CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Połączenie przy użyciu złączek zaciskowych

PRZEKRÓJ

NARZĘDZIA

Podwójny (dwustronny) zacisk

Pojedynczy (jednostronny) zacisk

zacisk

złączka z elastomeru
wysokiej jakości EPDM

Zaciskarka hydrauliczna
do zaprasowywania

Narzędzie do gratowania
(usuwania wypływów, opiłków)

Komplet szczęk
o odpowiednich rozmiarach

Złączki zaciskowe, niezwykle proste w użyciu, gwarantują pewny i trwały montaż elementów. Złączki zaciskowe, posiadające Opinię
techniczną Centralnego Ośrodka Badawczo – Rozwojowego Techniki Instalacyjnej COBRTI „INSTAL”), dostępne we wszystkich
wymiarach i formach do średnicy 108 mm, stanowią interesującą propozycję dla profesjonalistów.
Istnieją dwa typy zaciskania złączy: podwójne i pojedyncze. Pokazany poniżej sposób łączenia ma zastosowanie dla obu rodzajów.

zacisk

Przeciąć miedzianą rurę przy pomocy
obcinaka krążkowego do rur.

Rurę starannie ogratować wewnątrz
i zewnątrz, aby żadne zadziory
nie uszkodziły złączki.

Wytrzeć rurę, aby usunąć wszystkie
pozostałości smaru lub rozpuszczalnika
w miejscu łączenia. Nie wolno używać
żadnych środków smarnych poza olejem
silikonowym.

Wizualnie sprawdzić obecność złączki,
wcisnąć złącze aż do ogranicznika, lekko
przekręcając rurę.

Zaznaczyć mazakiem miejsce łączenia
na rurze (lub miejsce zachodzenia złącza
na rurze).

Użycie złączy zaciskowych wydaje się na-

turalne w wielu przypadkach:

w miejscach, gdzie zabronione jest użycie

ognia, np. zakłady chemiczne

w miejscach, gdzie użycie ognia do-

puszczalne jest warunkowo, np. wielko-

powierzchniowe sklepy, muzea, zabytki

historyczne, szpitale. Ogólnie wszystkie

miejsca publiczne, gdzie prace mogą być

wykonywane wyłącznie w czasie nieobecno-

ści zwiedzających, petentów, klientów.

w miejscach, gdzie użycie ognia niesie
ryzyko zniszczenia lub stanowi zagroże-
nie dla środowiska. Można podać liczne
przykłady: pomieszczenia z sufitem po-
krytym płytami z polistyrenu piankowego
/styropianu/ (ryzyko wydzielania się ga-
zów trujących), przestrzeń podpodłogowa
w budynkach niepodpiwniczonych, prace
renowacyjne prowadzone bez opróżniania
placu budowy, izolacje wykonane z polisty-
renu piankowego…

Dobrać szczęki zaciskowe o odpowiedniej
średnicy i typu kształtki.

Zacisnąć poprzez uruchomienie zaciskarki
(sieciowej lub aku) dla wykonania pełnego
cyklu roboczego aż do rozwarcia szczęk.

Skontrolować, czy złącze zostało
umieszczone w odpowiednim miejscu
sprawdzając oznaczenie łączenia.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Lutowanie miękkie

Nazywane również lutem cynowym - Temperatura topienia poniżej 450°C

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Lut

Oczyścić czyścikiem rurę
i odpowiednia szczotką kształtkę
(część wewnętrzna i zewnętrzna).

Rury muszą być dobrze dopasowane.

Usunąć wszystkie zadziory i opiłki.

Kalibrować jeśli to konieczne.

Czysta szmatka

Palnik propanowy

Topnik

Włóknina ścierna

Płyta ochronna

Na rurę nałożyć topnik,
unikając jego nadmiaru.

W instalacjach wody użytkowej

stosować spoiwo Sn/Cu lub Sn/Ag.

Stosować topnik dostosowany

do lutowania.

Połączyć rurę i kształtkę.

