„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Andrzej Łaziński

Wykonywanie naprawy elementów nadwozi pojazdów
samochodowych 723[04].Z2.08

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Janusz Górny
mgr Leszek Ludwikowski




Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Andrzej Łaziński




Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[04].Z2.08
Wykonywanie naprawy elementów nadwozi pojazdów samochodowych, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych



















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

13

5.1. Budowa i elementy nadwozi samochodowych

13

5.1.1. Ćwiczenia

13

5.2. Spawanie i zgrzewanie metali

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

5.3. Narzędzia i urządzenia do naprawy nadwozi pojazdów samochodowych

18

5.3.1. Ćwiczenia

18

5.4. Pomiary geometrii charakterystycznych punktów nadwozi

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5. Metody naprawy nadwozi pojazdów samochodowych

22

5.5.1. Ćwiczenia

22

5.6. Zabezpieczenie antykorozyjne nadwozi

28

5.6.1. Ćwiczenia

28

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

30

7. Literatura

40

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych
723[04].

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ć

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

–

wykaz literatury.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego, metody projektu.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

723[04].Z2.06

Wykonywanie naprawy układów

chłodzenia, ogrzewania

i klimatyzacji

723[04].Z2.08

Wykonywanie naprawy

elementów nadwozi pojazdów

samochodowych

Schemat układu jednostek modułowych

723[04].Z2.01

Wykonywanie naprawy

silników samochodowych

723[04].Z2.02

Wykonywanie naprawy zespołów

napędowych

723[04].Z2

Obsługa i naprawa pojazdów

samochodowych

723[04].Z2.03

Wykonywanie naprawy układów

kierowniczych

723[04].Z2.07

Wykonywanie pomiarów

diagnostycznych silnika

723[04].Z2.04

Wykonywanie naprawy układów

hamulcowych

723[04].Z2.05

Wykonywanie naprawy podzespołów

układu nośnego

samochodów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

stosować zasady i przepisy: bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska,

–

posługiwać się dokumentacją techniczną związaną z wykonywanym zadaniem
zawodowym, instrukcjami obsługi, poradnikami, normami itp.

–

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami: ergonomii, bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

–

rozpoznawać i dobierać narzędzia i urządzenia do wykonania zadania,

–

zinterpretować wyniki pomiarów,

–

dobrać narzędzia do wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej,

–

scharakteryzować metody i techniki łączenia metali i materiałów niemetalowych,

–

wykonać typowe połączenia nierozłączne,

–

sprawdzać sprawność sprzętu oraz środków ochrony osobistej na stanowisku pracy,

–

udzielać pierwszej pomocy przedmedycznej,

–

obsługiwać komputer i urządzenia peryferyjne,

–

współpracować w grupie,

–

samodzielnie podejmować decyzje,

–

dokonywać oceny swoich umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

brać sposoby spawania i zgrzewania metali do naprawy nadwozi pojazdów
samochodowych,

–

obsłużyć urządzenia do spawania elektrycznego i gazowego,

–

przygotować części do spawania lub zgrzewania,

–

dobrać parametry spawania i zgrzewania,

–

dobrać metodę naprawy do rodzaju uszkodzenia nadwozia,

–

rozróżnić elementy składowe nadwozia,

–

wykonać demontaż i montaż elementów zdejmowanych nadwozia,

–

wykonać naprawę elementów nadwozia metodą spawania i zgrzewania,

–

dokonać zabezpieczenia antykorozyjnego elementów naprawianych,

–

wyjaśnić proces pomiaru bryły nadwozia,

–

przeprowadzić pomiar bryły nadwozia,

–

przestrzegać przepisów bhp i ochrony ppoż. podczas naprawy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

naprawy elementów nadwozi

pojazdów samochodowych 723[04].Z2.08

Temat: Metody naprawy nadwozi pojazdów samochodowych.

Cel ogólny: Wykonywanie napraw odkształconych powierzchni nadwozi pojazdów

samochodowych.

Po zakończeniu ćwiczeń uczeń powinien umieć:

−

zastosować różne sposoby podnoszenia samochodu,

−

obsłużyć podnośniki samochodowe,

−

zastosować części zamienne,

−

dokonać weryfikacji elementów nadwozia pod kątem możliwości naprawy bądź
wymiany,

−

określić zakres demontażu niezbędny do naprawy,

−

zastosować narzędzia blacharskie,

−

obsłużyć urządzenia blacharskie,

−

naprawić elementy nadwozia metodą wyklepywania blach za pomocą narzędzi
blacharskich,

−

naprawić elementy nadwozia metodą ściągania po krawędziach,

−

naprawić elementy nadwozia stosując urządzenia do wyciągania wgnieceń,

−

dokonać montażu elementów nadwozia,

−

ocenić poprawność wykonania naprawy blacharskiej.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu,

−

wykonywania prac zgodnie z zasadami bhp i ppoż.,

−

stosowania technologii napraw zapewniającą zachowanie czystości środowiska
naturalnego,

−

korzystania z literatury technicznej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

nadwozie pojazdu samochodowego lub jego elementy,

−

narzędzia i urządzenia blacharskie,

−

narzędzia ślusarskie,

−

przyrządy pomiarowe,

−

sprzęt ochrony osobistej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

literatura techniczna,

−

tekst przewodni.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4 osobowych.

Czas trwania zajęć: 6 godzin dydaktycznych.

Zadanie dla ucznia:
Dokonaj naprawy odkształconych powierzchni nadwozia. Podczas zajęć przestrzegaj
przepisów bhp i ppoż.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jakie znasz metody naprawy elementów nadwozia?
2. Jakie narzędzia i urządzenia będziesz potrzebował, aby wykonać naprawę odkształconych

elementów nadwozia?

