ŚRODKI

ZNIECZULAJ

ĄCE

MIEJSCOWO

Mechanizm , drogi podania i metody

Objawy uboczne , zatrucia.

Paulina Szymczak
Łukasz Strynowicz
grupa VII

Działają porażająco na zakooczenia bólowe i na nerwy czuciowe.

Umożliwiają bezbolesne przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego
, którego nie można dokonad przy znieczuleniu ogólnym np.
zabiegi neurochirurgiczne na ośrodkowym układzie nerwowym.

Znoszą odruchy – badania okulistyczne rogówki i spojówki ,
nadmierne odruchy wymiotne.

Hamują odczyny zapalne , stosuje się je w postaci blokad w różnych
stanach chorobowych.

D

D

METODY ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO

1.FIZYCZNE

2.CHEMICZNE

Zahamowanie

przewodnictwa

nerwu

czuciowego

Zniesienie

wrażliwości

zakooczeo

nerwowych

Ucisk opaską

Esmarcha lub

zamrożenie

chlorkiem etylu

W klinice

częściej

zamrożenie

chlorkiem etylu

Przed drobnymi

zabiegami

chirurgicznymi jak

np. zabieg

stomatologiczny.

FIZYCZNE

Powierzchowne

Okłady , areozole,

pędzlowania , czopki ,

przesypki , maści

Błony śluzowe gardła ,

krtani , jamy ustnej ,

odbytnicy , pochwy ,

cewki moczowej.

Drobne zabiegi lub

przy uporczywych

bólach jak np.świąd

skóry

Nasiękowe

Wstrzykiwanie roztworu w

celu porażenia zakooczeo

czuciowych i gałązek

nerwowych.

Środki do znieczulenia

dotkankowego są

rozpuszczalne w wodzie ,

trwałe, można je wyjaławiad

na gorąco , mniej toksyczne

od kokainy.

Przy powierzchownych

zabiegach chirurgicznych

Wszystkie, oprócz

chlorprokainy nie kurczą

naczyo krwionośnych ,

szybciej ulegają wchłanianiu.

Podawane z lekami

zwężającymi naczynia –

epinefryna i norepinefryna.

CHEMICZNE 1

Przewodowe

Wstrzykiwanie roztworu

środka znieczulającego w

okolicę nerwu w celu

przerwania

przewodnictwa.

W zabiegach

dentystycznych ; nerw

szczękowy

W okolicę wyjścia

korzeni czuciowych z

rdzenia kręgowego

Zabiegi okolicy krocza i
miednicy

Rodzaje znieczulenia przewodowego:

a.) dordzeniowe
b.) blokada


Znieczulenie dordzeniowe:
- Wstrzyknięcie środka do płynu mózgowo-

rdzeniowego lub nadoponowo w dolnym odcinku
rdzenia kręgowego

- Zostają porazone korzonki czuciowe dolnej połowy

ciała

- Dokonywanie zabiegów w jamie brzusznej

Blokada:
- Wstrzykiwanie w różne okolce dużych ilości środka

znieczulającego miejscowo w małym steżeniu

- Przerwanie rpzewodnictwa i porażenie zakooczeo

nerwowych , splotów lub zwojów

- Izoluje to ognisko choroboe od OUN oraz odruchy

patologiczne

- Wyróżniamy blokadę miejscowa, przewodową ,

okręzną , szyjną i lędźwiową.

- Używamy lidokainy , bupiwakainy i mepiwakainy w

roztworze 0,25 -0,5 %

Chemiczne cd.

ŚRODKI DZIAŁAJĄCE MIEJSCOWO

Budowa estrowa

: prokaina,

benzokaina,

kokaina.

Amidy :

lidokaina,

mepiwakaina,

bupiwakaina.

Inne : mentol

Podział leków stosowanych do znieczuleo miejscowych

(ze względu na zdolnośd przenikania przez błony

biologiczne):

- Mała lipofilnośd – prokaina

- Średnia lipofilnośd – lidokaina, bupiwakaina

- Duża lipofilnośd – benzokaina

Leki naturalne:

- Kokaina

- Tropokaina

- Pseudokokaina

ESTRY

KOKAINA

• Liście krasnodrzewu peruwiaoskiego

Erythroxylon coca

• Działanie ogólne – pobudza ośrodkowy

układ nerwowy

• Działanie miejscowe – poraża

zakooczenia czuciowe w miejscu
wprowadzenia

PROKAINA

• Nie wchłania się z błon śluzowych, nie

stosuje się jej w znieczuleniach
powierzchownych. Nie zwęża naczyo
krwionośnych więc stosuje się z
epinefryną. Epinefryna zmniejsza jej
wchłanianie ale może spowodowad
objawy niepożądane.

• Wstrzyknięta dożylnie działa

przeciwbólowo, przeciwzakrzepowo,
przeciwalergicznie i rozszerza naczynia.
Działa też sympatykolitycznie ,
parasympatykolitycznie i
ganglioplegicznie. Może spowodowad
zatrzymanie akcji serca i drgawki.

