AF wykład 5

2011-04-18

1

Wskaźnikowa analiza

obrotowości

Wskaźniki obrotowości, zwane również

wskaźnikami aktywności, rotacji, sprawności

działania lub efektywności, przydatne są przy

zarządzaniu krótkoterminowymi finansami

przedsiębiorstwa ze względu na możliwośd

uzyskania przy ich pomocy informacji na temat

długości cykli poszczególnych składników majątku

obrotowego i zobowiązao bieżących. Dzięki temu

wiadomo, na ile efektywnie przedsiębiorstwo

wykorzystuje swoje zasoby majątkowe (na jak

długo zamraża gotówkę w innych składnikach

majątku), a także po jakim czasie przeciętnie

spłaca zobowiązania bieżące.

Wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów (total assets

turnover), zwany również wskaźnikiem
produktywności majątku ogółem, wyraża stopieo
efektywności wykorzystania ogółu majątku
przedsiębiorstwa (bez względu na to, z jakich źródeł
jest on finansowany).

przychody ze sprzedaży

WOA =

przeciętny stan aktywów

Wartośd wskaźnika mówi, ile złotych przychodu

wypracowała każda złotówka majątku firmy.
Im wyższa jest ta wartośd, tym „szybszy” obrót
majątku (lepsze jego wykorzystanie, wyższa
produktywnośd).

AF wykład 5

2011-04-18

2

Podobne relacje można budowad w odniesieniu do

podstawowych części majątku, jakimi są aktywa
trwałe i aktywa obrotowe. Efektywnośd
wykorzystania majątku trwałego określa wskaźnik
obrotowości (rotacji) aktywów trwałych (fixed
assets turnover) - wskaźnik produktywności
aktywów trwałych

przychody ze sprzedaży

WOAT =

przeciętny stan aktywów trwałych

Tę samą cechę dla aktywów obrotowych pokazuje

wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów
obrotowych (current assets turnover) - wskaźnik
produktywności aktywów obrotowych

przychody ze sprzedaży

WOAO =

przeciętny stan aktywów obrotowych

Wskaźniki te informują, ile złotych przychodu generuje

każda złotówka zainwestowana w odpowiednią częśd
majątku.

Za pomocą wskaźnika z tej grupy możemy również

określid, jaka jest przeciętna wydajnośd pracy na
jednego zatrudnionego:

przychody ze sprzedaży

WPNZ =

przeciętny stan zatrudnienia

Po obliczeniu wartości tego wskaźnika, można

dowiedzied się ile złotych przychodu ze sprzedaży
wypracowuje przeciętnie jeden pracownik.

Analizując skutecznośd zarządzania najważniejszymi

częściami aktywów obrotowych oraz zobowiązao
bieżących, stosuje się najczęściej podejście
polegające na wyliczeniu ich rotacji w dniach, a nie w
razach, jak to miało miejsce w poprzednich
przypadkach. Przy porównaniu takich wartości w
różnych okresach otrzymuje się dane na temat
korzystnych (ogólnie rzecz ujmując - skracanie cykli
aktywów bieżących, wydłużanie cykli zobowiązao
krótkoterminowych) lub niekorzystnych (zmiany w
kierunkach odwrotnych) tendencji w tym zakresie w
firmie.

AF wykład 5

2011-04-18

3

Analiza cyklu zapasów (rotacji zapasów w dniach – average

inventory turnover) dostarcza informacji na temat tego,
co ile dni przedsiębiorstwo w stopniu całkowitym
wymienia stan zapasów. Stanowi on stosunek średniego
stanu zapasów do kosztów wytworzenia pomnożony
przez liczbę dni w okresie (np. rok):

Cykl zapasów średni stan zapasów

= x 365

w dniach koszty wytworzenia

Im wyższa jest wartośd wskaźnika, tym wolniejszy jest

obrót zapasami (tym więcej dni potrzeba na
całkowite odnowienie zapasów). Pożądana jest tu
wartośd jak najniższa (obniżanie się jej w czasie),
świadczy to bowiem o krótszym przeciętnym czasie
zalegania zapasów w magazynie. Konsekwencją tego
jest, zmniejszanie się kosztów związanych z
utrzymaniem zapasów oraz krótszy jest czas
zamrożenia gotówki w zapasach czyli polepszenie
efektywności zarządzania tą częścią aktywów
obrotowych.

Cykl inkasowania należności (average collection

period) oznacza ilośd dni sprzedaży, w zamian za
którą gotówka jeszcze nie napłynęła. Do jego
obliczania służy następujący wskaźnik:

Cykl inkasowania średni stan należności

= x 365

należności sprzedaż netto

Ze wskaźnika tego można się więc dowiedzied po jakim

przeciętnie okresie odbiorcy produktów
przedsiębiorstwa płacą za nie – na jak długo realnie
udzielany jest im kredyt handlowy. Dla
przedsiębiorstwa korzystne jest ściąganie należności
w jak najkrótszym czasie (jednak nie do tego stopnia,
że powodowałoby to odpływ odbiorców z powodu
oferowanych przez nie niekorzystnych warunków
płatności).

AF wykład 5

2011-04-18

4

Cykl zobowiązao krótkoterminowych wyraża średni

okres, po jakim przedsiębiorstwo spłaca swoje
zobowiązania bieżące. W analizach zewnętrznych do
obliczania tej wielkości służy następujący wskaźnik:

Cykl zobowiązao średni stan zobowiązao krótkoterm.

= x 365

krótkoterminowych przychody ze sprzedaży

W przypadku zobowiązao najlepiej jest, gdy firma jest w

sytuacji umożliwiającej jej negocjacje możliwie
długiego terminu ich spłaty, aby móc dłużej
dysponowad gotówką w ten sposób „pozyskaną”.
Przy analizie należy jednocześnie uważad czy
wydłużenie cyklu wynika rzeczywiście z powodu
wynegocjowania późniejszych terminów płatności,
czy z niemożności spłaty zobowiązao w terminie na
skutek niedoboru gotówki, co jest symptomem
zdecydowanie negatywnym.

Po obliczeniu wartości wyżej zaprezentowanych

wskaźników można porównad do siebie opóźnienie w

regulowaniu przez firmę zobowiązao z opóźnieniem w

uzyskiwaniu należności od odbiorców. Wraz z

relatywnym wydłużeniem cyklu zobowiązao maleje

zapotrzebowanie na kapitał pracujący. Uwzględniając

dodatkowo cykl zapasów uzyskad można cykl konwersji

gotówki (cykl środków pieniężnych). Oblicza się go

według poniższego wzoru:

Cykl konwersji Cykl Cykl

Cykl zobowiązao

= + -

gotówki zapasów należności krótkoterminowych

Krótki cykl konwersji gotówki jest zjawiskiem

korzystnym dla firmy, ponieważ wynika z niego, że
gotówka jest krótko zamrożona w innych składnikach
aktywów obrotowych i, po transformacji w inną
postad, relatywnie szybko powraca do
przedsiębiorstwa jako przychód ze sprzedaży. Dzięki
temu może byd ponownie zaangażowana w następny
cykl. Powoduje to także niskie zapotrzebowanie na
kapitał obrotowy netto.