monter instalacji gazowych 713[07] z2 01 u

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Marek Kozieja

Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych
713[07].Z2.01

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Piotr Czerwiński
mgr inż. Marzena Więcek

Opracowanie redakcyjne:
inż. Zygfryd Gajewski

Konsultacja:
mgr inż. Jarosław Sitek

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej
713[07].Z2.01 „Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych” zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu monter instalacji gazowych 713[07].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania

wstępne

3. Cele

kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony

środowiska podczas instalowania kuchennych urządzeń gazowych

4.1.1.

Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające 12
4.1.3.

Ćwiczenia 12

4.1.4. Sprawdzian postępów 13
4.2. Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych

4.2.1.

Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające 38
4.2.3.

Ćwiczenia 38

4.2.4. Sprawdzian postępów 40
5. Sprawdzian

osiągnięć

6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik ten będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o zasadach i warunkach montażu

kuchennych urządzeń gazowych, a także o zasadach bezpieczeństwa pracy i p.poż przy
wykonywaniu tego typu prac.

Poradnik zawiera:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane, abyś
bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

– materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do osiągnięcia założonych celów

kształcenia i opanowania umiejętności zawartych w jednostce modułowej,

– zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,
– ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

– sprawdzian postępów,
– sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie

materiału całej jednostki modułowej,

– literaturę uzupełniającą.

Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub

instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Po
przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej.

Jednostka modułowa: Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych, której treści teraz

poznasz, jest jednym z modułów koniecznych do zapoznania się z całokształtem zagadnień
związanych z montażem instalacji gazowych oraz urządzeniami z nią współpracującymi.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny

pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

713[07].Z2

Technologia instalacji urządzeń gazowych

713[07].Z2.01

Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych

713(07).Z2.02

Instalowanie urządzeń gazowych do przygotowania ciepłej wody

użytkowej

713[07].Z2.03

Instalowanie kotłów gazowych i ogrzewaczy powietrza

713[07].Z2.04

Odprowadzanie spalin

713[07].Z2.05

Wykonywanie konserwacji i usuwanie usterek w urządzeniach

gazowych

Schemat układu jednostek modułowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Instalowanie kuchennych

urządzeń gazowych” powinieneś umieć:
− prowadzić pracę zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp, ochrony p.poż. oraz w oparciu

o aktualne przepisy wykonawcze dotyczące instalowania kuchennych urządzeń gazowych,

− organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
− dobierać i obsługiwać narzędzia monterskie,

− oceniać stan techniczny materiałów stosowanych do instalacji kuchennych urządzeń

gazowych,

− dobierać i mierzyć złączki do łączenia instalacji z urządzeniami gazowymi,
− wykonywać szczelne połączenia rozłączne i nierozłączne instalacji z rur stalowych,

− wykonywać szczelne połączenia gwintowane,

− wykonywać szczelne połączenia rozłączne i nierozłączne instalacji miedzianych,
− sprawdzać szczelność instalacji gazowej,

− przygotowywać instalację gazową do odbioru,

− przeprowadzać próbę szczelności instalacji gazowej,
− odpowietrzać instalację gazową zgodnie z zasadami bezpieczeństwa,

− uruchamiać instalację gazową,

− uczestniczyć w dyskusji i wymieniać doświadczenia,
− korzystać z różnych źródeł informacji.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE

KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

− zastosować przepisy bhp i ochrony ppoż. obowiązujące podczas montażu i uruchamiania

urządzeń gazowych,

− rozróżnić kuchenne urządzenia gazowe,

− zorganizować i zlikwidować stanowisko instalowania kuchennych urządzeń gazowych,

− posłużyć się dokumentacją techniczną instalacji gazowych,
− zaplanować kolejność prac,

− wyznaczyć miejsce lokalizacji kuchennych urządzeń gazowych,

− zastosować wymagania dotyczące instalowania i uruchamiania kuchennych urządzeń

gazowych,

− skorzystać z dokumentacji techniczno-ruchowej urządzeń i instrukcji producentów,

− dobrać narzędzia i sprzęt potrzebny do montażu kuchennych urządzeń gazowych,

− ocenić stan techniczny materiałów i urządzeń,
− dokonać instalacji kuchni gazowych,

− zainstalować urządzenia gazowe w kuchniach zbiorowego żywienia (kotły warzelne,

szybkowary, taborety, patelnie),

− dokonać montażu armatury regulacyjno-zabezpieczającej w kuchennych urządzeniach

gazowych,

− połączyć urządzenia z instalacją gazową,

− uruchomić kuchenne urządzenia gazowe,

− ocenić proces spalania gazu,
− dokonać regulacji kuchennych urządzeń gazowych,

− wykonać obmiar prac, rozliczyć robociznę, materiały oraz sprzęt,

− przygotować zainstalowane urządzenia gazowe do odbioru,
− wykonać prace zgodnie z warunkami technicznymi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas instalowania
kuchennych urządzeń gazowych

4.1.1. Materiał nauczania

Podczas prac dotyczących montażu kuchennych urządzeń gazowych obowiązują ogólne

przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz szczegółowe przepisy
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Każdy pracownik przed przystąpieniem do robót montażowych powinien być zaopatrzony

w odzież roboczą i sprzęt ochrony indywidualnej oraz, w przypadku nagłego wypadku,
powinien znać i umieć zastosować zasady udzielania pierwszej pomocy.

Monter przed przystąpieniem do prac związanych z montażem urządzeń kuchennych

zasilanych gazem ziemnym lub płynnym powinien być przeszkolony w zakresie:
− bezpieczeństwa i higieny pracy,
− ochronny przeciw pożarowej,

− ochronny środowiska.

Podstawę prawną dla wyżej wymienionych wymogów bhp stanowi:
− Kodeks pracy,
− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. Nr 129 poz. 844 z 1997 r.),

− Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17.09.1999 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. (Dz. U. Nr 80, poz. 912
z dnia 8.11.1999 r.),

− Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3.11.1992 r. w sprawie ochronny

przeciwpożarowej, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz. U. Nr 92 poz. 460 z dnia
10.12.1992 r. wraz z późniejszymi zmianami),

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14.03.2000 r. w sprawie

bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych. (Dz. U. Nr 26 poz.
313 z dnia 10 kwietnia 2000 r. wraz z późniejszymi zmianami),

− Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6.02.2003 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. (Dz. U. Nr 47 poz. 401 z 2003r.)

− Ustawa z dnia 24.08.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81 poz. 351 z 1991 r.

wraz z późniejszymi zmianami),

− Poradnik stosowania przepisów i zasad bezpieczeństwa w gazownictwie wydany przez

PGNiG S.A. w 1998 r.

Do podstawowych obowiązków pracownika w zakresie bhp należy:

− znajomość przepisów i zasad bhp,

− uczestniczenie w szkoleniach z zakresu bhp i poddawanie się egzaminom sprawdzającym,

− wykonywanie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp,
− stosowanie się do wydawanych poleceń i wskazówek przełożonych,

− dbałość o stan maszyn, narzędzi i sprzętu,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− dbałość o porządek i ład na stanowisku pracy,

− stosowanie odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej,

− poddawanie się badaniom lekarskim,
− niezwłoczne zawiadomienie przełożonego o zauważonym wypadku lub zagrożeniu oraz

ostrzeżenie współpracowników o grożącym niebezpieczeństwie.

Pracownik ma prawo i obowiązek powstrzymać się od wykonywania pracy, gdy warunki

pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia
pracownik albo wykonywana przez niego praca grozi niebezpieczeństwem innym osobom.
O powyższym pracownik musi powiadomić przełożonego.

Przed dopuszczeniem do pracy pracownik powinien zostać przeszkolony w zakresie bhp.

Szkolenie takie składa się z następujących etapów:
1) szkolenie wstępne składające się z:
− instruktażu wstępnego, ogólnego przed podjęciem pracy w zakładzie,

− instruktażu stanowiskowego, przed dopuszczeniem do pracy na stanowisku,
− szkolenia podstawowego na stanowisku pracy,
2) szkolenie okresowe.

Zagrożenia występujące na stanowisku pracy związane z montażem urządzeń

gazowych są typowe, takie jak przy wielu robotach budowlanych wykonywanych ręcznie oraz
mechanicznie.
Obejmują one:
− skaleczenie, uderzenie lub uszkodzenie ciała stosowanymi narzędziami, sprzętem,

maszynami i materiałami budowlanymi,

− zaprószenie oczu pyłem lub odpryskami,

− niebezpieczeństwo wybuchu urządzeń znajdujących się pod ciśnieniem,
− porażenie prądem podczas stosowania urządzeń elektrycznych.

Zasady bezpiecznej pracy

Podczas montażu urządzeń kuchennych gazowych należy pamiętać o następujących

zasadach bezpieczeństwa:
− Przestrzegać instrukcji urządzeń i agregatów prądotwórczych wystawionych przez

producenta.

− Wszystkie prace należy wykonywać zgodnie z dokumentacją oraz wskazówkami

przełożonych.

− Materiały należy stosować zgodnie z instrukcją producenta, z zachowaniem terminu

ważności.

− Należy sprawdzić stan techniczny narzędzi i sprzętu przed ich użyciem.

− Stosowane materiały muszą posiadać atesty (świadectwa dopuszczenia do stosowania).
− Szczególną uwagę należy zwrócić na przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej

podczas pracy z materiałami łatwopalnymi.

− Narzędzia i sprzęt należy używać zgodnie z przeznaczeniem oraz zasadami ich stosowania.

Po zakończeniu pracy narzędzia należy oczyścić i umieścić w przeznaczonym miejscu.

