cz IV Prezentacje

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

Część IV. Prezentacje

IV. 1. Formalno-prawne instrumenty ochrony
środowiska w procesie inwestycyjnym
i w działalności gospodarczej

1.1. Główne instrumenty ochrony środowiska

w działalności gospodarczej

• Procedury OOŚ: decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach zgo-

dy na realizację przedsięwzięcia;

• Standardy emisyjne i standardy jakości środowiska;
• Pozwolenia na wprowadzanie substancji lub energii do środowiska

oraz decyzje limitujące korzystanie ze środowiska;

• Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego;
• BAT oraz wymagania dotyczące technologii w nowo uruchamianych

lub istotnie zmienianych instalacjach;

• Opłaty za korzystanie ze środowiska.

1.2. Obowiązek oceny oddziaływania przedsięwzięć

na środowisko

Obowiązek oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko poprze-

dza zgodę na realizację planowanego przedsięwzięcia (art. 46.1 Prawa
ochrony środowiska):

Geneza:
Dyrektywa „EIA”
85/337/EWG
Aneks I i II

• klasyfikowanego jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziały-

wać na środowisko;

Dyrektywa „Ptasia”
79/409/EWG

Dyrektywa „Siedliskowa”
92/43/EWG

• innego przedsięwzięcia jeżeli może ono znacząco oddziaływać na

obszar Natura 2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego
obszaru lub nie wynika z tej ochrony.

IPPC CALOSC.indd 81

2006-03-22 12:43:40

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

1.3. Etapy OOŚ

ZŁOŻENIE WNIOSKU

SCREENING [gdy raport fakultatywny]

Określenie konieczności raportu OOŚ

SCOPING

Określenie zakresu raportu OOŚ

POSTĘPOWANIE ODDZIAŁYWANIA

TRANSGRANICZNE [gdy występują]

PROCEDURA UDZIAŁU SPOŁECZEŃSTWA

[gdy raport sporządzany]

UZGODNIENIE przed wydaniem decyzji

DECYZJA O ŚRODOWISKOWYCH

UWARUNKOWANIACH

Identyfikacja

obowiązku

•

Inwestor;

•

starosta – gdy scala-
nie, wymiana lub po-
dział gruntów;

•

organ właściwy do
wydania decyzji z art.
46.4 POŚ („inne” wpły-
wające na Naturę
2000).

1.4. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach

REGUŁA: wójt, burmistrz lub

prezydent miasta;

wojewoda:

niektóre przedsięwzięcia liniowe

oraz sztuczne zbiorniki wodne,
dla których sporządzenie
raportu OOŚ jest obowiązkowe;

przedsięwzięcia na terenach

zamkniętych;

przedsięwzięcia realizowane

na obszarach morskich;

zmiana lasu, niestanowiącego

własności Skarbu Państwa, na
użytek rolny;

starosta: scalanie, wymiana lub

podział gruntów;

dyrektor RDLP: zmiana lasu,

stanowiącego własność Skarbu
Państwa, na użytek rolny.

Identyfikacja

obowiązku

•

Inwestor;

•

starosta – gdy sca-
lanie, wymiana lub
podział gruntów;

•

organ właściwy
do wydania decy-
zji z art. 46.4 POŚ
(„inne” wpływające
na Naturę 2000).

IPPC CALOSC.indd 82

2006-03-22 12:43:40

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

1.5. Obowiązek pozwolenia na wprowadzanie

substancji lub energii do środowiska

Eksploatacja instalacji powodująca:
1) wprowadzanie gazów lub pyłów do
powietrza;
2) wprowadzanie ścieków do wód lub
do ziemi;
3) wytwarzanie odpadów;
4) emitowanie hałasu;
5) emitowanie pól
elektromagnetycznych;
jest dozwolona po uzyskaniu
pozwolenia, jeżeli jest ono wymagane.

1.6. Informacje na potrzeby wniosku o pozwolenie

STAN FORMALNO-PRAWNY – informacja o tytule prawnym do instala-

cji, rodzaju prowadzonej działalności.

TECHNOLOGIA I STAN TECHNICZNY – informacje o rodzaju instalacji,

stosowanych urządzeniach i technologiach oraz charakterystyka technicz-
na źródeł powstawania i miejsc emisji, ocena stanu technicznego instalacji,
zakładane warianty funkcjonowania instalacji, (blokowy) ogólny schemat
technologiczny oraz bilans masowy.

EMISJE – informacje o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez

instalację, wielkość i źródła powstawania albo miejsca emisji – aktualnych
i proponowanych – w trakcie normalnej eksploatacji oraz w warunkach od-
biegających od normalnych, wyniki pomiarów wielkości emisji z instalacji,
jeżeli przeprowadzenie pomiarów było wymagane.

OCENA ODDZIAŁYWAŃ I ZARZĄDZANIE EMISJAMI – proponowane

działania, w tym wyszczególnienie środków technicznych mających na celu
zapobieganie lub ograniczanie emisji, procedury monitoringu, czas pracy
instalacji.

1.7. Organ wydający pozwolenie

•

STAROSTA – REGUŁA

•

WOJEWODA – w sprawach:

1) Przedsięwzięć i zdarzeń:

a) na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja, któ-

ra jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące znacząco
oddziaływać na środowisko, dla którego sporządzenie raportu
OOŚ jest obowiązkowe,

b) na terenach zamkniętych.

2) Przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko,

dla którego sporządzenie raportu OOŚ jest obowiązkowe, realizo-
wanego na terenach innych niż wymienione w pkt 1.

1.8. Specyfika pozwolenia zintegrowanego

• Agregacja wymagań pozwoleń komponentowych;
• Zgodność z wymaganiami BAT;

Nowela
od 28.07.2005 r.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 83

2006-03-22 12:43:40

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

• Możliwość ustanowienia granicznych wielkości emisji;
• Oddziaływanie na środowisko jako całość;
• Wysoki poziom ochrony środowiska jako całości;
• Postępowania: transgraniczne i udziału społecznego;
• Programy

dostosowawcze.

Geneza: Dyrektywa

„IPPC” 96/61/WE

1.9. OOŚ a zintegrowane podejście

PRZEDMIOT OOŚ i IPPC – elementy wspólne
• bezpośredni i pośredni wpływ na: środowisko, zdrowie i warunki ży-

cia ludzi, dobra materialne, zabytki oraz wzajemne oddziaływanie
między ww. czynnikami;

• porównanie proponowanej techniki z najlepszymi dostępnymi tech-

nikami;

• możliwości zapobiegania i minimalizacji emisji;
• zapobieganie przenoszenia zanieczyszczeń między elementami śro-

dowiska i na duże odległości.

1.10. Zasady: jawności i udziału społecznego

• Jawność informacji o środowisku:

– wnioski, dokumentacje, decyzje: wg art.19 POŚ;

– inne dotyczące stanu środowiska, emisji, działań, programów, ana-
liz – o ile są w posiadaniu administracji.

• Postępowanie z udziałem społecznym:

– dotyczące decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz po-
zwoleń zintegrowanych;

– podawanie danych do wiadomości publicznej, prawo uwag i wnio-
sków, debaty, odniesienie do protestów i postulatów.

1.11. Postępowanie dotyczące oddziaływań

transgranicznych

w post. OOŚ

w post. IPPC

• W razie stwierdzenia możliwości

znaczącego transgranicznego
oddziaływania na środowisko,
pochodzącego z terytorium Rze-
czypospolitej Polskiej;

• na skutek realizacji planowanych

przedsięwzięć objętych decyzją
o środowisk. uwarunkowaniach.

• W razie możliwości wystąpienia

znaczącego transgranicznego
oddziaływania na środowisko,
na terytorium innego państwa
członkowskiego Unii Europej-
skiej;

• w przypadku nowej lub istotnie

zmienianej instalacji wymagają-
cej uzyskania pozwolenia zinte-
growanego.

IPPC CALOSC.indd 84

2006-03-22 12:43:40

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

IV.2. Postępowanie w sprawie oceny

oddziaływania na środowisko

•

Koncepcja oceny: dokumentu i procesu;

•

Rola ocen w procesie decyzyjnym;

• Oceny

strategiczne;

• Dokumenty

międzynarodowe.

2.1. Pojęcie

•

Nie istnieje „jedynie słuszna” definicja oceny oddziaływania na śro-
dowisko (OOŚ);

•

Istnieje za to zgoda, co do tego, że ocena jest (m.in.) procesem:

–

otwartym, i przejrzystym,

–

z udziałem społeczeństwa,

–

służącym rzetelnemu zebraniu informacji, przeanalizowaniu
potencjalnego wpływu na środowisko, obiektywnemu przed-
stawieniu decydentowi,

–

w formie i w czasie, które umożliwią uwzględnienie przy podej-
mowaniu decyzji.

2.2. Cel postępowania

•

Uwzględnienie zagadnień ochrony środowiska w procesie podej-
mowania decyzji poprzez dostarczenie informacji na temat:

–

planowanej

działalności;

–

wariantów;

–

oddziaływań;

– metod ograniczania oddziaływań.

•

Obiektywna informacja pomagająca podjąć racjonalną decyzję.

2.3. OOŚ jako dokument

•

Raport OOŚ jest dokumentem zawierającym informację i służy jako
pomoc w podejmowaniu decyzji;

•

OOŚ powinna opisywać:

–

planowane

przedsięwzięcie;

– jego możliwe oddziaływania na środowisko (przyrodnicze, kul-

turowe i społeczne);

– metody zapobiegające i ograniczające oddziaływania;

– warianty rozpatrywane w procesie projektowania.

2.4. OOŚ jako proces

•

Inicjowanie procesu: kwalifikacja do przeprowadzenia oceny:

–

czy dla danego przedsięwzięcia konieczne jest przeprowadze-
nie oceny (ze względów formalnych lub z uwagi na poszukiwa-
ne informacje).

•

Określanie zakresu oceny:

– jakie zagadnienia uznać należy za najbardziej istotne dla TEGO

przedsięwzięcia w TYM środowisku,

– na jakich zagadnieniach skupiać się będą rozważania,

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 85

2006-03-22 12:43:40

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

– jakie informacje będą przydatne przy podejmowaniu decyzji,
– czyjej opinii należy /warto zasięgnąć.

•

Wykonanie raportu z oceny:

– zgodne z określonym zakresem,
– obiektywnie prezentujące istotne informacje przydatne w po-

dejmowaniu decyzji (treść, forma i czas), w tym:

o uwzględnienie BAT, o ile przedsięwzięcia obejmuje instalacje

podlegającą wymogom IPPC;

o wpływ na obszary Natura 2000, o ile jest wymagany, etc.

• Kontrola

jakości:

–

zgodność z wymogami formalnymi,

–

weryfikacja zgodności z zakresem,

–

poprawność merytoryczna,

–

opnie instytucji i społeczeństwa.

• Proces

decyzyjny:

–

uzyskanie niezbędnych opinii i uzgodnień,

–

uwzględnienie zgłoszonych w procesie konsultacji,

–

nadanie decyzji zgodnej z wymogami formalnymi formy.

• Analiza

porealizacyjna:

–

sprawdzenie zgodności przewidywań z rzeczywistością,

–

możliwość podjęcia działań naprawczych.

2.5. OOŚ jako formalna procedura

•

Narzędzie prawne określone w przepisach;

•

Określony czas oceny zagadnień środowiskowych;

•

Definiuje rolę udziału społeczeństwa;

•

Określa zawartość raportu;

•

Raport jest analizowany przed wydaniem decyzji;

•

Zapewnia informacje organom wydającym decyzję.

2.6. Niezbędne elementy procesu OOŚ

•

Określenie konieczności opracowania raportu (screening);

•

Określenie zakresu raportu (scoping);

• Analiza

wariantów;

• Udział

społeczeństwa;

•

Analiza raportu (kontrola jakości) przez organ wydający decyzję,
społeczeństwo, inne organy;

•

Monitoring / analiza porealizacyjna.

2.7. Efektywna ocena

Na efektywną ocenę składają się:

• Przepisy

prawne;

•

Racjonalne i jawne podejmowanie decyzji;

• Przygotowanie

administracji;

•

Istnienie OOŚ dla planów i programów;

•

Dobre określenie zakresu raportu;

• Udział

społeczeństwa;

•

Niezależna analiza raportu i scentralizowana informacja;

•

Dobra jakość raportu.

IPPC CALOSC.indd 86

2006-03-22 12:43:41

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

2.8. „Rozmaitość” ocen

Etapy „od ogółu do szczegółu”:

•

Oceny strategiczne dla strategii kolejnych szczebli;

•

Oceny dla inwestycji:

–

obowiązkowy raport („grupa I”);

–

fakultatywny raport („grupa II”);

–

Natura 2000 („grupa III”);

•

Specyfika wybranych inwestycji (np. drogi);

2.9. SOOŚ

•

Podejście ukierunkowane na skutki oddziaływania na środowisko:

–

rozszerzenie standardowej procedury OOŚ dla inwestycji;

–

ocena rozpoczyna się, gdy zaawansowany jest projekt planu;

–

konsultacje społeczne pod koniec procesu:

Prognozowanie

„do przodu” – forecasting.

•

Podejście ukierunkowane na cele środowiskowe:

–

oparte na ocenie polityki i metod użytych do uwzględnienia ce-
lów ochrony środowiska;

–

ocena rozpoczyna się na początku procesu planowania;

–

bieżące interakcje z planistami / seria „mini-ocen”;

Prognozowanie „wstecz” – backcasting.

2.10. Filozofia SOOŚ

•

Sposób podejścia zależy od „strategiczności” planu (strategia, czy
„inwestycja wielkoskalowa”);

•

Spójność wewnętrzna dokumentu i spójność z innymi strategiami
(regionalnymi, branżowymi, „zza miedzy”);

•

Zidentyfikowanie grup interesów i zapewnienie im możliwości
udziału w procesie;

•

„Dobra” prognoza stanowi materiał pomocny przy sporządzaniu
i weryfikowaniu raportu OOŚ.

2.11. Wymogi formalne

Spełnienie wymogów przepisów:

• Międzynarodowych;
• Krajowych;
•

Lokalnych (miejscowe plany zagospodarowania, strategie, etc.);

•

Wymogi instytucji finansujących.

2.12. Wymogi UE

•

Od maja 2004 obowiązuje nas spełnianie wymogów dyrektyw Unii
Europejskiej;

• Spełnienie wymogów jest koniecznym warunkiem korzystania

z funduszy UE;

•

Polskie teksty przepisów unijnych znaleźć można m.in. na stronach:

http://www1.ukie.gov.pl/dtc.nsf

http://europa.eu.int/eur-lex/lex/pl/index.htm

•

Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie
oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć
dla środowiska, znowelizowana Dyrektywą Rady 97/11/WE z dnia
3 marca 1997 r.;

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 87

2006-03-22 12:43:41

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

•

Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27
czerwca 2001 r. w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów
i programów na środowisko.

2.13. Przepisy UE związane z ocenami

•

Dyrektywa Rady 92/43/EWG o ochronie siedlisk przyrodniczych
oraz dziko żyjącej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. (zmieniona
Dyrektywą 97/62/EWG);

•

Dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków
z dnia 2 kwietnia 1979 r. (z późniejszymi zmianami);

•

Dyrektywa Rady 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. w sprawie zin-
tegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń;

•

Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28
stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji do-
tyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG;

• Dyrektywa Rady 2003/35/WE ustanawiająca udział społeczeństwa

w przygotowaniu niektórych planów i programów dotyczących środo-
wiska oraz zmieniająca Dyrektywy Rady: 85/337/EWG i 96/61/WE w od-
niesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do sprawiedliwości.

2.14. Konwencje EKG ONZ

•

Konwencja EKG ONZ o ocenach oddziaływania na środowisko
w kontekście transgranicznym, podpisana w 1991 r. w Espoo i raty-
fikowana przez Polskę w 1997 r.;

•

Konwencja EKG ONZ o dostępie do informacji, udziale społeczeń-
stwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości
w sprawach dotyczących środowiska, podpisana w Aarhus w 1998 r.
i ratyfikowana przez Polskę w 2001 r.

2.15. Polskie ramy prawne

• Specyfika:

–

długi okres transformacji;

– bardzo duża ilość transponowanych aktów prawnych w stosun-

kowo krótkim czasie;

– złożony system regulacji w zakresie ochrony środowiska w okre-

sie przed transformacją;

– utarta praktyka i zwyczaje (zaleta i wada...).

2.16. Prawo ochrony środowiska (POŚ)

•

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.
U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami) jest podstawą do prze-
prowadzania postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko (OOŚ) – tekst jednolity dostępny m.in. na serwerze Sej-
mu: www.sejm.gov.pl.

2.17. Niektóre ustawy związane z OOŚ

•

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

•

Ustawa Prawo budowlane;

•

Ustawa o ochronie przyrody;

•

Ustawa o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji in-
westycji w zakresie dróg krajowych;

IPPC CALOSC.indd 88

2006-03-22 12:43:41

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

•

Ustawa – Prawo wodne;

•

Ustawa – Prawo geologiczne i górnicze;

•

Ustawa o lasach.

2.18. Podstawowe akty wykonawcze związane z OOŚ

•

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie
określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziały-
wać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych
z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o od-
działywaniu na środowisko (Dz.U. Nr 257, poz. 2573 z późniejszymi
zmianami);

•

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 maja 2005 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mo-
gących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych
uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do
sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U. Nr 92,
poz. 769).

2.19. Wybrane akty wykonawcze związane z OOŚ

•

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w spra-
wie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczysz-
czenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowi-
ska jako całości;

•

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 czerwca 2003 r.
w sprawie określenia wzoru publicznie dostępnego wykazu da-
nych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego
ochronie;

•

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r.
w sprawie opracowań ekofizjograficznych;

•

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 lipca 2002 r. w spra-
wie określenia szczegółowego sposobu funkcjonowania Krajowej
Komisji do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko oraz woje-
wódzkich komisji do spraw ocen oddziaływania na środowisko.

2.20. Nowy rodzaj decyzji

•

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację
przedsięwzięcia:

–

oderwanie postępowania w sprawie oceny od procedury po-
zwoleń w procesie inwestycyjnym (samodzielny proces);

–

procedura oceny przeprowadzana tylko raz dla danego przed-
sięwzięcia;

– proces poprzedza np. pozwolenie na budowę, ale brak sprecy-

zowania relacji np. z wzizt;

–

wymagany także dla zgłoszenia budowy i robót budowlanych
oraz dla zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu bu-
dowlanego lub jego części;

–

aktualna dwa lata, z możliwością wydłużenia tego okresu o ko-
lejne 2 lata;

–

dla przedsięwzięć liniowych obejmuje obszar województwa;

–

zawiera ustalenia dotyczące awarii przemysłowych oraz oddzia-
ływań transgranicznych.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 89

2006-03-22 12:43:41

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

2.21. Niektóre inne zmiany

•

Możliwość przeprowadzania postępowania w sprawie oceny dla
działań na terenie Natura 2000 (tzw. „grupy III”);

•

Drogi, w tym autostrady, podlegają „zwykłym” wymogom procedu-
ry ocen;

•

Postępowanie z udziałem społeczeństwa także na terenach za-
mkniętych nie objętych klauzulą tajności (koleje);

•

Większy nacisk na ochronę zbytków i oddziaływania na dobra
kultury.

2.22. Przykładowe narzędzia w postępowaniu

Przykładowe narzędzia w postępowaniu w sprawie ocen oddziaływania

na środowisko można znaleźć na stronie www.mos.gov.pl/aarhus/podrecz-
niki.html a także w kwartalniku: Problemy Ocen Środowiskowych – www.
ekokonsult.pl.

2.23. O czym bardzo warto pamiętać

• Ocena:

–

jest częścią procesu podejmowania decyzji;

–

nie ma charakteru interwencyjnego;

–

rozpoznaje problem, wskazuje sposoby rozwiązania;

–

jest narzędziem, może być użyta skutecznie lub niewłaściwie.

IV. 3. Rola organów administracji w procedurze

oceny oddziaływania na środowisko
planowanych przedsięwzięć

• Wymogi

formalno-prawne

•

Wymagane prawem etapy procedury

•

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realiza-
cję przedsięwzięcia

3.1. Prawo ochrony środowiska (POŚ)

•

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.
Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami) tekst jednolity dostępny
m.in. na serwerze Sejmu: www.sejm.gov.pl – podstawa do przepro-
wadzania postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środo-
wisko (OOŚ);

•

Ustawa z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony
środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 113, poz.954)
– wejście w życie (zagadnienia związane z ocenami oddziaływania
na środowisko) dnia 28 lipca 2005 r.

Zmiany kompetencji

•

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związ-
ku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji tere-
nowej (Dz.U. Nr 175, poz. 1462 z późniejszymi zmianami).

IPPC CALOSC.indd 90

2006-03-22 12:43:41

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

Główne zmiany

•

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację
przedsięwzięcia;

•

Zmiana właściwości organów prowadzących procedurę oceny od-
działywania na środowisko;

•

Jednokrotność postępowania w sprawie OOŚ;

•

Szczególne regulacje dla przedsięwzięć liniowych wymagających
raportu OOŚ (zmiana „spec-ustawy” drogowej);

•

Rezygnacja z postępowania w sprawie OOŚ w postępowaniu o wy-
danie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;

•

Rozszerzenie obowiązku OOŚ na decyzję o zatwierdzeniu projektu
budowlanego oraz decyzję o udzieleniu pozwolenia na wznowie-
nie robót oraz zgłoszenia na podstawie Prawa budowlanego;

•

Ograniczenie OOŚ tylko do pozwolenia wodnoprawnego na wyko-
nanie urządzeń wodnych;

•

Wprowadzenie regulacji umożliwiających przeprowadzenie proce-
dury OOŚ dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
obszary Natura 2000;

•

Zmiana uprawnień organizacji ekologicznych;

•

Zmiany w procedurze postępowania transgranicznego.

Inicjowanie postępowania (art. 46 ust. 3 i 4)

•

Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wymaga
przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływa-
nia na środowisko, które dla tego samego przedsięwzięcia prze-
prowadza się jednokrotnie.

•

Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje:

–

przed uzyskaniem decyzji

DECYZJE z art. 46 ust.4:

skreślony;

2) decyzji o pozwoleniu na budowę obiektu budowlanego,

decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji
o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych – na pod-
stawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane ;

2a) decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych – na

podstawie ustawy – Prawo budowlane;

3) koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin,

na wydobywanie kopalin ze złóż, na bezzbiornikowe maga-
zynowanie substancji oraz składowanie odpadów w góro-
tworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych – na
podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologicz-
ne i górnicze;

4) pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wod-

nych – na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo
wodne;

5) decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających

na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych,
a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz
innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na te-
renach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłasz-
cza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności
o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego,
terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, te-
renach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień
gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 91

2006-03-22 12:43:41

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych
– na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody;

6) decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany grun-

tów – na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu
i wymianie gruntów;

7) decyzji o zmianie lasu na użytek rolny – na podstawie ustawy

z dnia 28 września 1991 r. o lasach;

8) decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady – na podstawie usta-

wy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych
oraz o Krajowym Funduszu Drogowym;

9) decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej – na podstawie

ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajo-
wych;

–

przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania ro-
bót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowa-
nia obiektu budowlanego lub jego części:

ZGŁOSZENIE z art.46 ust 4a

Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nastę-

puje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wyko-
nywania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu
użytkowania obiektu budowlanego lub jego części – na podsta-
wie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

„Przedsięwzięcie” (art. 46 ust. 2) oznacza

•

zamierzenie budowlane, lub

•

inną ingerencję w środowisko polegającą na:

–

przekształceniu, lub

–

zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wy-
dobywaniu kopalin,

•

wymagającą decyzji, o której mowa w ust. 4 pkt 2-9,

•

lub zgłoszenia, o którym mowa w ust. 4a.

„Przedsięwzięcie” (art. 46 ust. 1a i 2a)

W przypadku:

1) dróg,
2) linii kolejowych,
3) napowietrznych linii elektroenergetycznych,
4) instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych,

substancji chemicznych lub gazu

będących przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na śro-

dowisko, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1 (tzn. z grupy I, dla których
sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko jest obligatoryjne),
decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje się dla całego
przedsięwzięcia realizowanego w granicach województwa.

Przedsięwzięcia powiązane technologicznie traktuje się jako jedno

przedsięwzięcie, także jeśli realizowane są przez różne podmioty.

Kompetencje (art. 46a ust. 7)

Organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarun-

kowaniach jest:

•

wójt, burmistrz lub prezydent miasta – w przypadku większości
przedsięwzięć (innych niż wymienione poniżej)

• wojewoda:

IPPC CALOSC.indd 92

2006-03-22 12:43:42

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

–

dla dróg; linii kolejowych; napowietrznych linii elektroenerge-
tycznych; instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naf-
towych, substancji chemicznych lub gazu; sztucznych zbiorni-
ków wodnych – z grupy I;

–

dla przedsięwzięć na terenach zamkniętych;

–

dla przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich;

–

dla zmiany lasu niestanowiącego własności Skarbu Państwa na
użytek rolny;

•

starosta – w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów;

•

dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w przypad-
ku zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na użytek
rolny.

W przypadku przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 7 pkt 4, wykracza-

jącego poza obszar jednej gminy decyzję o środowiskowych uwarunkowa-
niach wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta, na którego obszarze
właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być reali-
zowane to przedsięwzięcie, w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami,
burmistrzami lub prezydentami miast. (art. 46a.8).

3.2. Inicjowanie postępowania (art. 46 ust. 1)

Realizacja:

–

planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziały-
wać na środowisko, określonego w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 (z tzw.
grupy I i II);

–

planowanego przedsięwzięcia innego niż określone w art. 51
ust. 1 pkt 1 i 2 (z grupy I i II),

które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000

lub nie wynika z tej ochrony, jeżeli może ono znacząco oddziaływać na ten
obszar (tzw. grupa III) jest dopuszczalna wyłącznie po uzyskaniu decy-
zji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsię-
wzięcia.

3.3. Wszczęcie postępowania

Art. 46 ust. 1
Postępowanie w przedmiocie wydania decyzji o środowiskowych uwa-

runkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (a tym samym postępo-
wanie w sprawie OOŚ) – wszczyna się na wniosek podmiotu podejmują-
cego realizację przedsięwzięcia (inwestora).

