Załącznik 4:

Centrala Telemetryczna typu CMC-4

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa

Opracował: Zdzisław Krzystanek

Sprawdził: Jacek

Cuber

Zatwierdził: Piotr

Wojtas

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

2 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

SPIS TREŚCI

1

PRZEZNACZENIE I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA CENTRALI ........................................... 4

2

DANE TECHNICZNE......................................................................................................................... 5

2.1

Centrala CMC-4 (całość).................................................................................................................. 5

2.2

Moduł liniowy (MZT-10xxx)........................................................................................................... 6

2.3

Komputerowy moduł sterujący ........................................................................................................ 7

3

WARUNKI UŻYTKOWANIA ........................................................................................................... 7

3.1

Pomieszczenie centrali ..................................................................................................................... 7

3.2

Parametry obwodów liniowych........................................................................................................ 7

3.3

Sieć kablowa .................................................................................................................................... 8

4

BUDOWA I DZIAŁANIE CENTRALI ............................................................................................ 10

4.1

Zasada działania, podstawowe funkcje .......................................................................................... 10

4.2

Moduł liniowy MZT-10xxx - konstrukcja mechaniczna................................................................ 12

4.3

Moduł liniowy MZT-10xxx – układ elektroniczny........................................................................ 14

4.3.1

Karta zasilacza sieciowego typu ZS2-24/3................................................................................................ 14

4.3.2

Karta transmisji typu MT-1 ....................................................................................................................... 14

4.3.3

Karty liniowe ZL-60M, ZL-50F ................................................................................................................ 14

4.4

Stojak obwodów liniowych ............................................................................................................ 15

4.5

Komputerowy moduł sterujący ...................................................................................................... 15

5

ZASILANIE I ŁĄCZENIE CENTRALI Z INNYMI URZĄDZENIAMI......................................... 15

6

INSTALACJA I MONTAŻ CENTRALI........................................................................................... 17

6.1

Instalacja stojaka ............................................................................................................................ 17

6.2

Montaż modułów liniowych........................................................................................................... 18

6.3

Montaż komputera sterującego....................................................................................................... 18

6.4

Podłączenie linii dołowej sieci telekomunikacyjnej....................................................................... 19

6.5

Pierwsze uruchomienie centrali...................................................................................................... 19

7

OBSŁUGA ......................................................................................................................................... 19

7.1

Zatrzymanie i uruchomienie programu komputera sterującego ..................................................... 19

7.2

Obsługa operatorska ....................................................................................................................... 20

7.2.1

Zakres funkcji udostępnianych przez program sterujący centrali.............................................................. 20

7.2.2

Wizualizacja i sygnalizacja........................................................................................................................ 20

7.2.3

Polecenia operatorskie............................................................................................................................... 23

8

NIEDOMAGANIA I ICH USUWANIE............................................................................................ 23

9

KONSERWACJA I SERWIS ............................................................................................................ 23

9.1

Części zamienne ............................................................................................................................. 23

9.2

Konserwacja centrali ...................................................................................................................... 23

9.3

Przeglądy okresowe........................................................................................................................ 24

9.4

Serwis centrali ................................................................................................................................ 24

10

PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT ....................................................................................... 24

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

3 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

SPIS RYSUNKÓW

Rys. 4-1. Schemat blokowy centrali CMC-4.............................................................................................. 11

Rys. 4-2. Moduł zasilająco-transmisyjny MZT-10xxx. Widok z przodu................................................... 13

Rys. 4-3. Moduł zasilająco-transmisyjny MZT-10xxx. Widok z tyłu........................................................ 13

Rys. 5-1. Stojak liniowy centrali CMC-4. widok z przodu i z tyłu ............................................................ 16

Rys. 6-1. Sposób zasilania stojaka obwodów liniowych centrali CMC-4.................................................. 17

Rys. 7-1. Podstawowe okno informacyjne programu WIZIS .................................................................... 21

Rys. 7-2. Główny ekran wizualizacji stanu urządzeń obiektowych. .......................................................... 22

Rys. 7-3. Okna szczegółowego podglądu stanu urządzeń obiektowych .................................................... 22

DOKUMENTACJE ZWIĄZANE

Moduł zasilająco-transmisyjny MZT-10xxx. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa

Systemu SMP-NT monitorowania parametrów środowiska. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa

Program WIZIS. Instrukcja obsługi

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

4 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

1 PRZEZNACZENIE I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA CENTRALI

Centrala telemetryczna CMC-4 jest przeznaczona do realizacji funkcji zdalnego zasilania

iskrobezpieczną energią obiektowych urządzeń kontrolno-pomiarowych zabudowanych w strefach

zagrożonych wybuchem, komunikacji z tymi urządzeniami oraz lokalnej bieżącej wizualizacji i

sterowania pracą urządzeń obiektowych. W zależności od stosowanego oprogramowania sprawującego

kontrolę nad pracą centrali, funkcje centrali mogą być przystosowywane do aktualnych wymagań

właściwych przepisów, specyfiki obiektu oraz przeznaczenia centrali. Konstrukcja i oprogramowanie

centrali są skalowalne, co pozwala na elastyczne dostosowanie wyposażenia i funkcji do wielkości

obiektu i wymagań użytkownika.

