przeglÄ…d
prawNo-ekoNomiczNy
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Gospodarce w Stalowej Woli
Nr 26
Stalowa wola 2014
Wydawca
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Gospodarce w Stalowej Woli
Adres redakcji
Redakcja  PrzeglÄ…du Prawno-Ekonomicznego
37-450 Stalowa Wola, ul. Ofiar Katynia 6a
e-mail: [e-mail]
Zespół redakcyjny
dr Artur Lis - redaktor naczelny
dr Barbara Lubas - zastępca redaktora naczelnego
dr Dariusz Żak - redaktor tematyczny
dr Leszek Buller - redaktor tematyczny
dr Piotr Sołtyk - redaktor tematyczny
dr Beata Piasny - redaktor tematyczny
dr Marek Nowak - redaktor statystyczny
mgr Joanna Główka - sekretarz redakcji
mgr Iwona Butryn - zastępca sekretarza redakcji
mgr Rafał Podleśny - redaktor techniczny
mgr Janusz Luty - redaktor techniczny
mgr Kamil Woz
niak - opracowanie redakcyjne i korekta
Rada naukowa
prof. Jurij Paczkowski(Ukraina)
prof. Pantelis Kyrmizoglou (Alexander TEI of Thessaloniki, Greece)
prof. Wiktor Czepurko ( Ukraina)
prof. zw. dr hab. Oleksandr Mereżko (Ukraina)
prof. Anton Stasch (European Akademy of Technology & Management, Oedheim Niemcy)
prof. Henryk Cioch (KUL Stalowa Wola)
ks. prof. Antoni Dębiński (Rektor KUL Lublin)
abp. prof. Andrzej Dzięga (KUL Lublin)
dr hab. Antoni Magdoń (KUL Stalowa Wola)
prof. Wojciech Nasierowski (University of New Brunswick)
prof. Edward Skrętowicz (KUL Stalowa Wola)
prof. Tomasz Wielicki (California State University, Fresno)
prof. Romuald Holly (SGH Warszawa)
Recenzenci zewnętrzni
dr hab. Romuald Szeremietiew, prof. KUL
dr hab. Krystyna Rosłanowska-Plichcińska, prof. KUL
dr hab. Jerzy Szkutnik, prof. Politechniki Częstochowskiej
Druk i oprawa
Wydawnictwo KUL
20-827 Lublin, ul. Zbożowa 61, tel. [phone]
ISSN 1898-2166
Nakład 300 egz.
przedmowa 3
Szanowni Państwo,
mamy przyjemność przedstawić Państwu na wypadek śmierci ze skutkiem rozporzą-
kolejny 26 numer kwartalnika  PrzeglÄ…d dzajÄ…cym, co jest niewÄ…tpliwie istotne w ob-
Prawno-Ekonomiczny , obejmujący zbiór rocie prawnym.
ciekawych i aktualnych tematów z zakresu Artykuł doktora Jarosława Przybytniow-
dziedziny prawa i ekonomii. skiego został poświęcony zagadnieniom
Warte polecenia w tym numerze jest sze- związanym z zarządzaniem ryzykiem klęsk
rokie spektrum publikowanych tematów. żywiołowych w aspekcie bezpieczeństwa
Prezentowany kwartalnik zawiera dwana- ekologicznego państwa. Opracowanie jest
ście artykułów oraz recenzję książki. wynikiem badań własnych autora i traktuje
Godne zapoznania jest opracowanie ma- o ważkiej problematyce ponoszenia kosztów
gister Zuzanny Gądzik poświęcone przestęp- związanych ze szkodami będącymi następ-
stwu znęcania, którego skutkiem jest targnię- stwem występowania żywiołów.
cie się pokrzywdzonego na własne życie. Ar- Temat zakładania, prowadzenia i funk-
tykuł jest analizą instytucji prawa, a także akt cjonowania placówek wsparcia dziennego
sądowych z wybranej dekady uwzględniający w swoim artykule przedstawia doktor Paweł
wyniki przeprowadzonych badań autora. Rogowski. Artykuł stanowi syntezę najważ-
W lekturze anglojęzycznego tekstu dok- niejszych regulacji prawnych dotyczących
tor Mirosław Kopeć przedstawił postać placówek wsparcia dziennego, będąc szcze-
Pawła Włodkowica i jego wpływu na rozwój gólnie pomocnym dla podmiotów, które chcą
adwokatury. Według autora, Paweł Włodko- prowadzić działalność w takiej formie orga-
wic niewątpliwie przyczynił się do rozwoju nizacyjno - prawnej.