− Szczególną ostrożność należy zachować podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi

i urządzeniami ciśnieniowymi.

− Transport materiałów powinien być prowadzony z zachowaniem szczególnej ostrożności,

pod nadzorem.

− Na stanowisku pracy należy zachować ład i porządek.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki ochrony indywidualnej i sprzęt bhp i ppoż.

− ubranie ochronne trudnopalne,

− buty skórzane,

− buty gumowe
− maska ochronna,

− rękawice ochronne,

− okulary ochronne,

Do gaszenia pożarów używa się następujące środki gaśnicze: piasek, pianę gaśniczą

dwutlenek węgla, proszki gaśnicze.

Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się: skrzynie z piaskiem, beczki z wodą

siekierki, bosaki, hydronetki, koce gaśnicze, wewnętrzne hydranty pożarowe i gaśnice.

Stosowane są gaśnice proszkowe, śniegowe, pianowe. Gaśnice proszkowe i śniegowe nie

niszczą gaszonych obiektów. Gaśnic pianowych nie wolno stosować do gaszenia przewodów
i urządzeń elektrycznych pod napięciem.

Określając rodzaj i typ podręcznego sprzętu gaśniczego należy kierować się zasadą, że:

− do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania żarowego

np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się zamiennie gaśnice płynowe, pianowe, proszkowe
(wypełnione proszkiem fosforowanym),

− do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych topiących się) stosuje się

zamiennie gaśnice płynowe, śniegowe, proszkowe,

− do gaszenia pożarów grupy C (gazów palnych) stosuje się zamiennie gaśnice płynowe,

pianowe, śniegowe, proszkowe,

− do gaszenia pożarów poszczególnych grup z indeksem E (urządzeń elektrycznych pod

napięciem lub materiałów znajdujących się w pobliżu tych urządzeń) stosuje się zamiennie
gaśnice proszkowe lub śniegowe.

Ochrona przeciwpożarowa

Do obowiązków pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej należy:

− udział w szkoleniach przeciwpożarowych,

− znajomość rozmieszczenia i sposobu użytkowania zakładowego sprzętu ratowniczego

i środków gaśniczych,

− przestrzeganie zasad bezpieczeństwa przeciwpożarowego podczas eksploatacji urządzeń

technologicznych i socjalnych,

− czynny udział w akcjach gaśniczych, ewakuacyjnych i ratowniczych w przypadku

powstania pożaru,

− powiadamianie przełożonych o wszelkich zauważonych zagrożeniach pożarowych.

Przykłady działań, które mogą być przyczyną pożaru:

− używanie otwartego ognia,
− wykonywanie prac spawalniczych i cięcia metali,

− palenie tytoniu w miejscach zagrożonych pożarem lub wybuchem,

− pozostawienie bez nadzoru włączonych urządzeń elektrycznych oraz palenisk,
− drutowanie bezpieczników,

− wykonywanie prowizorycznych połączeń elektrycznych,

− niewłaściwe składowanie materiałów mogących ulec samozapaleniu,
− rozpalanie ognisk, spalanie śmieci i odpadów w pobliżu budynków, magazynów

i rurociągów gazowych,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− używanie iskrzących narzędzi silników lub obuwia w pomieszczeniach zawierających gazy,

ciecze i pyły łatwo zapalne.

Postępowanie w razie zauważenia pożaru

Osoba, która zauważyła pożar powinna:
− zaalarmować głośnym okrzykiem „pożar - pali się” pozostałe osoby,

− zaalarmować straż pożarną i kierownictwo zakładu,
− przystąpić niezwłocznie do likwidacji pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym.

Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy

Ochrona środowiska polega na racjonalnym gospodarowaniu jego zasobami,

zabezpieczaniu go przed uszkodzeniem i zniszczeniem oraz ograniczaniu szkodliwych
oddziaływań na środowisko takich jak hałas, promieniowanie, drgania itp. Do zadań z zakresu
ochrony środowiska należy także przywracanie mu, w razie zniszczenia, właściwego stanu.

Prace budowlane należy wykonywać z dbałością o powierzchnię ziemi, wodę, roślinność

i powietrze. W szczególności należy między innymi ochronić glebę przed niszczeniem
mechanicznym i szkodliwymi zanieczyszczeniami, wodę przed skażeniem, ograniczyć emisję
pyłów i hałasu.

Instrukcja odpowietrzenia (uruchomienia) instalacji gazowej

Pracownicy, którzy będą brali udział w uruchomieniu instalacji gazowej w budynku winni

dodatkowo posiadać aktualne świadectwa kwalifikacyjne. Po wykonaniu próby szczelności
i stwierdzeniu, iż instalacja gazowa jest szczelna przechodzimy kolejno do następnych
czynności, w których należy:

1. Sprawdzić wskaźnikiem napięcia, czy instalacja gazowa nie znajduje się pod napięciem.
2. Zamontować przewód odpowietrzający, który należy wyprowadzić na zewnątrz budynku,

aby mieszanina gazu i powietrza swobodnie uchodziła do atmosfery. Przewód
odpowietrzający należy zainstalować w najwyższym punkcie instalacji gazowej.

3. Przed puszczeniem gazu do instalacji należy sprawdzić, czy wszystkie potencjalne miejsca

uchodzenia gazu są zamknięte tzn. kurki, zawory, palniki urządzeń gazowych itp.
W przypadku instalacji w budynku wielorodzinnym, gdzie mamy do czynienia z dużą liczbą
odbiorców, uruchomienie instalacji związane jest z uprzednim zamontowaniem wszystkich
gazomierzy i odcięciem dopływu gazu przed gazomierzami.

4. Odkręcamy kurek główny (w tym czasie gaz wypycha z instalacji powietrze, które poprzez

przewód odpowietrzający wydobywa się na zewnątrz budynku). Podczas napełniania
instalacji gazem cały czas kontrolujemy zawartość metanu w przewodzie odpowietrzającym.
Instalacja gazowa zostaje napełniona w momencie, kiedy dokonany pomiar przy wylocie
przewodu odpowietrzającego wykaże zawartość tlenu w gazie ziemnym poniżej 2% mierząc
eksplozymetrem lub metanu powyżej 90% mierząc metanomierzem.

5. Po przeprowadzonym odpowietrzeniu należy zdemontować przewód odpowietrzający.
6. Sprawdzić szczelność metanomierzem lub testerem miejsca po demontażu przewodu

odpowietrzającego.

7. Dokonać oględzin instancji z jednoczesnym uruchomieniem urządzeń gazowych według

dołączonych przez producenta instrukcji.

Narzędzia niezbędne dla montera do przeprowadzenia odpowietrzenia i uruchomienia

instalacji:
-

komplet narządzi monterskich (nieiskrzących),

drabina,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przewód odpowietrzający,

wskaźnik napięcia,

metanomierz,

tester szczelności,

eksplozymetr,
Sprzęt ppoż.:

- gaśnica śniegowa lub proszkowa.

Instrukcja stanowiskowa montera

Zabrania się:

1. Podejmowania jakichkolwiek pracy bez uprzedniego zapoznania się z instrukcją oraz bez

dokonanego zaznajomienia się ze wszystkimi kolejnymi etapami pracy.

2. Przystępowania do pracy w stanie nietrzeźwym.

Przed rozpoczęciem pracy należy:

1. Ubrać się w przewidzianą odzież roboczą i ochronną, oraz dokonać przeglądu odzieży

specjalistycznej i sprzętu ochronny osobistej, jaki będzie potrzebny w czasie pracy.

2. Z rąk zdjąć wszystkie zbędne przedmioty (obrączki, pierścionki itd.).
3. Dokonać przeglądu stanu technicznego:

- maszyn i urządzeń,
- narzędzi,
- działania zabezpieczeń,
- osłon przy elementach będących w ruchu.

4. Zapewnić dobre warunki na stanowisku pracy poprzez włączenie odpowiednich

wentylacji, oświetlenia itd.

5. Upewnić się, czy wykonywana praca nie będzie stanowić zagrożenia dla ludzi.
6. Zgłosić natychmiast o wszystkich zauważonych usterkach i brakach oraz zagrożeniach

wypadkami bezpośrednio swojemu przełożonemu.

Zakres czynności w czasie pracy:

1. Wykonać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp, ściśle należy stosować się

do postanowień obowiązujących instrukcji oraz przestrzegać wydanych w tym zakresie
zarządzeń, poleceń i wskazówek przełożonych.

2. Dbać o stan maszyn i urządzeń, narzędzi oraz o ład i porządek w miejscu pracy.

Zakres czynności po zakończeniu pracy:

1. Oczyścić starannie miejsce pracy.
2. Sprawdzić, czy nie istnieje zagrożenie pożarowe.
3. Przebrać się w odzież wyjściową, a odzież roboczą i ochronną oraz sprzęt ochronny

osobistej złożyć w przeznaczonym do tego miejscu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Jakie przepisy bhp obowiązują podczas wykonywania montażu kuchennych urządzeń

gazowych?

2. Jakim szkoleniom musi być poddany pracownik przed dopuszczeniem go do pracy?
3. Jakie są podstawowe obowiązki pracownika w zakresie bhp?
4. Jakie mogą wystąpić zagrożenia podczas instalowania kuchennych urządzeń ?
5. Jakie znasz zasady bezpiecznej pracy podczas instalowania kuchennych urządzeń

gazowych?