Centrala wraz z urządzeniami obiektowymi (dołowymi) tworzy system telemetryczny o strukturze

gwiaździstej, w którym każde urządzenie obiektowe jest połączone dwuprzewodową linią telemetryczną

(zasilająco-transmisyjną) z zaciskami jednego obwodu liniowego centrali. W przypadkach, gdy pobór

energii kilku urządzeń mieści się w zakresie bilansu energetycznego pojedynczej linii zasilająco-

transmisyjnej, możliwe jest podłączenie więcej niż jednego urządzenia na jedną linię. Rozwiązanie takie

pozwala na realizację funkcji monitoringu i sterowania z wykorzystaniem mniejszej ilości linii zasilająco-

transmisyjnych. Zastosowane w centrali zdalne zasilanie urządzeń pozwala na kontrolę monitorowanych

przestrzeni bez względu na stan, w jakim znajduje się lokalna sieć zasilająca. Energia dostarczana do

urządzeń z centrali jest częściowo wykorzystywana do zasilania współpracujących z nimi czujników i

obwodów sterujących.

Centrala CMC-4 ma konstrukcję modułową, na którą składają się :

-

zespół modułów liniowych (zasilająco-transmisyjnych) typu MZT-10xxx,

-

komputerowy moduł sterujący (KMS) – komputer klasy IBM PC (zalecane wykonanie

przemysłowe) z systemem czasu rzeczywistego oraz wyposażeniem i urządzeniami

peryferyjnymi pozwalającymi na realizację zadań komunikacyjnych z modułami liniowymi i

nadrzędnym systemem wizualizacji i sterowania (systemem dyspozytorskim).

Moduły liniowe centrali są montowane w obudowie o stopniu ochrony dostosowanej do

warunków panujących w miejscu zabudowy, wyposażonej w wewnętrzną instalację zasilającą i układ

chłodzenia: standardowo do zabudowy modułów liniowych stosuje się stojaki przeznaczone do montażu

kaset 19-calowych. Komputerowy moduł sterujący (KMS), w zależności od wielkości i przeznaczenia

systemu oraz warunków zagospodarowania pomieszczeń dyspozytorni, może być zabudowany wewnątrz

obudowy modułów liniowych (stojaka) lub na zewnątrz w postaci oddzielnego stojaka lub stanowiska

komputerowego. W przypadku pojedynczego modułu sterującego centrala telemetryczna nosi nazwe

CMC-4/E. Jest ona wykorzystywana dla kopalń posiadających słabo rozbudowaną sieć systemu

bezpieczeństwa.

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

5 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

W celu zwiększenia niezawodności i dostępności central możliwe jest zastosowanie elementów

redundantnych. W rozwiązaniu tym możliwe jest zdublowanie elementów komputerowych

(dwukomputerowy moduł KMS) i wydzielona sieć komunikacyjna obejmująca wszystkie stojaki

obwodów liniowych centrali. Rozwiązanie to pozwala na poprawną pracę centrali w przypadku awarii

jednego z komputerów sterujących lub/i awarii jednej z wydzielonych sieci komunikacyjnych centrali.

Dzięki modułowej budowie konfiguracja centrali może być łatwo zmieniana a stosowane

oprogramowanie pozwala na dostosowywanie funkcjonalności centrali do aktualnych wymagań

właściwych przepisów, monitorowanego obiektu oraz użytkowników.

2 DANE TECHNICZNE

2.1 Centrala CMC-4 (całość)

Budowa:

Standardowo moduły zasilająco-transmisyjne zabudowuje się w jednym lub większej

liczbie stojaków układów elektronicznych przystosowanych do montażu 19-calowych

kaset EURO, wyposażonych w wewnętrzną instalację zasilającą i wentylację; wymiary

gabarytowe typowego stojaka:

szerokość 600 mm, głębokość 600 mm, wysokość – zależnie od liczby modułów;

W małych instalacjach mogą być stosowane inne obudowy (np. szafki naścienne),

przystosowane do montażu 19-calowych kaset EURO.

Komputerowy moduł sterujący wewnątrz stojaka obwodów liniowych lub w postaci

oddzielnego stanowiska.