Art. 46a ust. 2 i 3
Dla przedsięwzięcia, dla którego zgodnie z przepisami odrębnymi jest

wymagana decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany
gruntów – postępowanie w przedmiocie wydania decyzji o środowisko-
wych uwarunkowaniach wszczyna się z urzędu, a informacje z art. 49 ust.
3 sporządza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwa-
runkowaniach (czyli starosta).

Decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów nie

może być wydana przed uzyskaniem decyzji o środowiskowych uwarunko-
waniach – postępowanie zawiesza się do czasu wydanie decyzji.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 93

2006-03-22 12:43:42

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

3.4. Wniosek o wydanie decyzji

Do wniosku dołącza się:

•

poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej
z zaznaczonym przebiegiem granic terenu, którego dotyczy wnio-
sek, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przed-
sięwzięcie;

•

dla przedsięwzięć z grupy I: raport o oddziaływaniu na środowi-
sko;

•

dla przedsięwzięć z grupy II i III : informacje zawierające dane
określone w art. 49 ust. 3, a następnie – w przypadku posta-
nowienia organu o konieczności sporządzenia i zakresie raportu
– również raport;

•

dla przedsięwzięć, dla których decyzję o środowiskowych uwarun-
kowaniach wydaje wojewoda: wypis i wyrys z miejscowego planu,
jeżeli plan ten został uchwalony.

3.5. Przedsięwzięcia podlegające procedurze OOŚ

•

planowane przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na
środowisko określone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9
listopada 2004 r:

–

obligatoryjnie wymagające sporządzenia raportu o oddziały-
waniu środowisko (grupa I);

–

fakultatywnie wymagające sporządzenie raportu o oddziały-
waniu na środowisko (grupa II);

•

planowane przedsięwzięcia, które nie są bezpośrednio związane
z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony, je-
żeli mogą znacząco oddziaływać na ten obszar (grupa III).

3.6. Procedura kwalifikacji przedsięwzięć do

uzyskania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach (grupa III)

Art. 46b POŚ

•

Jeżeli organ właściwy do wydania decyzji, o której mowa w art. 46
ust. 4 pkt 2-9, stwierdzi, iż planowane przedsięwzięcie, inne niż okre-
ślone w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 (grupa I i II), może znacząco oddzia-
ływać na obszar Natura 2000 i nie jest ono bezpośrednio związane
z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony, wydaje po-
stanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu uzyskania przez
wnioskodawcę decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

•

Postanowienie wydaje się po zasięgnięciu opinii wojewody.

3.7. Ustalenie obowiązku sporządzenia raportu

(grupa II lub III)

•

Obowiązek sporządzenia raportu dla planowanego przedsięwzięcia,
stwierdza, w drodze postanowienia, organ właściwy do wydania de-
cyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, określając jednocześnie
zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;

–

po zasięgnięciu wymaganych opinii;

–

kryteria wg § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopa-
da 2004 r. (ze zmianami);

–

na postanowienie służy zażalenie.

IPPC CALOSC.indd 94

2006-03-22 12:43:42

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

•

Dla przedsięwzięć z grupy II i III:

–

wraz z wnioskiem o wydanie decyzji wnioskodawca załącza
informacje o planowanym przedsięwzięciu zawierające dane
określone w art. 49 ust. 3.

3.8. Ustalenie zakresu raportu – zapytanie o zakres

•

Zapytanie obowiązkowe dla przedsięwzięć z grupy I, które mogą
oddziaływać transgranicznie, fakultatywne dla pozostałych przed-
sięwzięć z grupy I;

•

Zapytanie o określenie zakresu raportu kierowane jest do organu
właściwego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowa-
niach;

•

Do zapytania o zakres wnioskodawca dołącza informacje o plano-
wanym przedsięwzięciu określone w art. 49 ust. 3.

3.9. Informacje o przedsięwzięciu (art. 49 ust.3)

• Dane

1) rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia,
2) powierzchni zajmowanej nieruchomości, a także obiektu bu-

dowlanego oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzysty-
wania i pokryciu szatą roślinną,

3) rodzaju

technologii,

4) ewentualnych wariantach przedsięwzięcia,
5) przewidywanej ilości wykorzystywanej wody i innych wykorzy-

stywanych surowców, materiałów, paliw oraz energii,

6) rozwiązaniach chroniących środowisko,
7) rodzajach i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowi-

ska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chro-
niących środowisko,

8) możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
9) obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia

16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody znajdujących się w za-
sięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia.

3.10. Ustalenie obowiązku sporządzenia raportu

– uwarunkowania

•

Uwarunkowania kwalifikowania przedsięwzięć do wykonania ra-
portu (wg § 5 rozporządzenia RM);

•

rodzaj i charakterystyka przedsięwzięcia:

•

usytuowanie (teren, stan środowiska, sąsiedztwo):

•

rodzaj i skala oddziaływania.

3.11. Ustalenie obowiązku sporządzenia raportu

– opiniowanie

Postanowienie o konieczności sporządzenia i zakresie raportu dla przed-

sięwzięć należących do II lub III grupy wydaje się po zasięgnięciu opinii:

•

organu ochrony środowiska oraz powiatowego inspektora sa-
nitarnego (w szczególnych przypadkach: wojewódzkiego lub gra-
nicznego);

•

w przypadku przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na ob-
szar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z ochroną tego ob-

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 95

2006-03-22 12:43:42

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

szaru lub nie wynikają z tej ochrony: wojewody, a na obszarach mor-
skich dyrektora urzędu morskiego;

•

w przypadku poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydoby-
wania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji
oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych
wyrobiskach górniczych, właściwego organu koncesyjnego;

•

w przypadku przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich:
dyrektora urzędu morskiego.

Postanowienie ustalające zakres raportu dla przedsięwzięć z I

grupy wydaje się po zasięgnięciu opinii:

•

wojewody oraz państwowego wojewódzkiego inspektora sanitar-
nego;

•

dla dróg oraz linii kolejowych: ministra środowiska oraz państwo-
wego wojewódzkiego inspektora sanitarnego;

•

w przypadku przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich:
dyrektora urzędu morskiego.

3.12. Ustalenie zakresu raportu – wskazówki

Określając zakres raportu organ:

•

uwzględnia wymagania, o których mowa w art. 52 ust. 1 i 2, w stop-
niu uzasadnionym rodzajem i usytuowaniem przedsięwzięcia oraz
skalą jego oddziaływania na środowisko;

•

może – kierując się usytuowaniem, charakterem i skalą oddziaływa-
nia przedsięwzięcia na środowisko – odstąpić od:

–

wymagań co do zawartości raportu, o których mowa w art.52
ust. 1 pkt 10, 11 i 12, (przedstawienie zagadnień w formie gra-
ficznej, analiza możliwych konfliktów społecznych, przedsta-
wienie propozycji monitoringu na etapie budowy i eksploata-
cji) oraz

–

wymagania opisu wariantu polegającego na niepodejmowaniu

przedsięwzięcia; nie dotyczy to dróg oraz linii kolejowych z grupy I;

•

dla przedsięwzięć z grupy II, dla których możliwość realizacji przed-
sięwzięcia uzależniona jest od ustanowienia obszaru ograniczone-
go użytkowania obowiązek sporządzenia raportu stwierdza się
obligatoryjnie;

•

dla przedsięwzięć z grupy III zakres raportu powinien być ograni-
czony do określenie oddziaływania przedsięwzięcia w odniesieniu
do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla któ-
rych ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000;

• w razie stwierdzenia możliwości znaczącego transgranicznego

oddziaływania na środowisko, na skutek realizacji planowanych
przedsięwzięć objętych decyzją o środowiskowych uwarunkowa-
niach przeprowadza się postępowanie dotyczące transgraniczne-
go oddziaływania na środowisko:

–

organ administracji przeprowadzający postępowanie OOŚ wyda-

je postanowienie ustalające zakres dokumentacji niezbędnej do
przeprowadzenia tego postępowania oraz obowiązek sporządze-
nia tej dokumentacji, przez wnioskodawcę, w języku państwa, na
którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie;

–

organ administracji przeprowadzający postępowanie OOŚ nie-
zwłocznie informuje ministra środowiska.

IPPC CALOSC.indd 96

2006-03-22 12:43:42

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

3.13. Raport – wymagania

•

Wymagania formalne dotyczą:

–

treści raportu:

–

sposobu prezentowania informacji (mapy i informacje
graficzne);

•

Warto zwrócić uwagę na:

–

streszczenie w języku nietechnicznym;

–

wnioski;

–

analizę wariantów;

–

wpływ na przyrodę i zabytki;

–

napotykane trudności i luki wiedzy.

3.14. Raport – zawartość

Opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności:

a) charakterystyka całego przedsięwzięcia i warunki wykorzystywa-

nia terenu w fazie realizacji i eksploatacji,

b) główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych,

c) przewidywane wielkości emisji, wynikające z funkcjonowania pla-

nowanego przedsięwzięcia,

Opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem prze-
widywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia,

2a) Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddzia-

ływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na pod-
stawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

Opis analizowanych wariantów, w tym wariantu:

a) polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia,

b) najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich

wyboru,

4) Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowa-

nych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej
awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziały-
wania na środowisko,

4a) Analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych

na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
w szczególności zabytków archeologicznych, w obrębie terenu, na któ-
rym ma być realizowane przedsięwzięcie,

5) Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskaza-

niem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na: ludzi,
zwierzęta, rośliny, wodę i powietrze, powierzchnię ziemi, z uwzględ-
nieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz, dobra materialne,
zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szcze-
gólności rejestrem lub ewidencją zabytków, wzajemne oddziaływanie
między w/w elementami,

Opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsię-
wzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe od-
działywania na środowisko, wynikające z:

a) istnienia przedsięwzięcia,

b) wykorzystywania zasobów środowiska,

emisji,

oraz opis metod prognozowania, zastosowanych przez wnioskodawcę,
7)

Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograni-
czanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na
środowisko,

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 97

2006-03-22 12:43:43

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

7a) Dla dróg z grupy I – określenie założeń do: ratowniczych badań ziden-

tyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego
przedsięwzięcia, odkrywanych w trakcie prac budowlanych; programu
zabezpieczenia istniejących zabytków przed negatywnym oddziały-
waniem planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony krajobrazu kultu-
rowego,

8) Jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji,

porównanie, z zastrzeżeniem ust. 2, proponowanej technologii z tech-
nologią spełniająca wymagania z art. 143

Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest usta-
nowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz określenie granic
takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wyma-
gań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów
korzystania z nich,

10) Przedstawienie zagadnień w formie graficznej,
10a) Mapy dla będących przedsięwzięciami z grupy I:

a) dróg oraz linii kolejowych:

- w skali 1:10000 lub większej – dla lokalizowanych na obszarach

podlegających ochronie na podstawi ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody oraz na terenie ich otulin (do czasu
ustanowienia, planu ochrony dla obszaru Natura 2000 zamieszcza
się mapy w skali, w jakiej są one dostępne)

- w skali 1:25000 lub większej – na pozostałych obszarach,

b) napowietrznych linii elektroenergetycznych,
c) instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, sub-

stancji chemicznych lub gazu,

11) Analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym

przedsięwzięciem,

12) Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowane-

gAo przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji,

13) Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we

współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport,

14) Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w ra-

porcie,

15) Nazwisko osoby lub osób sporządzających raport,
16) Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.

•

Informacje, zawarte w raporcie, powinny uwzględniać przewidy-
wane oddziaływanie analizowanych wariantów w odniesieniu do
siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których
ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.

•

Jeżeli dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowie-
nie obszaru ograniczonego użytkowania, do raportu powinna być
załączona poświadczona przez właściwy organ kopia mapy ewi-
dencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic obszaru, na którym
konieczne jest utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania
(nie dotyczy to przedsięwzięć polegających na budowie drogi kra-
jowej).

•

Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien
uwzględniać oddziaływanie przedsięwzięcia na etapach jego

–

realizacji,

–

eksploatacji oraz

–

likwidacji.

•

W razie stwierdzenia możliwości transgranicznego raport powinien
uwzględniać określenie oddziaływania planowanego przedsię-
wzięcia poza terytorium RP.

IPPC CALOSC.indd 98

2006-03-22 12:43:43

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

3.15. Jakość raportu

• Wymagania

formalne;

•

Zgodność z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi politykami, pro-
gramami i strategiami (w tym prognozy sutków wpływu);

•

Zgodność ze standardami w zakresie zastosowanych rozwiązań
technicznych (w tym BAT dla instalacji);

•

Zastosowanie współczesnej wiedzy z zakresu ochrony środowiska;

•

Znaczenie oddziaływań w kontekście podejmowanej decyzji i ade-
kwatność wniosków;

•

Klarowne przedstawienie informacji, w szczególności w streszczeniu.

3.16. Ocena jakości raportu

•

Raport jest dobrze wykonany, dostarcza informacje do podjęcia
decyzji;

•

Raport wymaga poprawek lub uzupełnień przed wykorzystaniem
do podjęcia decyzji;

•

Wymagane są dodatkowe informacje/działania w dalszych fazach
realizacji inwestycji (analiza porealizacyjna, program monitoringu,
dodatkowe środki łagodzące).

3.17. Komisje do spraw ocen oddziaływania na

środowisko

• Organy

opiniodawcze:

–

ministra

środowiska

–

Krajowa Komisja

–

wojewodów

–

wojewódzkie komisje

Na wniosek wojewody minister może zwrócić się do komisji o wydanie

opinii w sprawach będących w zakresie kompetencji wojewody.

Na wniosek starosty wojewoda może zwrócić się do komisji o wydanie

opinii w sprawach będących w zakresie kompetencji starosty. (Art. 394-399
POŚ).

3.18. Udział społeczeństwa

Art. 53 POŚ
Organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowa-

niach zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, w ra-
mach którego sporządzanych jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia
na środowisko.

3.19. Proces decyzyjny

•

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach musi być zgodna
z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzen-
nego, jeżeli plan ten został uchwalony.

•

Załącznikiem do decyzji jest charakterystyka całego przedsięwzię-
cia.

•

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organ wyda-
jący późniejsze decyzje administracyjne, o których mowa w art. 46
ust. 4 pkt 2-9.

•

Jeżeli liczba stron postępowania o wydanie decyzji o środowisko-
wych uwarunkowaniach przekracza 20, stosuje się przepis art. 49
k.p.a. (art. 46a ust. 5)

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 99

2006-03-22 12:43:43

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

100

•

W postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunko-
waniach nie stosuje się art. 31 k.p.a. (art. 46a ust 6).

•

Zmiana decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje
w tym samym trybie, jak jej wydanie i wymaga również przeprowa-
dzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowi-
sko z udziałem społeczeństwa.

3.20. Uzgodnienia

Organ występujący o uzgodnienie przedkłada:

•

wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;

•

raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub infor-
macje o przedsięwzięciu jeśli raport nie był wymagany;

•

wypis i wyrys z miejscowego planu, jeśli plan został uchwalony.

Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje się po uzgodnieniu:

1) z

organem ochrony środowiska oraz organem inspekcji sanitarnej

(zasadniczo: państwowy wojewódzki inspektor sanitarny dla grupy I,
powiatowy inspektor sanitarny dla grupy II);

w przypadku dróg oraz linii kolejowych z grupy I – z ministrem śro-
dowiska oraz z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitar-
nym;

3) w przypadku przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na

obszar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z ochroną tego
obszaru lub nie wynikają z tej ochrony: z wojewodą, a na obszarach
morskich z dyrektorem urzędu morskiego, a w przypadku przedsię-
wzięć z grupy I i II także z właściwym inspektorem sanitarnym;

w przypadku poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywa-
nia kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz
składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobi-
skach górniczych, będącego przedsięwzięciem z grupy I lub II – z wła-
ściwym organem koncesyjnym;

5) w przypadku przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich

– z dyrektorem urzędu morskiego.

3.21. Decyzja

W decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach określa się (art. 56 ust 2):

•

rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia;

•

warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji, ze
szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych war-
tości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograni-
czenia uciążliwości dla terenów sąsiednich;

•

wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględ-
nienia w projekcie budowlanym;

•

wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych,
w odniesieniu do przedsięwzięć zaliczanych do zakładów stwarzają-
cych zagrożenie wystąpienia poważnych awarii;

•

wymogi w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania
na środowisko w odniesieniu do przedsięwzięć, dla których prze-
prowadzono postępowanie dotyczące transgranicznego oddziały-
wania na środowisko;

•

w przypadku, o którym mowa w art. 135 ust. 1 – stwierdzenie ko-
nieczności utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania.

IPPC CALOSC.indd 100

2006-03-22 12:43:43

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

101

Można nałożyć obowiązki:

•

zapobiegania, ograniczania i monitorowania oddziaływania, a tak-
że wykonania kompensacji przyrodniczej;

•

w przypadku przedsięwzięć dla których sporządza się raport OOŚ:
przedstawienia analizy porealizacyjnej (zakres analizy i termin jej
przedłożenia).

Uzasadnienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, niezależ-

nie od wymagań wynikających z przepisów Kodeksu postępowania admi-
nistracyjnego, powinno zawierać informacje o sposobie wykorzystania
uwag i wniosków zgłoszonych w związku z udziałem społeczeństwa
oraz informacje dotyczące konieczności wykonania analizy porealiza-
cyjnej (art.56. 8).

3.22. Warianty w decyzji (art. 55)

Jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko

wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie innym niż propo-
nowany, organ administracji, za zgodą wnioskodawcy wskazuje w decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach wariant dopuszczony do realizacji
lub, w razie braku zgody wnioskodawcy, odmawia, w drodze decyzji, okre-
ślenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia

3.23. Sankcje za pominięcie

Jeżeli działania na obszarze Natura 2000 zostały podjęte bez przepro-

wadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko,
o którym mowa w art. 33 ust. 3 (ustawy o ochronie przyrody), wojewoda,
a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, nakazu-
je ich natychmiastowe wstrzymanie i podjęcie w wyznaczonym terminie
niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu danego
obszaru, jego części lub chronionych na nim gatunków.

3.24. Obszar ograniczonego użytkowania

Jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowi-

sko wynika obowiązek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania,
przed utworzeniem tego obszaru nie wydaje się pozwolenia na użytkowa-
nie obiektu budowlanego oraz nie rozpoczyna się jego użytkowania, gdy
pozwolenie na użytkowanie nie jest wymagane. Obowiązek utworzenia
obszaru ograniczonego użytkowania dla określonego zakładu lub innego
obiektu stwierdza się w pozwoleniu na budowę.

3.25. Obszar ograniczonego użytkowania dla dróg

krajowych

Dla przedsięwzięcia polegającego na budowie drogi krajowej) obszar

ograniczonego użytkowania wyznacza się na podstawie analizy porealiza-
cyjnej. W pozwoleniu na budowę nakłada się obowiązek sporządzenia ana-
lizy porealizacyjnej po upływie 1 roku od dnia oddania obiektu do użytko-
wania i jej przedstawienia w terminie 18 miesięcy od dnia oddania obiektu
do użytkowania.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 101

2006-03-22 12:43:43

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

102

3.26. Kolejne decyzje

•

Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dołącza się do wnio-
sku o wydanie decyzji, o której mowa w art. 46 ust 4;

•

Wniosek o wydanie decyzji, o której mowa w art. 46 ust. 4 powi-
nien być złożony nie później niż przed upływem dwóch lat od dnia,
w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się
ostateczna. Możliwe jest wydłużenie o dwa lata, jeżeli realizacja
planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać
na środowisko przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki
określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;

• Prawo

budowlane

–

art. 35 ust. 1 pkt 1: przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na bu-
dowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowla-
nego właściwy organ sprawdza zgodność projektu budowlane-
go z ustaleniami mpzp albo wzizt oraz z wymaganiami ochrony
środowiska określonymi w decyzji o środowiskowych uwarun-
kowaniach.

–

art. 38 ust. 1 : decyzję o pozwoleniu na budowę właściwy organ
przesyła niezwłocznie wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi
miasta albo organowi, który wydał m. in. decyzję o środowisko-
wych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.

3.27. Wnioski do Funduszy Unijnych

•

Starannie przestrzegane wszystkie procedury;

•

Dokumentowanie wszelkich procedur, w szczególności związanych
z podawaniem do publicznej wiadomości i udziałem społeczeń-
stwa;

•

Treść i format wniosku zgodne z wymaganiami;

•

Postanowienie wydaje się również, jeżeli organ nie stwierdzi po-
trzeby sporządzenia raportu;

•

W postępowaniu w sprawie OOŚ organ zapewnia udział społeczeń-
stwa (i dokumentuje ten fakt):

–

podanie do publicznej wiadomości informacji o wniosku
i decyzji;

–

zbieranie uwag i wniosków 21 dni;

–

fakultatywnie rozprawa administracyjna.

3.28. Analiza porealizacyjna

•

Jeśli zalecona w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i/lub
pozwoleniu na budowę;

•

Zawiera porównanie ustaleń zawartych w raporcie i w decyzji z rze-
czywistym oddziaływaniem;

•

Jeśli z analizy wynika konieczność ustanowienia obszaru ograni-
czonego użytkowania: załącza się poświadczoną mapę ewidencyj-
ną z zaznaczonymi granicami obszaru.

3.29. Postępowanie transgraniczne

• Powiadomienie;
•

Potwierdzenie uczestnictwa w procedurze;

•

Przekazanie danych wstępnych o planowanym przedsięwzięciu;

• Udział

społeczeństwa;

•

Przygotowanie dokumentacji OOŚ;

IPPC CALOSC.indd 102

2006-03-22 12:43:44

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

103

•

Przekazanie dokumentacji OOŚ, udział społeczeństwa strony
narażonej;

•

Konsultacje pomiędzy Stronami odnośnie redukowania
oddziaływań;

• Decyzja

Końcowa;

•

Przekazanie Stronie narażonej decyzji końcowej;

• Analiza

porealizacyjna.

3.30. Postępowanie transgraniczne – Polska stroną

pochodzenia

• Organ

przeprowadzający

postępowanie:

–

wydaje postanowienie o przeprowadzeniu postępowania doty-
czącego transgranicznego oddziaływania na środowisko;

–

niezwłocznie informuje Ministra Środowiska (przekazuje infor-
macje o przedsięwzięciu);

• Minister powiadamia państwo narażone (załączając informacje

o przedsięwzięciu i proponując termin na odpowiedź);

•

Minister w porozumieniu z organem prowadzącym postępowanie
uzgadnia ze stroną narażenia terminy etapów postępowania;

•

Organ administracji prowadzi (za pośrednictwem Ministra) kon-
sultacje ze stroną narażenia w sprawie środków eliminowania lub
ograniczenia oddziaływania;

•

Organ przeprowadzający postępowanie przekazuje Ministrowi Śro-
dowiska raport o oddziaływaniu (na etapie gdy otrzyma go w toku
postępowania);

•

Minister w porozumieniu z organem prowadzącym postępowanie
przekazuje (po otrzymaniu) raport o oddziaływaniu stronie naraże-
nia;

•

Uwagi i wnioski strony narażenia oraz wyniki konsultacji uwzględ-
niane są:

–

przy wydawaniu postanowienia w sprawie ustalenia zakresu
raportu;

–

przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;

•

Minister przekazuje stronie narażenia decyzje z art.46 ust.4 związa-
ne z przedsięwzięciem, którego dotyczyło postępowanie transgra-
niczne.

3.31. Postępowanie transgraniczne – Polska stroną

narażenia

•

Minister Środowiska otrzymane dokumenty przekazuje właściwe-
mu wojewodzie;

• Wojewoda:

–

wykłada dokumenty do wglądu (w języku polskim);

–

przedkłada Ministrowi projekt stanowiska;

•

Minister powiadamia stronę pochodzenia o stanowisku.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 103

2006-03-22 12:43:44

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

104

IV. 4. Natura 2000 – oceny oddziaływania na

środowisko

•

Filozofia, zasady i praktyka ochrony europejskiego dziedzictwa
przyrodniczego – Natura 2000

•

Natura 2000 w Polsce – podstawy prawne, realizacja, źródła infor-
macji

•

Zasady użytkowania gospodarczego w obszarach Natura 2000 i ich
sąsiedztwie – Oceny Oddziaływania na Środowisko

4.1. Dlaczego utworzono sieć nowych obszarów

chronionej przyrody Natura 2000?

•

Drastyczne zmiany w środowisku przyrodniczym i doświadczenia
europejskie dotyczące skuteczności ochrony przyrody – wywołały
zmianę podejścia do ochrony przyrody;

•

Praktyczna realizacja konwencji europejskich o ochronie przyrody
(głównie Konwencji Berneńskiej);

•

Dwa akty prawne UE są podstawą sieci Natura 2000:

–

Dyrektywa Ptasia;

–

Dyrektywa Siedliskowa;

•

Obowiązek utworzenia sieci obszarów Natura 2000 w każdym kraju
należącym do Unii Europejskiej.

4.2. Natura 2000 – nowa filozofia ochrony dziedzictwa

przyrodniczego Europy

•

Obszary (ostoje) Natura 2000 wyznaczone w celu ochrony sie-
dlisk i gatunków ważnych z punktu widzenia ochrony różno-
rodności biologicznej krajów Unii Europejskiej (art. 2 Dyrektywy
Siedliskowej);

•

Sieć Natura 2000 – zbiór obszarów wyznaczonych wg jednolitych
dla Unii Europejskiej kryteriów;

•

Ma stanowić spójny funkcjonalnie system obszarów ochrony przy-
rody na całym terytorium UE;

•

Wyznaczniki – gatunki flory i fauny oraz siedliska przyrodnicze.

4.3. Elementy ważne dla przyrody Europy – cele ochrony

•

Siedliska przyrodnicze – uniwersalny (przyjęty w całej Europie) ter-
min określający fragment przestrzeni (ląd lub morze) dający się wy-
odrębnić, o w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne i biotycz-
ne, zarówno całkowicie naturalne jak i półnaturalne;

•

Szczególnie ważne są siedliska przyrodnicze będące przedmio-
tem zainteresowania Wspólnoty (w skrócie „siedliska o znaczeniu
wspólnotowym”), ponieważ są:

–

zagrożone zanikiem w swoim naturalnym zasięgu;

–

mają niewielki areał występowania;

–

są doskonałymi przykładami cech typowych dla regionów bio-
geograficznych Europy;

•

Siedliska priorytetowe – typy siedlisk o najwyższym znaczeniu,
ich zasięgi w całości lub w znakomitej części mieszczą się na tere-
nie wspólnoty, dalsze ich istnienie zależy od właściwych działań
ochronnych podejmowanych przez kraje członkowskie UE;

IPPC CALOSC.indd 104

2006-03-22 12:43:44

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

105

•

Gatunki roślin i zwierząt – listy gatunków sporządzone po analizie
ich znaczenia dla obszaru europejskiego; ogłoszone jako załączniki
do dyrektyw;

•

Gatunki ptaków – najwcześniej uznano za wskaźnik walorów przy-
rodniczych obszaru (Dyrektywa Ptasia).

