K

le

p

sy

d

ra

Klepsydra

Z wyrazu

UMIESZ-

CZANIE

nale¿y odj¹æ li-

terê z kolorowego pola, a z pozosta³ych utworzyæ

nowe s³owo i wpisaæ je po- ni¿ej. Postêpuj¹c w taki sam sposób z kolejnymi wyrazami (odejmowan¹ literê nale¿y wybraæ samo- dzielnie), nale¿y dojœæ do

s³owa

CENA

. Nastêpnie

do tego wyrazu dodaæ li- terê, utworzyæ nowy wyraz

i wpisaæ go poni¿ej. Postê- puj¹c tak kolejno, nale¿y

dojœæ do s³owa

UMIESZ-

CZANIE

(dodana litera

w kolorowym polu). Wy- razy 8-literowe i krótsze,

wpisywane w kratki pomiê- dzy pogrubionymi liniami,

s¹ dla siebie anagramami.

Kropk¹ oznaczono miej- sce wystêpowania jednej

ze spó³g³osek. Wszystkie

wpisywane wyrazy to rze- czowniki pospolite (pisane

ma³¹ liter¹) w mianowniku

lp. lub lm.

Stanis

ław Bisko

K

rz

y

żó

w

k

a

Krzy

żówka

ła

ń

c

u

c

h

o

w

a

ła

ń

cuchowa

Nale¿y przejœæ od wyrazu

SZYDERCA

do s³owa

PAKIET

, tworz¹c po

drodze anagramy (A), metagramy (M), synonimy (S), dodaj¹c literê (+1)

lub j¹ odejmuj¹c (–1) od poprzedniego wyrazu, utworzone s³owa wpisaæ

do diagramu. Wszystkie wyrazy to rzeczowniki pospolite (pisane ma³¹ li-

ter¹) w mianowniku liczby pojedynczej lub mnogiej. Litery w kolorowych

polach, czytane rzêdami, utworz¹ rozwi¹zanie dodatkowe.

1) S.

2) +1.

3) M.

4) M.

5) M.

6)

M.

7)

–1.

8)

A.

9)

A.

10) A.

11) M.

12) –1.

13) –1.

14) A.

15) M.

16) M.

17) M.

18) M.

19) +1.

20) +1.

21) A.

22) M.

23) M.

24) +1.

25) A.

pakiet (–1)

Stanis

ław Bisko

4

5

3

3

4

2

3

A

n

a

g

ra

m

Anagram ry

su

n

k

o

w

y

rysunkowy

Rozwi¹zanie jednowyrazowe,

13-literowe.

Wiol

6

7

J

o

lk

a

Jolka

Ujawniono wszystkie lite-

ry D i

Ś

. Do diagramu nale-

ży wpisa

ć anagramy (wyrazy

utworzone ze wszystkich liter

innego s

łowa, np. zra

żenie –

zż

eranie), metagramy (wyrazy

ze zmienion

ą jedn

ą liter

ą, np.

korzenie – kurzenie), plus al- bo minus 1 (wyrazy z dodan

ą

lub odj

ęt

ą liter

ą, np. kurzenie –

kur

czenie, pró

żniak – pró

żnia)

oraz synonimy (np. czerwie

ń

– kier) podanych wyrazów. Wszystkie wyrazy wpisywa- ne do diagramu to rzeczow- niki pospolite (pisane ma

łą

liter

ą). Litery w polach z krop-

ką

, czytane rz

ędami, utworz

ą

dwuwyrazowe rozwi

ązanie do-

datkowe.

Wszystkie chwyty dozwolone

•

akry

•

ameryk

•

balia

•

barak

•

baza

•

bona

•

brzeczka

•

efedra

•

iron

•

kapinos

•

kiernoz

•

kobiecina

•

kojenie

•

kompas

•

koparka

•

koza

•

krzyk

•

lato

•

litera

•

lizena

•

migi

•

odznaka

•

osoka

•

piryt

•

pisarka

•

postêp

•

rokosz

•

rudzik

•

rzeka

•

skopek

•

smok

•

star

•

sumka

•

szatyn

•

œcier

•

traczka

•

trop

•

trykanie

•

uszka

•

zagon

•

zalety

Stanis

ław Bisko

6
7

5

ANAGRAM POTRÓJNY

Wci

ąż

— — — — — —

o nim kobiet grono,

— — — — — —

si

ę w prawd

ę gorzk

ą pono

ć:

na salonowego lwa si

ę

— — — — — —

,

cho

ć dawno wylinia

ła

— — — — — —

.

