1. Opisz zjawisko deprywacji sensorycznej.

Zasada deprywacji sensorycznej- jedna

z zasad spostrzegania, polega na silnej
redukcji

bodźców

sensorycznych

co prowadzi do

zaburzeń o charakterze

fizjologicznym

i psychicznym,

a co

oznacza, że człowiek potrzebuje zmiennej
stymulacji bodźcowej

3. Co to jest świadomość introspekcyjna?

Dostęp

do obrazu

siebie

samego.

Obraz

siebie

samego

pod

postacią „JA” składa się z dwóch

elementów: samowiedzy (zespół informacji
podstawowych o

sobie samym, które

umożliwiają jednostce spójne rozumienie
siebie

w

doświadczanych

sytuacjach)

i samooceny

(obraz

siebie

samego,

dla

którego podstawą jest ocena globalna

siebie samego w

jakimś kontekście).

Introspekcja to

sposób w jaki widzimy

samych siebie poprzez spoglądanie
do

swego wnętrza. Dokonując operacji

introspekcji człowiek staje się istotą
samoświadomą czyli poznaje jakiś obraz
siebie samego lub

jakiś element i nabiera

poczucia

tożsamości.

Zjawisko

samoświadomości rozwija się stopniowo,
a jest aktywowane w 2-

3 roku życia.

Np. test

czerwonego

barwnika

– 75%

dzieci

w wieku

21-29

miesięcy

zwróciło uwagę na czerwoną kropkę
namalowaną na nosie, 25% dzieci w wieku
9-

12 miesięcy zwróciło uwagę na tą samą

kropkę.

5. Czym

jest

i jaką

rolę

w procesie

samoregulacji pełni uwaga?

Uwaga-

proces świadomego skupienia

się na określonych aspektach naszego
otoczenia

lub nas

samych;

organizm

w

dowolnej chwili koncentruje się na

pewnych

cechach

otoczenia

z jednoczesnym

pomijaniem

innych.

Uwaga jest bardzo ważnym składnikiem
procesu

samoregulacji,

ponieważ

ludzie

dzięki niej mogą rozważać

możliwe strategie, wybierać te, które chcą
zastosować

i ściśle

nadzorować

ich

skuteczność, a następnie korygować

je,

jeśli nastąpi taka potrzeba.

7. Jakim rodzajem umysłowej reprezentacji

jest schemat?

Schemat- zorganizowane struktury wiedzy

o nas

samych,

oparte

na naszych

przeszłych

doświadczeniach,

które

to

struktury pomagają nam zrozumieć,

wyjaśnić i przewidywać nasze własne
zachowania.

To abstrakcyjne struktury poznawcze
(całościowy zbiór wiedzy na jakiś temat),
które umożliwiają logiczne dopasowywanie
nowodoświadczonych

informacji.

Np. student 2

r. Zarządzania podchodząc

do

planu zajęć na nowy semestr od razu

podchodzi

do

planu

zajęć

2 roku

i

właściwej sobie grupy, co jest dyktowane

schematem roli społ. bycia studentem
2

roku Zarządzania

9. Na czym polega proces autopercepcji?

Jest to proces, w

którym ludzie obserwują

własne zachowania, aby na ich podstawie
wnioskować o cechach wewnętrznych,
takich jak

cechy osobowości, zdolności

i postawy.

To proces 2-

etapowy, składa się z aktu

odbioru bodźca przez dany narząd umysłu(
jego efektem jest wrażenie zmysłowe) oraz
aktu umysłowej interpretacji danych
zmysłowych (jego efektem jest umysłowa
reprezentacja spostrzeganego obiektu)

11. Opisz efekt aureoli.

Jest to

ogólne nastawienie polegające

na

tym,

że korzystne

lub niekorzystne

wrażenie, jakie wywiera dana osoba,
zniekształca przyszłe oczekiwania i wnioski
dotyczące

tej osoby.

Oczekuje

się,

że jakaś wzbudzająca sympatię osoba
ma pozytywne

cechy,

które działają

jak

aureola

anioła,

dzięki

czemu

negatywnych zachowań nie bierze się pod
uwagę,

a pozytywne

osiągnięcia

się przecenia. Jest to np. przenoszenie
ocen z jednego zadania na inne.