6. Jakie znasz środki ochronny indywidualnej na stanowisku montera?
7. Jakie znasz rodzaj i typ podręcznego sprzętu gaśniczego?
8. Jakiej gaśnicy użyjesz do gaszenia pożaru urządzenia elektrycznego?
9. Jak postąpiłbyś w razie zauważenia pożaru?
10. Kiedy pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy?
11. Czy wiesz, w jaki sposób właściwie odpowietrzyć instalację gazową?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wymień i krótko opisz zagrożenia występujące na stanowisku montera podczas

wykonywania instalacji kuchennych urządzeń gazowych.

Sposób wykonywania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować sobie stanowisko pracy,
2) zapoznać się z materiałem jednostki modułowej dotyczącej – instalowania kuchennych

urządzeń gazowych,

3) wymienić zagrożenia występujące podczas wykonywania montażu kuchennych urządzeń

gazowych,

4) wymienione zagadnienia krótko opisać oraz wskazać jak można ich uniknąć,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− stolik,

− krzesło,

− zeszyt,
− ołówek,

− gumka,

− literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Opisz podstawowe zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania montażu kuchennych

urządzeń gazowych oraz wymień środki ochrony osobistej przewidziane na stanowisku pracy
montera.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonywania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przygotować sobie miejsce pracy,
2) zapoznać się z materiałem jednostki modułowej dotyczącej – zasad bezpiecznej pracy

podczas instalowania kuchennych urządzeń gazowych

3) zapoznać się z materiałem jednostki modułowej, który dotyczy środków ochrony

indywidualnej pracownika,

4) wymienione zagadnienia krótko opisać,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− stolik,
− krzesło,

− zeszyt,

− ołówek,
− gumka,

− literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz:
1) zastosować przepisy bhp i ochronny ppoż. obowiązujące podczas

instalowania kuchennych urządzeń

gazowych?

2) wymienić środki ochronny indywidualnej i sprzęt bhp i ppoż. na

stanowisku montera wykonującego montaż kuchennych urządzeń
gazowych?

3) wymienić, co należy do podstawowych obowiązków pracownika w

zakresie

bhp?

4) zidentyfikować zagrożenia występujące podczas montażu kuchennych

urządzeń

gazowych?

5) określić zasady bezpieczeństwa pracy na stanowisku montera?

6) właściwie postąpić w przypadku zauważenia pożaru?

7) rozpoznać i zastosować rodzaje gaśnic?

8) w punktach przedstawić instrukcję stanowiska pracy montera?

9) dokonać przeglądu stanu technicznego urządzeń i narzędzi

wykorzystywanych do prac przy montażu kuchennych urządzeń gazowych?

10) ponownie uruchomić instalację gazową tzn. napełnić ją paliwem gazowym?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych

4.2.1. Materiał nauczania

zależności od sposobu doprowadzenia powietrza do spalania gazu oraz odprowadzenia

spalin z urządzeń gazowych w tym również przyborów gazowych dzieli się ja na typy:

Tab. 1. Podział urządzeń gazowych [3, s. 315]

typ A Urządzenia pobierające powietrze z pomieszczenia i odprowadzające spaliny

do pomieszczenia, w którym są zamontowane, np. kuchenki i kuchnie gazowe,

piekarniki i ogrzewacze gazowe o mocy do 5 Kw.

typ B urządzenia pobierające powietrze z pomieszczenia, w którym są zamontowane

i odprowadzające spaliny do przewodu spalinowego. Odprowadzenie odbywa się na

zasadzie ciągu naturalnego (typ Bl) lub na zasadzie ciągu wymuszonego, gdy

wentylator odciągowy nie jest częścią urządzenia (typ B2).

Urządzeniami gazowymi typu B1 i B2 wyposażonymi w przerywacz ciągu

są podgrzewacze wody, ogrzewacze pomieszczeń, kotły grzewcze i nagrzewnice

powietrza. Typ B3 – to podgrzewacze wody, ogrzewacze pomieszczeń i kotły

grzewcze działające na zasadzie ciągu wymuszonego przez wentylator palnika

nadmuchowego lub wentylator spalin będący częścią urządzenia. Nie mogą one być

wyposażone w przerywacz ciągu. Również nie dopuszcza się łączenia kilku urządzeń

do wspólnego kanału kominowego.

typ C Zaliczono

urządzenia z tzw. zamkniętą komorą spalania odciętą od atmosfery

pomieszczenia, w którym są zamontowane, pobierające powietrze z zewnątrz

i odprowadzające spaliny do przewodu (kanału) kominowego lub bezpośrednio

do atmosfery. Są to grzejniki wody przepływowej oraz kotły grzewcze kondensujące.

W zależności od zastosowania i wielkości przyborów kuchennych możemy podzielić na:

- kuchnie turystyczne jedno- lub dwupalnikowe przeważnie przystosowane do spalania

gazu płynnego,

- kuchnie małe jedno- lub dwupalnikowe,
- kuchnie małe wyposażone w opiekacz lub piekarnik,
- kuchnie małe wyposażone w szereg palników (od 3 do 5) nawierzchniowych, w jeden lub

dwa piekarniki, ewentualnie w piekarnik i podgrzewacz,

- kuchnie restauracyjne,
- bloki kuchenne.

1 - palnik nawierzchniowy, 2 - pokrętło kurka gazowego, 3 - ruszt, 4 - obudowa, 5 - pokrywa.

Rys. 1. Kuchnia gazowa trzypalnikowa [12, s. 136]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W zależności od sposobu ustawienia:

- kuchenki wierzchnie, ustawione na stołach, blatach,
- kuchenki wstawione w szereg mebli kuchennych,
- kuchenki wbudowane w meble kuchenne.

Budowa i konstrukcja kuchenek jest bardzo prosta, co ułatwia przeprowadzanie

nieskomplikowanej bieżącej konserwacji. Kuchenka składa się z obudowy, rusztu, palników
wraz z kurkami i przewodem gazowym. W dolnej części obudowy (pod palnikami) znajduje się
wysuwany element w kształcie płytkiej rynienki, ułatwiający usuwanie rozlanych płynów lub
innych zanieczyszczeń, które dostały się do wnętrza kuchenki w czasie przygotowywania
posiłków. Kurki gazowe posiadają trzy położenia: zamknięte, otwarte i płomień
oszczędnościowy. Palniki wykonane są zasadniczo jako inżektorowe, przeważnie w kształcie
fajki - rozbieralne, zawieszone luźno, ale stabilnie na wspornikach.

Przy tego typu palnikach zaleca się zwracanie uwagi na prawidłowość ich zawieszenia tak,

aby odległość palnika na ruszcie kuchenki dla gazu miejskiego wynosiła ok. 15mm, a dla
gazów ziemnego i płynnego powiększona była o dalsze 2÷3mm.

1 - pokrywa, 2 - miska ściekowa, 3 - ruszt, 4 - palnik, 5 - osłona armatury, 6. - bok, 7 - drzwi piekarnika,

8 - drzwi schowka (lub szuflada), 9 - blacha do pieczenia ciasta, 10 - ruszt do pieczenia mięsa,

11 - miska do pieczenia mięsa, 12 - pokrętło, 13 - włącznik oświetlenia komory piekarnika, 14 - szyba,

15 - drabinka, 16 - dno piekarnika, 17 - palnik piekarnika.

Rys. 2. Kuchnia gazowa standardowa [12, s. 139]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1 - pokrywa, 2 - miska ściekowa, 3 - ruszt, 4 - palnik nawierzchniowy, 5 - termopara elektromagnesu palników

nawierzchniowych, 6 - zawór elektromagnetyczny, 7 - pokrętła (wyłączniki), 8 - osłona (deska) armatury,

9 - opiekacz, 10 - rożen, 11 - napęd elektryczny rożna, 12 - oświetlenie piekarnika, 13 - palnik piekarnika,

14 - drzwiczki piekarnika, 15 - termoregulacja płomienia piekarnika z zaworem elektromagnetycznym,

16 - czujnik termoregulatora regulacji temperatury w piekarniku, 17 - termopara zaworu elektromagnetycznego

piekarnika, 18 - przewód doprowadzenia gazu do palnika piekarnika, 19 - główny przewód gazowy,

20 - przewód gazowy palnika nawierzchniowego.

Rys. 3. Schemat kuchni gazowej z opiekaczem, rożnem i automatyką termoregulacyjną i zabezpieczającą

a) rozmieszczenie automatyki (widok z góry) b) przekrój pionowy. [12, s. 140]

1, 2, 3, 4 – palniki gazowe, 5 – kurki gazowe, 6 – elektroda zapalacza, 7 – termopara.

Rys. 4. Kuchnia gazowa przeznaczona do zabudowy kuchennej [11, s. 3]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyżej wymienione kuchenki gazowe (KG) są popularnymi urządzeniami do

przygotowywania potraw i grzania wody. Ze względu na ilość palników rozróżnia się kuchenki
od 2 do 6 palnikowe. Palniki powinny mieć zróżnicowaną moc (w nawiasach podano zakresy
mocy dla danej wielkości)

- palniki małe najczęściej o mocy 0,9 kW (0,7 ÷ 1,2),
- średnie 1,5 kW (1,2 ÷ 2,1),
- duże 2,4 kW (2,1 ÷ 3,1),
- bardzo duże występujące sporadycznie o mocach 3,1 ÷ 4,1 kW.

Są to typowe palniki inżektorowe o określonym współczynniku zassania powietrza

pierwotnego w granicach 0,4 ÷ 0,6.

Stosowane są trzy podstawowe konstrukcje palników:

- pionowe (umożliwiają dużą elastyczność pracy palnika przy zmianie paliwa gazowego),
- poziome (fajkowe),
- kubełkowe (pozwalają na zmniejszenie wysokości kuchenki - w części pod płytą

podpalnikową- nawet do 3 cm. Dlatego w palniki tego typu wyposażone są wszystkie
kuchenki wbudowane w blaty kuchenne).

