Czy dawne epidemie d umy

ż

by y podobne do

ł

wspó czesnych epidemii

ł

SARS lub AIDS???

D uma

ż

•

Pałeczka G(-)

•

Po wybarwieniu przypominająca agrafkę

•

Nieruchoma

•

Względnie beztlenowa

•

Rośnie najlepiej w temperaturze 28°C

•

Antygeny:

-Glikoproteina F-1
-Proteaza Pla
-W/V

Yersinia pestis

Cechy charakterystyczne

Yersinia pestis

Znaczenie historyczne

•

Jest uważana za czynnik odpowiedzialny

przynajmniej za 2 wielkie pandemie dżumy:

- pierwsza za panowania Justyniana w 500

r.n.e. Pochłonęła 100 milionów ludzi,

- podczas drugiej pandemii, znanej jako

„czarna śmierć”, tylko w Europie zmarło około 25

milionów ludzi w XIV i XV w. Wielka epidemia

dżumy w Londynie (1664-1665), uważana za

przedłużenie drugiej pandemii, zabiła blisko 20%

populacji miasta.

Yersinia pestis

Chorobotwórczość

Wywołuje chorobę u szczurów i

innych gryzoni. Kiedy gospodarz ginie,

a nie ma innego gryzonia dostępnego

dla pchły, te szukając nowego

gospodarza przenoszą chorobę na

ludzi.

Yersinia pestis

Objawy kliniczne

•

Dżuma dymienicza

- okres wylęg. 3-6dni

- dreszcze, wysoka gorączka,

silne bóle głowy

- rozległa limfadenopatia

- w pomyślnych przypadkach

gorączka spada w ciągu 2-3
tygodni

- bakteriemia

•

Dżuma płucna

- okres wylęg. 2-3 dni

- może być kontynuacją postaci

dymieniczej lub wystąpić pierwotnie

po zakażeniu drogą kropelkową od

chorego

- gorączka, suchy kaszel, duszność

- w skrajnych nieleczonych

przypadkach zgon po 2-5 dniach

wśród objawów obrzęku płuc

Dżuma ma 2 postacie kliniczne:

Yersinia pestis

Epidemiologia

•

Dżuma miejska:

- występuje w miastach

- przenoszona przez

pchły szczurze

•

Dżuma leśna
(sylwatyczna)

- występuje w zachodnich

okolicach USA, gdzie zakażenie
jest endemiczne wśród szczurów,
psów preriowych i wiewiórek

- narażeni są myśliwi

Drogi zakażenia





historia

•

Pierwsze opisy epidemii podany przez Tukidydesa tzw. „d umy

ż

ate skiej” w 430 p.n.e. by rzeczywi cie d um (niewykluczone, e by

ń

ł

ś

ż ą

ż

ł

to dur, denga, ospa lub wirus gor czki krwotocznej).

ą

•

Od czasów staro ytnych, poprzez redniowiecze, a do czasów

ż

ś

ż

nowo ytnych opisano kilkadziesi t du ych epidemii

ż

ą

ż

(najprawdopodobniej) d umy, zwanej tak e „czarn mierci ” (od

ż

ż

ą ś

ą

pojawiaj cych si rozleg ych zmian martwiczo-zgorzelinowych w

ą

ę

ł

skórze, przyjmuj cych ciemn barw ).

ą

ą

ę

•

Najwi ksza z nich przetoczy a si przez kraje europejskie w latach

ę

ł

ę

1348–1352, a kilka lat pó niej zaw drowa a do Chin. Ta epidemia w

ź

ę

ł

niektórych rejonach zmniejszy a populacj nawet o 80% ludno ci i

ł

ę

ś

spowodowa a daleko id ce konsekwencje demograficzne, kulturowo-

ł

ą

spo eczne i polityczne.

ł

•

Symbolem d umy sta si

ż

ł ę

charakterystyczny ubiór ochronny
noszony w XVI–XVIII w. przez
lekarzy w czasie epidemii, z mask w

ą

kszta cie dzioba, gdzie wk adano

ł

ł

wonne olejki t umi ce fetor

ł

ą

rozk adaj cych si zw ok.

