PROWADZENIE CIĄŻY PRAWIDŁOWEJ

1

W Polsce obowiązuje trójstopniowy system opieki nad ciężarną.

Poziom I –zapewnia opiekę kobietom bez przewidywanego ryzyka położniczego, w której
odpowiedzialność za nadzór przedporodowy ponosi m.in. położna.

Zapłodnienie- komórka jajowa

 Owulacja inicjuje wiele zmian endo- , neurokrynnych w wyniku tego zostaje uwolniony oocyt.
 Po pęknięciu pęcherzyka dominujący oocyt dostaje się do ujścia brzusznego jajowodu.
 W bańce jajowodu dochodzi do zapłodnienia.
 Zapłodniona komórka jajowa przesuwa się w kierunku jamy macicy.

Zapłodnienie- plemnik

 Plemnik przed zapłodnieniem musi pokonać przeszkody

-środowisko pochwy(kwaśne)
-śluz szyjkowy
-jamę macicy
-jajowód
-komórki wzgórka jajonośnego
-wieniec promienisty
-błonę komórkową oocytu

 Pełna dojrzałość plemnik uzyskuje dopiero w jajowodzie ,gdzie dochodzi do zapłodnienia.
 Jeden plemnik zapładnia jedną komórkę jajową.
 Powstała zygota wędruje do jamy macicy po 2-3 dniach od zapłodnienia

ZAGNIEŻDŻENIE(implantatio)

PROWADZENIE CIĄŻY PRAWIDŁOWEJ

2

 Zagnieżdżenie jest wynikiem interakcji między układem endokrynnym, macicą a zarodkiem.
 Pod koniec 2 tygodnia cały zarodek znajduje się w doczesnej a miejsce jego wniknięcia jest

całkowicie przykryte.

 Zagnieżdżenie najczęściej następuje na tylnej ścianie macicy.

ROZPOZNANIE CIĄŻY

 Objawy subiektywne są wyrazem reakcji organizmu na zmiany hormonalne:

-brak krwawienia miesiączkowego
-obrzmienie i bolesność gruczołów sutkowych
-uczucie zmęczenia i drażliwości
-niechęć do określonych pokarmów
-nudności, wymioty
-częste oddawanie moczu

 Objawy obiektywne:

-podwyższenie podstawowej temperatury ciała
-zmiany w gruczołach sutkowych
-zasinienie przedsionka pochwy oraz rozpulchnienie błony śluzowej pochwy
-wzmożona wydzielina w pochwie
-powiększenie i rozpulchnienie macicy
-dodatkowe próby ciążowe(GONADOTROPINA KOSMÓWKOWA)

 Do pewnych objawów rozpoznania ciąży należą:

-badanie USG
-elektrokardiografia płodu

OKREŚLANIE TERMINU PORODU

 REGUŁA NAEGELEGO

Data ostatniej miesiączki-3 miesiące+7 dni+ 1 rok = termin porodu

 NA PODSTAWIE DNIA POCZECIA METODĄTERMICZNĄ

Data + 266 dni= 38 tyg.

 NA PODSTAWIE DNIA POCZĘCIA -266 dni
 NA PODSTAWIE RUCHÓW PŁODU

-wieloródka 18 tydz. ciąży
-pierwiastka 20 tydz. ciąży

 NA PODSTAWIE USG(na podstawie jednego z pierwszych USG)

POPŁÓD

Popłód-w jego skład wchodzi łożysko, błony płodowe pozałożyskowe, sznur pępowinowy.

PROWADZENIE CIĄŻY PRAWIDŁOWEJ

3

Łożysko

-Powstaje ok. 16-18 tyg. ciąży z kosmówki krzewiastej łączącej się z doczesną podstawną macicy.

-Rozwój łożyska trwa do 36 tyg. ciąży

-Usadowienie łożyska-najczęściej na tylnej ścianie(również w dnie, w środku, nisko usadowione lub
przodujące)

W czasie ciąży łożysko ulega migracji , w wyniku nieproporcjonalnego wzrostu dolnego odcinka macicy
względem pozostałej części macicy. Powoduje to ,że nisko leżące łożysko w I i II trymestrze ciąży
„przesuwa się” w okresie późniejszym ku górze.

 Budowa łożyska
 W łożysku ludzkim wyróżnia się:

-powierzchnię płodową

-płytę kosmkową

-powierzchnię matczyną, czyli warstwę podstawną zbudowaną z ok. 15-20 zrazów, zrazików i bruzd

 Kształt okrągły lub owalny o wymiarach 22,5x21cm i grubości ok. 2,2cm
 Masa łożyska stanowi ok. 1/6 masy noworodka-ok. 500 g

ROZWÓJ ŁOŻYSKA

 W 4-5 dniu po zapłodnieniu dochodzi do różnicowania się wytworzonego z mikromerów trofoblastu,

który w zetknięciu z doczesną podstawną wnika w nią

 Trofoblast dzieli się na:



Warstwę zewnętrzną syncytiotrofoblast, która ma zdolności inwazyjne



Warstwę wewnętrzną cytotrofoblast, która tworzy kosmki pierwszo-,drugo- i trzeciorzędowe.