3. Jakie znasz narzędzia do kształtowania blach?
4. Jakie znasz narzędzia do cięcia blach?
5. Jakie znasz narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane w blacharstwie samochodowym?
6. Jakie znasz narzędzia (urządzenia) do łączenia elementów?
7. Jakie znasz narzędzia (urządzenia) do usuwania wgnieceń metodą wypychania

i wyciągania?

8. Jakie zasadami należy kierować się przy wyklepywaniu blach?
9. Jaka jest kolejność czynności przy wyrównywaniu blach za pomocą ściągania

na krawędziach blach (termiczną) i kiedy należy tą metodę naprawy zastosować?

10. Jakie są ograniczenia w stosowaniu metody termicznej przy naprawach elementów

nadwozia?

Faza II. Planowanie
1. Uczniowie dokonują oględzin elementu (nadwozia) przeznaczonego do naprawy.
2. Uczniowie opracowują szczegółowy plan operacyjny wykonania naprawy. Określają

w szczególności:

−

metodę naprawy,

−

narzędzia i sprzęt pomiarowy,

−

narzędzia niezbędne do wykonania naprawy,

−

urządzenia niezbędne do wykonania naprawy,

−

kolejność czynności niezbędnych do wykonania naprawy,

−

wymagania bhp i ppoż. jakie powinny być spełnione podczas wykonywania
naprawy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie przedstawiają swoje szczegółowe plany działania nauczycielowi.
2. Jeżeli jest to konieczne nauczyciel dokonuje korekty.

Faza IV. Wykonanie
Zgodnie z uzgodnionym planem działania uczniowie wykonują naprawę zwracając w sposób
szczególny na:

−

organizację stanowiska pracy,

−

właściwy dobór narzędzi,

−

prawidłowe wykonanie pomiarów i porównanie wyników z danymi fabrycznymi,

−

przestrzeganie kolejności wykonywanych czynności,

−

prowadzenie ciągłej kontroli postępów naprawy i wprowadzaniu ewentualnych korekt
w planie działania,

−

kontrolę ostateczną wykonanej naprawy,

−

estetykę wykonanej naprawy,

−

przestrzeganie podczas pracy obowiązujących norm technicznych,

−

wykonywanie prac zgodnie z zasadami bhp i ppoż.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają poprawność wykonanej naprawy.
2. Nauczyciel sprawdza prawidłowość wykonanej naprawy.
3. Uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie.
4. Uczniowie sporządzaj sprawozdanie z ćwiczenia, gromadząc w ten sposób swoje

osiągnięcia.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania ćwiczenia sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie. Powinien wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone,
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłości.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena aktywności uczniów oraz poprawności wykonania przez nich
ć

wiczenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania ćwiczenia i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

naprawy elementów nadwozi

pojazdów samochodowych 723[04].Z2.08

Temat: Pomiary geometrii charakterystycznych punktów nadwozia.

Cel ogólny: Dokonanie pomiaru geometrycznych punktów nadwozia.

Po zakończeniu ćwiczeń uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać przyrządy i urządzenia pomiarowe wykorzystywane przy naprawach
powypadkowych nadwozi,

−

rozpoznać sposoby mocowania nadwozia do ramy naprawczej w zależności od modelu
pojazdu i stopnia uszkodzenia nadwozia,

−

zamocować nadwozie do ramy naprawczej,

−

posłużyć się przyrządami i urządzeniami pomiarowymi,

−

posłużyć się kartami pomiarowymi,

−

wykonać pomiary geometrycznych punktów nadwozia zgodnie z zasadami bhp,

−

zanalizować otrzymane wyniki pomiarów,

−

posłużyć się literaturą techniczną.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu,

−

wykonywania prac zgodnie z zasadami bhp i ppoż.,

−

stosowania technologii napraw zapewniającą zachowanie czystości środowiska
naturalnego,

−

korzystania z literatury technicznej.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:
–

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

–

podnośnik kolumnowy stanowiskowy,

–

rama naprawcza,

–

nadwozie pojazdu samochodowego,

–

mechaniczny system pomiarowy,

–

elektroniczny system pomiarowy,

–

narzędzia i urządzenia blacharskie,

–

narzędzia monterskie,

–

narzędzia ślusarskie,

–

sprzęt ochrony osobistej,

–

filmy dydaktyczne dotyczące budowy i obsługi systemów pomiarowych,

–

karty pomiarowe,

–

literatura techniczna,

–

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Formy organizacyjne pracy uczniów

−

uczniowie pracują w grupach 2–4 osobowych.

Czas trwania zajęć: 6 godzin dydaktycznych.

Zadanie dla ucznia:
Dokonaj pomiaru geometrycznych punktów nadwozia. Podczas zajęć przestrzegaj przepisów
bhp i ppoż.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:
1. Jakie znasz metody pomiaru nadwozi samochodowych?
2. Kiedy należy dokonywać pomiarów?
3. Jakie znasz systemy pomiarowe stosowane podczas napraw powypadkowych nadwozi?
4. W jaki sposób ustawiamy pojazd na ramie naprawczej?
5. Na czym polega wyzerowanie systemu pomiarowego?

Faza II. Planowanie
1. Uczniowie dokonują oględzin pojazdu samochodowego (nadwozia) przeznaczonego

do pomiaru. Podczas oględzin korzystają z karty pomiarowej pojazdu. Zwracają uwagę
na charakterystyczne punkty nadwozia (miejsca zamocowania do ramy naprawczej,
punkty pomiarowe).

2. Uczniowie opracowują szczegółowy plan operacyjny wykonania pomiarów. Określają

w szczególności:

−

sposób zamocowania,

−

punkty pomiarowe z karty pomiarowe,

−

kolejność czynności niezbędnych do wykonania pomiarów,

−

wymagania bhp i ppoż. jakie powinien spełniać podczas wykonywania pomiarów.

