F.P. w. 1 B. Gabriel

2012-11-17

1

Finanse

przedsiębiorstwa

Dr Bartłomiej Gabriel

PROGRAM WYKŁADU

• Istota i cele finansowe przedsiębiorstwa
• Teoria trzech soczewek
• Żródła finansowania
• Koszt i struktura kapitału przedsiębiorstwa
• Mechanizm dźwigni w przedsiębiorstwie
• Planowanie finansowe i wzrost
• Kapitał obrotowy w przedsiębiorstwie

(krótkoterminowe decyzje finansowe)

• Polityka dywidendy w przedsiębiorstwie

•

Finanse przedsiębiorstwa, Praca zbiorowa pod red. L.

Szyszko , J. Szczepański, PWE, Warszawa 2003.

• R. Machała :

Praktyczne zarządzanie finansami firmy,

PWN, Warszawa 2004

• W. Bień:

Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin,

Warszawa 2008

• J. Ostaszewski ,

Nowoczesne zarządzanie finansami

firmy, Agencja Wydawnicza Interfart, Łódź 2001.

• M. Sierpińska, T. Jachna:

Ocena przedsiębiorstwa wg

standardów światowych, PWN, Warszawa 2007

LITERATURA

• Są to zjawiska ekonomiczne

związane z gromadzeniem i

wydatkowaniem środków

pieniężnych na cele

działalności gospodarczej

przedsiębiorstwa.

FINANSE

PRZEDSIĘBIORSTWA

F.P. w. 1 B. Gabriel

2012-11-17

2

• Polega na pozyskiwaniu

źródeł finansowania

działalności firmy

(kapitałów) oraz lokowaniu

ich w składnikach

majątkowych w sposób

pozwalający na realizację

strategicznego celu.

ZARZĄDZANIE FINANSAMI

• MAKSYMALIZACJA ZYSKU może się

odbywać przez:

– ograniczenie wydatków na badania i

rozwój,

– ograniczenie nakładów na inwestycje,

na promocję i reklamę,

– podnoszenie cen wyrobów i usług,
– wyprzedaż majątku trwałego firmy,
– sprzedaż patentów i znaków

towarowych.

CELE FINANSOWE

• Nieetyczne przykłady zachowań

umożliwiających zwiększenie

krótkookresowego zysku kosztem utraty

reputacji:

– niedotrzymywanie terminów płatności,
– oszustwa podatkowe,
– świadome zaciąganie nadmiernych i drogich

kredytów, itp.

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

• Przykład:
Firma X wyemitowała 1 000 000 akcji i uzyskany

w ten sposób kapitał zainwestowała w nową
linię produkcyjną. Zysk roczny ze sprzedaży

wyniósł 5 000 000 zł. Firma wyemitowała 500

000 nowych akcji, a uzyskany kapitał

przeznaczono na rozszerzenie produkcji.

Decyzja ta spowodowała wzrost zysk rocznego
do 6 000 000 zł. Cel w postaci zwiększenia

zysku został osiągnięty. Tylko czy akcjonariusze

ocenią pozytywnie takie zarządzanie???

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

W DŁUGIM OKRESIE

F.P. w. 1 B. Gabriel

2012-11-17

3

• Przeanalizujmy zysk przypadający na

jedną akcję (EPS –

earning per share

).

– Dla posiadaczy akcji z pierwszej emisji EPS =

5 zł.

– Po dodatkowej emisji EPS = 4 zł.

• Mimo uzyskania przez firmę wyższego

zysku, zysk przypadający na jedną akcję

spadł.

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

W DŁUGIM OKRESIE

• Przykład:
Firma X analizuje dwie długofalowe strategie

działania. Prognozowane wartości zysków

przypadających na akcje w kolejnych latach

będą następujące:

Która strategia jest lepsza z punktu widzenia

akcjonariuszy?

MAKSYMALIZACJA EPS

W DŁUGIM OKRESIE

2

2

2

4

5

Strategia B

3

3

3

3

3

Strategia A

5

4

3

2

1

Rok

• Przykład:
Firma X rozważa dwie strategie działania.

Strategia A gwarantuje pewne (pozbawione

ryzyka) zyski przypadające na akcję w ciągu

najbliższych pięciu lat. W przypadku strategii B

zyski przypadające na akcję zależą od przyszłej

sytuacji gospodarczej: gdy będzie ona bardzo

dobra – zyski będą wysokie, gdy zła – mogą

wystąpić straty. Oznacza to, że strategia B jest

obarczona ryzykiem. Rozkład możliwych do

uzyskania wyników zawiera poniższa tabela:

MAKSYMALIZACJA EPS w długim okresie,

przy uwzględnieniu rozkładu w czasie i

zmiennej wartości pieniądza w czasie, czyli

maksymalizacja wartości zaktualizowanej

zysków przypadających na jedną akcję.

Którą strategię powinna wybrać firma???

MAKSYMALIZACJA EPS w długim okresie,

przy uwzględnieniu rozkładu w czasie i

zmiennej wartości pieniądza w czasie, czyli

maksymalizacja wartości zaktualizowanej

zysków przypadających na jedną akcję.