Stanis

ław Bisko

2

W kolejno

ści przypadkowej:

•

drzewo, pod którym spoty- kali siê Laura i Filon

•

odpoczywanie maluchów po

obiedzie w przedszkolu

•

... Hubal, czyli Henryk Do- brzañski walcz¹cy podczas kampanii wrzeœniowej

•

ryba gotowa do tar³a

•

jednoczesna zag³ada wiel- kiej liczby ludzi

•

szczególne zami³owanie do sztuki filmowej

•

krzes³o, stó³ lub szafa

Stanis

ław Bisko

A

lf

a

b

e

tk

a

Alfabetka

Wyrazy o podanych okre

śleniach nale

ży wpisa

ć do diagramu, a nast

ępnie uzupe

łni

ć

diagram parami wyrazów ró

żni

ących si

ę jedn

ą liter

ą (w kratkach przedzielonych kre-

sk

ą) – je

żeli dobierze si

ę je i wpisze odpowiednio, to z liter nad kresk

ą mo

żna u

ło

ży

ć

wyraz 4-literowy, podobnie jak z liter pod kresk

ą. Jeden z dopisywanych wyrazów jest

nazw

ą w

łasn

ą, pozosta

łe to rzeczowniki pospolite (pisane ma

łą

liter

ą) w mianowniku

lp. Punktacja dodatkowa za u

ło

żenie pary s

łów 4-literowych: + 2 punkty.

1

5

2

4

•

trzy wyrazy to nazwy w³asne

(nazwisko, nazwa zespo³u, nazwa miasta w Bu³garii)

•

jedno s³owo w liczbie mno- giej (przymiotnik w u¿yciu

rzeczownikowym)

•

w kolorowych kratkach wy- stêpuje litera charaktery- styczna dla polszczyzny

•

pierwsze litery (w kolejnoœci alfabetycznej):

A, C, G, G, L,

P,

P

, P

, S, W.

Stanis

ław Bisko

W

ir

ó

w

k

a

p

a

li

n

d

ro

m

o

w

a

Wirówka palindromowa

Rozpoczynaj

ąc od pola zaznaczonego kresk

ą, nale

ży wpisa

ć prawoskr

ętnie do dia-

gramu wyrazy 6-literowe z

ło

żone z dwóch zlepków palindromowych, np. (Mam)(aja),

(Pap)(ini). Litery w polach zaznaczonych kropk

ą, czytane rz

ędami, utworz

ą rozwi

ąza-

nie dodatkowe – dwa wyrazy powi

ązane ze sob

ą tematycznie. Informacje dodatkowe:

+

8

5

Prawoskr

ętnie

(od pola

z kresk¹):

1) szaruga,

s³ota.

2) gruba

ryba.

3) dreszcze.

4) przyjmuje

pacjentów.

5)

przyrz¹d z ruchom¹ ig³¹

magnetyczn¹.

6)

brzd¹c, berbeæ, skrzat.

Stanis

ław

Bisko

W

ir

ó

w

k

i

sy

n

o

n

im

o

w

e

Wirówki synonimowe

Obja

śnienia wyrazów (synonimów) s

ą wspólne dla dwóch wirówek. Litery w koloro-

wych polach, czytane rz

ędami w obydwu diagramach, utworz

ą rozwi

ązanie dodatkowe.

R

e

b

u

si

k

Rebusik

R

e

b

u

si

k

Rebusik

Rozwi¹zanie jednowyrazowe, 12-literowe.

Stanis

ław Bisko

Rozwi¹zanie jednowyrazowe, 10-literowe.

Stanis

ław Bisko

100

gr mam

y.

21

21

21

2

2

1

1

ANAGRAM

P

on

ie

d

zi

ał

ek

Poniedzia

łek

m

ło

d

ej

m

ęż

at

k

i

m

łodej m

ęż

atki

Troch

ę mniej mam spraw na g

łowie

—

/ — — — — — — — —

(to te

ż cz

łowiek),

dzi

ś z u

śmiechem ku mnie idzie,

—

/ — —

/ — — — — — —

dobry tydzie

ń.

Bogus

ława Borys

DWUWYRAZOWY

KALAMBUR KO

Ł

OWY

Tej pani w metryk

ę nie zerkaj,

bo to… szkrab oraz usterka.

Jan Kurzy

ński

2

1

Poziomo: 5)

czysto z piaskiem.

6) œciga

tratwê.

7) smar

luku.

Pionowo: 1)

czarem go ³atam.

2)

tren z bratkami.

3)

sowa o konikach.

4)

panda w locie.