4.4. Sieć Natura 2000 – założenia

•

Celem utworzenia i zarządzania siecią Natura 2000 jest zabezpie-
czenie trwałej egzystencji siedlisk przyrodniczych i gatunków waż-
nych z punktu widzenia ochrony różnorodności biologicznej kra-
jów Unii Europejskiej;

•

Tworzona jest ze względu na ochronę konkretnego siedliska lub kilku
siedlisk oraz gatunku/gatunków roślin lub/i zwierząt;

•

Podstawą skutecznej ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków
jest znajomość ich wymagań – biologii gatunku, procesów przy-
rodniczych, warunków w jakich egzystują;

•

Ochrona nie oznacza wyłączenia z użytkowania gospodarczego
– muszą być określone zasady tego użytkowania (art. 2 Dyrektywy
Siedliskowej).

4.5. Europejskie prawne podstawy funkcjonowania

sieci Natura 2000

• Dyrektywa

79/409/EWG

w sprawie ochrony dzikiego ptactwa

z dnia 2 kwietnia 1979 r., z późniejszymi zmianami – tzw. Dyrekty-
wa Ptasia;

• Dyrektywa

92/43/EWG

w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych

oraz dzikiej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. – tzw. Dyrektywa
Siedliskowa;

•

Aby ich zapisy obowiązywały w poszczególnych krajach UE – mu-
szą być przeniesione do prawa krajowego.

Dyrektywa Ptasia

•

Lista gatunków ptaków, których ochrona jest ważna z punktu wi-
dzenia zachowania ich populacji jest zawarta w załączniku I Dyrek-
tywy Ptasiej;

•

Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) wyznaczone dla ochro-
ny ptaków;

•

Podstawą zidentyfikowane miejsca ważne dla ptaków – tzw. ptasie
ostoje, wyznaczane kilkukrotnie w Europie, w tym i w Polsce [Im-
portant Bird Areas in Europe (Grimmet&Jones, 1989); Ostoje ptaków
w Polsce (Gromadzki i in., 1994); Important Bird Areas in Europe. Prio-
rity sites for conservation (Heath & Evans, 2000); Ostoje ptaków o zna-
czeniu europejskim w Polsce (Sidło, Błaszkowska, Chylarecki 2004)].

Dyrektywa Siedliskowa

•

Przedmiot ochrony – siedliska i gatunki dziko żyjących zwierząt (in-
nych niż ptaki) i roślin;

•

Realizacja Dyrektywy Siedliskowej – utworzenie Specjalnych Ob-
szarów Ochrony Siedlisk (SOO);

•

Cel powołania SOO – utrzymanie we właściwym stanie gatunku
lub/i siedliska podlegających ochronie;

•

Dyrektywa wskazuje te przedmioty ochrony (precyzyjnie wylisto-
wane w załącznikach).

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 105

2006-03-22 12:43:44

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

106

Dyrektywa Siedliskowa – regulacja, na podstawie której tworzona

jest Natura 2000

•

Dyrektywa Siedliskowa bezpośrednio wskazuje na konieczność
wyznaczenia sieci obszarów chronionej przyrody Natura 2000;

•

Każde państwo UE musi utworzyć sieć, zaplanować i realizować
skuteczną ochronę tych elementów, dla ochrony których wyzna-
czono poszczególne obszary Natura 2000;

•

Wkład każdego kraju członkowskiego w budowę sieci powinien
być proporcjonalny do krajowych zasobów typów siedlisk i gatun-
ków wymienionych w załącznikach;

•

Nakłada obowiązek zachowania przedmiotów ochrony (gatunki ro-
ślin i zwierząt oraz siedliska) we właściwym stanie.

Co oznacza termin – właściwy stan gatunku?

•

Dane o dynamice liczebności populacji danego gatunku wskazują,
że jest on trwałym składnikiem danego siedliska;

•

Naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się ani teraz ani w dającej
się przewidzieć przyszłości;

•

Istnieje odpowiednio duże siedlisko potrzebne dla utrzymania da-
nego gatunku teraz i w dającej się przewidzieć przyszłości.

Co oznacza termin – właściwy stan siedliska przyrodniczego?

•

Naturalny zasięg siedliska przyrodniczego i obszary zajęte przez to
siedlisko w jego zasięgu nie zmniejszają się, struktura i procesy, które
są konieczne do długotrwałego utrzymania się siedliska istnieją ;

•

Typowe dla danego siedliska gatunki znajdują się we właściwym
stanie.

Dyrektywa Siedliskowa – art. 6 (3)

•

Każdy plan lub przedsięwzięcie, które nie jest bezpośrednio zwią-
zane lub konieczne do zagospodarowania obiektu, ale które może
na nie w istotny sposób oddziaływać, zarówno oddzielnie, jak i w
połączeniu z innymi planami lub przedsięwzięciami, będzie podle-
gać odpowiedniej ocenie jego skutków dla danego obiektu z punk-
tu widzenia założeń jego ochrony;

•

W świetle wniosków wynikających z tej oceny oraz z zastrzeżeniem
postanowień ust. 4, kompetentne władze krajowe będą wyrażać
zgodę na ten plan lub przedsięwzięcie po upewnieniu się, że nie
będzie on wpływać bezpośrednio na dany obiekt oraz, jeśli to sto-
sowne, po uzyskaniu opinii ogółu ludności.

Dyrektywa Siedliskowa – art. 6 (4)

•

Jeśli pomimo negatywnej oceny skutków dla danego terenu oraz
braku rozwiązań alternatywnych, plan lub przedsięwzięcie musi
jednak zostać zrealizowane z powodów o charakterze zasadniczym
wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym inte-
resów mających charakter społeczny lub gospodarczy, Państwo
Członkowskie stosuje wszelkie środki kompensujące konieczne
do zapewnienia ochrony ogólnej spójności Natury 2000. O przyję-
tych środkach kompensujących Państwo Członkowskie informuje
Komisję.

4.6. Realizacja koncepcji sieci Natura 2000 w Europie

Orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 1998 roku

w sprawie przeciwko Holandii (C-3/96 z 19 maja 1998 r.) podstawą orzecze-
nia inwentaryzacja: Important Bird Areas in Europe (Grimmet&Jones) 1989

Kolejne sprawy to:

– przeciwko Francji (C-202/01 z 26 listopada 2002)
– przeciwko Finlandii (C-240/00 z 6 marca 2003)

IPPC CALOSC.indd 106

2006-03-22 12:43:44

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

107

– przeciwko Włochom (C-378/01 z 20 marca 2003)
Important Bird Areas in Europe. Priority sites for conservation (Heath

& Evans) 2000

4.7. Funkcjonowanie Natura 2000 w Polsce

•

Przełożenie prawa europejskiego (Dyrektyw Ptasiej i Siedliskowej)
– Nowa ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.
U. Nr 92, poz. 880) z późniejszymi zmianami;

•

Wprowadzona nowa forma ochrony – obszary Natura 2000;

•

Sieć jest nadal w trakcie tworzenia:

–

Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) zostały wyznaczone
rozporządzeniem;

–

Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) – lista przygotowana,
złożona do KE i jest w trakcie dyskusji paneuropejskiej;

–

Uzupełnienie tzw. S

hadow List

zgłoszone do Komisji Europej-

skiej, która zaleciła rozpatrzenie dodatkowych obszarów zgło-
szonych w

Shadow List.

4.8. Natura 2000 w Polsce – wdrożenie

•

OSO – powołane rozporządzeniem 72 obszary – 24 334 km

– 7,8%

powierzchni kraju;

• W

Shadow List – 140 ostoi ptaków;

•

SOO – 184 obszary – 11 716 km

– 3,6%;

•

Razem w wersji rządowej jest to około 8% powierzchni kraju;

•

W krajach Unii Europejskiej – przeciętnie 15%;

•

Shadow list czyli „lista cieni” – tak samo ważna jak ta przygotowana
przez rząd.

4.9. Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków w Polsce

•

Lista miejsc ważnych dla ptaków podstawą do wyznaczenia Obsza-
rów Specjalnej Ochrony Ptaków;

•

Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków wyznaczone rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów spe-
cjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U. Nr 229, poz. 2313).

4.10. Natura 2000 w Polsce – wdrożenie

•

Zasady ochrony obszaru Natura 2000 określone będą w planach
ochrony;

•

Obowiązek wykonania projektów planów w ciągu 5 lat po utworze-
niu obszaru Natura 2000;

•

Zakres planów ochrony reguluje Rozporządzenie Ministra Środowi-
ska w sprawie trybu i zakresu opracowania projektu planu ochrony
obszaru Natura 2000 z dn. 30.03.2005 (Dz.U. Nr 61, poz. 549);

• Plany ochrony ważne, miarodajne źródło wiedzy o obszarach

Natura 2000:

–

Inwentaryzacja i ocena stanu siedlisk oraz gatunków roślin
i zwierząt, dla których ochrony powołano obszar Natura 2000;

–

Identyfikacja istniejących oraz potencjalnych zagrożeń oraz
sposobów ich eliminacji lub złagodzenia ich skutków;

• Szczegółowa lista przedmiotów/celów ochrony w obszarach

Natura 2000;

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 107

2006-03-22 12:43:44

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

108

•

Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie określenie typów
siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt wymaga-
jących ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 z dn.
16.05.2005 (Dz.U. Nr 94, poz. 795):

–

Wymienia siedliska przyrodnicze (76), gatunki roślin (44) oraz
gatunki zwierząt (89), dla ochrony których należy tworzyć ob-
szary Natura 2000; także 7 gatunków nietoperzy, których ochro-
na schronień wymaga utworzenia obszaru Natura 2000;

–

Rozpoczyna się proces szczegółowej kartograficznej rejestracji
i dokumentacji siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których
wymagane jest tworzenie obszarów Natura 2000.

4.11. Źródła informacji o ostojach Natura 2000

•

Ministerstwo Środowiska – www.mos.gov.pl/natura 2000 Zawar-
tość: dokumenty – listy zgłoszonych obszarów, zakres ochrony i za-
sady gospodarowania na obszarach „ptasich”, ogólne zalecenia dla
ochrony typów siedlisk i gatunków zwierząt (poza ptakami) i roślin,
Polskie obszary Natura 2000 – zebrane dane o wyznaczonych ob-
szarach Natura 2000 (ptasie i siedliskowe) SDF – standardowe for-
mularze danych o obszarach wraz z mapami w skali przeglądowej,
możliwość identyfikacji wg kryteriów położenia administracyjnego
(gminy, województwa), przyrodniczego (siedlisk, gatunków);

• Zawartość

SDF:

–

Identyfikacja obszaru – dane o obszarze, kod obszaru PLB (OSO)
lub PLH (SOO);

–

Położenie obszaru (geograficzne, administracyjne, npm, po-
wierzchnia i inne) dane pozwalające na umiejscowienie obszaru;

–

Informacja przyrodnicza – typy siedlisk oraz gatunki roślin,
zwierząt w tym ptaków, wymienione w Dyrektywach Ptasiej
i Siedliskowej, a także inne cenne przyrodniczo;

–

Opis obszaru:

o ogólna charakterystyka obszaru;
o opis wartości przyrodniczej;
o identyfikacja zagrożeń;
o formy ochrony przyrody;
o

dokumentacja – potencjalne źródło bardziej szczegółowej
wiedzy o obszarze;

• Shadow

List:

–

ostoje ptasie w: Ostoje ptaków o znaczeniu europejskim w Pol-
sce; Sidło, Błaszkowska, Chylarecki OTOP 2004;

–

ostoje siedliskowe w: Propozycja optymalnej sieci obszarów
Natura 2000 w Polsce – „Shadow List”; Dzięciołowski i in. WWF
2004;

•

Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcz-
nik metodyczny – 9 tomowa publikacja zawierająca zbiór wiedzy
o wymaganiach gatunków i siedlisk przyrodniczych, dostępne na
www.mos.gov.pl/natura2000;

•

Biura wojewódzkich konserwatorów przyrody posiadające wy-
niki regionalnych i lokalnych inwentaryzacji przyrodniczych, opra-
cowania tematyczne dot. np. pewnych gatunków lub siedlisk, mapy
szczegółowe.

IPPC CALOSC.indd 108

2006-03-22 12:43:45

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

109

4.12. Ochrona zasobów przyrody w obszarach

Natura 2000

Art. 33 ustawy o ochronie przyrody
ust. 1
Zabrania podejmowania działań mogących w znaczący sposób pogor-

szyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt,
a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla ochrony
których został wyznaczony obszar Natura 2000, z zastrzeżeniem art. 34.

ust. 2
Przepis ten stosuje się odpowiednio do projektowanych obszarów Na-

tura 2000, znajdujących się na liście zgłoszonych do Komisji Europejskiej,
do czasu odmowy zatwierdzenia lub zatwierdzenia tych obszarów przez KE
jako obszary Natura 2000 i ich wyznaczenia w trybie przepisów, o których
mowa w art. 28 („obszary siedliskowe”).

4.13. Oceny oddziaływania na środowisko dla

obszarów Natura 2000

Art. 33. ust. 3 ustawy o ochronie przyrody odsyła do POŚ
Projekty planów i projekty zmian do przyjętych planów oraz planowa-

ne przedsięwzięcia, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obsza-
ru Natura 2000 lub obszarów, o których mowa w ust. 2, lub nie wynikają
z tej ochrony, a które mogą na te obszary znacząco oddziaływać, wymagają
przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środo-
wisko na zasadach określonych w ustawie Prawo ochrony środowiska.

4.14. Definicja oddziaływania na obszar Natura 2000

Ilekroć w ustawie POŚ jest mowa o oddziaływaniu na obszar Natura 2000

– rozumie się przez to podejmowane działania, które mogą w znaczący
sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin i siedlisk
zwierząt lub w inny sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których
ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 (art. 3 pkt 11a POŚ).

Negatywny wpływ na gatunki i siedliska chronione w sieci Natura

2000 mogą mieć:

•

Przedsięwzięcia z grupy I i II (art. 51, ust. 1, pkt 1 i 2), wymienione
w rozporządzeniu Rady Ministrów z 9 listopada 2004;

•

Inne nie objęte tym rozporządzeniem – tzw. grupa III (art. 51, ust. 1,
pkt 3); obowiązek ten wprowadza nowelizacja Ustawy Prawo ochro-
ny środowiska z dnia 18 maja 2005.

4.15. Natura 2000 – OOŚ

• Jeżeli

przedsięwzięcie zaliczono do I lub II grupy i uznano, że

może oddziaływać na obszar Natura 2000 to:

–

ocena oddziaływania na obszar Natura 2000 musi być elemen-
tem procedury OOŚ;

–

raport powinien zawierać oddzielny rozdział lub aneks do ra-
portu poświęcony temu oddziaływaniu;

•

Jeśli przedsięwzięcie może oddziaływać na obszar Natura 2000 to
zaliczamy je do III grupy;

–

procedura OOŚ przebiega podobnie jak dla przedsięwzięć
grupy II;

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 109

2006-03-22 12:43:45

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

110

– jeśli będzie sporządzany raport zakres powinien być ograniczo-

ny do określenia oddziaływania przedsięwzięcia w odniesieniu
do siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt, dla któ-
rych ochrony wyznaczono obszar Natura 2000.

Grupa III przedsięwzięć

•

Przedsięwzięcia z tej grupy nie są wymienione w rozporządzeniu
Rady Ministrów z dn. 9.11.2004;

•

Może to być każdy rodzaj przedsięwzięcia, który może oddziaływać
na obszar Natura 2000, a nie jest związany z ochroną obszaru Natu-
ra 2000 lub nie wynika z tej ochrony;

•

Postępowanie w sprawie OOŚ wymagane jest tylko wtedy, gdy ist-
nieje prawdopodobieństwa znaczącego oddziaływania na obszar
Natura 2000;

•

konieczności uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowa-
niach i przeprowadzenia postępowania decyduje organ wydający
jedną z decyzji określonych w art.46 ust. 4 po zasięgnięciu opinii
wojewody – art. 46 b.

4.16. Warunki realizacji przedsięwzięcia mogącego

wpływać negatywnie na obszar Natura 2000

Art. 46 b Prawo ochrony środowiska

•

Jeśli organ uprawniony do decyzji o której mowa w art.. 45 ust. 4,
pkt 2-9 stwierdzi, iż planowane przedsięwzięcie inne niż określo-
ne w art. 51 ust.1 pkt 1 i 2, może znacząco oddziaływać na obszar
Natura 2000 i nie jest ono bezpośrednio związane z ochroną – wy-
daje postanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu uzy-
skania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;

•

Zasięga przy tym opinii wojewody.

4.17. Sytuacja, kiedy mimo negatywnego wpływu jest

możliwa realizacja przedsięwzięcia

Art. 34. ust. 1 ustawy o ochronie przyrody

• Jeżeli

mimo stwierdzonego negatywnego wpływu przedsię-

wzięcia na środowisko, przemawiają za jego realizacją konieczne
wymogi nadrzędnego interesu publicznego wobec braku roz-
wiązań alternatywnych, właściwy miejscowo wojewoda lub dy-
rektor urzędu morskiego może zezwolić na realizację planu lub
inwestycji pod warunkiem, że wykonane zostaną kompensacje za-
pewniające zachowanie i właściwe funkcjonowanie obszaru Natura
2000.

4.18. Siedliska lub gatunki priorytetowe objęte

znaczącym oddziaływaniem

Art. 34 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody
Jeśli na obszarze Natura 2000 występuje siedlisko lub gatunek o zna-

czeniu priorytetowym, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może zostać
udzielone wyłącznie w celu:

1. ochrony zdrowia i życia ludzi;

2. zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego,

3. uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu

dla środowiska przyrodniczego;

IPPC CALOSC.indd 110

2006-03-22 12:43:45

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

111

4. wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego celu publicz-

nego, po uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej.

4.19. Warunki kompensacji przyrodniczej

Art. 35 ustawy o ochronie przyrody

•

Wojewoda lub dyrektor Urzędu Morskiego ustala zakres, miejsce,
termin i sposób wykonania kompensacji;

•

Koszty ponosi realizujący przedsięwzięcie;

•

Wojewoda lub dyrektor UM nadzoruje wykonanie kompensacji;

•

Wojewoda lub dyrektor UM składa informację ministrowi właściwe-
mu do spraw środowiska z wykonania kompensacji.

4.20. Realizacja w warunkach negatywnego wpływu

Art. 35 a ustawy o ochronie przyrody
W przypadku planowanych przedsięwzięć, które mogą znacząco od-

działywać na obszar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z ochroną
obszaru Natura 2000 lub nie wynikają bezpośrednio z ochrony, zezwolenie
o którym mowa w art. 34 ust 1 zastępuje się decyzją o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia, w rozumieniu usta-
wy POŚ. Do ustawy stosuje się odpowiednio art. 34 i 35.

4.21. Nadrzędny interes publiczny (nip)

•

Dyrektywa Siedliskowa nie definiuje pojęcia „imperatywu wynika-
jącego z nadrzędnego interesu publicznego”;

•

Także Europejski Trybunał Sprawiedliwości nie przedstawił do tej
pory wyraźnych wskazówek, co do sposobu interpretacji tego po-
jęcia;

•

Pojęcie „imperatywnego wymogu” zostało ustalone przez Trybunał
Sprawiedliwości jako wyjątek od reguły wolnej wymiany towarów
i usług. Wśród imperatywnych wymogów, które mogą uzasadnić kra-
jowe działania ograniczające wolność przemieszczania się, Trybunał
uznał zdrowie publiczne i ochronę środowiska, jak również uzasadnio-
ne cele gospodarcze i społeczne;

• Zdrowie

ludzkie;

• Bezpieczeństwo

publiczne;

•

Korzystne skutki o podstawowym znaczeniu dla środowiska;

•

Inne powody społeczne i ekonomiczne o charakterze zasadniczym
wynikające z nip, np.: przedsięwzięcia inicjowane przez sektor pu-
bliczny lub sektor komercyjny, wypełniający misje sektora publicz-
nego – transport, energia, komunikacja;

• Zdrowie

publiczne,

ochrona środowiska, uzasadnione cele polity-

ki społeczno-gospodarczej;

•

Do nip nie zalicza się interesu firm lub osób fizycznych.

4.22. Rozwiązania alternatywne

•

Musi być rozważane kilka rozwiązań dla realizacji przedsięwzięcia;

•

Przeprowadzenie niezbędnych zestawień rozwiązań alternatywnych
spoczywa na kompetentnych władzach państwowych;

•

Może to być inna lokalizacja (np. szlaku komunikacyjnego), od-
mienna skala przedsięwzięcia bądź konstrukcja, alternatywne pro-
cesy lub zaniechanie działania.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 111

2006-03-22 12:43:45

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

112

4.23. Kompensacja przyrodnicza

•

Celem jest wyrównanie negatywnego wpływu projektu lub planu
oraz dostarczenie kompensacji korespondującej precyzyjnie z ne-
gatywnym oddziaływaniem na gatunki lub siedliska, których doty-
czy ten projekt;

•

Kompensacja musi zapewnić spójność i właściwe funkcjonowanie
sieci Natura 2000;

•

Stosuje się je wtedy, gdy inne zabezpieczenia jakie daje Dyrektywa
Siedliskowa są nieskuteczne;

•

Należy je uważać za ostateczny sposób rozwiązania zaistniałej sytuacji;

•

Powodzenie działań kompensujących oceniany w odniesieniu do
ogólnej spójności sieci Natura 2000;

• Utracone lub uszkodzone siedlisko trzeba zastąpić siedliskiem

identycznym, choć stosunek powierzchni nowego siedliska do ist-
niejącego będzie większy niż 1:1;

•

Obiekt na którym podejmowana jest kompensacja powinien być
jak najbliżej obiektu zniszczonego lub utraconego;

•

Działania kompensujące muszą być przygotowane wcześniej przed
planowanym zniszczeniem obiektu;

•

Monitoring musi być częścią pakietu działań kompensujących.

4.24. Kompensacja a minimalizacja

•

Kompensacja przyrodnicza (zastępczość funkcji) – przejęcie funkcji
utraconego/uszkodzonego siedliska przez inne utworzone specjal-
nie do tego celu;

•

Minimalizacja – działania podjęte w celu zmniejszenia lub/i ograni-
czenia negatywnych oddziaływań wynikających z wdrożenia planu
lub projektu.

4.25. Opinia Komisji Europejskiej o kompensacji

przyrodniczej

•

Jeśli przedsięwzięcie będzie potencjalnie negatywnie oddziaływać
na siedlisko priorytetowe to konieczne jest włączenie Komisji Euro-
pejskiej do procesu;

•

Krok 1 – Komunikat o działaniach;

•

Krok 2 – Wystąpienie o opinię w sprawie zaplanowanych działań
kompensujących;

•

Propozycja kompensacji musi być przedstawiona zanim rozpocznie
się realizacja planu/przedsięwzięcia i wdrażanie kompensacji.

4.26. Art. 36 ustawy o ochronie przyrody

Ust. 1. Na obszarach Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2, nie podlega

ograniczeniom działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów
służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu oraz działalność go-
spodarcza, rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów ryb, je-
śli nie zagrażają one zachowaniu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin
i zwierząt, ani nie wpływają w sposób istotny negatywnie na gatunki roślin
i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000;

Ust. 2. Prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, na obszarach

Natura 2000 wchodzących w skład parków narodowych i rezerwatów przy-
rody, jest dozwolone wyłącznie w zakresie, w jakim nie narusza to zakazów
obowiązujących na tych obszarach.

IPPC CALOSC.indd 112

2006-03-22 12:43:45

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

113

4.27. Art. 37 ustawy o ochronie przyrody

Jeśli działania na obszarze Natura 2000 zostały podjęte bez przepro-

wadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko,
o którym mowa w art. 33, ust.3, wojewoda, a na obszarach morskich dyrek-
tor właściwego urzędu morskiego, nakazuje ich natychmiastowe wstrzy-
manie i podjęcie w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w celu
przywrócenia poprzedniego stanu danego obszaru, jego części lub chro-
nionych w nim gatunków.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 113

2006-03-22 12:43:46

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

114

IV.5. Raport z oceny oddziaływania inwestycji

drogowych (I kategorii) na obszary
Natura 2000

5.1. Rodzaje przedsięwzięć drogowych

•

Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r.
(Dz.U. Nr 257, poz. 2573 oraz Dz.U. z 2005 r., Nr 92, poz. 769):

–

§ 2 ust. 1 pkt 29 autostrady i drogi ekspresowe;

–

§ 2 ust. 1 pkt 30 drogi krajowe oraz inne drogi publiczne o nie mniej

niż 4 pasach ruchu, o długości nie mniejszej niż 10 km.

•

Drogi nowo lokalizowane:

–

jednopasmowe;

–

dwupasmowe.

•

Drogi modernizowane „po istniejącym śladzie”:

–

modernizacja istniejącej jezdni;

–

dobudowa drugiej jezdni.

• Obiekty

drogowe:

–

mosty i estakady;

–

węzły drogowe.

