Mózgowe porażenie dziecięce
Jest to zbiorcze pojęcie obejmujące trwałe, lecz nie niezmienne, różnorodne zaburzenia napięcia mięśni,
czynności ruchowych i postawy wywołanych niepostępującym uszkodzeniem mózgu lub
nieprawidłowościami w jego rozwoju nabytymi w okresach: życia łonowego, okołoporodowym, lub
wkrótce po urodzeniu lub wywołanym pod wpływem niekorzystnych czynników działających na
rodziców przed poczęciem dziecka oraz uwarunkowao genetycznych.

Ruchy rotacyjne



Ćwiczenia w wodzie



Farmakoterapia (np. leki przeciwpadaczkowe)



Elektrostymulacja



Pozycja niższa niż naturalna dla dziecka



Obniżanie napięcia mięśniowego:

 Zaangażowanie w zabawę
 Masaże pobudzające
 Elektrostymulacja
 Farmakoterapia
 Pozycja wyższa niż naturalna dla dziecka

Zwiększenie napięcia mięśniowego:

Częstość występowania:
2-3 osoby na 1000 żywo urodzonych

-

Znacznie większe nasilenie zmian w KKDD niż w KKGG

-

Przyczyna: krwawienia, niedotlenienie i niedokrwienie mózgu w okresie
okołoporodowym (zespół okołoporodowy ecnefalopatii niedotleniowo-
niedokrwiennej OENN)

-

Dotyczy głównie: wcześniaków, noworodków z niską urodzeniową masą ciałą
(2,5-4,5kg - norma)

1. Obustronny niedowład kurczowy (diplegia)

-

Monotonne, te same schematy ruchu nóg

-

Brak dotykania nóg rączkami w okolicach 4 miesiąca życia

-

Kopanie nóżkami powyżej poziomu podparcia

-

Najtrudniejsza do rozpoznania w pierwszych miesiącach życia postad MPDz

-

Opóźnione: siadanie, pełzanie, czworakowanie

-

Nieprawidłowe: chodzenie
(w powyższych czynnościach ujawnia się niedowład kkdd z przykurczami ścięgien
Achillesa i przywodzicieli ud, główna praca przeniesiona na kkgg)

-

Problemy towarzyszące: wady wzroku, zez (najczęściej krótkowzrocznośd)

-

Rozwój umysłowy zazwyczaj prawidłowy

Objawy:

-

Jedna z najcięższych postaci MPDz

-

Przyczyna: przewlekłe niedotlenienie i inne czynniki szkodliwe działające na płód w
łonie matki -> rozległe uszkodzenie w obrębie obu półkul mózgu

-

Nieprawidłowości ujawniają się wkrótce po urodzeniu

-

Rozwój znacznie opóźniony

-

Wymagają stałej opieki, poruszają się na wózkach

2. Obustronny niedowład połowiczny (hemiplegia bilateralis)

Dotyczy kd < kg po tej samej stronie, przeciwnej do uszkodzenia OUN,

3. Niedowład połowiczny (hemiplegia)

Podział MPDz (Ingram 1955)

Ćwiczenia 01

18 listopada 2011

08:09

Pediatria Strona 1

-

Dotyczy kd < kg po tej samej stronie, przeciwnej do uszkodzenia OUN,

-

Przyczyna: niedotlenienie, krwawienia do mózgu, zapalenie opon mózgowo-
rdzeniowych (głównie okres prenatalny)

-

Dotyczy głównie: noworodków donoszonych

-

Asymetria w ruchach układów kooczyn

-

Padaczka

-

Rozwój umysłowy i mowy zazwyczaj prawidłowy

3. Niedowład połowiczny (hemiplegia)

-

Charakterystyczne ruchy mimowolne, niezależne od woli, utrudniające mowę, rozwój
ruchowy oraz czynności ręki

-

Przyczyna: wysoki poziom bilirubiny we krwi noworodka z powodu konfliktu
serologicznego

-

Zaburzenia towarzyszące: niedosłuch spowodowany uszkodzeniem nerwu słuchowego

-

Poziom rozwoju umysłowego zazwyczaj prawidłowy

4. Postad pozapiramidowa (atetotyczna, dyskinetyczna)

-

Zaburzenia o charakterze "bezładu" móżdżkowego: zaburzenia koordynacji ruchów,
równowagi, drżenia zamiarowe, niemożnośd dostosowania siły i zakresu ruchów do
potrzeb, niemożnośd wykonania szybkich naprzemiennych ruchów kooczyn

-

Przyczyna: zaburzenia rozwojowe oraz uszkodzenie móżdżku

-

Zaburzenia towarzyszące: mowa skandowana i oczopląs

5. Postad móżdżkowa (ataktyczna)

6. Inne

synergia zgięciowa i wyprostna - kooczyna górna (dla hemiplegii)

Badanie neurologiczne niemowląt i małych dzieci

Noworodek - od urodzenia do 6 tygodnia lub 1 miesiąca
Niemowle - od okresu noworodkowego do 1 roku życia
Małe dziecko - od 1 roku życia do 3 roku życia

Podstawowym źródłem informacji o stanie czynnościowym układu nerwowego we wczesnym okresie
rozwojowym jest spontaniczne zachowanie oraz złożone odruchowe reakcje motoryczne

a. Spontaniczne ułożenie ciała niemowląt

b. Występowanie ewentualnej asymetrii i ustawieo przymusowych

c. Kształt (symetryczny/asymetryczny) głowy

d. Mechanizmy odruchowe

 Koordynacja ręka-usta
 Habituacja
 Ruchy kk
 Ruchy rotacyjne w stawie skokowym
 Ruchy głowy

Spontaniczna aktywnośd noworodków - leżenie tyłem

 Ruchy odsuwające
 Płacz - informacja o napięciu mięśni oddechowych
 Przeniósł kooczyny ponad klatkę piersiową

Spontaniczna aktywnośd noworodków - leżenie przodem

 Zgięcie palców
 Zgięcie dołokciowe nadgarstka

Spontaniczna aktywnośd noworodków - dłoo

Oceniamy:

Pediatria Strona 2



□ Płasko ułożone dłonie (6ms)
□ Podpór na łokciach (3ms)

Unoszenie klatki piersiowej i głowy

 Zmiana pozycji na plecy
 Chwytad i przenosid zabawkę
 Rekcja na bodźce - dobra kontrola głowy
 Pełza
 Szybko się męczy i szybko regeneruje
 Piwot (czyli obrót)
 Ruchy kręgosłupa - rotacje, zgięcie boczne
 Umiejętnośd transferu środka ciężkości
 Współpraca kkd i kkg

Spontaniczna aktywnośd niemowląt - pozycja na brzuchu (6 miesięcy)

 Praca ekscentryczna i koncentryczna mięśni

8-9 miesiąc dziecko powinno samodzielnie siadad z pozycji leżącej

Spontaniczna aktywnośd niemowląt - pozycja siadu (6 miesięcy)

 Różne schematy siadania

Do 18 miesiąca dziecko powinno samodzielnie chodzid

Spontaniczna aktywnośd niemowląt (12 miesięcy)

 Stanie, chodzenie
 Słuchanie poleceo
 Bardzo dużo schematów ruchowych, możliwe bardzo specyficzne manipulacje

Spontaniczna aktywnośd małych dzieci (18 miesięcy)

Pediatria Strona 3