Funkcje łożyska:

-wymiana pomiędzy płodem a organizmem matki: gazowa, substancji odżywczych i produktów przemiany
materii

-wydzielanie substancji biologicznie czynnych(gonadotropina kosmówkowa, laktogen łożyskowy,
progesteron, estrogeny)

-bariera immunologiczna między jajem płodowym a matką

-przegroda między systemem krążenia matki i płodu

BŁONY PŁODOWE POZAŁOŻYSKOWE

Błony płodowe tworzą ścianę pęcherza płodowego i składają się z następujących warstw:
-owodni
-kosmówki

PROWADZENIE CIĄŻY PRAWIDŁOWEJ

4

-doczesnej



Owodnia wypełniona płynem. Pełni funkcję ochronną, tworzy środowisko dla zarodka. Chroni zarodek
przed obrażeniami mechanicznymi.



Omocznia jest uchyłkiem prajelita, magazynuje szkodliwe produkty metabolizmu. Ma zdolność
resorpcji wody z jamy omoczni, dzięki czemu możliwe jest krążenie wody w obiegu zamkniętym.



Kosmówka pełni rolę ochronną, bierze udział w tworzeniu łożyska.



Pęcherzyk żółtkowy obrasta kulę żółtkową i magazynuje pokarm.

PŁYN OWODNIOWY



W przebiegu prawidłowej ciąży ważny jest płyn owodniowy wytwarzany przez nabłonek owodni.



W początkowej ciąży płyn owodniowy ma kolor żółty, a w ciąży zaawansowanej przybiera barwę
mleczną.

Skład płynu owodniowego:

 Składniki biochemiczne: elektrolity, mocznik, kreatynina, kwas moczowy, glukoza, białko, kwasy

żółciowe i in.

 Elementy upostaciowane: złuszczony nabłonek, kłaczki mazi płodowej i meszku
 pH ok.7,0

-woda stanowi 98%

-substancje organiczne i nieorganiczne (wyżej wymienione) to 2%

Zadania płynu owodniowego:

PROWADZENIE CIĄŻY PRAWIDŁOWEJ

5

 ochronna
 zapobieganie przyleganiu płodu do owodni
 umożliwianie ruchów płodu
 kontrola temperatury
 umożliwia rozwój płuc
 działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze
 odpowiedź immunologiczna nieswoista i swoista

Prawidłowe objętości płynu owodniowego:



10 tydz.-30ml



20 tydz.-300ml



30tydz.-600ml



36tydz.-1000ml



38-42tydz.-600ml

Indeks płynu owodniowego AFI:

 Bardzo mała ilość płynu owodniowego odpowiada wskaźnikowi AFI<5cm
 Mała ilość płynu owodniowego odpowiada wskaźnikowi AFI 5,1-8cm
 Prawidłowa ilość płynu owodniowego odpowiada wskaźnikowi AFI 8,1-18cm
 Duża ilość płynu owodniowego odpowiada wskaźnikowi AFI >18 cm

Regulacja płynu owodniowego odbywa się przez:

 Krążenie matczyno płodowe: wymiana przez tętnice i żyłę pępowinową.
 Czynność nerek płodu, wydalanie moczu do jamy owodniowej.
 Absorpcję płodową: w przewodzie pokarmowym , przez skórę, płuca.

ZMIANY NARZĄDU RODNEGO:

 -macica
 -szyjka macicy
 -pochwa
 -jajniki, jajowody
 -gruczoły sutkowe

ZMIANY OGÓLNOUSTROJOWE:

 -gospodarka wodna ustroju
 -czynność serca i układu krążenia
 -układ oddechowy
 -układ trawienny
 -układ moczowy
 -regulacja metabolizmu

PROWADZENIE CIĄŻY PRAWIDŁOWEJ

6

 -gruczoły wydzielania wewnętrznego

ROLA POŁOZNEJ w przebiegu opieki nad kobietą ciężarną w okresie ciąży fizjologicznej:

 Opieka położnej nad ciężarną polega na regularnym kontakcie, wyjaśnianiu i udzielaniu porad

zarówno ciężarnej jak i jej rodzinie. Ponadto obserwacji rozwoju ciąży, wsparciu psychicznym,
udzielaniu porad w zakresie zdrowia, higieny oraz wyjaśnianiu wątpliwości pacjentki.

 Zwykle pierwsza wizyta następuje na początku ciąży ok. 6-7 tyg.
 Częstość wizyt -w ciągu ciąży prawidłowej powinny odbywać się co 4 tyg. do 28 tyg. ciąży, a potem

po 2 tyg. do 36 tyg. ciąży i dalej co tydzień

 Dokumentacja-karta przebiegu ciąży
 Podczas 1 wizyty potwierdzającej ciążę należy wyznaczyć termin porodu

Badanie położnicze składa się z :

 -badania zewnętrznego
 -badania wewnętrznego

Przypisy:

Położnictwo i ginekologia. Grzegorz H. Bręborowicz (red.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, ISBN 83-200-2630-X