5.2. Procedura oceny przedsięwzięcia dla obszaru

Natura 2000 z punktu widzenia założeń jego
ochrony

(źródło: managing Natura 2000 sites..., 2000)

$[ZQMBOQSPKFLU 11 KFTUCF[QPžSFEOJP

[XJŕ[BOZMVCLPOJFD[OZEP[BHPTQPEBSPXBOJB

PCT[BSV/BUVSBXDFMVKFHPPDISPOZ

$[Z11NPƒFXJTUPUOZTQPTØCPEE[JBZXBŗ

OBPCT[BS/BUVSB

0DFOJŗTLVULJPEE[JBZXBOJB11EMBQS[ZKŢUFHP

DFMVPDISPOZQS[ZSPEZPCT[BSV/BUVSB

$[Z11NPƒFNJFŗOJFLPS[ZTUOZXQZX

OBTQØKOPžŗPCT[BSV/BUVSB

$[ZJTUOJFKŕSP[XJŕ[BOJBBMUFSOBUZXOF

1S[FSFEBHPXBOJF QPXUØSOF

PQSBDPXBOJF 11

$[ZXPCSŢCJFPCT[BSV/BUVSB[OBKEVKŕTJŢ

TJFEMJTLBMVC[BNJFT[LVKŕHBUVOLJPQSJPSZUFUPXZN

[OBD[FOJV

$[ZJTUOJFKŕJNQFSBUZXOFQS[ZD[ZOZ

XZOJLBKŕDF[OBES[ŢEOFHPJOUFSFTV

QVCMJD[OFHP

$[ZJTUOJFKŕX[HMŢEZPEOPT[ŕDFTJŢEP[ESPXJBMVE[

LJFHP CF[QJFD[FŴTUXBQVCMJD[OFHPMVCQP[ZUZXOF

TLVULJPQJFSXT[PS[ŢEOZN[OBD[FOJVEMBžSPEPXJTLB

;HPEBOBSFBMJ[BDKŢ

11OJFNPƒF

[PTUBŗXZEBOB

;HPEBOBSFBMJ[BDKŢ11

NPƒF [PTUBŗXZEBOB[F

X[HMŢEVOBJNQFSBUZXOF

QS[ZD[ZOZXZOJLBKŕDF[

OBES[ŢEOFHPJOUFSFTV

QVCMJD[OFHP QPXZSBƒFOJV

PQJOJJQS[F[, PNJTKŢ

& VSPQFKTLŕ NVT[ŕ[PTUBŗ

QPEKŢUFžSPELJ
LPNQFOTVKŕDF

;HPEBOBSFBMJ[BDKŢ

11 NPƒF [PTUBŗ

XZEBOB QP

QPEKŢDJVE[JBBŴ

LPNQFOTVKŕDZDI

PLUØSZDI[PTUBB

QPJOGPSNPXBOB

,PNJTKB&VSPQFKTLB

;HPEBOBSFBMJ[BDKŢ

11 NPƒF [PTUBŗ

XZEBOB

5",

/*&

5",

/*&

IPPC CALOSC.indd 114

2006-03-22 12:43:46

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

115

5.3. Przedsięwzięcia drogowe a obszary Natura 2000

•

Krok pierwszy: Czy przedsięwzięcie drogowe zlokalizowane jest
w obrębie obszaru Natura 2000?

•

Krok drugi: Czy przedsięwzięcie drogowe zlokalizowane jest w są-
siedztwie obszaru Natura 2000?

•

Krok trzeci: Kryterium odległości może posłużyć do określenia czy
inwestycja drogowa może potencjalnie negatywnie oddziaływać
na obszar Natura 2000.

Rodzaj przedsięwzięcia drogowego:

Odległość od obszaru Natura 2000:

Drogi nowo lokalizowane

Pas do 5 km (po 2,5 km od osi jezdni)

Drogi modernizowane „po istniejącym

śladzie”

- modernizacja istniejącej jezdni

Pas do 5 km
(minimum po 0,5 km od osi jezdni)

- dobudowa drugiej jezdni

Pas do 5 km
(minimum po 1,0 km od osi jezdni)

Obiekty drogowe:

- mosty i estakady

3 do 5 km w dół rzeki lub doliny

węzły

drogowe

Promień do 2,5 km od węzła drogowego

5.4. Struktura raportu o oddziaływaniu

przedsięwzięcia na obszary Natura 2000

•

Streszczenie w języku niespecjalistycznym;

•

Podstawy prawne (UE, krajowe, wojewódzkie, lokalne);

• Przedsięwzięcie

inwestycyjne;

–

Charakterystyka;

–

Wariantowanie przebiegu;

–

Powiązania funkcjonalne;

–

Technologia realizacji;

•

Rodzaje i zasięgi wpływów na etapie budowy i eksploatacji;

–

Działania powodujące zagrożenia;

–

Emisje (zanieczyszczenia powietrza, hałas, wody opadowe, od-
pady);

–

Oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, skumulowane);

–

Analizy ilościowe, jakościowe, funkcjonalne;

•

Wartość ekologiczna obszaru Natura 2000 – ocena potencjału przy-
rodniczego ekosystemów (sporządzana na dany moment i dla ob-
szaru objętego oddziaływaniami);

–

Inwentaryzacja przyrodnicza;

–

Przyrodnicza jakość obszaru (różnorodność siedlisk, poziom
złożoności środowiska, różnorodność gatunków o znaczeniu
wspólnotowym, zagęszczenie gatunków o znaczeniu wspólno-
towym);

–

Zdolność do samoregulacji (zdolność recepcyjna / pojemność
na zanieczyszczenia, główne procesy zmian);

–

Funkcjonalność (rozmnażanie gatunków charakterystycznych,
wytwarzanie zasobów żywnościowych, ostoja codzienna / se-
zonowa, wymiana z obszarami sąsiednimi, spokój / hałas);

–

Zaobserwowane tendencje zmian (trend, kierunek, nasilenie
determinujące funkcjonowanie ekosystemów);

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 115

2006-03-22 12:43:46

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

116

•

Wpływ na siedliska i gatunki o znaczeniu wspólnotowym, w tym
tzw. priorytetowe;

–

Ilościowe (powierzchnia zajęta, powierzchnia przekształcona,
procentowy ubytek gatunków istotnych dla ekosystemów);

–

Jakościowe (charakter zakłóceń i przekształceń, redukcja ele-
mentów ekosystemu, zanieczyszczenie elementów środowi-
ska);

–

Funkcjonalne (rozproszenie i zanik siedlisk lub gatunków, w tym
priorytetowych, fragmentacja / rozcięcie, brak możliwości wy-
miany);

•

Znaczenie i zasięg oddziaływań ;

–

Natężenie (znaczne, średnie, małe);

–

Zasięg (regionalny, lokalny, miejscowy);

–

Czas trwania;

–

Odwracalność;

• Zalecenia;

–

Zmiana projektu / lokalizacji;

–

Środki łagodzące;

–

Kompensacja przyrodnicza – program;

–

Monitoring zmian środowiskowych;

5.5. Lista sprawdzająca

Lista sprawdzająca raport oceny oddziaływania na środowisko wykona-

ny na podstawie art. 6(3) i 6(4) Dyrektywy Siedliskowej.

1. Cechy projektu lub planu.

1.1. Cele przedsięwzięcia zostały w pełni scharakteryzowane.

1.2.

Zamieszczono mapy, diagramy, które jasno określają położenie
przedsięwzięcia.

1.3. W pełni zostały opisane rozmiar (skala), wielkość i pokrycie tereny

przez przedsięwzięcie.

1.4.

Istnieje opis zmian, które wystąpią w różnych fazach realizacji
przedsięwzięcia.

1.5. Uwzględniony został opis zmian zasobów środowiska w fazie bu-

dowy, funkcjonowania i likwidacji przedsięwzięcia.

1.6.

Opis czasu trwania różnych działań, które będą miały miejsce
w efekcie wprowadzania przedsięwzięcia (przypuszczalna data
rozpoczęcia i zakończenia oddziaływania).

1.7. Opis zwiększenia ilości odpadów, innych pozostałości, szczególnie

istotnych w kontekście ochrony obszaru Natura 2000 oraz metod
ich utylizacji.

1.8.

Opis wszelkich dodatkowych działań koniecznych do realizacji
przedsięwzięcia (łącznie z uzbrojeniem terenu, naziemnymi liniami
energetycznymi, itd.)

2. Skutki skumulowane

2.1. Określenie innych przedsięwzięć, które mogą w połączeniu z oce-

nianym przedsięwzięciem spowodować niekorzystne skutki dla
obszaru Natura 2000.

2.2. Wskazanie granic obszaru, w którym analizowano skutki skumulo-

wane.

2.3. Określenie czasu, w którym analizowano skutki skumulowane.
2.4. Określenie potencjalnych dróg przemieszczania się w środowisku

skutków skumulowanych.

2.5. Syntetyczna ocena uwzględnienia skutków skumulowanych.

IPPC CALOSC.indd 116

2006-03-22 12:43:47

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

117

3. Opis obszaru Natura 2000

3.1. Opis warunków obszaru, występujących na nim siedlisk i gatunków

kluczowych.

3.2. Określenie celów ochronnych obszaru, łącznie z czynnikami, które

tworzą ochronną wartość obiektu.

3.3. Wyjaśnienie wszystkich planowanych i wdrażanych inicjatyw w za-

kresie ochrony przyrody, które przypuszczalnie będą miały wpływ
na obszar w przyszłości.

3.4. Opis podstawowych istniejących warunków – gatunków, dynamiki

i ekologii siedlisk, kluczowych zależności strukturalnych i funkcjo-
nalnych utrzymujących spójność obszaru.

3.5.

Szczegółowa charakterystyka cech, świadczących o wartości
obszaru.

3.6. Określenie przebiegu przyszłych zmian w warunkach funkcjono-

wania obszaru w przypadku zaniechania realizacji planu lub przed-
sięwzięcia.

3.7. Wskazanie metodyki gromadzenia informacji o podstawowych wa-

runkach obszaru Natura 2000.

3.8. Wskazanie instytucji konsultowanych w trakcie gromadzenia da-

nych o warunkach obszaru.

3.9. Syntetyczna ocena opisu obszaru Natura 2000.

4. Kwalifikacja dokumentu lub przedsięwzięcia

4.1.

Sporządzenie raportu o oddziaływaniu, zawierającego jasne
sformułowania i skonsultowanego z właściwymi instytucjami.

4.2. W przypadku stwierdzenia znaczących oddziaływań, dostatecz-

ne uzasadnienie tego faktu, a tam, gdzie to możliwe – także jego
kwantyfikacja.

4.3. Prawidłowe opisanie metodologii zastosowanej w procesie kwalifi-

kacji.

4.4. Posiadanie jednoznacznej dokumentacji, z której wynika, że w pro-

cesie oceny wzięto pod uwagę także skumulowane skutki dla śro-
dowiska.

4.5. Syntetyczna ocena kwalifikacji dokumentu lub przedsięwzięcia.

5. Ocena właściwa

5.1. Wyjaśnienie metod oceny i prognozowania oraz podanie i udoku-

mentowanie źródeł informacji.

5.2. Wyjaśnienie skutków wpływu przedsięwzięcia na strukturę i funk-

cje obszaru Natura 2000.

5.3. Wyjaśnienie skutków wpływu przedsięwzięcia na cele ochronne

obszaru Natura 2000.

5.4. Obliczenie i ocenienie w odniesieniu do celów ochronnych obsza-

ru oraz oddziaływań na kluczowe siedliska i gatunki wszelkiej utra-
ty siedlisk i redukcji populacji gatunków.

5.5. Ocena i wyjaśnienie przypuszczalnych oddziaływań na obszar Na-

tura 2000 związanych z zakłóceniami, fragmentacją, zanieczysz-
czeniami chemicznymi, itp.

5.6. Syntetyczna ocena zakresu oceny przedsięwzięcia.

6. Środki łagodzące

6.1. Określenie właściwych środków łagodzących i ich ocena w odnie-

sieniu do ich przypuszczalnych oddziaływań.

6.2. Sporządzenie wykazu środków łagodzących, wymienionych we-

dług hierarchii środków (zgodnej z unikaniem szkodliwych oddzia-
ływań na obszar).

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 117

2006-03-22 12:43:47

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

118

6.3. Posiadanie uzasadnienia dotyczącego wsparcia wskazanych środ-

ków łagodzących ze strony odpowiedniego organu ochrony środo-
wiska (przyrody).

6.4. Wykazanie, że środki łagodzące mogą skutecznie funkcjonować

w skali krótko-, średnio- i długoterminowej poprzez mechanizmy
prawne i finansowe.

6.5. Syntetyczna ocena środków łagodzących.

7. Rozwiązania alternatywne

7.1. Określenie wszystkich dostępnych rozwiązań alternatywnych i ich

pełna ocena w odniesieniu do ich przypuszczalnego oddziaływa-
nia na obszar Natura 2000.

7.2. Przegląd i ocena rozwiązań alternatywnych przez właściwe organy

ochrony przyrody i inne kompetentne władze.

7.3. Sporządzenie i wyjaśnienie raportu o braku rozwiązań alternatyw-

nych.

7.4. Syntetyczna ocena rozwiązań alternatywnych.

8. Imperatywne przyczyny wynikające z nadrzędnego interesu publicznego

8.1.

Sprawdzenie, wyjaśnienie i uzasadnienia istnienia imperatyw-
nych przyczyn wynikających z nadrzędnego interesu publicznego
(IPNIP).

9. Środki kompensacji

9.1. Wyjaśnienie istoty środków kompensacji.
9.2. Ocena środków kompensacji w odniesieniu do ich zdolności do

utrzymania spójności sieci Natura 2000.

9.3. Udokumentowanie, że środki kompensujące przyniosą pożądane

skutki.

9.4.

Udokumentowanie, że środki kompensujące były przedmiotem
szerokiej konsultacji z odpowiednimi instytucjami i organizacjami.

9.5. Włączenie środków kompensujących do planu ochrony w obszarze

Natura 2000.

9.6. Sporządzenie dokumentacji, z której wynika, że jeśli przyszły monito-

ring wykaże niepowodzenie w zdolności środków kompensujących
do uzyskania przyjętych celów łagodzenia, to zostaną podjęte kroki,
prowadzące do usunięcia tych niepowodzeń.

9.7. Syntetyczna ocena środków kompensujących.

IPPC CALOSC.indd 118

2006-03-22 12:43:47

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

119

IV. 6. Udział społeczeństwa w postępowaniach

z zakresu OOŚ i IPPC

• Ramy

prawne

•

Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie

•

Udział społeczeństwa (OOŚ, IPPC)

•

Zasady i wskazówki praktyczne dotyczące konsultacji
społecznych

•

Planowanie i dokumentowanie procedury udziału społeczeństwa

6.1. Międzynarodowe podstawy prawne – konwencje

•

Konwencja z Aarhus z dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do infor-
macji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostę-
pie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska Polska
ratyfikowała Konwencję w 2001 r. – Dz.U. Nr 89, poz. 970; obowią-
zuje w RP od 16 maja 2002 r. – Dz.U. z 2003 r., Nr 78, poz. 707.

•

Konwencja z Espoo z 1991 r. traktuje m.in. o zapewnieniu konsul-
tacji z innymi krajami członkowskimi, w przypadku transgraniczne-
go oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć; na-
kazuje także, by umożliwić udział w OOŚ społeczeństwu państwa,
w którym oddziaływanie transgraniczne może się ujawnić.

Polska jest stroną tej Konwencji od 10 września 1997 r. (Dz.U. z 1999 r.
Nr 96, poz. 1110; Dz.U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1111).

6.2. Konwencja z Aarhus

Konwencja z Aarhus reguluje kwestie:
•

dostępu do informacji o środowisku,

•

udziału w procesach decyzyjnych,

•

dostępu do wymiaru sprawiedliwości (możliwość egzekwowania
przez społeczeństwo przepisów).

Społeczeństwo wg art. 2. ust. 4 Konwencji to „jedna lub więcej osób fi-

zycznych lub prawnych oraz, zgodnie z krajowym ustawodawstwem lub
praktyką, ich stowarzyszenia, organizacje lub grupy” (podobna definicja
w Konwencji z Espoo dotycząca „opinii publicznej”).

Zainteresowana społeczność wg art. 2 ust. 5 Konwencji to „część społe-

czeństwa, która jest lub może być dotknięta skutkami lub ma interes w po-
dejmowanej decyzji dotyczącej środowiska; dla potrzeb niniejszej definicji
organizacje pozarządowe wspierające ochronę środowiska i spełniające
wymagania przewidziane w prawie krajowym uważa się za posiadające in-
teres w tym zakresie”.

6.3. Międzynarodowe podstawy prawne – dyrektywy UE

•

DYREKTYWA 2003/4/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do infor-
macji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/
EWG (obowiązująca od dnia 14 lutego 2005 r.)

•

DYREKTYWA 2003/35/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 26 maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odnie-
sieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie
środowiska oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeń-

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 119

2006-03-22 12:43:47

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

120

stwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/
337/EWG i 96/61/WE (obowiązuje od 25 czerwca 2003 r.) [Official
Journal L 156 , 25/06/2003 P. 0017 – 0025]

Projekt DYREKTYWY w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości

COM(2003) 624.

6.4. Podstawy prawne w Polsce

•

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483);

•

Ustawa z dnia 6 września 2001 o dostępie do informacji publicznej
(Dz.U. Nr 112, poz. 1198 z późniejszymi zmianami);

•

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.
Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami).

6.5. Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie

•

art. 19 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowi-
ska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami);

•

• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 lutego 2003 r.

w sprawie stawek opłat za udostępnianie informacji o środowisku
i jego ochronie oraz sposobu uiszczania opłat (Dz.U. Nr 50, poz.
435);

•

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2002 r.
w sprawie sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz.U.
Nr 176, poz. 1453).

Organy administracji są obowiązane udostępniać każdemu infor-

macje o środowisku i jego ochronie, znajdujące się w ich posiadaniu
(art.19.1. Poś).

Informacje, o których mowa w art. 19 ust. 2 i 3 POŚ udostępnia się na pi-

semny wniosek, natomiast informację niewymagającą wyszukiwania, która
może być przekazana w formie ustnej, udostępnia się bez pisemnego wnio-
sku (art.19. ust. 5 Poś).

Biuletyn Informacji Publicznej – jawność informacji

•

Dane podlegające udostępnieniu zamieszczane są w publicznie
dostępnym wykazie danych o dokumentach zawierających infor-
macje o środowisku i jego ochronie (art.19.6. i 19.7. ustawy Poś)

•

Karty informacyjne: formularze A-I

Formularz A

- karta informacyjna dla:

- wniosków o wydanie decyzji;

- wniosków o udzielenie wskazań lokalizacyjnych;

- wniosków o ustalenie programu dostosowawczego;

Formularz B

- karta informacyjna dla:

- decyzji i postanowień;

wskazań

lokalizacyjnych;

Formularz E

- karta informacyjna dla (m.in.):

- raportów oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;

analiz

porealizacyjnych.

IPPC CALOSC.indd 120

2006-03-22 12:43:47

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

121

6.6. Dokumenty podlegające udostępnieniu (wybór 1)

•

projekty dokumentów o charakterze polityk, planów i programów
(m.in.: polityka ekologiczna państwa, wojewódzkie, powiatowe
i gminne programy ochrony środowiska, programy ochrony śro-
dowiska przed hałasem, zewnętrzne plany operacyjno-ratownicze)
przed ich skierowaniem do postępowania z udziałem społeczeń-
stwa,

•

projekty polityk, strategii, planów i programów, o których mowa
w art. 40 ust. 1, oraz projekty zmian w tych dokumentach, przed
ich skierowaniem do postępowania z udziałem społeczeństwa oraz
w celu uzyskania opinii organu, o którym mowa w art. 45 i 381,

• informacje o odstąpieniu od przeprowadzenia postępowania

w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, o którym mowa
w art. 40 ust. 4,

•

prognozy oddziaływania na środowisko,

•

uzgodnienia, o których mowa w art. 48 ust. 2,

•

decyzje, o których mowa w art. 46 ust. 4 pkt 2-9, wydawane dla
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,

•

wnioski o wydanie decyzji oraz decyzje o środowiskowych uwarun-
kowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia,

•

postanowienia, o których mowa w art. 51 ust. 2,

•

raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,

• analizy

porealizacyjne,

•

postanowienia, o których mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1,

•

dokumenty, o których mowa w art. 66 ust. 1,

•

rozstrzygnięcia przekazane przez państwo podejmujące przedsię-
wzięcie, które może oddziaływać na środowisko na terytorium Rze-
czypospolitej Polskiej, w przypadku, o którym mowa w art. 59,

•

wnioski o wydanie decyzji oraz decyzje, o których mowa w art. 106,
a także decyzje, o których mowa w art. 108 ust. 1,

•

wnioski o wydanie pozwolenia oraz pozwolenia, o których mowa
w art. 181 ust.1,

• przeglądy

ekologiczne,

•

rejestry substancji niebezpiecznych, o których mowa w art. 267 ust. 1,

•

raporty o bezpieczeństwie oraz decyzje, o których mowa w art. 259
ust. 1,

6.7. Ograniczenia w udostępnianiu informacji

o środowisku i jego ochronie

Organ administracji nie udostępnia informacji, o których mowa w art.

19, jeżeli ich udostępnienie mogłoby naruszyć przepisy o ochronie danych
jednostkowych uzyskiwanych w badaniach statystycznych statystyki pu-
blicznej […], oraz nie udostępnia informacji dotyczących (art.20.1. POŚ):
1)

spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscypli-
narnym lub karnym, jeżeli ujawnienie informacji mogłoby zakłócić
przebieg postępowania,

spraw będących przedmiotem praw autorskich oraz patentowych,
jeżeli udostępnienie mogłoby naruszyć te prawa,

dokumentów lub danych dostarczonych przez osoby trzecie, jeżeli
nie miały one obowiązku ich dostarczenia i złożyły zastrzeżenie o ich
nieudostępnianiu,

dokumentów lub danych, których ujawnienie mogłoby spowodować
zagrożenie środowiska.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 121

2006-03-22 12:43:47

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

122

Organ administracji może:

odmówić udostępnienia informacji, jeżeli:
a)

wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będą-
cych w trakcie opracowywania lub przeznaczonych do we-
wnętrznego komunikowania się,

wniosek o udostępnienie informacji jest w sposób oczywisty
niemożliwy do zrealizowania lub sformułowany w sposób
zbyt ogólny

na uzasadniony wniosek przekazującego informacje, o których mowa
w art. 19 ust. 2 i 3, wyłączyć z udostępniania dane o wartości handlo-
wej, w tym zwłaszcza dane technologiczne, o ile ich ujawnienie mo-
głoby pogorszyć jego konkurencyjną pozycję (art. 20 ust.2 POŚ).

6.8. Udział społeczeństwa – generalne zasady

Przed wydaniem decyzji wymagających udziału społeczeństwa (m.in.

decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach oraz decyzja o pozwoleniu
zintegrowanym) organ administracji właściwy do ich wydania kolejno (art.
32 ust.1 POŚ):
1)

podaje do publicznej wiadomości informację o zamieszczeniu w pu-
blicznie dostępnym wykazie danych o wniosku o wydanie decyzji
oraz o możliwości składania uwag i wniosków, wskazując jednocze-
śnie miejsce i 21-dniowy termin ich składania, a w przypadku, o któ-
rym mowa w art. 60 ust. 1 pkt , także informację o prowadzonym
postępowaniu dotyczącym transgranicznego oddziaływania na śro-
dowisko,

może przeprowadzić rozprawę administracyjną, otwartą dla społe-
czeństwa; przepis art. 91§3 K.p.a stosuje się odpowiednio,

rozpatruje zgłoszone uwagi i wnioski.

Organ administracji właściwy do wydania decyzji podaje do publicznej

wiadomości informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie
danych o decyzjach wymagających udziału społeczeństwa, w trybie okre-
ślonym w dziale V (tytuł I) POŚ (art.32 ust. 2).

Podanie do publicznej wiadomości – rozumie się przez to ogłoszenie infor-

macji, w sposób zwyczajowo przyjęty, w siedzibie organu właściwego w spra-
wie oraz poprzez obwieszczenie w pobliżu miejsca planowanego przedsię-
wzięcia, a w sytuacji gdy siedziba właściwego organu mieści się na terenie innej
gminy niż gmina właściwa miejscowo ze względu na przedmiot ogłoszenia
– także przez ogłoszenie w prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty w miej-
scowości lub miejscowościach właściwych ze względu na przedmiot ogłosze-
nia (art. 3.19 POŚ).

Podanie do publicznej wiadomości powinno nastąpić także poprzez za-

mieszczenie informacji na stronie internetowej organu właściwego do wy-
dania decyzji, jeśli organ ten prowadzi taką stronę (art.32 ust.3 POŚ).

Jeżeli liczba stron postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych

uwarunkowaniach przekracza 20, stosuje się przepis art. 49 Kodeksu postę-
powania administracyjnego (art. 46a.5. POŚ).

Jeżeli liczba stron w postępowaniu (o wydanie pozwolenia, w tym zinte-

growanego) przekracza 20, do stron innych niż prowadzący instalację sto-
suje się art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego (art. 185.3 POŚ).

Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach or-

ganów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajo-
wo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli
przepis szczególny tak stanowi; w tych przypadkach zawiadomienie bądź
doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia pu-
blicznego ogłoszenia (art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego).

IPPC CALOSC.indd 122

2006-03-22 12:43:48

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

123

•

Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu pro-
wadzonym z udziałem społeczeństwa (art. 31 POŚ).

•

Do uwag i wniosków zgłaszanych w postępowaniu wymagającym
udziału społeczeństwa przepisów Kodeksu postępowania admini-
stracyjnego dotyczących skarg i wniosków nie stosuje się (art. 36
POŚ).

•

Do przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych nie sto-
suje się procedury udziału społeczeństwa. Wyjątek stanowią usytu-
owane na terenach zamkniętych linie kolejowe, jeżeli informacjom
o nich nie przyznano klauzuli tajności (art. 37 POŚ).

6.9. Udział organizacji ekologicznych

Uczestnictwo w określonym postępowaniu administracyjnym na pra-

wach strony przysługuje organizacjom ekologicznym, które (art. 33.1. POŚ):
1)

zgłoszą chęć uczestnictwa w prowadzonym postępowaniu wyma-
gającym udziału społeczeństwa uzasadniając to miejscem swojego
działania, i

złożyły uwagi lub wnioski w ramach tego postępowania (do wnio-
sku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub do
raportu o oddziaływaniu na środowisko); przepisu art.31.§4 Kodeksu
postępowania administracyjnego nie stosuje się.

W postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowa-

niach nie stosuje się art. 31 Kodeksu postępowania administracyjnego (art.
46a. 6. POŚ)

•

Art. 31.§ 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej
osoby występować z żądaniem:

1) wszczęcia postępowania,

2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uza-
sadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za
tym interes społeczny.

•

§ 2. Organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji
społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania
z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowa-
niu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub
dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej
służy zażalenie.

•

§ 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na pra-
wach strony.

6.10. Organy właściwe do wydania decyzji

o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46a.7.
POŚ):

1) wojewoda,
2)

starosta – w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów,

dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w przypad-
ku zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na użytek
rolny,

wójt, burmistrz lub prezydent miasta – w przypadku pozostałych
przedsięwzięć.

Organy właściwe do wydania określonych decyzji są odpowiedzialne za

przeprowadzenie procedury udziału społeczeństwa, jeśli taka procedura
jest wymagana.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 123

2006-03-22 12:43:48

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

124

6.11. Udział społeczeństwa w procedurze OOŚ i IPPC

Organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowa-

niach zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, w ra-
mach którego sporządzany jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na
środowisko (art. 53. POŚ).