krajowej adwokatury, jednocześnie wyzna- W opracowaniu dotyczącym ochrony
czając jej nowe standardy. prawa własności w miejscowym planie za-
ProblematykÄ™ zapisu windykacyjnego gospodarowania przestrzennego, autorstwa
i wprowadzenia do polskiego systemu praw- magistra SÅ‚awomira Zwolaka, wskazano
nego darowizny na wypadek śmierci pre- wpływ danej instytucji prawnej na korelacje
zentuje magister Aneta Makowiec. Autorka z prawem własności jednostki.
wskazuje, że instytucja ta stwarza możliwość Wskazać należy również pozytywną re-
spadkodawcy rozdysponowania majÄ…tkiem cenzjÄ™ przedstawionÄ… przez doktora Artura
przedmowa
4 przeglÄ…d prawno-ekonomiczny 26 (1/2014)
Lisa odnoszÄ…cÄ… siÄ™ do publikacji autorstwa W przedmowie zaprezentowano wy-
Damiana Gila pt.  Korzenie i ewolucja insty- brane propozycje bieżącego numeru kwar-
tucji prawa sądowego , która zapewne na- talnika. Jednakże wszystkie przedstawione
kłoni Państwa do lektury. w nim artykuły polecam Państwa uwadze
Niniejszy numer wieńczy dodanie nowej i życzę ciekawej, pouczającej i przekonywu-
rubryki pt.  Materiały z
ródłowe dla studiów jącej lektury.
nad prawem , która będzie kontynuowana
w kolejnych numerach kwartalnika. Zawarty Dariusz G. Żak
w niej jest artykuł autorstwa doktora Artura Redaktor numeru
Lisa  Ustawa górnicza , do którego państwa
gorąco odsyłam.
Spis treści 5
Artykuły
Zuzanna Barbara Gądzik - Przestępstwo znęcania się, którego skutkiem jest targnięcie się
pokrzywdzonego na własne życie. Analiza akt sądowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
Marzena Broda - Odstępstwa od samodzielnego wykonywania zarządu majątkiem wspólnym
małżonków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Mirosław Kopeć - Paweł Włodkowic s contribution to development of the Polish legal profession . . 26
Ihor Krajewskyj - Charakter prawny stosunków pomiędzy założycielami spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Aneta Makowiec - Rozważania na temat zapisu windykacyjnego i wprowadzenia do polskiego
systemu prawnego darowizny na wypadek śmierci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
Jarosław W. Przybytniowski - Zarządzanie ryzykiem klęsk żywiołowych a bezpieczeństwo
ekologiczne państwa na podstawie badań własnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Paweł Rogowski - Tworzenie, prowadzenie i funkcjonowanie placówek wsparcia dziennego
w świetle ustawy z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. cz.II . . . . . . 80
Aleksandra Surowiecka - Tożsamość konstytucyjna państwa  analiza wybranego
orzecznictwa niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego i polskiego Trybunału
Konstytucyjnego w kontekście procesów integracji europejskiej (cz. II) . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Bartosz Stasch - Ocen ratingowe i cen swapów ryzyka niewypłacalności w pierwszych latach
trwania globalnego kryzysu finansowego  przykład Grecji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Sławomir Zwolak - Ochrona prawa własności w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
rECENZJE
Artur Lis - Recenzja książki: Korzenie i ewolucja instytucji prawa sądowego . . . . . . . . . . . 121
MAtEriAÅ‚y z
ródłowE
Artur Lis - Ustawa górnicza Leszka Białego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
SpiS TreÅšci
124 przeglÄ…d prawno-ekonomiczny 26 (1/2014)
Artur Lis
Ustawa górnicza Leszka Białego
Materiały z
ródłowe do studiów nad prawem
Uwagi: Dokument ten został wydany wileju dla obcokrajowych górników, którzy
przez Mateusza Gładyszewicza w jego  Żywo- czynią poszukiwania górnicze w księstwach
cie błogosławionego Prandoty z Białczowa Leszka, również na terytoriach, będących
biskupa krakowskiego 1. Następnie wszedł własnością biskupstwa krakowskiego. Są to
do zbioru dokumentów katedry krakowskiej, Romani sive Theutonici. Przywilej reguluje ich
opracowanego przez Franciszka Piekosiń- sytuację prawną, ale treść jego nie sprzeciwia
skiego2. Badacz ten przeprowadziwszy kry- się domysłowi, że odnośne prace trwają już
