Zajęcia terenowe – Bioinformatyka
Data: 28.05.2014, godz. 8.30
Miejsce: Rezerwat Przyrody „Dolina Strzyży”, koniec ulicy Potokowej, przy zbiorniku
retencyjnym
Dojazd: z dworca PKP Wrzeszcz – linia 116, linia 131 – z Dworca Głównego

1. Zależność liczby gatunków od wielkości areałów powierzchni w zbiorowisku

grądu subatlantyckiego (Stellario-Carpinetum) i kwaśnej buczyny niżowej
(Luzulo-pilosae Fagetum)

Zależność badamy dla: (A) Grądu; (B) Buczyny. Liczymy liczbę gatunków i ich pokrywanie
na jednostce powierzchni. Zapisujemy wszystkie gatunki łącznie z drzewami i krzewami.
Pomiarów dokonujemy na następujących powierzchniach:

1 m

2

, 4 m

2

, 9 m

2

, 25 m

2

, 50 m

2

, 100 m

2

, 250 m

2

, 1 000 m

2

, 4 000 m

2

10 000 m

2

.

Do wykonania:

1. Wykres zależności SAR (species-area relationship) dla grądu i buczyny.
2. Dla grądu oraz buczyny obliczamy wskaźniki różnorodności gatunkowej: średnia

arytmetyczna dla wszystkich analizowanych powierzchni oraz wartości H dla
poszczególnych powierzchni.

3. Dla obu zbiorowisk wyliczamy wskaźnik podobieństwa gatunkowego: miara

odległości Jaccard, Bray-Curtis. Wszystkie wskaźniki obliczamy w programie PAST

http://folk.uio.no/ohammer/past/

2. Rozkład względnej liczebności gatunków SAD (Species Abundance Distributions)

oraz różnorodność gatunkowa w zbiorowiskach grądu subatlantyckiego
(Stellario-Carpinetum) i kwaśnej buczyny niżowej (Luzulo-pilosae Fagetum)

Dotyczy zależności pomiędzy częstością występowania danego gatunku w układzie rang,
według malejących liczebności. Zależność badamy dla: (A) Grądu; (B) Buczyny. Używamy
kratki o powierzchni 1 m

2

(1m x 1 m). Powtarzamy 50-krotnie na losowo wybranych

powierzchniach w obrębie danego typu fitocenozy: A, B.

Powtórzenie Gatunki i ich pokrywanie

Powtórzenie Gatunki i ich pokrywanie

1

26

2

27

3

28

4

29

5

30

6

31

7

32

8

33

9

34

10

35

11

36

12

37

13

38

14

39

15

40

16

41

17

42

18

43

19

44

20

45

21

46

22

47

23

48

24

49

25

50

3. Ocena zagęszczenia Fagus sylvaticus wybranymi metodami

Ocenę wykonujemy w fitocenozie buczyny B. Wyznaczamy prostokąt o bokach 30 x 40 m
(1200 m

2

). Na wyznaczonej powierzchni dokonujemy pomiarów metodą powierzchniową i

bezpowierzchniową.

Metoda powierzchniowa

Metody te należy do najstarszych i najpowszechniej stosowanych przy pomiarze zagęszczenia
(Traczyk 1967, Symonides 1974, Aulak 1976, Wilkoń-Michalska 1976 i in.). zasadą metody
jest ustalenie liczby osobników występujących na określonej przestrzeni.

Metoda bezpowierzchniowa

Polega ona na mierzeniu odległości od ustalonego punktu do najbliższego osobnika (rys.1.)
Punkt wyznacza się losowo, niekiedy punkty wyznacza się na transektach.

Od wyznaczonego losowo punktu odmierzano miarką odległość do najbliższego drzewa.
Wyniki zapisywano w tabeli. Dla każdego wariantu wykonujemy 30 pomiarów.
Do porównania obu grup wyników użyto wzoru:
D= 0,25/ x

2

0,25- empirycznie ustalony współczynnik (Cottam, Curtis i Hale 1953, Morisita 1959)
D- średnia liczba osobników przypadająca na jednostkę powierzchni.
x – śr. arytmetyczna