1

2004

e.projekty

projekt

zasilania i oœwietlenia
parkingu samochodowego

mgr in¿. Julian Wiatr

N

asilaj¹ce siê zjawisko kradzie¿y samochodów powodu-
je, ¿e kierowcy coraz czêœciej trzymaj¹ je na chronionych
parkingach. W wielu przypadkach parkingi te powstaj¹

z inicjatywy w³aœcicieli samochodów na terenach po³o¿onych przy
osiedlach. Organizacja takiego parkingu wymaga jednak za³atwie-
nia wielu spraw formalnych, zwi¹zanych z dzier¿aw¹ terenu prze-
widzianego na parking oraz z doprowadzeniem energii elektrycz-
nej niezbêdnej do oœwietlenia, a tak¿e innych celów, np. do og-
rzewania budynku dozorcy.

Bardzo czêsto zasilanie takich

obiektów przypomina prowizo-
ryczne zasilanie placu budowy
i czêsto odbiega od norm pop-
rawnego oraz bezpiecznego zasi-
lania. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e
w chwili za³atwienia wszystkich
spraw formalnych, zwi¹zanych
z wynajmem lub wykupem tere-
nu przeznaczonego na parking,
kolejnym krokiem jest za³atwie-
nie technicznych warunków zasi-
lania w miejscowym Zak³adzie
Energetycznym.

Je¿eli Zak³ad Energetyczny

wyda warunki zasilania, to s¹
one podstaw¹ do projektowania.
Parking samochodowy jest obiek-
tem budowlanym nie bêd¹cym
budynkiem i dlatego rozpoczêcie
prac instalacyjnych mo¿e nast¹-
piæ po otrzymaniu pozwolenia na
budowê obejmuj¹cego swoim za-
siêgiem niezbêdne roboty elekt-

ryczne. Nale¿y przy tym pamiêtaæ, ¿e trasy linii kablowych nano-
si siê na mapie geodezyjnej w skali 1:500, przeznaczonej do ce-
lów projektowych i opracowanej przez geodetê. Mapa wraz z na-
niesionym zaprojektowanym uzbrojeniem terenu podlega uzgod-
nieniu w ZUDT. Projekt mo¿e opracowaæ osoba posiadaj¹ca
uprawnienia do projektowania w specjalnoœci elektroenergetycz-
nej, obejmuj¹ce swoim zakresem sieci i instalacje elektroener-
getyczne.

Rys. 1 Plan tras linii kablowych

parkingu

2

e.projekty

2004

W tym artykule zostanie zaprezentowany uproszczony przyk³ad

projektu zasilania oraz oœwietlenia parkingu samochodowego fun-
kcjonuj¹cego na jednym z osiedli warszawskich, wykonany przez
autora przed kilku laty (w opracowaniu zamiast mapy geodezyj-
nej przedstawiono szkic, który nie mo¿e byæ wykorzystany do ce-
lów projektowych w warunkach rzeczywistych, a jest tylko uprosz-
czon¹ ilustracj¹ przedsiêwziêcia).

warunki techniczne zasilania

(wyci¹g)

1. Moc zainstalowana: P

i

= 5 kW.

2. System ochrony od pora¿eñ:

a) linia zasilaj¹ca (WLZ): TN-C,
b) instalacja odbiorcza: TN-S.

3. Uk³ad pomiarowy: trójfazowy bezpoœredni zainstalowany w TZ

pobliskiego budynku.

4. W instalacji parkingu nale¿y zainstalowaæ ochronnik przepiê-

ciowy.

5. Zabezpieczenie przedlicznikowe: roz³¹cznik bezpiecznikowy

R303.35.

6. Projekt techniczny zasilania parkingu nale¿y przedstawiæ

w Zak³adzie Energetycznym, w celu sprawdzenia zgodnoœci
z warunkami zasilania i uzgodnienia uk³adu pomiarowego.