ł

ą

ę

ł

•

Prócz ubioru, chroniono si przed

ę

d um tak e specjalnymi antidotami:

ż ą

ż

najcenniejszym z nich by a driakiew,

ł

ale stosowano te ocet siedmiu

ż

z odziei (ocet winny, w którym przez

ł

12 dni moczono bylic pio un, rut

ę

ł

ę

zwyczajn , rozmaryn lekarski,

ą

sza wi lekarsk i inne zio a

ł ę

ą

ł

zawieraj ce olejki eteryczne, o

ą

silnych w a ciwo ciach

ł ś

ś

bakteriobójczych) i "driakiew
ubogich" – czosnek pospolity.

•

Czynnik bakteryjny
powoduj cy d um

ą

ż ę

zidentyfikowali w
1894 r. niezale nie od

ż

siebie japo ski

ń

bakteriolog
Shibasaburo Kitisato
(1852–1931)

•

Francuski bakteriolog
Alexandre Yersin (1863–
1943) podczas epidemii
w Hongkongu, natomiast
rol pche szczurzych w

ę

ł

szerzeniu si tego

ę

zarazka odkry japo ski

ł

ń

badacz Masaki Ogata
(1864–1919) w 1897 r

Yersinia pestis

Epidemiologia

•

Ostatnia pandemia, która rozpoczęła się w

Burmie w 1894 r spowodowała około 10

milionów zgonów w ciągu 20 lat

•

Ostatnia epidemia odnotowana w tym stuleciu

objęła w latach czterdziestych miasto Oran w

północnej Afryce

•

W latach 1958-1979 zanotowano 47000

przypadków dżumy na świecie. Występuje

głównie w Indiach, Pakistanie, Indonezji,

Afryce

Zapadalność

II

I

III

Yersinia pestis

Leczenie

Leczenie polega na pozajelitowym podawaniu antybiotyków.

Bakterie wykazują wrażliwość na streptomycynę, gentamycynę

(te dwa antybiotyki są tzw. lekami z wyboru w leczeniu dżumy),

ciprofloksacynę, cefalosporyny (w dżumie uogólnionej i płucnej)

i niektóre tetracykliny, najczęściej doksycyklinę (w łagodnych

przypadkach).

W Polsce chorzy na dżumę podlegają przymusowej

hospitalizacji.

Yersinia pestis

Zapobieganie

•

Szczepienia ochronne

•

Zwalczanie szczurów i pcheł

•

Kwarantanna

„(...) bakcyl dżumy nigdy nie

umiera i nie znika, może przez dziesiątki

lat pozostać uśpiony w meblach i bieliźnie,
czeka cierpliwie w pokojach, w piwnicach, w
kufrach, w chustkach i w papierach, i
nadejdzie być może dzień, kiedy na
nieszczęście ludzi i dla ich nauki dżuma
obudzi swe szczury i pośle je, by umierały w
szczęśliwym mieście.”

(Albert Camus „Dżuma”)



EPIDEMIA SARS

Co to jest SARS?

•

Zespó ostrej ci

kiej niewydolno ci

ł

ęż

ś

oddechowej(Severe Acute Respiratory
Syndrome – SARS) jest chorob uk adu

ą ł

oddechowego, który przypomina w
przebiegu nietypowe zapalenie p uc

ł

•

To niezwykle zaka na choroba, wywo ana

ź

ł

bardzo niebezpiecznym szczepem wirusa
SARS-CoV.

•

Chorob wywo uje koronawirus. Nazwa wirusa

ę

ł

pochodzi od jego wygl du, przypominaj cego koron .

ą

ą

ę

•

Jest to RNA wirus.

•

Ró nice w budowie i innych cechach morfologicznych,

ż

a tak e klinicznym przebiegu zachorowa , pozwalaj

ż

ń

ą

stwierdzi , e jest to nowy wirus, odmienny od

ć ż

dotychczas znanych koronawirusów, które u cz owieka

ł

powoduj agodnie przebiegaj ce infekcje dróg

ą ł

ą

oddechowych i przewodu pokarmowego.

•

Czas wyl gania: 2-10 dni, maksymalnie do 14-20 dni

ę

Co wywo uje SARS?

ł

Wirus SARS

Sk d pochodzi?

ą

•

Uwa a si , i wirus SARS, jest wirusem

ż

ę ż

odzwierz cym, który zosta przeniesiony na

ę

ł

cz owieka. Prawdopodobnie pochodzi od

ł

zwierz cia cyweta.

ę

•

Cyweta to zwierz wygl dem przypominaj ce

ę

ą

ą

kota, z d ugim, cz sto spiczastym nosem - jak

ł

ę

u wydry. Cywety i podobne im zwierz ta s

ę

ą

spo ywane w restauracjach serwuj cych

ż

ą

dziczyzn , a ich uboju dokonuje si na

ę

ę

targach ywych zwierz t w po udniowych

ż

ą

ł

Chinach.