Najczęściej spotykanymi typami palników są palniki inżektorowe niskiego ciśnienia.

Stosowane są również tzw. palniki nadmuchowe, które z reguły ze względu na złożoną

budowę instaluje się w urządzeniach o większej mocy. Różnica w działaniu obydwu rodzajów
palników polega przede wszystkim na innym rozwiązaniu mieszania gazu palnego z powietrzem.

W palnikach inżektorowych (rys. 5.) zostało wykorzystane zjawisko obniżenia się ciśnienia

strumienia gazu wypływającego z dyszy z dużą prędkością. Strumień gazu zasysa z otoczenia
powietrze (tzw. powietrze pierwotne) w ilości około 40 do 60%, które jest niezbędne dla
całkowitego spalenia. Natomiast dysza w tym układzie spełnia istotną rolę a mianowicie ogranicza
wypływ strumienia gazu, a więc przy stałym ciśnieniu gazu na wlocie jej przekrój określa moc
palnika. W ściśle określonej odległości danego palnika od wylotu dyszy znajduje się dysza
Venturiego. Dysza Venturiego składa się z inżektora, mieszalnika oraz dyfuzora i następuje w niej
wyrównanie składu mieszaniny gazu z powietrzem.

Rys. 5. Schemat palnika iniektorowego niskiego ciśnienia [8, s. 40]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Mieszanka gazu z powietrzem, doprowadzana jest kolektorem do otworów wylotowych

(płomieniowych), gdzie następuje właściwe spalanie gazu. W trakcie spalania do płomienia
z otoczenia dopływa dodatkowa, niezbędna do całkowitego spalania gazu ilość powietrza
nazywana powietrzem wtórnym. Dlatego konstrukcja palnika jak i odbiornika gazowego musi
zapewniać odpowiedni dopływ powietrza do płomienia.

Regulacja palnika polega na takim dozowaniu dopływu powietrza, aby gaz palił się

spokojnym niebieskim płomieniem, bez żółtoczerwonych końców.

Rys. 6. Palniki do gotowania o stabilnym płomieniu [13, s. 53]

Dla prawidłowego przebiegu procesu spalania potrzebny jest pewien nadmiar powietrza

w stosunku do teoretycznego zapotrzebowania wynikającego z reakcji spalania.

Nadmiar powietrza wynika z nieidealnego wymieszania się gazu z powietrzem w palniku.

Przy zbyt niskim nadmiarze powietrza obserwuje się powstanie żółtych końców płomienia oraz
jego niepełne spalanie, co prowadzi do przekroczenia dopuszczalnych ilości toksycznego tlenku
węgla (CO) w spalinach i powstania sadzy. Współczynnik nadmiaru powietrza możemy określić
na podstawie analizy spalin.

Pokazane na rysunku 7 i 8 palniki kuchenne nawierzchniowe mogą być dostosowane do

spalania różnych rodzajów gazu, pod warunkiem zamontowania właściwej dyszy wykonanej
fabrycznie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1 - elektroda zapalacza, 2 - izolator zapalacza, 3 - łącznik dopływu napięcia, 4 -termopara, 5 - uchwyt mocujący,

6 - palnik, 7 - dysza, 8 - przysłona powietrza pierwotnego, 9 - przewód dopływu gazu.

a – odległość termopary w poziomie od głowicy palnika, b – odległość termopary w poziomie od głowicy palnika,

c – odległość elektrody zapalacza od głowicy palnika

Rys. 7. Palnik nawierzchniowy pionowy z zapalaczem i termoparą [12, s. 141]

1 - dopływ gazu, 2 - poprzeczny przewód rozdzielczy, 3 - korpus kurka, 4 - dysza małego płomienia,

5- dysza dużego płomienia, 6 - rura mieszana gazu małego, 7 - rura mieszania gazu dużego, 8 - lejkowa wkładka

palnika, 9 - grzybek, 10 - korpus palnika, 11- pokrętło

Rys. 8. Palnik poziomy – fajkowy [4, s. 379]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1 – nakrywka, 2 – kołpak, 3 – korpus, 4 – dysza

Rys. 9. Palnik nawierzchniowy kubełkowy kuchni gazowej [4, s. 379]

Najważniejszymi wymaganiami-stawianymi palnikom nawierzchniowym są:

- prawidłowe spalanie,
- wysoka sprawność.

Parametry te głównie zależą od konstrukcji palnika i rusztu oraz regulacji powietrza

pierwotnego i właściwego doboru wielkości palnika do średnicy naczynia.

Podczas regulacji nowych kuchni gazowych wyposażonych w zapalacz i zawór

elektromagnetyczny należy zwracać szczególną uwagę na dokładne ustawienie elektrody
zapalacza i termopary (termoelementu). Rys. 7 przedstawia palnik nawierzchniowy wyposażony
w zapalacz i termoelement z naniesionymi odległościami, które mają zasadniczy wpływ na
prawidłowe działanie tych zespołów. Dokładne odległości są zawsze podawane w instrukcji
obsługi, dołączanej do odbiornika gazowego. Jednak jako zasadę przy ustawianiu tych
elementów należy przyjąć, że elektroda powinna być tak ustawiona, by iskra przeskakująca
między, elektrodą a palnikiem krzyżowała się ze strumieniem wypływającego ze szczeliny
palnika gazu, nie będąc jednocześnie narażona na stały bezpośredni kontakt z płomieniem
(końcówka elektrody nie powinna być zanurzona w płomieniu). Odległość „c” podana na
rys. 7 będzie zależała od długości przeskakującej iskry oraz od typu zapalacza. Orientacyjnie
odległość ta będzie się wahać w granicach od 3 do 10 mm. Jednocześnie ustawienie
drugiego elementu - termopary (termoelementu) - wymaga większej precyzji, decydują
tu bowiem dwie odległości: w pionie i poziomie.

- Regulacja pozioma (odległość „a” rys.7) ściśle wiąże się z długością płomienia

zależną od rodzaju spalanego gazu i typu palnika. Ważne jest, aby odległość
termopary od głowicy palnika uwzględniała płomień ekonomiczny. Ustalono na
podstawie badań, że orientacyjna odległość „a” waha się w granicach od 3 do 8 mm,
w zależności od typu palnika i długości płomienia,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

- Regulacja pionowa (odległość ,,b” rys.7) ma zasadniczy wpływ na czas zadziałania

elektromagnesu, tak przy włączaniu jak i wyłączaniu. Przyjąć należy zasadę, że
w przypadku płytkiego usytuowania termoelementu w płomieniu czas włączania będzie
nieco dłuższy, ale czas wyłączania krótszy - mniejsza powierzchnia nagrzania oraz krótszy
czas stygnięcia. W przypadku głębszego zanurzenia końcówki termoelementu

w płomieniu czas włączania znacznie się skróci, ale czas wyłączania przedłuży się.
Orientacyjna odległość „b” waha się w dużych granicach od 1 do 10 mm i zależy od
typu i wielkości palnika. W palnikach nawierzchniowych kuchni gazowych stosowana
praktyczna odległość kształtuje się w granicach 3 - 4 mm.

Użytkownik może wpływać na jakość spalania poprzez:

- utrzymywanie kuchenki w czystości (szczególnie w obrębie inżektorów),
- dbanie o właściwą regulację (w przypadku palników pionowych i fajkowych),
- odpowiednie wykorzystywanie sprawności palników poprzez stosowanie palnika

dopasowanego mocą do średnicy naczynia ( podstawową zasadą jest to, aby płomyki
palnika nie wychodziły poza obwód dna naczynia).

Palniki powinny być zakrywane pokrywą metalową albo szklaną, która po podniesieniu

służy jako zabezpieczenie ściany za kuchenką. W kuchenkach o wyższym standardzie
stosuje się zapalacze iskrowe oraz zabezpieczania przeciwwypływowe typu
termoelektromagnetycznego.

Kuchnie gazowe we wspólnej obudowie z piekarnikiem wymiarowo dopasowane są

do standardowej zabudowy w ciągu mebli kuchennych (rys.10). Kuchenki o ścianach bocznych
izolowanych termicznie można ustawiać bez odstępów obok mebli o tej samej wysokości.

Rys. 10. a) kuchenka gazowa z grillem elektrycznym, b) kuchenka w ciągu szafek kuchennych [13, s. 52]

Dodatkowym wyposażeniem piekarnika mogą być na przykład:

– opiekacz,
– rożen obrotowy,
– pokrycie ścian piekarnika emalią samoczyszczącą,
– programator czasowo-temperaturowy,
– dodatkowy palnik górny,
– wentylator, wyrównujący temperaturę w piekarniku,
– zegar.

a) b)

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jeżeli w piekarniku zainstalowane są dwa palniki, to włączenie dopływu gazu dokonywane

jest najczęściej jednym pokrętłem. Ilość dopływającego gazu do palnika dolnego można
regulować pokrętłem, natomiast dla drugiego palnika górnego takiej możliwości nie ma.

Moc palnika w piekarniku kuchni gazowej zależy przede wszystkim od jego wielkości

i wynosi około 2,4 kW. Palnik w piekarniku musi mieć zabezpieczenie przeciwwypływowe oraz
termoregulator i zainstalowane oświetlenie elektryczne. Konstrukcja kuchni musi być
odpowiednio sztywna i mieć nośność co najmniej 100 kg.

1- korpus palnika, 2- przesłona wlotu powietrza pierwotnego, 3- wkręt ustalający, 4- otwory płomieniowe

Rys. 11. Palnik piekarnika: a) rurowy, b) blaszany [14, s. 290).

