Kontrola podatkowa

•

Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie
wywiązywania

się

kontrolowanych

z

obowiązków wynikających z przepisów prawa
podatkowego.

•

Kontrolę podatkową podejmuje się z urzędu.

•

W zakresie spraw rozstrzygniętych decyzją
ostateczną organu podatkowego kontrola
podatkowa nie może być ponownie wszczęta.

Imienne upoważnienie do kontroli

podatkowej wystawia:

•

naczelnik urzędu skarbowego - pracownikom
tego urzędu,

•

naczelnik urzędu celnego - funkcjonariuszom
celnym oraz pracownikom tego urzędu

•

wójt, burmistrz (prezydent miasta) -
pracownikom urzędu gminy (miasta).

Co zawiera upoważnienie do

kontroli:

•

oznaczenie organu, datę i miejsce wystawienia,

•

wskazanie podstawy prawnej,

•

imię i nazwisko kontrolującego (kontrolujących),

•

numer legitymacji służbowej kontrolującego (kontrolujących),

•

oznaczenie kontrolowanego,

•

określenie zakresu kontroli,

•

datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli,

•

podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem
zajmowanego stanowiska lub funkcji,

•

pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego

Wszczęcie kontroli:

•

Osoba prowadząca kontrolę obowiązana jest
okazać kontrolowanemu upoważnienie do jej
przeprowadzenia oraz legitymację służbową.

•

Kontrolowany

jest

obowiązany

wskazać

osobę, która będzie go zastępowała w trakcie
kontroli, w czasie jego nieobecności,

Wszczęcie kontroli:

•

jeżeli kontrolowanym jest osoba prawna lub
jednostka

organizacyjna

nie

mająca

osobowości prawnej, upoważnienie oraz
legitymacja służbowa okazywane są członkowi
zarządu,

wspólnikowi

lub

innej

osobie

upoważnionej

do

reprezentowania

lub

prowadzenia spraw kontrolowanego.

Wszczęcie kontroli

•

W

razie

nieobecności

kontrolowanego

lub

wymienionych

powyżej

osób

kontrolujący

zawiadamia kontrolowanego lub osobę wskazaną o
obowiązku stawienia się w miejscu prowadzenia
kontroli następnego dnia po upływie 3 dni od dnia
doręczenia zawiadomienia.

•

W przypadku niestawienia wymienionych powyżej
osób w danym terminie, wszczęcie kontroli
następuje

w

dniu

upływu

tego

terminu.

Upoważnienie

do

kontroli

doręcza

się

kontrolowanemu gdy stawi się

w miejscu

prowadzenia kontroli.

Wszczęcie kontroli

•

W przypadku gdy poprzez nieobecność
kontrolowanego lub wyznaczonej osoby nie
jest

możliwe

prowadzenie

czynności

kontrolnych, a w szczególności nie jest
zapewniony

dostęp

do

dokumentów

związanych z przedmiotem kontroli, kontrolę
zawiesza

się

do

czasu

umożliwienia

przeprowadzenia tych czynności.

Wszczęcie kontroli:

•

W przypadku gdy okoliczności faktyczne uzasadniają
niezwłoczne podjęcie kontroli, kontrola podatkowa może być
wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej kontrolowanemu
lub wyznaczonej osobie.

•

Kontrolowanemu lub wyznaczonej osobie należy bez zbędnej
zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 dni od dnia
wszczęcia

kontroli,

doręczyć

upoważnienie

do

przeprowadzenia kontroli.

•

Organ podatkowy może umorzyć kontrolę podatkową, jeżeli
w okresie 30 dni od jej wszczęcia nie zostaną ustalone dane
identyfikujące

kontrolowanego.

Kontrola

może

być

wznowiona w każdym czasie, gdy ustalony zostanie podmiot,
w stosunku do którego może być prowadzona.