Podgrzać umiarkowanie na całej długości

łączenia. Stop lutowniczy powinien

stopić się poprzez kontakt z miedzią.

Jeśli temperatura podgrzewania

jest za wysoka miedź utlenia się,

pasta wydziela smoliste substancje

i lut się z nią nie łączy.

Stop lutowniczy jest zasysany (efekt kapilarny)

przez szczelinę lutowniczą utworzoną pomiędzy

łączeniem a rurą (0,1 do 0,2 mm). Należy go podać

od strony przeciwnej palnika.

Cofnąć palnik.

Lut powinien się stopić
od ciepłej rury,
a nie od płomienia palnika.

Wytrzeć szmatką.

Pozostawić do skrzepnięcia lutu nie ruszając łączenia (ryzyko nieszczelności).

Przed oddaniem do użytku przepłukać instalację.
Przepisy wymagają wykonania dezynfekcji instalacji wody pitnej.

Uwaga na płomień palnika: proszę chronić

ścianę przy pomocy płyty ochronnej,

usunąć materiały palne ze strefy pracy.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Lutowanie twarde

Temperatura topienia powyżej 450°C

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Włóknina ścierna

Oczyścić papierem ściernym
rurę i kształtkę
(część wewnętrzna i zewnętrzna).

Rury muszą być dobrze dopasowane.

Usunąć wszystkie zadziory i opiłki.

Kalibrować jeśli to konieczne.

Topnik

Palnik propanowy
lub acetylenowy

Spoiwo
w postaci
pałeczek

Płyta ochronna

Wybrać spoiwo odpowiednie do typu łączenia.

Podczas lutowania miedzi z miedzią
najczęściej używa się lutu
miedziowo-fosforowego i wtedy nie jest
konieczne użycie topnika. Jeśli do łączenia
używana jest złączka z mosiądzu
lub brązu obowiązkowo należy użyć topnika.

Należy wybrać topnik

odpowiedni do typu

lutowania.

Uwaga!

Przegrzanie pogarsza

jakość rury.

Przed przystąpieniem do lutowania
rury przy ścianie,
należy ochronić ścianę płytą ochronną.

Podgrzać miejsca łączenia
do temperatury około 750°C
(zabarwienie ciemno-czerwone).

Ustawić pałeczkę spoiwa w szczelinie
między częściami do połączenia,
aby uzyskać wessanie lutu (efekt kapilarny).

Rurę pozostawić do ochłodzenia,
zmyć wodą nadwyżkę topnika.

Przepisy wymagają, aby w niektórych przypadkach

instalacje wody sanitarnej zostały przepłukane,

oczyszczone i zdezynfekowane.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka warsztatowa

W zależności od wymiaru A,
który należy dotrzymać
(odległość od końcówki rury
do ściany), wyliczyć wymiar C.
Zaznaczyć wymiar C na rurze.

Pomiary wykonać precyzyjnie,

biorąc pod uwagę

rozstaw pierścienia.

Kolano 90° - giętarka do rur stała (warsztatowa)

Wymiar C

(C = A - B)

A

B

Kątownik

Metrówka

Ołówek

Czasami zachodzi konieczność
wyżarzenia miedzi do stanu zmiękczenia
przy średnicach powyżej 18 mm.

Na giętarce do rur umieścić formę (kamień) prowadnicy odpowiadającą
średnicy rury do zgięcia.

Ustawić rurę zahaczając ją na haku od wymiaru C.

Zaznaczyć wymiar na brzegu formy(kamienia) posługując się ekierką.

Wygiąć rurę równomiernie i bez robienia
nagłych przerw do 90° używając punktów
odniesienia, jeśli są obecne.

Przy wyżarzeniu nie przekraczać

temperatury ciemno czerwonego

zabarwienia.

Sprawdzić kąt.

ekierka

prowadnica

wymiar C

hak

uchwyt

forma

stały punkt
odniesienia

punkty odniesienia
na formie

w

ym

ia

r C

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka kuszowa

W zależności od wymiaru A, który

należy dotrzymać (odległość od końców-

ki rury do ściany), wyliczyć wymiar C.

