PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE

prof. dr hab. Jan Galster

WYKŁAD I; 04.10.2013

1. Zespół norm regulujących stosunki pomiędzy podmiotami prawa międzynarodowego.

2. Ius gentium – prawo narodów.

3. Franciszek Kasparek – uprawa prawa międzynarodowego.

4. 1965 – konwencja wiedeńska.

5. Przestrzeń działania:

a. Terytorium państwa.

b. Wspólnota międzynarodowa.

c. ONZ – 184 państwa.

d. Niski stopień zorganizowania.

6. System regulujący:

a. Zupełność, brak luk.

b. Niesprzeczność, spójność.

c. MTS – zasada słuszności.

d. Nieformalny katalog źródeł prawa.

e. Lapidarny system sankcjonowania.

7. Różnice pomiędzy systemami:

a. Brak hierarchii.

b. Zobowiązania członkowskie.

c. Normy peremptoryjne.

d. Prawo tworzone jest między stronami.

e. Umowy nie szkodzą ani nie działają na korzyść osób trzecich.

8. Metoda regulacji:

a. Stylistyczna – zakłada równość państw, respektuje autonomię, suwerenność narodów.

9. Sankcje w prawie międzynarodowym:

a. Indywidualne/zbiorowe

b. Zorganizowane/niezorganizowane

c. Organizacyjne/korygujące

d. Prewencyjny charakter

e. Środki przymusu bezpośredniego

f. Psychologiczne/środki odwetowe

g. Socjologiczne

h. Retorsje/represalia

 Proporcjonalność

 Wezwanie państwa

 W dobrej wierze

10. Przedmiot regulacji:

a. Traktat o wojnie i pokoju

b. Koncepcja praw człowieka – punkt sporny

c. Pacta sunt servanda – szkoła pozytywistyczna

Zagadnienia na egzamin:

1. Źródła prawa:

a. Umowa,

b. Zwyczaj,

c. Ogólne zasady,

d. Uchwała prawotwórcza – traktat, konwencja, akt.

2. Różnice między prawem międzynarodowym a wewnętrznym.

3. Sankcje w prawie międzynarodowym publicznym.

4. Prawo traktatu (obowiązywanie, struktura, uchwalanie).

5. Normy prawa międzynarodowego publicznego.

6. Hierarchia źródeł prawa.

7. Subsydiarne źródła prawa.

8. Cechy prawa międzynarodowego publicznego.

9. Normy peremptoryjne – ius cogens.

10. Prawo zwyczajowe.

11. Kurtuazje międzynarodowe.

12. Charakter binetralny.

13. Rezolucja.

WYKŁAD II; 15.11.2013

1. Zasada współdziałania:

a. Art. 2. KNZ,

b. Zobowiązuje również państwa niezrzeszone w celu utrzymania pokoju i bezpieczeństwa

międzynarodowego,

c. Brak dyskryminacji,

d. Suwerenna równość,

e. Zasada nieinterwencji,

f. Równość + staranność,

g. Wzajemne zrozumienie.

2. Zasada samostanowienia narodów:

a. Art.1 KNZ,

b. Art.5 KNZ,

c. Prawo + obowiązek,

d. Ius cogens,

e. Prawo do samostanowienia (pakta),

f. Apekty:



Polityczne,



Gospodarczy,



Społeczny,



Kulturowy.

Aspekt polityczny – suwerenność państwowa, zachowanie państwowości, autonomia, secesja,

utworzenie/przyłączenie/zlikwidowanie państwa.

Secesja musi być uzasadniona (np.: Jemen; 1990; płn. + płd.).

Autonomia palestyńska na terenie Gazy – głową jest prezydent, własny parlament.

Aspekt gospodarczy – swobodne rozporządzanie swoimi bogactwami, dobrami, zasobami naturalnymi.

3. Zasada suwerennej równości:

a. Art.2 KNZ,

b. Norma peremptoryjna,

1) Każde państwo jest równe wobec prawa.

2) Każde państwo korzysta ze swoich praw.

3) Zobowiązanie do poszanowania praw innych.

4) Swobodny wybór systemu.

5) Zobowiązanie do współżycia w pokoju.

Suwerenność – atrybut państwa, niepodlegający normom prawa międzynarodowego.

Równość w ujęciu prawnym – niezależność, członkostwo, stosunki międzynarodowe, poszanowanie

praw.

Równość w ujęciu faktycznym – relacja mocarstwo vs. mini-państwo.

Suwerenność:

a) samowładność – zewnętrzna

b) całowładność – wewnętrzna

> sens prawny – każde państwo jest suwerenne

> sens polityczny – istnieją państwa zależne

(art. 90 Konstytucji RP; art. 50 traktatu lizbońskiego)

4. Zasada wykonywania zobowiązań w dobrej wierze:

a. Art. 2 KNZ,

b. Pacta sunt servanda,

c. Art. 26 konwencji wiedeńskiej,

d. Art. 130 KNZ,

e. Art. 600 prawa o morzu,

f. Przeciwstawienie = nadużycie praw.

5. Zasada poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności:

a. Umieszczona pośród celów,

b. Art. 55 KNZ,

c. Atrybuty praw człowieka:



Powszechne,



Przyrodzone,



Niezbywalne,



Nienaruszalne,



Niepodzielne i równoprawne,



Ściśle powiązane.

6. Podmiotowość prawno międzynarodowa:

a. Nadawana przez prawo,

b. Zdolność prawna,

c. Zdolność do czynności prawnych,

d. …, wynikających z prawa międzynarodowego publicznego,

e. Art. 3 konwencji wiedeńskiej – państwa.

WYKŁAD III; 13.12.2013

1. Funkcjonariusz publiczny:

a. bezstronny,

b. lojalny,

c. kompetentny,

d. nieskazitelny charakter,

e. obywatelstwo.

2. Obowiązki:

a. dobro organizacji,

b. cel organizacji,

c. obowiązek podporządkowania,

d. nie może pełnić innych funkcji,

e. obojętność, neutralność,

f. niezależność.

3. Klasy szefów/personel.

4. Specyficzne podmioty:

a. Stolica Apostolska,

b. Zakon Kawalerów Maltańskich,

c. Strona wojująca/partyzanci/powstańcy.

5. Trybunały i sądownictwo.

6. UE.

7. ONZ.