Uprawnienia kontrolujących:

•

wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych
pomieszczeń kontrolowanego,

•

żądania okazania majątku podlegającego kontroli
oraz do dokonania jego oględzin,

•

żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju
dokumentów związanych z przedmiotem kontroli
oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii,
wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego
pobierania danych w formie elektronicznej,

•

zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie
objętym kontrolą,

Uprawnienia kontrolujących:

•

zabezpieczania zebranych dowodów,

•

legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości,
jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli,

•

żądania przeprowadzenia spisu z natury,

•

przesłuchiwania świadków, kontrolowanego oraz
innych osób

•

zasięgania opinii biegłych.

•

żądanie wydania za pokwitowaniem:

próbek

towarów, akt, ksiąg i dokumentów

Protokół z kontroli zawiera:

•

wskazanie kontrolowanego,

•

wskazanie osób kontrolujących,

•

określenie przedmiotu i zakresu kontroli,

•

określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli,

•

opis dokonanych ustaleń faktycznych,

•

dokumentację dotyczącą przeprowadzonych
dowodów,

•

pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub
wyjaśnień.

•

Protokół nie zawiera oceny prawnej sprawy będącej
przedmiotem kontroli.

Protokół z kontroli:

•

Protokół

jest

sporządzany

w

dwóch

jednobrzmiących

egzemplarzach.

Jeden

egzemplarz protokółu kontrolujący doręcza
kontrolowanemu.

•

Załącznik do protokołu kontroli stanowią
protokoły zeznań świadków, opinii biegłych
przynajmniej, dowodz z oględzin

Protokół z kontroli:

•

Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami
protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia,
wskazując

równocześnie

stosowne

wnioski

dowodowe.

•

Kontrolujący jest obowiązany rozpatrzyć zastrzeżenia
w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania zawiadomić
kontrolowanego o sposobie ich załatwienia.

•

Kontrola zostaje zakończona w dniu doręczenia
protokołu kontroli.

Dowody:

•

Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może
przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest
sprzeczne z prawem.

•

Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być
w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone
przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych,
materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin,
informacje

podatkowe

oraz

inne

dokumenty

zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub
kontroli podatkowej oraz materiały zgromadzone w
toku postępowania karnego albo postępowania w
sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia
skarbowe.

Naczelnik US może zażądać od

banku informacji nt.:

•

posiadanych

rachunków

bankowych

lub

rachunków

oszczędnościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i
stanów tych rachunków,

•

posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów
wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i
stanów tych rachunków,

•

zawartych

umów

kredytowych

lub

umów

pożyczek

pieniężnych, a także umów depozytowych,

•

nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub
obligacji Skarbu Państwa, a także obrotu tymi papierami
wartościowymi,

•

obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi
lub innymi papierami wartościowymi.

NUS lub NUC może zwrócić się do o

sporządzenie informacji bankowego:

•

po uprzednim wezwaniu do udzielenia informacji z tego
zakresu

•

Po wezwaniu do upoważnienia naczelnika urzędu skarbowego
lub celnego do wystąpienia do instytucji finansowych o
przekazanie tych informacji, a strona w wyznaczonym
terminie:

nie udzieliła informacji,

nie upoważniła odpowiednio naczelnika urzędu skarbowego lub

naczelnika urzędu celnego do wystąpienia do instytucji finansowych o
przekazanie informacji,

udzieliła informacji, które wymagają uzupełnienia lub porównania z

informacjami pochodzącymi z instytucji finansowej.

Zawieszenie postępowania

(postanowienie):

•

w razie śmierci strony, jeżeli postępowanie nie
podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe,

•

gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest
uzależnione

od

rozstrzygnięcia

zagadnienia

wstępnego przez inny organ lub sąd,

•

w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony,

•

w razie utraty przez stronę lub jej ustawowego
przedstawiciela zdolności do czynności prawnych,

•

w sprawie dotyczącej odpowiedzialności osoby
trzeciej - do dnia, w którym decyzja stanie się
ostateczna, z zastrzeżeniem.

Decyzje:

•

Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze
decyzji, chyba że przepisy stanowią inaczej.

•

Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo
w inny sposób kończy postępowanie w danej
instancji.

•

Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny
stało się bezprzedmiotowe, organ podatkowy
wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.

•

Decyzję doręcza się stronie na piśmie.