•

Natychmiast po ustaleniu tego powi zania, w

ą

2004 roku dokonano uboju oko o 10 tys.

ł

cywet, jak równie innych zwierz t, u których

ż

ą

podejrzewano SARS – borsuków oraz szopów
praczy.

Gdzie wirus pojawi si po raz

ł ę

pierwszy?

•

Pojawi si w prowincji Guangdong, w

ł ę

po udniowo-wschodnich

ł

Chinach w ko cu

ń

2002 roku .

•

Informacje o tej nowej chorobie pojawi y si

ł ę

dopiero wtedy gdy zachorowali pierwsi
pacjenci w Hongkongu i Wietnamie.

•

Pierwszy raz rozpozna chorob lekarz

ł

ę

WHO, Carlo Urbani, który diagnozowa 48-

ł

letniego biznesmena z nieznanym
schorzeniem wygl daj cym na zapalenie

ą ą

p uc, sam zarazi si od niego i zmar 29

ł

ł ę

ł

marca 2003 roku w Tajlandii.

•

Mimo, i chorob zidentyfikowano ju jesieni 2002

ż

ę

ż

ą

roku to adne media w Chinach nie poinformowa y

ż

ł

spo ecze stwa o tym problemie.

ł

ń

•

W wyniku mi dzynarodowej krytyki, w adze

ę

ł

Chi skiej Republiki Ludowej przyzna y si do winy i

ń

ł ę

wyrazi y ubolewanie z powodu swoich zaniedba .

ł

ń

Bao Tong – by y osobisty sekretarz Zhao Ziyanga,

ł

powiedzia , e celowe wstrzymywanie raportów o

ł ż

SARS jest najwi kszym skandalem w adz chi skich

ę

ł

ń

w XXI wieku.

•

Dopiero 1 kwietnia, prawie pó roku po pierwszym

ł

oficjalnym przypadku SARS, pa stwowe media

ń

opublikowa y pierwszy artyku t umacz cy ludziom

ł

ł ł

ą

jak zabezpieczy si przed SARS.

ć ę

Jakie s objawy zaka enia?

ą

ż

•

Jest to obraz podobny do przebiegu infekcji
wirusami grypy.

•

W ci gu pi ciu dni nawet doro li o dobrej

ą

ę

ś

kondycji fizycznej mog znale

si pod

ą

źć ę

respiratorem.

•

Wi kszo

pacjentów wraca

ę

ść

do zdrowia, u niektórych

wywi zuje si jednak

ą

ę

ci

kie nietypowe zapalenie p uc.

ęż

ł

Mog ce spowodowa mier

ą

ć ś

ć

chorego ( miertelno

7%)

ś

ść

Objawy kliniczne SARS:

•

Zakażenie szerzy się drogą kropelkową

•

Okres wylęgania 2-7 dni ( czasem 10 dni )

•

Choroba rozpoczyna się:

-gorączką powyżej 38ºC

-bólami głowy i mięśni

-u 25% występuje łagodna biegunka

-po 3-7 dniach pojawia się suchy, męczący kaszel i duszność

•

U 90% chorych występują zmiany w radiogramie klatki

piersiowej(typowe zaciemnienia)

•

SARS może przebiegać w postaci objawiającej się tylko

łagodną gorączką, lub w postaci ciężkiej niewydolności

oddechowej prowadzącej do zgonu chorego

•

Przypadki miertelne odnotowano

ś

g ównie u osób starszych, wcze niej

ł

ś

przewlekle choruj cych lub u tych, u

ą

których choroba zosta a wykryta

ł

dopiero w pó nym stadium.

ź

•

Podejrzenie SARS wyst puje

ę

g ównie u osób, u których

ł

stwierdzono kontakt z inn chor na

ą

ą

SARS osob w ci gu kilku

ą

ą

wcze niejszych dni,

ś

•

lub te u osób wracaj cych z

ż

ą

terenów najbardziej zagro onych

ż

SARS (Chiny, Hongkong, Wietnam,
Singapur i prowincja Ontario w
Kanadzie).

Droga zaka enia:

ż

•

Do zaka enia najcz

ciej dochodzi przy bliskim

ż

ęś

kontakcie z chor osob lub nosicielem.