Ryszarda Sawa-Sumera

Poziomo

(w kolejnoœci przypadkowej):

•

... z kogoœ spad³a, czyli ujawni³o siê, jaki

jest naprawdê

•

pisklê pójd

źki lub p³omykówki

•

strumyk wytryskuj¹cy spod ziemi lub zni-

kaj¹cy pod ni¹ (przestarzale)

•

... Sforza d’Aragona, polska królowa, ¿ona

Zygmunta Starego

Nazwy ssaków

(alfabetycznie):

•

arni

•

kot

•

kret

•

lar

•

tar

Pionowo:

1)

op³atek wystawiany w monstrancji.

2)

owad potocznie nazywany szczypawk¹.

3)

b³yszcz¹ca tkanina podobna do aksamitu.

4)

tkanina dekoracyjna zawieszana na œcia-

nie.

5)

ma³y pies pokojowy o kulistej g³owie i wy-

puk³ych oczach.

6)

wystêp jednego artysty.

7) rzeka

szczecinian.

8) teledysk.

Jerzy Buczkowski

Do ka

żdego odgadni

ętego wyrazu po-

ziomego nale

ży doda

ć nazw

ę ssaka z li-

sty i powsta

łe nowe s

łowo wpisa

ć do

diagramu, np. KAPNIK + RY

Ś

= KAPRY-

Ś

NIK. Podobnie z wyrazu odczytanego

rz

ędami w kolorowych polach i pozosta-

łej nazwy ssaka mo

żna utworzy

ć s

łowo

– rozwi

ązanie dodatkowe.

K

rz

y

żó

w

k

a

Krzy

żówka

2

2

1

P

so

tk

a

Psotka

Do jednego s

łowa w obja

śnieniu nale

ży doda

ć (lub od niego odj

ąć

) liter

ę, a w dru-

gim zmieni

ć liter

ę na inn

ą, tworz

ąc okre

ślenie odgadywanego wyrazu. Litery w po-

lach z kropk

ą, czytane rz

ędami, utworz

ą rozwi

ązanie dodatkowe.

4

9

Poziomo: 5

)

kinoman wie, gdzie jest.

9)

roœlinny

upór.

10)

z rzêdu eufazji.

12) zwierzêcy

upór.

14

)

gdy nauczycielka udziela

nagany, to s¹ przera¿eni.

15

) masowe

dokoñczenie

lata i myœli.

Pionowo: 1)

znajdziesz w epitetów

stadzie.

2)

specjalne schronienie dla

zwierzyny ³ownej (ptaka).

3)

kr¹¿kolinki pomys³owe- go.

4)

wielka dama z balu na

Ch³odnej.

H

o

c

k

i-

k

lo

c

k

i

Hocki-klocki

Litery w kolorowych polach, czytane rz

ędami, utworz

ą

rozwi

ązanie dodatkowe.

5

)

„… siad³ na ziemi, opar³ siê o œcianê i pochyli³ ku

piersiom czo³o zaduma- ne”.

6

)

buty uskrzydlaj¹ce zwy- ciêzców.

7

)

miasto, a Lwów z nim w parze.

8)

p³yn¹

œpiewaj¹co.

11

)

szczególny punkt tak

czy wspak.

13)

miasto przed Miastem.

Stanis

ław Bisko

4

5

3

M

e

ta

m

o

rf

o

za

-s

zy

fr

Metamorfoza-szyfr

W wyrazie

TRAGI

nale¿y zamieniæ literê z zazna-

czonego pola na inn¹, a nastêpnie przenieœæ litery do

kolejnego rzêdu, aby utworzy³y wraz z wpisan¹ liter¹

s³owo 6-literowe (wszystkie wpisywane wyrazy to rze-

czowniki pospolite w mianowniku liczby pojedynczej

lub mnogiej). Postêpuj¹c tak dalej, nale¿y dojœæ do

wyrazu

NOSZE

. Litery z pól ponumerowanych, napi-

sane od 1 do 20, utworz¹ dokoñczenie myœli autora

tego zadania: ¯ycie...

Dariusz Staszkiewicz

2

M

e

ta

g

ra

m

o

w

y

Metagramowy

re

b

u

s

rebus

sp

o

rt

o

w

y

sportowy

W ka¿dym s³owie dwuwyrazowego

opisu przedstawionej sytuacji nale¿y

zmieniæ jedn¹ literê na inn¹ i odczytaæ

rozwi¹zanie – imiê i nazwisko Iksa.

