2009-03-18

1

ELEKTROKARDIOGRAFIA

Elektrokardiografia -

metoda rejestracji napięć

elektrycznych wytwarzanych przez serce i
przetwarzanych w krzywą zmian napięcia
względem osi czasu

Elektrokardiogram

– graficzna rejestracja

zmian wartości napięcia elektrycznego na
powierzchni ciała względem osi czasu

Odprowadzenie –

pojedynczy obwód

elektryczny potrzebny do zapisania czynności
serca

Odprowadzenia elektrokardiograficzne

Rutynowe badanie EKG obejmuje 12 odprowadzeń:

• trzy kończynowe dwubiegunowe (I, II, III)

• trzy kończynowe jednobiegunowe (aVR, aVL, aVF)

• sześć przedsercowych jednobiegunowych (V

1

, V

2

, V

3

,

V

4

, V

5

, V

6

)

Odprowadzenia przedsercowe -

jednobiegunowe

V

1

– w IV międzyżebrzu przy prawym brzegu mostka

V

2

– w IV międzyżebrzu przy lewym brzegu mostka

V

3

– w połowie odległości między V

2

i V

4

V

4

– w V międzyżebrzu w linii środkowoobojczykowej lewej

V

5

– w przedniej linii pachowej, w miejscu jej przecięcia przez prostopadłą do niej

linię prowadzącą z punktu V

4

V

6

– w środkowej linii pachowej lewej, w miejscu jej przecięcia przez prostopadłą do

niej linię prowadząca z punktu V

4

Rejestracja czasu

EKG wykonuje się najczęściej z szybkością przesuwu papieru 25mm/s

i 50 mm/s

Odstępy czasu wynoszą odpowiednio:

- przy przesuwie 25mm/s: 1mm = 0,04s; 5mm = 0,2 s

- przy przesuwie 50mm/s: 1mm = 0,02s; 5mm = 0,1s

Schemat krzywej EKG

Create PDF

files without this message by purchasing novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2009-03-18

2

Składowe elektrokardiogramu

Załamek P (mały, dodatni) – wyraz depolaryzacji mięśnia

przedsionków

Odcinek PQ – pobudzenie przechodzi przez łącze przedsionkowo-

komorowe, pęczek Hisa, odnogi pęczka Hisa i włókna Purkinjego

Zespół QRS (Q- wychylenie ujemne; małe lub nieobecne, R –

dodatnie, S – ujemne; może być nieobecne) – wyraz depolaryzacji
mięśnia roboczego komór

Odcinek ST (w linii izoelektrycznej) i załamek T (zazwyczaj dodatni) –

wyraz repolaryzacji mięśnia roboczego komór

Ekstrasystolia (pobudzenie

przedwczesne) nadkomorowa

Przedwczesne pobudzenia nadkomorowe powstają w przedsionku
poza węzłem zatokowym lub w łączu przedsionkowo-komorowym

- W ekg: zespół QRS nie poprzedzony załamkiem P, lub poprzedzony
załamkiem P o zmienionej morfologii pojawia się wcześniej, niż
wynikałoby to z „kroku” rytmu zatokowego

Migotanie przedsionków

Przyczyną są nieregularne pobudzenia i skurcze poszczególnych
pęczków i włókien mięśnia przedsionków (350-600/min);

-nie ma skoordynowanego skurczu przedsionków

-W ekg: brak załamków P (obecna fala f), czynność komór jest
całkowicie niemiarowa

Napadowy częstoskurcz nadkomorowy

Czynny rytm pozazatokowy przekraczający częstotliwość 100/min

W ekg: rytm szybki, miarowy, zespoły QRS wąskie, załamki P
zazwyczaj niewidoczne

Ekstrasystolia komorowa

Przedwczesne pobudzenie komorowe powstaje w ognisku
ektopowym zlokalizowanym w mięśniu komór

W ekg: zespół QRS o zmienionej morfologii, nie poprzedzony
załamkiem P, pojawia się wcześniej, niż wynikałoby to z „kroku”
rytmu zatokowego

Częstoskurcz komorowy

Powstaje wskutek aktywności komorowego ogniska ektopowego
wyzwalającego pobudzenia z dużą częstotliwością lub powstaje w
mechanizmie reentry

W ekg: rytm szybki, miarowy, zespoły QRS o zmienionej morfologii

Create PDF

files without this message by purchasing novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2009-03-18

3

Migotanie komór

Powstaje w wyniku szybkich chaotycznych pobudzeń
poszczególnych włókien mięśniowych lub fragmentów mięśnia
komór, uniemożliwiających hemodynamicznie skuteczny skurcz

W ekg: nieregularna, falista linia o dużej częstotliwości wychyleń

Blok przedsionkowo-komorowy

Jest wynikiem przedłużenia czasu przewodzenia przedsionkowo komorowego
(I stopnia), okresowego zablokowania przewodzenia pobudzeń (II stopnia) lub
całkowitego przerwania przewodzenia z przedsionków do komór (III stopnia)

W ekg:

blok I stopnia: wydłużenie odstępu PQ

blok II stopnia: po jednych załamkach P widoczne zespoły QRS, po

innych nie

blok III stopnia: brak związku między załamkami P a zespołami QRS

Asystolia

Brak czynności elektrycznej serca

Blok prawej odnogi pęczka Hisa

Powstaje w wyniku przerwania przewodzenia w prawej odnodze
pęczka Hisa

Blok lewej odnogi pęczka Hisa

Powstaje w wyniku przerwania przewodzenia w lewej odnodze
pęczka Hisa

Rytm sztucznego rozrusznika serca

Rozrusznik wytwarza bodźce i w zależności od umiejscowienia
elektrody stymuluje przedsionki i/lub komory; jego czynność jest
hamowana przez własne pobudzenia serca

Create PDF

files without this message by purchasing novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2009-03-18

4

Niedokrwienie mięśnia sercowego

Niedokrwienie mięśnia sercowego najczęściej spowodowane jest
miażdżycą naczyń wieńcowych.

W ekg: obniżenie odcinka ST

Zawał serca

Na skutek zamknięcia światła naczynia wieńcowego
dochodzi do ustania dopływu krwi do zaopatrywanego
przez nie obszaru mięśnia serca co w sytuacji krytycznej
doprowadza do martwicy czyli zawału serca. Jest on
przyczyną rozłożonych w czasie zmian strukturalnych i
zaburzeń funkcjonalnych tkanki mięśniowej.
Obserwowane zmiany elektrokardiograficzne są wyrazem
niedokrwienia, uszkodzenia i martwicy, a sekwencja tych
zmian nosi nazwę elektrokardiograficznej ewolucji zawału.

Zmiany w ekg w zawale serca

W świeżym zawale:

uniesienie odcinka ST (fala Pardee’go)

blok lewej odnogi pęczka Hisa

patologiczne załamki Q (głębokie i szerokie)

W późniejszym okresie:

patologiczne załamki Q lub zespoły QS (zespoły QRS składające
się z jednego, szerokiego ujemnego wychylenia)

ekg może ulec normalizacji – 24 godz. przed zawałem

Uwaga: prawidłowy zapis ekg nie wyklucza zawału (ani świeżego,
ani przebytego)!

Create PDF

files without this message by purchasing novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)