Organ administracji zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w postępo-

waniu, którego przedmiotem jest wydanie pozwolenia zintegrowanego lub de-
cyzji o zmianie pozwolenia zintegrowanego (art. 218 POŚ).

6.12. Uwzględnianie uwag i wniosków zgłoszonych

przez społeczeństwo w wydanych decyzjach

Uzasadnienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, niezależnie

od wymagań wynikających z przepisów Kodeksu postępowania admini-
stracyjnego, powinno zawierać informacje o sposobie wykorzystania uwag
i wniosków zgłoszonych w związku z udziałem społeczeństwa oraz infor-
macje dotyczące konieczności wykonania analizy porealizacyjnej (Art.56. 8.
POŚ).

Decyzja o pozwoleniu zintegrowanym powinna zawierać informacje o zgło-

szonych uwagach i wnioskach. Dowodem na rozpatrzenie uwag i wniosków
jest odpowiednia informacja w uzasadnieniu decyzji.

6.13. Prawne aspekty udziału społeczeństwa –

podsumowanie

•

Udział społeczeństwa ma miejsce w postępowaniach z zakresu
oceny oddziaływania na środowisko, w ramach których sporządza-
ny jest raport OOŚ (grupa I- zawsze; grupa II, III – jeśli nałożono obo-
wiązek sporządzenia raportu),

•

Udział społeczeństwa gwarantowany jest w postępowaniach z za-
kresu wydawania pozwoleń zintegrowanych,

•

Procedurę udziału społeczeństwa cechują jednakowe zasady nie-
zależnie od charakteru prowadzonego postępowania w sprawie
ochrony środowiska.

6.14. Rola konsultacji społecznych

• Identyfikacja zagadnień kontrowersyjnych w aspekcie społecz-

no-gospodarczym oraz przyrodniczym, poznanie stanowisk oraz
oczekiwań zainteresowanych stron,

•

Usprawnienie procesów podejmowania decyzji oraz poprawa ich
przejrzystości i wiarygodności,

•

Wczesne rozwiązywanie potencjalnych konfliktów i zmniejszenie
możliwych opóźnień w procesie inwestycyjnym,

•

Potencjalne źródło nowych pomysłów i rozwiązań.

6.15. Potencjalne wady konsultacji społecznych

•

Koszty finansowe dotyczące badań i komunikowania się ze społe-
czeństwem (angażowanie specjalistów),

•

Dodatkowy czas potrzebny na przeprowadzenie konsultacji,

• Ryzyko wystąpienia nieoczekiwanych konfliktów (problemów),

które trudno będzie rozwiązać w ramach prac nad projektowanym
przedsięwzięciem.

IPPC CALOSC.indd 124

2006-03-22 12:43:48

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

125

6.16. Metody prowadzenia konsultacji

1) Pasywne:

–

informowanie (np.: materiały drukowane, pokazy, TV, radio,
ogłoszenia),

– uzyskiwanie opinii (np.: wywiady, ankiety, spotkania ze społe-

czeństwem, punkty konsultacyjne, konferencje).

2) Aktywne:

–

włączanie społeczeństwa do procesów decyzyjnych (np.: grupy
doradcze, „burze mózgów”, negocjacje, mediacje, arbitraż).

Informowanie

społeczeństwa

Uzyski-

wanie opinii
społecznych

Włączanie

społeczeństwa

do procesu

decyzyjnego

Metody

Materiały drukowane

•

broszury, raporty, biuletyny
informacyjne

••

•

wystawy, prezentacje

•

kontakt listowny

Wykorzystanie środków masowego przekazu

•••

gazety

•

konferencje prasowe

••

•

wkładki do gazet

•••

•

radio i TV

•

materiały reklamowe

Nieformalne sesje informacyjne

••

•

wycieczki terenowe

•••

•

składanie wizyt w domach
prywatnych

Badania opinii publicznej

•

••

•

wywiady z kluczowymi
ludźmi

•

••

ankiety

Spotkania w małym gronie

•

•••

seminaria publiczne

Duże spotkania

••

zebrania publiczne

•

••

rozprawy publiczne

••

•••

•

konferencje

Techniki rozwiązywania problemów

•

••

•••

„burze mózgów”

•••

••

•••

gry symulacyjne

Techniki pozwalające na budowanie konsensusu

••

•••

negocjacje

•

•••

mediacje

•

••

•••

arbitraż

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 125

2006-03-22 12:43:48

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

126

6.17. Źródła możliwych problemów

•

Zbyt późne rozpoczęcie konsultacji społecznych,

•

Stosowanie podejść reaktywnych zamiast aktywnych,

•

Wnioskodawca (inwestor) nie ma formalnego obowiązku prowa-
dzenia i finansowania konsultacji społecznych (zaniechanie szero-
kich konsultacji w fazie opracowywania raportu),

•

„Ukryte” cele stron uczestniczących w konsultacjach,

•

Niewielkie doświadczenie w prowadzeniu konsultacji transgranicz-
nych,

•

Brak środków na pełne sfinansowanie procesu konsultacji (fachow-
cy od komunikacji społecznej, niezależni mediatorzy).

6.18. Elementy planowania konsultacji społecznych

•

Identyfikacja zainteresowanych przedmiotową sprawą,

•

Identyfikacja najistotniejszych problemów do rozwiązania,

•

Określenie niezbędnego poziomu konsultacji i dobór odpowied-
nich technik konsultacyjnych,

•

Opracowanie harmonogramu i budżetu konsultacji społecznych,

•

Zapewnienie otwartości i przejrzystości.

6.19. Kluczowe elementy praktyki

•

Podkreślenie znaczenia aspektów społecznych w postanowieniu
dotyczącym zakresu raportu (w zależności od sytuacji),

•

Istotna rola streszczenia raportu OOŚ w języku niespecjalistycznym
oraz streszczenia wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego,

•

Adekwatne reagowanie na zgłaszane opinie i uwagi (rzeczowe uza-
sadnienie podjętej decyzji),

•

Monitorowanie (realizacja założonych celów, efektywność konsul-
tacji),

•

Odpowiedzialne i poważne traktowanie wszystkich uczestników
konsultacji.

•

Dokumentowanie konsultacji społecznych:

–

kopia strony internetowej z zamieszczonymi ogłoszeniami,

–

kopie artykułów i ogłoszeń prasowych,

–

kopie prowadzonej korespondencji,

–

ankiety i wywiady,

–

protokoły z przeprowadzonych spotkań, zebrań, konferencji,
rozprawy administracyjnej,

–

zestawienia uwag i opinii społecznych wraz z ich analizą,

–

listy obecności na spotkaniach, itp.

Kopie materiałów należy poświadczyć za zgodność z oryginałami!

Opis przebiegu konsultacji społecznych
(dodatkowo oprócz raportu o oddziaływaniu na środowisko):

•

sposób identyfikacji zainteresowanych grup społecznych,

•

etapy procedury, na których miał miejsce udział społeczeństwa
(termin, czas),

•

zastosowane techniki informowania (udostępnione materiały, do-
kumenty),

•

zastosowane metody konsultacji (rola komisji ds. OOŚ),

•

wykaz osób, grup, organizacji społecznych, które wzięły udział
w konsultacjach oraz zgłoszone przez nie opinie i uwagi,

•

sposób wykorzystania zgłoszonych uwag i opinii.

IPPC CALOSC.indd 126

2006-03-22 12:43:48

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

127

IV. 7. Filozofia i podstawowe zasady

zintegrowanego podejścia (IPPC) –
implementacja Dyrektywy 96/61/WE

7.1. Polityka ochrony środowiska w UE

• Polityka ochrony środowiska Unii Europejskie jako priorytetowe

cele przyjmuje:

– zachowanie i poprawę stanu środowiska naturalnego oraz

ochronę zdrowia człowieka – obywatela UE.

– rozważne i racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych, roz-

wijanie międzynarodowej współpracy dotyczącej rozwiązywa-
nia regionalnych, krajowych lub światowych problemów środo-
wiska naturalnego.

• Ramy, zasady i priorytetowe zadania dla prowadzenia unijnej poli-

tyki ochrony środowiska określają kolejne Programy Działania, za-
wierające również wytyczne Wspólnot w zakresie prawodawstwa
oraz zapewniające koordynację działań państw członkowskich.

• Podstawy prawne tworzą Traktat Europejski, dyrektywy i rozporzą-

dzenia Rady i Parlamentu oraz decyzje Komisji Europejskiej, a także
rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości w Strasburgu.

7.2. Geneza zintegrowanego podejścia

•

III Program (1982 – 1986) zmieniono orientację z „imisyjnej” na „emi-
syjną”:

– Zaproponowano określenie wartości dopuszczalnych substan-

cji wprowadzanych do środowiska zarówno dla źródeł stacjo-
narnych, jak i ruchomych;

– Zerwano z podejściem znanym jako „zasada końca rury”;

•

IV Program (1987 – 1991) – zapoczątkowano tzw. ochronę zinte-
growaną, czyli postrzeganie ochrony środowiska jako integralnego
elementu procesu produkcji;

•

V program (1993- 2000) – zastosowano po raz pierwszy tzw. podej-
ście horyzontalne, w którym bierze się pod uwagę wszelkie przy-
czyny zanieczyszczeń (wcześniejsze podejście sektorowe). Za prio-
rytetowe dziedziny uznano między innymi:

– zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi;
– zintegrowane zwalczanie zanieczyszczeń i zapobieganie po-

wstawaniu odpadów;

•

Dyrektywa 96/61/WE – IPPC – stworzono podstawy formalno-praw-
ne dla zastosowania reguł zintegrowanego podejścia na obszarze
całej Unii.

7.3. Filozofia dyrektywy 96/61/WE – IPPC

Zważywszy, że:
•

różne podejścia do kwestii ograniczania emisji do powietrza, śro-
dowiska wodnego lub gleby, mogą raczej zachęcać do przenosze-
nia zanieczyszczeń między różnymi komponentami środowiska niż
do ochrony środowiska naturalnego jako całości;

•

celem zintegrowanego podejścia jest zapobieganie emisjom do
powietrza, środowiska wodnego i gleby, gdziekolwiek mają one
miejsce, z uwzględnieniem gospodarki odpadami oraz, jeżeli jest

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 127

2006-03-22 12:43:48

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

128

to niemożliwe, minimalizacja emisji w celu osiągnięcia wysokiego
poziomu ochrony środowiska naturalnego jako całości;

•

w Dyrektywie IPPC ustanawia się ogólne ramy zintegrowanego
zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (ograniczania emisji)
oraz warunki konieczne do wdrożenia takiego podejścia, ukierunko-
wanego na zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń metodami
procesowymi i ich ograniczaniu metodami technicznymi, w celu
osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony środowiska naturalnego
jako całości – czyli bez przenoszenia zanieczyszczeń, między kompo-
nentami (np. oczyszczanie powietrza kosztem jakości wód itp.);

•

W celu skuteczniejszego i sprawniejszego rozwiązywania proble-
mów związanych z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego:

•

prowadzący instalację powinni brać pod uwagę aspekty środowi-
skowe, związane z funkcjonowaniem instalacji;

•

wszelkie istotne aspekty powinny być przedstawiane właściwym
organom tak, aby mogły one upewnić się jeszcze przed udziele-
niem pozwolenia (POZWOLENIA ZINTEGROWANEGO), że podjęte
zostały wszystkie niezbędne środki zapobiegawcze i ograniczające
zanieczyszczenie;

•

Konieczna jest pełna koordynacja procedury udzielania pozwoleń
i określania warunków między właściwymi organami dla osiągnię-
cia możliwie najwyższego poziomu ochrony środowiska naturalne-
go jako całości;

•

właściwe organy udzielą lub zmienią pozwolenie tylko w przypad-
ku, gdy zapewniony zostanie wysoki poziom ochrony środowiska
naturalnego w odniesieniu do powietrza, środowiska wodnego
i gleby.

Różnice procedur stosowanych w krajach UE, mogą prowadzić do okre-

ślania różnych wymagań ochrony środowiska i wpływać na stan świadomo-
ści społecznej; dlatego treść wniosków o pozwolenia zintegrowane powinna
umożliwiać porównanie danej instalacji z innymi instalacjami w krajach UE;

•

Wartości dopuszczalne emisji, oraz inne parametry lub równo-
ważne środki techniczne ograniczające oddziaływanie instalacji na
środowisko należy określać na podstawie informacji o najlepszych
dostępnych technikach (NDT), bez zalecenia stosowania jednej
konkretnej techniki lub technologii, oraz z uwzględnieniem:

– technicznych właściwości danej instalacji,

–

jej geograficznego położenia i lokalnych warunków środowiska;

•

Sposób uwzględnienia w odniesieniu do danej instalacji rozwiązań
technicznych (NDT), jej geograficznego położenia i lokalnych wa-
runków środowiska, leży w gestii Państw Członkowskich;

•

W każdym przypadku, pozwolenia muszą ustanawiać warunki w spra-
wie ograniczania zanieczyszczeń, których oddziaływanie ma duży za-
sięg i zanieczyszczeń o charakterze transgranicznym oraz będą zapew-
niać wysoki poziom ochrony środowiska naturalnego jako całości;

• Ponieważ

parametry

najlepszych dostępnych technik zmieniają się

z czasem, w szczególności w związku z postępem technicznym,
właściwe władze powinny monitorować ten postęp lub zbierać na
ten temat wszelkie informacje;

•

Warunki określone w pozwoleniu muszą być poddawane okresowej
weryfikacji oraz w razie konieczności uaktualniane;

•

Właściwe władze muszą być powiadamiane o każdej zmianie insta-
lacji, która może mieć wpływ na środowisko naturalne;

•

Istotne zmiany w zakładach muszą być poprzedzone stosowną pro-
cedurą uzgodnień (w szczególności zmianą pozwolenia zintegro-
wanego);

IPPC CALOSC.indd 128

2006-03-22 12:43:49

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

129

•

Opinia publiczna musi mieć dostęp do informacji dotyczących
wniosków o pozwolenia na nowe instalacje lub na istotne zmiany
instalacji oraz do samych pozwoleń, ich aktualizacji i do informacji
związanych z ich monitorowaniem;

•

Szczególnie ważnym instrumentem zarządzania środowiskiem bę-
dzie wykaz podstawowych emisji i źródeł odpowiedzialnych za te
emisje – EPER;

• Rozwój i wymiana informacji powinna przywrócić równowagę

technologiczną we Wspólnocie i upowszechniać w świecie stan-
dardy emisji oraz najlepsze techniki stosowanych we Wspólnocie,
JRC – Sevilla (BREF).

7.4. Podejście sektorowe versus zintegrowane

• W początku II połowy XX w rozwinęło się, a następnie upowszech-

niło i utrwaliło rozpatrywanie zagadnień ochrony środowiska
w procesach przemysłowych w kontekście:

– oddziaływań – pobór wody, ścieki, odpady, hałas, awarie prze-

mysłowe itp.,

względnie
– komponentów środowiska/odbiorników oddziaływań

– atmosfera, gleba, wody powierzchniowe i podziemne;

• Do filozofii ochrony poszczególnych komponentów dostosowywa-

no wymogi prawne, metody egzekucji prawa, w tym system po-
zwoleń lub innych form reglamentacji oraz metody ochrony (tzw.
techniki „końca rury”);

• Wydawanie

pozwoleń sektorowych nie było skoordynowane, sank-

cjonując w niektórych przypadkach quasi- ochronę środowiska, po-
legającą na przenoszeniu obciążeń z komponentów środowiska
„lepiej chronionych prawem”, do tych gdzie to było bardziej „opła-
calne” lub „formalnie łatwiejsze” dla operatora;

• Kary za naruszanie warunków pozwoleń sektorowych sankcjono-

wały szkodliwe dla środowiska jako całości funkcjonowanie instala-
cji i stanowiły element polityki produkcyjnej wielu operatorów;

• Zintegrowane podejście wymaga spojrzenia na instalację jako ca-

łość z pełnym zbilansowaniem emisji substancji i energii, z uwzględ-
nieniem środowiskowych skutków (kosztów) przemieszczania się
zanieczyszczeń w obrębie instalacji, jak też w środowisku;

• Lokalne uwarunkowania środowiskowe są czynnikiem istotnym

przy ocenie poziomu rozwiązań procesowych dla istniejących i no-
wych instalacji;

• Narzędziem są pozwolenia zintegrowane i ich praktyczne konsekwen-

cje – naruszenie warunków pozwolenia przez okres 6 miesięcy skutku-
je wszczęciem procedury wstrzymania działalności instalacji;

• Zintegrowane podejście jest wspierane przez filozofię EMAS.

7.5. Podstawowe pojęcia

• Instalacja;

• Instalacja podlegająca wymogom IPPC;

• Instalacja nowa i istotna zmiana instalacji;

• Prowadzący instalację;

• Standardy emisyjne i graniczne wielkości emisyjne;

• Standard jakości środowiska;

• Pozwolenie zintegrowane;

• Najlepsza Dostępna Technika.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 129

2006-03-22 12:43:49

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

130

7.6. Pozwolenie zintegrowane

• Uzyskanie zintegrowanego pozwolenia jest warunkiem dla pro-

wadzenia instalacji mogących powodować znaczne zanieczysz-
czenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowi-
ska, jako całości;

•

Dyrektywa IPPC oraz prawo polskie determinują treść i zakres po-
zwoleń poprzez:

– ogólne wymagania w odniesieniu do wszystkich pozwoleń;

– ogólne wymagania w odniesieniu do pozwoleń zintegrowa-

nych;

– dodatkowe wymagania szczegółowe (wynikające z ustawy POŚ

oraz przepisów ustawy o odpadach i ustawy Prawo Wodne);

ale nie precyzują formy pozwolenia zintegrowanego ani formatu

wniosku o jego wydanie

Przedmiotem weryfikacji i uzgodnień w procesie wydawania pozwole-

nia zintegrowanego jest stopień spełniania wymogów najlepszych do-
stępnych technik (BAT), czyli innymi słowy poziom technicznego zaawan-
sowania zastosowanych urządzeń oraz rozwiązań technologicznych, ma-
teriałowo-surowcowych i organizacyjnych w kontekście przeciwdziałania/
zapobiegania powstawaniu zanieczyszczeń w środowisku, a co najmniej
ograniczania skutków emisji w środowisku, ze szczególnym uwzględnie-
niem metod pierwotnych (technologii), biorąc również pod uwagę lokal-
ne uwarunkowania i wymogi ochrony środowiska, a z drugiej strony stan
techniczny i wiek instalacji oraz potencjał jej oddziaływania na środowisko,
z wykorzystaniem metod analizy kosztów i korzyści środowiskowych oraz
informacji o osiągnięciach postępu naukowo-technicznego.

Warunki ochrony środowiska określane w pozwoleniu zintegrowanym

nie mogą być mniej restrykcyjne niż wynikające z wymogów BAT.

7.7. Najlepsza Dostępna Technika – NDT (BAT)

•

Najlepsza dostępna technika – rozumie się przez to najbardziej
efektywny oraz zaawansowany poziom rozwoju technologii i me-
tod prowadzenia danej działalności, wykorzystywany jako podsta-
wa ustalania granicznych wielkości emisyjnych, mających na celu eli-
minowanie emisji lub, jeżeli nie jest to praktycznie możliwe, ograni-
czanie emisji i wpływu na środowisko jako całość, z tym że pojęcie:

•

"technika" oznacza zarówno stosowaną technologię, jak i sposób,
w jaki dana instalacja jest projektowana, wykonywana, eksploato-
wana oraz likwidowana,

•

"dostępne techniki” oznacza techniki o takim stopniu rozwoju,
który umożliwia ich praktyczne zastosowanie w danej dziedzinie
przemysłu, z uwzględnieniem warunków ekonomicznych i tech-
nicznych oraz rachunku kosztów inwestycyjnych i korzyści dla śro-
dowiska, a które to techniki prowadzący daną działalność może
uzyskać,

• "najlepsza technika" oznacza najbardziej efektywną technikę

w osiąganiu wysokiego ogólnego poziomu ochrony środowiska
jako całości.

IPPC CALOSC.indd 130

2006-03-22 12:43:49

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

131

7.8. BAT ELVs / BAT poziomy emisji powiązanych

7.9. Aspekty BAT

•

Efektywność procesów produkcyjnych:

– optymalizacja materiałochłonności i energochłonności, zapo-

trzebowania na wodę, zużycie materiałów dodatkowych;

• Reżim

produkcyjny:

– czynniki zmniejszające straty (odpadowość) surowców lub

półproduktów, możliwości zapobiegania nakładaniu się emisji
z najbardziej uciążliwych faz procesów produkcyjnych poprzez
działania organizacyjne;

•

Potrzeba zastosowania w przyszłości dodatkowych metod ograni-
czających emisję do powietrza;

•

Prowadzenie bezpiecznej gospodarki ściekami odniesieniu do:

– substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego,

substancji nie poddających się biodegradacji, a szczególności
inhibitujących naturalne procesy biologiczne, priorytetowych;

•

Potrzeby w zakresie ograniczania emisji hałasu;

•

Metody zagospodarowania odpadów produkcyjnych.

7.10. Czym jest BAT?

W zastosowaniu do ochrony środowiska Najlepsza Dostępna Technika

(BAT) jest opisem „dobrych praktyk” prowadzenia danego typu działalności
przemysłowej, który:

•

ma dynamiczny, zmieniający się w czasie charakter,

•

może być różny dla instalacji nowych i istniejących, instalacji o róż-
nej skali lub różnych lokalizacjach.

Opis możliwych do zastosowania wymogów BAT jest zawsze wynikiem

analizy i kompilacji różnych aspektów:

•

czynników środowiskowych i technicznych;

•

kosztów operacyjnych i kosztów osiągania zgodności z wymogami
o.ś.;

SBQPSUPXBOF

QP[JPNZ

FNJTKJ

QP[JPNOBKOJƒT[Z
PTJBHBMOZ

UBLJFFNJTKFOJF
PEQPXJBEBKŕ #"5

QP[JPNZFNJTKJ
QPXJŕ[BOF[ #"5

QS[FE[JB#"5

žSFEOJBXBƒPOB

,UØSF

Tŕ

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 131

2006-03-22 12:43:49

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

132

•

wpływu na rynek (ceny) i konkurencyjność (koszty);

•

korelacji między wynikami środowiskowymi i ekonomicznymi;

•

korelacji między indywidualnymi standardami środowiskowymi,
a polityką ekologiczną w skali globalnej i krajowej;

• możliwych do praktycznego zastosowania innowacji technicz-

nych.

W procesach gospodarczych:

• Korzystna dla wszystkich optymalizacja rozwiązań technicznych,

wszędzie tam, gdzie jest to możliwe;

• Wykorzystywanie szans modernizacyjnych, np. efektów cykli inwe-

stycyjnych;

• Promocja efektywnego zarządzania – dobrych praktyk gospodaro-

wania;

• Świadoma dyskusja o sposobach doskonalenia działalności prze-

mysłowej ukierunkowanych na obniżanie presji na środowisko;

• Stymulator wyborów inwestycyjnych operatorów – przemysł powi-

nien umieć uzasadnić preferencje dla konkretnych rozwiązań tech-
nicznych.

7.11. Dokumenty Referencyjne BAT – BREF-y

•

BREF jest to dokument będący:
– rezultatem wymiany informacji zorganizowanej na podstawie

art. 16 ust. 2 Dyrektywy IPPC poprzez Techniczne Grupy Robo-
cze działające przy Europejskim Biurze IPPC w Sewilli;

– materiałem informacyjnym i technicznym, stanowiącym po-

moc dla organów wydających pozwolenia zintegrowane i uła-
twiającym określanie granicznych wielkości emisyjnych i in-
nych parametrów charakteryzujących BAT dla danej instalacji.

•

BREF nie jest natomiast:
– interpretacją zapisów Dyrektywy IPPC
– wiążącym aktem prawnym,
– zestawieniem obligatoryjnych granicznych wielkości emisji,
– listą wszystkich wymaganych ograniczeń i aspektów środowi-

skowych (nie uwzględnia lokalnych warunków).

DEFINICJA LEGALNA

NAJLEPSZE DOSTĘPNE TECHNIKI (BAT)

BREFs

•

Struktura dokumentu referencyjnego

• Streszczenie;
•

Opis struktury dokumentu;

• Informacje

ogólne;

•

Opis aktualnie stosowanych procesów
produkcyjnych i technik;

•

Aktualny poziom emisji i zużycia zasobów
w procesach produkcji;

•

Techniki brane pod uwagę przy określaniu BAT;

•

Techniki odpowiadające idei BAT – opis
Najlepszych Dostępnych Technik;

•

Informacja o postępie naukowo-
technicznym;

•

Techniki na etapie doświadczeń.

•

Zalecenia i wnioski;

• Załączniki.

KRYTERIA IDENTYFIKACJI

•

Rachunek kosztów i korzyści;

•

Czas niezbędny do wdrożenia najlepszych
dostępnych technik dla danego rodzaju instalacji;

•

Zapobieganie zagrożeniom dla środowiska
powodowanym przez emisje lub ich ograniczanie
do minimum;

•

Podjęcie środków zapobiegających poważnym
awariom przemysłowym lub zmniejszających do
minimum powodowane przez nie zagrożenia dla
środowiska;

•

Termin oddania instalacji do eksploatacji;

•

Informacje na temat najlepszych dostępnych
technik publikowane przez Komisję Europejską
zgodnie z art. 16 ust. 2 dyrektywy 1996/61/WE
IPPC.

IPPC CALOSC.indd 132

2006-03-22 12:43:50

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

133

7.12. Procedura wymiany informacji

1S[FNZT

1BŴTUXB$[POLPXTLJF

/(0

&$ ,PNJTKB

+3$ &*11$#

1SPKFLU

'PSVN

8ZNJBOZ
*OGPSNBDKJ

$[BT

V[HPEOJFŴ

PEQSPKFLUV

XFSTKJmOBMOFK

MBUB

5(3

4QPULBOJF

5(3

#3&'

7.13. TGR – polskie doświadczenia w zakresie NDT

Ministerstwo Środowiska powołało Techniczne grupy robocze (TGR),

w skład których wchodzą przedstawiciele zakładów, organizacji branżo-
wych i jednostek naukowo-badawczych. Celem działania TGR jest wypraco-
wanie polskich wytycznych branżowych wskazujących najlepsze dostępne
techniki. Następujące TGR rozpoczęły prace:

• Energetyka;
•

Produkcja i przetwórstwo żelaza i stali;

•

Produkcja i przetwórstwo metali nieżelaznych;

•

Produkcja i przetwórstwo żywności i środków spożywczych;

• Przemysł

chemiczny;

•

Produkcja papieru i celulozy;

• Produkcja

koksu;

•

Produkcja szkła i ceramiki;

•

Produkcja cementu i wapna;

• Gospodarka

odpadami;

•

Odlewnictwo stopów żelaza i metali nieżelaznych;

•

Obróbka powierzchniowa metali.