Zaznaczyć wymiar C na rurze.

Pomiary wykonać precyzyjnie, biorąc

pod uwagę rozstaw pierścienia.

Wymazać ślad na kamieniu

po wyznaczeniu wymiaru C.

Wymiar C

(C = A - B)

A

B

Kątownik

Metrówka

Ołówek

Kolano 90° - giętarka kuszowa do rur

Wyłącznie rury z miedzi wyżarzonej (miękkie)

C - Ø wewnętrzna

C

Wyznaczyć wymiar C na rurze i odjąć

wartość średnicy wewnętrznej rury

od strony wymiaru C.

Wybrać formę i wsporniki gięcia
odpowiadające średnicy rury.

Część

do rozgrzania

C - Ø wewnętrzna

Wyżarzać rurę, jeśli to konieczne,
na odcinku odpowiadającym
rozstawieniu dwóch wsporników gięcia.

Przy wyżarzaniu nie przekraczać

ciemnoczerwonego zabarwienia.

Zaznaczyć wymiar C – Ø wewnętrzna
na płycie centralnej formy.

Naciskać wielokrotnie,
aż do otrzymania kąta 90°.

Wyciągnąć formę(kamień) giętarki
poruszając dzwignię powrotnika.

Sprawdzić dokładność

wygięcia.

dźwignia
powrotnika

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka warsztatowa

Kątownik nastawny

Metrówka

Ołówek

Wyznaczyć na miejscu wymiar C
oraz kąt wygięcia przy pomocy
kątownika rozkładanego.

Można również użyć

pałeczkę spoiwa.

Kolano < 90° - giętarka do rur stała (warsztatowa)

wymiar C

Zaznaczyć wymiar C na kątowniku
rozkładanym (nastawnym).

Czasami trzeba wyżarzać miedź
do średnic wyższych niż 18 mm
w stanie wyżarzania.

Przy wyżarzaniu

nie przekraczać

ciemnoczerwonego

zabarwienia.

Ustawić formę (kamień) prowadnicy odpowiadającej średnicy rury do wygięcia.

Ustawić rurę w giętarce.

Ustawić kątownik rozkładany zgodnie ze schematem.

Koniec rury przyłożyć do oznaczenia wymiaru C na kątowniku rozkładanym.

Wygiąć rurę do pożądanego kąta, stopniowo, bez nagłych ruchów,
sprawdzając kąt za pomocą rozkładanego kątownika.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka kuszowa

Rozkładany kątownik
nastawny

Metrówka

Ołówek

Kolano < 90° - giętarka kuszowa do rur

Wyłącznie rury z miedzi wyżarzonej

C

Wyznaczyć na miejscu wymiar C
i kąt zgięcia przy pomocy
rozkładanego kątownika.

Można również użyć

pałeczkę spoiwa.

C

C

Zaznaczyć wymiar C na rurze.
(Uwaga: nie odejmować wartości
średnicy wewnętrznej rury,
jak pokazano w uwadze nr 5.)

Wybrać formę (kamień) i wsporniki gięcia
odpowiadające średnicy rury.

Wyżarzać rurę, jeśli to konieczne,
na odcinku odpowiadającym
rozstawieniu dwóch wsporników gięcia.

Przy wyżarzaniu nie przekraczać

ciemnoczerwonego zabarwienia.

Zaznaczyć wymiar C – Ø wewnętrzna
na płycie centralnej formy.

część

do wyżarzania

dźwignia
powrotnika

Naciskać wielokrotnie, aż do otrzymania
kąta w kształcie rozkładanego kątownika.

Wyciągnąć formę giętarki poruszając dzwignię powrotnika.

Sprawdzić długość i przyciąć, jeśli to konieczne.

