Warszawa, dnia 16 kwietnia 2007 r.

Materiał szkoleniowy opracowany przez mgr inż.

Witolda Radzio

Ogólne zasady

wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych

1.

Przepisy określające podstawowe zasady wykonywania prac

geodezyjnych i kartograficznych

Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych wynikają

z przepisów:

−

art. 2 pkt 1, art. 3 ust. 1, art. 4. ust. 1, art. 11, art. 12., art. 13, art. 14, art. 16, art. 42, art.

43, art. 46 art. 47, art. 48 ust. 1 pkt 1 i 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo

geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027),

−

rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w

sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych ewidencjonowania systemów i

przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków

umów o udostępnianie tych baz (Dz. U. Nr 78, poz. 837),

−

rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego

systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70, poz. 821),

−

rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 marca 1999 r.

w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego

systemu informacji o terenie (Dz. U. Nr 30, poz. 297),

−

ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.

1807 ze zm.),

−

ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz.

926 ze zm.).

2.

Prawna definicja pracy geodezyjnej i kartograficznej oraz

podstawowe obowiązki wykonawcy tych prac

Zgodnie z art. 2 pkt 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego przez pracę

geodezyjną rozumie się: „projektowanie i wykonywanie pomiarów geodezyjnych,

wykonywanie zdjęć lotniczych, dokonywanie obliczeń, sporządzanie i przetwarzanie

dokumentacji geodezyjnej, a także zakładanie i aktualizację baz danych, pomiary

i opracowania fotogrametryczne, grawimetryczne, magnetyczne i astronomiczne związane

z realizacją zadań w dziedzinie geodezji i kartografii oraz

krajowego systemu informacji

o terenie.”

Zacytowana definicja pracy geodezyjnej i kartograficznej ma istotne znaczenie

w kontekście innych przepisów Prawa geodezyjnego i kartograficznego, a w szczególności

zawartych w: art. 11, art. 12 oraz art. 42.

Art. 11 stanowi, że prace geodezyjne i kartograficzne wykonują podmioty

prowadzące działalność gospodarczą, a także inne jednostki organizacyjne utworzone

zgodnie z przepisami prawa, jeżeli przedmiot ich działania obejmuje prowadzenie tych prac.

Podmioty prowadzące działalność gospodarczą to „przedsiębiorcy” w rozumieniu

ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej

1

Podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w dziedzinie geodezji

i kartografii mogą być zatem:

−

osoby fizyczne,

−

wspólnicy spółki cywilnej,

−

spółki handlowe,

−

przedsiębiorstwa państwowe,

−

spółdzielnie.

Jednostki organizacyjne, powoływane do wykonywania prac geodezyjnych

i kartograficznych , mogą funkcjonować jako:

−

zakłady budżetowe,

−

jednostki budżetowe,

−

gospodarstwa pomocnicze.

W świetle postanowień art. 46 ust. 1 oraz art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca

2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej do prowadzenia działalności gospodarczej

w dziedzinie geodezji i kartografii nie jest wymagana koncesja ani zezwolenie. Zgodnie

z art. 14. tej ustawy przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu

do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji

1

Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka

organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we
własnym imieniu działalność gospodarczą.
2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich
działalności gospodarczej.

2

Działalności Gospodarczej.. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność

gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Wpisowi do Ewidencji Działalności Gospodarczej podlegają przedsiębiorcy

będący osobami fizycznymi.

Ewidencję działalności gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla miejsca

zamieszkania przedsiębiorcy, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.

Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem

stałego pobytu (art. 23 ust. 1 ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Przepisy rozdziałów I i II ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności

gospodarczej określają obowiązki organów administracji publicznej w stosunku do

przedsiębiorców oraz zasady wykonywania przez przedsiębiorców działalności gospodarczej.

Wyciąg z tych przepisów zawiera załącznik nr 1.

W odniesieniu do działalności gospodarczej w dziedzinie geodezji i kartografii na

szczególną uwagę zasługują następujące przepisy ustawy o swobodzie działalności

gospodarczej:

Art. 8. 1. Organy administracji publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości, tworząc

korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej,

w szczególności wspierają mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.

Art. 9. Wykonując swoje zadania, w szczególności w zakresie nadzoru i kontroli, organy

administracji publicznej działają z poszanowaniem uzasadnionych interesów przedsiębiorcy.

Art. 10. 1. Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu wniosek o wydanie

pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika
obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej, w jego indywidualnej
sprawie.

2. Przedsiębiorca nie może być obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi,

sankcjami finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej
interpretacji.

3. Zasady udzielania interpretacji regulują odrębne ustawy.

Art. 11. Organy administracji publicznej są zobowiązane do załatwiania spraw

przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki.

Art. 12. Wykonując swe zadania, organy administracji publicznej współdziałają z

organizacjami pracodawców, organizacjami pracowników, organizacjami przedsiębiorców
oraz samorządami zawodowymi i gospodarczymi.

Art. 16. 1. Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest

obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej

3

działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz
posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym.

2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie uchybia obowiązkom określonym w

przepisach szczególnych.

3. Identyfikacja przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach następuje

na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP).

Art. 19. Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich

uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej,

przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej

były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień

zawodowych.

Zgodnie z art. 12 Prawa geodezyjnego i kartograficznego wykonawca prac

geodezyjnych i kartograficznych, przed przystąpieniem do ich wykonania, jest obowiązany

zgłosić te prace do odpowiednich organów Służby Geodezyjnej i Kartograficznej , a po

ich wykonaniu przekazać powstałe materiały lub informacje o tych materiałach do

państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Należy zwrócić uwagę, że obowiązek określony w art. 12 Prawa geodezyjnego

i kartograficznego odnosi się do wykonawcy prac geodezyjnych, a nie do osoby, która

w rozumieniu art. 42 Prawa geodezyjnego i kartograficznego wykonuje samodzielne funkcje

w dziedzinie geodezji i kartografii.

Należy także zwrócić uwagę, że wykonywanie niektórych czynności, które

w art. 2 pkt 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego wymienione są jako prace geodezyjne

i kartograficzne, należy do zadań organów Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, np.

aktualizacja bazy danych ewidencji gruntów i budynków oraz przetwarzania dokumentacji

geodezyjnej i kartograficznej w procesie tej aktualizacji a także wykonywanie wypisów

i wyrysów z operatu ewidencyjnego. Do czynności tych nie mają zastosowania przepisy art.

11, 12 oraz 42 Prawa geodezyjnego kartograficznego.

3.

Wykonywanie samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji

i kartografii

Samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii, w świetle postanowień art.

42 –45 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, mogą być wykonywane przez osoby fizyczne

posiadające odpowiednie uprawnienia zawodowe, nadane tym osobom przez Głównego

4

Geodetę Kraju . Uprawnienia te nie mogą być nadawane osobom prawnym oraz

jednostkom organizacyjnym.