7. Rozpoczêcie prac mo¿e nast¹piæ na podstawie pozwolenia na

budowê wydanego przez w³aœciwy organ Pañstwowego Nad-
zoru Budowlanego.

stan istniej¹cy

Teren parkingu jest ogrodzony i nie uzbrojony. Na placu u³o¿o-

na jest kostka betonowa. Przy ogrodzeniu, od wewnêtrznej stro-
ny, znajduje siê pas zieleni umo¿liwiaj¹cy bezkolizyjne uk³adanie
kabla oraz budowê s³upka przy³¹czeniowego.

podstawa opracowania

1. Warunki zabudowy wydane przez Urz¹d Dzielnicy.
2. Warunki techniczne wydane przez Zak³ad Energetyczny.
3. Zlecenie w³aœciciela parkingu.
4. Wizja lokalna na obiekcie i uzgodnienie z u¿ytkownikiem oraz

z administracj¹ osiedla.

5. Obowi¹zuj¹ce normy i przepisy.

stan projektowany

1. Zasilanie parkingu nale¿y wykonaæ kablem YKY 4x10 wy-

prowadzonym z TZ œrodkowej klatki schodowej budynku po³o¿o-
nego przy ul. Czo³gistów i wprowadziæ do projektowanego s³upka
przy³¹czeniowego, zlokalizowanego na parkingu, któr¹ nale¿y wy-

posa¿yæ w os³onê zamykan¹ na k³ódkê, w celu uniemo¿liwienia
dostêpu do wyposa¿enia rozdzielnicy przez osoby nieupowa¿nio-
ne (s³upek stanowi osobne opracowanie architektoniczno-budow-

Rys. 2 Schemat

zasilania
parkingu

Rys. 3 Schemat monta¿owy

rozdzielnicy zainstalowanej
w s³upku po³aczeniowym
parkingu

3

2004

e.projekty

lane; w artykule prezentowane jest zdjêcie wykonanego s³upka
przy³¹czeniowego).

Plan trasy linii kablowej przedstawia rysunek 1. Kabel nale¿y

uk³adaæ w wykopie o g³êbokoœci 0,7 m, na podsypce 10 cm pias-
ku. Na kablu przed zasypaniem nale¿y na³o¿yæ opaski zawieraj¹-
ce nastêpuj¹ce informacje: Typ kabla*d³ugoœæ*rok u³o¿enia*tra-
sê*symbol wykonawcy. Kabel po u³o¿eniu nale¿y zasypaæ warst-
w¹ piasku o gruboœci 10 cm, warstw¹ rodzimego gruntu o gru-
boœci 15 cm, u³o¿yæ wzd³u¿ ca³ej trasy taœmê kablow¹ koloru nie-
bieskiego i zasypaæ wykop. Pod jezdni¹ kabel nale¿y uk³adaæ w ru-
rach os³onowych DVK Ø 110 na g³êbokoœci 1 m, które na koñ-
cach nale¿y uszczelniæ od przedostawania siê wody.

2. W s³upku przy³¹czeniowym nale¿y zainstalowaæ rozdzielni-

cê nieprzewodz¹c¹ o stopniu ochrony IP55, wyposa¿on¹ zgodnie
z rysunkiem 2 i 3. Na drzwiczkach os³onowych s³upka od wew-
nêtrznej strony nale¿y zamocowaæ schemat jednokreskowy zasi-
lania.

3. Z rozdzielnicy parkingu zainstalowanej w s³upku przy³¹cze-

niowym nale¿y wyprowadziæ linie kablowe zasilaj¹ce:

a) oœwietlenie: kabel YKY¿o 4×4 +FeZn 25×4,
b) napêd bramy wjazdowej: YKY¿o 3×4.

Wszystkie kable nale¿y uk³adaæ w wykopie o g³êbokoœci 0,7 m,
zgodnie z opisem w pkt. 1.