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka warsztatowa

Przykład: rura 16 x 1 i przeszkoda

o Ø zewnętrznej 40:

8 + 20 + 10 = 38

Wygięcie obustronne do osi

Metrówka

Ołówek

Zaznaczyć na rurze wymiar C + 20 mm
marginesu, tak aby uzyskać oś wygięcia
obustronnego do osi

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Zaproponowana metoda jest metodą praktyczną z placu budowy, pozwala wykonać wygięcie obustronne do osi o wymiarze bardzo
precyzyjnym, ale jest odpowiednia, jeśli wymiar przeszkody przekracza 40 mm. W celu wykonania pracy bardziej precyzyjnej, należy
wytrasować szablon.

Przy wykonywaniu operacji złożonych, to jest gięcia i wygięcia obustronnego do osi, zacząć od tego ostatniego.

Obliczyć długość X za pomocą
następującego wzoru.

zewnętrznej rury do wygięcia

zewnętrznej przeszkody

Wyznaczyć długość X z jednej
strony i z drugiej strony osi
wygięcia obustronnego do osi

Nie zapomnieć oznaczyć rury na całej

długości oraz zapisać

punkty odniesienia A i B.

C

oś wygięcia

obustronnego

do osi

oś wygięcia

obustronnego

do osi

CIĄG DALSZY

Wygięcie obustronne do osi

Ustawić jeden z punktów końcowych
(B na schemacie obok) na punkcie 0°
formy (kamienia) giętarki.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Jeśli to konieczne

wyżarzać kolanka,

aby poprawić wyginanie i owalność

wygięcie obustronne do osi

punkt

do zaznaczenia

ołówkiem

Wygiąć całą zakreskowaną część.

Zaznaczyć na formie do wyginania
oś wygięcia obustronnego do osi

Odwrócić rurę i ustawić punkt A
tuż za mocowaniem giętarki.

dwa punkty
odniesienia

prowadnica

Wygiąć w taki sposób, aby punkt zaznaczony
na formie w etapie 6, odpowiadał
punktowi (wspornikowi) na prowadnicy.

Podnieść rurę, odwrócić,
aby przeprowadzić taką samą
operację począwszy od punktu B,
ostatni etap wyginania.

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka warsztatowa

Zaznaczyć na rurze wymiar C, który należy dotrzymać.

Dokładnie

sprawdzić pomiar.

początek

wyginania

Kątownik

Metrówka

Ołówek

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Złącze bagnetowe

przy pomocy giętarki warsztatowej (stała)

Ustawić rurę tak, aby skrajny punkt wymiaru C
znalazł się na wysokości 45°.

Wygiąć, tak aby uzyskać
wymiar H/3 pomiędzy
prowadnicą, a kątem 0°
zaznaczonym na formie.

wymiar C

metrówka

Odwrócić rurę w giętarce i ustawić kątownik
równolegle do rury.

Przesunąć rurę na prawo lub na lewo,
aby otrzymać wymiar H.
Przed przystąpieniem do wyginania
sprawdzić owalność rury.

Wyginać do momentu, aż osie rury
będą równoległe.

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka warsztatowa

Zaznaczyć na rurze wymiar C-B (wartość B z tabeli),
który należy dotrzymać.

Kątownik

Metrówka

Ołówek

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi

przy pomocy giętarki warsztatowej

wymiar C - B

Zaproponowana metoda nie pozwala wykonać wygięcia obustron-
nego do osi o bardzo precyzyjnym wymiarze, ale nadaje się do
wszystkich typów przeszkód.

Tablica zaokrąglonych

wartości (w mm) używanych

przy tej metodzie.

początek

wyginania

metrówka

Wyznaczony punkt końcowy ustawić
na wysokości 45°.

Wygiąć, aż do uzyskania
wymiaru H/3 pomiędzy
prowadnicą, a punktem 0°
na formie.

Odwrócić rurę w giętarce i ustawić kątownik
równolegle do rury.

Przesunąć rurę na prawo lub na lewo, aby otrzymać wymiar H.
Przed przystąpieniem do wyginania sprawdzić owalność rury.

CIĄG DALSZY

Dokładnie

sprawdzić pomiar.