Art. 42 ust. 2 stanowi, że:

„Przez wykonywanie samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii rozumie

się:

1) kierowanie pracami geodezyjnymi i kartograficznymi, podlegającymi zgłoszeniu do

państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, oraz sprawowanie nad nimi

bezpośredniego nadzoru,

2) wykonywanie czynności rzeczoznawcy z zakresu prac geodezyjnych i kartograficznych,

podlegających zgłoszeniu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,

3) pełnienie funkcji inspektora nadzoru z zakresu geodezji i kartografii,

4) wykonywanie czynności technicznych i administracyjnych związanych

z rozgraniczaniem nieruchomości,

5) wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych do dokonywania

wpisów w księgach wieczystych oraz prac, w wyniku których mogłoby nastąpić

zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego.”

W zacytowanych przepisach wyróżnione są czynności związane z kierowaniem

pracami geodezyjnymi i kartograficznym oraz czynności związane z bezpośrednim

wykonywaniem prac geodezyjnych i kartograficznych.

W świetle ww. przepisów art. 42 posiadanie uprawnień zawodowych jest

warunkiem koniecznym do legalnego wykonywania przez osoby fizyczne czynności

zaliczanych do prac geodezyjnych i kartograficznych, jeżeli czynności te są związane z:

−

rozgraniczaniem nieruchomości,

−

wykonywaniem prac geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych do dokonywania

wpisu w księdze wieczystej,

−

wykonywaniem prac geodezyjnych i kartograficznych, w wyniku których mogłoby

nastąpić zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego.

Do prac geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych do dokonywania wpisu

w księdze wieczystej należy zaliczyć w szczególności:

−

opracowanie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, o której mowa w art. 97 ust. 1

pkt 5-8 ustawy z dnia 21sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r.

5

Nr 261, poz. 2603 ze zm.), niezbędnej do wydania decyzji administracyjnej lub orzeczenia

sądu w sprawie podziału nieruchomości

2

,

−

opracowanie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, o której mowa w art. 104 ust. 2

ustawy z dnia 21sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, niezbędnej do podjęcia

przez radę gminy uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości

3

,

−

opracowanie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej niezbędnej do wydania decyzji

o wywłaszczeniu nieruchomości, o której mowa w art. 123 ust. 1

4

ustawy z dnia

21sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami,

−

opracowanie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, niezbędnej do wydania decyzji,

o której mowa w art. 73

5

ustawy z dnia 13 października 1998 r. – przepisy

wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872

z późn. zm.),

2

Art.96.1.(127) Podziału nieruchomości dokonuje się na podstawie decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta

miasta zatwierdzającej podział.
4.Decyzja lub orzeczenie sądu, o których mowa w ust. 1 i 2, stanowią podstawę do dokonania wpisów w księdze
wieczystej oraz w katastrze nieruchomości.

3

Art. 104. 2. Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości powinna zawierać:

1) opracowane geodezyjnie granice gruntów objętych scaleniem i podziałem;
2) wypis i wyrys z planu miejscowego;
3) geodezyjny projekt scalenia i podziału nieruchomości;
4) rejestr nieruchomości, z wykazaniem ich stanu dotychczasowego oraz stanu nowego po scaleniu i podziale,

w tym nieruchomości przyznanych uczestnikom postępowania w zamian za nieruchomości będące ich
własnością lub pozostające w użytkowaniu wieczystym przed scaleniem i podziałem;

3. Uchwała, o której mowa w ust. 1, stanowi podstawę do:

1) zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych;
2) założenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości powstałych w wyniku

scalenia i podziału;

3) ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze nieruchomości;
4) wyznaczenia i utrwalenia na gruncie granic nieruchomości powstałych w wyniku scalenia i podziału;
5) wprowadzenia uczestników postępowania na nowe nieruchomości.

4

Art. 123. 1. Ostateczna decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi podstawę do

dokonania wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego

zadanie z zakresu administracji rządowej, lub organu wykonawczego jednostki samorządu

terytorialnego, jeżeli nieruchomość została wywłaszczona na rzecz tej jednostki.

5

Art. 73. 1. Nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub

jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1
stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu
terytorialnego za odszkodowaniem.

3.

(31)

Podstawą do ujawnienia w księdze wieczystej przejścia na własność Skarbu Państwa lub jednostek

samorządu terytorialnego nieruchomości, o których mowa w ust. 1, jest ostateczna decyzja wojewody.

3a.

(32)

Jeżeli istnieje konieczność określenia granic nieruchomości, które przeszły na

własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorządu terytorialnego, wydając decyzję,
o której mowa w ust. 3, nie wydaje się decyzji o podziale nieruchomości.

6

−

opracowanie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, niezbędnej do wydania decyzji,

o której mowa w art. 29

6

ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów

(Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749).

Do prac geodezyjnych, których błędne wyniki mogłyby spowodować zagrożenie dla

zdrowia lub życia ludzkiego należy zaliczyć w szczególności:

−

tyczenie oraz geodezyjną inwentaryzację przewodów elektrycznych i gazociągów,

−

pomiary budowlano-montażowe,

−

pomiary odkształceń i przemieszczeń budowli i urządzeń,

−

pomiary geodezyjne do orientacji podziemnych wyrobisk górniczych, pomiary deformacji

powierzchni górotworu oraz pomiary służące do wyznaczenia zasięgu złóż kopalin i

określenia warunków geologicznych i hydrogeologicznych,

−

pomiary specjalne wykonywane na terenach kolei, lotnisk oraz dróg lądowych i wodnych,

na potrzeby eksploatacji urządzeń na tych obiektach.

4.

Uprawnienia i obowiązki wykonawców terenowych prac

geodezyjnych i kartograficznych

Zakres uprawnień wykonawców terenowych prac geodezyjnych i kartograficznych

wynika z art. 13 Prawa geodezyjnego i kartograficznego:

Art. 13. 1. Osoby wykonujące prace geodezyjne i kartograficzne mają prawo:

1) wstępu na grunt i do obiektów budowlanych oraz dokonywania niezbędnych czynności

związanych z wykonywanymi pracami,

2) dokonywania przecinek drzew i krzewów, niezbędnych do wykonania prac geodezyjnych,
3) nieodpłatnego umieszczania na gruntach i obiektach budowlanych znaków geodezyjnych,

grawimetrycznych i magnetycznych oraz urządzeń zabezpieczających te znaki,

4) umieszczania na gruntach i obiektach budowlanych budowli triangulacyjnych.

2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, nie naruszają:

1)

)

przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, o ochronie środowiska, o lasach

i o drogach publicznych,

2) przywilejów i immunitetów przysługujących obcym przedstawicielstwom

dyplomatycznym, misjom specjalnym i urzędom konsularnym, a także członkom ich
personelu oraz innym osobom korzystającym z przywilejów i immunitetów na podstawie
ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych.