ą

ą

•

SARS przenosi si drog kropelkow , podobnie

ę

ą

ą

jak nie yt nosa. Na tej drodze wirus podró uje w

ż

ż

stosunkowo du ych kropelkach na odleg o

ż

ł ść

oko o 1 metra.

ł

•

Nie jest wykluczona mo liwo

przenoszenia

ż

ść

SARS przez przedmioty zanieczyszczone
wydzielin dróg oddechowych lub p ynami

ą

ł

ustrojowymi chorego.

•

Nie odnotowano przypadków nosicielstwa SARS

Dlaczego SARS jest taki

gro ny?

ź

•

Mo e przetrwa do czterech godzin na

ż

ć

powierzchni przedmiotów, do czterech dni w
ludzkich odchodach i a trzy tygodnie w niskich

ż

temperaturach

•

Wirusa nie zabija ani temperatura poni ej zera,

ż

ani rodki chemiczne powszechnie u ywane do

ś

ż

sterylizacji !!!

•

Brak skutecznego leczenia

•

Brak szczepionki

Leczenie:

•

Antybiotyki zalecane w leczeniu zapalenia płuc są
mało skuteczne, jednak podawane chorym.

•

Niektórym pacjentom podawano również
rybawirynę dożylnie i glikokortykosterydy

•

Leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu grypy,
WZW, czy AIDS są poddawane badaniom

•

W niektórych przypadkach, osobom chorym
podawana jest surowica krwi osób, które zostały
wyleczone z SARS.

•

W razie potrzeby podaje się tlen

•

Pod koniec roku testowana będzie na ludziach nowa
szczepionka, która skutecznie chroni myszy przed
zakażeniem

Zapobieganie epidemii:

•

Ochrona dróg oddechowych przez
użycie masek z tzw. filtrami HEPA,
zatrzymującymi najmniejsze cząstki i
aerozole.

•

Również maski z gazy lub bibuły
zmniejszają w znacznym stopniu
ryzyko zakażenia się .

•

Izolacja pacjentów , najlepiej w
pokojach z podciśnieniem, z
zachowaniem rygorystycznych barier
epidemicznych.

•

Używanie jednorazowych fartuchów

•

Dokładne mycie i odkażanie rąk

Rozwój epidemii

•

Pierwsze przypadki SARS by y

ł

odnotowywane ju w listopadzie 2002 roku,

ż

w adze chi skie stara y si to ukry i

ł

ń

ł ę

ć

zastosowa y blokad informacyjn . WHO

ł

ę

ą

zosta a powiadomiona dopiero w lutym 2003

ł

roku. Przypuszcza si , e to opó nienie

ę ż

ź

u atwi o rozwój epidemii i

ł

ł

spowodowa o jej wi ksze

ł

ę

rozprzestrzenienie.

Rozwój epidemii:

•

Luty 2003

Pod koniec lutego ameryka ski biznesmen podró uj cy z

ń

ż ą

Szanghaju, przez Hongkong do Hanoi w Wietnamie
zachorowa na SARS. Trafi do szpitala, gdzie zarazi o si od

ł

ł

ł

ę

niego 30 osób. Bez objawów poprawy zosta przewieziony do

ł

Hongkongu, gdzie zmar .

ł

•

Marzec 2003

W osobnym ognisku choroby w szpitalu w Hongkongu
pojedynczy pacjent zainfekowa 68 pracowników szpitala.

ł

27 marca WHO zaleci a wykonywanie bada u

ł

ń

podró uj cych z zagro onych rejonów. Wprowadzono

ż ą

ż

kwarantann . W Singapurze i Hongkongu szko y zosta y

ę

ł

ł

zamkni te na 10 dni, aby przeciwdzia a rozwojowi epidemii.

ę

ł ć

Kwiecie 2003

ń

•

16 kwietnia dzi ki globalnej wspó pracy 13 o rodków

ę

ł

ś

naukowych z 10 naukowcy potwierdzili, e przyczyn

ż

ą

choroby SARS jest nowy koronawirus.

•

Lipiec 2003

WHO og osi a koniec epidemii wirusa, który (wg danych

ł ł

WHO z 26 wrze nia 2003r) zabi oko o 800 osób, a zarazi

ś

ł

ł

ł

ponad 8000 na ca ym wiecie.

ł

ś

•

Wrzesie 2003

ń

W Singapurze zarazi si 27–letni student medycyny,

ł ę

pracownik laboratorium wirusologii.