Ø przeszkód

Wartość B do odjęcia

od wymiaru C

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi

przy pomocy giętarki warsztatowej

Wygiąć, aż do momentu gdy osi rury będą równoległe.

punkt najbliższy pomiędzy

formą a prowadnicą

Uwaga: ten etap jest szczególnie

ważny dla prawidłowego wykonania

wygięcia obustronnego do osi.

metrówka

Na formie wyznaczyć punkt miejsca, w których forma
(kamień) jest najbliżej prowadnicy (punkt styczności).

Wygiąć, aż do uzyskania wymiaru H/3 pomiędzy
prowadnicą, a punktem poprzednio zaznaczonym
na formie.

Odwrócić rurę w giętarce i ustawić kątownik
na osi rury. Sprawdzić wymiar H i poprawić
jeśli to konieczne.

Jeszcze raz skontrolować ustawienie
kątownika, osi rury i formy.
Przed wyginaniem sprawdzić owalność rury.

Jeśli to konieczne poprawić wymiary

i owalność wygięcia obustronnego

do osi po wyżarzaniu kolanek.

Wyginać do osiągnięcia wyrównania
osi rury.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Złącze bagnetowe

przy pomocy giętarki kuszowej

wymiar

minimalny

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka kuszowa

Kątownik

Metrówka

Ołówek

Kątownik rozwierany
(nastawny)

Wybrać formę (kamień) i wsporniki giętarki
odpowiadające średnicy rury.

obszar

do rozgrzania

punkt odniesienia

Przy wyżarzaniu nie przekraczać

koloru ciemno-czerwonego

i ochłodzić przed wyginaniem.

Ustawić końcówkę rury na brzegu wspornika giętarki.
Zostawić 2 cm luzu przed określeniem minimalnego wymiaru,
od którego powinno zacząć się złącze bagnetowe.

Wyznaczyć na rurze punkt odpowiadający środkowi
formy do wyginania.

Jeśli to konieczne wyżarzać rurę
na obszarze odpowiadającym
rozstawieniu dwóch wsporników
do wyginania.

Wybrać kąt wygięcia z poniższej tabeli
w zależności od wymiaru H:

CIĄG DALSZY

od 1 do 5 cm

od 5 do 10 cm

od 10 do 15 cm

Kąt

Ustawić kątownik rozwierany (nastawny)
według wybranego kąta.

Ustawić wspornik w osi formy
do wyginania.
Wielokrotnie nacisnąć, aż do
otrzymania wybranego kąta.

Sprawdzić kąt wygięcia

używając

kątownik rozwierany.

Wyciągnąć formę do wyginania
uruchamiając dźwignię powrotu.

dźwignia powrotu

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Złącze bagnetowe

przy pomocy giętarki kuszowej

obszar

do rozgrzania

Przy wyżarzaniu nie przekraczać

koloru ciemno-czerwonego

i ochłodzić przed wyginaniem.

Aby uwidocznić oś rury potrzeć metalowym
przedmiotem trzymanym poziomo.

Ustawić kątownik na osi rury i zaznaczyć nowy punkt
odniesienia na wymiarze H.

Jeśli to konieczne wyżarzać rurę
na obszarze odpowiadającym
rozstawieniu dwóch wsporników
do wyginania.

punkt
odniesienia

punkt

do zaznaczenia

wymiar H

metr

kątownik

Ustawić rurę tak, aby punkt
odniesienia na wymiarze H
znalazł się na środku formy
do wyginania.

Sprawdzić płaskie położenie rury

w giętarce przed przystąpieniem

do wyginania.

dźwignia
powrotu

dźwignia
powrotu

Wielokrotnie nacisnąć,
zakończyć wyginanie jeśli obie
osie rury są równoległe.

Wyciągnąć formę do wyginania
uruchamiając dźwignię powrotu.

Jeśli to konieczne poprawić wymiar H

i płaskość wygięcia złącza

bagnetowego po wyżarzaniu kolanek.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi

przy pomocy giętarki kuszowej

ŚCIANA

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Giętarka kuszowa

Metrówka

Ołówek

Kątownik rozwierany
(nastawny)

Ustawić ekierkę 30°
przy ścianie poprawiając ją
w stosunku do punktu E opaski.

