OPODATKOWANIE WINNIC

Dziś, w godz. 9.00-10.00,
pod numerem tel. [phone]
Ewa Matyszewska
będzie odpowiadać na pytania dotyczące
zasad opodatkowania małych winnic

Wybór formy

opodatkowania

Przedsiębiorca, który planuje rozpoczęcie
działalności gospodarczej, powinien
zastanowić się nad wyborem najbardziej
opłacalnej formy rozliczeń z fiskusem.

Podatnik, który zamierza
otworzyć gabinet rehabilita-
cyjny, ma do wyboru dwie
metody opodatkowania tej
działalności – progresywną
skalę PIT bądź 19-proc. po-
datek liniowy. Zobowiązany
jest także ewidencjonować
przychody i koszty związane
z tą działalnością. Ewidencją

będzie podatkowa księga przychodów i roz-
chodów. Niekiedy będzie też zobowiązany do
prowadzenia

EWA MATYSZEWSKA

DYŻUR EKSPERTA

EWA MATYSZEWSKA

[e-mail]

P

rodukcja wina w Polsce staje
się coraz popularniejszym

pomysłem na biznes. Co ważne,
polskie wina gronowe zyskują
coraz większą rzeszę zwolenni-
ków na całym świecie. Niestety,
produkcja tego trunku obwaro-
wana jest licznymi obowiązkami
podatkowymi.

Podatek do zapłaty

Zgodnie z przepisami ustawy

o podatku akcyzowym produ-
centem wina jest podmiot doko-
nujący wyrobu lub rozlewu wina.
Podstawą opodatkowania jest
liczba hektolitrów gotowego wy-
robu. Stawka akcyzy na wino zo-
stała obniżona rozporządzeniem
ministra finansów i wynosi obec-
nie 136 zł/hl gotowego wyrobu.

Czasem produkcja wina bę-

dzie zwolniona z akcyzy. Przepi-
sy przewidują bowiem, że zwal-
nia się od akcyzy m.in. wino wy-
tworzone domowym sposobem
przez osoby fizyczne na własny
użytek i nieprzeznaczone do
sprzedaży.

Przedsiębiorca, który zdecy-

duje się na produkcję wina, musi

wiedzieć, że w tym przypadku
samo zarejestrowanie firmy nie
wystarczy. Produkcja i przetwa-
rzanie wyrobów akcyzowych
zharmonizowanych może odby-
wać się wyłącznie w składzie po-
datkowym, z wyłączeniem pro-
dukcji win gronowych uzyska-
nych z winogron pochodzących
z upraw własnych w ilości mniej-
szej niż 1000 hl w ciągu roku ka-
lendarzowego.

Prowadzącym skład podatko-

wy może być wyłącznie podmiot,
któremu wydano zezwolenie na
jego prowadzenie. Aby uzyskać
takie pozwolenie, trzeba przed-
stawić wiele zaświadczeń, m.in.
dotyczących niekaralności osób
kierujących działalnością winiar-
ni, a także spełnić wymogi zwią-
zane z obecnością szczególnego
nadzoru podatkowego.

Wyodrębnione miejsca

Miejsce magazynowania wy-

robów w składzie podatkowym
powinno być właściwie dostoso-
wane do bezpiecznego składo-
wania tych wyrobów, a w szcze-
gólności powinno spełniać wa-
runki gwarantujące zapewnienie
nienaruszalności i tożsamości
znajdujących się w nim wyrobów

oraz warunki techniczne zapew-
niające możliwość wykonywania
szczególnego nadzoru podatko-
wego, ponadto powinno być od-
powiednio oznaczone i odgro-
dzone.

Ze względu na spełnienie

wielu wymagań, jeśli chodzi
o prowadzenie składu podatko-
wego, producenci win, którzy
chcą wprowadzać swoje produk-
ty do obrotu, mogą skorzystać
z zewnętrznych firm prowadzą-
cych składy podatkowe, ale bę-

dzie to wiązało się z dodatkowy-
mi kosztami.

Warto tu dodać, że gotowy

projekt nowej ustawy o podatku
akcyzowym, opracowany przez
Ministerstwo Finansów, przewi-
duje wprowadzenie zwolnienia
dla producentów win grono-
wych, których produkcja nie
przekracza 1000 hl w skali roku,
z obowiązku prowadzenia tej
działalności w składzie podatko-
wym. Zmiany te mają wejść w ży-
cie od 2009 roku.

■

AKCYZA Rozpoczęcie działalności gospodarczej

Jakie obowiązki podatkowe
mają prowadzący małe winnice

Podatnik, który chce zająć się produkcją wina w ilości ponad 1000 hl
rocznie, będzie musiał wystąpić o uzyskanie pozwolenia
na prowadzenie składu podatkowego.

C1

nr 168 (2290) 28 sierpnia 2008

Jak pozyskać środki dla firmy,
gdy bank odmawia kredytu

Czytaj str. C2

TEMAT TYGODNIA

Faktoring

Dodatek do Gazety Prawnej Wydawca: Infor Sprzedaż łącznie z GP ISSN: 1232-6712

■

Ubezpieczenie kredytów eksportowych

■

Zezwolenie na pracę dla cudzoziemca

4 września w Gazecie Prawnej

kolejny dodatek

PO D ATKI

●

FINANSE

Moja

firma

Moja

firma

MAREK MATUSIAK

[e-mail]

P

otrzeba tworzenia i udosko-
nalania systemów wczesne-

go ostrzegania o bankructwie
firm jest bezdyskusyjna. Dzięki
odpowiedniej kombinacji wskaź-
ników ekonomiczno-finanso-
wych charakteryzujących każdą
firmę z dużym prawdopodobień-
stwem można przewidzieć jej
bankructwo. Umożliwia to na
przykład system wczesnego
ostrzegania o bankructwie – tzw.
IWO (Indeks Wczesnego Ostrze-
gania) – dzięki któremu przed-
siębiorca może poznać kondycję
finansową klienta i dowiedzieć
się, czy nie grozi mu bankructwo.

Ważnym aspektem analizy

wskaźnikowej standardowych
sprawozdań finansowych jest
wykrycie w przedsiębiorstwach

ewentualnych tendencji do nie-
wypłacalności i

bankructw.

Wczesne ich zidentyfikowanie
pozwala nie tylko im przeciw-
działać, ale też minimalizować
ryzyko współpracy.

IWO, czyli rating przedsiębior-

stwa, jest zintegrowanym syste-
mem, który powstaje w oparciu
o syntetyczną analizę danych ze
sprawozdań finansowych (bilans
oraz rachunek zysków i strat).
Wartość, jaką przybiera IWO – od
literowego oznacznika AA do CC
– określa stabilność finansową
firmy i prawdopodobieństwo jej
niewypłacalności.

Systemy wczesnego ostrzega-

nia o bankructwie przedsię-
biorstw oparte na danych eko-
nomiczno-finansowych wyka-
zują wysoką skuteczność, jeśli są
odzwierciedleniem rzetelnych
i wiarygodnych informacji.

– Nasze badania wykazują, że

oznaki pogarszającej się sytuacji
firmy, obarczonej wysokim praw-
dopodobieństwem bankructwa
są dostrzegalne przynajmniej
z

rocznym wyprzedzeniem.