•

Na zlecenie Ministerstwa Środowiska zostały opracowane porad-
niki branżowe zawierające informacje o najlepszych dostępnych
technikach dla wybranych rodzajów działalności gospodarczej.

•

Dokumenty te mogą być pomocne w procesie przygotowania
wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego oraz wydawania
pozwoleń zintegrowanych.

•

Powyższe poradniki oraz tłumaczenia wybranych dokumentów
referencyjnych znajdują się na stronie: http://ippc.mos.gov.pl/pre-
view/pl/bref.html

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 133

2006-03-22 12:43:50

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

134

7.14. Przegląd dyrektywy

•

Komisja Europejska rozpoczęła proces przeglądu dyrektywy IPPC
i powiązanych z emisją przemysłową regulacji, w celu poprawy
skuteczności funkcjonowania dyrektywy i zapewnienia zgodności
z innymi aktami prawnymi dotyczącymi emisji, w tym w powiąza-
niu z instrumentami rynkowymi w tym kontekście;

•

Proces prowadzony będzie w 2006 r, a podsumowany w 2007 r.;

•

Komisja zainicjowała szereg projektów powiązanych ww. oceną
obejmujących między innymi:

– Ocenę implementacji dyrektywy przez kraje członkowskie;
– Analizę zależności między dyrektywą IPPC, a handlem emisją

i NOx;

– Gromadzenie danych i ocena możliwych zmian w dyrektywie

IPPC;

– Ocena sposobów podejścia do implementacji dyrektywy i jej

wpływu na konkurencyjność.

szczegóły na stronie internetowej: http://europa.eu.int/comm/environ-

ment/ippc/pdf

7.15. Implementacja Dyrektywy 96/61/WE

• USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowi-

ska, z późniejszymi zmianami wprowadza do polskiego systemu
prawnego wymagania, zasady i procedury związane z ww. dy-
rektywą, w szczególności treść dyrektywy odzwierciedlają zapisy
w następujących działach POŚ:

– Tytuł III PRZECIWDZIAŁANIE ZANIECZYSZCZENIOM DZIAŁ I,

PRZEPISY OGÓLNE;

– DZIAŁ II, INSTALACJE, URZĄDZENIA, SUBSTANCJE ORAZ PRO-

DUKTY, Rozdział 1, Instalacje i urządzenia;

– DZIAŁ IV, POZWOLENIA NA WPROWADZANIE DO ŚRODOWISKA

SUBSTANCJI LUB ENERGII;

– Tytuł VIII, PROGRAMY DOSTOSOWAWCZE;

7.16. Bardzo przydatne strony internetowe

•

Ministerstwo Środowiska

www.mos.gov.pl

•

Czyste technologie i efektywne zużycie energii

www.envirowise.org.uk/
•

Strona internetowa

http://www.environment-agency.gov.uk
•

Zalecenia techniczne Wielkiej Brytanii

http://www.environment-agency.gov.uk/epns
•

Dokumenty referencyjne BAT

http://eippcb.jrc.es

IPPC CALOSC.indd 134

2006-03-22 12:43:50

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

135

&MFNFOUZLPOTVMUBDKJ

SFLPNFOEPXBOF
XZLPS[ZTUBOJFT[BCMPOV
XOJPTLV

8OJPTFLPXZEBOJF

QP[XPMFOJB[JOUFHSPXBOFHP

,POTVMUBDKFJ

FXTQSBXE[FOJF

QS[F[PSHBOXBžDJXZ

1S[ZHPUPXBOJFQSPKFLUV

XOJPTLV

PQFSBUPS

*EFOUZmLBDKBBTQFLUØX

žSPEPXJTLPXZDIJXZNPHØX

#"5 QSPXBE[ŕDZ

JOTUBMBDKŢ PQFSBUPS

,POTVMUBDKF

PQFSBUPS JPSHBOXBžDJXZ

3P[QP[OBOJFJOTUBMBDKJJ

XZNBHBŴGPSNBMOP

QSBXOZDI

PSHBOXBžDJXZ

SFLPNFOEPXBOB
XJ[ZUBX[BLBE[JF

PLSFžMFOJFUZQVJEFMJNJUBDKB
JOTUBMBDKJ D[Z*11$

OJF[CŢEOFE[JBBOJB
EPTUPTPXBXD[FJJDIUFSNJOZ

XZQFOJBOJFXZNPHØX#"5

BTQFLUZžSPEPXJTLPXF

LPNQMFUOPžŗJQS[FKS[ZTUPžŗ
XOJPTLV

QPVGOPžŗ

XZŕD[FOJFEBOZDI

PEE[JBZXBOJF USBOTHSBOJD[OF

QSBXJEPXPžŗOBMJD[FOJB
PQBUZSFKFTUSBDZKOFK

TQØKOPžŗEBOZDI
LPPSEZOBDKBQSPDFEVSZ

IV. 8. Proceduralne aspekty stosowania

zintegrowanego podejścia – metodyka
oceny wniosków i wydawania pozwoleń

•

Procedura wydawania pozwoleń zintegrowanych (wymogi for-
malno-prawne);

•

Ocena jakości i kompletności wniosków o wydanie pozwolenia;

•

Nowe regulacje prawne w zakresie pozwoleń zintegrowanych;

•

Instalacje (delimitacja, kwalifikacja);

• Automonitoring;
•

Przykłady problemów praktycznych;

•

Analiza problemów występujących w procesie wydawania po-
zwoleń.

8.1. Podstawowe kroki procedury IPPC

Identyfikacja aspektów środowiskowych i wymogów BAT

Opracowanie wniosku

Złożenie wniosku

Postępowanie z udziałem społeczeństwa

Weryfikacja wniosku/Ocena spełniania wymogów BAT

Decyzja

Rozpatrzenie ew. odwołań

8.2. Przygotowanie do procedury

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 135

2006-03-22 12:43:50

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

136

8.3. Wniosek o pozwolenie zintegrowane

Wymagania odnośnie treści wniosku o wydanie pozwolenia zintegro-

wanego nie odbiegają w sposób znaczący od stawianych wnioskom o po-
zwolenia sektorowe – istotna jest agregacja wymagań stawianych tym
wnioskom oraz rozszerzenie zakresu opisu stosowanych technik i techno-
logii, a także:

• obligatoryjność uwzględniania wszystkich aspektów oddziaływań

(nawet tych nie powodujących istotnych zagrożeń dla których nie
istniał obowiązek uzyskania pozwoleń cząstkowych);

• kompleksowe podejście do wszystkich aspektów funkcjonowania

instalacji i do środowiska jako całości.

Wnioskujący powinien wykazać we wniosku, że instalacja wymagająca

pozwolenia zintegrowanego:

• spełnia wymagania ochrony środowiska wynikające z najlepszych

dostępnych technik (BAT),

a w szczególności, że jej eksploatacja nie powoduje – i nie spowoduje

w okresie obowiązywania pozwolenia – przekroczeń:

• granicznych wielkości emisyjnych charakteryzujących najlepszą

dostępną technikę;

• standardów emisyjnych ustanowionych w szczegółowych przepi-

sach prawnych, jeżeli mają zastosowanie.

8.4. Instalacje nowe i istotnie zmieniane

W przypadku instalacji nowych lub istotnie zmienianych przed zakoń-

czeniem opracowywania wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego
należy:

•

Przeprowadzić ocenę możliwości wystąpienia oddziaływań trans-
granicznych, ze wszystkimi konsekwencjami proceduralnymi wyni-
kającymi z tej oceny;

•

Przeprowadzić postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na śro-
dowisko w celu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowa-
niach realizacji przedsięwzięcia niezbędnej dla uzyskania pozwolenia
na budowę nowej lub modernizację/rozbudowę istniejącej instalacji;

Procedury w/w ocen powinny być tak zaplanowane i przeprowadzone aby

ich ustalenia i wyniki mogły być w maksymalnym możliwym stopniu wykorzy-
stane przy tworzeniu wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego.

8.5. Przygotowanie organu do rozpatrzenia wniosku

•

Opracowanie listy kontrolnej minimalnych wymagań/działań, jakie
należy zrealizować w procedurze oceny wniosku;

•

Identyfikacja specyficznych wymogów prawnych (prawo między-
narodowe, krajowe i lokalne) lub innych ograniczeń wynikających
np. z obowiązujących strategii, polityk, programów itp;

•

Zgromadzenie stosownych informacji i zapoznanie się z nimi przed
rozpoczęciem weryfikacji wniosku;

•

Identyfikacja brakujących informacji, opinii i uzgodnień z innych
organów;

•

Ustalenie zagadnień kluczowych/istotnych aspektów środowisko-
wych typowych dla danego sektora/-ów przemysłu;

•

Ustalenie kluczowych do rozważenia zagadnień /istotnych aspek-
tów środowiskowych charakterystycznych dla danej instalacji (np.

IPPC CALOSC.indd 136

2006-03-22 12:43:51

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

137

oddziaływanie na środowisko gruntowo-wodne, LZO, gospodarka
specyficznymi odpadami itp.).

8.6. Działania we wstępnej fazie oceny wniosku

• Sprawdzenie:

–

poprawności formalno-prawnej wniosku (uprawnienia wnio-
skodawcy, rodzaj działalności, właściwość organu),

– kompletności wniosku (czy obejmuje wszystkie aspekty ekolo-

giczne zgodnie z POŚ);

–

poprawności naliczenia przez wnioskującego opłaty rejestra-
cyjnej (zgodność z rozporządzeniem Dz.U. z 2002 r. Nr 190,
poz.1591)

•

Reakcja na nieprawidłowości:

–

wezwanie wnioskodawcy do uzupełnienia informacji, jeśli
wniosek jest niekompletny, lub zawiera błędy merytoryczne (7
dni KPA);

– wznowienie procedury niezwłocznie po otrzymaniu i zweryfi-

kowaniu wszystkich wymaganych informacji, dokumentów lub
wyjaśnień;

– pozostawienie wniosku (KPA: podania) bez rozpatrzenia, jeśli

nadal nie spełnia kryteriów formalnych.

8.7. Postępowanie w sprawie wydania pozwolenia

Po stwierdzeniu poprawności formalnej wniosku właściwy organ wsz-

czyna postępowanie w sprawie wydania pozwolenia zintegrowanego, bio-
rąc pod uwagę, że:

•

Postępowanie prowadzone jest z udziałem społeczeństwa;

•

Wymagane jest powiadomienie społeczeństwa, kompetentnych
organów i stron o dacie rozpoczęcia postępowania w sprawie wy-
dania pozwolenia zintegrowanego;

•

Stronami postępowania o wydanie pozwolenia są:

–

prowadzący

instalację;

–

władający powierzchnią ziemi na obszarze ograniczonego
użytkowania, jeżeli utworzono go w związku z eksploatacją in-
stalacji;

•

W postępowaniu o wydanie pozwolenia nie stosuje się art. 31 KPA;

•

Jeżeli liczba stron w postępowaniu przekracza 20, do stron innych
niż prowadzący instalację stosuje się art. 49 KPA.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 137

2006-03-22 12:43:51

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

138

E OJ UFSNJOOBV[VQFOJFOJFCSBLØX

QPXZƒFK E

XOJPTLV OJFSP[QBUSVKFTJŢ

E OJ UFSNJOOBV[VQFOJFOJFCSBLØX

0QBUB SF KFTUSBDZKOB

'PSNBMOBXFSZmLBDKB

XOJPTLV

;PƒFOJFXOJPTLV

[BŕD[OJLJ

őŕEBOJFV[VQFOJFOJB

XOJPTLV KFžMJOJFQFOZ

3FKFTUSBDKBJQVCMJLBDKB

JOGPSNBDKJOUXOJPTLV

TQPTØC[XZD[BKPXPQS[ZKŢUZ

JFXTUSPOBJOUFSOFUPXBJUE

"SUQLU10Ľ

1S[FTBOJFEP.Ľ

LPQJJXOJPTLVJKFHP

XFSTKJFMFLUSPOJD[OFK

1S[FTBOJFEP.Ľ

LPQJJXOJPTLVJKFHP

XFSTKJFMFLUSPOJD[OFK

ZDF

OFM

OBJ

N[X

[

ZDF

OFM

OBJ

NDF

OBJ

N[X

[

;BXJBEPNJFOJFTUSPO
PXT[D[ŢDJV
QPTUŢQPXBOJB

6E[JB

TQPFD[FŴTUXB

.PƒMJXPžŗQS[FQSPXBE[FOJB
SP[QSBXZBEN

/JF[XPD[OFXZŕD[FOJF

[VEPTUŢQOJBOJB

D[ŢžDJOJFKBXOFK

KFžMJEPUZD[Z

/JF[XPD[OFXZŕD[FOJF

[VEPTUŢQOJBOJB

D[ŢžDJOJFKBXOFK

KFžMJEPUZD[Z

8.8. Wszczęcie postępowania

8.9. Uwarunkowania i kryteria oceny wniosku

Przystępując do oceny wniosku organ właściwy bierze pod uwagę

aspekty kluczowe dla oceny zgodności z BAT:

– stan techniczny instalacji;
– zużycie energii i surowców;
– oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska oraz

na środowisko jako całość (z uwzględnieniem aspektów tech-
nicznych i lokalizacji instalacji) i ich skumulowane (długookre-
sowe) skutki;

– odpady i ścieki;
– wpływ na środowisko gruntowo-wodne;
– wpływ emisji z instalacji na zanieczyszczenie powietrza na dal-

sze odległości i możliwość wystąpienia oddziaływań transgra-
nicznych;

– krótkie przerwy w działalności, awaryjne wyłączenia instalacji

lub inne okoliczności specjalne (nieprawidłowe funkcjonowa-
nie urządzeń, rozszczelnienia rurociągów i zbiorników itp.);

– cechy środowiska w sąsiedztwie instalacji – ryzyko przekrocze-

nia chłonności, elementy szczególnie wrażliwe, adekwatnie do
wpływu jaki dana instalacja może wywierać na środowisko;

– możliwości zapobiegania oddziaływaniom na środowisko, a co

najmniej ich znaczącego ograniczania;

– transport osób i towarów z i do zakładu;
– terminy rozpoczęcia i ostatecznego zakończenia działalności

(wymóg przywrócenia środowiska do właściwego stanu umoż-
liwiającego pełnienie nowej funkcji).

IPPC CALOSC.indd 138

2006-03-22 12:43:52

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

139

8.10. Postępowanie transgraniczne

őŕEBOJFEPEBULPXZDI

JOGPSNBDKJ

KFžMJOJF[CŢEOF

5FSNJOXV[HPEOJFOJV[QSPXBE[ŕDZN

OJFXMJD[BTJŢEPUFSNJOVQPTUŢQPXBOJB

őŕEBOJFEPEBULPXZDI

JOGPSNBDKJ

KFžMJOJF[CŢEOF

5FSNJOXV[HPEOJFOJV[QSPXBE[ŕDZN

OJFXMJD[BTJŢEPUFSNJOVQPTUŢQPXBOJB

5FDIOJD[OBXFSZmLBDKB

XOJPTLV

5FDIOJD[OBXFSZmLBDKB

XOJPTLV

OFM

OBJ

N[X

[

FQS[FQSSP[QSBXZBEN

XJM

1SPDFEVSB o

PEE[JBZXBŴ

USBOTHSBOJD[OZDI

KFžMJEPUZD[Z

5ZMLPXQS[ZQBELV
OPXZDIJOTUBMBDKJMVC
JTUPUOFK[NJBOZ

1SPDFEVSB o

PEE[JBZXBŴ

USBOTHSBOJD[OZDI

KFžMJEPUZD[Z

,POTVMUBDKF

8*0ĽFLTQFSDJ

0DFOB #"5

,POTVMUBDKF

8*0ĽFLTQFSDJ

0DFOB #"5

5ZMLPXQS[ZQBELV
JOTUBMBDKJJTUOJFKŕDZDI

1SPDFEVSBV[HPEOJFOJB

QSPHSBNV EPTUPTP

XBXD[FHP EFDZ[KB

KFžMJEPUZD[Z

1SPDFEVSBV[HPEOJFOJB

QSPHSBNV EPTUPTP

XBXD[FHP EFDZ[KB

KFžMJEPUZD[Z

8.11. Weryfikacja merytoryczna wniosku

1PTUBOPXJFOJFPQS[FQSPXBE[FOJVQPTUŢQPXBOJB

.ĽXZTZBJOGPSNBDKFEPXBžDJXZDI1BŴTUX

$[POLPXTLJDI

0SHBOXZEBKŕDZ1;XZTZBPEQPXJFEOJŕD[Ţžŗ

XOJPTLV1;EP.Ľ

XKŢ[ZLBDIQBŴTUX
D[POLPXTLJDI6&QPUFODKBMOJF
OBSBƒPOZDIOBPEE[JBZXBOJF

.ĽXZTZBJOGPSNBDKFEPXBžDJXZDI1BŴTUX

$[POLPXTLJDI

0SHBOXZEBKŕDZ1;XZTZBPEQPXJFEOJŕD[Ţžŗ

XOJPTLV1;EP.Ľ

;BƒBMFOJF

EPUUZMLPTUSPO
QPTUŢQPXBOJB

;BƒBMFOJF

1BŴTUXBJOGPSNVKŕ.ĽPTXPJN[BJOUFSFTPXBOJV

TQSBXŕ

1BŴTUXB .ĽJPSHBOXZEBKŕDZ1;PLSFžMBKŕFUBQZ

QSPDFEVSZ XPQBSDJVPVNPXZCJMBUFSBMOFJ10Ľ

.ĽNPƒF[EFDZEPXBŗ
ƒFQS[FKNJFLPOTVMUBDKF

,POTVMUBDKF

NJŢE[Z1BŴTUXBNJJPSHBOFN

[BQPžSFEOJDUXFN.Ľ

3P[QBUS[FOJFPQJOJJ1BŴTUXBJSF[VMUBUZLPOTVMUBDKJ

PE[XJFSDJFEMPOFXV[BTBEOJFOJVEFDZ[KJ1;

PQJOJF1BŴTUXJSF[VMUBUZ
LPOTVMUBDKJPE[XJFSDJFEMPOF
XV[BTBEOJFOJVEFDZ[KJ1;

5",

1BŴTUXBJOGPSNVKŕ.Ľ

PTXPJN[BJOUFSFTPXBOJVTQSBXŕ

1BŴTUXB .ĽJPSHBOXZEBKŕDZ1;PLSFžMBKŕFUBQZ

QSPDFEVSZ XPQBSDJVPVNPXZCJMBUFSBMOFJ10Ľ

,POTVMUBDKF

NJŢE[Z1BŴTUXBNJJPSHBOFN

[BQPžSFEOJDUXFN.Ľ

,POTVMUBDKF

NJŢE[Z1BŴTUXBNJJPSHBOFN

[BQPžSFEOJDUXFN.Ľ

3P[QBUS[FOJFPQJOJJ1BŴTUXBJSF[VMUBUZLPOTVMUBDKJ

PE[XJFSDJFEMPOFXV[BTBEOJFOJVEFDZ[KJ1;

3P[QBUS[FOJFPQJOJJ1BŴTUXBJSF[VMUBUZLPOTVMUBDKJ

PE[XJFSDJFEMPOFXV[BTBEOJFOJVEFDZ[KJ1;

/*&

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 139

2006-03-22 12:43:52

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

140

8.12. Ocena różnych rodzajów oddziaływań

$IFNJLBMJB PEPSZ
FNJUPXBOFEP
QPXJFUS[B

)BBT

$IFNJLBMJBEPXPEZ

0CMJD[POFUVUBK

EFQP[ZDKBX
HMFCJFJHSVODJF

(MPCBMOFPDJFQMFOJF

'PUPDIFNJD[OF

UXPS[FOJF

P[POV

8ZLPS[ZTUBOJFJ

VOJFT[LPEMJXJBOJF

PEQBEØX

"TQFLUZ

žSPEPXJTLPXF

-PLBMOF

(MPCBMOF

3FHJPOBMOF

1PƒŕEBOZXZOJL

žSPEPXJTLPXZ

8ZLPOBMOPžŗ
UFDIOJD[OB

TUPTPXBMOPžŗJ
EPTUŢQOPžŗ
UFDIOJL

,PT[UZJ
LPS[ZžDJ

EPEBULPXFHP
PHSBOJD[FOJB
[BOJFD[ZT[D[FŴ

8ZLPOBMOPžŗ

FLPOPNJD[OB

1SFTKB
LPNFSDZKOB

4ZUVBDKB
mOBOTPXB

#JFƒŕDZSBDIVOFL

FLPOPNJD[OZ

"OBMJ[B
LPT[UØXJ
LPS[ZžDJ

/"+-&14;"%045ġ1/"5&$)/*,"

8.13. Elementy analizy BAT

8.14. O czym należy pamiętać?

•

BAT to nie koniecznie technika najlepsza z najlepszych,

•

określenie BAT dla konkretnych instalacji wymaga zawsze uwzględ-
nienia lokalnych uwarunkowań;

•

przy określaniu BAT istotne są międzynarodowe i krajowe prioryte-
ty dotyczące technik i substancji;

IPPC CALOSC.indd 140

2006-03-22 12:43:54

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

141

•

Intencją w odniesieniu do instalacji istniejących nie jest zamykanie,
tylko doskonalenie (w domyśle ciągłe);

•

ustalenie wymogów konkretnej BAT musi mieć za podstawę rów-
nowagę kosztów poprawy/dostosowania i korzyści środowisko-
wych (graniczne koszty redukcji);

•

wybór BAT powinien uwzględniać fazę cyklu eksploatacyjnego;

•

wdrażanie wymogów BAT może polegać na realizacji programu do-
stosowawczego podzielonego na etapy – dopóki nie wygląda to na
nagradzanie słabo funkcjonującej instalacji.

8.15. Rola BAT

Identyfikacja i zastosowanie wymogów BAT powinno prowadzić zawsze

do optymalizacji konkretnej techniki biorąc pod uwagę:

•

Konsekwencje kosztowe – kapitał + działanie;

•

Konsekwencje zasobowe – energia i surowce;

•

Różnice pomiędzy nowymi i istniejącymi instalacjami;

• źródła

informacji;

•

Możliwość wykorzystania wysokich kwalifikacji i dobrego zarzą-
dzania;

•

identyfikację problemów i rozwiązań, na których skorzystają wszy-
scy.

Zintegrowane podejście i definicja BAT mają zasadniczy wpływ na decy-

zje inwestorów/operatorów i administracji.

Państwa Członkowskie i ich organy właściwe są ostatecznie odpowie-

dzialne za treść decyzji określających warunki prowadzenia instalacji.

8.16. Najlepsze dostępne techniki w polskim prawie

• Przy określaniu

najlepszej dostępnej techniki

bierze się pod uwa-

gę:

– wymagania, o których mowa w art. 143 POŚ, także w przypadku

gdy instalacja nie jest nowo uruchamiana lub zmieniana w spo-
sób istotny.

– Informacje na temat najlepszych dostępnych technik publiko-

wane przez Komisję Europejską zgodnie z art. 16 ust. 2 dyrekty-
wy 1996/61/WE IPPC

• Odstępstwo od granicznych wielkości emisji jest dopuszczalne

w zakresie progów tolerancji ustalonych na podstawie (art. 206 ust.
2 pkt 3 – uprawnienie do wydania rozporządzenia przez MŚ), pod
warunkiem że:

– będzie to z korzyścią dla środowiska jako całości,

– nie zostaną naruszone standardy emisyjne – (nie zostało wydane)

• Jeżeli graniczne wielkości emisyjne nie zostały określone, dopusz-

czalną wielkość emisji z instalacji ustala się, uwzględniając potrze-
bę przestrzegania obowiązujących standardów emisyjnych.

8.17. Rola BREF

•

Informacja zawarta w BREF-ach nie jest pełna ani obiektywna
– dane i komentarze dostarczane są przez państwa członkowskie,
przemysł, NGO – ale stymuluje harmonizację prawa ochrony środo-
wiska w UE;

• BREF-y

to:

– wskazówki, a nie wiążące wytyczne dla tych, którzy ustalają do-

puszczalne wartości emisji i opracowują projekty pozwoleń;

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 141

2006-03-22 12:43:55

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

142

– stymulatory działań operatorów/inwestorów i projektantów/

technologów na rzecz poszukiwania pro-środowiskowych roz-
wiązań (rozwój zrównoważony);

•

Ze względu na potrzebę generalizacji BREF-y opisują poziom euro-
pejski – siłą rzeczy nie biorą pod uwagę uwarunkowań lokalnych;

•

Opisy i zalecenia BAT zawarte w BREF-ach powinny być traktowane
jako punkt wyjścia w debacie o konkretnych wymogach i ograni-
czeniach, uwzględniających uwarunkowania lokalne (środowisko-
we i techniczno-ekonomiczne).

8.18. Pozwolenie zintegrowane

•

Organ wydając pozwolenie, pośrednio informuje opinię publiczną,
że wziął pod uwagę wszystkie wymagane prawem aspekty i kryte-
ria oceny;

•

W szczególności wydanie pozwolenia oznacza potwierdzenie, że
operator instalacji będzie ją prowadził zgodnie z wymogami BAT;

•

Zgodnie z duchem i literą Dyrektywy IPPC i odpowiednimi przepi-
sami krajowymi pozwolenie nie może być wydane, lub powinno
być cofnięte, jeżeli wymogi BAT nie są lub nie mogą być we właści-
wy sposób spełniane;

•

Pozwolenie nie może być także wydane, jeżeli prowadzący instalację
nie jest w stanie zapewnić, aby standardy emisyjne oraz standardy
jakości środowiska poza terenem zakładu będą dotrzymywane;

•

Pozwolenie należy udostępnić opinii publicznej.

8.19. Zasady tworzenia pozwolenia

Treść pozwolenia powinna określać:

•

przed czym (zanieczyszczenia, uciążliwości) i jak (sposoby, zasady)
należy chronić środowisko podczas normalnej eksploatacji i w sy-
tuacjach awaryjnych?

•

jakie wymogi BAT należy wypełniać i jakie parametry mają to po-
twierdzać?

•

co będzie egzekwowane podczas kontroli?

•

co trzeba obserwować?

•

jakie informacje muszą być gromadzone i sprawozdawane?