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie przedstawiają szczegółowe plany działania nauczycielowi.
2. Jeżeli jest to konieczne nauczyciel dokonuje korekty.

Faza IV. Wykonanie
Zgodnie z uzgodnionym planem działania uczniowie wykonują pomiary zwracając uwagę
w sposób szczególny na:

−

organizację stanowiska pracy,

−

właściwy dobór karty pomiarowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

−

prawidłowe i bezpieczne zamocowanie pojazdu na ramie naprawczej,

−

prawidłowe przygotowanie systemu pomiarowego do pracy,

−

prawidłowe wykonanie pomiarów i porównanie wyników z danymi fabrycznymi,

−

przestrzeganie kolejności wykonywanych czynności,

−

prowadzenie ciągłej kontroli postępów naprawy i wprowadzaniu ewentualnych korekt
w planie działania,

−

kontrolę ostateczną wykonanego pomiaru,

−

analizę otrzymanych wyników pomiarów i ustalają sposób i technologię naprawy,

−

wykonywanie prac zgodnie z zasadami bhp i ppoż.

Faza V. Sprawdzanie
1. Nauczyciel sprawdza prawidłowość wykonanego pomiaru.
2. Uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie.
3. Uczniowie sporządzaj sprawozdanie z ćwiczenia; gromadząc w ten sposób swoje

osiągnięcia.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania ćwiczenia sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłości.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć ocena aktywności uczniów i poprawności wykonania przez nich
ć

wiczenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania ćwiczenia i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5. ĆWICZENIA

5.1. Budowa i elementy nadwozi samochodowych

5.1.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj podstawowe rodzaje i cechy nadwozi samochodów osobowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób realizacji. Przygotować instrukcje do ćwiczeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać klasyfikacji nadwozi pojazdów samochodów,
2) opisać przeznaczenie nadwozi pojazdów samochodów,
3) zaprezentować efekty pracy grupy na forum klasy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni.

Ś

rodki dydaktyczne

−

rysunki nadwozi samochodowych,

−

tekst przewodni,

−

odtwarzacz wideo,

−

stanowisko multimedialne,

−

filmy dotyczące budowy i konstrukcji nadwozi samochodowych,

−

filmy dotyczące budowy i zasady działania: poduszek gazowych, ABS i ASR,

−

materiały drukowane,

−

tablica flip-chart,

−

katalogi „Samochody Osobowe Świata”,

−

foliogramy.

Ćwiczenie 2

Zidentyfikuj elementy konstrukcyjne nadwozia samochodowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób przeprowadzenia. Przygotować instrukcje do ćwiczeń oraz prezentacje elementów
nadwozia samochodowego. Uczniowie powinni zidentyfikować pokazane elementy lub
wskazać w nadwoziu samochodowym miejsce ich występowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zidentyfikować elementy konstrukcyjne nadwozia pojazdu samochodowego,
2) omówić rolę elementu jaką pełni w nadwoziu pojazdu,
3) zidentyfikować sposób połączenia elementu z nadwoziem,
4) wskazać w nadwoziu samochodowym miejsce ich występowania,
5) zaprezentować efekty pracy grupy na forum klasy,
6) dokonać oceny wykonania zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne

–

nadwozie samochodowe lub elementy nadwozia,

–

stanowisko multimedialne,

–

odtwarzacz video,

–

instrukcje stanowiskowe,

–

foliogramy,

–

tekst przewdoni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Spawanie i zgrzewanie metali

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj złącze spawając elementy z blachy St3S o grubości 0,8–2 mm w pozycji

podolnej układając spoinę ciągłą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, przygotować elementy stalowe do
spawania, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania zadania,
2) dobrać urządzenie spawalnicze osprzęt i sprzęt spawalniczy,
3) przygotować blachy do spawania,
4) wykonać złącze,
5) uporządkować stanowisko,
6) zaprezentować wykonane zadanie,
7) dokonać oceny wykonania zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

stanowisko do spawania,

−

sprzęt ochrony osobistej,

−

sprzęt pomocniczy do spawania,

−

blacha stalowa St3S o grubości 0,8–2 mm,

−

instrukcje stanowiskowe,

−

tekst przewodni.

Ćwiczenie 2

Wykonaj złącze (połączenie zakładkowe wytłoczki naprawczej i elementu nadwozia)

spawając elementy w pozycji PA (podolnej).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, przygotować elementy stalowe do
spawania, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania zadania,
2) dobrać urządzenie spawalnicze,
3) przygotować blachy do spawania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

4) wykonać złącze,
5) uporządkować stanowisko,
6) zaprezentować wykonane zadanie,
7) dokonać oceny wykonania zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

stanowisko do spawania,

−

sprzęt ochrony osobistej,

−

sprzęt pomocniczy do spawania,

−

blacha stalowa St3S o grubości 0,8–2 mm,

−

instrukcje stanowiskowe,

−

tekst przewodni.