6

Art. 29. 1. Decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów stanowi tytuł do ujawnienia

nowego stanu prawnego w księgach wieczystych i podstawę do wprowadzenia uczestników scalenia w
posiadanie wydzielonych im gruntów. Decyzja ta nie narusza praw osób trzecich do gruntów wydzielonych w
zamian za grunty posiadane przed scaleniem lub wymianą.

2. Obciążenia wpisane do ksiąg wieczystych przenosi się z gruntów poddanych scaleniu lub wymianie na

grunty wydzielone w wyniku scalenia lub wymiany.

7

3. Na terenach zamkniętych prace geodezyjne mogą być wykonywane tylko przez

wykonawców działających na zlecenie organów, które wydały decyzję o zamknięciu terenu,
lub za ich zgodą.

Art. 14. Właściciel lub inna osoba władająca nieruchomością są obowiązani umożliwić

podmiotom i jednostkom organizacyjnym, o których mowa w art. 11, wykonanie prac
geodezyjnych i kartograficznych określonych w art. 13 ust. 1.

Analizując łącznie przepisy art. 13 i art. 14 należy przyjąć, że osoby wykonujące

terenowe prace geodezyjne i kartograficzne w celu właściwego korzystania z uprawnień

określonych w art. 13 powinny uprzednio poinformować właścicieli lub inne osoby

władające nieruchomościami o zamiarze wstępu na te nieruchomości oraz zamiarze

wykonywania określonych czynności związanych z tymi pracami, a także przedstawić

zgłoszenie prac geodezyjnych, zawierające potwierdzenie przyjęcia tego zgłoszenia przez

właściwy ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.

Odnosząc się do ograniczeń wynikających z art. 13 ust. 2 pkt 1 należy zwrócić uwagę na

następujące przepisy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, o ochronie środowiska,

o lasach i o drogach publicznych,:

−

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U.

Nr 162, poz. 1568 ze zm.)

Art. 17. 1. Na terenie parku kulturowego lub jego części mogą być ustanowione zakazy i

ograniczenia dotyczące:

1) prowadzenia robót budowlanych oraz działalności przemysłowej, rolniczej, hodowlanej,

handlowej lub usługowej;

2) zmiany sposobu korzystania z zabytków nieruchomych;
3) umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z

ochroną parku kulturowego, z wyjątkiem znaków drogowych i znaków związanych z
ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1;

4) składowania lub magazynowania odpadów.

Art. 36. 1. Pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga:

1) prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy

zabytku wpisanym do rejestru;

2) wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku;
3) prowadzenie badań konserwatorskich zabytku wpisanego do rejestru;
4) prowadzenie badań architektonicznych zabytku wpisanego do rejestru;
5) prowadzenie badań archeologicznych;
6) przemieszczanie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru;
7) trwałe przeniesienie zabytku ruchomego wpisanego do rejestru, z naruszeniem

ustalonego tradycją wystroju wnętrza, w którym zabytek ten się znajduje;

8) dokonywanie podziału zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru;

8

9) zmiana przeznaczenia zabytku wpisanego do rejestru lub sposobu korzystania z tego

zabytku;

10) umieszczanie na zabytku wpisanym do rejestru urządzeń technicznych, tablic, reklam

oraz napisów, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1;

11) podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub

zmiany wyglądu zabytku wpisanego do rejestru;

12) poszukiwanie ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych, w tym zabytków

archeologicznych, przy użyciu wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych i
technicznych oraz sprzętu do nurkowania.

−

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. Nr 92, poz. 880 ze zm.)

Art. 15. 1. W parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się:

1) budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem

obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody;

Art. 83. 1. Usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić, z

zastrzeżeniem ust. 2, po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo
prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Jeżeli posiadacz nieruchomości nie
jest właścicielem - do wniosku dołącza się zgodę jej właściciela.

2. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości wpisanej do

rejestru zabytków wydaje wojewódzki konserwator zabytków.

−

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (

Dz. U. z 2005 r., Nr 45, poz.435 ze zm.)

Art. 26. 1. Lasy stanowiące własność Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, są

udostępniane dla ludności.

2. Stałym zakazem wstępu objęte są lasy stanowiące:

1) uprawy leśne do 4 m wysokości;

2) powierzchnie doświadczalne i drzewostany nasienne;

3) ostoje zwierząt;

4) źródliska rzek i potoków;

5) obszary zagrożone erozją.

3. Nadleśniczy wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu stanowiącego własność

Skarbu Państwa, w razie gdy:

1) wystąpiło zniszczenie albo znaczne uszkodzenie drzewostanów lub degradacja runa

leśnego;

2) występuje duże zagrożenie pożarowe;

3) wykonywane są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą, ochroną lasu lub pozyskaniem

drewna.

9

4. Lasy objęte stałym lub okresowym zakazem wstępu, z wyjątkiem przypadków

określonych w ust. 2 pkt 1, oznacza się tablicami z napisem "zakaz wstępu" oraz wskazaniem

przyczyny i terminu obowiązywania zakazu. Obowiązek ustawiania i utrzymywania znaków

ciąży na nadleśniczym w stosunku do lasów będących w zarządzie Lasów Państwowych oraz

na właścicielach pozostałych lasów.

Art. 28. Właściciel lasu niestanowiącego własności Skarbu Państwa może zakazać

wstępu do lasu, oznaczając ten las tablicą z odpowiednim napisem.

Art. 30. 1. W lasach zabrania się:

1) zanieczyszczania gleby i wód;
2) zaśmiecania;

3) rozkopywania gruntu;
..........................................

−

Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz.

2086, ze zm.)

Art. 39. 1. Zabrania się dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby

powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości

oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. W szczególności zabrania się:

1) lokalizacji obiektów budowlanych, umieszczania urządzeń, przedmiotów i materiałów

niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego;

...........

7) niszczenia rowów, skarp, nasypów i wykopów oraz samowolnego rozkopywania drogi;

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach lokalizowanie w pasie drogowym obiektów

budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami

ruchu drogowego może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi,

z zastrzeżeniem ust. 7, wydawanym w drodze decyzji administracyjnej, zgodnie z art. 40.

4. Utrzymanie obiektów i urządzeń, o których mowa w ust. 3, należy do ich posiadaczy.

5. Jeżeli budowa, przebudowa lub remont drogi wymaga przełożenia urządzenia lub

obiektu, o którym mowa w ust. 3, koszt tego przełożenia ponosi:

1) zarządca drogi - w przypadku gdy okres umieszczenia urządzenia lub obiektu w pasie

drogowym jest krótszy lub równy 4 lata, licząc od dnia wydania zezwolenia przez

zarządcę drogi, pod warunkiem zachowania dotychczasowych właściwości użytkowych

oraz parametrów technicznych urządzenia lub obiektu;

2) właściciel urządzenia lub obiektu - w przypadku gdy:

10

a) okres umieszczenia urządzenia lub obiektu w pasie drogowym jest dłuższy niż 4 lata,

licząc od dnia wydania zezwolenia przez zarządcę drogi,

b) na żądanie właściciela wprowadzono ulepszenia w urządzeniu lub obiekcie.

ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (

Dz. U. z 2005 r., Nr 45, poz.435 ze zm.),

Podmioty wykonujące prace geodezyjne i kartograficzne są również obowiązane

przestrzegać przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych

(Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.). W szczególności trzeba mieć na uwadze

następujące przepisy tej ustawy:

Art. 3.

(2)

1. Ustawę stosuje się do organów państwowych, organów samorządu

terytorialnego oraz do państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych.

2. Ustawę stosuje się również do:

1) podmiotów niepublicznych realizujących zadania publiczne,
2) osób fizycznych i osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niebędących osobami

prawnymi, jeżeli przetwarzają dane osobowe w związku z działalnością zarobkową,
zawodową lub dla realizacji celów statutowych

- które mają siedzibę albo miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, albo
w państwie trzecim, o ile przetwarzają dane osobowe przy wykorzystaniu środków
technicznych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 29. 1.

(23)

W przypadku udostępniania danych osobowych w celach innych niż

włączenie do zbioru, administrator danych udostępnia posiadane w zbiorze dane osobom lub
podmiotom uprawnionym do ich otrzymania na mocy przepisów prawa.

2. Dane osobowe, z wyłączeniem danych, o których mowa w art. 27 ust. 1, mogą być

także udostępnione w celach innych niż włączenie do zbioru, innym osobom i podmiotom niż
wymienione w ust. 1, jeżeli w sposób wiarygodny uzasadnią potrzebę posiadania tych
danych, a ich udostępnienie nie naruszy praw i wolności osób, których dane dotyczą.

3. Dane osobowe udostępnia się na pisemny, umotywowany wniosek, chyba że przepis

innej ustawy stanowi inaczej. Wniosek powinien zawierać informacje umożliwiające
wyszukanie w zbiorze żądanych danych osobowych oraz wskazywać ich zakres i
przeznaczenie.

4. Udostępnione dane osobowe można wykorzystać wyłącznie zgodnie z przeznaczeniem,

dla którego zostały udostępnione.

Art. 31. 1. Administrator danych może powierzyć innemu podmiotowi, w drodze umowy

zawartej na piśmie, przetwarzanie danych.

2. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, może przetwarzać dane wyłącznie w zakresie i celu

przewidzianym w umowie.

3. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany przed rozpoczęciem przetwarzania

danych podjąć środki zabezpieczające zbiór danych, o których mowa w art. 36-39, oraz
spełnić wymagania określone w przepisach, o których mowa w art. 39a. W zakresie
przestrzegania tych przepisów podmiot ponosi odpowiedzialność jak administrator danych.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, odpowiedzialność za przestrzeganie

przepisów niniejszej ustawy spoczywa na administratorze danych, co nie wyłącza

11

odpowiedzialności podmiotu, który zawarł umowę, za przetwarzanie danych niezgodnie z tą
umową.

5.

Uprawnienie kontrolne organów Służby Geodezyjnej

i Kartograficznej w stosunku do wykonawców prac geodezyjnych

i kartograficznych.

Organami nadzoru geodezyjnego i kartograficznego są:

−

Główny Geodeta Kraju,

−

wojewódzcy inspektorzy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego.

Ustawa przyznaje również odpowiednie uprawnienia kontrolne marszałkom województw

oraz starostom.

Zakres uprawnień tych organów w stosunku do wykonawców prac geodezyjnych

i kartograficznych wynika z art. 7a pkt 1

7

, art. 7b ust. 1 pkt 1

8

oraz art. 40

9

ust. 3 Prawa

geodezyjnego i kartograficznego a także przepisów rozporządzenia Rady Ministrów

z dnia 28 sierpnia 2001 r. w sprawie kontroli urzędów, instytucji publicznych

i przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących geodezji i kartografii.

W świetle powołanych przepisów Główny Geodeta Kraju posiada uprawnienia

kontrolne przede wszystkim w odniesieniu do prac geodezyjnych i kartograficznych, których

wyniki podlegają obowiązkowi przekazania do centralnego zasobu geodezyjnego

i kartograficznego, ale może również kontrolować pozostałe prace geodezyjne i kartograficzne

wykonywane na terenie całego Kraju.

7

Art. 7a. Główny Geodeta Kraju wykonuje zadania określone w ustawie, a w szczególności:

1)

nadzoruje realizację polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii,

8

Art. 7b. 1. Wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego działający w imieniu

wojewody wykonuje zadania nie zastrzeżone na rzecz organów administracji geodezyjnej i

kartograficznej, a w szczególności:

1) kontroluje przestrzeganie i stosowanie przepisów ustawy, a w szczególności:

a) zgodność wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych z przepisami ustawy,

b) posiadanie uprawnień zawodowych przez osoby wykonujące samodzielne funkcje w

dziedzinie geodezji i kartografii,

9

3. Gromadzenie i prowadzenie państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, kontrola

opracowań przyjmowanych do zasobu oraz udostępnianie tego zasobu zainteresowanym jednostkom oraz
osobom prawnym i fizycznym należy do:

1) Głównego Geodety Kraju - w zakresie zasobu centralnego,
2) marszałków województw - w zakresie zasobów wojewódzkich,
3) starostów - w zakresie zasobów powiatowych.

12

Uprawnienia kontrolne wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego

i kartograficznego, działającego w imieniu wojewody, dotyczą pozostałych prac

geodezyjnych i kartograficznych, nie zastrzeżonych dla Głównego Geodety Kraju,

i wykonywanych na terenie województwa, oraz wykonawców tych prac.

Uprawnienia kontrolne starosty, działającego przy pomocy geodety powiatowego,

dotyczą opracowań geodezyjnych i kartograficznych przekazywanych do powiatowego zasobu

geodezyjnego i kartograficznego.

Uprawnienia kontrolne marszałka województwa, działającego przy pomocy geodety

województwa, dotyczą opracowań geodezyjnych i kartograficznych przekazywanych do

wojewódzkiego zasobu geodezyjnego \i kartograficznego.

Zgodnie z § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2001 r.

kontrola podmiotów wykonujących prace geodezyjne i kartograficzne, przeprowadzana przez

organy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, w ma na celu sprawdzenie w szczególności:

1) zgodności wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych ze standardami

technicznymi dotyczącymi geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji

o terenie,

2) wypełniania obowiązku

zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych oraz

przekazywania materiałów i informacji uzyskanych w wyniku tych prac do

państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,

2) posiadania uprawnień zawodowych przez osoby wykonujące samodzielne funkcje

w dziedzinie geodezji i kartografii, o których mowa w art. 42 ust. 1 ustawy.

Zasady i tryb przeprowadzania kontroli opracowań geodezyjnych przekazywanych do

państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego określają przepisy rozporządzenia

Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania

prac geodezyjnych i kartograficznych ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii

zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz

(Dz. U. Nr 78, poz. 837),

Na szczególna uwagę zasługują następujące przepisy:

§ 5. 1. Ośrodek, najpóźniej w dniu następnym po otrzymaniu zgłoszenia, potwierdza

przyjęcie zgłoszenia.