Przy wyżarzaniu nie przekraczać

koloru ciemno-czerwonego

i ochłodzić przed wyginaniem.

CIĄG DALSZY

Ekierka 30° lub 45°

Oznaczyć punkt na ścianie
i wymierzyć wymiar A.

Uwaga: należy użyć ekierki 45°

jeśli średnica rury do wygięcia

przekracza 32.

Wymiar A jest

identyczny

dla drugiej strony

wygięcia

obustronnego do osi.

punkt odniesienia

wym

iar A

ŚCIANA

punkt odniesienia

wym

iar A

wymiar B

wymiar C = A + B

oś, wymiar C

obszar

do wyżarzenia

Wymierzyć wymiar B od punktu zaznaczonego na ścianie do miejsca łączenia.

Obliczyć wymiar C = A + B, który wyznacza oś wygięcia obustronnego do osi.

Zaznaczyć wymiar C na rurze.

Zaznaczyć wymiar A po każdej stronie osi.

Wybrać formę i wsporniki giętarki odpowiadające średnicy rury.

Jeśli to konieczne wyżarzyć

rurę na odcinku równym

podwójnemu wymiarowi A

z obu stron osi.
Ponownie oznaczyć wymiar C i wymiar A
z jednej i drugiej strony (etap 5 i 6).

Ustawić jeden z dwóch punktów
końcowych wymiaru A na osi
formy giętarki.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi

przy pomocy giętarki kuszowej

Ułatwić kątownik rozwierany

w zależności od wybranego kąta

ekierki (30° lub 45°)

Należy liczyć ilość nacisków,

aby powtórzyć tę samą ilość

przy gięciu rury z drugiej strony.

Kilka razy nacisnąć, aby otrzymać kąt
wyznaczony kątownikiem rozwieranym.

Wyciągnąć formę do wyginania
uruchamiając dźwignię powrotu.

Sprawdzić płaskie położenie

rury w giętarce przed

przystąpieniem do wyginania.

Ustawić punkt zaznaczony z drugiej
strony na osi formy do gięcia.

oś, wymiar C

dźwignia
powrotu

dźwignia powrotu

dźwignia powrotu

Wykonać drugie zgięcie wykonując taką
sama liczbę nacisków, jak w etapie 11.

Wyciągnąć formę do wyginania
uruchamiając dźwignię powrotu.

Sprawdzić kąt

posługując się

kątownikiem

rozwieranym.

Sprawdzić płaskie położenie

rury w giętarce przed

przystąpieniem do wyginania.

Odwrócić rurę i ustawić oś wygięcia
obustronnego do osi na osi formy
do giętarki.

Wyginać aż do uzyskania położenia
w jednej linii obu osi rury.

Wyciągnąć formę do wyginania
uruchamiając dźwignię powrotu.

Jeśli to konieczne poprawić wymiary

i owalność wygięcia obustronnego

do osi po wyżarzaniu kolanek.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Głowica zaciskowa

Szczypce

Przeciąć i ogratować rurę.
Jeśli to konieczne wyżarzyć
obwód rury biorąc pod uwagę
wysokość „h” głowicy zaciskowej.

Przy wyżarzaniu

nie przekraczać koloru

ciemno-czerwonego.

Wybrać głowicę dostosowaną do średnicy rury
i przykręcić ją do szczypiec w pozycji otwartej.

Ustawić głowicę na rurze.
Nie używać imadła
do podtrzymania rury.

Nigdy nie używać narzędzia

na rozgrzaną rurę

(ryzyko blokady głowicy zaciskowej)

Zacisnąć szczypce,
aby zacisnąć głowicę,
aż do oporu.

Czasami czynność należy

powtórzyć, po lekkim przekręceniu

głowicy w rurze.

Łączenie przy pomocy szczypiec

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Ø nakrętki

Obciąć i ogratować rurę
na wysokość wymiaru C + H.
Wyżarzyć końcówkę rury.
Zaznaczyć wymiar H.

