4. Ciśnienie krwi - wartości, od czego zależy, jak zmienia się w

poszczególnych odcinkach układu krążenia

Wysokość ciśnienia tętniczego krwi zależy głównie od:

•

Tłoczącej pracy serca (pojemności minutowej)

•

Przekroju obwodowych naczyń oporowych

•

Objętości krwi w łożysku naczyniowym

•

Elastyczności ścian dużych tętnic

•

Lepkości krwi

Największy wpływ na ciśnienie tętnicze wywierają dwa pierwsze czynniki, ponieważ są zminne.

Ciśnienie tętnicze waha się w zależnośći od wysiłku fizycznego, pozycji ciała i wielu innych czynników.

Arterial blond pressure – ciśnienie tętnicze krwi - zależy od dopływu i odpływu krwi ze zbiornika

tętniczego. Ciśnienie w zbiorniku dużym tętniczym waha się w zależności od okresu cyklu pracy

serca. W okresie maksymalnego wyrzutu lewej komory określa się jako ciśnienie skurczowe – systolic

arterial pressure. Ciśnienie najniższe tj. rozkurczowe – diastolic arteria pressure – występuje

podczas rozkurczu i w fazie skurczu izowolumetrycznego komór, przed otwarciem się zastawek

półksiężycowatych aorty. Ciśnienie w czasie rozkurczu serca nie obniża się do zera dzięki temu, że

ściany zbiornika tętniczego są sprężyste. Energia skurczów serca jest magazynowana w elastycznych

ścianach zbiornika tętniczego – force of recoil

Średnie ciśnienie tętnicze – mean arteria pressure – wynosi około 12 kPa, amplituda wahań ciśnień

wynosi 6,7 kPa. Wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego wynoszą 16/9,3 kPa (tętnica

ramienna na poziomie ujścia lewej komory do aorty) dla człowieka w pozycji leżącej. Powyżej serca

ciśnienie tętnicze zmniejsza się, a poniżej zwiększa się o 0,1 kPa na każdy centymetr różnicy

poziomów (W pozycji stojącej zaznaczają się wyraźne różnice w zbiorniku tętniczym dużym,

wywołane siłą ciążenia). Przy średnim ciśnieniu w zbiorniku tętniczym dużym w pozycji stojącej na

poziomie ujścia lewej komory do aorty, równym 13,3 kPa, średnie ciśnienie w tętnicach głowy wynosi

ok. 9,3 kPa, w tętnicach stopy ok. 26,7 kPa

Małe tętniczki w okolicy serca – ok. 12 kPa

Po przepłynięciu krwi przez naczynia oporowe – ok. 4,6 kPa

Ciśnienie krwi w żyłach zależy od miejsca pomiaru i pozycji ciała (podobnie jak ciśnienie krwi w

tętnicach). Ciśnienie w żyle głównej górnej i dolnej (przy ujściu od prawego przedsionka) wynosi

około 0,5 kPa w pozycji leżącej. Ciśnienie to nosi nazwę ciśnienia żylnego centralnego. Ciśnienie

obniża się poczynając od naczyń włosowatych i idąc w kierunku prawego przedsionka. W małych

żyłach wynosi 2 kPa, w dużych zaś, na zewnątrz klatki piersiowej, średnio około 0,6 kPa. Poniżej

prawego przedsionka ciśnienie wzrasta dzięki sile ciążenia o 0,1 kPa na każdy centymetr różnicy

poziomów i osiąga w pozycji stojącej, w obrębie stopy około 13,3 kPa. W żyłach powyżej serca

ciśnienie jest niższe od ciśnienia atmosferycznego i żyły te są zapadnięte. W pozycji stojącej lub

siedzącej w zatokach opony twardej panuje ciśnienie ujemne -1,3 kPa. Wczasie wdechu ciśnienie w

jamie opłucnej obniża się z – 0,3 kPa do – 0,8 kPa. W czasie wydechu ciśnienie podwyższa się.

Bibliografia:

Władysław Z. Traczyk – Fizjologia człowieka w zarysie (str. 281-282; 287-289)

K. Kucharczyk, M. Nowak – Anatomia i fizjologia człowieka (str, 351-355)

Internet