O

MÓWIENIE WYNIKÓW KONTROLI BUDÓW

PRZEPROWADZONYCH W

2009

R

.

PRZEZ ORGANY

NADZORU BUDOWLANEGO W ZAKRESIE

PRZESTRZEGANIA WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH

BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA

GŁÓWNY URZĄD

NADZORU

BUDOWLANEGO

Warszawa, 22 marca 2010 r.

1

I.

Wymagania prawne w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

w procesie budowlanym

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006

r. Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.), uczestnicy procesu budowlanego są zobowiązani

do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, a w szczególności,

w przypadkach określonych w ustawie, do opracowania, wdrożenia i przestrzegania planu

bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ).

Inwestor jest obowiązany zorganizować proces budowy z uwzględnieniem zasad

bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, w tym zapewnić opracowanie planu BIOZ (art. 18 ust. 1

ustawy - Prawo budowlane).

Bezpośrednio odpowiedzialnymi za opracowanie, wdrożenie i przestrzeganie

planu BIOZ są:

projektant, który sporządza informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianą

w planie BIOZ (art. 20 ust. 1 pkt 1b ustawy- Prawo budowlane),

kierownik budowy, który:

-

sporządza (lub zapewnia sporządzenie) planu BIOZ przed rozpoczęciem

budowy, uwzględniając specyfikę obiektu i warunki prowadzenia robót

budowlanych, w tym jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji

przemysłowej (art. 21a ust. 1 ustawy- Prawo budowlane),

-

składa pisemne oświadczenie o sporządzeniu planu BIOZ, które inwestor jest

obowiązany przedstawić, wraz z innymi dokumentami, właściwemu organowi

nadzoru budowlanego co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem robót

budowlanych (art. 41 ust.4 pkt 1 ustawy- Prawo budowlane),

-

umieszcza na terenie budowy, w przypadkach określonych w przepisach,

ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony

zdrowia (art. 42 ust. 2 pkt 2 i ust. 3a ustawy- Prawo budowlane)

-

w miarę potrzeby wprowadza niezbędne zmiany w informacji sporządzonej

przez projektanta oraz w samym planie BIOZ, wynikające z postępu robót

(art. 22 pkt 3c ustawy- Prawo budowlane).

Przepisy ustawy określają przypadki, dla których obowiązkowe jest sporządzenie

planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Dotyczy to sytuacji, gdy w trakcie budowy

wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych uznanych

za niebezpieczne, lub gdy roboty budowlane będą trwały dłużej niż 30 dni roboczych

i

jednocześnie będzie przy

nich

zatrudnionych co najmniej

20

pracowników,

albo pracochłonność robót będzie przekraczać 500 osobodni (art. 21a ust. 1a ustawy - Prawo

budowlane).

2

Za niebezpieczne uznane zostały następujące rodzaje robót budowlanych (art. 21a

ust. 2 ustawy - Prawo budowlane):

1)

których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie

wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi,

a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości;

2)

przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych

lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi;

3)

stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym;

4)

prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii

komunikacyjnych;

5)

stwarzających ryzyko utonięcia pracowników;

6)

prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach;

7)

wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych;

8)

wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza;

9)

wymagających użycia materiałów wybuchowych;

10)

prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów

prefabrykowanych.

Mając na uwadze stopień zagrożeń, jaki stwarzają poszczególne rodzaje robót,

szczegółowy zakres robót budowlanych, które wymagają opracowania planu BIOZ, został

określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie

informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia.

Odpowiedzialność karna i zawodowa za nieprzestrzeganie przepisów w zakresie

zapewnienia bezpieczeństwa na budowie obejmuje uchybienia i wykroczenia opisane

w rozdziałach 9 i 10 Prawa budowlanego. W szczególności karą grzywny zagrożeni

są uczestnicy procesu budowlanego, którzy przystępują do budowy lub prowadzą roboty

budowlane bez dopełnienia wymagań wynikających z przepisów, a dotyczących zapewnienia

bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, opisanych w art. 41 ust. 4 pkt 1 i 3 i w art. 42 ust.

2 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane.

3

II.