2. Wykonawca przystępuje do rozpoczęcia pracy po uzyskaniu potwierdzenia przyjęcia

zgłoszenia przez ośrodek, z zastrzeżeniem § 3 ust. 3.

3. Ośrodek, najpóźniej w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania zgłoszenia, z

zastrzeżeniem ust. 4 i 6, informuje pisemnie wykonawcę o materiałach, jakie powinny być
wykorzystane przy wykonaniu pracy, o innych opracowaniach realizowanych aktualnie na

13

obszarze zgłoszonej pracy oraz udostępnia posiadane materiały wraz z ich charakterystyką
techniczną.

§ 9. 1. Dokumentacja przekazywana do zasobu podlega kontroli w zakresie:

1) przestrzegania zasad wykonywania prac,
2) osiągnięcia wymaganych dokładności,
3) zgodności opracowania ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji, kartografii

oraz krajowego systemu informacji o terenie,

4) zgodności opracowania z ustaleniami, o których mowa w § 5 ust. 5,
5) spójności topologicznej informacji dostarczanej przez wykonawcę z informacjami

uzyskanymi z ośrodka w trakcie realizacji pracy,

6) kompletności przekazywanych materiałów.

3. Czynności kontroli dokonują osoby posiadające uprawnienia zawodowe do

wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii, o których mowa w
art. 43 ustawy, w zakresach odpowiadających zakresom kontrolowanych opracowań,
upoważnione przez organy, o których mowa w art. 40 ust. 3 ustawy.

4. Czynności kontroli wykonywane są niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 6

dni roboczych od dnia złożenia dokumentacji do kontroli.

§ 11. 1. W przypadku stwierdzenia wad, usterek lub nieprawidłowości wynik kontroli

dokumentowany jest w protokole, który zawiera:

1) imię i nazwisko osoby kontrolującej,
2) datę przyjęcia dokumentacji do kontroli,
3) określenie wykonawcy pracy,
4) określenie rodzaju pracy i zakresu kontrolowanej dokumentacji,
5) wykaz stwierdzonych wad, usterek lub nieprawidłowości,
6) zalecenia dotyczące usunięcia wad, usterek lub nieprawidłowości,
7) wnioski końcowe wraz z uzasadnieniem, odpowiednio:

a) o przyjęcie dokumentacji do zasobu po usunięciu wad, usterek lub nieprawidłowości,
b) o odmowę włączenia dokumentacji do zasobu,

8) datę zakończenia kontroli,
9) podpis osoby kontrolującej.

Osoba kontrolująca materiały geodezyjne i kartograficzne, wskazując w protokole

kontroli wady i usterki powinna powołać odpowiednie przepisy, które zostały naruszone

przy wykonywaniu tego opracowania. Należy mieć bowiem na uwadze, że negatywny wynik

kontroli może wywoływać poważne skutki finansowe i prawne zarówno dla wykonawcy prac

geodezyjnych i kartograficznych jak i dla zamawiającego.

6.

Państwowy układ odniesień przestrzennych

Art. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego stanowi, że podstawę do

wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych stanowią osnowy geodezyjne

opracowane w państwowym systemie odniesień przestrzennych.

14

Osnowa geodezyjna to usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych,

utrwalonych w terenie znakami geodezyjnymi, dla których określono matematycznie ich

wzajemne położenie i dokładność usytuowania.

Państwowy system odniesień przestrzennych zdefiniowany jest w przepisach

rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu

odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70, poz. 821). Wyciąg podstawowych przepisów tego

rozporządzenia zawiera załącznik nr 1 do referatu.

Ewidencyjne dane przestrzenne, a zatem także mapa ewidencyjna, powinny być

wykazywane w układzie współrzędnych prostokątnych płaskich „2000”.

Układ 2000 oparty jest na teorii konforemnego odwzorowania kartograficznego

Gaussa-Krügera.

W układzie 2000 obszar kraju dzieli się na cztery pasy południkowe o szerokości 3°

długości geograficznej każdy i o południkach osiowych: 15°, 18°, 21° i 24° długości

geograficznej wschodniej, ponumerowane odpowiednio numerami: 5, 6, 7 i 8.

W wytycznych technicznych G-5 główny Geodeta Kraju zalecił, aby faktyczne

(urzędowe) granice pomiędzy pasami odwzorowawczymi pokrywały się z granicami

powiatów. Nie dopuszcza się stosowania w granicach jednego powiatu dwóch pasów

odwzorowania.

Zniekształcenia odwzorowawcze długości w układzie 2000 wynoszą od -7.7 cm/km

na południku osiowym do ok. +8 cm/km na granicy pasa odwzorowawczego.

Współrzędne w układzie „2000”, podobnie jak współrzędne w jednostrefowym

układzie „1992” (stosowanym dla opracowań średnio i małoskalowych) pozostają

w jednoznacznym związku matematycznym ze współrzędnymi BLH w

Geodezyjnym Systemie

Odniesienia 1980

(GRS-80 lub WGS-84), stanowiącymi obecnie międzynarodowy standard w

określaniu pozycji. Przejście na układ „2000” staje się więc ważnym etapem standaryzacji

opracowań geodezyjnych i kartograficznych, wynikających również z umów

międzynarodowych

Układ współrzędnych płaskich prostokątnych, oznaczony symbolem "1965", oraz

lokalne układy współrzędnych mogą być stosowane, zgodnie z § 4 ww. oporządzenia Rady

Ministrów, do dnia 31 grudnia 2009 r.

Szczegółowe wytyczne, dotyczące przekształceń numerycznych zbiorów danych

geodezyjnych z układu „1965” lub lokalnego do układu „2000”, opracowane przez prof. dr.

hab. inż. Romana Kadaja, zamieszczone zostały na stronie internetowej GUGiK.

15

7.

Techniczne zasady wykonywania prac geodezyjnych przy

podziałach nieruchomości

Techniczne zasady wykonywania prac geodezyjnych przy podziałach nieruchomości

wynikają z przepisów:

1) art. 92 –100 ustawy z dnia 21sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z

2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.),

2) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu

i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz. U. Nr 268, poz. 2663),

3) art. 2 pkt 1, art. 3 ust. 1, art. 7d pkt 1, art. 11 – 22, art. 29 – 39 ustawy z dnia 17 maja

1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. nr 100, poz. 1086 z późn.

zm.),

4) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego

systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70, poz. 821),

5) rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r.

w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454),

6) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w sprawie klasyfikacji

gruntów (Dz. U. Nr 19, poz. 97 z późn. zm.),

7) instrukcji technicznych G-4, K-1 oraz O-3.

Prace geodezyjne i kartograficzne związane z podziałem nieruchomości, zgodnie

z art. 11 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r.

Nr 240, poz. 2027), wykonują, w oparciu o umowy cywilno-prawne, podmioty prowadzące

działalność gospodarczą w dziedzinie geodezji i kartografii.