Piekarniki gazowe w wykonaniu wolnostojącym w gospodarstwach domowych są coraz

rzadziej spotykane, natomiast znajdują powszechne zastosowanie w punktach zbiorowego
żywienia. Małe piekarniki o pojemności do 55 dm

, zaliczane są do przyborów gazowych,

a piekarniki większe, o podwójnych komorach usytuowanych jedna nad drugą, zaliczane są
do palenisk gazowych i dodatkowo wymagają specjalnego przewodu odprowadzającego spaliny
do komina. Piekarniki małe mają system kanałów spalinowych wyprowadzonych wprost do
pomieszczenia, w których są zainstalowane.

Obudowa i komora piekarnika gazowego jest wykonana najczęściej z blachy stalowej

emaliowanej. Komora ma jedną lub dwie półki przestawne, które służą do ustawiania naczyń.

Między półkami w bocznych ścianach komory znajdują się otwory służące do

odprowadzania spalin i pary wodnej, które poprzez szczeliny umieszczone w górnej pokrywie
obudowy wydostają się do pomieszczenia. Zapalenie piekarnika następuje przez otwór (lub dwa
otwory) znajdujący się w dolnej płycie komory piekarnika. Tylna ścianka piekarnika jest
przeważnie jednolita. Z przodu drzwiczki otwierane są ku dołowi i powinny być tak wyważone,
aby otwarte pozostawały w każdej ustawionej pozycji.

Piekarniki najczęściej mają jeden palnik inżektorowy składający się z trzech

dziurkowanych rur, z tym, że środkowa rura jest częścią inżekcyjną doprowadzającą gaz do
dwóch pozostałych; mogą też być dwa palniki niezależne, umieszczone równolegle
symetrycznie po obu bokach pod dnem komory. Nowoczesne piekarniki gazowe są zaopatrywane
w termometr, zawór elektromagnetyczny (bezpieczeństwa) oraz termostat z termoregulatorem
do utrzymywania stabilnej nastawnej temperatury.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

[1], [2], [3], [4] – prowadnice, 1- otwór zapłonowy piekarnika, 2- palnik piekarnika, 3- grzałka opiekacza,

4- lampka oświetlenia piekarnika, 5- końcówka napędu rożna, 6- czujnik temperatury.

Rys. 12. Wnętrze piekarnika [10, s. 6]

Lokalizacja kuchenki gazowej

Urządzenia gazowe mogą być instalowane wyłącznie w pomieszczeniach spełniających

warunki dotyczące ich wysokości, kubatury, wentylacji i odprowadzenia spalin, a także dopływu
powietrza do spalania określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie (Dz. U. Nr 75 z 2002 r. poz. 690 z późniejszymi zmianami Dz. U. 109 poz. 1156
z 7.04.2004 rok), w Polskich Normach i przepisach odrębnych.

Ponadto urządzenia gazowe mogą być instalowane w pomieszczeniach, w których ani

konstrukcja budowlana, ani też sposób ich ustawienia nie stwarza żadnych zagrożeń. Zawsze
musi istnieć pewność, że urządzenie będzie działać w sposób bezpieczny, i że będzie utrzymane
w dobrym stanie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 13. Ustawienie kuchenki w pomieszczeniu [11, s. 4]

Należy pamiętać, że:

- kuchnie i kuchenki gazowe należy instalować w odległości co najmniej 0,5 m od okien

do boku urządzenia licząc w rzucie poziomym,

- kuchenki o ścianach bocznych izolowanych termicznie można ustawić bez odstępów

obok mebli o tej samej wysokości,

- ustawienia kuchenki gazowej w pomieszczeniu należy dokonywać zgodnie z zaleceniami

zawartymi w instrukcji danego urządzenia,

- pomieszczenie kuchenne powinno posiadać sprawną wentylację, a ustawienie kuchni

powinno gwarantować swobodny dostęp użytkownika do wszystkich elementów
sterowniczych,

- odległość pomiędzy palnikami nawierzchniowymi a odciągiem kominowym

powinna wynosić min. 750 mm.

Należy również pamiętać, iż kuchenki gazowe są urządzeniami gazowymi bez

odprowadzenia spalin. Pobierają one powietrze do spalania bezpośrednio z pomieszczenia,
w którym się znajdują, i odprowadzają do tegoż pomieszczenia gorące spaliny. Z uwagi na
ochronę przeciwpożarową umieszczanie kuchenek gazowych w szafkach, stanowiących
zabudowę kuchni, wiąże się z różnorodnymi problemami dotyczącymi odprowadzania spalin
oraz ochrony przed promieniowaniem. Spaliny muszą mieć możliwość swobodnego odpływu.

Kryterium to uznaje się za spełnione wówczas, gdy kuchenka nie jest obudowana

w odległości 650 mm nad swoją płytą przez szafki lub okap odprowadzający opary i jeżeli
zapewniona jest wymiana powietrza za ścianką kuchenki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instalacja kuchni gazowych
Najczęściej kuchenki gazowe są podłączane za pomocą sztywnego przewodu rurowego DN 15
(rys. 14) lub w sposób rozłączny, za pomocą gazowego węża bezpieczeństwa (rys. 15, 16).

1 - kolano wkrętne 1/2", 2 - kolano wkrętno-nakrętne 1/2",

3 - dwuzłączka kątowa 1/2"(lub prosta), 4 - rurka 1/2", 5 - kurek

Rys. 14. Podłączenie kuchni: a) z możliwością zmiany odległości, b) ze stałą odległością [14, s. 341]

Rys. 15. Giętkie przewody przyłączeniowe urządzeń [5]

Przewód elastyczny przeznaczony jest dla gazowych instalacji przyłączeniowych zamiast

sztywnych połączeń, jeżeli przyłączenie dotyczy kuchenek gazowych i palników laboratoryjnych
oraz innych urządzeń, w których przepisy na to zezwalają.

Rys. 16. Giętkie przewody przyłączeniowe urządzeń [5]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przyłącze jest:

- stałe, jeżeli połączenie może zostać rozkręcone wyłącznie za pomocą narzędzi,
- rozłączne, jeżeli połączenie może być zdemontowane ręcznie,
- sztywne przy zastosowaniu przewodów rurowych.

Połączenie takie powinno spełnić następujące warunki:

- umożliwić szybkie odcięcie dopływu gazu do kuchni,
- posiadać dwuzłączkę (śrubunek) w celu łatwego odłączenia kuchni od przewodu

gazowego (dwuzłączka powinna znajdować się między kurkiem odcinającym a kuchnią),

- połączenie nie powinno wywoływać naprężeń.

Montaż kuchni gazowej:
Podłączenie kuchni gazowej do wewnętrznej instalacji domowej powinno być wykonane
zgodnie z obowiązującym prawem i przepisami przez instalatora posiadającego wymagane
uprawnienia.

Organizacja stanowiska pracy
a) Przygotowanie narzędzi i urządzeń:

- wiertarka elektryczna z kompletem wierteł (od Ø 6 do Ø 12),
- stojak monterski (imadło przenośne),
- gwintownica z narzynką ½",
- narzędzia i sprzęt do cięcia rur: obcinarki do rur; ręczne piły do metalu z brzeszczotem,
- sprzęt monterski: komplet kluczy płaskich do śrub (szczególnie 27 oraz 32),

klucze imbusowe, komplet narzędzi ślusarskich, komplet narzędzi monterskich robót
instalacyjnych, pilnik płaski o długości ok. 30 cm (zdzierak i gładzik)

- palnik do lutowania z użyciem lutu twardego z butlą gazu płynnego,
- pasta i lut do lutowania twardego,
- przyrządy pomiarowe: kątomierz monterski, suwmiarka, poziomnica, przymiar,
- detektor, tester.

b) Zgromadzenie i przygotowanie materiału dla podłączenia z rur stalowych:

- kolano wkrętne 1/2"
- kolano wkrętno-nakrętne 1/2",
- dwuzłączka kątowa lub prosta 1/2"(śrubunek)
- rura stalowa 1/2",
- kurek gazowy odcinający 1/2",
- obejma 1/2" (hak mocujący rurę do ściany),
- konopie, taśma teflonowa, pasta uszczelniająca lub tworzywo anarobowe.

c) Zgromadzenie i przygotowanie materiału dla podłączenia z rur miedzianych:

- kolano przeznaczone do wlutowania na twardo15 mm,
- dwuzłączka kątowa lub prosta przeznaczona do wlutowania na twardo 15 mm

(śrubunek),

- rura 15 mm,
- kurek gazowy odcinający 1/2",
- obejma 1/2" (hak mocujący rurę do ściany),
- konopie, taśma teflonowa, pasta uszczelniająca lub tworzywo anaerobowe.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

d) Montaż kuchni gazowej (kuchnię można podłączyć do wewnętrznej instalacji domowej lub do

butli z gazem płynnym).

Aby

dokonać montażu kuchni gazowej należy przestrzegać podanych poniżej zaleceń:

1. Instalator przed przystąpieniem do prac powinien sprawdzić skuteczność instalacji

wyciągowej.

2. Po rozpakowaniu kuchni gazowej należy sprawdzić, czy nie ma ono widocznych uszkodzeń.

Jeżeli urządzenie zostało uszkodzone podczas transportu, nie wolno go podłączać.

3. Zapoznać się z informacjami zawartymi na tabliczce znamionowej kuchenki, do jakiego

gazu jest przystosowana. Odczytane informacje należy porównać z warunkami gazowymi
w miejscu podłączenia.