Decyzja zawiera:

•

oznaczenie organu podatkowego,

•

datę jej wydania,

•

oznaczenie strony,

•

powołanie podstawy prawnej,

•

rozstrzygnięcie,

•

uzasadnienie faktyczne i prawne,

•

pouczenie o trybie odwoławczym - jeżeli od decyzji
służy odwołanie,

•

podpis osoby upoważnionej, z podaniem imienia i
nazwiska oraz stanowiska służbowego.

Uzasadnienie faktyczne i prawne

•

Uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w
szczególności wskazanie faktów, które organ
uznał za udowodnione, dowodów, którym dał
wiarę, oraz przyczyn, dla których innym
dowodom odmówił wiarygodności,

•

uzasadnienie prawne zaś zawiera wyjaśnienie
podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem
przepisów prawa.

Uzupełnienie decyzji:

•

Strona może w terminie 14 dni od dnia
doręczenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co
do rozstrzygnięcia lub co do prawa odwołania,
wniesienia w stosunku do decyzji powództwa
do sądu powszechnego lub co do skargi do
sądu administracyjnego albo sprostowania
zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych
kwestiach.

•

Organ podatkowy może z urzędu, w każdym
czasie, uzupełnić albo sprostować decyzję

Odwołania od decyzji:

•

Od decyzji organu podatkowego wydanej w
pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do
jednej instancji.

•

Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ
podatkowy wyższego stopnia.

•

W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji
przez ministra właściwego do praw finansów
publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora
izby celnej lub przez samorządowe kolegium
odwoławcze odwołanie od decyzji rozpatruje ten
sam organ podatkowy, stosując odpowiednio
przepisy o postępowaniu odwoławczym

Odwołanie od decyzji:

•

Odwołanie od decyzji organu podatkowego
powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji,
określać istotę i zakres żądania będącego
przedmiotem odwołania oraz wskazywać
dowody uzasadniające to żądanie.

•

Odwołanie wnosi się do właściwego organu
odwoławczego za pośrednictwem organu
podatkowego, który wydał decyzję w terminie
14 dni od dnia doręczenia.

Odwołanie od decyzji:

•

Jeżeli organ podatkowy, który wydał decyzję,
uzna, że odwołanie wniesione przez stronę
zasługuje na uwzględnienie w całości, wyda
nową decyzję, którą uchyli lub zmieni
zaskarżoną decyzję.

•

Od nowej decyzji służy stronie odwołanie.

Odwołanie od decyzji:

•

Organ podatkowy, do którego wpłynęło
odwołanie, przekazuje je wraz z aktami
sprawy organowi odwoławczemu bez zbędnej
zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14
dni od dnia otrzymania odwołania

•

Organ podatkowy, przekazując sprawę, jest
obowiązany ustosunkować się do
przedstawionych zarzutów.

Możliwości rozstrzygnięcia

odwołania:

•

utrzymanie w mocy decyzję organu pierwszej
instancji,

•

Uchylenie decyzji organu pierwszej instancji:

w całości lub w części - i w tym zakresie orzeka co do istoty

sprawy lub uchylając tę decyzję - umarza postępowanie w
sprawie,

w całości i sprawę przekazuje do rozpatrzenia właściwemu

organowi pierwszej instancji, jeżeli decyzja ta została
wydana z naruszeniem przepisów o właściwości,

•

Umorzenie postępowanie odwoławcze.

Postanowienia:

•

Wydawane w toku postępowania

•

Dotyczą poszczególnych kwestii wynikających
w toku postępowania podatkowego, lecz nie
rozstrzygają

o istocie sprawy, chyba że

przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

•

Postanowienie, od którego służy zażalenie lub
skarga do sądu administracyjnego, doręcza się
na piśmie.

Postanowienie zawiera:

•

oznaczenie organu podatkowego,

•

datę jego wydania,

•

oznaczenie strony albo innych osób biorących udział
w postępowaniu,

•

powołanie podstawy prawnej,

•

rozstrzygnięcie,

•

pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie
lub skarga do sądu administracyjnego,

•

podpis osoby upoważnionej, z podaniem imienia i
nazwiska oraz stanowiska służbowego.

Zażalenia:

•

Na wydane w toku postępowania
postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak
stanowi.