4. Na s³upku przy³¹czeniowym poza rozdzielnic¹, w miejscu

dogodnym do eksploatacji, nale¿y zainstalowaæ:

a) automat zmierzchowy do sterowania oœwietleniem,
b) jednofazowe podwójne gniazdko odbiorcze,
c) trójfazowe nie przewodz¹ce gniazdo trójfazowe o pr¹dzie

znamionowym 16 A.

5. Oœwietlenie terenu osiedla nale¿y wykonaæ oprawami CO-

META/254/250[80]CR o mocy 250 W, na s³upach SSO 76/80/3p
o wysokoœci h = 8 m, zainstalowanych na betonowym fundamen-
cie. Po³¹czenie oprawy z zaciskami przy³¹czeniowymi s³upa nale-
¿y wykonaæ przewodem YDY¿o 3 x 2,5 zabezpieczonym bezpiecz-
nikiem topikowym Wtz 6 A.

6. Pomiar rozliczeniowy energii elektrycznej nale¿y wykonywaæ

licznikiem trójfazowym bezpoœrednim, zainstalowanym w TZ œro-
dowej klatki budynku po³o¿onego przy ul. Czo³gistów.

obliczenia

A) Spadek napiêcia.

warunek spe³niony,
gdzie:
P

i

– moc zainstalowana (zgodnie z warunkami technicznymi wy-

danym przez Zak³ad Energetyczny),

S

WLZ

– przekrój przewodu WLZ,

L

WLZ

– d³ugoœæ przewodu WLZ,

γ

– konduktancja (przewodnoœæ) przewodów zasilaj¹cych.

UWAGA! WartoϾ

∆

U

dop.

= 1% dla dopuszczalnego spadku na-

piêcia przyjêto ze wzglêdu na miejsce wpiêcia do systemu elek-
troenergetycznego, którym jest TZ budynku mieszkalnego. Gdyby
linia zasilaj¹ca parkingu by³a prowadzona z pobliskiej stacji tran-
sformatorowej, nale¿a³oby przyj¹æ dopuszczaln¹ wartoœæ spadku
napiêcia

∆

U

dop.

= 5%.

Pozosta³e obwody:

Oœwietlenie

∆

U = 0,59% < 2%

Brama wjazdowa

∆

U = 0,66% < 2%

We wszystkich obwodach warunek spadku napiêcia bêdzie zacho-
wany.
B) Dobór przewodów zasilaj¹cych na d³ugotrwa³e obci¹¿enie.

n

WLZ:

I

P

U

A

I

A

I

A

I

I

k

I

A

B

i

N

B

n

Z

Z

n

=

⋅

⋅

=

⋅

⋅

=

=

< =

<

≥

⋅

=

⋅

≥

3

5000

3 400 0 9

8 02

8 02

35

145

16 35

145

38 62

2

cos

,

,

,

,

,

,

,

ϕ

∆

U

P L

S

U

i

WLZ

WLZ

N

=

⋅

⋅

⋅

⋅

=

⋅

⋅

⋅

⋅

≈

<

100

5000 70 100

55 10 400

0 40%

1%

2

2

γ

,

Rys. 4 Schemat izolinii oœwietlenia parkingu. Wynik obliczeñ wykonanych

w firmie Goland

4

e.projekty

2004

gdzie:
I

B

– pr¹d znamionowy obci¹¿enia,

I

n

– pr¹d znamionowy zabezpieczenia,

I

Z

– wymagany minimalny pr¹d d³ugotrwa³ego obci¹¿enia,

I

d

– d³ugotrwa³a dopuszczalna obci¹¿alnoœæ pr¹dowa kabla (prze-

wodu).
Warunek spe³nia przewód YDY¿o 4×10, dla którego I

d

=

= I

o

· k = 57 · 0,85 = 48,45 A > I

Z

= 38,62 A.

n

pozosta³e obwody:

C) Sprawdzenie dobranych kabli na warunek obci¹¿alnoœci zwar-
ciowej (do obliczeñ nale¿y przyj¹æ wartoœci maksymalne ca³ki Jo-

ule’a podane w IEC
60269-2-1 lub przez
producenta w katalogu
bezpieczników topiko-
wych). Pocz¹tkowy pr¹d
zwarciowy w TZ budyn-
ku przy ul. Czo³gistów,
z której zasilany bê-
dzie parking, wynosi
I

k3

”

=2,9 kA (ustalony

na podstawie dokumen-
tacji technicznej dostêp-
nej w

administracji

osiedla). Na podsta-
wie tej wartoœci nale¿y
wyci¹gn¹æ wniosek, ¿e
dobierana aparatura

skrzynki rozdzielczej parkingu nie ulegnie uszkodzeniu, poniewa¿
wytrzyma³oœæ zwarciowa aparatów wynosi 6 kA, tym bardziej ¿e
na koñcu WLZ pr¹d zwarciowy bêdzie mniejszy jak w TZ.
UWAGA!
I

th

2

T

k

= I

2

t

w

– katalogowa wartoœæ ca³ki Joule’a,

k – jednosekundowa dopuszczalna obci¹¿alnoœæ kabla (prze-
wodu),
S – wymagany minimalny przekrój przewodu.

n

WLZ:

n

kabel oœwietlenia:

n

kabel zasilania napêdu bramy:

Wszystkie kable spe³niaj¹ warunek dopuszczalnej obci¹¿alnoœci
zwarciowej.
D) Sprawdzenie warunku samoczynnego wy³¹czenia.

UWAGA! Impedancja obwodu zwarciowego, zmierzona w TZ

œrodkowej klatki budynku po³o¿onego przy ul. Czo³gistów, wynosi:
Z

k1

= 0,12

Ω

,

S

k

I

T

mm

k

th

k

≥

⋅

=

=

1

1

115

20000

123

2

2

,

S

k

I

T

mm

k

th

k

≥

⋅

=

=

1

1

115

3000

0 48

2

2

,

S

k

I

T

mm

k

th

k

≥

⋅

=

=

1

1

115

15000

1065

2

2

,

Z

k1WLZ

= 0,38

Ω

– impedancja obwodu zwarciowego na koñ-

cu WLZ,

Z

k1BW

= 0,64

Ω

–

impedancja obwodu zwarciowego na zacis-
kach silnika napêdu bramy wjazdowej,

Z

k1oœw

= 0,75

Ω

–

impedancja obwodu zwarciowego na zacis-
kach s³upa oœwietleniowego najd³u¿szego
obwodu oœwietlenia,

Z

k1op

= 0,87

Ω

–

impedancja obwodu zwarciowego na zacis-
kach oprawy oœwietleniowej najd³u¿szego
obwodu oœwietlenia,

U

Nf

– napiêcie fazowe.

I

U

Z

A

I

A

k WLZ

Nf

k WLZ

W

1

1

0 8

0 8 230

0 38

484 21

395 40

=

⋅

=

⋅

=

>

=

,

,

,

,

,

I

B

[A ]

I

N

[A ]

I

Z

[A ]

I

d

[A ]

Kabel

(przewód)

Brama

2,75 10 10,00

27,2

YKY¿o

3×4

wjazdowa

Gniazdo

6,30 16 16,00

18,0

YDY¿o

5×2,5

trójfazowe

Gniazdo

8,15 16 16,00

18,0

YDY¿o

3×2,5

jednofazowe

Oœwietlenie

3,31 20 22,69

27,2

YKY

4×4

+FeZn25×4

Obwód I

k1

[A ] Zabezpieczenie I [A ]

Uwagi:

Silnik napêdu 287,50 S301C10

100,0 Dla czasu t

≤

0,2 s

bramy

Oœwietlenie

245,33 DOIIgG20A

173,6 Dla czasu t

≤

0,2 s

Oprawa

212,36 Wtz6A

42,5

Dla czasu t

≤

0,2 s

oœwietleniowa

Gniazdo

434,33 S303C16

160,0 Dla czasu t

≤

0,2 s

trójfazowe

Gniazdo

434,33 S301B16

80,0

Dla czasu t

≤

0,2 s

jednofazowe

Automat zmierzchowy

Centrum Elektroniki Stosowanej

CES Sp. z o.o.

ul. Wadowicka 3

30-347 Kraków

tel. [phone]

faks (0-12) 267 37 28

www.ces.com.pl

e-mail: [e-mail]

q

Systemy zasilania awaryjnego

q K

ogeneracja

q

Soft-starty, falowniki

q

Izolatory nn i SN

Reklama

Reklama

Zak³ad Us³ugowo Handlowy

MERSERWIS Sp. j.

ul. Gen. Andersa 10

00-201 Warszawa,

tel./faks (0-22) 831 42 56,

831 25 21, 635 82 54,

www.merserwis.com.pl

e-mail:

[e-mail]

q

Mierniki parametrów

q

Testery bezpieczeñstwa
maszyn i urz¹dzeñ

q

Analizatory jakoœci sieci
elektrycznych

5

2004

e.projekty

Zatem podczas zwarcia

w rozdzielnicy parkingu za-
instalowanej w s³upku przy-
³¹czeniowym nast¹pi wy³¹-
czenie zasilania w czasie
nie wiêkszym ni¿ 0,2 s.
E) Pozosta³e obwody:
We wszystkich obwodach
warunek samoczynnego
wy³¹czenia bêdzie zacho-
wany.

UWAGA! Dla s³upów oœ-

wietleniowych wystarczy
sprawdziæ skutecznoœæ sa-

moczynnego wy³¹czenia
dla jednego najd³u¿szego
obwodu, ze wzglêdu na

jednakowy przekrój i zabezpieczenie wszystkich obwodów bez-
piecznikami o jednakowej wartoœci znamionowej. Ze wzglêdu na
mo¿liwoœæ pod³¹czenia odbiorników ruchomych do gniazd zains-
talowanych na s³upku przy³¹czeniowym, obwody te zosta³y dodat-
kowo zabezpieczone wysokoczu³ym wy³¹cznikiem ró¿nicowopr¹-
dowym (dostêp do nich maj¹ wszyscy u¿ytkownicy parkingu).
F) Obliczenia oœwietlenia. Wyniki obliczeñ w postaci izolinii
przedstawia rysunek 4.

uwagi koñcowe

1. Dodatkowa ochrona przeciwpora¿eniowa – samoczynne wy³¹-

czenie.

2. Uk³ad sieci zasilaj¹cej:

a) linia kablowa WLZ:TN-C,
b) pozosta³e obwody zasilania parkingu:TN-S.

3. Po u³o¿eniu kabli w wykopach, przed ich zasypaniem, nale¿y

przeprowadziæ inwentaryzacjê geodezyjn¹.

4. Po wykonaniu prac instalacyjnych, nale¿y przeprowadziæ pro-

cedury odbiorcze, zgodnie z wymaganiami norm i przepisów
oraz wykonaæ nastêpuj¹ce pomiary:
a) rezystancji izolacji kabli i przewodów,
b) rezystancji uziemienia,
c) skutecznoœci samoczynnego wy³¹czenia we wszystkich ob-

wodach odbiorczych,

d) natê¿enia oœwietlenia,
e) ci¹g³oœci przewodów ochronnych.

5. Monta¿ i uruchomienie bramy wjazdowej nale¿y zleciæ produ-

centowi.

6. Wykonanie s³upka przy³¹czeniowego nale¿y zleciæ firmie bu-

dowlanej posiadaj¹cej uprawnienia do prowadzenia robót kon-
strukcyjno-budowlanych.