4. Przed przystąpieniem do czynności podłączania, kurek gazowy powinien być zamknięty.
5. Przed podłączeniem kuchnię gazową należy wypoziomować.
6. Połączenie kuchni gazowej:

a. podłączenie do gazu ziemnego

kuchnię możemy podłączyć do wewnętrznej instalacji domowej na sztywno lub przy
użyciu giętkiego przewodu, który posiada certyfikat,

podejście przewodu gazowego musi być zakończone kurkiem odcinającym,

po podłączeniu kuchni gazowej kurek odcinający powinien być łatwo dostępny
(rys. 17).

1 - instalacja gazowa, 2. zawór odcinający instalacji gazowej, A - zawór „włączony" ,B - zawór „wyłączony"

Rys. 17. Podłączona kuchnia gazowa do instalacji zasilanej gazem ziemnym [11, s.4]

b. podłączenie do butli z gazem płynnym

kuchni nie należy instalować w piwnicy lub w innych pomieszczeniu, w którym
posadzka znajduje się poniżej poziomu terenu, ponieważ gaz płynny jest cięższy od
powietrza i zbiera się na poziomie podłogi zabraniają tego przepisy zawarte
w ustawie Prawo Budowlane,

do podłączenia urządzenia do butli z gazem płynnym należy zastosować przewód
gumowy posiadający certyfikat,

zawsze po podłączeniu kuchni do butli z gazem należy sprawdzić szczelność zaworu
na butli i podłączenie reduktora z butlą oraz działanie,

reduktor (rys.19) powinien być zainstalowany bezpośrednio za zaworem butli
gazowej. Zadaniem reduktora jest redukować ciśnienie gazu za butlą, utrzymać
ciśnienie zredukowane na zadanym poziomie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 18. Podłączona kuchnia gazowa do butli na gaz płynny [13, s. 20]

Gaz płynny charakteryzuje się dużą rozszerzalnością termiczną. Dlatego butle z gazem

wypełnia się tylko w 85% swej pojemności. W warunkach ograniczonej powierzchni należy na
stałe zamontować osłonę, która będzie chroniła butle przed promieniowaniem (rys. 18).

7. Sprawdzić szczelność połączeń armatury gazowej.
8. Uruchomić urządzenie gazowe wg zaleceń producenta zawartych w instrukcji obsługi oraz

sprawdzić skuteczność działania wszystkich elementów funkcjonalnych.

9. Wystawić użytkownikowi świadectwo podłączenia kuchenki gazowej i zapoznać go

z obsługą.

Rys. 19. Urządzenie regulujące ciśnienie gazu dla butli z gazem płynnym do 11 kg [13, s. 22]

Kuchnie gazowe, użytkowane zgodnie z instrukcją producenta, są urządzeniami bardzo

trwałymi. Usterkami, które mogą wystąpić przy intensywnej eksploatacji są najczęściej:

- zatarcie kurka,
- zaśniedzenie styków termopary,
- zużycie zaworu termoelektromagnetycznego,
- osłabienie lub zerwanie sprężyn zawiasu drzwi piekarnika.

≤ 11 kg

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymiana dysz

Kuchnia jest przystosowana do gazu i ciśnienia podanego na tabliczce znamionowej

urządzenia. W przypadku zmiany gazu, w kuchni należy wymienić dysze i dokonać regulacji
armatury gazowej. W tym celu należy:

- zamknąć kurek odcinający instalację gazową lub butlę od kuchni,
- zamknąć wszystkie kurki w kuchni,
- zdjąć nakrywki i kołpaki palników nawierzchniowych i wymienić dysze,
- z kuchni wyjąć całkowicie szufladę,
- wykręcić dyszę,
- wkręcić nowe dyszę (Tab. 2),
- dokonać regulacji palników nawierzchniowych i kurka palnika piekarnika,
- wyregulować palnik piekarnika,
- po wymianie dysz i regulacji kuchni, sprawdzić szczelność połączeń.

Tab. 2. Średnice dysz palników (mm) [11, s. 6]

Palnik

mały

Palnik

średni

Palnik

duży

Palnik

piekarnika

GZ-35 1,3 kPa

1,06

1,35

1,65

1,90

GZ-41,5 2,0 kPa

0,85

1,15

1,35

1,65

GZ-50 2,0 kPa

0,75

1,02

1,25

1,50

Propan-butan B/P 3,6 kPa

0,50

0,70

0,80

0,95

Regulacja kurków

Regulacja kurka palnika nawierzchniowego polega na ustawieniu płomienia minimalnego.

W tym celu należy:

- pokrętłem otworzyć przepływ gazu i zapalić regulowany palnik,
- pokrętło ustawić na pozycji „płomień oszczędnościowy”, a następnie nie zmieniając tej

pozycji zdjąć je z trzpienia kurka,

- śrubę regulacyjną , „A” (rys.20) obracać i obserwować płomień palnika,
- płomień ustawić na taką wysokość, aby nie zgasł przy lekkim przeciągu oraz przy

szybkim przestawieniu kurka z płomienia pełnego na oszczędnościowy i odwrotnie.

Rys. 20. Kurek gazowy z śrubą regulacyjną płomienia [10 s. 5]

Regulację można uznać za prawidłową, gdy jądro płomienia ma kształt stożka koloru

zielono-niebieskiego o wysokości ok. 2 - 4mm.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Regulacja kurka palnika piekarnika
Regulacja polega na ustawieniu zakresu temperatur w piekarniku zgodnie z tabelą 3.
W tym celu należy:

- z piekarnika wyjąć wszystkie wkłady,
- w środku piekarnika umieścić termoparę,
- zapalić palnik piekarnika,
- pokrętło palnika piekarnika ustawić na pozycji „1” a następnie zdjąć je,
- zamknąć drzwi piekarnika i wygrzać go w czasie ok. 30 minut,
- po nagrzaniu, na czujniku temperatury sprawdzić temperaturę w piekarniku,
- jeżeli temperatura w piekarniku dla nastawy „1” jest niezgodna z tabelą 2, wówczas

posługując się płaskim wąskim wkrętakiem, obrócić śrubę regulacyjną „A”

w odpowiednim kierunku, aby zwiększyć lub zmniejszyć dopływ gazu,

Rys. 21. Pokrętło kurka palnika piekarnika, [10, s. 5]

- chwilę odczekać, aż temperatura w piekarniku ustabilizuje się, obserwując

wskazania czujnika temperatury,

- jeżeli zachodzi taka konieczność, ponownie dokonać regulacji,
- po uzyskaniu żądanej temperatury założyć pokrętło i zgasić palnik piekarnika.

Rys. 22. Pokrętło piekarnika [10, s. 5]

Tab. 3. Nastawy temperatur dla piekarnika [9, s. 6]

Nastawa

1 2 3 4 5 6 7 8

Temperatura

115 140 155 170 185 200 215 225 240

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Regulacja palnika piekarnika polega na odpowiednim ustawieniu szczeliny doprowadzającej
powietrze w inektorze palnika.
W tym celu należy:

- z kuchni wyjąć szufladę,
- przez otwór po szufladzie uzyskuje się dostęp do palnika od spodu (rys. 23a),
- pokrętło palnika piekarnika obrócić w lewo i ustawić na pozycji „8”,
- zapalić palnik piekarnika,
- poluzować wkręt (1), a tuleję (2), rys. 23b, przesuwać tak, aby wzdłuż całego palnika

płomyki miały niebiesko-zielone, ostro zarysowane stożki wewnętrzne z fioletową
obwódką, jak dla palników nawierzchniowych,

- pozycję tulei zabezpieczyć wkrętem 1.

1- wkręt, 2- tuleja, 3- zapinka, 4- rura palnika piekarnika, 5- dysza, 6- wkręt mocujący osłonę 8 do piekarnika,

7- zaczepy, 8- osłona.

Rys. 23. Regulacja palnika piekarnika [9, s. 6]

Urządzenia gazowe w kuchni zbiorowego żywienia

W kuchniach zbiorowego żywienia wykorzystuje się głownie odbiorniki gazu o dużej mocy

nazywane paleniskami, a tym samym o dużej wydajności cieplnej przekraczającej 11,62 kW/h
i wymagających odprowadzenia spalin do komina.

Do tego typu urządzeń zaliczamy:

- trzony kuchenne,
- duże podgrzewacze (taborety),
- kotły warzelne.

Urządzenia te przeznaczone są dla dużych punktów zbiorowego żywienia, jak: bary,

restauracje, hotele, stołówki, szpitale, dworce kolejowe itp.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Trzony kuchenne

Trzonami kuchennymi nazywamy duże kuchnie gazowe, wyposażone w sześć albo więcej

palników nawierzchniowych i dwa i więcej piekarników. Typowym przykładem tradycyjnego
trzonu kuchennego jest kuchnia gazowa typu restauracyjnego, która została przedstawiona na
rys. 24. Odprowadzenie spalin z piekarników odbywa się za pomocą przewodu spalinowego
(8), rys.24 połączonego bezpośrednio z kominem. Spaliny z palników nawierzchniowych
odprowadzone są okapem zawieszonym nad kuchnią na wysokości ok. 2,2 m, licząc od podłogi
połączonym z kominem odpowiednią rurą. Niezależnie od odprowadzania spalin

o bezpieczeństwie eksploatacji decyduje dobra wentylacja i przewiewność danego
pomieszczenia.

1 - palnik nawierzchniowy odkryty, 2 - palnik nawierzchniowy kryty, 3 - palnik piekarnika, 4 - zawór gazowy,

5 - zapalacz, 6 - przycisk wydłużenia płomienia zapalacza, 7 - piekarnik, 8 - przewód spalinowy, 9 - przewód

gazowy główny, 10 - przewód gazowy piekarnika, 11 - zespół inżekcyjny palnika piekarnika, 12 - ruszt.

