówki).

220

Rozdział 5

Explorer

Nowy Windows NT Explorer jest godnym następcą Menedżera
plików. Zapewnia on globalną perspektywę wszystkich zasobów
dostępnych komputerowi użytkownika, także i w sieci (rysunek
5.59). Okno Eksploratora podzielone jest na dwa panele. Lewy
mieści widok folderów, prawy - wyświetla zawartość każdego
foldera, otworzonego w lewym panelu. Wszędzie tam, gdzie obok
nazwy zasobu w lewym panelu widać znak plus (+), lista folderów
i podfolderów może być rozwinięta. Gdy obok zasobu widać znak (-
), lista może zostać jedynie zwinięta.

Pliki można tutaj przenosić, kopiować, usuwać i zmieniać im nazwy
na wszelkie, omawiane w tym rozdziale, sposoby. Aby przeciągnąć
określone pliki lub foldery z prawego panelu Eksploratora do
lewego, należy w lewym panelu dotrzeć do foldera docelowego,
klikając tylko znaki plus (klikanie samych folderów w lewym
panelu zmieni obraz zawartości w panelu prawym). Dopiero gdy
zobaczymy zarówno pliki źródłowe po stronie prawej, jak i folder
docelowy po stronie lewej, będziemy mogli wykonać operację
„przeciągnij i upuść”.

Obraz Eksploratora możemy kształtować. Jeśli na przykład
chcielibyśmy oglądnąć zawartość folderów umieszczonych
w obrębie C:\WINNT, możemy uruchomić Eksploratora z wiersza
poleceń, podając następujące argumenty:

Explorer /e, root,

c:\winnt

(rysunek 5.60).

Wstęp do nowego Eksploratora

221

Rys. 5.59. Nowy

W indows NT

Explorer.

Rys. 5.60.

Eksplorer

w W indows NT.