Mar

cin Hoffman

R

y

m

-

Rym-

-c

y

m

-c

y

m

-cym-cym

Ujawniono wszystkie litery

charakterystyczne dla polsz- czyzny. Poziomo nale

ży wpi-

sa

ć rymowane wyra

żenia od-

gadni

ęte na podstawie okre-

śle

ń. Niesymetryczne po

ło-

żenie czarnych pól nale

ży

ustali

ć. Litery w kolorowych

polach, czytane rz

ędami, utwo-

rz

ą rozwi

ązanie dodatkowe.

Rz

ędami

(kolejnoϾ przypad-

kowa):

•

unik Adamka

•

raj na Ziemi

•

igrzyska, do¿ynki

•

superglue

•

„Zemsta”

•

celny prosty

Kolumnami

(kolejnoϾ przy-

padkowa):

•

najczêœciej powstaj¹ w miej- scu uderzenia

•

gatunek japoñskiej poezji li- rycznej

•

uparte zwierzê

•

w gwarze uczniowskiej: szef

szko³y

4

3

2

•

ci¹g powtarzaj¹cych siê zjawisk

•

¿artobliwie: specjalista od

wszystkiego (jak dawny pojazd konny u¿ywany

jako œrodek komunikacji miejskiej)

•

kieruje prac¹ czeladników

•

wymieniany w silniku sa- mochodowym

•

têskne zaintonowanie

pieœni

•

nagród – laureatom, po zakoñczonym konkursie

Grzegorz Chomicz

10

3

5
6

2

K

o

n

so

n

a

n

tk

a

z

j

o

lk

ą

a

n

a

g

ra

m

o

w

ą

Konsonantka z jolk

ą

anagramow

ą

Jedyne spó³g³oski wystêpuj¹ce w odgadywanych wyrazach, wpisywanych do wiêksze-

go diagramu, to R i T (ka¿da z nich powinna byæ u¿yta w ka¿dym s³owie przynajmniej

raz, np. tryt). Do mniejszego diagramu nale¿y wpisaæ anagramy niektórych s³ów z wiêk-

szego diagramu. Wszystkie odgadywane wyrazy to rzeczowniki pospolite (pisane ma³¹

liter¹) w mianowniku lp., jeden w lm., i ¿aden siê nie powtarza w obydwu diagramach.

Stanis

ław Bisko

R

e

b

u

s

Rebus

a

n

a

g

ra

m

o

w

y

anagramowy

Rozwi¹zanie 2-wyrazowe, o po-

cz¹tkowych literach i liczbie liter:

S-5 C-7.

Zdzis

ław Jagodzi

ński

4

1

+

TRYPTYK ANAGRAMOWY

P

or

y

ro

k

u

Pory roku

NIE MA

jak

UROCZE

pory roku:

wiosna, lato, jesie

ń

I zima.

Kto

ś

NARZEKA

?

DLA

widoków

warto wtopi

ć si

ę w nasz klimat.

U-12 K-10.

Có

ż,

RUTYNA

– sama nuda,

nam

Ś

NI

Ć

trzeba

O

pot

ędze.

NAD CZYM

biada

ć? Wiosna cudna

tka co roku now

ą prz

ędz

ę.

D-12 N-6.

PAWI

wachlarz lata b

łyszczy,

jesie

ń zbiera wrzosów

MIODY

,

śnieg uwalnia nas

Z RDZY

liś

ci.

W ka

żd

ą

POR

Ę

czas jest szczodry.

P-10 P-8.

Liliana Szczepa

ńska

W

ir

ó

w

k

a

z

rz

ek

am

i

Wirówka z rzekami

Z ka

żdego odgadni

ętego wyrazu nale

ży od-

jąć

jedn

ą liter

ę, a z pozosta

łych utworzy

ć na-

zw

ę polskiej rzeki, wpisywan

ą prawoskr

ętnie

do diagramu (od pola z kresk

ą). Litery w ko-

lorowych polach, czytane rz

ędami, utworz

ą

rozwi

ązanie dodatkowe.

1)

odkryty 4-ko³owy pojazd konny.

2)

wspó³czesny prajaszczur; hatteria.

3)

imiê ¯michowskiej (zm. 1876), pisarki, pre- kursorki feminizmu w Polsce.

4)

to, na czym siê coœ wspiera, np. filar.

5)

jednostka biblioteczna odrêbnie zszyta i opra- wiona, obejmuj¹ca ca³oœæ dzie³a lub po- szczególne tomy.

6)

górnoœl¹skie miasto nad K³odnic¹, siedziba klubu sportowego.