tykę zewnętrzną dyplomu zaznaczył, że po- czas dłuższy, pobyt obcych górników mógł
została jedna z pięciu pieczęci, która należała wyprzedzić wydanie dyplomu dla biskup-
do kanclerza Mikołaja Repczola  który objął stwa krakowskiego o lat kilka: wystawiono
funkcję po Iwonie Odrowążu. Terminus post go dopiero wtedy, gdy wyłoniły się kwestie
quem wystawienia dokumentu będzie więc sporne. Taka interpretacja genezy przywile-
rok 1217. Wybitny historyk prawa Oswald ju pozwalałaby na przyjęcie, że prace górni-
Balzer ów  statut górniczy datuje na lata cze na terytoriach biskupstwa krakowskiego
1221-12243. Przywilej dla górników obcych przypadły swym początkiem jeszcze na lata
poszukujących złóż w dzielnicy krakowskiej rządów Wincentego na katedrze krakow-
wystawiony został przez księcia Leszka Białe- skiej 5. Z kolei Józef Matuszewski analizując
go, w czasie posługi biskupiej Iwona Odrową- immunitet ekonomiczny w dobrach Kościoła
ża4. Roman Grodecki w zarysie biograficznym stwierdził, że doszło tu do naruszenia rega-
mistrza Wincentego na temat niniejszego dy- le górniczego na rzecz biskupa krakowskie-
plomu napisał:  jest to rodzaj ogólnego przy- go, który otrzymywał połowę wydobytego
1
M. Gładyszewicz, Żywot błogosławionego Prandoty z Białaczowa biskupa krakowskiego, Kraków 1845, nr 4, s. 201-202.
2
Kodeks dyplomatyczny katedry św. Wacława, cz. I, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1874, nr 12, s. 16-17. Por.  Leszek ks. polski
przyznaje biskupowi krakowskiemu dziesięciny z kopalń, a górnikom zapewnia swobody za: K. Mieszkowski, Studia nad do-
kumentami katedry krakowskiej XIII wieku. Początki kancelarii biskupiej, Wrocław 1974, nr 10, s. 107.
3
O. Balzer, Corpus iuris Polonici medii aevi. Program wydania zbioru ustaw polskich średniowiecznych oraz regesta tychże ustaw,
Lwów 1891, nr 16, s. 45.
4
Cz. Deptuła, Iwon Odrowąż biskup ur. między 1170- 80 w Końskich, zm. 20 VI lub 21 VIII 1229
w Borgo k. Modeny, syn Saula (Szawła) Odrowąża, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. VII, kol. 579-80; M. Chrzanowski, Leszek Biały.
Książę krakowski i sandomierski. Princeps Poloniae. Ok. 1188- 23/24 listopada 1227, Kraków 2013.
5
R. Grodecki, Mistrz Wincenty Kadłubek, biskup krakowski (zarys biograficzny),  Rocznik Krakowski 19(1923), s. 53.
« « « maTeriaA
y y
rÓdA
owe «
materiały z
ródłowe 125
na jego gruncie szlachetnego kruszcu6. IdÄ…c tem in solo ecclesie Cracoviensis; si quidem
dalej, cenne uwagi dorzuciÅ‚a Brygida Kürbis ille fundus a priuatis personis donationis seu
 Nie wiemy, ile było w sprowadzeniu i urzą- emptionis jure eidem ecclesie fuerit acquisi-
dzaniu prawnym owych górników inicjatywy tus; decima tantum sicut et in alijs ut iam dic-
Wincentego. Jest ona jednak bardzo prawdo- tum est Episcopo cracoviensi pertineat. At si
podobna, zważywszy zainteresowanie, które fundus ille dicte ecclesie a principibus terre
okazał w Kronice rzemiosłom, płatnerskim quandocumque fuerit donatus. quoniam
i menniczym (a więc przetop metali), sztuce princeps totum jus quod habuit uidetur ec-
alchemii, drogim kamieniom 7. clesie contulisse. tunc de pensione que solet
de auro uel de argento domino fundi dependi.
Tekst łaciński: Książę Leszek Biały principi medietas. et ecclesie medietas per-
nadaje przywilej dla górników soluatur; saluo tamen jure decime. que sem-
obcych poszukujących złóż per ecclesie debetur; in quo fundo si dicta ar-
w dzielnicy krakowskiej8: tifices mansionem fecerint. in omni iure siue
Ego lestco dei gratia dux Polonie de con- in judicio. siue in alijs. ecclesie subiaceant
sensu Baronum meorum constituo hanc con- terram principis contra inuasores pro uiribus
stitutionem in perpetuum ualituram, videlicet suis defensuri. Si autem hes. plumbum. sal. in
ut omnes artifices auri et argentj inuentores. solo ecclesie fuerit inuentum. secundum con-
fossores seu alterius metalli uidelicet plumbi suetudinem antiquam juri ecclesie conseru-
et heris seu etiam salis ubicumque locorum entur integraliter.
in nostro ducatu degentes siue sint Romani
siue Teuthonici siue quicumque alij hospites TÅ‚umaczenie tekstu9:
hanc libertatem secundum consuetudinem Ja Leszek, z bożej łaski książę polski, za
terrarum unde sum oriundj ipsi et loca eorum zgodą moich baronów nadaję po wieczne cza-
et cum suis rectoribus suis legibus regantur sy takie postanowienie, że wszyscy rzemieśl-
principi prouincie in qua habitant iustam se- nicy, poszukiwacze, kopacze złota i srebra lub
cundum sue terre consuetudinem solutionem innego kruszcu, mianowicie ołowiu i miedzi,
dependentes. contra inuadentes terram eius a także soli, gdziekolwiek przebywają w na-
seu alia bona sua eum pro uiribus suis defe- szym księstwie, czy pochodzą z Italii, czy
dentes. Aurum autem siue argentum si illud z Niemiec, czy sÄ… jakimiÅ› innymi cudzoziem-
in solo specialiter principis. sev in solo aliar- cami, korzystając z tego przywileju według
um personarum priuatarum. ecclesiasticar- zasad krajów, z których pochodzą, sami i ich
um seu secularium fuerit inuentum. ecclesie miejscowości wraz ze swoimi kierownikami
cracoviensi decima tantum proueniat. si au- mają się rządzić własnymi prawami, księciu
6
J. Matuszewski, Immunitet ekonomiczny w dobrach Kościoła w Polsce do roku 1381, Poznań 1936, s. 143. Matuszewski przyj-
muje datację dokumentu na przedział 1221-24.
7
B. Kürbis, WstÄ™p, [w:] Mistrz Wincenty (tzw. KadÅ‚ubek), Kronika Polska, wyd. B. Kürbis, WrocÅ‚aw 2008,s. L.
8
Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej św. Wacława, wyd. F. Piekosiński, t. I, Kraków 1874, nr 12, s. 16-17.
9
Wybór z
ródeł do historii Polski średniowiecznej (do połowy XV wieku), t. I: Społeczeństwo i państwo polskie do połowy XIII
wieku, oprac. G. Labuda, B. Miśkiewicz, Poznań 1966, s. 162-163.
126 przeglÄ…d prawno-ekonomiczny 26 (1/2014)
dzielnicy, w której mieszkają, składając nale- wspomnianemu kościołowi, więc ponieważ
żytą opłatę zgodnie ze zwyczajem panującym książę całe prawo, które posiadał przeniósł
w jego kraju, w miarę sił broniąc go przeciw niejako na kościół, wtedy z czynszu, który
napadającym na kraj jego czy na inne dobra od złota lub srebra zwykle płaci się właści-
jego. Od złota zaś i srebra, jeśli zostaną od- cielowi gruntu, połowę należałoby zapłacić
kryte przede wszystkim w ziemi księcia lub księciu, a połowę kościołowi, z zachowaniem
w ziemi innych osób prywatnych, duchow- jednak prawa dziesięciny, która zawsze na-
nych czy świeckich, kościołowi krakowskie- leży się kościołowi. Jeśliby wspomniani rze-
mu ma przypaść tylko dziesiąta część; jeżeli mieślnicy zamieszkiwali na tym gruncie, we
zaś w ziemi kościoła krakowskiego, a grunt wszystkich sporach czy to w sądzie, czy gdzie
ten nabył tenże kościół od osób prywatnych indziej, mają podlegać kościołowi, aby w mia-
prawem darowizny lub kupna, też dziesią- rę sił swoich bronili ziemi księcia przeciw na-
ta tylko część należeć się będzie biskupowi pastnikom. Jeśliby zaś na gruntach kościoła
krakowskiemu, podobnie jak w innych przy- odkryto miedz
, ołów, sól, zgodnie z dawnym
padkach, o których już mówiłem. Atoli jeśliby zwyczajem w całości powinny być zastrzeżo-
kiedyś książęta ziemi podarowali ten grunt ne kościołowi.
BIBLIOGRAFIA
Wydanie: Kodeks dyplomatyczny katedry św. Wacława, cz. I, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1874, nr 12, s. 16-17.
Oryginał: Kraków, Archiwum Kapitulne, nr 10.
NOTA O AUTORZE
Artur Lis, dr, adiunkt Katedry Historii Prawa w Instytucie Prawa, Wydziału Zamiejscowego Prawa i Nauk
o Gospodarce KUL w Stalowej Woli.