Konspekt 6 – cz. II

Badania socjologiczne należy prowadzić według głównych etapów procesu badawczego:

1. sformułowanie problemu badawczego
2. wysunięcie hipotez, dobór zmiennych i ich operacjonalizacja,
3. przygotowanie narzędzi badawczych
4. dobór próby
5. badania pilotażowe
6. realizacja badań empirycznych
7. opracowanie danych i uogólnianie wyników badań.

Hipotezy ogólne i szczególne

Operacjonalizacja polega na

przedstawianiu pojęć i terminów teoretycznych

w kategoriach operacyjnych, tzn. poprzez terminy posiadające jednoznaczny sens
empiryczny, bądź też poprzez czynności, jakie należy wykonać , aby zbadać dane
zjawisko

Wskaźnik w socjologii to zjawisko, na podstawie zaistnienia którego wnioskuje się
z określonym prawdopodobieństwem o zaistnieniu innego zjawiska

3 rodzaje wskaźników:

1) empiryczne
2) definicyjne
3) inferencyjne

Kwestionariusz uprzednio przygotowany, podporządkowany celom badawczym zbiór
pytań: wprowadzających, o fakty, o opinie, o motywy, rozstrzygnięcia, sondujących,
metryczkowe

Ankieta: służy gromadzeniu materiału o charakterze ilościowym, stosuje się do badania
dużych zbiorowości w krótkim czasie, są stosunkowo tanie i pozwalają na częste
stosowanie w badaniach opinii publicznej: audytoryjna, prasowa, pocztowa ,radiowa,
rozdawana, telefoniczna.

Dobór próby badawczej: losowy i celowy

Pilotaż to próbne badanie przeprowadzone na niewielkiej próbie badanych w celu
sprawdzenia i udoskonalenia przygotowanego narzędzia badawczego oraz pogłębienia
wiedzy o badanych zjawiskach.

Wywiad
Polega na bezpośredniej rozmowie badacza z badanym, w której respondent proszony
jest o udzielenie odpowiedzi na szereg zadawanych mu pytań. Rozmowa jest skierowana
na określony problem, który stanowi przedmiot jego badań.

Rodzaje: skategoryzowany i swobodny


Obserwacja socjologiczna – technika badawcza mogąca służyć zarówno w badaniach
ilościowych, jak i jakościowych. Wyróżnia się obserwację:
- uczestniczącą i nieuczestniczącą,
- jawną i ukrytą,
- kontrolowana i niekontrolowana.

Badania terenowe
Prowadzone są w zbiorowościach zwartych przestrzennie, dotyczą poszczególnej
zbiorowości lub pojedynczej grupy kategoriach jej struktury społecznej. W badaniach
terenowych poddaje się obserwacji i analizie wzajemne stosunki i postawy ludzi
pełniących powiązane ze sobą role społeczne. . Konieczność kontaktu badacza ze
zbiorowością

Badania surveyowe - sondaże

Systematyczne zbieranie danych od członków pewnych zbiorowości, bezpośrednie
zadawanie pytań osobom badanym, badania o dużym zasięgu, spełniające wymogi
reprezentatywności.

Eksperyment

(laboratoryjny

i

naturalny)

–

stosowany

w

badaniach

mikrosocjologicznych. Polega na manipulowaniu przez badacza kontrolowanymi przez
pomiar dwoma typami zmiennych, zmiennymi niezależnymi i zmiennymi zależnymi celem
odnalezienia zależności pomiędzy nimi.
Rodzaje: terenowy, ex post facto, laboratoryjny