•

Grudzie 2003

ń

17 grudnia kolejny izolowany przypadek SARS odnotowano
na Tajwanie

•

Zachorowania odnotowano ju na wszystkich

ż

kontynentach. Najwi cej w Chinach i Wietnamie.

ę

W Europie do tej pory doniesiono o
zachorowaniach we Francji, Niemczech,
S owenii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii

ł

Ø

Na ca ym wiecie

ł

ś

wirusem zarazi o si

ł

ę

ponad 8000 osób

Ø

Zmar o oko o 800 z

ł

ł

nich

W Polsce…

Kraj

Liczba przypadków

Liczba zgonów

Chiny

5328

349

Hongkong

1755

299

Tajwan

346

37

Kanada

251

43

Singapur

238

33

Wietnam

63

5

USA

27

0

Filipiny

14

2

Tajlandia

9

2

Mongolia

9

0

Niemcy

9

0

Szwecja

5

0

Wielka Brytania

4

0

W ochy

ł

4

0

Indie

3

0

Korea Po udniowa

ł

3

0

•

SARS to pierwsza tak powa na epidemia

ż

w XXI wieku.

•

W ci gu kilku miesi cy ma y wirus

ą

ę

ł

zmobilizowa s u b zdrowia na ca ym

ł ł ż ę

ł

wiecie, wstrz sn turystyk i gospodark

ś

ą ął

ą

ą

krajów azjatyckich.

•

Po kilku miesi cach intensywnych prac

ą

uda o si wykry podejrzany o

ł

ę

ć

wywo ywanie SARS czynnik etiologiczny

ł

ale przy braku pewno ci co do etiologii,

ś

nie znane s skuteczne metody leczenia i

ą

nie do ko ca poznane s drogi szerzenia

ń

ą

si choroby.

ę

AIDS

•

Zespó nabytego niedoboru

ł

odporno ci.

ś

•

ko cowe stadium zaka enia HIV charakteryzuj ce

ń

ż

ą

si bardzo niskim poziomem limfocytów CD4, a wi c

ę

ę

wyniszczeniem uk adu immunologicznego.

ł

•

Skutkuje to zapadalno ci na tzw. choroby

ś ą

wska nikowe (niektóre formy nowotworów, grzybic,

ź

nietypowe zapalenia p uc) mog ce zako czy si

ł

ą

ń

ć ę

mierci pacjenta.

ś

ą

Objawy AIDS

•

Faza I: Objawy grypopodobne (bóle g owy, stan

ł

podgor czkowy, nadmiern potliwo

, wysypk )

ą

ą

ść

ę

•

Faza ciszy: mo e trwa od kilku miesi cy do

ż

ć

ę

kilku lat. Nosiciel czuje si dobrze, jednak e jego

ę

ż

uk ad odporno ciowy s abnie.

ł

ś

ł

•

Faza objawowa: os abienie organizmu, znaczny

ł

spadek masy cia a, poty nocne, suchy kaszel,

ł

bia e krostki na j zyki, uporczywe biegunki oraz

ł

ę

powi kszone w z y ch onne.

ę

ę ł

ł

Choroby wska nikowe

ź

•

Nawracaj ce, bakteryjne zapalenia p uc (przynajmniej 2

ą

ł

zachorowania w ci gu 12 miesi cy)

ą

ę

•

Gru lica

ź

•

Mykobakterioza rozsiana lub pozap ucna

ł

•

Nawracaj ca uogólniona salmonelloza

ą

•

Kandydoza prze yku, tchawicy, oskrzeli lub p uc

ł

ł

•

Pneumocystozowe zapalenie p uc

ł

•

Histoplazmoza rozsiana lub pozap ucna

ł

•

Kokcydioidomykoza rozsiana lub pozap ucna

ł

•

Kryptokokoza

•

Izosporoza

•

Toksoplazmoza narz dowa

ą

•

Kryptosporydioza

•

Strongyloidoza pozajelitowa

•

Przewlek e owrzodzenia skóry i (lub) b on luzowych, utrzymuj ce si

ł

ł ś

ą

ę

ponad miesi c, zapalenie oskrzeli, p uc lub prze yku spowodowane

ą

ł

ł

przez HSV

•

Cytomegalia (poza w trob , ledzion i w z ami ch onnymi)

ą

ą ś

ą

ę ł

ł

•

Post puj ca wieloogniskowa leukoencefalopatia (PML)

ę ą

•

Nowotwory:

•

Mi sak Kaposiego u m

czyzny

ę

ęż

<60 rokiem ycia

ż

•

Ch oniaki:Burkitta, pierwotny

ł

mózgu, immunoblastyczny

•

Inwazyjny rak szyjki macicy

•

Zespo y chorobowe

ł

•

Encefalopatia zwi zana z

ą

zaka eniem HIV

ż

•

Zespó wyczerpania

ł

spowodowany zaka eniem HIV

ż

Historia

•

Po raz pierwszy przypadki zachorowa odnotowano pod

ń

koniec lat 70-tych, w tamtym czasie nie potrafiono
zidentyfikowa objawów m cz cych pacjentów.