-10

-10

-10

-11

-12

3

3

3

3

3

10

10

10

11

12

Strategia B

3

3

3

3

3

Strategia A

5

4

3

2

1

Rok

F.P. w. 1 B. Gabriel

2012-11-17

4

• MAKSYMALIZACJA ZYSKU

• MAKSYMALIZACJA WARTOŚCI

FIRMY,

• MAKSYMALIZACJA PRZEPŁYWÓW NA

RZECZ WŁAŚCICIELI,

• KOMPROMIS INTERESÓW

GRUPOWYCH.

CELE FINANSOWE

• Analizuje wyniki ekonomiczne firmy oraz

sytuację w jej otoczeniu. Wyniki analiz

stanowią punkt wyjścia w podejmowaniu

decyzji.

• Planuje rozkład przepływów pieniężnych

w czasie, a także wpływy i wydatki, aby

zapewnić utrzymanie płynności finansowej

firmy w krótkim i długim okresie.

• Podejmuje działania mające na celu

redukcję ryzyka prowadzonej działalności.

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

• Określa zapotrzebowanie na środki

finansowe niezbędne do realizacji

założonych przedsięwzięć oraz pozyskuje te

środki. Stanowi to punkt wyjścia w

ustalaniu relacji z potencjalnymi

dostawcami kapitału, takimi jak banki czy

rynek kapitałowy.

• Planuje optymalną strukturę finansowania,

służącą minimalizacji kosztów kapitału i

maksymalizacji wartości firmy.

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

• Dokonuje alokacji środków między najbardziej

efektywne przedsięwzięcia inwestycyjne.

• Projektuje zyski na akcję oraz przygotowuje

propozycje dotyczące podziału zysków: na część

dywidendową i część pozostawioną w firmie,

zwiększającą jej kapitały. Jest to istotne dla

właściwego ułożenia współpracy z właścicielami.

• Kontroluje w wymiarze finansowym realizację

zadań podjętych w firmie.

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

F.P. w. 1 B. Gabriel

2012-11-17

5

• EKONOMICZNEJ,

• MAJĄTKOWEJ

• FINANSOWEJ.

ZARZĄDZAJĄC FINANSAMI

patrzymy na

przedsiębiorstwo

przez pryzmat soczewek

–

gestii:

1. ZYSK OPERACYJNY A ZYSK NETTO

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Zysk / strata netto

N

Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia
straty)

M

Podatek dochodowy

L

Zysk / strata brutto

K

Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

J

Zysk/strata brutto na działalności gospodarczej

I

Koszty finansowe

H

Przychody finansowe

G

Zysk/strata z działalności operacyjnej

F

Pozostałe koszty operacyjne

E

Pozostałe przychody operacyjne

D

Zysk/strata na sprzedaży

C

Koszty działalności operacyjnej

B

Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi

A

1. ZYSK OPERACYJNY A ZYSK NETTO

– zysk operacyjny ustala jaka jest

rentowność prowadzonej działalności
podstawowej (bez oddziaływania rynku
finansowego, strat i zysków
nadzwyczajnych oraz sfery podatkowej

–

podatek dochodowy).

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

F.P. w. 1 B. Gabriel

2012-11-17

6

• informuje, że w przypadku uzyskania straty

operacyjnej przedsiębiorstwo może mieć pewność,

że działalność podstawowa jest nierentowna,

• pozwala stwierdzić, czy problemy przedsiębiorstwa

są związane z jego działalnością

charakterystyczną, czy też dotyczą zagadnień
finansowych lub nadzwyczajnych,

• w oparciu o zysk operacyjny można konstruować

mierniki rentowności, które umożliwiają porównanie

przedsiębiorstw należących do tej samej branży,

niezależnie do sposobu finansowania.

TEORIA ZYSKU OPERACYJNEGO

1. SYSTEM OCENY RENTOWNOŚCI

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Kapitał netto

C

Zainwestowany majątek

M

Wpływy ze sprzedaży

S

Zysk operacyjny

Z

o

(EBIT)

Zysk netto

Z

n

M/C

współczynnik

zadłużenia

S/M

wskaźnik rotacji

zainwestowanego

majątku

ROI = Z

o

/M

stopa zysku

operacyjnego

Z

o

/S

rentowność

sprzedaży

ROE = Z

n

/C

stopa zwrotu

kapitału netto

gdzie:
Zn – zysk netto
C – kapitał netto
M – zainwestowany majątek
M/C – współczynnik zadłużenia,
Zn/Zo – współczynnik wpływu sfery pozaoperacyjnej

Wskaźniki w analizie

rentowności

o

n

n

Z

Z

C

M

ROI

C

Z

ROE









F.P. w. 1 B. Gabriel

2012-11-17

7

1. SYSTEM OCENY RENTOWNOŚCI

– stopa zwrotu kapitału netto ROE zależy

wprost proporcjonalnie od stopy zysku
ROI, współczynnika zadłużenia oraz
współczynnika wpływu sfery
pozaoperacyjnej.

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

1. PRÓG RENTOWNOŚCI

– break even point określa wielkość

produkcji, przy której EBIT = 0.

2. DŹWIGNIA FINANSOWA

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

• elementy aktywów firmy,

• struktura aktywów,

• źródła finansowania aktywów,

• struktura pasywów. .

GESTIA MAJĄTKOWA

• CASH FLOW

GESTIA FINANSOWA