Związek starosty, jako organu Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, z podziałami

nieruchomości wynika z art. 12

10

Prawa geodezyjnego i kartograficznego i ogranicza się do

czynności dotyczących udostępnienie danych i materiałów niezbędnych do wykonania

zgłoszonej pracy geodezyjnej a następnie kontroli i przyjęcia do państwowego zasobu

geodezyjnego i kartograficznego rezultatów tych prac.

Proces przyjmowania do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego

dokumentacji sporządzonej w celu podziału nieruchomości nie odbywa się co prawda

10

Art. 12. Wykonawca prac geodezyjnych i kartograficznych jest obowiązany zgłosić do organów, o których mowa w art.

40 ust. 3, prace przed przystąpieniem do ich wykonania, a po wykonaniu prac przekazać powstałe materiały lub informacje
o tych materiałach do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

16

w ramach postępowania administracyjnego dotyczącego podziału nieruchomości, ale z uwagi

na treść § 5 ust. 2

11

ww. rozporządzenia Rady Ministrów odmowa przyjęcia operatu podziału

nieruchomości uniemożliwia w praktyce zakończenie postępowania w sprawie podziału

nieruchomości prowadzonego przez organ samorządu terytorialnego. Ze względu na skutki

prawne a często także ekonomiczne takiej odmowy niezbędne jest, aby protokół kontroli

operatu podziału nieruchomości spełniał wymagania § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra

Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac

geodezyjnych i kartograficznych ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii

zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz,

a wymienione w tym protokole wady, usterki i nieprawidłowości powinny być odpowiednio

uzasadnione pod względem faktycznym i prawnym.

Wykonywanie prac geodezyjnych związanych z podziałem nieruchomości jak

i kontrola wyników tych prac nastręczają jednak wiele trudności ze względu na kolizję

i niejednoznaczność przepisów prawa.

Zasadniczym problemem, jaki pojawił się po wejścia w życie ustawy

z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz

o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2004 r. Nr 141, poz. 1492) a następnie

rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu

dokonywania podziałów nieruchomości (Dz. U. Nr 268, poz. 2663) jest interpretacja i

stosowania przepisów § 6

12

tego rozporządzenia, dotyczących zasad przyjmowania granic

nieruchomości podlegającej podziałowi, w kontekście art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego

i kartograficznego, art. 26 i 27 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece

11

§

5.2. Operat podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, podlega przyjęciu do państwowego

zasobu geodezyjnego i kartograficznego przed wydaniem decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości.

12

§ 6. 1. Do opracowania mapy z projektem podziału nieruchomości, o której mowa w art. 97 ust. 1a pkt 8,

przyjęcie granic nieruchomości podlegającej podziałowi następuje w wyniku badania:

1) księgi wieczystej nieruchomości podlegającej podziałowi oraz innych dokumentów określających stan

prawny nieruchomości;

2) danych wykazanych w katastrze nieruchomości.

2. W przypadku stwierdzenia niezgodności danych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, z danymi wykazanymi

w dokumentach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, granice nieruchomości podlegającej podziałowi przyjmuje się na
podstawie danych wykazanych w dokumentach, o których mowa w ust. 1 pkt 1.

3. W przypadku braku dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, granice nieruchomości podlegającej

podziałowi przyjmuje się na podstawie danych, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, o czynnościach przyjęcia granic zawiadamia się właściciela bądź

użytkownika wieczystego nieruchomości podlegającej podziałowi oraz właścicieli bądź użytkowników
wieczystych nieruchomości sąsiadujących z nieruchomością podlegającą podziałowi, a w przypadku braku
danych o tych osobach - osoby władające tymi nieruchomościami.
5. Do zawiadomień, o których mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zawiadomień w
postępowaniu o rozgraniczenie nieruchomości.

17

(Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz.1361 z późn. zm.)

13

oraz przepisów rozporządzenia Ministra

Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów

i budynków.

Z ww. przepisów prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz ustawy o księgach

wieczystych i hipotece wynika, że jedynym źródłem danych o granicach nieruchomości

powinna być ewidencja gruntów i budynków. Natomiast przepisy § 6 ww. rozporządzenia

Rady Ministrów stanowią, że na czynności przyjęcia granic nieruchomości składają się

badania księgi wieczystej nieruchomości podlegającej podziałowi, innych dokumentów

określających stan prawny nieruchomości oraz danych wykazanych w katastrze

nieruchomości.

Protokół przyjęcia granic nieruchomości, o którym mowa w art. 97 ustawy

o gospodarce nieruchomościami oraz przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7

grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości,

sporządzany jest dla potrzeb postępowania administracyjnego w sprawie podziału

nieruchomości, prowadzonego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Zgodnie z art. 97

ust. 1a pkt 5

14

protokół ten podlega załączeniu do wniosku o podział nieruchomości.

W świetle § 6 ust. 4 ww. rozporządzenia, w przypadku, gdy dla nieruchomości

założona jest księga wieczysta oraz istnieją inne dokumenty określające stan prawny

nieruchomości, nie istnieje obowiązek zawiadamiania przez geodetę właściciela

nieruchomości oraz właścicieli bądź użytkowników nieruchomości sąsiadujących

13

Art. 26. 1. Podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane z ewidencji gruntów

i budynków.
Art. 27. 1. W razie niezgodności danych z ewidencji gruntów i budynków z oznaczeniem nieruchomości
w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje na wniosek właściciela nieruchomości, wieczystego użytkownika lub z
urzędu - na skutek zawiadomienia właściwej państwowej jednostki organizacyjnej prowadzącej ewidencję gruntów i
budynków - sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych z tej ewidencji.

2. Sprostowanie, o którym mowa w ust. 1, może być dokonane także z urzędu, na skutek bezpośredniego sprawdzenia

danych w bazie danych katastru nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości.

3. Do zawiadomień, o których mowa w ust. 2, dołącza się wypis z operatu katastralnego, a gdy to jest niezbędne –

także wyrys z mapy katastralnej lub inny dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości.

4. Organ prowadzący kataster nieruchomości zapewni nieodpłatnie sądom, które zakładają i prowadzą księgi wieczyste

w systemie informatycznym, bezpośredni dostęp do bazy danych katastru nieruchomości w celu sprawdzenia oznaczenia
nieruchomości.

14

Art. 97. 1. Podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny.

1a. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć następujące dokumenty:

1) stwierdzające tytuł prawny do nieruchomości;
2) wypis i wyrys z katastru nieruchomości;
3) decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli była wydana przed dniem złożenia wniosku o

podział, obowiązującą w dniu złożenia wniosku;

4) wstępny projekt podziału, z wyjątkiem podziałów, o których mowa w art. 95;
5) protokół z przyjęcia granic nieruchomości;
6) wykaz zmian gruntowych;
7) wykaz synchronizacyjny, jeżeli oznaczenie działek gruntu w katastrze nieruchomości jest inne niż w księdze wieczystej;
8) mapę z projektem podziału.