ć

ę ą

1981r.

•

-Wykrycie wspólnego mianownika przy rzadkim zapaleniu
p uc, oraz rzadkim nowotworze – mi saku Kaposiego.

ł

ę

Cz

ci wspóln by fakt, i ka dy pacjent by orientacji

ęś ą

ą ł

ż ż

ł

homoseksualnej. By y to jednostkowe przypadki. Kilka

ł

miesi cy pó niej wykryto ju 111 takich przypadków. Dopiero

ę

ź

ż

w tym momencie pierwszy raz dotkn o to kobiety.

ęł

Rok 1982

•

- Pierwsza definicja AIDS, choroba do tej
pory nazywana by a „rakiem gejów”.

ł

Upo ledzenie odporno ci w wyniku bycia

ś

ś

homoseksualist . Zg oszono ju 1200

ą

ł

ż

oficjalnych przypadków AIDS, codziennie
dochodzi rednio 1 przypadek

ł ś

zachorowania – rok pó niej liczba ta

ź

wzros a pi ciokrotnie.

ł

ę

1983r.

•

Ukazuj si zalecenia dotycz ce profilaktyki AIDS,

ą ę

ą

przyczyna zaka enia nadal nie jest dok adnie

ż

ł

znana.

1984r.

•

Og oszono, i Robert Gallo odkry przyczyn AIDS.

ł

ż

ł

ę

Jest to wirus HLTV – ludzki wirus bia aczki komórek

ł

T. Oczekiwano pojawienia si szczepionki na AIDS

ę

w ci gu 2 najbli szych lat. Badania wykaza y, e

ą

ż

ł ż

AIDS przekazywany jest tak e w kontaktach

ż

heteroseksualnych. Z czasem AIDS powi zano,

ą

tak e z grup narkomanów u ywaj cych igie ,

ż

ą

ż

ą

ł

chorych na Hemofili czy tak e niemowl t

ę

ż

ą

poddanych niew a ciwej opiece lekarskiej.

ł ś

1985r.

•

Wykryto sposób na zahamowanie namna ania si

ż

ę

ró nych szczepów HLTV-III jednocze nie nie uszkadzaj c

ż

ś

ą

normalnych komórek. Wynaleziono test na HIV. Francuzi
chcieli udowodni , e to oni jako pierwsi mieli styczno

z

ć ż

ść

AIDS. Nie kupuj testów od Amerykanów, czekaj c na

ą

ą

w asne, co doprowadzi o do oko o 4000 nowych zaka e

ł

ł

ł

ż ń

wirusem HIV. Krew oddawana przez dawców jest od tej
pory badana na obecno

wirusa HIV (tylko w USA).

ść

Wykryto inne ród o HIV (nazwane HIV-2) w Senegalu.

ź ł

Ró ni o si od tego ze Stanów.

ż ł

ę

1986r.

•

Potwierdzi a si teoria

ł

ę

Francji. LAV oraz HIV
okaza y si tym samym

ł ę

wirusem.

•

1987r.

•

- Cena rocznej kuracji skutecznego leku wynosi 10
000 dolarów. By to najdro szy lek w historii. USA

ł

ż

wprowadza zakaz wjazdu na ich teren osób
zaka onych wirusem HIV.

ż

•

W roku 1989 na Mi dzynarodowej Konferencji

ę

po wi conej AIDS przedstawiono post p nad

ś ę

ę

szczepionk , niestety do chwili obecnej nie

ą

wynaleziono skutecznego leku chroni cego przed

ą

wirusem.

•

Dopiero w styczniu 2010 roku zakaz zostaje
zniesiony. Wykazano, i lateksowe prezerwatywy

ż

skutecznie zapobiegaj zaka eniu HIV.

ą

ż

•

Badania przeprowadzone w ostatnich
latach dowodz , e wirus AIDS swój

ą ż

pocz tek mia w Afryce. Znaleziono jego

ą

ł

symptomy w cia ach tamtejszych zwierz t.