Kontrole budów przeprowadzone w 2009 r. przez organy nadzoru

budowlanego pod kątem zapewnienia na budowie bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia

Kontrole wykonywania obowiązków w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia na budowie, a w szczególności zapewnienia opracowania, wdrożenia i przestrzegania

planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wykonywane są stale przez organy nadzoru

budowlanego w ramach rutynowych kontroli budów, w szczególności prowadzonych

na podstawie pozwolenia na budowę. Wyniki tych kontroli, w układzie wojewódzkim,

obrazuje załączona tabela pn. „Informacje dotyczące przestrzegania przepisów prawa

budowlanego w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w 2009 roku”.

W roku 2009 dokonano na terenie kraju 13 455 kontroli budów, uwzględniających

kwestie związane z funkcjonowaniem planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ).

Ogółem w skali kraju nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa

i ochrony zdrowia podczas 11558 kontroli, co stanowi 86% skontrolowanych budów.

Kontrole budów z uwzgl

ę

dnieniem BIOZ wykonane w 2009 r.

przez organy nadzoru budowlanego

(relacje liczby kontroli bez uwag do liczby kontroli z uwagami )

11558

86%

1897

14%

Podczas pozostałych 1897 kontroli (14% skontrolowanych budów) stwierdzono

następujące nieprawidłowości:

-

w 777 przypadkach stwierdzono brak sporządzenia planów BIOZ,

-

w 1181 przypadkach inwestorzy nie przekazali do powiatowych inspektorów nadzoru

budowlanego oświadczenia kierownika budowy o sporządzeniu planu BIOZ,

4

-

w 902 przypadkach odnotowano brak umieszczenia na terenie budowy wymaganego

ogłoszenia zawierającego dane objęte planem BIOZ,

-

w 383 przypadkach plan BIOZ nie był przestrzegany,

-

w 107 przypadkach plan BIOZ nie został zaktualizowany w stosunku do stopnia

postępu robót budowlanych.

Nieprawidłowo

ś

ci w zakresie planów BIOZ stwierdzone w 2009 r.

przez organy nadzoru budowlanego podczas kontroli budów

777

1181

902

383

107

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

b

ra

k

sp

or

z

ą

dz

en

ia

p

la

nu

B

IO

Z

br

ak

o

ś

w

ia

dc

ze

ń

o

s

po

rz

ą

dz

en

iu

p

la

nu

B

IO

Z

br

ak

o

gł

os

ze

ni

a

o

sp

or

z

ą

dz

en

iu

p

la

nu

B

IO

Z

n

ie

pr

ze

st

rz

eg

an

ie

p

la

nu

B

IO

Z

ni

ea

kt

ua

ln

o

ść

p

la

nu

B

IO

Z

Najwięcej kontroli w zakresie przestrzegania BIOZ przeprowadzono w woj.

mazowieckim (1553) i podlaskim (1307), najmniej w opolskim (317) i świętokrzyskim (318).

526

1221

675

411

839

1041

1553

317

627

1307

1267

1117

318

971

708

863

714

882

1307

1127

984

557

650

528

863

282

1020

573

310

401

612

442

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

D

ol

no

ś

l

ą

sk

ie

Ku

ja

w

sk

o-

Po

m

or

sk

ie

Lu

be

ls

ki

e

Lu

bu

sk

ie

Łó

dz

ki

e

M

ał

op

ol

sk

ie

M

az

ow

ie

ck

ie

O

po

ls

ki

e

Po

d

ka

rp

ac

ki

e

Po

dl

as

ki

e

Po

m

or

sk

ie

Ś

l

ą

sk

ie

Ś

w

i

ę

to

kr

zy

sk

ie

W

a

rm

i

ń

sk

o-

M

az

ur

sk

ie

W

ie

lk

op

ol

sk

ie

Z

ac

h

od

ni

op

om

or

sk

ie

Liczba przeprowadzonych kontroli z uwzgl

ę

dnieniem BIOZ

Liczba kontroli bez stwierdzonych nieprawidłowo

ś

ci

5

Najwięcej kontroli, w czasie których nie stwierdzono nieprawidłowości przeprowadzono

w woj. opolskim (97,8 %) oraz w lubuskim (97,6%). Najwięcej uchybień wykazały kontrole

w kujawsko - pomorskim (prawie 30 % kontroli) oraz w pomorskim (ok. 22 % kontroli).