7)

Kazimierz (zm. 1779), genera³ nazywany ojcem amerykañskiej kawalerii.

8)

kontrola treœci publikacji.

Józef Pra

żuch

A

n

a

g

ra

m

o

w

y

Anagramowy

d

o

w

ó

d

dowód

Udowodniæ, ¿e lewa strona równa siê

prawej, i podaæ 13-literowe rozwi¹zanie.

Stanis

ław Bisko

iaaa

=









to

2

3

1

2

1

1

2

KALAMBUR

HOMONIMOWY

Przywo

łuj

ąc greck

ą bogini

ę,

meksyka

ńsk

ą ro

ślin

ę uczyni

ę.

Stanis

ław Bisko

2

11

S

w

a

tk

a

Swatka

Nale

ży po

łą

czy

ć pocz

ątki

okre

śle

ń

z ich w

ła

ściwymi

doko

ńczeniami. Litery z ko-

lorowych pól, czytane rz

ę-

dami, utworz

ą rozwi

ązanie

dodatkowe.

Poziomo: 3)

ptasie

6)

oczy

7)

stoi

8)

spad

9)

na

stole

11) pracuje

13) brana

15) stale

16) koñskie

17) bru

ździ³

Pionowo: 1)

lokal

2)

odstêp

3)

zje¿d¿a

4)

kasza

5)

napój

8)

pojazd

10) zbêdny

12

) odka¿acz

14) arabski

XV Szaradziarskie Mistrzostwa Polski

Warszawa, 14 czerwca 2014

Fina

ł – runda III

XV Szaradziarskie Mistrzostwa Polski. Fina³, runda III. 14 czerwca 2014. Przygoto-

wa³ Stanis³aw Bisko. Rozrywka Sp. z o.o. Warszawa, czerwiec 2014. Nak³ad 65 egz.

Imiê i nazwisko

………………………………

………………………………

Punktacja

XV Szaradziarskie Mistrzostwa Polski

Ujawniono wszystkie lite-

ry C, D i L. W polach z krop- ką

rz

ędami powinno po-

wsta

ć brakuj

ące okre

śle-

nie jednego wyrazu.

W kolejno

ści przypadkowej:

•

tu – na w³aœciwym miejscu

•

majowy zawrót g³owy

•

kiedy ranne wstaj¹ zorze

•

dla speca – z mlekiem

•

karciana broñ

•

woda z lodu i samochodu

•

przed nami

•

przyfrun¹³ na boisko

•

Fidiasz ani Rodin go nie stworzyli, bo jeszcze nie- œwiadomi byli?

•

gwiazdami wysadzana

•

odpowiesz œpiewaj¹co:

jeden dzielny

•

ciep³a do objêcia przez

ciotuniê, ziêcia

•

¿aden wybór nie jest do- bry: interesów lub aut

•

te¿ do wyboru dajê Ci:

przyja

źni albo krwi

•

oœwietlenie uliczne na

œcianie?

•

odzwierzêca natura przy- rody

•

po nim wianek dostanê

•

gdy schowana rzecz da- leko

•

œwi¹teczny zastêpca œle- dzika

•

dokonana, czyli planów

zmiana

•

w menu spryciarza

•

proponowane nazwy:

Kwadracik, Kamieniczka

•

kogutek grzybów

•

nie ten prawiony, który wy- p³ywa

•

naczynie na pompê

•

zapad(ni)a

•

wypijesz, nie odleci

•

uzbrojenie (ustrojenie) ¿u- pana

•

gwiazdami usiana

•

po¿egnanie ojca?

•

nie do wiary, ¿e taki stary!

•

murowany

Stanis

ław Bisko

Z

p

rz

y

m

ru

że

n

ie

m

o

k

a

Z przymru

żeniem oka

8

7

6

3

2

Doko

ńczenia obja

śnie

ń (w kolejnoœci alfabetycznej):

•

chichotanie

•

doliny

•

Kleksowi

•

ksi¹¿ê

•

mebel

•

narzeka

•

obrady

•

pod ³ó¿eczkiem

•

rozrywkowy

•

w kot³owni

•

w kuchni

•

w ³azience

•

w morzu

•

w rynnie

•

w tekœcie

•

wilka

•

z nieba

•

z parasolk¹

•

z psami

Grzegorz Chomicz

Dobra

ć si

ę…

SKRÓTKA

O

d

ch

u

d

zo

n

y

Odchudzony

Gdy si

ę troszk

ę pobiega

ło,

du

żo

— — — — —

/ — — — —

pozosta

ło.

Tadeusz Bembenik

1