KOKAINA:

- kokainę wprowadził do lecznictwa w 1884r Koller (środek miejscowo

znieczulający w okulistyce

- wprowadzając r-ór do worka spojówkowego można znieczulid rogówkę i

spojówkę w ciągu kilku minut. Słabiej znieczulona zostaje tęczówka.

- nie powinna byd stosowana w zabiegach wymagających zwężenia źrenicy tj w

jaskrze

- wywołuje znieczulenie w miejscu podania, ze względu na szybkie wchłanianie

z błon śluzowych

- Podana doustnie znieczula błonę śluzową żołądka i znosi uczucie głodu

Prokaina :

- Wywołuje niekiedy reakcje alergiczne . Przed jej użyciem wykonuje

się próbę uczuleniową. Gdy jest dodatnia pojawia się obrzęk i
zaczerwienie co świadczy o uczuleniu.

- Zastosowanie miejscowe – znieczulenia nasiękowe, przewodowe i

dordzeniowe

- Zastosowanie ogólne – jako lek przeciwbólowy [ nerwobóle,

zapalenia wielonerwowe], rozszerzający naczynia krwionośne [
miażdżyca naczyo mózgowych i obwodowych] , jako lek geriatryczny
domięśniowe [ działanie wątpliwe].

Rodzaj znieczulenia

Najczęściej stosowane leki

Powierzchniowe

Lidokaina, benzokaina

Nasiękowe

Prokaina , lidokaina, mepiwakaina

Przewodowe

Proikaina, lidokaina, bupiwakaina

AMIDY

Lidokaina (lignokaina)
• Działa dłużej od prokainy
• Silniejsza i mniej toksyczna od prokainy
• Przeciwarytmiczne działanie (dożylnie)
• W znieczuleniach nasiękowych, przewodowych i

powierzchniowych

• W zaburzeniach rytmu pochodzenia komorowego

Bupiwakaina
• 4 – krotnie silniejsza od lidokainy
• Bardziej toksyczna od lidoakiny
• Silna i długotrwała blokada czuciowa (4-6 h)
• Adrenalina powoduje zmniejszenie toksyczności
• Stosowana w znieczuleniu nasiękowym,

zewnątrzoponowym, podpajęczynówkowym i w
blokach splotów i zwojów nerwowych

Mepiwakaina
• Właściwości zbliżone do lidokainy; działa od niej

szybciej i dłużej

• Stosowana z dodatkiem adrenaliny (lub bez)
• W znieczuleniach nasiękowych, przewodowych
• Stosowana gdy dodanie leku zwężającego naczynia

jest przeciwwskazane (wiek, ch. ukł. krążenia,
znieczulenie palców)

INNE

(pochodzenie roślinne)

Mentol
• Występuje w olejku mięty pieprzowej
• Stosowany miejscowo powoduje uczucie zimna,

następnie słabo znieczulająco

• Stosowany w maściach lub jako krople miętowe
Kapsaicyna
• Składnik papryki
• Początkowo drażni zakooczenia nerwowe, następnie

je poraża

• Skuteczna w niektórych postaciach świądu
• Stosowana w postaci nacierao nalewką lub

preparatów złożonych (emulsje, maści)

ZATRUCIA ŚRODKAMI

ZNIECZULAJĄCYMI MIEJSCOWO

Reakcje toksyczne
• Najczęściej w wyniku przedawkowania (toksycznośd

wzrasta w miarę wzrostu stężenia)

• Zaburzenia smakowe (metaliczny smak)
• Drętwienie języka
• Niepokój, pobudzenie psychoruchowe
• Drżenie (niekiedy napady drgawek)
• Zmniejszenie pobudliwości komórek ukł.

bodźcoprzewodzącego (lidokaina)

• Zmniejszenie objętości wyrzutowej serca i w

konsekwencji wstrząs kardiogenny (prokina)

• W przypadku wystąpienia objawów (z objawami OUN)

należy przerwad podawanie środka znieczulającego i
podad leki uspokajające (diazepam, chlorpromazyna)

• W razie drgawek klonicznych (utrudnienie oddychania)

dodatkowo środek zwiotczający mięsnie
(suksametonium) i zaintubowanie

• W zaburzeniach rytmu – leki przeciwarytmiczne

(atropina)

• W razie wstrząsu – adrenalina (dopamina,

dobutamina), wlew ciągły dożylny

Reakcje uczuleniowe
• Najczęściej po prokainie
• Rzadziej po lidokainie, bupiwakainie, mepiwakainie
• Obowiązuje wykonanie próby na środki znieczulenia

przewodowego

• W razie wystąpienia reakacji uczulających – leki

przeciwhistaminowe, preparaty wapnia,
glukokortykosteroidy, leki objawowe

• W lecznictwie stosuje się przede wszystkim

znieczulenie środkami chemicznymi

• Podstawową grupę środków stosowaną do

znieczuleo miejscowych stanowią amidy, zwłaszcza
lidokaina

• Działania niepożądane środków znieczulających

miejscowo w głównej mierze zależą od niewłaściwej
drogi podania (dożylnie lub dotętniczo zamiast
dotkankowo) oraz od uczulenia na środek