W oparciu o informacje już w kil-

ka sekund można ocenić sytuację
firmy na przestrzeni lat, wystar-
czy tylko porównać wartości
wskaźnika, aby wiedzieć, czy
kondycja sprawdzanej firmy jest
stabilna lub czy jej sytuacja z bie-
giem lat się polepsza albo pogar-
sza – wyjaśnia Stanisław Wojta-
szek, prezes wywiadowni gospo-
darczej Creditreform Polska.

Rating IWO jest obliczany na

podstawie różnych elementów
rocznych danych finansowych,
a zatem w przypadku publikacji
nowych wyników ocena progno-
styczna zostaje skorygowana.
Rating będzie przybierał nową
wartość średnio co 12 miesięcy.

IWO jest dostępny tylko dla

firm polskich i aktualnie tylko

on-line. Niestety, bywa także
zawodny. Problemem, z punktu
widzenia identyfikacji, są i bę-
dą upadłości podmiotów gospo-
darczych wywołane czynnikami
pozaekonomicznymi – na przy-
kład defraudacją, celową dzia-
łalnością na szkodę spółki czy
przestępstwem gospodarczym.

– Jak każdy system oparty na

danych ekonomiczno-finanso-
wych, również IWO może nie za-
działać w przypadku zaplanowa-
nego przestępstwa gospodarcze-
go. Szczególnie trudno jest do-
trzeć do prawdziwych informacji,
jeśli firma stosuje tzw. kreatywną
(podwójną) księgowość i publicz-
nie składa fałszywe zeznania –
dowodzi Stanisław Wojtaszek.

■

OBRÓT GOSPODARCZY Zarządzanie ryzykiem

Jak sprawdzić, czy kontrahent nie zbankrutuje

Bankructwo partnera biznesowego
może oznaczać dla małej firmy
poważne kłopoty finansowe.
Można ich uniknąć korzystając
z systemu wczesnego ostrzegania
o bankructwie.

www

.gazet

apr

a

wna.pl

PODA

TKI

●

FINANSE

GRZEGORZ NOWAKOWSKI

Winnice Jaworek

Trudno teraz mówić o konkretnych problemach przy produkcji
win, gdyż wszystko jest w fazie organizacji. Wytyczone są głów-
ne kierunki, jakimi muszą poruszać się winiarze, ale brakuje jesz-
cze szczegółowych aktów wykonawczych dla wielu urzędów, któ-
re realizują działania na rynku wina. W ostatnim miesiącu dużo
się zmieniło i wciąż dowiadujemy się, jakie kroki musi wykonać
winiarz na swej drodze od produkcji do sprzedaży. Każdy posia-
dający uprawy i pragnący produkować wino zgłasza uprawę
w Agencji Rynku Rolnego, deklarując zbiór, produkcję winogron
i wina. Poważnym problemem dla wielu winiarzy może być kon-
trola Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Nie bez znaczenia jest konieczność odbioru winiarni (miejsca,

gdzie przerabiane będą winogrona i produkowane wino) przez
Sanepid, Straż Pożarną. Podejrzewam, że wielu małych winiarzy
może mieć z tym problemy. Procedury związane z akcyzą, czyli
kontakt z izbą celną, mogą też przysparzać trudności niewielkim
producentom. Uprawy winorośli będą podlegały kontroli Pań-
stwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, która ma także
uprawnienia kontrolne winnic – problemem może być posiadanie
przez niektórych winiarzy odmian niedopuszczonych do uprawy
w celu produkcji wina w Polsce.

OPINIA

Wartość

Opis kondycji badanej firmy

AA

bardzo dobra kondycja

A

dobra kondycja

BB

średnia kondycja

B

słaba kondycja

C

zła kondycja, duże ryzyko bankructwa

CC

bardzo zła kondycja, przesłanki o bankructwie

RATING IWO

C2

Moja firma

CZWARTEK

28 SIERPNIA

2008 | nr 168

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

i

D

ynamiczny rozwój fak-
toringu – jego tegorocz-

ne obroty mogą przekroczyć
nawet 50 mld zł – nie przekła-
da się jeszcze na świadczenie
usług dla najmniejszych pol-
skich przedsiębiorstw. Wśród
tysięcy małych i dziesiątek ty-
sięcy firm mikro udział fakto-
ringu w zaspokajaniu potrzeb
finansowych jest ciągle bar-
dzo mały. A przecież fakto-
ring jest usługą najbardziej
przystosowaną dla tych wła-
śnie przedsiębiorstw ze
względu na swój charakter.

Przypomnijmy, w usłudze

faktoringowej faktor wyku-
puje faktury firmy potrzebu-
jącej finansowania (faktoran-
ta) natychmiast po ich wysta-
wieniu. Faktor zapewnia
w ten sposób swojemu klien-
towi stały dopływ gotówki.
Wielkość tego finansowania
jest powiązana z wielkością
realizowanej przez przedsię-
biorstwo sprzedaży. Przy ro-
snącej sprzedaży finansowa-
nie również rośnie, co znako-
micie ułatwia małym przed-
siębiorstwom ich rozwój.

Ryzyko i zabezpieczenia

Cechą najbardziej odróż-

niającą faktoring od finanso-

wania bankowego jest podej-
ście do oceny ryzyka i zabez-
pieczeń. W przypadku kredy-
tów bankowych ocenia się
zdolność kredytową klienta,
a dodatkowo wymagane są
twarde zabezpieczenia mająt-
kowe (najczęściej hipoteka),
często o wartości dwukrotnie
przekraczającej wysokość
udzielonego finansowania.
Większość małych firm z re-
guły nie spełnia tych warun-
ków i dlatego nie może uzy-
skać potrzebnych środków.

Jeszcze dotkliwiej brak

dostępu do finansowania
bankowego odczuwają firmy
nowo powstające, a więc bez
historii kredytowej i bez war-
tościowych nieruchomości.
Ponieważ faktoring zakłada
zabezpieczenie finansowa-
nia poprzez sprzedawaną
fakturę, wydaje się o wiele
bardziej wygodny dla tej gru-
py przedsiębiorstw. Faktor
ocenia przede wszystkim ry-
zyko związane z brakiem za-
płaty za nabytą fakturę przez
jej płatnika. Ponieważ małe
przedsiębiorstwa najczęściej

pracują dla większych pod-
miotów, ten warunek o wiele
łatwiej spełnić niż wymaga-
nia banków odnośnie do
zdolności kredytowej i za-
bezpieczeń majątkowych.

Nadrabianie zaległości

– Ze swojej natury obsługa

transakcji faktoringowych
jest o wiele bardziej praco-
chłonna niż obsługa kredy-
tów bankowych. W faktorin-
gu liczba dokonywanych ope-
racji wykupu faktur z reguły
jest znaczna, a każda z nich to
samodzielnaą transakcja wy-
magająca osobnej obsługi
i monitorowania. Dlatego na-

turalne jest, iż faktorzy prefe-
rują klientów dużych przeka-
zujących do finansowania du-
że ilościowo porcje faktur.
Stąd w początkowym okresie
rozwoju faktorzy skupiają się
na obsłudze firm większych –
dowodzi Julian Kinkel, prezes
AOW Faktoring.