Ćwiczenie 3

Wykonaj złącze zgrzewane łącząc blachy stalowe ocynkowane na zakładkę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, przygotować elementy stalowe do
spawania, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania zdania,
2) zastanowić się, jakie czynności związane z przestrzeganiem przepisów bhp i ppoż.

powinieneś podjąć podczas wykonywania połączenia zgrzewanego,

3) obsłużyć zgrzewarkę,
4) przygotować elementy blachy do zgrzewania,
5) dobrać parametry zgrzewania,
6) wykonać złącze zgrzewane,
7) zaprezentować efekty pracy na forum grupy uzasadniając celowość zastosowania

zgrzewania jako metody połączenia elementów wykonanych z blachy ocynkowanej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

stanowisko do zgrzewania,

−

sprzęt ochrony osobistej,

−

sprzęt pomocniczy do zgrzewania,

−

elementy nadwozia z blachy stalowej ocynkowanej do wykonania naprawy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

−

wytłoczka naprawcza,

−

instrukcje stanowiskowe,

−

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3. Narzędzia i urządzenia i do naprawy nadwozi pojazdów

samochodowych

5.3.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz narzędzia i urządzenia niezbędne do wykonania naprawy blacharskiej pokrywy

silnika polegającej na:
1. wycięciu uszkodzonego fragmentu,
2. wyprostowaniu miejsca cięcia,
3. przygotowaniu łaty,
4. dopasowaniu łaty,
5. sczepnym połączeniu łaty z pokrywą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, przygotować elementy stalowe do
spawania, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do wykonania zadania,
2) opracować technologię wykonania naprawy,
3) przeanalizować dokumentację techniczną urządzeń do naprawy nadwozi samochodowych,
4) dobrać do poszczególnych czynności odpowiednie urządzenia i narzędzia,
5) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi i dokumentacja urządzeń do naprawy nadwozi samochodowych,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flip-chart,

−

stanowisko multimedialne,

−

tekst przewodni,

−

foliogramy.

Ćwiczenie 2

Dobierz narzędzia i urządzenia niezbędne do wykonania naprawy blacharskiej

uszkodzonej podłużnicy pojazdu.

Rysunek do ćwiczenia [opracowanie własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, przygotować elementy stalowe do
spawania, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do przygotowania podłużnicy,
2) dobrać narzędzia do wykonania naprawy,
3) przeanalizować dokumentację techniczną urządzeń do naprawy nadwozi samochodowych,
4) dobrać urządzenia, narzędzia i sprzęt ochrony indywidualnej,
5) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi i dokumentacja urządzeń i narzędzi do naprawy nadwozi samochodowych,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flip-chart,

−

stanowisko multimedialne

−

tekst przewodni,

−

foliogramy,

−

filmy wideo.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Pomiary geometrii charakterystycznych punktów nadwozi

5.4.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar kontrolny płyty podłogowej przy użyciu listwy pomiarowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, przygotować elementy stalowe do
spawania, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do wykonania zadania,
2) dobrać niezbędne narzędzia, urządzenia i sprzęt,
3) przygotować pojazd samochodowy do pomiarów,
4) dobrać chwyty mocujące,
5) zamocować nadwozie pojazdu na podnośniku zgodnie z instrukcją obsługi urządzenia,
6) przygotować urządzenie pomiarowe do pracy,
7) dokonać pomiaru płyty podłogowej,
8) porównać uzyskane wyniki pomiarów z kartą pomiarową nadwozia,
9) uporządkować stanowisko pracy,
10) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

uszkodzone nadwozie samochodowe,

−

listwa pomiarowa,

−

karty pomiarowe,

−

podnośnik przejezdny,

−

kliny zabezpieczające,

−

podstawki zabezpieczające,

−

szczotki druciane ręczne,

−

instrukcje stanowiskowe,

−

komplet narzędzi blacharskich,

−

instalacja pneumatyczna,

−

klucze pneumatyczne,

−

tekst przewodni.

Ćwiczenie 2

Wykonaj pomiar geometrii punktów nadwozia samochodowego z użyciem ramy

kontrolno-pomiarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, zwrócić uwagę na dokładność
i staranność wykonywanych pomiarów, od których będzie zależało bezpieczeństwo
poruszania się pojazdu samochodowego, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania
ć

wiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do wykonania zadania,
2) dobrać niezbędne narzędzia, urządzenia i sprzęt,
3) przygotować pojazd samochodowy do pomiarów,
4) dobrać odpowiednią kartę pomiarową nadwozia,
5) zamocować nadwozie na ramie kontrolno-pomiarowej,
6) przygotować system pomiarowy do wykonania pomiarów,
7) wykonać poprawne pomiary punktów geometrycznych nadwozia,
8) porównać otrzymane wyniki z kartą pomiarową,
9) dokonać analizy wyników,
10) uporządkować stanowisko pomiarowe,
11) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

nadwozie samochodowe lub pojazd samochodowy,

−

urządzenie ramowe,

−

system pomiarowy geometrii nadwozia,

−

baza danych geometrii nadwozi samochodów,

−

kliny zabezpieczające,

−

podstawki zabezpieczające,

−

ś

rodki ochrony osobistej,

−

literatura techniczna,

−

karty pomiarowe nadwozi,

−

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.5. Metody naprawy nadwozi pojazdów samochodowych

5.5.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wymień błotniki w pojeździe samochodowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i sposób wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń, przygotować nadwozie
samochodowe i błotniki samochodowe do wykonania ćwiczenia, omówić zasady bhp i ppoż.
podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności i narzędzia potrzebne do wykonania zadania,
2) zaplanować narzędzia, urządzenia i sprzęt niezbędny do wykonania zadania,
3) dobrać odpowiednie narzędzia i urządzenia,
4) przygotować pojazd samochodowy do wykonania zdania,
5) dokonać demontażu błotnika,
6) zabezpieczyć antykorozyjnie błotnik przeznaczony do zamontowania,
7) zamontować błotnik,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

pojazd samochodowy,

–

instrukcje stanowiskowe,

–

urządzenia do zgrzewania,

–

urządzenia do spawania,

–

sprzęt ochrony osobistej,

–

komplet narzędzi ślusarskich,

–

komplet narzędzi blacharskich,

–

instalacja pneumatyczna,

–

klucze pneumatyczne,

–

kliny pod koła,

–

pokrowce ochronne,

–

szczotki druciane,

–

zestaw do zabezpieczania antykorozyjnego,

–

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Ćwiczenie 2

Wymień pokrywę komory silnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Należy zwrócić uwagę na dokładność wyregulowania położenia
pokrywy silnika w komorze silnika tak, aby po obu stronach pokrywy były jednakowe
szczeliny między pokrywą a komorą silnika, co warunkuje prawidłowe zamykanie.
Mechanizm zamykania pokrywy może być różny w samochodach różnych marek i dlatego
uczeń musi kierować się wskazówkami zawartymi w instrukcjach naprawy. Uczeń musi
pamiętać o zakonserwowaniu mechanizmu przewidzianymi do tego celu środkami.
Nauczyciel powinien przygotować instrukcje do ćwiczeń oraz nadwozie samochodowe do
wykonania ćwiczenia. Omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opisać stanowisko pracy i jego wyposażenie do wykonania zadania,
2) zastanowić się, jakie czynności związane z przestrzeganiem przepisów bhp i ppoż.