Porównanie liczby kontroli bez stwierdzonych nieprawidłowo

ś

ci

do liczby przeprowadzonych kontroli ogółem

84,0%

70,7%

90,7%

97,6%

85,1% 84,7% 84,2%

97,8%

91,4%

86,2%

77,7%

91,3% 88,7% 88,9% 91,8%

94,8%

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

100,0%

120,0%

D

ol

no

ś

l

ą

ski

e

K

uj

aw

sko

-P

om

o

rs

ki

e

Lu

be

ls

ki

e

Lu

bu

ski

e

Łó

dzk

ie

M

ał

op

ol

ski

e

M

azo

w

ie

ck

ie

O

po

lsk

ie

P

od

ka

rp

ack

ie

P

od

la

sk

ie

P

om

or

sk

ie

Ś

l

ą

ski

e

Ś

w

i

ę

to

kr

zy

sk

ie

W

a

rm

i

ń

sko

-M

azu

rsk

ie

W

ie

lko

po

ls

ki

e

Z

ac

h

od

ni

op

om

or

ski

e

Najpoważniejszym uchybieniem stwierdzanym w toku kontroli był brak sporządzenia

planu BIOZ. Odnotowano 777 takich przypadków (5,8% skontrolowanych budów).

Porównanie liczby stwierdzonych przypadków braku planu BIOZ z liczbą kontroli

przeprowadzonych w poszczególnych województwach pozwoliło ustalić procentowe wskaźniki

podstawowych zaniedbań w zakresie sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

dla skontrolowanych budów na danym terenie. Na podstawie tego porównania stwierdzono,

że najwięcej skontrolowanych budów nieposiadających opracowanego planu BIOZ jest

w województwie lubelskim (16,1%), kujawsko-pomorskim (10,3%) i mazowieckim (9,7%).

Najmniej takich budów ujawniono w woj. pomorskim (0,6 %) i lubuskim (0,7%).

Porównanie liczby przypadków braku planu BIOZ do liczby kontroli

przeprowadzonych ogółem

4,4%

10,3%

16,1%

0,7%

7,6%

4,3%

9,7%

5,7% 6,1%

0,6%

1,2%

5,3%

6,6%

3,7%

1,3%

1,9%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

18,0%

D

ol

no

ś

l

ą

sk

ie

K

uj

aw

sk

o-

P

om

o

rs

ki

e

Lu

be

ls

ki

e

Lu

bu

sk

ie

Łó

dz

ki

e

M

ał

op

ol

sk

ie

M

az

ow

ie

ck

ie

O

po

ls

ki

e

P

od

ka

rp

ac

ki

e

P

od

la

sk

ie

P

om

or

sk

ie

Ś

l

ą

sk

ie

Ś

w

i

ę

to

kr

zy

sk

ie

W

a

rm

i

ń

sk

o-

M

az

ur

sk

ie

W

ie

lk

op

ol

sk

ie

Z

ac

h

od

ni

op

om

or

sk

ie

6

W toku kontroli organy nadzoru budowlanego stwierdziły również 383 przypadki

nieprzestrzegania planów BIOZ (2,8% skontrolowanych budów) oraz 107 przypadków ich

nieaktualności (0,8% skontrolowanych budów). Można więc generalnie stwierdzić, że odsetki

nieprawidłowości w tych obszarach w zdecydowanej większości województw są stosunkowo

niskie, a woj. lubelskim i opolskim nie stwierdzono żadnych przypadków nieprawidłowości

w obu tych zakresach. Wyjątkiem jest woj. kujawsko-pomorskie, gdzie stwierdzono najwięcej

przypadków nieprzestrzegania planów BIOZ w stosunku do liczby kontroli ogółem

stwierdzono w (15,8%).