7. W miejscach zmiany trasy linii kablowych nale¿y osadziæ w zie-

mi betonowe oznaczniki kablowe z wygrawerowan¹ liter¹ „K”.

8. Wykonane zasilanie parkingu nale¿y zg³osiæ do odbioru w Za-

k³adzie Energetycznym, który wyda³ techniczne warunki zasi-
lania oraz do administracji osiedla, w celu przeprowadzenia
procedur odbiorczych.

zestawienie wa¿niejszych

materia³ów

1. Kabel YKY 4×10 – 70 m.
2. Kabel YKY¿o 3×4 – 60 m.
3. Kabel YKY 4×4 – 140 m.
4. Taœma FeZn 25×4 – 150 m.
5. Przewód instalacyjny:

a) YDY¿o 5×2,5 – 3 m,
b) YDY¿o 3×2,5 – 40 m.

6. Gniazdo trójfazowe nie przewodz¹ce 16 A – 1 szt.
7. Gniazdo jednofazowe podwójne natynkowe -1 szt.
8. Stycznik 4NO/230 V-24 A – 2 szt.
9. Detektor zmierzchowy – 1 szt.

10. Detektor zaniku faz – 1 szt.
11. Roz³¹cznik bezpiecznikowy:

a) R303.35 – 1 szt.
b) R303.20 – 1 szt.

12. Wy³¹cznik instalacyjny nadpr¹dowy:

a) S303C16 – 1 szt.
b) S301C10 – 1 szt.
c) S301B16 – 1 szt.
d) S301B6 – 2 szt.

13. Roz³¹cznik instalacyjny FR103/40 A – 1 szt.
14. Wy³¹cznik ró¿nicowopr¹dowy NPFI30 mA/40 A-4p – 1 szt.
15. Oprawa oœwietleniowa COMETA/A 254/250 [80 ]CR – 5 szt.
16. S³up oœwietleniowy h = 8 m typu SSO 76/80/3p – 5 szt.
17. Uchwyty do mocowania opraw na s³upie – 5 szt.
18. Fundament betonowy do s³upów oœwietleniowych typu FBW-

150 – 5 szt.

19. Ochronnik przepiêciowy kl.II – 1 szt.
20. Taœma kablowa koloru niebieskiego – 350 m.
21. Skrzynka rozdzielcza IP55 o pojemnoœci 36 modu³ów – 1 szt.
24. Opaski kablowe – 35 szt.
25. Betonowe oznaczniki kablowe – 5 szt.
26. Rura DVK Ø 110 – 12 m.
27. Potrójna lampka sygnalizacyjna – 1 szt.
28. Bezpiecznik instalacyjny Wtz6 A – 5 szt.
29. Drobne materia³y instalacyjne – wg. potrzeb.
30. Materia³y do wykonania s³upka przy³¹czeniowego – zgodnie

z osobnym opracowaniem.

S³upek przy³¹czeniowy

MERA Sp. z o.o.

Al. Jerozolimskie 202

02-486 Warszawa

tel. [phone] ext. 48

faks (0-22) 863 87 40

www.mera-sp.com.pl

[e-mail]

q Kana³y

elektroinstalacyjne,
obudowy
i przepusty

q Aparatura

pomiarowa

q Elementy

automatyki i monitoringu

Reklama

6

e.projekty

2004

Rys. 1

Plan tras linii kablowych

parkingu

7

2004

e.projekty

Rys. 2 Schemat

zasilania
parkingu

8

e.projekty

2004

Rys. 3 Schemat monta¿owy

rozdzielnicy zainstalowanej
w s³upku po³aczeniowym
parkingu

9

2004

e.projekty

Rys. 4 Schemat izolinii oœwietlenia parkingu. Wynik obliczeñ wykonanych w firmie Goland

10

e.projekty

2004

Automat zmierzchowy

S³upek przy³¹czeniowy