Metody pomiarowe

•

Metoda pomiarowa określa sposób porównania wielkości mierzonej z wzorcem tej
wielkości zastosowanym w pomiarach, celem wyznaczenia wyniku pomiaru.

•

W metodzie pomiarowej bezpośredniej wartość wielkości mierzonej otrzymuje się
bezpośrednio bez dodatkowych obliczeń np :

bezpośrednio bez dodatkowych obliczeń np :

Metody pomiarowe

•

W metodzie pomiarowej pośredniej mierzy się bezpośrednio nie wielkość badaną, lecz
inne wielkości związane z wielkością badaną pewną zależnością.

•

Przykładem jest pomiar mocy P lub pomiar rezystancji R za pomocą woltomierza (napięcie
U) i amperomierza (prąd), a następnie obliczenie P = U

.

I lub R =

U

/

II

•

Ten sposób pomiaru zwany jest metodą techniczną.

•

Pomiar metodą techniczną możemy wykonać na dwa sposoby:

Klasa dokładności miernika

•

Klasa dokładności miernika jest podawana na każdym przyrządzie w postaci cyfry
określającej jego procentowy błąd w odniesieniu do jego zakresu pomiarowego.

•

Klasy dokładności mierników wynoszą :

•

Klasy dokładności mierników wynoszą :

0,1; 0,2; 0,5 – dla przyrządów laboratoryjnych

1,0; 1,5; 2,5 – dla przyrządów technicznych

5,0 – dla wskaźników

Np. Woltomierz o zakresie

100V

i klasie dokładności

1

w każdym miejscu swojej

podziałki może wskazywać napięcie z błędem

1%

ze

100V

czyli (+-)

1V

Wniosek:

ZAKRESY POMIAROWE PRZYRZĄDÓW NALEŻY TAK DOBIERAĆ ABY WYCHYLENIE

ZAKRESY POMIAROWE PRZYRZĄDÓW NALEŻY TAK DOBIERAĆ ABY WYCHYLENIE

WSKAZÓWKI BYŁO JAK NAJWIĘKSZE (CO NAJMNIEJ

2

/

3

PODZIAŁKI)

Odczytywanie wartości mierzonej

•

Aby odczytać wartość wielkości mierzonej z podziałki miernika należy :

obliczyć tzw. stałą podziałki miernika

c =Z /α

c =Z

p

/α

max

(Z

p –

zakres pomiarowy miernika, α

max

– maksymalna liczba działek)

wartość wielkości mierzonej M obliczamy mnożąc stałą c i wychylenie wskazówki
miernika α

x

M = c

.

α

x

Odczytywanie wartości mierzonej

•

Jakie napięcie wskazuje ten woltomierz?

•

Przy odczytywaniu z górnej podziałki: c =

150

/

75

= 2

V

/dz

U= 2

V

/dz

.

50dz = 100V

150

V

•

Przy odczytywaniu z dolnej podziałki: c =

150

/

30

= 5

V

/dz

U= 5

V

/dz

.

20dz = 100V

Odczytywanie wartości mierzonej

•

Jaką moc wskazuje ten watomierz?

•

w przypadku watomierza stałą podziałki obliczamy ze wzoru

•

c =Z

I

*Z

U

/

α

max

•

(Z

I –

zakres prądowy , Z

U –

zakres napięciowy, α

max

–

maksymalna liczba działek)

I –

U –

max

•

c =

400*0,5

/

100

= 2

W

/dz

U= 2

W

/dz

.

90dz = 180W

Błąd bezwzględny i względny

•

Ograniczona dokładność miernika powoduje, że wartość wyniku pomiaru różni się
od wartości rzeczywistej wielkości mierzonej. Różnicę między tymi wartościami
nazywa się błędem pomiaru.

nazywa się błędem pomiaru.

•

Błąd bezwzględny

Δ

jest różnicą między wynikiem pomiaru M

a wartością

rzeczywi-stą wielkości mierzonej R

•

Δ = M- R

•

Błąd bezwzględny Δ, zawsze wyrażony w jednostkach wielkości mierzonej, ma
konkretny znak: plus ( + ) lub minus (―).

•

Błąd względny

δ

jest

to stosunek błędu bezwzględ-nego Δ do wartości

rzeczywi-stej wielkości mierzonej R

rzeczywi-stej wielkości mierzonej R

•

δ =

Δ

/

R

•

Błąd względny często jest podawany w procentach :

•

δ

%

=

Δ

/

R

.

100%