powinieneś podjąć podczas wykonywania naprawy odkształconych powierzchni nadwozia,

3) zaplanować czynności i narzędzia potrzebne do wykonania w ćwiczenia,
4) dobrać odpowiednie narzędzia i urządzenia,
5) stosować przepisy bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia,
6) przygotować pojazd samochodowy lub jego elementy do wykonania ćwiczenia,
7) dokonać demontażu pokrywy komory silnika,
8) zamontować pokrywę komory silnika,
9) wyregulować pokrywę komory silnika zgodnie z instrukcją naprawy,
10) wyregulować i zakonserwować mechanizm zamykania pokrywy komory silnika,
11) po wykonaniu ćwiczenia uporządkować stanowisko pracy,
12) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

pojazd samochodowy,

−

instrukcje stanowiskowe,

−

komplet narzędzi monterskich,

−

narzędzia ślusarskie,

−

sprzęt ochrony osobistej,

−

instalacja pneumatyczna,

−

klucze pneumatyczne,

−

kliny pod koła,

−

pokrowce ochronne,

−

szczotki druciane,

−

zestaw elementów złącznych,

−

zapinki nadwozia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

−

czyściwo,

−

papier ścierny,

−

materiały konserwujące,

−

tekst przewodni.

Ćwiczenie 3

Napraw odkształcone powierzchni nadwozia metoda wyklepywania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń oraz nadwozie samochodowe lub
jego elementy do wykonania ćwiczenia, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania
ć

wiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do wykonania zadania,
2) zaplanować narzędzia, urządzenia i sprzęt niezbędny do wykonania zadania,
3) dobrać odpowiednie narzędzia i urządzenia,
4) stosować przepisy bhp i ppoż. podczas wykonywania zadania,
5) przygotować pojazd samochodowy lub jego elementy do wykonania zadania,
6) dokonać prostowania odkształconych powierzchni,
7) wyciąć uszkodzone fragmenty nie nadające się do naprawy,
8) przygotować elementy do wstawienia ubytków nadwozia,
9) wstawić ubytki nadwozia,
10) zabezpieczyć antykorozyjnie po wykonaniu naprawy,
11) uporządkować stanowisko pracy,
12) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

pojazd samochodowy lub elementy nadwozia samochodowego,

–

instrukcje stanowiskowe,

–

sprzęt ochrony osobistej,

–

urządzenia do zgrzewania,

–

urządzenia do spawania,

–

komplet narzędzi monterskich,

–

komplet narzędzi blacharskich,

–

nożyce do cięcia blach,

–

przyrządy pomiarowe,

–

narzędzia do trasowania,

–

instalacja pneumatyczna,

–

klucze pneumatyczne,

–

kliny pod koła,

–

pokrowce ochronne,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

–

szczotki druciane,

–

zestaw do zabezpieczania antykorozyjnego,

–

tekst przewodni.

Ćwiczenie 4

Naprawy elementów nadwozia poprzez wstawienie łaty.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i sposób wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń oraz nadwozie samochodowe do
wykonania ćwiczenia, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do wykonania zadania,
2) zaplanować narzędzia, urządzenia i sprzęt niezbędny do wykonania zadania,
3) dobrać odpowiednie narzędzia i urządzenia,
4) przygotować pojazd samochodowy lub jego elementy do wykonania zadania,
5) wytrasować wymieniany fragment elementu nadwozia,
6) wyciąć uszkodzony fragment elementu nadwozia,
7) przygotować łatę do wstawienia,
8) wstawić łatę w miejsce usuniętego fragmentu,
9) sprawdzić jakość wykonanej pracy,
10) zabezpieczyć antykorozyjnie element nadwozia po wykonaniu naprawy,
11) uporządkować stanowisko pracy,
12) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

pojazd samochodowy lub element nadwozia samochodowego,

–

instrukcje stanowiskowe,

–

urządzenia do zgrzewania,

–

urządzenia do spawania,

–

sprzęt ochrony osobistej,

–

komplet narzędzi monterskich,

–

komplet narzędzi blacharskich,

–

piła nadwoziowa,

–

przyrządy pomiarowe,

–

instalacja pneumatyczna,

–

klucze pneumatyczne,

–

kliny pod koła,

–

pokrowce ochronne,

–

szczotki druciane,

–

zgrzewarka,

–

zestaw do zabezpieczania antykorozyjnego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

–

literatura techniczna,

–

tekst przewodni.