13. Wyjaśnij mechanizm zjawiska „samo
spełniającego się proroctwa”.

Publiczne określenie jakiejś sytuacji

(zdefiniowanie

jej charakteru)

staje

się nieodłączną

cechą

(częścią)

tej sytuacji, przez co

wpływa na późniejsze

wydarzenia,

bowiem

ludzie

w

dużym

stopniu zachowują się tak, jak daje im się
do

zrozumienia, że się sądzi (ujawnione

oczekiwanie), iż tak właśnie się zachowują
w

układzie społecznym.

LUB

Mechanizm

ten

odnosi się do często

obserwowanego zjawiska potwierdzenia
czyichś przypuszczeń (proroctw) przez
przyszłe fakty nie tyle dzięki wiedzy
przewidującego, co w skutek wpływu jego
zachowania na

zaistnienie takich właśnie

faktów.

Np. nauczyciel, który przewiduje, że uczeń
nie zda, ma

skłonność do traktowania go w

taki sposób, że niepowodzenie staje
się bardziej prawdopodobne, co spełni jego
wyjściowe przypuszczenia.

15. Na czym polega mechanizm atrybucji

zewnętrznej?

Wnioskowanie, że jakaś osoba zachowała
się w

określony

sposób

ze względu

na cechy

istotne

sytuacji,

w

której

się znalazła (np.

student

X spóźnił się na

wykład z PS, bo w drodze zepsuł mu się
samochód).

17.

Na czym

(podaj

przykład) polega

heurystyka reprezentatywności?
Pomaga rozstrzygnąć jak podobna jest
jedna

rzecz

do innej

i

służy

do klasyfikowania

ludzi

i sytuacji

na

podstawie

przypadków

typowych

np. sekwencji 462315 jest uznawana

za

przykład

zdarzenia

losowego,

gdy tymczasem

sekwencja

123456

nie,

mimo, że matematycznie obie sekwencje
są tak

samo

prawdopodobnymi

zdarzeniami losowymi.

19. Na czym (podaj przykład) polega

heurystyka zakotwiczenia i dostosowania?

Uproszczona metoda wnioskowania, która
polega na

posłużeniu się jakąś liczbą jako

wartością wyjściową i następnie tylko
w nieznacznym zmienianiu tej

wartości,

szacowaniu wyników z jej użyciem (np.
jeżeli szybko się szacuje wynik mnożenia
8*7*5*4

i wynik

mn

ożenia

4*5*7*8,

to

większość badanych twierdzi, że wynik

pierwszego

mnożenia

jest

większy

od wyniku drugiego, bo

odpowiedź jest

zakotwiczona na

pomnożeniu 8*7, które

jest większe od pomnożenia pierwszych
liczb 4*5).

21. Na czym polegają (co się przez to osiąga)

porównywania społeczne w dół?

Porównywanie siebie z ludźmi, którzy
lokują się niżej w zakresie jakiejś zdolności
czy

cechy, mające na celu uzyskanie

poczucia większego zadowolenia z siebie.

23.

Na czym

polega

zjawisko

samoświadomości publicznej?

Skłonność do ciągłego zdawania sobie
sprawy, że jest się przedmiotem uwagi
otoczenia.

Ludzie

o wysokiej

samoświadomości

publicznej

są szczególnie

wyczulone

na to,

jak

oceniają je inni, negatywnie reagują

na odrzucenie oraz w

większym stopniu

koncentrują się na własnej reputacji
i pozorach.

25. Co to jest perswazja?

Perswazja-

proces zmiany przekonań

(przekonanie

to

sąd

na jakiś

temat,

najczęściej

fragment

rzeczywistości)

i postaw

(postawa

to konstrukt

osobowościowy werbalnie ujawniający
się w postaci trwałej oceny w stosunku
do

czegoś i składający się z 3 elementów:

z wiedzy

o przedmiocie

postawy,

z

doświadczenia

emocjonalnego

w stosunku do przedmiotu postawy i z

ewentualnego

zachowania

w stosunku

do przedmiotu

postawy)

pod

wpływem

oddziaływania

werbalnego

lub sytuacyjnego

z

użyciem

wyraźnie

identyfikowalnej

argumentacji

(np.

powinienem kupić sobie laptop IBM bo jest
to

sprzęt niezawodny)

Perswazja- nadawanie przekazu w celu

zmienienia

osobistych

postaw

lub

przekonań odbiorców.

27.

Jakie

elementy

składają się na

peryferyczny

tor wpływu

perswazji

na postawy?

Peryferyczny tor

wpływu perswazji polega

na

oddziaływaniu

za pośrednictwem

czynników towarzyszących argumentacji,
tj.

atrakcyjność

wyglądu

osoby

przekonującej,

atrakcyjność

sposobu

przekonywania

lub

czynników

sytuacyjnych.

29.

Co głosi

perswazyjna

zasada

zgodności?

Zasada, która głosi, że ludzie zmieniają
postawy,

przekonania,

spostrzeżenia

i zachowania, aby

uzyskać ich wzajemną

spójność.

31. Czego dotyczy wpływ społeczny?

Zmiana

w zachowaniu

spowodowana

prawdziwym lub

wyobrażonym naciskiem

ze

strony

innych

osób

w układzie

społecznym (ma miejsce nieustannie).
Elementy wpływu społecznego to:



Normy społeczne



Konformizm społeczny



Wpływ mniejszości



Wpływ przywódcy



posłuszeństwo

33. Na

czym

polega

taktyka

„stopy

w drzwiach”?

Technika wpływu społecznego polegająca
na

zwiększaniu uległości wobec większej

prośby poprzez wcześniejsze uzyskanie
zgody

na

mniejszą, związaną z nią,

prośbą.

35. Opisz zasadę społecznego dowodu
słuszności.

To jedna z

6 zasad wywierania wpływu.

Polega na

tym, iż ludzie chętniej stosują

się do zaleceń, jeśli widzą, jak wiele innych
osób również się do nich stosuje-
szczególnie, jeśli te osoby są do nich
podobne.

37. Opisz zasadę wzajemności.

To jedna z 6 zas

ad wywierania wpływu.

Głosi

ona,

że należy

odwdzięczyć

się innym

tym samym

zachowaniem,

którego doświadczyliśmy z ich strony.
Ludzie są bardziej skłonni ulegać prośbom,
jeśli osoba prosząca wcześniej sama
wyświadczyła im jakąś przysługę.

39. Do czego zazwyczaj jest wykorzystywana

i na czym polega strategia etykietowania?

Wykorzystywana jest (podobnie jak taktyka
„niskiej piłki” i taktyka „przynęty i zamiany”)
w

celu

uzyskania

zobowiązania

do

podjęcia określonego działania. Polega

na przypisaniu

jednostce

etykiety,

a

następnie

sformułowaniu

prośby

o

działanie zgodne z tą etykietą.

Np.

dziecko

w szkole

podstawowej

usłyszawszy

od nauczyciela

zdanie:

„ wyglądasz mi na dziewczynkę (chłopca),
która(-y) rozumie, że ładne pisanie jest
bardzo ważne”, po kilku dniach o wiele
częściej dobrowolnie poświęcało czas
na

ćwiczenie kaligrafii.

41. Podaj główną tezę dwuczynnikowej

teorii miłości.

Dwuczynnikowa teoria miłości głosi,
że miłość

składa

się z

ogólnego

pobudzenia

fizjologicznego

(czynnik

pierwszy- np. bicie serca, ucisk w

żołądku,

itp.), które zostaje przypisane obecności
atrakcyjnej osoby (czynnik drugi- etykieta

poznawcza

np. strach,

podniecenie

w

zależności

od sytuacji,

w jakiej

doświadczamy pobudzenia).

43. Co to jest androgeniczność?

Przejawiania się w zachowaniu człowieka
zarówno cech żeńskich jak i męskich.

45. W jakim stopniu cechy ofiary mogą
zwiększać

lub zmniejszać

prawdopodobieństwo udzielenia pomocy?

Jednym

z

czynników

sytuacyjnych

wpływających

na naszą

gotowość

udzielenia pomocy jest podobieństwo
między potrzebującym pomocy a tym, który
potencjalnie

m

oże jej udzielić. Dość

kłopotliwa jest rola podobieństwa ofiary i jej
wybawcy, gdyż ludzie wprowadzają
tendencje do

rozróżnień i podziałów (wiek,

płeć,

religia,

kolor

skóry,

wygląd

zewnętrzny, itp.), jeśli spostrzeżemy czyjąś
odmienność- mniej chętnie służymy
pomocą uznając inne za złe. Powinniśmy
raczej patrzeć na siebie jak na istoty
ludzkie, których wspólne cechy przeważają
nad

różnicami, niż dzielić się na czarnych,

chrześcijan

lub Żydów,

Polaków

lub

cudzoziemców.

47. Na czym polega zjawisko niewiedzy wielu?

Zjawisko,

które

zachodzi,

kiedy

obserwatorzy sytuacji krytycznej starają
się wyglądać

na opanowanych

i

przekazują sobie nawzajem mylne

sygnały, że nie ma potrzeby działać. Każda
osoba znajdująca się w grupie uznaje,
że ponieważ

nikt

inny

nie okazuje

zaniepokojenia, to

nie dzieje się nic złego.

49. Na czym polega zjawisko agresji

instrumentalnej?

Działanie na czyjąś szkodę zmierzające
do

osiągnięcia jakiegoś nieagresywnego

celu (innego niż skrzywdzenie tej osoby),
takiego

jak ukaranie

tej osoby

lub podwy

ższenie swojego statusu.

Np. żołnierz, który zabija przeciwnika
w

obronie własnego życia, czy też bandyta

zabijający dla pieniędzy.

51. Co głosi hipoteza frustracji- agresji?

Oryginalna

hipoteza

frustracji-

agresji (William

McDougall)-

teoria,

zgodnie z

którą agresja jest automatyczną

reakcją

na pojawienie

się przeszkód

uniemożliwiających osiągnięcie celu.

Przeformułowana

hipoteza

frustracji-

agresji (Leonard

Berkowitz)-

teoria,

zgodnie

z

którą każda nieprzyjemna

sytuacja prowadzi do agresji emocjonalnej,
jeżeli wywołuje przykre uczucia.

53. Co to jest uprzedzenie?

Wroga lub negatywna postawa wobec

pewnej grupy, oparta na

uogólnieniach

wyprowadzonych

z

fałszywych

lub niekompletnych informacji.

55. Wyjaśnij zjawisko autorytaryzmu jako

dysfunkcji społecznej.

Jest to

skłonność do ulegania osobom

o

większym autorytecie oraz do poniżania

jednostek o mniejszym autorytecie.

57. Na

czym

polega

zjawisko

facylitacji

społecznej?

Proces polegający na tym, że obecność
innych

ludzi

zwiększa

prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji
dominujących, co prowadzi do poprawy
skuteczności

wykonywania

dobrze

opanowanych

zadań

i pogorszenia

skuteczności

wykonywania

zadań

źle opanowanych.

59. Na czym polega zjawisko próżniactwa
społecznego?

Zmniejszenie wysiłku wkładanego w pracę
w warunka

ch

działań

zespołowych.

W

miarę zwiększania się liczebności grupy,

spada wydajność każdego pojedynczego
pracownika.

61. Z czego składa się system pamięci

grupowej (pamięć transakcyjna)?

Pamięć transakcyjna składa się z:



Wiedzy

należącej

do poszczególnych

członków grupy



Sieci komunikacji umożliwiającej dzielenie

się tą wiedzą z pozostałymi członkami grupy

63.

Na czym

polega

przywództwo

transformacyjne?

Przywództwo

zmieniające

motywację,

poglądy i zachowania ludzi, umożliwiające
lepsze osiąganie celów grupy. Cechy
przywództwa transformacyjnego:



Duchowy wpływ albo „charyzma”



Stymulacja intelektualna



Inspirowanie motywacji



Troska o ludzi

65. Co to jest „pułapka społeczna”? (podaj
przykład)

Sytuacje, w

których jednostki lub grupy

dążą do osiągnięcia natychmiastowych
korzyści,

pociągających

za sobą

późniejsze szkodliwe lub nawet śmiertelne
konsekwencje.

Np.

codzienna

jazda

samochodem

do pracy przynos

i bezpośrednie, wymierne

korzyści,

jednak

koszty

kurczących

się źródeł energii pojawiają się dopiero
po latach.