•

Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia
doręczenia postanowienia.

Wznowienie postępowania:

•

dowody, na których podstawie ustalono
istotne dla sprawy okoliczności faktyczne,
okazały się fałszywe,

•

decyzja

wydana

została

w

wyniku

przestępstwa,

•

decyzja wydana została przez pracownika lub
organ podatkowy, który podlega wyłączeniu,

•

strona nie z własnej winy nie brała udziału w
postępowaniu,

Wznowienie postępowania:

•

wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne
lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nie znane
organowi, który wydał decyzję,

•

decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem
stanowiska innego organu,

•

decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub
orzeczenia sądu, które zostały następnie uchylone lub
zmienione w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej
decyzji,

•

została

wydana

na

podstawie

przepisu,

o

którego

niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą
lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał
Konstytucyjny.

Stwierdzenie nieważności decyzji

która:

•

została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości,

•

została wydana bez podstawy prawnej,

•

została wydana z rażącym naruszeniem prawa,

•

dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzja
ostateczną,

•

została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,

•

była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma
charakter trwały,

•

zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie
wskazanego przepisu prawa,

•

w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.

Kontrola skarbowa

•

Celem kontroli skarbowej jest ochrona
interesów i praw majątkowych Skarbu
Państwa oraz zapewnienie skuteczności
wykonywania zobowiązań podatkowych i
innych należności stanowiących dochód
budżetu państwa lub państwowych funduszy
celowych.

Kontrola skarbowa

•

Celem kontroli skarbowej jest również badanie
zgodności z prawem gospodarowania mieniem
innych państwowych osób prawnych,
przeciwdziałanie i zwalczanie naruszeń prawa
obowiązującego w zakresie obrotu towarowego z
zagranicą i obrotu towarami przywożonymi z
zagranicy oraz zapobieganie i ujawnianie
przestępstw określonych w art. 228-231 Kodeksu
karnego wśród osób zatrudnionych lub pełniących
służbę w jednostkach organizacyjnych podległych
ministrowi właściwemu do spraw finansów
publicznych.

Organy kontroli skarbowej

•

minister właściwy do spraw finansów publicznych
jako naczelny organ kontroli skarbowej;

•

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jako organ
wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli
skarbowej; powołuje go i odwołuje Prezes Rady
Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw
finansów publicznych.

•

dyrektor urzędu kontroli skarbowej. Powoływany
jest w drodze konkursu minister właściwy do spraw
finansów publicznych na wniosek Generalnego
Inspektora Kontroli Skarbowej.

Uprawnienia kontroli skarbowej

•

legitymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości;

•

zatrzymywanie i przeszukiwanie osób oraz przeszukiwania
pomieszczeń, bagażu i ładunku;

•

zatrzymywania pojazdów i innych środków przewozowych w celu
przeprowadzenia kontroli przewożonych towarów lub dokumentów
przewozowych dotyczących tych towarów, a także badania
towarów i pobierania ich próbek, oraz przeprowadzenia kontroli
rodzaju używanego paliwa przez pobranie próbek paliwa ze
zbiornika pojazdu mechanicznego;

•

zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek
organizacyjnych, przedsiębiorców i organizacji społecznych, jak
również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o
udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów
prawa.

Środki przymusu bezpośredniego

•

Inspektorzy i pracownicy mogą stosować

środki przymusu bezpośredniego wobec osób
niepodporządkowujących się ich poleceniom
wydanym w celu realizacji zadań.

•

Środki przymusu bezpośredniego mogą być
użyte jedynie w zakresie niezbędnym do
osiągnięcia podporządkowania się poleceniom
lub do skutecznego odparcia bezpośredniego i
bezprawnego zamachu na inspektora lub inną
osobę.

Środki przymusu bezpośredniego

•

siła fizyczna;

•

indywidualne techniczne i chemiczne środki
lub urządzenia przeznaczone do
obezwładniania i konwojowania osób albo do
zatrzymywania oraz unieruchamiania
pojazdów mechanicznych i innych środków
przewozowych.