Ćwiczenie 5

Napraw nadwozie na ramie kontrolno-pomiarowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Przygotować instrukcje do ćwiczeń oraz nadwozie samochodowe do
wykonania ćwiczenia. Omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do wykonania zadania,
2) zaplanować narzędzia, urządzenia i sprzęt niezbędny do wykonania zadania,
3) dobrać odpowiednie narzędzia i urządzenia,
4) przygotować pojazd samochodowy do wykonania zadania,
5) zamocować pojazd samochodowy na ramie kontrolno-pomiarowej,
6) przygotować urządzenie do wyciągania nadwozia zgodnie z instrukcja,
7) przygotować system pomiarowy do pracy,
8) dokonać niezbędnych pomiarów,
9) określić kierunki wyciągania,
10) wyciągać punkty nadwozia w wyznaczonych kierunkach,
11) obsługiwać urządzenie,
12) kontrolować przemieszczanie się geometrycznych punktów nadwozia,
13) sprawdzić położenie punktów nadwozia z danymi producenta,
14) uporządkować stanowisko pracy,
15) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

pojazd samochodowy,

–

instrukcje stanowiskowe,

–

sprzęt ochrony osobistej,

–

rama do wyciągania punktów nadwozia,

–

mechaniczny system pomiarowy geometrii nadwozia,

–

elektroniczny system pomiarowy geometrii nadwozia z wyposażeniem,

–

bazy danych geometrii nadwozi pojazdów samochodowych,

–

komplet narzędzi monterskich,

–

komplet narzędzi blacharskich,

–

instalacja pneumatyczna,

–

klucze pneumatyczne,

–

piła nadwoziowa,

–

urządzenia do cięcia plazmą,

–

zgrzewarka,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

–

rozpieracze hydrauliczne

–

ksiązki o naprawach blacharskich,

–

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

5.6. Zabezpieczenie antykorozyjne nadwozi

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj nadwozie samochodowe (lub jego element w zależności od wyposażenia

stanowiska dydaktycznego) do zabezpieczenia antykorozyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Przygotować instrukcje do ćwiczeń oraz nadwozie samochodowe lub
jego elementy do wykonania ćwiczenia. Omówić zasady bhp i ppoż podczas wykonywania
ć

wiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opisać stanowisko pracy i jego wyposażenie do wykonania zadania,
2) zastanowić się, jakie czynności związane z przestrzeganiem przepisów BHP i ppoż.

powinieneś podjąć podczas przygotowani do zabezpieczania antykorozyjnego,

3) przygotować

nadwozie

samochodowe

lub

jego

element

do

zabezpieczenia

antykorozyjnego,

4) uporządkować stanowisko pracy,
5) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

nadwozie samochodowe lub elementy nadwozia,

−

podnośnik kolumnowy stanowiskowy lub wywrotnica (kołyska),

−

kliny zabezpieczające,

−

podstawki zabezpieczające,

−

urządzenie do mycia nadwozia lub jego elementów,

−

komplet wkrętaków,

−

komplet kluczy płaskich, oczkowych, nasadowych,

−

szczotki druciane ręczne,

−

zestaw papierów ściernych i płótna ściernego,

−

instrukcje stanowiskowe,

−

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Ćwiczenie 2

Dokonaj zabezpieczenia antykorozyjnego nadwozia samochodowego (lub jego elementów

w zależności od wyposażenia stanowiska dydaktycznego) do zabezpieczenia antykorozyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić jego zakres

i techniki wykonania, przygotować instrukcje do ćwiczeń oraz nadwozie samochodowe lub

jego elementy do wykonania ćwiczenia, omówić zasady bhp i ppoż. podczas wykonywania
ć

wiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować czynności niezbędne do wykonania zadania,
2) zaplanować wyposażenie stanowiska w niezbędne narzędzia i urządzenia,
3) przygotować pojazd samochodowy do wykonania zdania,
4) wykonać zabezpieczenie antykorozyjne nadwozia samochodowego lub jego elementów,
5) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

nadwozie samochodowe lub elementy nadwozia,

−

podnośnik kolumnowy stanowiskowy lub wywrotnica (kołyska),

−

wzierniki o różnej długości końcówek,

−

pistolety i urządzenia pneumatyczne do natrysku środków ochrony czasowej,

−

komplety dysz,

−

kliny zabezpieczające,

−

podstawki zabezpieczające,

−

wiertarka ręczna,

−

komplet wierteł,

−

komplet wkrętaków,

−

komplet kluczy płaskich, oczkowych, nasadowych,

−

szczotki druciane ręczne,

−

zestaw papierów ściernych i płótna ściernego.

−

zestaw środków antykorozyjnych,

−

zestaw środków do usuwania zabrudzeń,

−

zatyczki do otworów technologicznych,

−

ś

rodki ochrony osobistej,

−

czyściwo,

−

instrukcje dotyczące zabezpieczenia antykorozyjnego nadwozia lub jego elementów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST
Test do jednostki modułowej „Wykonywanie naprawy elementów nadwozi
pojazdów samochodowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–3, 5, 7, 9, 10, 14–20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 6, 8, 11–13 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz do odpowiedzi:

1. d, 2. a, 3. b, 4. d, 5. b, 6. b, 7. b, 8. b, 9. b, 10. b, 11. b,

12. b, 13. b, 14. d, 15. a, 16. b, 17. b, 18. c, 19. c, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Rozpoznać rodzaje nadwozi samochodów
osobowych.

A

P

d

2. Dobrać metodę naprawy.

B

P

a

3.

Sklasyfikować nadwozia pojazdów
samochodowych.

A

P

b

4. Dobrać rodzaj naprawy do określonego zadania.

C

PP

d

5.

Rozpoznać rodzaje nadwozi pojazdów
samochodowych.

B

P

b

6. Przygotować elementy do rozłączania.

C

PP

b

7. Odczytać wskazania z suwmiarki.

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

8. Odczytać wskazania z mikrometru.

C

PP

b

9. Zastosować przepisy bhp na stanowisku pracy.

A

P

b

10. Rozpoznać narzędzia blacharskie.

C

P

b

11. Rozpoznać narzędzia blacharskie.

C

PP

b

12.

Przygotować urządzenia naprawcze do
wykonania zadania.