Rys. 24. Kuchnia gazowa typu restauracyjnego (12, s. 151)

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Na rysunku 25 przedstawiona została kuchnia gazowa bardziej nowoczesna, która spełnia tę

samą rolę, co kuchnia starszego typu, ale różni się od nich bardziej estetycznym wyglądem,
bogatszym wyposażeniem w dodatkowe urządzenia i automatykę.

Rys. 25. Kuchnia gazowa typu restauracyjnego [2, s. 179]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podgrzewacze (taborety)

Podgrzewacze są to kuchnie gazowe przeważnie o jednym palniku lub grupie palników

umieszczonych w środku rusztu (rys. 26). Przeważnie kształt podgrzewacza przypomina taboret
o powierzchni kwadratowej, stąd często potocznie nazywany „taboretem" gazowym.

Konstrukcja podgrzewacza jest bardzo masywna i wykonana ze stali, wytrzymała na duże

ciężary, obudowa emaliowana, ruszt gruby - mocny, masa ok. 30 kg.

Taborety używane są do grzania dużych naczyń, kotłów o pojemności ok. 50 l

i produkowane są w różnych wielkościach. Duże podgrzewacze o wydajności cieplnej
przekraczającej 11,62 kW/h wymagają takiego samego zabezpieczenia, jak trzony kuchenne.

Taboret jest urządzeniem bardzo prostym w obsłudze oraz konserwacji i naprawie,

co wynika z jego nieskomplikowanej konstrukcji.

Rys. 26. Podgrzewacz stojakowy z palnikiem zabezpieczonym termo-elektrycznie [14, s. 52]

Tab. 4. Typowe nieprawidłowości w pracy kuchni gazowych [11, s.10]

Nieprawidłowości

Przyczyny

nieprawidłowości

Sposoby usunięcia

niedostateczna ilość
powietrza pierwotnego

zwiększyć stopień otwarcia
przesłony powietrza

niedostateczna ilość
powietrza drugiego

zapewnić swobodny dopływ
powietrza do przestrzeni
spalania

Palnik pali się
żółtoczerwonym silnie
kopcącym płomieniem.

zanieczyszczenie palnika

oczyścić palnik

nadmiar powietrza
pierwszego

przymknąć przysłonę
powietrza pierwszego

zbyt duże ciśnienie gazu

przymknąć kurek na
przewodzie gazowym

Odrywane płomienie od
palnika.

niedostateczne
odpowietrzenie przewodów
zasilających kuchnię

przedmuchać przewody
gazem z zachowaniem
przepisów bhp – wykonuje
dostawca gazu

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

nadmiar powietrza
pierwotnego

przymknąć przysłonę
powietrza pierwszego

znaczne obniżenie ciśnienia
gazu

przerwać użytkowanie
kuchni

obniżenie ciepła spalania w
sieci

przymknąć przysłonę
powietrza pierwszego

Przeskakiwanie płomienia do
wnętrza palnika.

nadmierne nagrzanie
palnika

zgasić palniki, pozostawić
do ostygnięcia

obniżenie ciśnienia gazu w
sieci

przerwać użytkowanie
kuchni

nadmierne opory w ruchu
gazomierza

wymienić gazomierz

zanieczyszczenie
przewodów

oczyścić przewody

zanieczyszczenie otworu
dyszy

oczyścić dyszę

Zbyt mały płomień palnika.

zanieczyszczenie smarem
otworu kurka palnika

zebrać nadmiar smaru,
oczyścić otwór

zanieczyszczenie palnika

oczyścić kołpak palnika

Nierównomierny płomień
palnika.

krzywe ustawienie palnika poprawić ustawienie

palnika

brak smaru w gnieździe
czopu kurkowego

rozebrać kurek i
nasmarować

za mocne dociśnięcie czopa
przez nakrętkę

lekko cofnąć nakrętkę

Trudności w obracaniu
kurków palnika.

zbyt mocna sprężyna
dociskająca czop

zmienić sprężynę

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kotły warzelne

Kotły warzelne są odbiornikami gazu o specjalistycznym przeznaczeniu. Powoduje to,

iż posiadają ograniczone możliwości stosowania. Przeznaczone są do gotowania bardzo dużych
ilości potraw. Wykonywane są w różnych wielkościach w zależności od potrzeb (pojemność od
20 do 500 litrów). Kotły te mają podwójne ściany z wysokogatunkowej blachy nierdzewnej
z hermetyczną pokrywą. Wyposaża się je w urządzenia zabezpieczające przed przekroczeniem
ciśnienia w kotle oraz przed wydzielaniem się nie spalonego gazu.

Przestrzeń między podwójnymi ściankami kotła wypełnia ciecz (woda, gliceryna), która

zabezpiecza gotowane potrawy przed przypaleniem, ponieważ płomień palnika bezpośrednio
podgrzewa ciecz, która z kolei przekazuje ciepło do gotowanych potraw. Hermetyczne
zamknięcie kotła pozwala na uzyskanie w kotle temperatury ponad 100°C, co w znacznym
stopniu przyspiesza gotowanie. Kocioł wypełniony wewnątrz ścianek gliceryną, której punkt
wrzenia wynosi 290°C, po zgaszeniu palnika zachowuje temperaturę przez kilka godzin. Zużycie
gazu w tego typu kotłach wynosi od 1,2 do 15 m

/h.

Kotły warzelne są wyposażone w palniki inżektorowe, zabezpieczenia kontrolne oraz

w przerywacz ciągu kominowego. Obowiązkiem montera gazowego jest dokładna kontrola
szczelności, działania instalacji i armatury gazowej oraz ewentualne dokonanie uszczelnień
i przeprowadzenie regulacji układu automatyki.

1 - obudowa, 2 - zbiornik warzelny, 3 - pokrywa, 4 - przeciwwaga, 5 - instalacje napełniania,

6 - zawór spustowy strawy, 7 - armatura bezpieczeństwa, 8-wodowskaz, 9-osłona aparatury gazowej, l0-rura wylotu

spalin z przerywaczem ciągu, A - przyłącze instalacji wodociągowej Ø 15 mm, B - króciec opróżniania ogrzewacza

Ø20 mm, C - podłączenie do przewodu kominowego Ø160 mm, D - przyłącze instalacji gazowej Ø20 mm

Rys. 27. Kocioł warzelny gazowy typu KG-150.7

a) widok ogólny, b) elementy i gabaryty [4, s. 262]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Patelnie gazowe

Patelnia gazowa (rys. 28) wykonana jest w całości ze stali nierdzewnej. Zastosowany

elektryczny mechanizm zapewnia płynny przechył misy o pojemności 80 litrów. Urządzenie
wyposażone jest w zawór gazowy z zabezpieczeniem, który odcina dopływ gazu w przypadku
zaniku lub spadku ciśnienia w instalacji gazowej, co sprawia, że jest bezpieczne w użytkowaniu.
Zawór ten, w połączeniu z pokrętłem umożliwia płynną regulację temperatury. Dzięki
odpowiedniej konstrukcji zawiasów pokrywa misy zatrzyma się na każdym poziomie zadanym
przez użytkownika. Przykładowe rozwiązania patelni obrazują rysunki 28 i 29.

Rys. 28. Patelnia gazowa nastawna [6]

Rys. 29. Patelnia gazowa nastawna [7]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Jakie znasz kuchenne urządzenia gazowe?
2. Jakie znasz rodzaje palników w kuchennych urządzeniach gazowych?
3. Jakie przepisy należy spełnić podczas instalowania kuchennych urządzeń gazowych?
4. Jakie podstawowe odległości obowiązują dla lokalizacji kuchni gazowej?
5. Jakie znasz elementy zabezpieczające stosowane w urządzeniach kuchennych?
6. Jakie czynniki wpływają na jakość spalania w kuchni gazowej?
7. Jakie znasz sposoby montażu kuchni gazowej?
8. W jaki sposób przeprowadzić instalację kuchni gazowej?
9. Jaką rolę spełnia armatura odcinająca zamontowana przed urządzeniem kuchennym?
10. Jakie znasz paleniska gazowe wykorzystywane w kuchniach zbiorowego żywienia?

4.2.3 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ warunki techniczne dla montażu kuchennych urządzeń gazowych.

Sposób wykonywania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przygotować miejsce pracy,
2) zapoznać się z materiałem jednostki modułowej dotyczącej instalowania kuchennych

urządzeń gazowych,

3) określić warunki dla montażu kuchennych urządzeń gazowych, zapisując je na arkuszu,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

stolik,

krzesło,

zeszyt,

ołówek,

gumka,

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Podłącz i dokonaj uruchomienia kuchni gazowej 4 palnikowej na gaz ziemny zgodnie

z instrukcją producenta. Ćwiczenie wykonaj pod kierunkiem osoby uprawnionej.