Aby osiągnąć cele wymagane prawem organ wydający pozwolenie musi

w nim określić warunki konieczne do dotrzymania przez prowadzącego in-
stalację, a w tym:

•

wielkość i czas obowiązywania limitów emisyjnych, wraz z zasada-
mi ich kontroli (pomiary i punkty pomiarowe, inne parametry kon-
trolne)

•

ewentualne warunki poprawy działania instalacji (co operator po-
winien zrobić i w jakich terminach aby zapewnić zgodność z wy-
mogami BAT)?

•

zasady raportowania o emisjach – jakie substancje, częstotliwość,
terminy, sposoby przetwarzania wyników (np. w celu obliczenia
średnich)

•

zasady raportowania o działaniach istotnych z punktu widzenia
wymogów systemach bezpieczeństwa (np. rozruch i wyłączanie
instalacji, transport substancji niebezpiecznych, niekontrolowane
uwolnienia do środowiska)

IPPC CALOSC.indd 142

2006-03-22 12:43:55

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

143

8.20. Uzasadnienie decyzji

Organ wydający pozwolenie zawiera w nim uzasadnienie decyzji, które

powinno co najmniej:

•

wskazywać podstawy prawne i uwarunkowania techniczne dla
ustalonych w decyzji warunków wprowadzania substancji lub
energii z instalacji do wszystkich komponentów środowiska,

•

wskazać, jakie wymogi BAT mają zastosowanie w danym przypadku,

•

wskazywać wszystkie różnice – jeśli to ma miejsce – w warunkach
pozwolenia w porównaniu z wymogami BAT,

•

zawierać opis zastosowanej procedury i zasad koordynacji działań
z innymi organami (art. 7 dyrektywy IPPC) z odwołaniem się do sto-
sownych przepisów prawa krajowego;

•

wskazywać strony postępowania zaangażowane w procedurę wy-
dawania pozwolenia

Ponadto uzasadnienie powinno wyjaśniać:

• dlaczego propozycja operatora w zakresie ustalenia BAT jest do za-

akceptowania lub dlaczego narzucono inne warunki?

• w jaki sposób zapewniono w warunkach pozwolenia osiągnięcie

wymogów i celów zapisanych w obowiązującym prawie i innych
wiążących dokumentach?

• jakie były motywy/podstawy przyjęcia innych niż standardy emi-

syjne dopuszczalnych wartości emisji?

• jakie działania dostosowawcze/modernizacyjne zapisano w po-

zwoleniu i co stanowiło podstawę decyzji co do ich zakresu i har-
monogramu?

• dlaczego przyjęte warunki + działania/modernizacje realizują wy-

mogi BAT, gdy określone w wytycznych standardy techniczne nie
są (ewentualnie) osiągane w momencie wydawania pozowolenia?

Uzasadnienie decyzji o wydaniu pozwolenia zintegrowanego ma

kluczowe znaczenie dla potwierdzenia jej zgodności z wymogami pra-
wa unijnego

Uzasadnienie powinno uwzględniać w szczególności odniesienie się do

wymogów:

• art. 4 dyrektywy IPPC/art. 8 dyrektywy OOŚ (w przypadku nowych

instalacji);

• art. 5 dyrektywy IPPC (w przypadku istniejących instalacji);

• art. 8 dyrektywy IPPC (gwarancja wypełnienia wymagań dyrektywy);

• art. 9 dyrektywy IPPC (warunki pozwolenia, wpływ art. 3/5 dyrekty-

wy OOŚ);

• art. 12 dyrektywy IPPC/art. 8 dyrektywy OOŚ (w przypadku zmian

w instalacjach);

a w koniecznych przypadkach odniesienie się do:
• art. 10 dyrektywy IPPC (ostrzejsze BAT/wpływ art. 3/5 dyrektywy OOŚ);

• art. 13 dyrektywy IPPC (aktualizacja warunków pozwolenia).

Uzasadnienie musi również zawierać:

• opis udziału społeczeństwa i sposobu uwzględnienia zgłaszanych

postulatów i zastrzeżeń, a w tym:

– Kiedy, jak i w jakiej sprawie społeczeństwo zostało poinformo-

wane/może wziąć udział w procedurze (art. 6-2, 9 dyrektywy
OOŚ/15 dyrektywy IPPC);

– Jaki był wkład komentarze/sugestie/zastrzeżenia społeczeń-

stwa i w jaki sposób je uwzględniono (art. 8, 9 dyrektywy OOŚ/
art. 15 dyrektywy IPPC);

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 143

2006-03-22 12:43:55

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

144

%FDZ[KB

1P[XPMFOJF;JOUFHSPXBOF

%FDZ[KB

1P[XPMFOJF;JOUFHSPXBOF

[

3FKFTUSBDKBJQVCMJLBDKB

JOGPSNBDKJOUEFDZ[KJ

3FKFTUSBDKBJQVCMJLBDKB

JOGPSNBDKJOUEFDZ[KJ

QS[ZTVHVKFUZMLP
TUSPOPNQPTUŢQPXBOJB

0EXPBOJF

EPUUZMLPTUSPO
QPTUŢQPXBOJB

;BƒBMFOJF

LPOTVMUBDKF

8*0 Ľ

KFžMJPSHBOFNKFTU

4UBSPTU B

GPSNBMOF

V[HPEOJFOJB

v1PTUBOPXJFOJFw

SFLPNFOEPXBOF
XZLPS[ZTUBOJF
T[BCMPOØX

1SPKFLUEFDZ[KJ

QP[XPMFOJB

0EOJFTJFOJFEPVXBH
XV[BTBEOJFOJV

LPOTVMUBDKF

8*0 Ľ

KFžMJPSHBOFNKFTU

4UBSPTU B

V[HPEOJFOJB

1SPKFLUEFDZ[KJ

QP[XPMFOJB

LPOTVMUBDKF

8*0 Ľ

KFžMJPSHBOFNKFTU

4UBSPTUB

V[HPEOJFOJB

1SPKFLUEFDZ[KJ

QP[XPMFOJB

0QBUB TLBSCPXB

PEEFDZ[KJ

0QBUB TLBSCPXB

PEEFDZ[KJ

8*04

KFžMJPSHBOFN

KFTU 8PKFXPEB

OJFGPSNBMOF

1SPXBE[ŕDZ

JOTUBMBDKŢ

8*04

KFžMJPSHBOFN

KFTU 8PKFXPEB

1SPXBE[ŕDZ

JOTUBMBDKŢ

8ZTBOJFEP.Ľ

LPQJJQP[XPMFOJBJKFHP

XFSTKJFMFLUSPOJD[OFK

JFXEPEBULPXZDIJOGPSNBDKJ

8ZTBOJFEP.Ľ

LPQJJQP[XPMFOJBJKFHP

XFSTKJFMFLUSPOJD[OFK

JFXEPEBULPXZDIJOGPSNBDKJ

1S[FLB[BOJFEFDZ[KJ

TUSPOPNQPTUŢQPXBOJB

1S[FLB[BOJFEFDZ[KJ

TUSPOPNQPTUŢQPXBOJB

• informacje, czy jakakolwiek część wniosku została utajniona i z ja-

kich powodów/informacja na temat decyzji w tej sprawie (art. 10
dyrektywy OOŚ);

• informacje w sprawie ewentualnego postępowania dotyczącego

oddziaływań transgranicznych (jeśli było to wymagane), a w tym:

– Kiedy, jak i w jakiej sprawie zostały ewentualnie poinformowane

zainteresowane Państwa Członkowskie (art. 7 dyrektywy OOŚ/
art. 17 dyrektywy IPPC);

– Kiedy i jak, zainteresowane Państwa Członkowskie, wzięły udział

w procedurze;

– Jaki był wkład/komentarze społeczeństw zainteresowanych

Państw Członkowskich i jak się do nich ustosunkowano.

8.21. Przygotowanie i wydania pozwolenia

m.p.r.a – możliwość przeprowadzenia rozprawy administracyjnej

8.22. Odmowa wydania pozwolenia zintegrowanego

Organ odmawia wydania pozwolenia jeżeli:

• oddziaływania instalacji na środowisko, w tym zamierzony sposób

gospodarki odpadami, mogłyby powodować pogorszenie stanu
środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrożenia życia lub zdro-
wia ludzi ;

• technologia stosowana w nowo uruchamianych lub zmienianych

w sposób istotny instalacjach i urządzeniach nie spełnia wymagań
dot. m.in. stosowania substancji o małym potencjale zagrożeń,
efektywnego wytwarzanie oraz wykorzystywania energii, racjonal-
nego zużycia wody i innych surowców, materiałów i paliw, unikania
wytwarzania lub odzysk wytwarzanych odpadów, czy nie uwzględ-
nia osiągnięć postępu naukowo-technicznego;

• nie są spełniane wymogi wynikające z najlepszych dostępnych

technik, a w szczególności przekraczane mogłyby być graniczne

IPPC CALOSC.indd 144

2006-03-22 12:43:55

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

145

wielkości emisji, chyba że przekroczenia te mieszczą się w grani-
cach ustalonych w prawie progów tolerancji i jest to korzystne dla
środowiska;

• eksploatacja instalacji powodowałaby przekroczenie dopuszczal-

nych standardów emisyjnych;

• eksploatacja instalacji powodowałaby przekroczenie standardów

jakości środowiska;

• wydanie pozwolenia byłoby niezgodne z lokalnymi programami dzia-

łań, takimi jak programy ochrony środowiska (art. 17 POŚ), program
ochrony powietrza dla strefy (powiatu), w której występują przekro-
czenia standardów jakości powietrza (art. 91 ust.1 POŚ) lub program
ochrony środowiska przed hałasem dla terenów, gdzie występują
przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu (art. 119 ust.1 POŚ);

• wniosek został złożony przez operatora, któremu w drodze decyzji

cofnięto lub ograniczono pozwolenie ze względu na nie należytą
eksploatację instalacji stwarzającą zagrożenie pogorszenia stanu
środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrożenie zdrowia lub
życia ludzi (art. 194 ust.1) lub ze względu eksploatację instalacji
z naruszeniem warunków pozwolenia lub przepisów ustawy POŚ
i ustawy o odpadach (art. 195 ust.1 pkt 1), a nie minęły jeszcze 2 lata
od dnia, gdy decyzja taka stała się ostateczna;

• zamierzony sposób gospodarki wytwarzanymi odpadami jest nie-

zgodny z planami gospodarki odpadami, o których mowa w usta-
wie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach;

• zamierzony odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport

odpadów, jest niezgodny z wymaganiami przepisów o odpadach,
mógłby powodować zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla śro-
dowiska, lub jest niezgodny z planami gospodarki odpadami;

• eksploatacja instalacji położonej w granicach strefy przemysłowej

może powodować naruszenie ustaleń zawartych w rozporządzeniu
o jej utworzeniu.

8.23. Etapy trybu odwoławczego

8ZSPLQPTUBOPXJFOJFXPKTŕEV

BENJOJTUSBDZKOFHP

[BTUS[FƒFOJBVX[HMŢEOJPOF
QS[F[PSHBOPEXPBXD[Z

0SHBO PEX VDIZMBMVC
[NJFOJBTXPKŕEFDZ[KŢ

PSHBOPEXPBXD[ZQP[PTUBKFQS[Z
TXPJNSP[TUS[ZHOJŢDJV

8ZSPLQPTUBOPXJFOJFXPKTŕEV

BENJOJTUSBDZKOFHP

0SHBO PEX VDIZMBMVC
[NJFOJBTXPKŕEFDZ[KŢ

%FDZ[KBPSHBOVPEXPBXD[FHP

BSU,1"

PSHBOXZEBKŕDZ%FDZ[KŢQP[PTUBKF
QS[ZTXPJNSP[TUS[ZHOJŢDJV

0SHBOVDIZMBMVC
[NJFOJBTXPKŕEFDZ[KŢ

[BTUS[FƒFOJBVX[HMŢEOJPOF
QS[F[PSHBOXZEBKŕDZEFDZ[KŢ

%FDZ[KBPSHBOVPEXPBXD[FHP

BSU,1"

0SHBOVDIZMBMVC
[NJFOJBTXPKŕEFDZ[KŢ

0EXPBOJF[BƒBMFOJF

0EXPBOJFEPPSHBOVPEXPBXD[FHP[B

QPžSFEOJDUXFNPSHBOVXZEBKŕDFHP%FDZ[KŢ

8ZSPL/4"

Dž

QFJ

[

ŗZ

[DJ

Fƒ

[

ŴFM

ŢU

Eŕ

BSU

QŢ

PSU

8ZSPL/4"

4LBSHBEPXPKFXTŕEVBENJOJTUSBDZKOFHP

[BQPžSFEOJDUXFNPSHBOVPEXPBXD[FHP

4LBSHBEPXPKFXTŕEVBENJOJTUSBDZKOFHP

[BQPžSFEOJDUXFNPSHBOVPEXPBXD[FHP

4LBSHBLBTBDZKOBEP

/BD[FM 4ŕEV "ENJO

4LBSHBLBTBDZKOBEP /BD[FM4ŕEV "ENJO

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 145

2006-03-22 12:43:57

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

146

8.24. Najczęstsze powody odwołań

Powody odwołań składanych przez operatorów:

• Błędy

formalne;

•

Częstotliwość monitoringu zanieczyszczeń;

• Niejasne

definicje;

•

Zbyt niskie limity;

•

Zbyt krótki czas na działania dostosowawcze;

Powody odwołań składanych przez obywateli i organizacje pozarządowe:

•

Naruszenia wymogów proceduralnych;

•

Zbyt wysokie limity emisji;

•

Naruszenia warunków ochrony przyrody;

•

Ciągłe działanie zakładu.

8.25. Podsumowanie procedury

Podstawa sukcesu:

•

Wypełnienie wymogów proceduralnych;

•

Pełna identyfikacja istotnych/znaczących aspektów środowisko-
wych;

•

Właściwa ocena oddziaływań na poszczególne komponenty środo-
wiska i na środowisko jako całość;

•

Odpowiedni dobór wymogów BAT wraz z określeniem koniecznych
działań ograniczających w okresie obowiązywania pozwolenia;

•

Kompetentne i pełne uzasadnienie warunków pozwolenia.

8.26. Podstawy prawne IPPC w Polsce

Lp.

Akt prawny

Zakres

ustawa Prawo ochrony środowi-
ska z dnia 27.04.2001 r.(Dz.U. Nr 62,
poz. 627 z późn. zm.)

• Podstawowe zasady systemu

IPPC w Polsce

• Wymagania dotyczące zawar-

tości wniosku, samego pozwo-
lenia, kontroli oraz konsultacji
publicznych i dostępu do in-
formacji

ustawa z dnia 27.07.2001 r. o wpro-
wadzeniu ustawy Prawo ochrony
środowiska, ustawy o odpadach
oraz niektórych innych ustaw (Dz.
U. Nr 100, poz. 1085)

• Terminy uzyskania pozwolenia

zintegrowanego

rozp. Ministra Środowiska z dnia
26.07.2002 r. w sprawie rodzajów
instalacji mogących powodować
znaczne zanieczyszczenie poszcze-
gólnych elementów środowiska jako
całości (Dz.U. Nr 122, poz. 1055)

• Instalacje objęte obowiązkiem

uzyskania pozwolenia zinte-
growanego

rozp. Ministra Środowiska z dnia
04.11.2002 r. w sprawie wysokości
opłat rejestracyjnych (Dz.U. Nr 190,
poz. 1591)

• Stawki opłat związanych ze zło-

żeniem wniosku o pozwolenie
zintegrowane

IPPC CALOSC.indd 146

2006-03-22 12:43:58

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

147

Lp.

Akt prawny

Zakres

rozp. Ministra Środowiska z dnia
08.04.2003 r. w sprawie rodzajów
instalacji, dla których prowadzący
mogą ubiegać się o ustalenie pro-
gramu dostosowawczego (Dz.U.
Nr 80, poz. 731)

• Rodzaje instalacji, dla których

prowadzący może ubiegać się
o ustalenie programu dostoso-
wawczego

rozp. Ministra Środowiska z dnia
26.09.2003 r. w sprawie później-
szych terminów do uzyskania po-
zwolenia zintegrowanego (Dz.U.
Nr 177, poz. 1736)

• Późniejsze terminy do uzyska-

nia pozwolenia zintegrowane-
go

8.27. Ostatnia nowelizacja POŚ

Ustawa z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środo-

wiska oraz niektórych innych ustaw:

• Uproszczenie

procedur;

•

Eliminacja luk i niedoskonałości;

•

Transpozycja nowych przepisów wspólnotowych.

8.28. Zmiany warunków wnioskowania

•

Doprecyzowanie wymagań, jakie musi spełniać wniosek o uzyska-
nie pozwolenia;

•

Możliwość odstąpienia od konieczności spełniania warunków BAT
przed uzyskaniem pozwolenia;

•

Możliwość ustalenia w pozwoleniu harmonogramu działań odno-
śnie wypełniania wymagań NDT (BAT);

•

Obowiązek zamieszczenia we wniosku analizowanych wariantów
środków zapobiegawczych (o ile takie istnieją);

•

Odstąpienie od przeprowadzania postępowania transgranicznego
w przypadku instalacji istniejącej lub gdy instalacja nie oddziały-
wuje na terytorium innego państwa;

•

Ograniczenie dokumentacji dot. przeprowadzanego postępowania
transgranicznego – likwidacja zależności prowadzonego postępo-
wania o wydanie pozwolenia zintegrowanego od procedur inwe-
stycyjnych, w ramach których prowadzone jest postępowanie ocen
oddziaływania na środowisko;

•

Możliwość zrezygnowania z obejmowania jednym pozwoleniem
zintegrowanym wszystkich instalacji wymagających takiego po-
zwolenia;

•

Możliwość działania całego zakładu przy braku pozwolenia zinte-
growanego dla części instalacji;

•

Możliwość obejmowania pozwoleniem zintegrowanym innych in-
stalacji nie wymagających takiego pozwolenia położonych na tere-
nie jednego zakładu;

•

Doprecyzowanie komu przysługuje miano „strony” w postępowa-
niu;

•

Możliwość ubiegania się o pozwolenie zintegrowane dla planowa-
nych inwestycji;

•

Obniżenie opłata rejestracyjnej w przypadku zmiany pozwolenia
(50 %) oraz stawek opłaty skarbowej dla małych, średnich i mikro
przedsiębiorstw;

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 147

2006-03-22 12:43:58

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

148

•

Rezygnacja z dołączania do wniosku wypisu i wyrysu miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego;

•

Możliwość wystąpienia we wniosku o utworzenie obszaru ograni-
czonego użytkowania dla instalacji oddanych do użytku przed 30
czerwca 2003 r.;

•

Możliwość utworzenia stref przemysłowych (zakaz powodowania
przekroczeń standardów środowiska dopiero poza granicami takiej
strefy a nie jedynie poza granicami zakładu);

•

Nakaz uwzględniania w planach zagospodarowania przestrzenne-
go oraz w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu ograniczeń wynikających z ustanowienia:

– obszaru Natura 2000;
– obszarów ograniczonego użytkowania;
– stref przemysłowych;
– obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza

aglomeracją.

8.29. Zmiany warunków wnioskowania – strefy

przemysłowe

•

Na obszarach określonych w miejscowym planie zagospodarowa-
nia przestrzennego jako tereny przeznaczone do działalności pro-
dukcyjnej […]użytkowanych zgodnie z przeznaczeniem może być
utworzona strefa przemysłowa;

•

W granicach strefy przemysłowej jest dozwolone, co do zasady,
przekraczanie standardów jakości środowiska […], jeżeli nie zagra-
ża to życiu lub zdrowiu ludzi, w szczególności nie narusza wyma-
gań norm bezpieczeństwa i higieny pracy;

•

Strefę przemysłową tworzy się, jeżeli, mimo zastosowania dostęp-
nych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych,
nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska oraz war-
tości odniesienia, o których mowa w art. 222, poza terenem zakła-
du lub innego obiektu;

•

Objęcie nieruchomości granicami strefy przemysłowej wymaga pi-
semnej zgody władającego powierzchnią ziemi […];

•

Strefę przemysłową tworzy, w drodze rozporządzenia, wojewoda
w porozumieniu z państwowym wojewódzkim inspektorem sani-
tarnym, w którym określa:

– granice i obszar strefy przemysłowej;
– rodzaje działalności, których prowadzenie jest dopuszczalne na

terenie strefy przemysłowej z uwagi na możliwość występowa-
nia przekroczeń standardów jakości środowiska lub przekro-
czeń wartości odniesienia;

•

Rozporządzenie o utworzeniu strefy przemysłowej może określać:

– niektóre standardy jakości środowiska lub wartości odniesienia,

których przekraczanie na terenie strefy przemysłowej jest do-
zwolone;

– warunki prowadzenia działalności na terenie strefy przemysło-

wej istotne z punktu widzenia nieprzekraczania standardów ja-
kości środowiska lub wartości odniesienia.

IPPC CALOSC.indd 148

2006-03-22 12:43:58

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

149

8.30. Inne istotne warunki wnioskowania

Gospodarka wodno-ściekowa

Wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego powinien spełniać

wymagania określone dla wniosków o wydanie pozwolenia wodnopraw-
nego na:

1. wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,

2. pobór wód, jeżeli są one pobierane wyłącznie na potrzeby instala-

cji IPPC.

Pozwolenie zintegrowane ustala warunki emisji lub poboru tak jak od-

powiednie pozwolenia wodno-prawne, względnie określa ilość odprowa-
dzanych ścieków i pobieranej wody.

8BSJBOUZXOJPTLVXFEVHJOTUBMBDKJ

*OTUBMBDKB*11$

VKŢDJFXPEZ

*OTUBMBDKB*11$

VKŢDJFXPEZ

PQFSBU XPEOPQSBXOZ

QSPQPOPXBOBJMPžŗ

QPCJFSBOFKXPEZ

8BSJBOUZXOJPTLVXFEVHPECJPSOJLB

JOTUBMBDKB*11$

XZUXBS[BKŕDB žDJFLJ

JOOZ

PECJPSOJL

XPEBMVC[JFNJB

XOJPTFL QP[XPMFOJF

EBOFEPUZD[ŕDF

JMPžDJ TUBOV TL BEV žDJFLØX

XOJPTFL QP[XPMFOJF

XZNPHJKBLEMB

QP[XPMFŴ XPEOPQSBXOZDI

Ochrona powietrza

Pozwolenie zintegrowane ustala wielkości emisji wszystkich gazów

lub pyłów wprowadzanych do powietrza z instalacji, ale nie uwzględnia
nieobjętych standardami emisyjnymi gazów lub pyłów wprowadzanych do
powietrza w sposób niezorganizowany, bez pośrednictwa przeznaczonych
do tego celów środków technicznych.

W razie braków standardów emisyjnych i dopuszczalnych poziomów

substancji w powietrzu ilości gazów lub pyłów dopuszczonych do wprowa-

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 149

2006-03-22 12:43:59

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

150

dzania do powietrza ustala się na poziomie nie powodującym przekroczeń
wartości odniesienia substancji w powietrzu (w tym wartości odniesienia
substancji zapachowych, jeżeli zostaną ustanowione).

Wniosek powinien zawierać wyniki obliczeń stanu jakości powietrza,

według metodyk modelowania wraz z graficznym przedstawieniem wyni-
ków.

Ochrona przed hałasem

Pozwolenie zintegrowane nadal określa wielkość emisji hałasu wy-

znaczoną dopuszczalnymi poziomami hałasu poza zakładem, wyrażonymi
wskaźnikami hałasu L

AeqD

i L

AegN

w odniesieniu do rodzajów terenów oraz

rozkład czasu pracy źródeł hałasu dla doby wraz z przewidywanymi warian-
tami mimo zniesienia obowiązku uzyskiwania pozwoleń na emisję hałasu.

Wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego powinien zawierać

informacje o proponowanej wielkości emisji hałasu wyznaczonej przez po-
ziomy hałasu powodowanego poza zakładem na terenach sąsiednich oraz
o oddziaływaniu zakładu na te tereny, a także o rozkładzie czasu pracy źró-
deł hałasu dla doby, wraz z przewidywanymi wariantami.

W przypadku niedotrzymywania norm hałasu poza terenem zakładu

dla instalacji istniejącej można wystąpić we wniosku o ustanowienie obsza-
ru ograniczonego użytkowania.

8.31. Praktyczne aspekty IPPC – automonitoring

•

Prawo określa wymaganą częstotliwość pomiarów emisji do po-
szczególnych komponentów środowiska;

•

Należy prowadzić więcej pomiarów (częstotliwość, zakres), jeżeli:

–

wymaga tego efektywne i bezpieczne dla środowiska prowa-
dzenie instalacji/procesu;

–

wymagają tego warunki lokalne;

–

zapewnianie standardów jakości środowiska może być zagrożone;

–

specyficzna lokalizacja wiążę się z kumulacją problemów;

–

strategie ekologiczne (wypełnianie celów ochrony środowiska);
zmuszają przedsiębiorstwa do szczególnego wysiłku.

8.32. Praktyczne aspekty IPPC – instalacja

Polskie Prawo ochrony środowiska definiuje „instalację” jako (art. 3 ust. 6):

•

a) stacjonarne urządzenie techniczne;

•

b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych tech-
nologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam pod-
miot i położonych na terenie jednego zakładu;

•

c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespoła-
mi, których eksploatacja może spowodować emisję.

Dyrektywa IPPC definiuje „instalację” jako (art. 2(1) ):

•

stacjonarny zespół techniczny, w którym prowadzona jest działal-
ność jednego lub więcej rodzajów wymienionych w Części 1 Za-
łącznika 1 oraz

•

wszystkie inne bezpośrednio powiązane rodzaje działalności pro-
wadzone w tym samym miejscu, które mają warunki techniczne
zgodne z działalnością prowadzoną w stacjonarnym zespole tech-
nicznym i które mogą mieć wpływ na zanieczyszczenia, a z wyłą-
czeniem Załącznika 3 do Rozporządzeń PPC , odniesienie do insta-
lacji stanowi również odniesienie do części instalacji.

IPPC CALOSC.indd 150

2006-03-22 12:43:59

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

151

8.33. Zagadnienia przekrojowe

•

Zintegrowane podejście nakazuje brać pod uwagę wpływ na po-
szczególne komponenty środowiska:

–

Powietrze;

–

Powierzchnia ziemi;

–

Wody;

oraz na środowisko jako całość;

•

Zmiany emisji do jednego z komponentów mogą mieć wpływ
na zmiany obciążenia innych komponenty (bilans masowy, dane
o toksyczności i obiegu zanieczyszczeń w środowisku);

•

Celem jest minimalizacja wpływu na środowisko jako całość.