C

PP

b

13. Rozpoznać rodzaj napraw blacharskich.

C

PP

b

14. Dobrać elektrodę do spawania.

B

P

d

15. Dobrać metodę naprawy blacharskiej.

C

P

a

16.

Dobrać rodzaj blachy do wykonywanej
naprawy.

A

P

b

17. Dobrać narzędzia do wykonywanego zadania.

C

P

b

18. Udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej.

B

P

c

19. Udzielaić pierwszej pomocy przedmedycznej.

B

P

c

20. Rozpoznać rodzaje gaśnic przeciwpożarowych.

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących odwzorowywania elementów maszyn. Zadania są

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Czas trwania testu – 45 minut.
9. Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu

wynosi 20 pkt.

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości

i umiejętności, jakie zostały ukształtowane w wyniku zorganizowanego procesu kształcenia w
jednostce modułowej 723[04].Z2.08 Wykonywanie naprawy elementów nadwozi pojazdów
samochodowych.

Spróbuj swoich sił. Pytania nie są trudne i jeżeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz

odpowiedzi.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Cechą wspólną nadwozi samochodów osobowych typu: liftback, hatchback i kombi jest

a) płaska podłoga bagażnika.
b) umieszczenie drzwi w tylnej nadwozia.
c) kształt tylnej części nadwozia.
d) wagonowy układ nadwozia.

2. Przy naprawie pękniętego zderzaka wykonanego z termoplastycznego tworzywa

sztucznego zastosujesz
a) spawanie.
b) nitowanie.
c) szpachlowanie.
d) łączenie elementami śrubowymi.

3. Wskaż nadwozie dwubryłowe

4. Podczas napraw powypadkowych nowoczesnych nadwozi samochodowych należy

unikać przegrzania blach karoseryjnych, bo może to w znacznym stopniu obniżyć ich
własności

wytrzymałościowe.

Połączenia

elementów

nadwozia

najkorzystniej

wykonywać metodą
a) spawania gazowego.
b) zgrzewania punktowego.
c) spawania w osłonie dwutlenku węgla (MAG).
d) lutowania twardego metodą MIG.

5. Na rysunku przedstawiono nadwozie

a) ramowe.
b) samonośne szkieletowe.
c) samonośne skorupowe.
d) samonośne z ramą szczątkową.

a)

b)

c)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

6. Połączenie zgrzane punktowo powinno rozłączać się

a) stosując przecinak i młotek.
b) stosując odwiertak do zgrzein.
c) stosując piłę taśmową.
d) przy użyciu palnika acetylenowo-tlenowego.

7. Długość elementu zmierzonego suwmiarką wynosi

a) 11,9 mm.
b) 119,6 mm.
c) 11,9 cm.
d) 121,4 cm.

8. Grubość blachy zmierzona mikrometrem wynosi

a) 6,49 mm.
b) 6,69 mm.
c) 6,71 mm.
d) 7,19 mm.

9. Podczas zgrzewania należy stosować

a) okulary chroniące przed szkodliwym działaniem łuku.
b) rękawice skórzane chroniące przed gorącymi odpryskami.
c) ochraniacze słuchu.
d) ochronę głowy.

10. Łyżką do prostowania (klepadłem) nazywamy

a) młotek z napędem mechanicznym.
b) narzędzie zastępujące kowadełko w miejscach trudno dostępnych.
c) potocznie imadło blacharskie.
d) czołową powierzchnię młotka.

11. Do prostowania blach i wygładzania fałd służą młotki

a) rozklepaki.
b) równaki.
c) obrębiaki.
d) gładziki.

12. Linka stalowa zaznaczona na rysunku

a) ma za zadanie zabezpieczać szczękę przed zsunięciem się z miejsca zamocowania,
b) ma za zadanie zabezpieczyć obsługującego przed uderzeniem łańcuchem i szczęką

w przypadku zsunięcia się szczęki z miejsca zamocowania i stosowanie jej jest
bezwzględnie konieczne.

c) jest niepotrzebnie zamocowana do nadwozia.
d) przejmuje część siły naciągu po naprężeniu łańcucha.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

13. Metoda wycinkowa napraw polega na

a) wymianie

kompletnych

części

nadwozia.

b) stosowaniu

specjalnych

wytłoczek

naprawczych (np. część nadkola) lub
łataniu kawałkami blachy.

c) częściowej naprawie tylko elementów

struktury nadwozia.

d) naprawianiu elementu z zachowaniem

określonej kolejności wykonywanych
czynności.

14. Elektrody cienko otulone stosuje się przeważnie do spawania

a) prac montażowych.
b) blach cienkich.
c) blach grubych.
d) w osłonie gazów ochronnych.

15. Nieznaczne wgniecenie poszycia progu można usunąć

a) stosując łyżkę do prostowania oraz młotek blacharski i wykorzystując otwory

technologiczne wyklepać uszkodzenie.

b) stosując metodę wycinkową wymienić uszkodzony fragment.
c) rozłączyć wytłoczki i stosując wyklepywanie z użyciem kowadełka i młotka.
d) stosując metodę ściągania po krawędziach.

16. Blacha do wykonania łaty w błotniku nadwozia

a) musi charakteryzować się tylko dobrą tłocznością.
b) musi być wykonana ze stali o tych samych własnościach mechanicznych co blacha

błotnika.

c) może być to dowolna blacha stalowa.
d) musi być to blacha ze stali o podwyższonej wytrzymałości.

17. Do wykonania łaty w błotniku będą potrzebne

a) bramka pomiarowa.
b) nożyce do blach lub piła nadwoziowa.
c) prasa i młotek gładzik.
d) listwa pomiarowa.