18

z nieruchomością podlegającą podziałowi, o czynnościach przyjęcia granic nieruchomości

podlegającej podziałowi. Obowiązek taki istnieje tylko wówczas, gdy brak jest

dokumentów, o których mowa w ww. § 6 ust. 1 pkt. 1.

Przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie

sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości nie definiują wyrażenia „inne

dokumenty określające stan prawny nieruchomości”. W kontekście z ww. przepisami

należy przyjąć, że przez „inne dokumenty określające stan prawny nieruchomości” należy

rozumieć w szczególności dokumentację geodezyjną, znajdującą się w państwowym zasobie

geodezyjnym i kartograficznym, określającą przebieg granic nieruchomości podlegającej

podziałowi. Jeżeli więc dla nieruchomość podlegająca podziałowi prowadzona jest księga

wieczysta oraz w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym istnieje dokumentacja

geodezyjna, określająca przebieg granic tej nieruchomości w sposób umożliwiający

jednoznaczne wyznaczenie granic na gruncie, i w oparciu o tę dokumentację dokonano

oznaczenia nieruchomości w dziale I księgi wieczystej, to zachodzą przesłani do sporządzenia

protokołu przyjęcia granic nieruchomości podlegającej podziałowi. bez udziału

zainteresowanych.

Należy jednak mieć na uwadze, że celu opracowania mapy z projektem podziału

nieruchomości, z uwagi na § 61 62

15

i 85 ust. 2

16

rozporządzenia Ministra Rozwoju

Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów

i budynków oraz § 15 Instrukcji G-4, niezbędne jest ustalenie współrzędnych punktów

granicznych nieruchomości podlegającej podziałowi oraz punktów granicznych

wyznaczających nowe granice działek ewidencyjnych z dokładnością nie mniejszą niż

0,10 m względem najbliższych elementów standardowej poziomej osnowy geodezyjnej.

Współrzędne te powinny być określone w obowiązującym układzie współrzędnych

prostokątnych płaskich. W niektórych przypadkach, mimo istnienia dokumentacji

geodezyjnej, o której mowa wyżej, niezbędne jest wykonanie terenowych pomiarów

geodezyjnych punktów granicznych, poprzedzonych wyznaczeniem tych punktów na gruncie ,

np. w trybie art. 39 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.,

15

§ 61. Numerycznego opisu granic działki ewidencyjnej dokonuje się za pomocą współrzędnych punktów

określających przebieg linii granicznych.

§ 62. Pole powierzchni działki ewidencyjnej oblicza się na podstawie współrzędnych, o których mowa w § 61, i określa

się w hektarach z dokładnością zapisu do 0,0001.

16

§ 85. 2. Dokumentacja geodezyjna i kartograficzna, określająca dane ewidencyjne, przyjmowana do państwowego

zasobu geodezyjnego i kartograficznego, powinna spełniać wymagania rozporządzenia w zakresie formatu danych i
standardów technicznych tych danych oraz zawierać wykaz zmian danych ewidencyjnych, o którym mowa w § 46 ust.2 pkt. 2
i ust. 3.

19

w celu ustalenia współrzędnych tych punktów w wymaganym układzie i z wymaganą

dokładnością.

W uzasadnionych przypadkach, na wniosek zainteresowanych, dane dotyczące

położenia punktów granicznych mogą być pozyskiwane po przeprowadzeniu postępowania

rozgraniczeniowego.

Należy mieć również na uwadze, że czynności przyjęcia granic nieruchomości,

w rozumieniu ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r., nie są tożsame

z czynnościami wznawiania lub wyznaczania punktów granicznych, o których mowa w art. 39

Prawa geodezyjnego i kartograficznego, zatem te dwie czynności powinny być

dokumentowane w formie odrębnych protokołów, jednakże, gdy przyjęcia granic

nieruchomości odbywa się na gruncie z udziałem zainteresowanych stron, to czynności tego

przyjęcia oraz czynności wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów

granicznych mogą być utrwalone w formie jednego protokołu zbiorczego.

Protokół wznowienia punktów granicznych lub wyznaczenie punktów

granicznych jest dokumentem, który służy staroście do aktualizacji lub modyfikacji danych

ewidencyjnych określających położenie punktów granicznych i przebieg granic działek

ewidencyjnych.

Należy także zwrócić uwagę, że przepisy prawa nie uzależniają dokonania podziału

nieruchomości od uprzedniego przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego. Z tego

względu organ prowadzący państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny nie może

uzależniać przyjęcia do tego zasobu dokumentacji geodezyjnej, sporządzonej w związku

z podziałem nieruchomości, od tego, czy przeprowadzone zostało postępowanie

rozgraniczeniowe, tym bardziej, że wykonawca tej dokumentacji nie ma legitymacji prawnej

do podejmowania takiego postępowania a także składania wniosków w tym zakresie.

Zgodnie z § 6 ust. 3 ww. rozporządzenia Rady Ministrów w przypadku, gdy dla

nieruchomości podlegającej podziałowi nie jest prowadzona księga wieczysta oraz brak jest

innych dokumentów określających stan prawny tej nieruchomości, granice nieruchomości

przyjmuje się na podstawie danych wykazanych w ewidencji gruntów i budynków

(katastrze nieruchomości). Jeżeli dane ewidencyjne nie spełniają wymagań dotyczących

dokładności, to również zachodzi konieczność wykonanie terenowych pomiarów

geodezyjnych punktów granicznych, poprzedzonych ustaleniem położenia tych punktów na

gruncie.

W świetle przepisów ustawy o gospodarce gruntami, rozporządzenia Rady Ministrów

z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości

20

oraz prawa geodezyjnego i kartograficznego, przy opracowaniu mapy z projektem podziału

nieruchomości nie zachodzi potrzeba zawiadamiania zainteresowanych o czynnościach

przyjęcia granic nieruchomości jak i wykonywania czynności, o których mowa w art. 39

Prawa geodezyjnego i kartograficznego, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:

1) dla nieruchomości podlegającej podziałowi istnieje księga wieczysta lub inne dokumenty

określające prawa do nieruchomości;

2) położenie na gruncie poszczególnych punktów granicznych i przebieg granic

nieruchomości zostały wcześniej ustalone w odpowiednim trybie i odpowiednio

udokumentowane;

3) w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym znajdują się dane określające

położenie poszczególnych punktów granicznych w odpowiednim układzie odniesienia

oraz z wymaganą dokładnością.

Jeżeli, w odniesieniu do dzielonej nieruchomości spełnione są łącznie ww. przesłanki,

to geodeta przed sporządzeniem mapy z projektem podziału nieruchomości powinien

sporządzić protokół przyjęcia granic nieruchomości podlegającej podziałowi o treści zgodnej

z § 7 ust. 2

17

ww. rozporządzenia Rady Ministrów bez udziału w tych czynnościach

zainteresowanych stron.

Załączniki nr 1-3 przedstawiają propozycje wzorów protokołu przyjęcia granic

nieruchomości podlegającej podziałowi.