Wzór do obliczenia wymiaru H:

Ø

nakrętki - Ø rury + 1 mm

Kołnierz rozkładany

Ø rury

Pilnik półgładzik

Młotek do wzmocnienia

Matryca

Frezarka do drewna

Narzędzia do wygładzania nierówności

Nałożyć nakrętkę na rurę.
Ustawić rurę w matrycy od strony krawędzi,
przekraczając wymiar H (obróbka nakrętki).

Uwaga, przede wszystkim

nie zniszczyć kołnierza.

Zacisnąć matrycę. Rozszerzyć końcówkę rury
przy pomocy frezarki i młotka.

Odwrócić matrycę. Podstawa rozszerzenia rury
powinna być ustawiona płasko,
od strony płaskiej matrycy.

Zacisnąć matrycę. Użyć narzędzie
do wygładzenia odpowiedniej średnicy
zanim przystąpi się do wyrównania
brzegów rury.

Skontrolować średnicę kołnierza
przy pomocy nakrętki.
Jeśli trzeba poprawić obwód.

Użyć pilnika

półgładzika.

Ustawić rury A i B w obejmach.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Podłączanie rury do rury głównej

przy ściance podniesionej wrzecionem ślusarskim

Można również wykonać otwór

w środku wyznaczonego obszaru

przy pomocy metalowego wiertła,

posługując się poniższą tabelą.

Nie dotykać dna rury

szpicem wrzeciona.

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Wrzeciono ślusarskie

Pilnik półokrągły

Młotek do wzmocnienia

Ołówek

Metrówka

Zaznaczyć średnicę zewnętrzną
rury A na rurze B.

Pomniejszyć o 2 mm po obu stronach
otrzymanych punktów, narysować owal
pomiędzy na nowo wyznaczonymi punktami.

Opiłować powierzchnię owalną (obszar
zaznaczony na szaro) przy pomocy pilnika
półokrągłego. Usunąć cienką warstwę miedzi,
która została, przy pomocy zrzynaka.

Jeśli trzeba lekko wyżarzyć brzeg rury,
aby uzyskać jej większą ciągliwość.

Ø rury

Ø wiertła

Podnieść ścinkę rury przy pomocy wrzeciona
ślusarskiego na obwodzie otworu.

Dokończyć wykonywanie otworu lekko
poruszając wrzecionem.

Skontrolować, czy rura A dobrze pasuje:
przy wkładaniu rury
powinno się czuć lekki opór.

Uwaga na dopasowanie rury A do rury B,
aby uniknąć strat ładunku (wsadu).

Oczyścić, połączyć, a następnie zlutować.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Podłączanie rury do rury głównej

przy ściance podniesionej wrzecionem ślusarskim

Wiertarka:

kierunek obrotów: w prawo.

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Szczypce

przebijak

Oprawka

do narzędzi

Wytłaczarka

Wiertarka

Punktak

Wyznaczyć i oznaczyć lekko
oś podłączenia na rurze B
przy pomocy punktaka.
Ustawić wiertło na średnicę rury A.
Przewiercić otwór w rurze
(nie naciskać).

Wiertło regulowane

Uwaga!

Proszę mocno trzymać

wiertarkę.

Otrzymane punktowanie dają

idealne ustawienie rury w łączeniu.

Chodzi o to, aby uniknąć

strat materiału.

Wytłaczarkę umieścić w otworze.
Wytłaczarkę włożyć do oprawki, wykonać ¼ otworu,
później posłużyć się wiertarką.

Zmienić kierunek obrotów wiertarki (wkręcanie),
utrzymać oprawkę aż do automatycznego
zamknięcia. Włączyć obroty przed wykonaniem
wytłoczenia.

Zmienić kierunek obrotów wiertarki (wkręcanie),
aby odsunąć wytłaczarkę. Ma to doprowadzić śrubę
wytłaczarki do pozycji wyjściowej. Wyjąć narzędzie.

Punktować końcówkę
rury A szczypcami.
Oczyścić, połączyć i zlutować.