Atmosfera

•

wpływ na ludzi i organizmy żywe, szkody materialne;

• interakcje

(zjawiska

smogowe);

•

opad zanieczyszczeń (zakwaszenie, akumulacja).

Wody powierzchniowe

•

toksyczność dla bezkręgowców, ryb, roślin;

•

wpływ na zmiany przeznaczenia wód i możliwość ich innego go-
spodarczego wykorzystywania;

•

akumulacja w osadach dennych (np.zbiorniki zaporowe).

Grunt

•

wpływ zanieczyszczeń na wody powierzchniowe i podziemne;

•

zanieczyszczenia trwałe i ich akumulacja w gruncie (metale, pozo-
stałości organiczne);

•

wpływ na funkcjonowanie i różnorodność biocenoz glebowych;

• emisje

wtórne.

Środowisko widziane jako całość

•

potrzeba osiągnięcia równowagi w zakresie trzech komponentów
środowiska;

•

zapobieganie jest zawsze najlepszym rozwiązaniem – stosowanie
czystszych technologii i innych technik;

•

możliwe proste oszacowania – analiza porównawcza;

•

złożone oszacowania są dokładniejsze;

–

redukowanie skomplikowanych zależności do jednego wskaź-
nika / wzoru – mniejsza reakcja emocjonalna;

–

dane toksykologiczne mogą ulegać zmianie.

8.34. Przykłady powszechnych problemów

•

określanie granic instalacji;

•

dobór wymagań dla starszych obiektów;

•

cel kontra środki realizacji warunków;

•

brak szczegółowych limitów czasowych: jak najszybciej;

•

określenia subiektywne: znaczący, istotny, stosowny, rozsądny;

•

wytyczne dające możliwość wyboru;

•

powiązanie z niezbyt dobrze znanymi standardami;

•

brak komunikacji pomiędzy operatorem i organem.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 151

2006-03-22 12:43:59

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

152

0D[ZT[D[BMOJB

žDJFLØX

4VSPXDF

(BSCPXBOJFTLØSTVSPXZDI

8ZLBŴD[BMOJB

4VSPXDF

(BSCPXBOJFTLØSTVSPXZDI

8ZLBŴD[BMOJB

0HSPE[FOJFHSBOJD[OF

3[FLB

1S[ZLBE o (BSCBSOJB

(SVOUZPSOF QMPOØX[VƒZXBTJŢ
XIPEPXMJžXJŴ5VUSBmBPCPSOJL[
DIMFXOJ

1PMFEPQSPEVLDKJ
XPPXJOZ5VUSBmBPCPSOJL
[DIMFXOJ

1PMBEPDIPXVXPMOPXZCJFHPXFHP
žXJŴ5VOJFTUPTVKFTJŢPCPSOJLB[
DIMFXOJ

#VEZOFLEMBžXJŴQS[FE
XZTZLŕEPS[FƑOJo
PEMFHFKPLN

-PDIZ

#JVSP

4JMPT
QBT[Z

;BCVEPXBOJB

HPTQPEBSD[FVƒZXBOF

'JMUS CJP

4LBEPCPSOJLB

-PDIZ

#JVSP

4JMPT

QBT[Z

;BCVEPXBOJB

HPTQPEBSD[FVƒZXBOF

D[ŢžDJPXPKBLPNBHB[ZO

VS[ŕE[FŴJQBT[

'JMUS CJP

4LBEPCPSOJLB

(SVOUOBMFƒŕDZEPGBSNZ

1S[ZLBE o )PEPXMBUS[PEZ
DIMFXOFK

#JVSPGBSNZ

-PDI

4JMPT
QBT[Z

1PNJFT[D[FOJBHPTQPEBSD[F
NBHB[ZOZQBT[JVS[ŕE[FŴ

'JMUS CJP

4LBEPCPSOJLB

-PDI

4JMPT

QBT[Z

4JMPT

QBT[Z

1PNJFT[D[FOJBHPTQPEBSD[F
NBHB[ZOZQBT[JVS[ŕE[FŴ

'JMUS CJP

4LBEPCPSOJLB

#SBLPHSPE[FOJB

1S[ZLBE o )PEPXMBUS[PEZ
DIMFXOFK

IPPC CALOSC.indd 152

2006-03-22 12:44:00

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

153

%FTUZMBSOJB

%PKS[FXBMOJB

.BHB[ZOZ

3P[MFXOJB

0HSPE[FOJF

,PUPXOJB

#JVSP

1BT[F
[XJFS[ŢDF

%FTUZMBSOJB

%PKS[FXBMOJB

.BHB[ZOZ

%PKS[FXBMOJB

.BHB[ZOZ

3P[MFXOJB

,PUPXOJB

#JVSP

1BT[F
[XJFS[ŢDF

1S[ZLBE o (PS[FMOJB
UFE[JFOOJF

;BLBE
GPSNBMEFIZEV

0HSPE[FOJF

;BLBEQZUXJØSPXZDI JOOZ
XBžDJDJFMOJƒ[BLBEVGPSNBMEFIZEV

%SFXOP

0QBEZ
ESFXOJBOF

&MFLUSPXOJB

;BLBEQZUXJØSPXZDI JOOZ
XBžDJDJFMOJƒ[BLBEVGPSNBMEFIZEV

%SFXOP

0EQBEZ

ESFXOJBOF

&MFLUSPXOJB

3VDIPNB
DZTUFSOB

3VSZ

1S[ZLBE o ;BLBEQSPEVLDKJ
GPSNBMEFIZEVJQZUXJØSPXZDI

3;&,"

8BHBJ
PDISPOB

,PNQMFLT
CJVSPXZ

;BNLOJŢUBTUSFGB
TQBMBOJBPEQBEØX

,PNQPTUPXOJB
OBTŕTJFEOJFK
GBSNJF

-JOJBLPMFKPXB

4USFGB
FLTQFEZDKJ
QBSLJOH
DJŢƒBSØXFL

$JŢDJFJ
NBHB[ZOPXBOJF
QSPEVLUØX
QBQJFSPXZDI

1BQJFSOJB

.BHB[ZOLSFEZJLSPDINBMV

1S[ZHPUPXBMOJBQVMQZ

.BHB[ZOTQSPT[LPXBOFKQVMQZ

QJFSXPUOFK

8851

$)1

1SPEVLDKB
DIFNJLBMJØX

$[ŢžDJPXB
TUVEOJB
DIPOOB

6[EBUOJBOJFXPEZ

3P[S[VDBOJFOBQPMBDI

4UVEOJBDIPOOB

3;&,"

1S[ZLBE 1BQJFSOJB

(>300 t dziennie)

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 153

2006-03-22 12:44:00

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

154

IV.9. Praktyczne problemy stosowania

procedur OOŚ, ze szczególnym
uwzględnieniem postępowań w sprawie
wniosków o dofinansowanie ze środków
publicznych i unijnych

9.1. Przedmiot przedsięwzięcia

Przygotowanie wniosku o dofinansowanie Przedsięwzięcia pn. „Zaopa-

trzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie – Faza III”.

9.2. Zakres przedsięwzięcia

•

Przesył ścieków kolektorami z lewej strony Wisły do Oczyszczalni
Czajka;

•

Modernizacja i rozbudowa Oczyszczalni Czajka wraz ze spalarnią
osadów;

•

Odprowadzanie ścieków z Oczyszczalni do odbiornika;

•

Inwestycje liniowe (wodociągi i kolektory odprowadzające ścieki).

9.3. Grupowanie zadań – I wersja

•

Przesył ścieków kolektorami z lewej strony Wisły do Oczyszczalni
Czajka – raport OOŚ;

•

Modernizacja i rozbudowa Oczyszczalni Czajka wraz ze spalarnią
osadów – raport OOŚ;

•

Odprowadzanie ścieków z Oczyszczalni do odbiornika – raport
OOŚ;

•

Inwestycje liniowe (wodociągi i kolektory odprowadzające ścieki)
– informacje o przedsięwzięciach.

;

8BOOZFMFLUSPMJUZD[OF

;CJPSOJL

)ZESPFMFLUSP
XOJB

4QBMBOJF
PEQBEØX

8BST[UBUZ

.BHB[ZO-1(

#JVSB

8BST[UBU
XŢHMPXZ

&OFSHJB
FMFLUSZD[OB[
TJFDJLSBKPXFK

.BHB[ZO

4ZTUFNZSFEVLDKJ

[BOJFD[ZT[D[FŴ

PEMFHPžŗLN

)ZESPFMFLUSP
XOJB

0HSPE[FOJF

;

8BOOZFMFLUSPMJUZD[OF

;CJPSOJL

)ZESPFMFLUSPXOJB

4QBMBOJF
PEQBEØX

)ZESPFMFLUSPXOJB

1S[ZLBE
8ZUBQJBOJF BMVNJOJVN

IPPC CALOSC.indd 154

2006-03-22 12:44:01

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

155

9.4. Grupowanie zadań – II wersja ostateczna

•

Przesył ścieków kolektorami z lewej strony Wisły do Oczyszczalni
Czajka – raport OOŚ obligatoryjny – zakres pełny, art. 52 POŚ;

•

Modernizacja i rozbudowa Oczyszczalni Czajka wraz ze spalarnią
osadów oraz z kolektorem odprowadzającym ścieki z Oczyszczal-
ni do odbiornika – raport OOŚ obligatoryjny – zakres pełny, art. 52
POŚ;

•

Inwestycje liniowe (wodociągi i kolektory odprowadzające ścieki)
– wniosek o ustalenie obowiązku i zakresu raportu – informacje
o przedsięwzięciach – zakres art. 49 POŚ.

9.5. Przejściowy charakter prawa

Zmiana w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r.

w sprawie określenia przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko(…) – do listy przedsięwzięć, które mogą wymagać sporządze-
nia raportu włączono sieci kanalizacyjne, którymi odprowadzane są ścieki.

9.6. Przesył ścieków na prawą stronę Wisły

• Procedura

OOŚ:

–

Złożenie wniosku o ustalenie warunków lokalizacji inwestycji
celu publicznego u Prezydenta Miasta (Naczelny Architekt Mia-
sta) wraz z raportem OOŚ;

–

Podanie do publicznej wiadomości informacji o planowanym
przedsięwzięciu i możliwości składania uwag i wniosków;

–

Wystąpienie Prezydenta Miasta do Wojewody i Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego o uzgodnienie warunków lokalizacji;

–

Rozpatrzenie przez Prezydenta wniosku inwestora wraz z uzgod-
nieniami urzędów, uwagami i wnioskami społeczeństwa;

–

Przeprowadzenie przez WIS rozprawy z udziałem społeczeń-
stwa;

–

Wydanie przez Prezydenta Miasta decyzji o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego;

–

Podanie do publicznej wiadomości informacji o wydaniu
decyzji.

9.7. Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni Czajka

wraz z kolektorem odprowadzającym ścieki do
odbiornika

• Procedura

OOŚ:

–

Złożenie wniosku o ustalenie warunków lokalizacji inwestycji
celu publicznego u prezydenta miasta (Naczelny Architekt Mia-
sta) wraz z raportem OOŚ;

–

Podanie do publicznej wiadomości informacji o planowanym
przedsięwzięciu i możliwości składania uwag i wniosków;

–

Wystąpienie Prezydenta Miasta do Wojewody i Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego o uzgodnienie warunków lokalizacji;

–

Rozpatrzenie przez Prezydenta Miasta wniosku inwestora wraz
z uzgodnieniami urzędów, uwagami i wnioskami społeczeń-
stwa;

–

Przeprowadzenie przez Wojewódzkiego Inspektora Sanitarne-
go rozprawy z udziałem społeczeństwa;

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 155

2006-03-22 12:44:02

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

156

–

Wydanie przez Prezydenta Miasta decyzji o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego;

–

Podanie do publicznej wiadomości informacji o wydaniu
decyzji.

9.8. Pozostałe inwestycje liniowe

• Procedura

OOŚ:

–

Złożenie wniosku o ustalenie warunków lokalizacji inwestycji
celu publicznego u Prezydenta Miasta (Naczelny Architekt Mia-
sta) wraz z informacjami o przedsięwzięciach (art. 49 POŚ);

–

Zwrócenie się Prezydenta Miasta do Powiatowego Inspektora
Sanitarnego o opinię, co do potrzeby sporządzania raportu dla
tego przedsięwzięcia i jego ewentualnego zakresu (prezydent
jest na prawach starosty);

–

Wydanie przez Powiatowego Inspektora Sanitarnego opinii
o braku konieczności wykonania raportu;

–

Wydanie przez Prezydenta Miasta postanowienia o braku po-
trzeby sporządzenia raportu;

–

Wystąpienie do Powiatowego Inspektora Sanitarnego o uzgod-
nienie lokalizacji inwestycji celu publicznego;

–

Wydanie przez Prezydenta Miasta decyzji o lokalizacji inwestycji
celu publicznego.

9.9. Udział społeczeństwa w procedurze OOŚ

• Informacje;
•

Udostępniona dokumentacja i materiały;

•

Wizyta w spalarni w Berlinie;

•

Strona internetowa programu konsultacji społecznych;

•

Informowanie za pomocą mediów;

•

Wystawa „Wisła będzie czystsza”;

•

Konkurs rysunkowy dla dzieci i młodzieży;

• Konsultacje:

–

Konsultacje ze społecznościami lokalnymi:

o Punkty konsultacyjno-informacyjne;
o Poczta klasyczna i elektroniczna, fora dyskusyjne;
o Spotkania z przedstawicielami interwenientów;
o Protest;

–

Konsultacje z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi:

o Przebieg konsultacji;
o Wyniki konsultacji i postulaty ekologów;

–

Konsultacje z organami administracji i samorządu:

o Konsultacje z burmistrzem i Radą Dzielnicy Białołęka;
o Konsultacje z radą m.st. Warszawy .

9.10. Problemy interpretacyjne

•

Jak stosować procedurę do bardzo dużych i złożonych projektów
– czy dzielić inwestycję na części – czy starać się przeprowadzać
procedurę kompleksowo;

•

W którym momencie występować o decyzję środowiskową, jeżeli
poszczególne fragmenty projektu są na różnych stopniach zaawan-
sowania;

IPPC CALOSC.indd 156

2006-03-22 12:44:02

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

157

•

Jak przedstawić efekt ekologiczny, jeżeli występuje on w innym
miejscu, a procedura „wariantu zaniechania” nie daje pełnych moż-
liwości porównania;

•

Czy możliwe jest opracowanie raportu dla oczyszczalni bez odpro-
wadzenia ścieków? (inne zadanie);

•

Jak przełamać obawy inwestora przed informowaniem społeczeń-
stwa i konsultacjami społecznymi.

9.11. Efekt

•

Uzyskanie dofinansowania na realizację projektu.

IV. 10. Pozwolenia zintegrowane problemy

lokalne – przypadki szczególne
interpretacje

•

Analiza wybranych problemów na przykładzie składowisk
odpadów;

• Dyskusja;
•

Wypełnianie ankiety o problemach lokalnych.

10.1. Wymagania techniczne dla składowisk odpadów

komunalnych

[1] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 24 marca

2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących loka-
lizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpo-
wiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. Nr 61,
poz. 549).

[2] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 9 grud-

nia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków
prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz.U. Nr 220,
poz.1858).

10.2. Składowiska odpadów komunalnych – problem

z interpretacją przepisów przy wydawaniu
pozwoleń zintegrowanych

•

Do czasu ukazania się ww. Rozporządzeń Ministra Środowiska usta-
lanie lokalizacji i dobór środków technicznych minimalizujących
oddziaływania na środowisko opierały się na doświadczeniach
osób biorących udział w projekcie, wynikach badań naukowych
oraz na metodach stosowanych w krajach rozwiniętych;

•

Prace związane z lokalizacją i budową składowisk mają charakter
długofalowy (od czasu wyboru lokalizacji do oddania składowiska
do użytkowania mija średnio 5 lat). Część składowisk została zloka-
lizowana i zaprojektowana przed wejściem w życie ww. rozporzą-
dzeń;

•

Budowa składowiska dzielona jest na etapy – kwatery.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 157

2006-03-22 12:44:02

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

158

PROBLEMY

•

Operator składowiska odpadów komunalnych nie może rozpocząć
eksploatacji obiektu bez posiadania pozwolenia na użytkowanie;

•

Pozwolenie na użytkowanie nie może zostać wydane przez wła-
ściwy organ administracji publicznej, bez uprzedniego uzyskania
przez operatora obiektu pozwolenia zintegrowanego;

•

W PZ określa się N D T, które minimalizują uciążliwość danej insta-
lacji na środowisko i umożliwiają najkorzystniejszą pod względem
ekonomicznym eksploatację instalacji;

•

W przypadku, gdy zaprojektowane i wybudowane składowiska nie
dotrzymują standardów narzuconych w ww. rozporządzeniu trud-
no mówić o zastosowaniu NDT.

Ze względu na wejście w życie rozporządzeń MŚ, nie było możliwe

zastosowanie nowych wymagań przy budowie kwatery I składowiska
w Przemyślu, m.in.:

•

miąższość naturalnej bariery geologicznej nie mniejsza niż 1 m przy
współczynniku filtracji k≤1,0 x 10-9 m/s i rozciągłości przekraczają-
cej obszar projektowanego składowiska odpadów (§5 pkt 2 ust.2,
pkt 3) – brak dokładnego rozpoznania geologicznego;

•

warstwa drenażowa o współczynniku filtracji k>1 x 10

-4

m/s i miąż-

szości rzeczywistej nie mniejszej niż 0,5 m (§5 pkt 5) – warstwa dre-
nażowa o miąższości 0,4 m i nieznanym współczynniku filtracji;

•

pomiary współczynnika filtracji dwiema metodami (§5 pkt 6) – sza-
cunkowe określenie współczynnika filtracji na podstawie rodzaju
gruntu (analiza granulometryczna);

•

lokalizacja składowiska na terenie o nachyleniu powyżej 10

(§3 pkt

1 ust.6) – występują nachylenia większe od zalecanych; w trakcie
rozbudowy przewidziano modelowanie stoku.

W odniesieniu do ww. wymagań Rozporządzenia sytuacja na skła-

dowisku w Szprotawie przedstawia się następująco:

•

wartość współczynnika filtracji gruntów podłoża do głębokości 6-8
m p.p.t., za wyjątkiem północnej części terenu składowiska wynosi
k=3,74 x 10-4 (obliczono wzorem Allena-Hazena);

•

grunty spoiste to: gliny zastoiskowe k=1 x10-5 – 1 x10-6 m/s, gliny
lodowcowe k=1 x 10-6 – 1 x 10-8 m/s;

•

miąższość warstwy drenażowej wynosi 0,4 m;

•

obliczenia współczynnika filtracji (wzorem Allena-Hazena) dokona-
no na podstawie wykonanych analiz granulometrycznych;

•

współczynniki filtracji gruntów spoistych określono na podstawie
tabeli nr 54 z „Hydrologii ogólnej” [Pazdro Z. & Kozerski B., 1990].

Przedstawione PRZYKŁADY pokazują, że istnieją wybudowane skła-

dowiska, ale nie przekazane do użytkowania (eksploatacji), lub aktualnie
realizowane są na podstawie ważnych pozwoleń na budowę, które nie
spełniają wymogów posiadania odpowiednich naturalnych lub sztucznych
barier geologicznych zapewniających ochronę wód podziemnych i po-
wierzchniowych przed zanieczyszczeniem.

W takich sytuacjach ze względu na nadrzędność zasady, że „prawo nie

może działać wstecz”, dochodzi w przypadku obiektów w trakcie budowy
lub zrealizowanych, a nie przekazanych do użytkowania do powstania po-
zornego konfliktu formalno – prawnego.

Ustawodawca przewidział możliwość odstępstwa od wytycznych doty-

czących lokalizacji składowiska zawartych w (§3 [1]) w przypadku, gdy wa-
runki zabudowy i zagospodarowania terenu ustalono przed dniem wejścia
w życie ww. rozporządzenia (§20 [1]).

IPPC CALOSC.indd 158

2006-03-22 12:44:03

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

159

Operator powstającego składowiska, dla którego pozwolenie na budo-

wę wydano przed dniem wejścia w życie rozporządzenia [1] nie ma obo-
wiązku stosowania wymienionych w rozporządzeniu środków technicznych
minimalizujących możliwość zanieczyszczenia środowiska (§5 [1]), o ile zo-
bowiąże się do przedstawienia analizy porealizacyjnej na bazie wyników
z monitoringu środowiska prowadzonego przez okres nie krótszy niż 2 lata
(§21 [1]).

W sytuacjach, o których wyżej mowa, w pozwoleniach na użytkowanie,

w oparciu o art. 59 ust. 2 ustawy Prawo Budowlane – organ określając wa-
runki użytkowania powinien zamieścić zobowiązanie dla zarządzającego
składowiskiem do:

•

prowadzenia przez okres nie krótszy niż dwa lata monitoringu in-
filtracji odcieków ze składowiska i jakości wód powierzchniowych
i podziemnych,

•

wykazania na podstawie monitoringu wielkości (lub braku) oddzia-
ływania składowiska na wody powierzchniowe i podziemne.

PYTANIA

Jak zdefiniować instalację i zakres pozwolenia zintegrowanego?

Czy można uzyskać pozwolenie zintegrowane dla składowisk wybu-
dowanych na bazie „starych praktyk”?

Jakie instrumenty minimalizujące możliwość wystąpienia znaczące-
go negatywnego oddziaływania na środowisko ma do dyspozycji
organ administracji publicznej?

Jakie środki należy zastosować w przypadku, gdy w wyniku analizy
porealizacyjnej stwierdzi się, że instalacja wpływa znacząco na śro-
dowisko?

Jaką drogę postępowania przyjąć dla istniejących inwestycji, gdzie
występują podobne problemy?

Jak zdefiniować instalację i zakres pozwolenia zintegrowanego?

•

Zgodnie z art.3 ust. 6 POŚ pod pojęciem instalacji rozumie się sta-
cjonarne urządzenie techniczne; zespół stacjonarnych urządzeń
technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem
prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jed-
nego zakładu lub budowle niebędące urządzeniami technicznymi
ani ich zespołami.

•

W przypadku składowisk mamy do czynienia z budowlą/budow-
lami wraz z przylegającymi infrastrukturą pomocniczą (budyn-
ki, urządzenia), która zapewnia prawidłowe gospodarowanie
odpadami.

•

PZ powinno obejmować swoim zakresem istniejące budowle (kwa-
tery) o znanych parametrach technicznych oraz infrastrukturę po-
mocniczą, wybudowaną na podstawie prawnie wydanych pozwo-
leń na budowę.

Czy można uzyskać pozwolenie zintegrowane dla składowisk wy-

budowanych na bazie „starych praktyk”?

•

W świetle przewidzianych przez ustawodawcę odstępstw zawar-
tych w §20-21 [1] wydaje się zasadnym, że dla wybudowanych na
podstawie prawnie wydanych pozwoleń na budowę składowisk
lub ich części (kwatery) właściwy organ administracji publicznej
może wydać pozwolenie zintegrowane.

CZĘŚĆ IV.

PREZENTACJE

IPPC CALOSC.indd 159

2006-03-22 12:44:03

MATERIAŁY SZKOLENIOWE DLA PRZEDSTAWICIELI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 „Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA”

160

Jakie instrumenty minimalizujące możliwość wystąpienia znaczą-

cego negatywnego oddziaływania na środowisko ma do dyspozycji
organ administracji publicznej?

•

Właściwy organ administracji publicznej wydający decyzję – po-
zwolenie na budowę – ma możliwość ustalania rozwiązań tech-
nicznych, biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa i lokalne
uwarunkowania społeczne i środowiskowe.

•

W przypadku, gdy pozwolenie na budowę zostało wydane, istnieje
małe pole manewru zmiany parametrów technicznych składowiska.

Jakie środki należy zastosować w przypadku, gdy w wyniku analizy

porealizacyjnej stwierdzi się, że instalacja wpływa znacząco na środo-
wisko?

•

Zgodnie z §21 [1] właściwy organ administracji publicznej może
dokonać oceny wpływu na środowisko instalacji na podstawie wy-
ników badań monitoringowych i analizy porealizacyjnej, do prze-
prowadzenia której zarządzający składowiskiem jest zobowiązany
po okresie nie krótszym niż dwa lata.

•

Właściwy organ administracji publicznej ma prawo modyfikować
zapisy w „Instrukcji eksploatacji składowiska”, do posiadania której
zarządzający składowiskiem jest zobowiązany.

•

Poprzez zmianę zapisów w „Instrukcji eksploatacji składowiska”
wydający decyzję może modyfikować organizację pracy na składo-
wisku w taki sposób, aby zminimalizować możliwości wystąpienia
znaczących negatywnych oddziaływań na środowisko.

•

W zależności od rodzaju i zasięgu oddziaływania istnieje wiele me-
tod minimalizacji negatywnego wpływu składowisk na środowisko.
Należy przy tym zaznaczyć, że ze względu na środowisko propa-
gacji zanieczyszczeń (najbardziej zagrożone środowisko gruntowo-
-wodne) wszelkie techniki redukujące zaistniałe zanieczyszczenia
są kosztowne.

•

Innym rozwiązaniem jest możliwość zastosowania progów toleran-
cji dla uzasadnionych odstępstw od ustalonych granicznych wiel-
kości emisyjnych oraz czasu ich stosowania (art.206 ust.2 pkt 3 POŚ)
– o ile zostaną wydane stosowne rozporządzenia.

Jaką drogę postępowania przyjąć dla istniejących inwestycji, gdzie

występują podobne problemy?

•

W przypadku składowisk budowanych lub wybudowanych na pod-
stawie ważnych pozwoleń na budowę, które nie spełniają parame-
trów zawartych w §3 i §5 [1], a które wymagają pozwolenia zinte-
growanego w celu uzyskania pozwolenia na użytkowanie właściwy
organ administracyjny powinien:

–

wydać pozwolenie zintegrowane dla całego składowiska prze-
widzianego w ważnym pozwoleniu na budowę, biorąc pod
uwagę możliwość odstępstwa zawartego w §20-21 [1];

–

wydać pozwolenie zintegrowane dla wybudowanej części skła-
dowiska przewidzianego w ważnym pozwoleniu na budowę,
biorąc pod uwagę możliwość odstępstwa zawartego w §20-21
[1]; dla pozostałych części składowiska obowiązywałyby nowe
parametry geotechniczne zawarte w §5 [1];

–

ustalić datę, od której nie można budować składowisk na pod-
stawie pozwolenia na budowę wydanego przed datą wejścia
w życie rozporządzenia [1].

IPPC CALOSC.indd 160

2006-03-22 12:44:03

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron