Dokument ten s

łuży wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego

zawarto

ść

►B

DYREKTYWA RADY

z dnia 12 czerwca 1989 r.

w

sprawie

wprowadzenia

środków

w

celu

poprawy

bezpiecze

ństwa

i

zdrowia

pracowników w miejscu pracy

(89/391/EWG)

(Dz.U. L 183 z 29.6.1989, str. 1)

zmieniona przez:

Dziennik Urz

ędowy

nr

strona

data

►M1

Rozporz

ądzenie (WE) nr 1882/2003Parlamentu Europejskiego i Rady z

dnia 29 wrze

śnia 2003 r.

L 284

1

31.10.2003

►M2

Dyrektywa 2007/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20
czerwca 2007 r.

L 165

21

27.6.2007

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 1

DYREKTYWA RADY

z dnia 12 czerwca 1989 r.

w sprawie wprowadzenia

środków w celu poprawy bezpieczeństwa

i zdrowia pracowników w miejscu pracy

(89/391/EWG)

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzgl

ędniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospo-

darcz

ą, w szczególności jego art. 118a,

uwzgl

ędniając wniosek Komisji (

1

),

wypracowany

po

konsultacji

z Komitetem Doradczym ds. Bezpiecze

ństwa, Higieny i Ochrony

Zdrowia w Miejscu Pracy,

we wspó

łpracy z Parlamentem Europejskim (

2

),

uwzgl

ędniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (

3

),

a tak

że mając na uwadze, co następuje:

art. 118a Traktatu EWG zak

łada, że Rada powinna przyjąć, w drodze

dyrektyw,

minimalne

wymagania

dla

wprowadzenia

ulepsze

ń,

w szczególno

ści dotyczących miejsca pracy, celem zagwarantowania

wi

ększego stopnia ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników;

dyrektywa ta nie zezwala na zmniejszenie osi

ągniętego już stopnia

ochrony w poszczególnych Pa

ństwach Członkowskich; Państwa Człon-

kowskie uzgodni

ły, na warunkach określonych w Traktacie, wprowa-

dzenie ulepsze

ń w tym zakresie i ujednolicenie warunków przy zacho-

waniu wprowadzonych ju

ż ulepszeń;

pracownicy mog

ą być narażeni na wpływ niebezpiecznych czynników

środowiskowych w miejscu pracy podczas wykonywania zadań związa-
nych z ich prac

ą;

zgodnie z art. 118a Traktatu EWG dyrektywy tego rodzaju nie powinny
powodowa

ć administracyjnych, finansowych i prawnych ograniczeń,

które stanowi

łyby czynnik uniemożliwiający tworzenie i rozwój małych

i

średnich przedsiębiorstw;

komunikat Komisji dotycz

ący bezpieczeństwa, higieny i ochrony

zdrowia w pracy (

4

) okre

śla przyjęcie dyrektyw mających zagwaran-

towa

ć bezpieczeństwo i zdrowie pracowników;

Rada, w swojej uchwale z dnia 21 grudnia 1987 r. w sprawie bezpie-
cze

ństwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy (

5

), wzi

ęła pod

uwag

ę zamiar Komisji opracowania dla Rady w najbliższej przyszłości

dyrektywy dotycz

ącej organizacji bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

pracowników w miejscu pracy;

Parlament Europejski przyj

ął w lutym 1988 r. cztery uchwały w wyniku

debaty o ochronie rynku krajowego i pracowników; uchwa

ły te wyzna-

czaj

ą również Komisji zadanie opracowania dyrektywy ramowej, która

stanowi

łaby podstawę do przyszłych bardziej szczegółowych dyrektyw,

bior

ących pod uwagę cały zakres zagrożeń łączących się

z zagadnieniami bezpiecze

ństwa i zdrowia w miejscu pracy;

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 2

(

1

) Dz.U. C 141 z 30.5.1988, str. 1.

(

2

) Dz.U. C 326 z 19.12.1988, str. 102, oraz Dz.U. C 158 z 26.6.1989.

(

3

) Dz.U. C 175 z 4.7.1988, str. 22.

(

4

) Dz.U. C 28 z 3.2.1988, str. 3.

(

5

) Dz.U. C 28 z 3.2.1988, str. 1.

Pa

ństwa Członkowskie mają za zadanie wypracowanie ulepszeń

w zakresie bezpiecze

ństwa i zdrowia pracowników na swoim teryto-

rium;

środki ochronne w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa

pracowników w miejscu pracy umo

żliwiają, w określonych okolicznoś-

ciach, zachowanie bezpiecze

ństwa i ochrony zdrowia innych osób znaj-

duj

ących się w pobliżu;

systemy prawne Pa

ństw Członkowskich z zakresu bezpieczeństwa

i zdrowia w miejscu pracy ró

żnią się w sposób znaczny i wymagają

udoskonale

ń; również przepisy krajowe w tym zakresie, zawierające

bardzo cz

ęsto określone specyfikacje techniczne i/lub swoiste normy,

mog

ą powodować różne stopnie ochrony bezpieczeństwa i zdrowia,

wywo

łując zjawisko współzawodnictwa kosztem zagadnień bezpieczeń-

stwa i zdrowia;

zagro

żenie wypadkami przy pracy oraz chorobami zawodowymi jest

ci

ągle zbyt wysokie; środki zapobiegawcze powinny być wprowadzone

lub te

ż udoskonalone bezzwłocznie celem zapewnienia bezpieczeństwa

i ochrony zdrowia pracowników oraz uzyskania wy

ższego poziomu

ochrony;

w celu zapewnienia lepszej ochrony pracownicy i/lub ich przedstawi-
ciele powinni by

ć informowani o zagrożeniach odnoszących się do ich

bezpiecze

ństwa i zdrowia oraz o przedsięwzięciach wymaganych celem

zmniejszenia lub wyeliminowania tych zagro

żeń; powinni oni uczestni-

czy

ć w planowanych przedsięwzięciach, za pomocą odpowiednio

wywa

żonych działań i zgodnie z prawodawstwem krajowym i/lub przy-

j

ętymi procedurami;

konieczna jest wymiana informacji, nawi

ązanie dialogu i wzięcie

udzia

łu w przedsięwzięciach z zakresu bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia pomi

ędzy pracodawcami i pracownikami i/lub ich przedstawi-

cielami za pomoc

ą odpowiednich procedur i środków, zgodnie

z przepisami krajowymi i/lub przyj

ętymi procedurami;

ulepszenia w zakresie bezpiecze

ństwa, higieny i ochrony zdrowia

w miejscu pracy s

ą celem, który nie powinien ograniczać się do

rozwa

żań ściśle ekonomicznych;

pracodawcy obowi

ązani są zasięgać informacji o najnowszych osiągnię-

ciach technicznych i naukowych odnosz

ących się do projektowania

miejsc pracy, istniej

ących zagrożeń przy realizacji przedsięwzięć i do

informowania przedstawicieli pracowników o przys

ługujących im

prawach w my

śl niniejszej dyrektywy, celem zagwarantowania odpo-

wiedniej ochrony zdrowia i bezpiecze

ństwa pracowników;

przepisy niniejszej dyrektywy maj

ą zastosowanie i nie zmieniają istnie-

j

ących i przyszłych przepisów obowiązujących Wspólnotę Europejską

odno

śnie do wszystkich zagrożeń, w szczególności zagrożeń wynikają-

cych z zastosowania, przy wykonywaniu zada

ń produkcyjnych, czyn-

ników chemicznych, fizycznych i biologicznych okre

ślonych przez

dyrektyw

ę 80/1107/EWG (

1

), ostatnio zmienion

ą dyrektywą 88/642/

EWG (

2

);

zgodnie z decyzj

ą 74/325/EWG (

3

) Komitet Doradczy ds. Bezpiecze

ń-

stwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy konsultuje si

ę

z Komisj

ą, której zadaniem jest wypracowanie wniosków w tym

zakresie;

konieczne jest ustalenie sk

ładu Komitetu, do którego wejdą członkowie

nominowani przez Pa

ństwa Członkowskie, którego zadaniem będzie

pomoc Komisji w pracach nad przyj

ęciem szczegółowych dyrektyw

przewidzianych w niniejszej dyrektywie,

PRZYJMUJE NINIEJSZ

Ą DYREKTYWĘ:

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 3

(

1

) Dz.U. L 327 z 3.12.1980, str. 8.

(

2

) Dz.U. L 356 z 24.12.1988, str. 74.

(

3

) Dz.U. L 185 z 9.7.1974, str. 15.

ROZDZIA

Ł I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Cel

1.

Celem niniejszej dyrektywy jest wprowadzenie w

życie środków

wzmacniaj

ących ochronę bezpieczeństwa i zdrowia pracowników

w pracy.

2.

W tym zakresie zawiera ona ogólne zasady dotycz

ące ochrony

przed zagro

żeniami zawodowymi i ochrony w zakresie ochrony bezpie-

cze

ństwa i zdrowia, eliminacji zagrożeń i czynników sprzyjających

powstawaniu

wypadków,

informowania,

konsultacji,

wywa

żonego

udzia

łu, zgodnie z prawodawstwem krajowym i/lub przyjętymi proce-

durami, oraz szkolenia pracowników i ich przedstawicieli, jak równie

ż

zawiera ona ogólne wytyczne odnosz

ące się do wprowadzenia w życie

wymienionych zasad.

3.

Niniejsza dyrektywa nie zmienia istniej

ących lub przyszłych prze-

pisów krajowych i wspólnotowych, które by

łyby bardziej korzystne dla

ochrony bezpiecze

ństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy.

Artykuł 2

Zakres

1.

Niniejsza dyrektywa b

ędzie miała zastosowanie we wszystkich

sektorach

dzia

łalności, zarówno w sektorze publicznym, jak

i prywatnym (przemys

łowym, rolniczym, handlowym, administra-

cyjnym, us

ług, szkolnictwa, oświaty i kultury, działalności rozrywkowej

itp.).

2.

Niniejsza dyrektywa nie b

ędzie miała zastosowania tam, gdzie

istnia

łaby sprzeczność interesów — w odniesieniu do specyficznej dzia-

łalności publicznej i społecznej, takiej jak siły zbrojne czy policja, lub
te

ż w odniesieniu do określonych dziedzin działalności w zakresie usług

zwi

ązanych z ochroną cywilną.

W powy

ższych wypadkach bezpieczeństwo i higiena pracy pracow-

ników powinny by

ć zapewnione w sposób możliwie jak najszerszy,

z uwzgl

ędnieniem zasad i celów niniejszej dyrektywy.

Artykuł 3

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy wymienione poni

żej terminy będą miały

nast

ępujące znaczenie:

a) pracownik: ka

żda osoba zatrudniona przez pracodawcę, włącznie

z osobami prowadz

ącymi szkolenie i praktyki, wyłączając pomoce

domowe;

b) pracodawca: ka

żda osoba prawna lub osoba fizyczna, znajdująca się

w stosunku zatrudnienia z pracownikiem i ponosz

ąca odpowiedzial-

no

ść za przedsiębiorstwo i/lub zakład;

c) przedstawiciel pracownika o okre

ślonej odpowiedzialności za bezpie-

cze

ństwo i higienę pracy pracowników: osoba wyznaczona, wybrana

lub desygnowana, zgodnie z prawodawstwem krajowym i przyj

ętymi

procedurami, celem reprezentowania pracowników przy rozwi

ązy-

waniu problemów wynikaj

ących z zakresu ochrony bezpieczeństwa

i higieny pracy pracowników podczas wykonywania ich czynno

ści

zawodowych;

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 4

d) zapobieganie: wszystkie czynno

ści lub środki podejmowane lub

planowane

na

ka

żdym

etapie

dzia

łalności

zawodowej

w przedsi

ębiorstwie, zapobiegające możliwości wypadków przy

pracy lub j

ą zmniejszające.

Artykuł 4

1.

Pa

ństwa Członkowskie powinny podjąć niezbędne kroki celem

zapewnienia przestrzegania przepisów prawnych, koniecznych do wpro-
wadzenia w

życie niniejszej dyrektywy w stosunku do pracodawców,

pracowników i przedstawicieli pracowników.

2.

Pa

ństwa Członkowskie powinny w szczególności zapewnić odpo-

wiednie

środki kontroli i nadzoru.

ROZDZIA

Ł II

OBOWI

ĄZKI PRACODAWCÓW

Artykuł 5

Przepisy ogólne

1.

Pracodawca ponosi odpowiedzialno

ść w zakresie zapewnienia

bezpiecze

ństwa i higieny pracy pracownikom w każdym aspekcie odno-

sz

ącym się do ich pracy.

2.

Je

śli, zgodnie z art. 7 ust. 3, pracodawca nominuje kompetentne

osoby, nie zwalnia go to od odpowiedzialno

ści w tym zakresie.

3.

Zobowi

ązania pracowników w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia

w pracy nie powinny wp

ływać na zasady odpowiedzialności praco-

dawcy.

4.

Niniejsza dyrektywa nie ogranicza zdolno

ści Państw Członkow-

skich do wykluczenia lub ograniczenia odpowiedzialno

ści pracodawcy

wsz

ędzie tam, gdzie zaistnieją nadzwyczajne lub nieprzewidziane

okoliczno

ści, będące poza kontrolą pracodawcy, lub też w wypadku

wyj

ątkowych okoliczności, których konsekwencji nie można było

unikn

ąć, pomimo stosowania wszystkich środków ostrożności.

Pa

ństwa Członkowskie nie muszą wykorzystać możliwości wymienionej

w pierwszym akapicie.

Artykuł 6

Ogólne obowi

ązki pracodawców

1.

W zakresie swoich obowi

ązków pracodawca powinien przedsięw-

zi

ąć środki niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia pracowników, w

łącznie z zapobieganiem zagrożeniom zwią-

zanym

z

wykonywaniem

czynno

ści służbowych, informowaniem

i szkoleniem, jak równie

ż zapewnieniem niezbędnych ram organizacyj-

nych i

środków.

Pracodawca powinien reagowa

ć na potrzeby i odpowiednio dostoso-

wywa

ć środki, biorąc pod uwagę zmieniające się okoliczności i środki

zapobiegawcze, umo

żliwiające poprawę istniejącej sytuacji.

2.

Pracodawca powinien wprowadza

ć w życie przedsięwzięcia okreś-

lone w akapicie 1 ust

ęp pierwszy, na podstawie następujących zasad

ogólnych dotycz

ących zapobiegania:

a) zapobieganie zagro

żeniom;

b) ocena zagro

żeń, które nie mogą być wykluczone;

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 5

c) zwalczanie

źródeł zagrożeń;

d) adaptacja

procesów

stosownie

do

potrzeb

indywidualnych,

w szczególno

ści z uwzględnieniem specyfiki systemu funkcjono-

wania miejsca pracy, wyboru narz

ędzi pracy i doboru metod pracy

oraz metod produkcji, co ma na celu w szczególno

ści uniknięcie

monotonii podczas wykonywania operacji roboczych przy okre

ślonej

szybko

ści wykonywania tych czynności, jak również zredukowanie

ich niekorzystnego wp

ływu na stan zdrowia;

e) dostosowanie do post

ępu technicznego;

f) zast

ąpienie działań niebezpiecznych operacjami, które nie są niebez-

pieczne lub te

ż są mniej niebezpieczne;

g) odpowiedni rozwój spójnej polityki prewencyjnej, która uwzgl

ędnia-

łaby zagadnienia techniczne, sposoby organizacji pracy, warunki
pracy, odniesienia socjalne oraz wp

ływ współczynników odnoszą-

cych si

ę do środowiska pracy;

h) priorytet zbiorowych

środków zapobiegawczych nad indywidual-

nymi

środkami zapobiegawczymi;

i) dostarczanie pracownikom odpowiednich instrukcji.

3.

Bez uszczerbku dla innych zasad okre

ślonych w niniejszej dyrek-

tywie pracodawca powinien równie

ż uwzględniać w planowanych

przedsi

ęwzięciach rodzaj działalności produkcyjnej przedsiębiorstwa i/

lub firmy:

a) ocena

zagro

żeń dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników

w miejscu pracy celem wyboru narz

ędzi i środków pracy, substancji

chemicznych lub stosowanych preparatów i wyposa

żenia miejsc

pracy.

Stosownie do tej oceny i w takiej rozci

ągłości, jak to jest konieczne,

środki prewencyjne oraz metody produkcji i sposoby pracy stoso-
wane przez pracodawc

ę powinny:

— zapewnić zwiększenie poziomu ochrony pracowników dotyczą-

cego bezpiecze

ństwa i higieny pracy,

— być zintegrowane w zakres czynności i przedsięwzięć prowadzo-

nych przez przedsi

ębiorstwo i/lub firmę, zgodnie z ich hierarchią;

b) przy zlecaniu cz

ęści zadań pracownikom w tym zakresie należy brać

pod uwag

ę ich możliwości odnośnie do zdrowia i bezpieczeństwa;

c) zapewni

ć, aby planowanie i wprowadzanie w życie nowych techno-

logii by

ło przedmiotem konsultacji z pracownikami lub ich przed-

stawicielami, je

żeli może to wpływać w konsekwencji na bezpie-

cze

ństwo i higienę pracy pracowników i dotyczy wyboru narzędzi,

procedur roboczych oraz okre

śla specyfikę miejsca pracy;

d) podejmowa

ć odpowiednie czynności, celem zapewnienia, aby

jedynie ci pracownicy, którzy zostali odpowiednio poinstruowani,
mieli dost

ęp do miejsc, w których istnieje duży stopień zagrożenia.

4.

Bez uszczerbku dla innych zasad okre

ślonych w niniejszej dyrek-

tywie, przy realizowaniu ró

żnych przedsięwzięć w odniesieniu do okreś-

lonego miejsca pracy, pracodawca powinien wspó

łpracować w zakresie

wprowadzania w

życie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i, ze

wzgl

ędu na rodzaj aktywności zawodowych, powinien koordynować

swoje przedsi

ęwzięcia w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawo-

dowym oraz informowa

ć o nich odnośnych pracowników i ich przed-

stawicieli.

5.

Przedsi

ęwzięcia odnoszące się do bezpieczeństwa i higieny pracy

nie powinny w

żaden sposób obciążać pracowników kosztami final-

nymi.

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 6

Artykuł 7

Czynno

ści z zakresu ochrony i zapobiegania

1.

Bez uszczerbku dla zobowi

ązań określonych w art. 5 i 6 praco-

dawca powinien wyznaczy

ć jednego lub kilku pracowników celem

zapewnienia odpowiedniego stopnia ochrony i zapobiegania zagro

że-

niom podczas pracy w ramach przedsi

ębiorstwa i/lub zaktadu.

2.

Wyznaczenie pracowników do odpowiednich czynno

ści z zakresu

ochrony i zapobiegania zagro

żeniom podczas pracy nie powinno powo-

dowa

ć sytuacji dla nich niekorzystnych.

Wyznaczeni w powy

ższym celu pracownicy powinni dysponować odpo-

wiednim czasem, umo

żliwiającym spełnienie przez nich swoich zobo-

wi

ązań, wynikających z niniejszej dyrektywy.

3.

Je

żeli tego rodzaju środki ochronne i zapobiegawcze nie mogą być

organizowane wskutek braku odpowiednio kompetentnego personelu
w przedsi

ębiorstwie i/lub zakładzie, to pracodawca powinien wówczas

sporz

ądzić listę odpowiednich osób kompetentnych z zewnątrz (odpo-

wiednik us

ług świadczonych z zewnątrz).

4.

Po sporz

ądzeniu przez pracodawcę listy powyższych osób, odpo-

wiedzialnych i kompetentnych, przedsi

ębiorca powinien je poinfor-

mowa

ć o czynnikach mających wpływ na poziom bezpieczeństwa

i higieny pracy pracowników; powinni oni równie

ż mieć dostęp do

informacji okre

ślonych w art. 10 ust. 2.

5.

We wszystkich wypadkach:

— wyznaczeni pracownicy powinni miećodpowiednie kompetencje

oraz odpowiednie

środki,

— osoby z zewnątrz wykonujące określone czynności lub też osoby

poinstruowane

powinny

posiada

ć

odpowiednie

zdolno

ści

i dysponowa

ć odpowiednimi środkami ochrony osobistej, oraz

— liczba wyznaczonych pracowników oraz poinstruowany personel,

świadczący usługi z zewnątrz, powinna być wystarczająca, celem
spe

łnienia wymagań organizacyjnych, odnoszących się do przed-

si

ęwzięć ochronnych i zapobiegawczych, zważywszy wielkość

przedsi

ębiorstwa i/lub firmy oraz zagrożenia, na które narażeni są

pracownicy, jak równie

ż ich podział w ramach całego przedsiębior-

stwa i/lub zak

ładu.

6.

Sposób ochrony i zapobiegania zagro

żeniom dla bezpieczeństwa

i zdrowia, który jest przedmiotem niniejszego artyku

łu, powinien wcho-

dzi

ć w zakres odpowiedzialności jednego lub kilku pracowników,

jednego lub kilku zespo

łów świadczących usługi (wewnętrznego lub

zewn

ętrznego) — w ramach przedsiębiorstwa lub zakładu.

Pracownicy i/lub oddzia

ły powinni, jeżeli jest to konieczne, pracować

razem.

7.

Pa

ństwa Członkowskie powinny określić, biorąc pod uwagę rodzaj

aktywno

ści zawodowych i wielkość przedsiębiorstwa, kategorie przed-

si

ęwzięć, w których pracodawca, zakładając, że jest on kompetentny,

mo

że ponosić odpowiedzialność we własnym zakresie za przedsięw-

zi

ęcia, określone w ust. 1.

8.

Pa

ństwa Członkowskie powinny określić niezbędny zasób wiedzy

i umiej

ętności, określony w ust. 5.

Mo

że okazać się konieczne ustalenie odpowiedniego zakresu

obowi

ązków, określonego w ust. 5.

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 7

Artykuł 8

Pierwsza

pomoc

w

nag

łych wypadkach, zwalczanie pożarów

i ewakuacja pracowników, istniej

ące potencjalne zagrożenia

1.

Pracodawca powinien:

— przedsięwziąć odpowiednie środki celem zapewnienia pierwszej

pomocy w nag

łych wypadkach, możliwości zwalczania pożarów

i ewakuacjipracowników, stosownie do rodzaju prowadzonej dzia

łal-

no

ści i wielkości przedsiębiorstwa i/lub firmy,

— zapewnić niezbędny kontakt z zewnętrznymi zespołami świadczą-

cymi us

ługi, w szczególności w odniesieniu do zagadnień pierwszej

pomocy w nag

łych wypadkach, pogotowia ratunkowego, czynności

ratowniczych i zwalczania po

żarów.

2.

Zgodnie z ust. 1 pracodawca powinien desygnowa

ć, celem zabez-

pieczenia dzia

łalności związanej z udzielaniem pierwszej pomocy, zwal-

czaniem po

żarów i ewakuacją pracowników, niezbędnych pracowników,

przeznaczonych do spe

łniania tych zadań.

Liczba tych pracowników, ich szkolenie oraz wyposa

żenie powinny

uwzgl

ędniać

wielko

ść

i

rodzaj

zagro

żeń

wyst

ępujących

w przedsi

ębiorstwie i/lub zakładzie.

3.

Pracodawca powinien:

a) jak

najszybciej

poinformowa

ć

wszystkich

pracowników

o potencjalnych istniej

ących zagrożeniach i przedsięwziąć środki

celem zapewnienia odpowiedniej ochrony;

b) przedsi

ęwziąć odpowiednie działania i dostarczyć instrukcje, umoż-

liwiaj

ące pracownikom, w wypadku wystąpienia poważnych

i

niedaj

ących

si

ę

unikn

ąć

zagro

żeń,

zaprzestanie

pracy

i opuszczenie miejsca pracy oraz udanie si

ę w miejsce bezpieczne;

c) poza

wyj

ątkowymi wypadkami, właściwie umotywowanymi,

powstrzyma

ć się od wezwania do wznowienia pracy przez pracow-

ników, je

żeli istnieje jeszcze poważne i potencjalne niebezpieczeń-

stwo.

4.

Pracownicy, którzy w wypadku wyst

ąpienia niebezpieczeństwa

bezpo

średniego i niedającego się uniknąć opuszczą swoje miejsce

pracy i/lub miejsce, w którym wyst

ępuje zagrożenie, nie mogą być

stawiani w niekorzystnej sytuacji wskutek ich dzia

łań i powinni być

chronieni

przed

nieusprawiedliwionymi

konsekwencjami,

zgodnie

z prawodawstwem krajowym i/lub przyj

ętymi procedurami.

5.

Pracodawca powinien zapewni

ć, aby wszyscy pracownicy mogli,

w wypadku wyst

ąpienia poważnych i bezpośrednich niebezpieczeństw

dla ich bezpiecze

ństwa i bezpieczeństwa innych osób, w wypadkach

braku bezpo

średniego kontaktu z osobą nadzorującą, podejmować odpo-

wiednie dzia

łania, zgodnie z ich wiedzą, i stosować wszystkie środki

techniczne, b

ędące w ich dyspozycji, celem uniknięcia konsekwencji ze

strony istniej

ących zagrożeń.

Dzia

łania pracowników nie powinny stawiać ich w niekorzystnej

sytuacji, je

żeli postępowali oni odpowiednio i nie zaniedbali swoich

obowi

ązków.

Artykuł 9

Inne zobowi

ązania pracodawców

1.

Pracodawca powinien:

a) by

ć w stanie dokonać oceny stopnia zagrożeń dla zdrowia

i bezpiecze

ństwa w miejscu pracy, również odnośnie do grup

pracowników nara

żonych na szczególne niebezpieczeństwa;

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 8

b) decydowa

ć w sprawie zastosowania odpowiednich środków ochron-

nych i, je

żeli jest to konieczne, odpowiednich urządzeń ochronnych;

c) prowadzi

ć listę wypadków przy pracy, których wynikiem jest

niezdolno

ść do pracy pracownika dłuższa niż trzy dni robocze;

d) sporz

ądzać na potrzeby odnośnych odpowiedzialnych władz, zgodnie

z prawodawstwem krajowym i/lub przyj

ętymi procedurami, sprawoz-

dania z wypadków przy pracy pracowników.

2.

Pa

ństwa Członkowskie definiują, zgodnie z naturą prowadzonej

dzia

łalności i rozmiarem przedsiębiorstwa, listę obowiązków, jakie

musz

ą spełniać różne kategorie przedsiębiorstw przy formułowaniu

dokumentów z ust. 1 lit. a) i lit.b) oraz przy sporz

ądzaniu dokumentów

okre

ślonych w ust. 1 lit. c) i lit. d).

Artykuł 10

Informowanie pracowników

1.

Pracodawca powinien podj

ąć odpowiednie środki, tak aby pracow-

nicy lub ich przedstawiciele w przedsi

ębiorstwie i/lub w zakładzie otrzy-

mali, zgodnie z prawodawstwem krajowym i/lub przyj

ętymi procedu-

rami, które mog

ą być uwzględnione, zważywszy wielkość przedsiębior-

stwa lub firmy, niezb

ędne informacje dotyczące:

a) zagro

żeń dla bezpieczeństwa i zdrowia oraz rodzaju podejmowanych

przedsi

ęwzięć ochronnych i zapobiegawczych oraz działań odnoszą-

cych si

ę zarówno do przedsiębiorstwa i/lub zakładu w całości, jak

i stanowiska roboczego lub pracy;

b) przedsi

ęwzięcia te powinny być realizowane zgodnie z art. 8 ust. 2.

2.

Pracodawca podejmuje odpowiednie

środki, tak aby pracodawcy

pracowników przedsi

ębiorstw i/lub zakładów zewnętrznych pracujących

w

jego

przedsi

ębiorstwie lub zakładzie otrzymywali zgodnie

z przepisami krajowymi i praktyk

ą odpowiedni zasób informacji doty-

cz

ących punktów wymienionych w ust. 1 lit. a) i b), przeznaczony dla

tych pracowników.

3.

Pracodawca powinien podj

ąć odpowiednie środki, tak aby pracow-

nicy spe

łniający określone funkcje w systemie ochrony bezpieczeństwa

i zdrowia pracowników lub przedstawiciele pracowników o okre

ślonym

zakresie odpowiedzialno

ści za bezpieczeństwo oraz zdrowie pracow-

ników mieli dost

ęp i możliwość wykonywania swoich funkcji, zgodnie

z prawodawstwem krajowym i przyj

ętymi procedurami, celem:

a) oceny stopnia zagro

żeń i podjęcia przedsięwzięć zapobiegawczych,

zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. a) i b);

b) sporz

ądzenia list i sprawozdań zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. c) i d);

c) informowania

wymaganego

przez

przyj

ęte działania ochronne

i zapobiegawcze ze strony organów kontroli i urz

ędów, odpowie-

dzialnych za sprawy bezpiecze

ństwa oraz zdrowia pracowników.

Artykuł 11

Konsultacje i udzia

ł pracowników

1.

Pracodawcy powinni konsultowa

ć się z pracownikami i ich przed-

stawicielami, umo

żliwiając im wzięcie udziału w dyskusjach, podczas

których rozpatrywane s

ą kwestie, dotyczące bezpieczeństwa i higieny

pracy pracowników podczas wykonywania swoich obowi

ązków zawo-

dowych.

Zak

łada to:

— konsultacjęz pracownikami,

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 9

— prawo pracowników i ich przedstawicieli do wypracowywania wnio-

sków,

— wyważony współudział, zgodnie z prawodawstwem krajowym i/lub

przyj

ętymi procedurami.

2.

Pracownicy i przedstawiciele pracowników o okre

ślonym zakresie

odpowiedzialno

ści za sprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników

powinni bra

ć udział w sposób wyważony w prowadzonych instrukta-

żach, zgodnie z prawodawstwem krajowym i przyjętymi procedurami,
lub te

ż powinni być konsultowani i informowani uprzednio przez praco-

dawców w ramach:

a) przedsi

ęwzięć, które mogą w znaczny sposób wpływać na poziom

bezpiecze

ństwa i higieny pracy;

b) przy wyznaczeniu pracowników, zgodnie z art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 2

i ich dzia

łalnością, zgodnie z art. 7 ust. 1;

c) informacji odnosz

ących się do art. 9 ust. 1 i art. 10;

d) sporz

ądzania zespołu, jeśli to jest konieczne, kompetentnych osób

spoza przedsi

ębiorstwa lub zakładu w sposób określony w art. 7

ust. 3;

e) planowania organizacji szkolenia w sposób opisany w art. 12.

3.

Przedstawiciele pracowników o okre

ślonej odpowiedzialności za

sprawy bezpiecze

ństwa i zdrowia pracowników powinni mieć prawo

wymaga

ć od pracodawcy podejmowania odpowiednich przedsięwzięć

i przedstawia

ć pracodawcom wnioski, celem uniknięcia zagrożeń istnie-

j

ących w stosunku do pracowników i celem eliminowania źródeł

zagro

żeń.

4.

Pracownicy wymienieni w ust. 2 oraz przedstawiciele pracow-

ników

wymienieni

w

ust.

2

i

3

nie

mog

ą być stawiani

w niekorzystnej sytuacji ze wzgl

ędu na ich działalność, określoną

w ust. 2 i 3.

5.

Pracodawcy powinni umo

żliwić przedstawicielom pracowników

o okre

ślonym zakresie odpowiedzialności za sprawy bezpieczeństwa

i zdrowia pracowników przerywanie pracy bez potr

ącenia wypłat oraz

wyposa

żyć ich w niezbędne środki, które umożliwią tym przedstawi-

cielom dzia

łanie zgodnie z uprawnieniami i funkcjami, wynikającymi

z niniejszej dyrektywy.

6.

Pracownicy i ich przedstawiciele s

ą upoważnieni do zwracania się,

zgodnie z prawodawstwem krajowym i przyj

ętymi procedurami, do

organów

w

ładzy odpowiedzialnych za sprawy bezpieczeństwa

i zdrowia pracowników podczas wykonywania ich czynno

ści zawodo-

wych, je

żeli uważają oni, że przedsięwzięcia podejmowane przez praco-

dawc

ę oraz środki przez niego stosowane są niewłaściwe

i niewystarczaj

ące oraz uniemożliwiają zapewnienie odpowiedniego

poziomu bezpiecze

ństwa i higieny pracy.

Przedstawiciele pracowników powinni mie

ć możliwość dzielenia się

swoimi spostrze

żeniami podczas wizyt inspekcyjnych, dokonywanych

przez odpowiednie w

ładze.

Artykuł 12

Szkolenie pracowników

1.

Pracodawca powinien zapewni

ć, aby każdy pracownik otrzymał

odpowiednie przeszkolenie w zakresie bezpiecze

ństwa i zdrowia

pracowników, w szczególno

ści w postaci przyswojenia informacji

i instrukcji specyficznych dla swojego miejsca pracy lub rodzaju wyko-
nywanych czynno

ści:

— podczas przyjmowania do pracy,

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 10

— w wypadku przeniesienia na inne stanowisko robocze,
— w wypadku wprowadzenia nowego wyposażenia lub zmiany wypo-

sa

żenia miejsca pracy,

— w wypadku wprowadzenia nowej technologii.

Szkolenie powinno by

ć:

— dostosowane, z uwzględnieniem charakteru występujących nowych

lub zmienionych zagro

żeń, oraz

— powtarzane okresowo, jeżeli jest to konieczne.

2.

Pracodawca powinien zapewni

ć, aby pracownicy spoza przedsię-

biorstwa lub firmy, zaanga

żowani w wykonywanie czynności zawodo-

wych

w

jego

przedsi

ębiorstwie lub firmie, zostali zaopatrzeni

w

odpowiednie

instrukcje

dotycz

ące

zagro

żeń

zdrowia

i bezpiecze

ństwa podczas wykonywania swoich czynności zawodowych

w przedsi

ębiorstwie lub zakładzie.

3.

Przedstawiciele pracowników o okre

ślonym zakresie odpowie-

dzialno

ści w zakresie ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników

powinni by

ć upoważnieni do otrzymania odpowiedniego przeszkolenia.

4.

Szkolenie okre

ślone w ust. 1 i 3 nie powinno obciążać pracow-

ników lub te

ż przedstawicieli pracowników.

Szkolenie opisane w ust. 1 powinno odbywa

ć się podczas godzin pracy.

Szkolenie opisane w ust. 3 powinno odbywa

ć się podczas godzin pracy

lub zgodnie z procedurami przyj

ętymi w danym kraju, w ramach przed-

si

ębiorstwa lub firmy lub też poza przedsiębiorstwem lub firmą.

ROZDZIA

Ł III

ZOBOWI

ĄZANIA PRACOWNIKÓW

Artykuł 13

1.

Zakres odpowiedzialno

ści każdego pracownika powinien obej-

mowa

ć troszczenie się w możliwie jak najszerszym zakresie o własne

bezpiecze

ństwo i zdrowie lub też o bezpieczeństwo i zdrowie innych

osób, zgodnie z zasadami przekazanymi podczas szkolenia przez praco-
dawc

ę.

2.

W tym celu zgodnie z informacjami uzyskanymi podczas szko-

lenia i instrukcjami przekazanymi przez pracodawc

ę pracownik powi-

nien:

a) w

łaściwie wykorzystywać urządzenia, przyrządy, narzędzia, niebez-

pieczne substancje, urz

ądzenia transportowe i inne środki produkcji;

b) w

łaściwie wykorzystywać urządzenia ochrony indywidualnej i po ich

u

życiu zwrócić je osobie odpowiedzialnej za ich stosowanie;

c) nie powodowa

ć odłączenia, zmiany lub usuwania urządzeń bezpie-

cze

ństwa zainstalowanych na maszynach, przyrządach, narzędziach,

instalacjach i budynkach, lecz stosowa

ć i wykorzystywać te urzą-

dzenia w sposób prawid

łowy;

d) niezw

łocznie informować pracodawcę i pracowników o właściwym

zakresie odpowiedzialno

ści za sprawy bezpieczeństwa i zdrowia

pracowników o ka

żdej sytuacji w miejscu pracy, która pociągałaby

za

sob

ą poważne i bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa

i zdrowia osób, oraz o niedostatkach w przedsi

ęwzięciach ochron-

nych;

e) wspó

łpracować, zgodnie z procedurami przyjętymi w danym kraju,

z pracodawc

ą i pracownikami o odnośnym zakresie odpowiedzial-

no

ści za sprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, w czasie

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 11

niezb

ędnym do wypełnienia wszystkich zadań lub wymogów nało-

żonych przez odpowiednie władze w ramach ochrony bezpieczeń-
stwa i zdrowia pracowników podczas wykonywania swoich czyn-
no

ści zawodowych;

f) wspó

łpracować zgodnie z procedurami przyjętymi w danym kraju

z pracodawcami i pracownikami o okre

ślonym zakresie odpowie-

dzialno

ści za sprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników

podczas wykonywania swoich czynno

ści zawodowych w okresie,

który jest konieczny, celem umo

żliwienia pracodawcy zapewnienia

bezpiecznych warunków pracy, tak aby wykluczy

ć możliwość

powstawania zagro

żeń bezpieczeństwa i higieny pracy w ramach

okre

ślonego zakresu odpowiedzialności i działalności.

ROZDZIA

Ł IV

POZOSTA

ŁE PRZEPISY

Artykuł 14

Profilaktyczna ochrona zdrowia

1.

Celem zapewnienia pracownikom odpowiedniej profilaktycznej

ochrony zdrowia, stosownie do zagro

żeń zdrowia i bezpieczeństwa,

które wyst

ępują w miejscu pracy, należy przedsięwziąć odpowiednie

dzia

łania zgodnie z prawodawstwem krajowym i przyjętymi procedu-

rami.

2.

Środki opisane w ust. 1 powinny zapewnić każdemu pracowni-

kowi,

stosownie

do

jego

potrzeb,

odpowiednie

przedsi

ęwzięcia

z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia realizowane w regularnych
odst

ępach czasu.

3.

Przedsi

ęwzięcia z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia mogą

by

ć realizowane w ramach ogólnych przedsięwzięć krajowych służby

zdrowia.

Artykuł 15

Grupy zwi

ększonego ryzyka

Grupy zwi

ększonego ryzyka powinny być szczególnie chronione przed

zagro

żeniami, które specjalnie dotyczą tych grup.

Artykuł 16

Dyrektywy szczegó

łowe — Zmiany —

Zakres stosowania niniejszej dyrektywy

1.

Rada, stanowi

ąc na wniosek Komisji na podstawie art. 118a Trak-

tatu, przyjmuje szczegó

łowe dyrektywy, między innymi w dziedzinach

wymienionych w Za

łączniku.

2.

Niniejsza dyrektywa oraz, bez uszczerbku dla procedur okre

ślo-

nych w art. 17, dotycz

ących aspektów technicznych, dyrektywy szcze-

gó

łowe mogą być zmieniane zgodnie z procedurą określoną w art. 118a

Traktatu.

3.

Przepisy niniejszej dyrektywy maj

ą pełne zastosowanie do wszyst-

kich dziedzin obj

ętych przez dyrektywy szczegółowe, bez uszczerbku

dla bardziej rygorystycznych i/lub specyficznych przepisów zawartych
w dyrektywach szczegó

łowych.

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 12

Artykuł 17

1.

W celu wy

łącznie technicznego dostosowania do dyrektyw szcze-

gó

łowych przewidzianego w art. 16 ust. 1 należy wziąć pod uwagę:

— przyjęcie dyrektyw w dziedzinie normalizacji i harmonizacji tech-

nicznej, i/lub

— postęp techniczny, rozwój międzynarodowych uregulowań lub

specyfikacji oraz nowe wyniki bada

ń,

Komisj

ę wspomaga Komitet.

2.

Artyku

ły 5 i 7 decyzji 1999/468/WE (

1

) stosuje si

ę, uwzględniając

przepisy jej art. 8.

Okres ustanowiony w art. 5 ust. 6 decyzji 1999/468/WE ustala si

ę na

trzy miesi

ące.

3.

Komitet uchwala swój regulamin wewn

ętrzny.

▼M2

Artykuł 17a

Sprawozdania z wdra

żania dyrektyw

1.

Co pi

ęć lat państwa członkowskie przedkładają Komisji jednolite

sprawozdanie dotycz

ące praktycznego wdrażania niniejszej dyrektywy

oraz dyrektyw szczegó

łowych w rozumieniu art. 16 ust. 1, zawierające

opini

ę partnerów społecznych. Sprawozdanie zawiera ocenę rozmaitych

aspektów zwi

ązanych z praktycznym wdrażaniem różnych dyrektyw

oraz przedstawia dane w podziale na p

łeć, jeżeli jest to właściwe

a dane s

ą dostępne.

2.

Komisja we wspó

łpracy z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeń-

stwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy okre

śla strukturę sprawoz-

dania oraz kwestionariusz precyzuj

ący jego treść.

Sprawozdanie sk

łada się z części ogólnej dotyczącej przepisów niniej-

szej dyrektywy, odnosz

ącej się do wspólnych zasad i aspektów mają-

cych zastosowanie do wszystkich dyrektyw, o których mowa w ust. 1.

Cz

ęść ogólną uzupełniają odrębne rozdziały dotyczące wdrażania szcze-

gólnych aspektów ka

żdej dyrektywy, w tym szczegółowe wskaźniki,

o ile s

ą one dostępne.

3.

Komisja przedstawia pa

ństwom członkowskim strukturę sprawoz-

dania, wraz z kwestionariuszem precyzuj

ącym jego treść, o którym

mowa powy

żej, co najmniej na sześć miesięcy przed końcem okresu

obj

ętego sprawozdaniem. Sprawozdanie jest przekazywane Komisji

w ci

ągu dwunastu miesięcy od upływu pięcioletniego okresu objętego

sprawozdaniem.

4.

Na podstawie tych sprawozda

ń Komisja dokonuje oceny wdra-

żania danych dyrektyw pod względem ich przydatności, badań
i wiedzy naukowej, jakie mia

ły miejsce w różnych dziedzinach.

Komisja w ci

ągu 36 miesięcy od upływu pięcioletniego okresu infor-

muje Parlament Europejski, Rad

ę, Europejski Komitet Ekonomiczno-

Spo

łeczny i Komitet Doradczy ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia

w Miejscu Pracy o wynikach tej oceny oraz, w razie konieczno

ści,

o wszelkich inicjatywach zmierzaj

ących do usprawnienia funkcjono-

wania ram prawnych.

5.

Pierwsze sprawozdanie obejmuje okres od 2007 do 2012 roku

w

łącznie.

▼M1

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 13

(

1

) Decyzja Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiaj

ąca

warunki wykonywania uprawnie

ń wykonawczych przyznanych Komisji

(Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23).

Artykuł 18

Przepisy ko

ńcowe

1.

Pa

ństwa Członkowskie wprowadzą w życie przepisy ustawowe,

wykonawcze i administracyjne niezb

ędne do wykonania niniejszej

dyrektywy do dnia 31 grudnia 1992 r. i niezw

łocznie powiadamiają

o tym Komisj

ę.

2.

Pa

ństwa Członkowskie przekażą Komisji teksty przepisów prawa

krajowego, przyj

ętych na podstawie niniejszej dyrektywy.

▼M2

__________

▼B

Artykuł 19

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Pa

ństw Członkowskich.

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 14

ZAŁĄCZNIK

Lista dziedzin okre

ślonych w art. 16 ust. 1

— miejsca pracy,
— wyposażenie miejsc pracy,
— indywidualne wyposażenie ochronne personelu,
— wyposażenie miejsc pracy w zestawy piktograficzne,
— podnoszenie przedmiotów, których ciężar może spowodować powstanie

ryzyka uszkodzenia kr

ęgów kręgosłupa osoby podnoszącej,

— ruchome lub czasowe miejsca pracy,
— rybołówstwo i rolnictwo.

▼B

1989L0391

— PL — 28.06.2007 — 002.001 — 15