Sposób wykonywania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przygotować miejsce pracy,
2) zapoznać się z materiałem jednostki modułowej dotyczącej instalacji kuchennych urządzeń

gazowych oraz z dołączoną do urządzenia instrukcją,

3) zabezpieczyć się w wymagane środki ochronny osobistej,
4) zgromadzić niezbędny sprzęt, narzędzia, materiały,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) wykonać montaż kuchenki gazowej wg wskazówek zawartych w opracowaniu oraz

instrukcji producenta urządzenia,

6) uruchomić zamontowane urządzenie,
7) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
8) wystawić dokument potwierdzający montaż kuchni gazowej,
9) uporządkować stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

wiertarka elektryczna z kompletem wierteł (od Ø 6 do Ø 12),

stojak monterski (imadło przenośne),

gwintownica z narzynką ½”,

narzędzia i sprzęt do cięcia rur: obcinarki do rur; ręczne piły do metalu z brzeszczotem,

sprzęt monterski: komplet kluczy płaskich do śrub (szczególnie 27 oraz 32), klucze
imbusowe, komplet narzędzi ślusarskich, komplet narzędzi monterskich robót
instalacyjnych, pilnik płaski o długości ok. 30 cm (zdzierak i gładzik),

przyrządy pomiarowe: kątomierz monterski, suwmiarka, poziomnica, przymiar,

detektor, tester.

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj kolejne czynności dla montażu kotła warzelnego na gaz płynny w kuchni

zbiorowego żywienia.

Sposób wykonywania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przygotować miejsce pracy,
2) zapoznać się z materiałem jednostki modułowej dotyczącej instalacji kuchennych urządzeń

gazowych oraz z dołączoną instrukcją do urządzenia,

3) zaplanować montaż kotła warzelnego w punktach,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

stolik,

krzesło,

zeszyt,

ołówek,

gumka,

literatura z rozdziału 6.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz:
1) rozróżnić kuchenne urządzenia gazowe?

2) zorganizować i zlikwidować stanowisko kuchennych urządzeń gazowych?

3) zaplanować kolejność prac dla instalacji kuchennych urządzeń gazowych?

4) wyznaczyć miejsce lokalizacji kuchennych urządzeń gazowych?

5) dokonać instalacji kuchni gazowej?

6) dokonać instalacji kuchennych urządzeń w kuchni zbiorowego żywienia

(kotły warzelne, taborety patelnie),

7) ocenić poprawność zamontowanego urządzenia?

8) ocenić proces spalania gazu ?

9) dokonać regulacji kuchennych urządzeń gazowych?

10) przygotować zainstalowane urządzenie gazowe do eksploatacji?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Przed wykonaniem każdego zadania lub udzieleniem odpowiedzi na pytania przeczytaj

bardzo uważnie polecenia.

5. Test zawiera 20 pytań o różnym stopniu trudności. Są to pytania: zamknięte i wielokrotnego

wyboru.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając kółeczkiem

prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź przekreślić
znakiem X i otoczyć kółkiem prawidłową odpowiedź.

7. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymasz jeden punkt.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

I część – poziom podstawowy
II część – poziom ponadpodstawowy.

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część
1. Do gaszenia pożarów grupy B służą gaśnice:

a) płynowe, śniegowe, proszkowe,
b) płynowe, pianowe, śniegowe, proszkowe,
c) tylko proszkowe,
d) tylko pianowe.

2. Jaki jest podstawowy akt prawny określający przepisy prawne ochronny pracy

w tym

bezpieczeństwa i higieny pracy?

a) Instrukcja stanowiskowa,
b) Kodeks pracy uchwalony przez Sejm,
c) Umowa o pracę,
d) wszystkie wymienione akty.

3. Moc średniego palnika wynosi w kuchni domowej:

a) 0,9 kW,
b) 0,6 kW,
c) 1,5 kW,
d) 2,4 kW.

4. Podczas spalania z otoczenia do płomienia dopływa dodatkowa ilość powietrza, które

nazywamy:

a) pierwotnym,
b) zassanym,
c) wtórnym,
d) zassanym wtórnym.

5. Urządzenia pobierające powietrze z pomieszczenia i odprowadzające spaliny do

pomieszczenia, w którym są zamontowane to:

a) urządzenia typu C,
b) urządzenia typu A,
c) urządzenia typu B,
d) urządzenia typu B1.

6. Silnie kopcący płomień palnika spowodowany jest:

a) zanieczyszczeniem otworu dyszy,
b) zanieczyszczeniem przewodów,
c) nadmiernym nagrzaniem palnika,
d) niedostateczną ilością powietrza pierwotnego i wtórnego.

7. Palniki wykorzystywane w kuchniach przeznaczonych do zabudowy to palniki:

a) fajkowe,
b) kubełkowe,
c) pionowe,
d) fajkowe i kubełkowe.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Odległość termopary od palnika ustalono na podstawie badań i wynosi ona:

a) 6 – 8 mm,
b) 3 – 8 mm,
c) 3 – 5 mm,
d) 6 – 10 mm.

9. Konstrukcja kuchni domowej powinna być odpowiednio sztywna i mieć nośność:

a) co najmniej 100 kg,
b) co najmniej 60 kg,
c) co najmniej 120 kg,
d) co najmniej 80 kg.

10. Odległość pomiędzy palnikami nawierzchniowymi

a odciągiem kominowym powinna

wynosić:

a) 650 mm,
b) 750 mm,
c) 550 mm,
d) 850 mm.

11. Kuchnie gazowe mierząc od boku urządzenia do skraju wnęki należy instalować

w odległości od okien i drzwi:

a) 0,7 m,
b) 0,5 m,
c) 1,0 m,
d) 0,3 m.

12. Typowe paliki inżektorowe przy kuchniach domowych mają określony współczynnik

zassania powietrza pierwotnego w granicach:

a) 0,2 ÷ 0,8,
b) 0,4 ÷ 0,6,
c) 0,6 ÷ 0,8,
d) 0,6 ÷ 1,0.

13. Strumień gazu zasysa powietrze z otoczenia (tzw. powietrze pierwotne) w ilości około:

a) 40% do 50%,
b) 20% do 60%,
c) 50% do 70%,
d) 20% do 30%.

14. Przyczyną zbyt małego płomienia palnika w kuchni gazowej jest:

a) niedostateczna ilość powietrza pierwotnego,
b) obniżenie ciśnienia gazu w sieci,
c) nadmiar powietrza pierwotnego,
d) brak smaru w gnieździe czopu kurkowego.

15. Trudności w obracaniu kurków palnika możemy wyeliminować przez:

a) oczyszczenie palnika,
b) rozebranie i nasmarowanie kurków,
c) oczyszczenie przewodów,
d) przymknięcie przysłony powietrza wtórnego,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

II część
16. Odrywanie płomienia ma miejsce w przypadku:

a) gdy w mieszaninie gazowo-powietrznej przeważa powietrze lub gaz,
b) gdy w mieszaninie gazowo-powietrznej przeważa gaz,
c) gdy w mieszaninie gazowo-powietrznej przeważa powietrze,
d) gdy szybkość wypływu mieszanki gazowo-powietrznej jest zbyt duża w porównaniu

z szybkością spalania gazu.

17. Podwyższenie temperatury spalania palnika prowadzi do:

a) odrywania płomienia,
b) wzrostu ilości azotu w spalinach,
c) całkowitego spalania gazu (metanu) w mieszaninie gazowo-powietrznej,
d) odrywania się płomienia oraz wzrostu ilości azotu w spalinach.

18. W palnikach inżektorowych zostało wykorzystane zjawisko:

a) obniżenia ciśnienia strumienia gazu wypływającego z dyszy z dużą prędkością, który

zasysa powietrze z otoczenia,

b) podwyższenie ciśnienia strumienia powietrza wypływającego z dyszy z dużą prędkością,

który tworzy mieszaninę gazu z powietrzem,

c) podwyższenia i obniżenia ciśnienia strumienia gazu w celu zassania powietrza

pierwotnego,

d) obniżenia ciśnienia strumienia zassanego powietrza wypływającego z dyszy.

19. Prawidłowość działania gazomierza należy sprawdzić, gdy:

a) następuje przeskakiwanie płomienia do palnika,
b) palnik pali się żółtoczerwonym silnie kopcącym płomieniem,
c) następuje odrywanie płomienia od palnika,
d) płomień palnika jest zbyt mały.

20. Aby przestawić kuchenne urządzenie gazowe na inny gaz należy:

a) wyregulować palnik główny,
b) wymienić palnik na inną wydajność cieplną,
c) wymienić dyszę palnika,
d) zwiększyć ilość powietrza pierwotnego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Instalowanie kuchennych urządzeń gazowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nume

pytani

Odpowiedź

Punktacja

a b c d

10.

a b c d

11.

a b c d

12.

a b c d

13.

a b c d

14.

a b c d

15.

a b c d

16.

a b c d

17.

a b c d

18.

a b c d

19.

a b c d

20.

a b c d

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

Barczyński A.: Instalacje gazowe z miedzi. Centrum Szkolenia Gazownictwa, Warszawa
1998

Bąkowski K., Bartuś J., Zajda R.: Projektowanie instalacji gazowych. Arkady, Warszawa
1995

Bąkowski K.: Gazyfikacja. Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa 1996

Cieślowski S., Krygier K.: Instalacje sanitarne cz. 1 i 2. WSiP, Warszawa1998

http://www.perfexim.com.pl/

http://www.gastrokomis.pl/

http://www.kromet.com.pl/

Instalacje gazowe. Cobo-Profil, Warszawa 1996

Instrukcja obsługi i użytkowania – KG 1319 „Mastercook”

10. Instrukcja obsługi kuchni gazowej – KG 1409 B „Mastercook”
11. Instrukcja obsługi kuchni gazowej KSG „Amica”
12. Otoka W.: Konserwacja i naprawa instalacji i urządzeń gazowych. ZZDZ, Warszawa 1974
13. Technologia instalacji wodociągowych i gazowych – podręcznik do nauki zawodu.

Część II – Instalacje gazowe. Rea, Warszawa 1998

14. Zajda R., Tymiński B.: Instalacje i urządzenia gazowe. Centrum Szkolenia Gazownictwa,

Warszawa 1999.