ł

ą

Wirus ze zwierz t na ludzi móg przenie

ą

ł

ść

si poprzez wspó ycie z tymi

ę

łż

zwierz tami, jedzenie zaka onego mi sa

ę

ż

ę

lub w wyniku uk szenia.

ą

Epidemiologia

Epidemiologia HIV bardzo ró ni si w zale no ci od kraju i obszaru

ż

ę

ż ś

wiata. Zwa ywszy na zasi g i koszty spo eczne w a ciwe w

ś

ż

ę

ł

ł ś

przypadku HIV/AIDS jest stosowanie terminu wiatowej pandemii.

ś

pandemia przyczynia si w

ę

Afryce do kryzysu:

•

A)
demograficznego

•

B) spo ecznego

ł

•

C) gospodarczego

•

D) politycznego

•

E) bezpiecze stwa

ń

70% doros ych i 80% dzieci

ł

zaka onych wirusem HIV

ż

AIDS w Polsce

•

Wykres epidemiologii w Polsce
zaka enia HIV, zachorowa i zgonów na

ż

ń

AIDS – 1986–2006,

rednia roczna liczba nowych

Ś

zachorowa na AIDS (w Polsce) w

ń

latach 2002–2006, wed ug

ł

województw. Podane liczby
zachorowa na 100 000 ludno ci

ń

ś

Drogi zaka enia i profilaktyka

ż

Droga zaka enia

ż

Oszacowane
zaka enia na 10 000

ż

ekspozycji na ród o

ź ł

zaka enia

ż

Transfuzja

9000

Poród

2500

U ywanie tych samych

ż

igie do wstrzykiwania

ł

narkotyków

67

Przezskórne uk ucie

ł

ig

łą

30

Zachowania seksualne

10-0,5

Karmienie piersi

ą

•

Wirus HIV przenosi si poprzez

ę

•

kontakt zaka onej krwi z krwi lub b on luzow osoby niezaka onej, np. u ywanie tej samej ig y,

ż

ą

ł ą ś

ą

ż

ż

ł

niewysterylizowanych narz dzi dentystycznych itp.,

ę

•

kontakt seksualny (sperma, preejakulat, luz szyjkowy), dot. tak e kontaktów oralnych

ś

ż

•

przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i dziecka nie miesza si , jednak mo e do tego doj

np.

ę

ż

ść

podczas jakich komplikacji porodowych).

ś

Profilaktyka

•

Unikanie sytuacji w których b dzie mo liwe

ę

ż

przeniesienie wirusa.

•

stosowanie prezerwatyw znacznie
zmniejszaj prawdopodobie stwo zara enia

ą

ń

ż

si wirusem, wed ug WHO o 80-95%,

ę

ł

•

Obrzezanie zmniejsza o po ow ryzyko

ł ę

zara enia HIV. Z tego wzgl du WHO zaleca

ż

ę

obrzezanie jako dodatkowy rodek

ś

zmniejszaj cy ryzyko zara enia.

ą

ż

Leczenie

•

Nukleozydowe inhibitory

odwrotnej transkryptazy
(NRTI) (AZT, 3TC, ABC, d4T,
ddC, ddI, FTC, TDF).

•

Nienukleozydowe inhibitory
odwrotnej transkryptazy
(NNRTI) (delawirdyna,
efawirenc, newirapina).

•

Inhibitory HIV-proteazy (PI)
(amprenawir, atazanawir,
indinawir, lopinawir, nelfinawir,
ritonawir, sakwinawir,
tipranawir).

•

Inhibitory fuzji i wej cia wirusa

ś

do komórki – T-20.

•

Wysokie koszty: Europa
1000 euro miesiecznie

•

Polska: Epivir-HIV (60
tabl. 150 mg lamiwudyna)
koszt oko o 1200 PLN

ł

miesi cznie, Combivir (60

ę

tabl. lamiwudyna +
zydowudyna) koszt oko o

ł

2300 PLN miesi cznie,

ę

Najdro szym preparatem

ż

jest obecnie T-20, koszt
terapii wynosi oko o 8.500

ł

PLN (nierefundowany)

Nie ma leków skutecznych, lecz s utrudniaj ce

ą

ą

rozprzestrzenianie wirusa. Obecnie zarejestrowane s

ą

leki anty-HIV nale

ce do czterech g ównych grup:

żą

ł

•

Szacunkowy koszt utrzymania terapii
wynosi oko o 40 000 PLN rocznie. W

ł

Polsce leczenie jest w pe ni refundowane

ł

(dla pacjenta – bezp atne) i do terapii maj

ł

ą

dost p wszyscy chorzy spe niaj cy

ę

ł

ą

kryteria medyczne (m.in. wykluczani s

ą

czynni narkomani do czasu rozwi zania

ą

problemu z na ogiem).