8.

Wznawianie znaków granicznych i wyznaczanie punktów granicznych

w trybie art. 39 ustawy z dnia 17 maja 1989

r. - Prawo geodezyjne

i kartograficzne

Art. 39 prawa geodezyjnego i kartograficznego stanowi:

Art. 39. 1. Przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio,

mogą być wznowione bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, jeżeli istnieją
dokumenty pozwalające na określenie ich pierwotnego położenia. Jeżeli jednak wyniknie spór
co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy.

2. Wznowienia znaków granicznych dokonują, na zlecenie zainteresowanych, podmioty

prowadzące działalność gospodarczą i inne jednostki, o których mowa w art. 11.

17

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru nieruchomości oraz księgi wieczystej, a w

razie jej braku - według innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości;

2) informacje o dokumentach stanowiących podstawę przyjęcia granic nieruchomości podlegającej podziałowi;
3) szkic przebiegu granic nieruchomości podlegającej podziałowi;
4) opis przebiegu granic i położenia punktów granicznych nieruchomości podlegającej podziałowi;
5) datę sporządzenia protokołu oraz imię i nazwisko, numer uprawnień zawodowych i podpis osoby, która wykonała

protokół.

21

3. O czynnościach wznowienia znaków granicznych zawiadamia się zainteresowane

strony. Do zawiadomień stosuje się przepisy art. 32 ust. 1-4.

4. Z czynności wznowienia znaków granicznych sporządza się protokół.
5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio prz

y wyznaczaniu punktów granicznych

ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków.

W świetle ww. przepisu prawa czynności wznowienia ustalonego uprzednio

znaku granicznego lub wyznaczenia ustalonego uprzednio punktu granicznego,

prowadzone w trybie art.39 ustawy z dnia 17 maja 1989 r.- Prawo geodezyjne i kartograficzne

mają na celu odtworzenie na gruncie położenia tego znaku lub punktu na podstawie

dokumentacji określającej jego pierwotne położenie. W tym kontekście należy przyjąć, że

punkt graniczny jest wyznaczony z należytą starannością, zgodnie zasadami współczesnej

wiedzy technicznej i obowiązującymi przepisami, jeżeli czynności wyznaczenia zostały

wykonane w oparciu o te same punkty poziomej osnowę geodezyjnej, która wykorzystana

była do pomiaru pierwotnego, oraz przy wykorzystaniu danych obserwacyjnych, pozyskanych

w czasie pomiaru pierwotnego, w tym danych kontrolnych.

W przypadku braku możliwości odtworzenia osnowy geodezyjnej, w oparciu o którą

wykonano pomiar pierwotny, zwanej dalej „osnową pierwotną”, do wyznaczenia punktów

granicznych może być wykorzystana osnowa istniejąca, po uprzednim przeprowadzeniu

odpowiednich działań, mających na celu optymalizację dokładności współrzędnych

wznawianych znaków granicznych lub wyznaczanych punktów granicznych w stosunku do

osnowy aktualnej. Do działań tych należy zaliczyć:

1) wykonanie pomiarów geodezyjnych umożliwiających ponowne wyrównanie osnowy

pierwotnej w nawiązaniu do aktualnej osnowy podstawowej lub szczegółowej, a

następnie ponowne obliczenie współrzędnych punktów wyznaczanych,

lub

2) transformację współrzędnych punktów wyznaczanych w oparciu o odpowiednią liczbę

punktów łącznych, których współrzędne obliczone są zarówno na podstawie pomiarów

pierwotnych jak i pomiarów wykonanych w oparciu o osnowę aktualną, traktując układ

współrzędnych pomiaru pierwotnego jako układ pierwotny, zaś układ współrzędnych,

w którym określone są współrzędne osnowy aktualnej, jako układ wtórny.

Dla uściślenia położenia wznawianego znaku lub wyznaczanego punktu powinny być

wykorzystywane wszelkie miary kontrolne i opisy topograficzne zawarte na szkicach

polowych pomiaru pierwotnego.

22

Po zakończeniu czynności związanych bezpośrednio ze wznowieniem znaków

granicznych lub wyznaczaniem punktów granicznych w każdym przypadku powinien być

wykonany pomiar tych punktów w oparciu o poziomą osnowę geodezyjną spełniającą

kryteria dokładności określone

w Instrukcji G-4.

Obliczone na podstawie nowego pomiaru współrzędne punktu granicznego ujawnia

się w bazie danych ewidencyjnych, w miejsce współrzędnych dotychczasowych, jeżeli

|∆ l|> 0.15 m, przy czym ∆ l

2

2

y

x

∆

+

∆

=

zaś

Δx = X

1

– X

2 ,

Δy = Y

1

– Y

2

.

Jeżeli zachodzą okoliczności, o których mowa w § 47 ust. 3 rozporządzenia Ministra

Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów

i budynków, to ujawnienie nowych współrzędnych punktów granicznych i dokonanie z tego

powodu ewentualnej zmiany pola powierzchni działek ewidencyjnych powinno nastąpić w

drodze decyzji administracyjnej. Wzór takiej decyzji stanowi załącznik nr 4 do referatu.

Dla prawidłowego wykonania czynności wznowienia znaku granicznego lub

wyznaczenia punktu granicznego właściwy ośrodek dokumentacji geodezyjnej

i kartograficznej powinien wydać wykonawcy tych prac, co najmniej:

1) kopię dokumentu, z którego wynika, że wznawiany znak lub wyznaczany punkt został

uprzednio ustalony,

2) dane dotyczące osnowy geodezyjnej wykorzystanej do pierwotnego osadzenia znaku

granicznego lub określenia położenia punktu granicznego, tj.:

−

wykazy współrzędnych wraz z charakterystyką ich dokładności,

−

szkice i dzienniki zawierające dane obserwacyjne, w razie braku współrzędnych,

−

opisy topograficzne punktów tej osnowy.

3) szkice polowe i dzienniki obserwacji kątowych zawierające dane określające pierwotne

położenie znaku lub punktu granicznego oraz innych elementów sytuacyjnych, które

zachowały swoje pierwotne położenie, pomierzonych w oparciu o osnowę, o której mowa

w pkt. 2,

4) wykazy współrzędnych punktów granicznych wyznaczanych i punktów sąsiednich,

z informacją o danych źródłowych tych współrzędnych,

5) dane dotyczące obecnie istniejącej poziomej osnowy geodezyjnej, zgodnej

z obowiązującymi standardami technicznymi, jeżeli jest to inna osnowa niż ta, o której

mowa w pkt 2.

Określone wyżej zasady powinny być stosowane odpowiednio przy wykonywaniu

czynności ustalenia przebiegu granic nieruchomości w postępowaniu rozgraniczeniowym.

23

Najczęściej popełnianym rażącym błędem jest wykonywanie ww. wymienionych prac

wyłącznie w oparciu o współrzędne punktów granicznych ujawnionych w operacie

ewidencyjnym.

24