5,1%

15,8%

3,8%

3,1%

0%

1,8%

0,2%

0,6%

0,6%

1,7%

2,0%

0,7%

0,1%

2,0%

0,3%

0%

0,3%

0,5%

0,1%

0,4%

1,4%

1,3%

0,9%

0,3%

1,1%

0%

1,0%

0,5%

0,8%

1,3%

1,2%

0%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

18,0%

D

ol

no

ś

l

ą

sk

ie

Ku

ja

w

sk

o-

Po

m

or

sk

ie

Lu

be

lsk

ie

Lu

bu

sk

ie

Łó

dz

ki

e

M

ał

op

ol

sk

ie

M

az

ow

ie

ck

ie

O

po

ls

ki

e

Po

dk

ar

pa

ck

ie

P

od

la

sk

ie

Po

m

or

sk

ie

Ś

l

ą

sk

ie

Ś

w

i

ę

to

kr

zy

sk

ie

W

ar

m

i

ń

sk

o-

M

az

ur

sk

ie

W

ie

lk

op

ol

sk

ie

Za

ch

od

ni

op

om

or

sk

ie

Porównanie liczby stwierdzonych przypadków nieprzes trzegania planu BIOZ do liczby kontroli
ogółem

Porównanie liczby stwierdzonych przypadków nieaktualno

ś

ci planu BIOZ do liczby kontroli ogółem

Najwięcej uchybień dotyczyło jednak kwestii proceduralnych. Organy nadzoru

budowlanego stwierdziły stosunkowo dużo przypadków niewywiązywania się z obowiązków

przez inwestorów w przedmiotowym zakresie, tzn. niezłożenia do PINB oświadczeń

o sporządzeniu planu BIOZ w 1181 sytuacjach (8,8% skontrolowanych budów). Ponadto

odnotowano 902 przypadki nieumieszczenia przez kierowników budów ogłoszeń

o sporządzeniu planu BIOZ (6,7% skontrolowanych budów). Z porównania liczby

niezłożonych do PINB oświadczeń o sporządzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem

wynika, że w tym obszarze odnotowano stosunkowo duże rozbieżności w stosunku dot.

poszczególnych województw: najwięcej tego typu uchybień było w woj. lubuskim (50,6%),

lubelskim (29,5%) i śląskim (26%), natomiast w ogóle ich nie stwierdzono w woj. łódzkim,

a znikomy odsetek w podlaskim (0,3%), podkarpackim (0,6%) i świętokrzyskim (0,9%).

Natomiast z analogicznego porównania liczby stwierdzonych przypadków braku ogłoszenia

o sporządzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem wynika, że w poszczególnych

województwach odsetki te nie są zbytnio zróżnicowane i wahają się – od największych

7

w lubelskim (14,1%) i małopolskim (12,2%) – do najmniejszych w pomorskim (1,3%) i

opolskim (1,6%).

13,3%

3,8%

29,5%

50,6%

0%

7,6%

6,0%

0,3%

7,7%

26,0%

0,9%

1,4%

8,2%

1,1%

4,9%

14,1%

2,9%

7,4%

12,2%

6,7%

11,1%

1,3%

2,1%

6,9%

7,9%

3,8%

0,6%

2,8%

2,7%

1,6%

8,5%

6,1%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

Do

ln

o

ś

l

ą

sk

ie

Ku

ja

w

sk

o-

Po

m

or

sk

ie

Lu

be

lsk

ie

Lu

bu

sk

ie

Łó

dz

ki

e

M

ał

op

ol

sk

ie

M

az

ow

ie

ck

ie

O

po

lsk

ie

Po

dk

ar

pa

ck

ie

P

od

la

sk

ie

Po

m

or

sk

ie

Ś

l

ą

sk

ie

Ś

w

i

ę

to

kr

zy

sk

ie

W

ar

m

i

ń

sk

o-

M

az

ur

sk

ie

W

ie

lk

op

ol

sk

ie

Za

ch

od

ni

op

om

or

sk

ie

Porównanie liczby nie zło

ż

onych do PINB o

ś

wiadcze

ń

o sporz

ą

dzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem

Porównanie liczby stwierdzonych przypadków braku ogłoszenia o sporz

ą

dzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem

Osoby odpowiedzialne za wyżej opisane nieprawidłowości zostały ukarane w 791

przypadkach mandatami karnymi o łącznej wysokości 158.220 PLN. Ponadto prowadzone

jest 76 postępowań wyjaśniających, a do organów samorządu zawodowego złożono 27

wniosków o ukaranie.

791

97%

27

3%

wystawione mandaty karne

wnioski do organów samorz

ą

du zawodowego

Opracowanie:
Departament Prawno-Organizacyjny GUNB