ESTRY WINYLOWE WY SZYCH KWASÓW KARBOKSYLOWYCH

Estry winylowe o znaczeniu technicznym:

prostoła cuchowych kwasów tłuszczowych, takich jak kwas propionowy, masłowy,

stearynowy lub olejowy,
neokwasów (kwasów Kocha) i kwasów karboksylowych otrzymanych w wyniku okso-

syntezy (np. kwasu 2-etyloheksanowego lub izononanowego, które mo na rentownie

uzyska z tanich olefin).

OTRZYMYWANIE

winylowanie kwasów acetylenem w obecno ci soli cynku lub rt ci (tzw. winylowanie

Reppe'go)

np.

CH CH + C

17

H

35

COOH

C

17

H

35

COOCH=CH

2

• katalizator - 5-10% mol. stearynianu cynku,

• temperatura 165oC,

• ci nienie 0,1-0,15 MPa;

• acetylen rozcie czony azotem lub propanem;

• selektywno estru winylowego ok. 97% w przeliczeniu na kwas stearynowy przy

jego 95-97%, konwersji.

• inny układ katalityczny - HgO/H2SO4

Winylowanie wy szych kwasów karboksylowych - w fazie ciekłej, kwasu propionowego i

masłowego - w fazie gazowej

transwinylowanie za pomoc octanu winylu, chlorku winylu lub eterów winylowych

wobec układów katalitycznych na podstawie Pd lub Hg.

Np.

CH CH

R``
C

R

R`

C

O

OH

R``
C

R

R`

C

O

OCH=CH

2

+

C

17

H

35

COOH + CH

3

CCCH=CH

2

C

17

H

35

COOCH=CH

2

+ CH

3

COOH

CH

3

C

CH

3

CH

3

C

O

OH

CH

3

C

CH

3

CH

3

C

O

OCH=CH

2

+ CH

2

=CHCl

+ HCl

Transwinylowanie przy u yciu octanu winylu w fazie ciekłej w obecno ci

homogenicznych katalizatorów - PdCl

2

i chlorku alkalicznego (np. LiCl), albo soli Hg(II)

(np. Hg(OAc)

2

i H

2

SO

4

).

ZASTOSOWANIE WY SZYCH ESTRÓW WINYLOWYCH

Estry winylowe neokwasów:

do wytwarzania farb emulsyjnych w kombinacji z octanem winylu w stosunku 30:70.
komonomery z chlorkiem winylu, octanem winylu, akrylonitrylem, kwasem akrylowym

i (jego estrami), styrenem, bezwodnikiem maleinowym (i jego estrami) do modyfikacji

powłok ochronnych, z efektem wewn trznego zmi kczania;
homopolimery – dodatki poprawiaj ce lepko olejów smarnych.

ETERY WINYLOWE

CH

2

=CH-OR

C

2

H

5

gdzie: R= -CH

3

, -C

2

H

5

, i-C

3

H

7

, n-, i-C

4

H

9

, CH

3

(CH

2

)

3

CHCH

2

-

Otrzymywanie

CH CH + ROH

CH

2

=CHOR

∆H<0 (-125 kJ/mol)

• zwykle w fazie ciekłej,

• bezci nieniowo albo pod ci nieniem 0,3 do 2,0 MPa,

• temperatura 120-180

o

C,

• acetylen rozcie czony azotem.

W USA producentami eterów winylowych s firmy GAF (General Aniline&Film Co.) i

UCC.

W Europie Zachodniej najwi kszym producentemi jest firma BASF w Niemczech.

ZASTOSOWANIE

Homo- i kopolimery eterów winylowych stosuje si do wyrobu farb i lakierów, klejów,

rodków pomocniczych dla przemysłu tekstylnego i skórzanego, do wyrobu sztucznej

skóry.
Kopolimery eterów winylowych z metakrylanem metylu stosuje si jako warstwy klej ce

przy produkcji szkła bezpiecznego.