ł

Mity o AIDS

•

Przypadkowy kontakt, taki jak dotyk, u ci ni cie r ki,

ś ś ę

ę

obejmowanie, poca unek, u ywanie wspólnych sztu ców,

ł

ż

ć

szklanek, r czników, toalet, wanny, basenu itp, a tak e

ę

ż

kichanie czy kaszel. W linie osoby zaka onej mo e

ś

ż

ż

znajdowa si wirus, ale ilo

jest zbyt ma a, by mog a

ć ę

ść

ł

ł

nast pi infekcja. Ryzyko zaka enia jest jednak wi ksze,

ą ć

ż

ę

je eli osoba hiv+, a zw aszcza oboje partnerów,

ż

ł

posiadaj otwarte ranki wewn trz jamy ustnej

ą

ą

spowodowane np. myciem z bów tward szczoteczk .

ę

ą

ą

Do tej pory odnotowano tylko jeden przypadek zara enia

ż

poprzez poca unek, spowodowany zanieczyszczeniem

ł

liny przez krew pochodz c z rany w jamie ustnej.

ś

ą ą

Od samego pocz tku istniej mity dotycz ce drogi zaka enia wirusem

ą

ą

ą

ż

HIV, wbrew obiegowym opiniom nie mo na zarazi si AIDS poprzez:

ż

ć ę

•

Komary i inne „gryz ce”

ą

owady równie nie

ż

stanowi zagro enia.

ą

ż

Przeprowadzono wiele
bada , które wykaza y,

ń

ł

e aden owad nie mo e

ż ż

ż

przenie

wirusa HIV.

ść

•

To nieprawda, e AIDS

ż

dotyczy tylko osób
homoseksualnych i
za ywaj cych narkotyki

ż

ą

– wirusem HIV mo e

ż

zarazi si ka dy, a

ć ę ż

zachorowanie na AIDS
(b d c nosicielem HIV)

ę ą

zale y od wielu

ż

czynników.

Zarówno kobiety jak i m

czy ni z

ęż ź

HIV mog mie zdrowe dzieci.

ą

ć

Istnieje metoda izolacji materia u

ł

genetycznego z zaka onej wirusem

ż

spermy, którym nast pnie mo na

ę

ż

dokona zap odnienia in vitro.

ć

ł

Kobiety z HIV, je eli stosuj si do

ż

ą ę

odpowiednich wskaza lekarzy i

ń

zasad terapii antyretrowirusowej
maj prawie 100% szans na

ą

ę

urodzenie zdrowego dziecka[

AIDS- podsumowanie

•

W latach 1983-
2008 na AIDS
zmar o 25 mln

ł

ludzi, obecnie
rocznie z tego
powodu umiera 2
mln osób

•

Osoby nowo zaka one HIV w 2007

ż

•

Doro li 2,1 mln

ś

•

Dzieci 420 tys.

•

Razem 2,5 mln

•

Liczba osób yj cych z HIV i AIDS

ż ą

•

Doro li 30,8 mln (15,4 mln to kobiety)

ś

•

Dzieci 2,5 mln

•

Razem 33,2 mln

•

Zgony z powodu AIDS w roku 2007

•

Doro li 1,7 mln

ś

•

Dzieci 330 tys.

•

Razem 2,1 mln

SARS - podsumowanie

•

Na SARS na ca ym wiecie (wg danych WHO

ł

ś

zaktualizowanych z dnia 26 wrze nia 2003r.) zapad o

ś

ł

8098 osób, w tym 4273 kobiety i 3779 m

czyzn

ęż

(nie ma danych dotycz cych p ci 46 zmar ych

ą

ł

ł

osób),

•

Zmar o

ł

774 osoby. miertelno

w ród osób

Ś

ść ś

choruj cych oszacowano na 9.6%.

ą

•

Przypadki na wiecie, to ludzie powracaj cy z terenów

ś

ą

obj tych epidemi .

ę

ą

•

W ród pracowników s u by zdrowia odnotowano

ś

ł ż

1707 przypadków zachorowa (21%

ń

wszystkich

zachorowa

ń

)