18. W przypadku poszkodowanego porażonego prądem elektrycznym w pierwszej kolejności

należy
a) ułożyć poszkodowanego na boku.
b) wykonać masaż serca.
c) odłączyć dopływ prądu.
d) wykonać sztuczne oddychanie.

19. W razie podejrzenia u poszkodowanego urazu kręgosłupa przed przybyciem lekarza należy

a) ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej.
b) położyć poszkodowanego na brzuchu.
c) unikać zmiany ułożenia poszkodowanego.
d) ułożyć poszkodowanego w pozycji półsiedzącej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

20. Do gaszenia płonącego paliwa (benzyny) należy użyć gaśnicy oznaczonej symbolami

zawierającymi literę
a) A.
b) B.
c) C.
d) E.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie naprawy elementów nadwozi pojazdów samochodowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Test „próba pracy”

Test jest przewidziany jako „próba pracy”.

Zadanie: Dokonaj wymiany pokrywy komory silnika

KARTA OCENY UCZNIA

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonana przez ucznia

Punkty

Waga

*

Wynik

1.

Analizowanie dokumentacji zadania.

0,5

2.

Organizowanie stanowiska pracy.

0,6

3.

Dobieranie narzędzi i przyrządów do wykonania
zadania.

0,7

4.

Zdemontowanie mechanizmu zamka pokrywy komory
silnika.

0,8

5.

Zdemontowanie pokrywy komory silnika.

0,8

6.

Zdemontowanie wygłuszenia komory silnika.

0,8

7.

Zamontowanie mechanizmu zamka pokrywy komory
silnika.

0,8

8.

Zamontowanie pokrywy komory silnika.

0,8

9.

Zamontowanie wygłuszenia komory silnika.

0,8

10.

Wyregulowanie zamka pokrywy komory silnika.

0,8

11.

Utrzymywanie ładu i porządku podczas wykonywania
ć

wiczenia.

0,7

12.

Porządkowanie stanowiska pracy.

0,3

13.

Przestrzeganie przepisów bhp p.poż i ochrony
ś

rodowiska.

0,9

14.

Zaprezentowanie wykonanego ćwiczenie.

0,5

* Waga poszczególnych umiejętności w całości wykonywanego zadania

Klucz oceniania

10 pkt. – czynność wykonana bezbłędnie,
8 pkt. –

drobne nieprawidłowości w wykonaniu czynności, ogólnie czynność wykonana
bezbłędnie,

6 pkt. –

w wykonaniu czynności wystąpiło kilka błędów, które naprawiono,

4 pkt. –

najważniejsze elementy danej czynności zostały wykonane, jednak wymagało to
dokonania wielu poprawek,

0 pkt. –

czynność wykonana błędnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

Propozycja sposobu przeliczania punktów na oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych

punktów

Niedostateczny

poniżej 35

Dopuszczający

36–47

Dostateczny

48–54

Dobry

55–72

Bardzo dobry

73–84

Celujący

85–90

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę ocenienia wykonywanych czynności, jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu „próba pracy”.
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Przygotuj narzędzia monterskie i blacharskie różnego rodzaju, aby uczeń mógł dokonać

wyboru.

8. Przygotuj akcesoria potrzebne do wykonani zadania.
9. Przygotuj samochód osobowy do wykonania zadania.
10. Rozdaj uczniom Instrukcje do wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas

przeznaczony na wykonanie zadania.

11. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

12. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia.

13. Wpisz do karty oceny wyniki przeprowadzonego testowania.
14. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które

sprawiły uczniom największe trudności.

15. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
16. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z dokumentacją zadania.
3. Test „próba pracy” oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość.

4. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
5. Oceń poprawność wykonanych operacji.
6. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
7. Po zakończonym zadaniu uporządkuj stawisko pracy.
8. Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia.
9. Na wykonanie zadania masz 180 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja z dokumentacją zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

7. LITERATURA

1. Jarmoszczuk S.: Spawanie metodą MAG, WSiP, Warszawa 1996.
2. Katalogi produktów firmy: Autorobot, Car-o-liner, Chief
3. Mistur L.: Spawanie w osłonie gazów oraz zasady szkolenia i egzaminowania spawaczy

według Europejskiej Federacji Spawalniczej, (EWF) KaBe, Krosno 2000

4. Mistur L.: Spawanie gazowe i elektryczne, WSiP, Warszawa 1991
5. Szenejko W.: Blacharstwo. Usługi motoryzacyjne, WKiŁ, Warszawa 1981
6. Tobota A.: Naprawy powypadkowe nadwozi, a bezpieczeństwo, Nawigator nr 9, Wrocław 1998
7. Wielgoławski W.: Kształtowanie blach wczoraj i dziś cz. 1, Auto Moto Serwis 7-8/2005
8. Wielgoławski W.: Stan bhp w blacharni, Auto Moto Serwis 3/2006
9. Wielgoławski W.: Ochrona przed korozja, Nowoczesny warsztat 9/2006
10. Wielgoławski W.: Konserwacja samochodów, Nowoczesny warsztat 2/2006,
11. Wielgoławski W.: Karoserie energochłonne, Auto Moto Serwis 5/2006
12. Wielgoławski W.: Nowe blachy w nadwoziu, Auto Moto Serwis 10/2005
13. Klasyfikacja nadwozi, Zespół Redakcyjny Auto Moto Serwis 9/2000
14. Konstrukcje nadwozi pojazdów drogowych, Zespół Redakcyjny auto EXPERT 9/2002
15. Naprawy poszycia nadwozia, Zespół Redakcyjny auto EXPERT 12/2000
16. Nowoczesne materiały nadwoziowe, Zespół Redakcyjny auto EXPERT 6/2000
17. www.autocomplex.pl

18. www.automotoserwis.com.pl

19. www.lakiernik.com.pl

20. www.longus.pl

21. www.warsztat.pl