W Polsce brakuje dużych

firm faktoringowych specjali-
zujących się w obsłudze ma-
łych i mikroprzedsiębiorstw.
Powstały natomiast średnie
i mniejsze firmy, jak Bibby
Factor, Cash Flow, AOW Fak-
toring, Premium i inne, nasta-

wione na obsługę klientów
o stosunkowo niewielkich ob-
rotach. Na razie oferta fakto-
ringowa dla małych przedsię-
biorstw jest jeszcze skromniej-
sza niż dla przedsiębiorstw
dużych, ale z pewnością bę-
dzie się rozszerzać wraz z po-
jawianiem się nowych fakto-
rów i zwiększaniem zaanga-
żowania dotychczas działają-
cych.

Mały przedsiębiorca po-

trzebujący zewnętrznego
wsparcia finansowego nie ma
jednego prostego sposobu i na
ogół musi korzystać z różnych
źródeł: kredytów bankowych,
często nieosiągalnych ze
względu na brak zabezpie-
czeń lub brak zdolności kredy-
towej lub dostępnych w niedo-
statecznej wysokości, leasingu
w przypadku nabywania ma-
szyn, urządzeń czy środków
transportu lub faktoringu, je-
śli dokonuje sprzedaży na ter-
min płatności (wśród małych
firm sprzedaż na krótki termin
płatności, tj. do 14 dni, prak-
tycznie nie występuje).

Zatem mały przedsiębior-

ca przystępując do analizy
możliwości uzyskania finan-
sowania powinien do rozpa-
trywanych możliwości finan-
sowania, takich jak kredyty
i pożyczki bankowe, pożycz-
ki od rodziny i znajomych,
leasing czy zakupy ratalne,
włączyć również faktoring
i nauczyć się korzystać z do-
stępnej na rynku oferty.

■

USŁUGI FINANSOWE Faktoring

Jak pozyskać środki bez kredytu

Nowy limit przychodów

dla księgi to 4,53 mln zł

W ubiegłym roku przychody naszej firmy wyniosły 4,25
mln zł. Czy w związku ze zmianą przepisów ustawy
o rachunkowości możemy powrócić na podatkową księ-
gę przychodów i rozchodów?

O

d 22 sierpnia obowiązują znowelizowane przepisy
ustawy o rachunkowości. Zgodnie z nimi firmy, które
w ubiegłym roku uzyskały przychód netto ze sprzeda-

ży towarów, produktów i operacji finansowych w wysokości
nieprzekraczającej 4,53 mln zł, mogą jeszcze w bieżącym ro-
ku powrócić na podatkową księgę przychodów i rozchodów.
W tym celu muszą dokonać zamknięcia ksiąg rachunkowych
na dzień 31 sierpnia i od 1 września rozpocząć prowadzenie
podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Muszą też do 22
września zawiadomić o tym fakcie naczelnika właściwego
urzędu skarbowego. Jeżeli natomiast działalność jest prowa-
dzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej
osób fizycznych lub spółki partnerskiej, zawiadomienie skła-
dają wszyscy wspólnicy. Oznacza to, że trzeba złożyć tyle za-
wiadomień, ilu wspólników ma spółka.

EC

Wartość początkowa

podstawą amortyzacji

Nabyłem spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego, które zamierzam wykorzystywać w swo-
jej działalności. Jak amortyzować nabyty na własność
lokal mieszkalny oraz jak ustalić wartość początkową?

Z

a wartość początkową środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych uważa się w razie nabycia
w drodze kupna cenę ich nabycia. Za cenę nabycia nato-

miast uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o kosz-
ty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka
trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania,
a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładun-
ku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomie-
nia programów oraz systemów komputerowych, opłat nota-
rialnych, skarbowych i innych. Jeśli chodzi natomiast o amor-
tyzację, zaznaczyć należy, że podatnicy mogą indywidualnie
ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych
środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewi-
dencji danego podatnika, jeżeli podatnik wykaże, że przed ich
nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60
miesięcy. Trzeba jednak zaznaczyć, że okres amortyzacji dla bu-
dynków (lokali) nie może być krótszy niż dziesięć lat.

KK

Ewidencja wyposażenia

nie zawsze jest konieczna

Prowadzę działalność gospodarczą jako osoba fizyczna.
Czy muszę prowadzić ewidencję wyposażenia? Czy po-
winienem w niej ujmować każdy element wyposażenia,
nawet o niewielkiej wartości?

D

o prowadzenia ewidencji wyposażenia zobowiązani są
przedsiębiorcy podlegający opodatkowaniu na zasa-
dach ogólnych, którzy rozliczają się z fiskusem na pod-

stawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Ewiden-
cja taka powinna obejmować takie wyposażenie, którego
wartość początkowa przekracza 1,5 tys. zł. Ewidencja taka
powinna zawierać wszystkie niezbędne dane identyfikujące
poszczególne elementy wyposażenia. W szczególności po-
winna ona zawierać: numer kolejny wpisu, datę nabycia, nu-
mer faktury lub rachunku potwierdzającego nabycie, dokład-
ną nazwę wyposażenia, cenę zakupu wyposażenia lub koszt
wytworzenia (w przypadku elementów wyposażenia wytwo-
rzonych we własnym zakresie), numer pozycji, pod którą wpi-
sano w księdze koszt związany z nabyciem wyposażenia.
W ewidencji należy podawać także datę likwidacji oraz przy-
czynę likwidacji wyposażenia. Należy zwrócić uwagę, iż
w przypadku podatników, którzy zakładają po raz pierwszy
ewidencję wyposażenia, zobowiązani są oni do dokonania
wyceny ujmowanego w ewidencji wyposażenia według war-
tości rynkowej z dnia założenia ewidencji.

KK

porady ekspertów

RReeddaakkttoorr pprroow

waaddzząąccyy:: Ewa Ciechanowska,

(022) 530 40 44, [e-mail]
w

ww

ww

w..ggaazzeettaapprraaw

wnnaa..ppll,, kkssiieeggoow

woosscc@

@iinnffoorr..ppll

INFOR BIZNES Spółka z o.o.
Spółka należy do grupy kapitałowej INFOR PL S.A.
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
tel. [phone], fax [phone]
BBiiuurroo RReekkllaam

myy:: Biuro Reklamy: Anna Dubrawska, (022) 530

41 04, (022) 530 44 44, fax [phone],
[e-mail]
D

Drruukk:: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27,
03-230 Warszawa

Moja

firma

Ważne! Faktoring przydatny jest firmom, które z powodu długiego

terminu płatności mają problemy z płynnością finansową.
Dzięki faktoringowi firmy te mogą znacznie skrócić okres
spływu należności. Faktor prócz finansowania staje się też
doradcą klienta, pomagając zarządzać należnościami

MAREK MATUSIAK

[e-mail]

Dla małych zachodnioeuropejskich przedsiębiorstw faktoring
jest jednym z najpopularniejszych sposobów finansowania
działalności. Są szanse, żeby tak samo było w Polsce.

EWA CIECHANOWSKA

[e-mail]

N

abywca składnika ma-
jątku związanego z pro-

wadzoną działalnością go-
spodarczą, np. maszyny lub
samochodu, którego wartość
w dniu sprzedaży przekracza
16,1 tys. zł, odpowiada całym
swoim majątkiem, solidarnie
ze sprzedającym przedsię-
biorcą, za powstałe do dnia
nabycia zaległości podatko-
we związane z prowadzoną
działalnością. Odpowiedzial-
ność ta ograniczona jest do
wartości nabytego składnika
majątku. Do składników ma-
jątku związanego z prowa-
dzoną działalnością zalicza
się aktywa trwałe, w rozu-
mieniu przepisów ustawy
o rachunkowości, z wyłącze-
niem należności długotermi-
nowych, udzielonych poży-
czek i długoterminowych
rozliczeń międzyokreso-
wych.

Odpowiedzialność kupu-

jącego nie ogranicza się jedy-
nie do zaległości podatko-
wych, ale obejmuje także od-
setki za zwłokę od zaległości
podatkowych, koszty postę-
powania egzekucyjnego oraz
niezwrócone w terminie za-

liczki naliczonego VAT, a tak-
że oprocentowanie tych zali-
czek. Wyjątek stanowią od-
setki i oprocentowanie po-
wstałe po dniu nabycia. Od-
powiedzialność ta nie
obejmuje natomiast podat-
ków niepobranych oraz po-
branych, lecz niewpłaconych
przez płatnika lub inkasenta.
Wymienione ograniczenia
nie mają zastosowania wów-
czas, gdy nabywcą składnika
majątku związanego z pro-
wadzoną działalnością go-
spodarczą jest małżonek
przedsiębiorcy lub osoba
uznawana za członka jego
rodziny.

Przepisy Ordynacji podat-

kowej dają działającemu
w dobrej wierze nabywcy
możliwość uniknięcia odpo-
wiedzialności podatkowej.
Może on bowiem przed doko-
naniem transakcji uzyskać in-
formacje o ewentualnych za-
ległościach podatkowych
sprzedającego, związanych
z prowadzoną przez niego
działalnością gospodarczą.
Nabywający może za zgodą
sprzedającego wystąpić do
organów podatkowych wła-
ściwych miejscowo dla zby-
wającego o wydanie zaświad-
czenia o wysokości jego zale-
głości podatkowych. W za-
świadczeniu tym organ
podatkowy wykazuje wyso-
kość zaległości podatkowych
sprzedającego przedsiębiorcy
na dzień wydania zaświad-
czenia.

Kupujący nie ponosi od-

powiedzialności za zaległo-
ści podatkowe, które nie zo-
stały wykazane w zaświad-
czeniu. Odpowiada jednak
za zaległości podatkowe po-
wstałe po dniu wydania za-
świadczenia, a przed dniem
zbycia składnika majątku
związanego z prowadzoną
działalnością podatkową, je-
śli od dnia wydania zaświad-
czenia do dnia sprzedaży
upłynęły trzy dni.

Warto dodać, że rząd pra-

cuje obecnie nad projektem
zmian w Ordynacji podatko-
wej, które uwolnią kupujące-
go składniki majątku związa-
nego z działalnością gospo-
darczą od odpowiedzialności
za zaległe zobowiazania po-
datkowe przedsiębiorcy.
Zmiany te zaczęłyby obowią-
zywać od nowego roku.

■

OBRÓT GOSPODARCZY Odpowiedzialność nabywcy składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością

Kupując maszynę od przedsiębiorcy,
można odpowiadać za jego długi

Kupując od przedsiębiorcy niektóre składniki majątku związane
z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej, możemy
narazić się na odpowiedzialność za jego zobowiązania
podatkowe. Aby tego uniknąć, warto pozyskać informacje
o zaległościach podatkowych sprzedającego.

?

PROBLEM:

Do wykonania zlecenia moja firma potrzebowała wysoko specjalistycznej

maszyny budowlanej. Kupiłem ją od znajomego przedsiębiorcy za 24 tys. zł. Teraz
dowiedziałem się, że ma on niezapłacone podatki, m.in. podatek dochodowy i rolny.
Czy będę odpowiadał za jego długi?

ROZWIĄZANIE:

Kupujący maszynę budowlaną może odpowiadać za zaległości po-

datkowe sprzedającego, ale tylko do wartości zakupionej maszyny i tylko z tytułu
podatku dochodowego (zakładamy, że podatek rolny nie był związany z działalno-
ścią gospodarczą), jeśli powstały one przed dniem nabycia. Organ podatkowy bę-
dzie jednak mógł ściągnąć należność z całego majątku kupującego, np. z rachun-
ku bankowego, a nie tylko zakupionej maszyny.

JAK TO ZROBIĆ...

Odpowiedzialność podatkowa po zakupie maszyny

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Moja firma

CZWARTEK

28 SIERPNIA

2008 | nr 168

C3

FINANSE Elektroniczne instrumenty płatnicze

Dzięki płatnościom kartami przedsiębiorca
może zwiększyć przychody i lojalność klientów

K

orzyści, jakie związa-
ne są z akceptowa-
niem kart, można

podzielić na korzyści związa-
ne bezpośrednio z zachowa-
niami klientów, korzyści
związane z

możliwością

świadczenia usług dodatko-
wych oraz grupę korzyści,
które można określić zbior-
czym mianem pozostałe.

Zachowania klientów

Grupa korzyści związana

z zachowaniami klientów
obejmuje wszelkiego rodza-
ju pozytywne, z punktu wi-
dzenia akceptanta, działania
klientów, które bezpośrednio
są związane z posiadaniem
terminala i akceptowaniem
kart płatniczych. Podstawo-
wą korzyścią jest tu zwięk-
szenie lojalności dotychcza-
sowych klientów, jak rów-
nież pozyskanie nowych
klientów, dotychczas korzy-
stających z pobliskich punk-
tów konkurencyjnych, nieak-
ceptujących kart. Ta tenden-
cja jest w szczególności ob-
serwowana w miejscach,
w których występuje duża
liczba klientów posiadają-
cych karty płatnicze, przy
jednocześnie niewysokim
stopniu uterminalowienia.

Bardzo dobrym przykła-

dem tego zjawiska mogą być
tzw. miejscowości satelickie
rozwijające się wokół dużych
miast. Kolejną kategorią do-
brodziejstw wynikających
z akceptowania kart płatni-
czych i związaną z zachowa-
niami klientów jest zwięk-
szenie przychodów, w wyni-
ku dokonywania płatności
kartami przez klien-
tów. W wyniku prze-
prowadzonych ba-
dań ujawniono cie-
kawe zjawisko psy-
chologiczne zwią-
zane z osobami do-
konującymi transak-
cji kartami płatniczymi. Ba-
dania wykazały bowiem, iż
klienci dokonujący transak-
cji kartami z reguły wykazu-
ją skłonność do nabywania
większej ilości towarów, co
przekłada się na dochód
punku akceptującego. Wyka-
zano, iż klient, nie widząc
gotówki, którą płaci za to-
war, nabywa więcej towarów
w porównaniu z klientem,
który widzi pieniądze, który-
mi dokonuje zapłaty.

Nie bez znaczenia pozo-

staje również fakt, iż klienci
posiadający karty obciąże-
niowe i kredytowe mogą do-
konywać zakupów również
w sytuacji, gdy w danej
chwili nie mają pieniędzy
i kredytują swoje zakupy po-
przez transakcję kartą, wie-
dząc, że będą mogli spłacić
zobowiązanie w później-
szym terminie. Tacy klienci
są szczególnie zaintereso-
wani dokonywaniem trans-
akcji w punktach, w których
mają możliwość płacenia
kartą.

Korzyści wynikające

z usług dodatkowych, które
związane są z posiadaniem
terminala, są również czę-
ściowo związane z zachowa-
niami klientów, jednak za-
chowania te są związane nie
z samym faktem akceptowa-
nia kart, ale z funkcjami ter-
minala, które mogą być wy-
korzystane w procesie doko-
nywania samej transakcji.
Innymi słowy warunkiem
niezbędnym dla świadcze-
nia tych usług jest posiada-
nie terminala i akceptowa-
nie płatności kartami. Nie
w każdym jednak przypad-
ku usługi takie będą mogły
być świadczone. Świadcze-
nie tego typu usług uwarun-
kowane może być ich ofero-
waniem przez agenta rozli-
czeniowego albo decyzją sa-
mego akceptanta, bądź też
zależne od rodzaju karty
wykorzystywanej do prze-
prowadzenia transakcji.

Pierwszą z tego rodzaju

usług jest cashback. Jest to
usługa, która umożliwia wy-
płacanie gotówki z kasy
sklepu przy okazji płatności
za towary i usługi. Można
powiedzieć, iż terminale za-
wierające tego rodzaju
funkcjonalność stanowią
uzupełnienie sieci banko-
matów, a w miejscach, gdzie
brak jest takich urządzeń,
zastępują ją, mimo ograni-
czonej do określonej wyso-
kości kwoty wypłaty. Do do-
konania wypłaty gotówki
konieczne jest spełnienie
kilku warunków. Po pierw-
sze, konieczny jest terminal,
który zapewnia obsługę tej

funkcjonalności, oraz karta
posiadająca tę funkcjonal-
ność. Kolejnym krokiem jest
wola klienta do skorzysta-
nia z usługi. Możliwość wy-
płaty gotówki występuje je-
dynie w przypadku dokony-
wania transakcji bezgotów-
kowej (np. płatności kartą
za zakupy), ograniczona
jest również do 200 zł kwo-
ta wypłacanej gotówki.

Zalety cashbacku

Cashback jest interesującą

formą zachęcenia klienta do
dokonywania transakcji
u akceptanta, a ponadto wią-
żą się z nią jeszcze inne ko-
rzyści, takie jak wzrost czę-
stotliwości wizyt klientów,
pozyskanie nowych (doraź-
nie lub na stałe) oraz reduk-
cja kosztów związanych
z obsługą gotówki w kasie.

Usługa określana skrótem

DCC (ang. Dynamic Curren-
cy Conversion) polega na
możliwości dokonywania
transakcji w punkcie akceptu-
jącym przez posiadaczy kart

zagranicznych w walucie kra-
ju, w którym wydana jest kar-
ta. Usługa ta umożliwia auto-
matyczne przeliczenie ceny
w złotówkach na cenę wyra-
żoną w walucie obcej. Oczy-
wiście późniejsze rozliczenie
transakcji przez agenta rozli-
czeniowego z akceptantem
następuje w złotówkach.

Usługa ta jest ciekawym

rozwiązaniem dla akcep-
tantów, których punkty
znajdują się w miejscach
popularnych wśród obco-
krajowców (miejscowości
turystyczne i wypoczynko-
we, miejscowości przygra-
niczne) i może stanowić za-
chętę do dokonywania
transakcji w określonym
punkcie akceptacji. Należy
również wspomnieć o tym,
że transakcje dokonywane
w ramach usługi DCC rozli-
czane są w sposób wpływa-
jący na obniżenie opłaty po-
bieranej od akceptanta.

Sprzedaż poprzez terminal

Kolejną usługą dodaną,

która związana jest z posia-
daniem terminala i akcepta-
cją kart płatniczych, jest
możliwość sprzedaży za po-
średnictwem terminali do-
ładowań telefonów komór-
kowych. Świadczenie tej
usługi pozwala na rozsze-
rzenie gamy świadczonych
usług, jak również na obni-
żenie kosztów obsługi
transakcji kartowych, po-
nieważ do transakcji tego
typu stosowane są mecha-
nizmy obniżające opłaty.
Ważną korzyścią związaną
z omawianą usługą jest
brak konieczności przecho-
wywania papierowych ku-
ponów doładowań (tzw.
zdrapek), w przypadku ter-
minala drukowanie kodów

doładowujących następuje
adekwatnie do zapotrzebo-
wania klientów (zarówno
kwotowego, jak i związane-
go z rodzajem sieci telefonii
komórkowej).

Kolejną z usług dodatko-

wych, które korzystnie
wpływają na prowadzoną
przez akceptanta działal-
ność, jest możliwość akcep-
towania kart podarunko-
wych. Charakterystyka kart
podarunkowych została
omówiona w artykule po-
święconym rodzajom ak-
ceptowanych kart płatni-
czych. Korzyściami płyną-
cymi z możliwości akcepto-
wania kart podarunkowych
są przede wszystkim aspek-
ty ekonomiczne. Niektórzy
z agentów rozliczeniowych
współpracują z konkretny-
mi firmami w zakresie wy-
dawania kart podarunko-
wych na rzecz tych podmio-
tów. Ponieważ karty te ak-
ceptowane są w urządze-
niach należących do sieci
danego agenta rozliczenio-

wego, posiadacze takich
kart będą poszukiwali tych
punktów, w których możli-
we jest dokonanie zapłaty
tego rodzaju kartą, co znaj-
duje praktyczne przełoże-
nie na zwiększenie liczby
klientów o osoby dysponu-
jące kartami podarunkowy-
mi.

Ostatnim z ele-

mentów związanych
z posiadaniem ter-
minala i akceptowa-
niem kart płatni-
czych jest możliwość
stworzenia z agen-
tem rozliczeniowym
programu lojalno-
ściowego dla stałych
klientów. Wdroże-
nie tego typu roz-
wiązania, poprzez
odpowiednią kon-
strukcję z

jednej

strony wiąże danego
klienta z konkret-
nym punktem, jak
również może zwiększyć
liczbę klientów o osoby, które
będą zainteresowane udzia-
łem w tego typu programie.

Do trzeciej z kategorii ko-

rzyści wynikających z ak-
ceptowania kart płatni-
czych, które można określić
jako pozostałe, można zali-
czyć korzyści związane ze
zwiększeniem bezpieczeń-
stwa, obniżeniem kosztów
prowadzenia działalności
akceptanta oraz udogod-
nienia technologiczne zwią-
zane z terminalami.

Wzrost bezpieczeństwa

Kwestie związane ze

wzrostem bezpieczeństwa
punktu akceptującego karty
rozpatrywać można
w dwóch aspektach. Pierw-
szym z nich jest ogranicze-
nie ilości gotówki znajdują-
cej się w punkcie akceptują-
cym, co jest zjawiskiem ko-
rzystnym z punktu widzenia
ewentualnych strat w wyni-
ku kradzieży.

Drugim aspektem jest wy-

kluczenie ryzyka przyjęcia
płatności fałszywymi pie-
niędzmi. W sytuacji dokony-
wania transakcji z wykorzy-
staniem kart płatniczych, je-
żeli akceptant dochował
wszelkich obowiązków w ra-
mach należytej staranności,
ma gwarancję otrzymania
od agenta rozliczeniowego
kwot, na które zostały doko-
nane transakcje. W przypad-
ku transakcji gotówkowych,
zgodnie z przepisami prawa
sfałszowane znaki pieniężne
nie podlegają wymianie na
kwoty, na które opiewają.

Obniżenie kosztów pro-

wadzonej działalności zwią-
zane jest z kwestią kosztów
ponoszonych w związku
z koniecznością obsługi go-
tówki (przeliczanie, trans-
port do banku, wpłaty itp.).
Przeprowadzanie transakcji
bezgotówkowych przy wy-
korzystaniu kart płatni-
czych obniża koszty obsługi
gotówki. Jest to szczególnie
ważny element w sytuacji
punktów, w których doko-
nywane są transakcje na
wysokie kwoty.

Niestety, większość przed-

siębiorców sprzedających to-
wary i usługi nie zauważa tej
najważniejszej i najkorzyst-
niejszej funkcjonalności ak-
ceptacji kart. Wynika to
z faktu, iż akceptanci nie li-
czą w bilansie kosztów ob-
sługi gotówki i ryzyka trans-

akcji gotówkowej.
Nie szacują kosztów
(czasu i bezpieczeń-
stwa) związanego
z liczeniem, sorto-
waniem, trans-
portem, ryzykiem
utraty gotówki
w trakcie transportu
i potencjalnego na-
padu, czy też przyję-
cia fałszywych zna-
ków pieniężnych.
Empirycznie udo-
wodniono jednak,
że różnica realnych
kosztów w przypad-
ku transakcji gotów-
kowych i bezgotów-

kowych zawsze jest na ko-
rzyść transakcji bezgotówko-
wych. Transakcje bezgo-
tówkowe zawsze są tańsze
niż gotówkowe.

Ułatwienia i promocja

Kolejnymi korzyściami są

elementy ułatwiające pro-
wadzenie działalności przez
akceptanta i umożliwiające
promocję tej działalności.
Funkcja uzupełniania ra-
chunku przez posiadacza
o kwotę napiwku jest szcze-
gólnie przydatna w punk-
tach gastronomicznych,
gdzie tradycyjnie rozpo-
wszechniony jest ten zwy-
czaj. Może stać się to sku-
tecznym narzędziem prowa-
dzenia rozliczeń z pracow-
nikami, szczególnie w połą-
czeniu z możliwością logo-
wania poszczególnych pra-
cowników przyjmujących
płatności. Przydatność
funkcji logowania sprze-
dawców umożliwia ponad-
to, tym razem, już nie tylko
w zakresie gastronomii, do-
konanie podsumowania wy-
ników sprzedażowych każ-
dego ze sprzedawców pod
koniec dnia.

Dzięki możliwościom

umieszczania na wydru-
kach danych akceptanta,
w tym również znaków cha-

rakterystycznych (np. logo),
wydruki potwierdzające
transakcje mogą być wyko-
rzystywane jako materiały
promocyjno-informacyjne.

Niejednokrotnie funkcjo-

nalność terminala zawiera
opcję wykorzystania tego
urządzenia jako kalkulatora,
co może być niedocenianą,
ale niezmiernie przydatną
w prowadzonej działalności,
funkcją. W takich przypad-
kach wyniki obliczeń mogą
być wyświetlane bezpośred-
nio na ekranie terminala
bądź drukowane przez urzą-
dzenie.

Szeroki wachlarz korzyści

Podsumowując należy

stwierdzić, iż wachlarz korzy-
ści, jakie daje przyjmowanie
zapłaty przy wykorzystaniu
kart płatniczych, jest szeroki.
Zalety akceptacji kart płatni-
czych są częścią składową ko-
rzyści, jakie pociąga za sobą
szeroko pojęty obrót bezgo-
tówkowy. Wraz z rozwojem
rynku należy spodziewać się,
iż wachlarz udogodnień pro-
ponowanych akceptantom
będzie się poszerzał o nowe
funkcjonalności czy usługi.
Warto również w tym miejscu
przypomnieć, iż z propono-
wanych usług każdy z akcep-
tantów powinien wybrać te,
które przyniosą mu najwięk-
sze korzyści, z perspektywy
prowadzonej przez niego
działalności. Należy też
wspomnieć o tym, że korzy-
ści, jakie są udziałem każde-
go z akceptantów, przekłada-
ją się w masowej skali na ko-
rzyści całej gospodarki. Jak
wynika z badań przeprowa-
dzanych przez międzynaro-
dowe organizacje kart płatni-
czych, poprzez unowocze-
śnienie obrotu płatniczego,
w tym segmentu związanego
z zapłatą za towary i usługi,
może prowadzić do zaoszczę-
dzenia nawet 0,5 proc. rocz-
nego PKB, w związku z ogra-
niczeniem kosztów obsługi
gotówki. Działania te mają
też wpływ na zmianę przy-
zwyczajeń klientów i przez to
stają się składową procesu
tworzenia się społeczeństwa
informatycznego – poziomu
cywilizacyjnego, jaki staje się
standardem w UE.

■

Klienci dokonujący transakcji kartami z reguły wykazują
skłonność do nabywania większej ilości towarów. Przekłada się
to na dochód punktu akceptującego. Przy tego typu płatnościach
występuje także sporo usług dodatkowych.

Ważne! Funkcja uzupełniania rachunku przez posiadacza o kwotę

napiwku jest szczególnie przydatna w punktach gastrono-
micznych, gdzie tradycyjnie rozpowszechniony jest ten
zwyczaj

Limit usługi cashback

Przy usłudze cashback, czyli wypłacaniu gotówki
z kasy sklepu przy okazji płatności za towary i
usługi, limit wypłaty wynosi 200 złotych

200

zł

Posiadanie

terminala

i akceptowanie

kart płatniczych

daje możliwość

stworzenia

z agentem

rozliczeniowym

programu

lojalnościowego

dla stałych

klientów

■

REMIGIUSZ W. KASZUBSKI
dr hab., dyrektor w Związku Banków Polskich

■

JĘDRZEJ GRODZICKI
doradca prezesa Związku Banków Polskich

Pisaliśmy o tym

■

Akceptant – podmiot, który umożliwia posiadaczowi karty

w kontakcie bezpośrednim dokonanie rozliczenia z tytułu płatności
za nabywany towar lub świadczoną usługę

– Gazeta Prawna 144/2008

■

Ustawowe prawa i obowiązki agenta rozliczeniowego

– Gazeta Prawna 154/2008

■

Wybór terminala akceptującego karty płatnicze

– Gazeta Prawna 159/2008

■

Karty płatnicze pomagają zarządzać finansami domowymi
i firmowymi

– Gazeta Prawna 163/2008

■

Już od trzech lat przedsię-

biorcy mogą wystawiać faktu-
ry elektroniczne. Dlaczego fir-
my korzystają z nich nadal
w ograniczony sposób?

– Ponieważ przepisy są

niejednoznaczne i wprowa-
dzają uciążliwie warunki.
Urzędnicy obiecywali zmia-
nę przepisów, jak tylko oka-
że się, że warunki są zbyt
wygórowane. Teraz wiado-
mo, że są uciążliwe, a wciąż
nowe rozporządzenia nie
zostały wydane, choć
wszystkie błędy zostały już
wskazane (także przez są-
dy). W mojej ocenie naj-
większą przeszkodą w prak-
tyce jest wymóg zgody od-
biorcy faktury w uciążliwej
formie pisemnej lub kwalifi-
kowanej elektronicznej. Dla-
czego nie miałby tego zrobić
SMS-em, telefonicznie albo
zwykłym e-mailem? Rów-
nież ustawa o podpisie elek-
tronicznym utrudnia stwo-
rzenie funkcjonalnych na-
rzędzi informatycznych do
fakturowania.

■

Czy jednak zniesienie tych

wymogów nie wpłynie na bez-
pieczeństwo transakcji i cha-
rakter prawny tego rodzaju
dokumentów?

– Doświadczenia innych

państw wskazują, że wręcz
odwrotnie. To nieracjonalne
wymogi wpływają ujemnie
na bezpieczeństwo transak-
cji i ocenę prawną. Skoro
prawo wspólnotowe nie żą-
da takich wymogów, to dla-
czego polski ustawodawca
ma być w tym lepszy? Pol-
skie przepisy w zbyt dużym
stopniu odstają od dyrekty-
wy unijnej, nie wykorzystują
też wszystkich ułatwień, któ-
re ona umożliwia. Pozostają
również w tyle za standarda-
mi technicznymi, które
w międzyczasie zostały opra-
cowane i uwzględniają do-
świadczenia rynkowe.

■

Jakie warunki trzeba spełnić,

żeby wysyłać faktury elektro-
niczne i czy opłaca się to ma-
łym firmom (w tym np. skle-
pom internetowym)?

– Procedura wiąże się

z

koniecznością nabycia

usług związanych z użyciem
bezpiecznego podpisu elek-
tronicznego bądź wykorzy-
stania tzw. systemu elektro-
nicznej wymiany danych.
Uciążliwe są też wymogi
w zakresie przechowywania
faktur. Dla małych firm jest
to po prostu nieopłacalne.
Obawiają się też kontroli ze
strony organów podatko-
wych. Niektórzy przedsię-
biorcy przesyłają więc nie-
zabezpieczone pliki w for-
macie PDF zwykłą pocztą
elektroniczną. Po wydruko-
waniu stają się one normal-
ną fakturą papierową. War-
to ich jednak zachęcić rów-
nież do przechowywania
faktur w formie elektronicz-
nej, poprzez uproszczenie
regulacji i klarowne wyja-
śnienie zakresu wymogów
prawnych.

■

Jak zachęciłby pan przedsię-

biorców do tego, aby korzysta-
li z e-faktur?

– Sygnałem dla rynku po-

winno być wydanie nowych
rozporządzeń: zarówno tego
dotyczącego faktur elektro-
nicznym (m.in. dopuszcze-
nie podpisu zaawansowane-

go, zniesienie wymogów for-
malnych dotyczących zgody
odbiorcy, zniesienie absur-
dalnych wymogów związa-
nych z kontrolą przechowy-
wania faktur) oraz faktur
papierowych, które też się
stosuje do faktur elektronicz-
nych (m.in. zniesienie wy-
mogu oznaczania orygina-
łu/kopii faktury, wyraźne
dopuszczenie samofakturo-
wania elektronicznego, out-
sourcingu). Minister Finan-
sów powinien wydać porad-
nik dotyczący stosowania
faktur w formie elektronicz-
nej. Wreszcie zalegalizować
trzeba alternatywne rozwią-
zanie – przesyłanie faktur
drogą elektroniczną w celu
ich wydrukowania. Jeśli
przedsiębiorcy przekonają
się do tego rozwiązania, to
i z czasem przejdą na faktu-
rowanie elektroniczne. Jeśli
nadal stare przepisy mają
obowiązywać, proponuję,
aby w ramach nowelizacji
ustawy o podpisie elektro-
nicznym wymusić na Mini-
strze Finansów liberalizację
przepisów podatkowych
w tym względzie.

■

Czy przedsiębiorcy z innych

krajów europejskich chętniej

korzystają z systemu elektro-
nicznych faktur?

– W większości państw

członkowskich Unii Euro-
pejskiej po prostu jest to
normalna praktyka. Te
nieliczne państwa, które
tak jak Polska wprowadzi-
ły wyższe wymogi (np.
Grecja, Portugalia), płacą
za to opóźnieniem w roz-
woju gospodarki elektro-
nicznej. Rozwinięte pań-
stwa zachodnie, w szcze-
gólności Anglia i Irlandia,
ale także państwa skandy-
nawskie – bardziej ufające
swoim obywatelom – od
razu zdecydowały się na
liberalne przepisy. I od-
niosło to sukces, również
dla urzędów, bo przecież
elektroniczne bazy danych
łatwiej skontrolować.
Warty polecenia jest przy-
kład Niemiec, gdzie orga-
ny podatkowe wydały
szczegółowe wyjaśnienia

co do sposobu posługiwa-
nia się fakturami elektro-
nicznymi.

■

Rozmawiał ADAM MAKOSZ

C4

CZWARTEK

28 SIERPNIA

2008 | nr 168

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

E-HANDEL Sklepy internetowe pozbawiają swoich klientów wielu praw z powodu stosowania niedozwolonych klauzul prawnych

Właściciele sklepów internetowych
muszą poprawić regulaminy

KATARZYNA WÓJCIK

[e-mail]

J

ak ustaliła Inspekcja
Handlowa, skontrolowa-
ni sprzedawcy zegarków

i aparatów fotograficznych na-
gminnie nie respektują praw
konsumenta. W regulaminach
ich sklepów internetowych po-
jawiły się niedozwolone klau-
zule prawne. Częstą praktyką
jest ograniczanie prawa do
wymiany towaru bądź zwrotu
kosztów poniesionych przez
kupującego. Przedsiębiorcy
nie informują również o do-
datkowych opłatach, jakie bę-
dzie musiał ponieść konsu-
ment (np. za pakowanie czy
dostarczenie przesyłki).

Czas na dostawę

Jeśli regulamin sklepu

milczy na ten temat, zgod-

nie z ustawą z 2 marca 2000
r. o ochronie niektórych
praw konsumentów oraz
odpowiedzialności za szko-
dę wyrządzoną przez pro-
dukt niebezpieczny (Dz.U.
z 31 marca 2000 r. nr 22,
poz. 271), produkt kupiony
w e-sklepie powinien do nas
dotrzeć najpóźniej w ciągu
30 dni od złożenia zamó-
wienia. Na stronach skle-
pów internetowych możemy
jednak znaleźć inne (nie-
zgodne z prawem) sposoby
określenia czasu dostawy.
Na przykład jeden ze sprze-
dawców zegarków tak regu-
luje tę kwestię: Informacje
o ewentualnej dacie dosta-
wy są ze strony sprzedawcy
niewiążące i stanowią jedy-
nie ocenę. Umowy zawiera-
jące dokładną i wiążącą da-
tę dostawy nie będą zawie-

rane i nie są przedmiotem
handlu.

– Mamy tu do czynienia

z oznaczeniem terminu. Jest
ono jednak niewiążące. Nie
wiadomo, czy stosować ter-
min podany w ofercie, czy
termin ustawowy. To jest zbyt
daleko posunięte ogranicze-
nie odpowiedzialności –
komentuje Anna Brzozowska-
-Filipowicz, zastępca naczel-
nika wydziału warszawskiego
rzecznika konsumentów.

Sprzedawcy zastrzegają

również, że nie ponoszą od-
powiedzialności za przedłuże-
nie czasu dostawy, które jest
wynikiem strajku, pożaru czy
usterki maszyn.

– Takie sformułowania

znajdują się w rejestrze niedo-
zwolonych klauzul prawnych
– zaznacza tymczasem Alina
Rocka, miejski rzecznik kon-
sumentów w Gdańsku.

Produkt nieoznaczony

E-sklepy często podają nie-

jasne informacje związane
bezpośrednio z produktem.
Jeden ze sklepów z zegarka-
mi zastrzega nawet możli-
wość zamieszczenia błędne-
go opisu produktu – jego wy-
miarów i wagi, a także błęd-
nego zdjęcia.

– Nie sposób zaakceptować

takiego zastrzeżenia – mówi
Alina Rocka.

– Oczywiście, konsument

może odstąpić od umowy, ale
poniesie koszty dostarczenia
i koszty zwrotu towaru –
dodaje.

– Sposób zorganizowania

sprzedaży przez internet wy-
maga, by przedsiębiorca brał

odpowiedzialność za to, jak
prezentuje produkty – tłuma-
czy Anna Brzozowska-Fili-
powicz.

Według Inspekcji Handlo-

wej, która miesiąc temu prze-
prowadziła kontrolę e-skle-
pów, konsumentom ogranicza
się także prawo do wymiany
towaru. W opisywanym regu-
laminie e-sklepu skrócony jest
czas na zgłoszenie uszkodze-
nia produktu podczas trans-
portu. Sklep powinien być
o nich poinformowany w cią-
gu 24 godzin od otrzymaniu
towaru. W innym przypadku
wszelkie roszczenia w sprawie
ewentualnego odszkodowa-
nia lub dostawy zastępczej bę-
dą wykluczone.

– Jest to ograniczenie

w stosunku do odpowiedzial-
ności ogólnej. To wyczerpuje
znamiona niedozwolonej
klauzuli – twierdzi Anna Brzo-
zowska-Filipowicz.

Dziesięć dni na zwrot

Dodatkowym uprawnie-

niem przysługującym klien-
tom sklepów internetowych
jest – w przeciwieństwie do
zakupów w tradycyjnym skle-
pie – prawo zwrotu zakupio-
nego towaru

w

ciągu

dziesięciu dni od otrzymania
przesyłki bez podawania przy-
czyny (jeśli sprzedawca nie
poinformuje nas o możliwości
zwrotu towaru w określonym
przez prawo terminie, wydłu-
ża się on do trzech miesięcy).
Tymczasem konsumenci albo
nie są informowani o takim
przywileju, albo jest on im
ograniczany. Takie klauzule
zamieszczone są na stronie
jednego z e-sklepów z kompu-
terami. Przedsiębiorca skrócił
w regulaminie czas na zwrot
towaru do siedmiu dni.

– Wszelkie zapisy regula-

minu skracające termin zwro-
tu towaru należy uznać za
bezskuteczne wobec konsu-
menta – komentuje Sebastian
Pietrzyk z kancelarii Stopczyk
i Mikulski.

Innym przykładem naduży-

cia ze strony przedsiębiorców
jest stosowanie w umowach
klauzuli, w której zastrzegają
sobie prawo do odstąpienia od
realizacji kolejnych zamówień
złożonych przez klienta, który
zwraca zamówiony towar bez
podania przyczyny. Takie –
niezgodne z prawem – zapisy
można jednak znaleźć np. na
stronie jednego ze sklepów
z konfekcją damską.

■

Rozmawiamy z MARKIEM ŚWIERCZYŃSKIM z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Potrzeba nowych rozporządzeń w sprawie e-faktur

Sklepy internetowe ograniczają prawa konsumentów: skracają czas
na zgłoszenie reklamacji, nie podają pełnych informacji o produkcie
i spóźniają się z dostawą. Takie działania właścicieli e-sklepów są
niezgodne z prawem.

Kupując przez internet, należy sprawdzić, czy na stronie są
podane:

■

imię i nazwisko przedsiębiorcy (nazwa sklepu),

■

adres stacjonarny firmy,

■

cena towaru i zasady zapłaty za niego,

■

koszt, termin oraz sposób dostawy,

■

informacja o prawie do odstąpienia od umowy w ciągu 10 dni,
miejscu i sposobie składania reklamacji oraz prawie do wypowie-
dzenia umowy.

OBOWIĄZKI E-SPRZEDAWCY

■

DR MAREK ŚWIERCZYŃSKI

ekspert legislacyjny w Zespole ds. Usuwania Barier Prawnych i Pro-
ceduralnych w e-Administracji przy Komitecie Rady Ministrów ds. In-
formatyzacji i Łączności, współpracownik kancelarii Baker & McKen-
zie, autor ponad 40 publikacji naukowych z zakresu prawa nowych
technologii, arbiter Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych
przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji

ADAM KRASZEWSKI,

aplikant radcowski, kancelaria Gessel

W odniesieniu do sprzedaży na odległość przepisy prawa
w sposób jednoznaczny wskazują na sposób prowadze-
nia sprzedaży i wzajemnych rozliczeń oraz możliwość od-
stąpienia od umowy. Niedopuszczalna jest modyfikacja
na niekorzyść konsumenta obowiązujących bezwzględnie
zasad. Podstawową kwestią w przypadku sporu ze sprze-
dającym jest znajomość przysługujących konsumentowi
praw oraz nieuleganie, często błędnym, sugestiom. Zda-
rza się, że odmowa uwzględnienia uzasadnionych rosz-
czeń konsumenta wynika po prostu z nieznajomości pra-
wa przez sprzedającego. W takim wypadku najlepszym
rozwiązaniem jest wskazanie sprzedającemu dokładnej
podstawy prawnej naszych żądań.

OPINIA

Fot. Wojciech Górski

Największą przeszkodą w upowszechnieniu faktur elektronicznych
wśród przedsiębiorców jest wymóg pisemnej lub kwalifikowanej
elektronicznej zgody na odbiór e-faktury. Ministerstwo Finansów
powinno zliberalizować przepisy i pozwolić udzielać takiego
upoważnienia e-mailem lub SMS-em.