Użycie broni palnej

•

jeżeli środki przymusu bezpośredniego okazały się
niewystarczające lub ich użycie ze względu na
okoliczności danego zdarzenia nie jest możliwe,

•

w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego
zamachu na życie, zdrowie lub wolność własną lub
innej osoby oraz w celu przeciwdziałania
czynnościom zmierzającym w oczywisty sposób
bezpośrednio do takiego zamachu;

•

przeciwko osobie niepodporządkowującej się
wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni
lub innego niebezpiecznego narzędzia;

Użycie broni palnej

•

przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie i
przemocą odebrać broń palną inspektorowi,
pracownikowi lub innej osobie uprawnionej
do posiadania broni palnej;

•

w celu odparcia niebezpiecznego,
bezpośredniego i gwałtownego zamachu na
obiekty administracji skarbowej;

•

w bezpośrednim pościgu za osobą, wobec
której użycie broni było dopuszczalne.

Postępowanie kontrolne

•

Wszczęcie postępowania kontrolnego następuje w formie

postanowienia.

•

Czynności kontrolne przeprowadza inspektor wraz z
upoważnionymi pracownikami po doręczeniu
kontrolowanemu upoważnienia do przeprowadzenia
czynności kontrolnych oraz okazaniu legitymacji służbowych i
znaków identyfikacyjnych. W czynnościach mogą uczestniczyć
osoby uprawnione na podstawie ratyfikowanych przez
Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, a w
przypadku dokonywania kontroli środków przekazanych
Rzeczypospolitej Polskiej przez instytucje Unii Europejskiej -
przedstawiciele organów Unii Europejskiej

Formy zakończenia kontroli

•

decyzje w rozumieniu ustawy - Ordynacja

podatkowa, gdy ustalenia dotyczą: podatków,
których określanie lub ustalanie należy do
właściwości naczelników urzędów skarbowych
oraz podatku akcyzowego oraz opłat i
niepodatkowych należności budżetu państwa,
których określanie lub ustalanie należy do
właściwości naczelników urzędów
skarbowych,

•

wynik kontroli – w pozostałych przypadkach.

Odwołania

•

Od decyzji służy odwołanie do właściwego
dyrektora izby skarbowej albo do właściwego
dyrektora izby celnej, jeżeli decyzję wydał
dyrektor urzędu kontroli skarbowej.

•

Od decyzji wydanej przez Generalnego
Inspektora Kontroli Skarbowej nie służy
odwołanie, jednakże stronie służy wniosek do
tego organu o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Skarga do WSA

•

Skargę na decyzję lub postanowienie wydane
przez urząd składamy do właściwego
miejscowo wojewódzkiego sądu
administracyjnego.

•

Skargę do WSA składa się w terminie 30 dni
od dnia doręczenia rozstrzygnięcia, za
pośrednictwem organu, który wydał
rozstrzygnięcie. Organ ten, do dnia
rozpoczęcia rozprawy przed WSA może sam
uwzględnić skargę w całości.

Co powinna zawierać skarga

•

oznaczenie sądu, do którego kierowana jest skarga,

•

imię, nazwisko lub nazwę oraz adres skarżącego (lub
też przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika),

•

wskazanie zaskarżonej decyzji lub postanowienia,

•

oznaczenie organu, którego działania skarga dotyczy,

•

określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego,

•

podpis wnoszącego skargę, albo jego przedstawiciela
ustawowego lub pełnomocnika,

•

listę załączników do skargi.

W razie uwzględnienia skargi sąd:

•

uchyla decyzję lub postanowienie w całości
albo w części,

•

stwierdza nieważność decyzji lub
postanowienia,

•

stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z
naruszeniem prawa.

•

W razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę
oddala

Skarga kasacyjna

•

Od wydanego przez WSA wyroku lub postanowienia
kończącego postępowanie przysługuje stronie skarga
kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

•

Skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata
lub radcę prawnego.

•

Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżany
wyrok lub postanowienie w terminie 30 dni od doręczenia
wyroku wraz z uzasadnieniem.

•

Naczelny Sąd Administracyjny w razie uwzględnienia skargi
uchyla zaskarżone orzeczenie w całości albo w części i
przekazuje do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał
dane orzeczenie.