Moduły liniowe:

Moduł zasilająco-transmisyjny typu MZT-10xxx w wykonaniach:

MZT-10/60M – do obsługi urządzeń obiektowych o transmisji szeregowej modemowej

MZT-10/50F

–

do

obsługi urządzeń obiektowych o transmisji częstotliwościowej

Cecha obwodów wyjściowych :

EEx ia I / II (CH4)

Liczba modułów liniowych:

maks.

32.

Okres odczytu urządzeń dołowych: konfigurowalny programowo

MZT-10/60M – min. 2 sekundy

MZT-10/50F – od 5 do 240 sekund

Zasilanie centrali:

sieć napięcia jednofazowego 230 V (+10%, -15%), 50 Hz (±1Hz)

(układ gwarantowanego zasilania bezprzerwowego)

Zasilanie modułów: napięcie jednofazowe 230 V (+10%, -15%), 50 Hz (±1Hz)

z gniazd wewnętrznej instalacji zasilającej stojaka (obudowy)

Pobór mocy:

jeden moduł zasilająco-transmisyjny ok. 75 VA

moduł sterujący: ok. 200 VA (jednokomputerowy).

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

6 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

2.2 Moduł liniowy (MZT-10xxx)

Parametry podstawowe:

MZT-10/60M

MZT-10/50F

Zasilanie

176

÷260 VAC, 48÷62Hz

Pobór mocy

max. 75VA

Symbol budowy przeciwwybuchowej

I(M1)/(2)G , [EEx i

a

] I/II (CH

4

)

Liczba linii zasilająco-transmisyjnych do

10

Parametry wyjść zasilających urządzenia dołowe:

Prąd wyjściowy

40

± 3 mA DC

27

± 2 mA

Napięcie wyjściowe

56

± 4 V DC

46

± 3 V

Parametry podłączanej linii telemetrycznej:

Graniczne parametry linii

L

max

= 0.8mH/km, C

max

= 57nF/km, R

min

= 72

Ω

Maksymalna długość linii

Do 10 km

Parametry komunikacji po liniach zasilająco-transmisyjnych:

Standard/prędkość transmisji

V23/1200 bps

częstotliwościowy

Rodzaj transmisji

Szeregowa half-duplex

750Hz

÷12kHz

Obsługiwane urządzenia obiektowe

MCCD-01, MM-4, SKS-A,
inne o podobnych
parametrach transmisji

ACO-1, SAT-1, CSTW-3,

CPC-2, CWx-1, CMW-10c,
Wx-2 lub inne o podobnych

parametrach zasilania

i komunikacji

Rodzaj komunikacji z systemem nadrzędnym:

Sieć Ethernet 10 Mbps

Warunki stosowania:

Temperatura otoczenia

+5

°C ÷ +55 °C

Wilgotność względna otoczenia

20

÷ 90 %

Parametry mechaniczne:

Standard mechaniczny kasety

znormalizowana obudowa EURO, 19”, wysokość 3U

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

7 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

2.3 Komputerowy moduł sterujący

Typ komputera:

IBM PC (z możliwością redundancji) lub równoważny pod względem

sprzętowym i programowym;

zalecane wykonanie przemysłowe;

Oprogramowanie: wielozadaniowy

system operacyjny czasu rzeczywistego;

program użytkowy WIZIS (v.4.0 lub nowsza);

Komunikacja zewnętrzna: ETHERNET

3 WARUNKI UŻYTKOWANIA

3.1 Pomieszczenie centrali

Centrala telemetryczna typu CMC-4 może być instalowana w pomieszczeniach bezpiecznych pod

względem wybuchu, suchych i niezapylonych, zabezpieczonych przed dostępem osób nie przeszkolonych

w zakresie eksploatacji i obsługi centrali. Otoczenie w pomieszczeniu centrali powinno w szczególności

spełniać następujące podstawowe warunki:

• temperatura powietrza

10 do 35ºC

• wilgotność względna powietrza

maks. 60 %

• zapylenie

maks.

0,2

mg/m

3

• oświetlenie

niezbyt

jaskrawe

3.2 Parametry obwodów liniowych

Obwody liniowe do urządzeń obiektowych przy połączeniach wykonanych kablami dopuszczonego

typu mogą mieć maksymalną długość 10 km przy parametrach:

-

indukcyjność jednostkowa

0,8 mH/km

-

pojemność jednostkowa

57 nF/km

-

rezystancja pętli pary żył

73,6

Ω/km gotowego kabla.

Parametry urządzeń obiektowych połączonych liniami telemetrycznymi z obwodami wyjściowymi

podlegają następującym ograniczeniom:

-

dla modułu MZT-10/60M: U

0

= 60 V DC, I

0

= 50 mA DC, C

0

= 0,25 µF, L

0

= 100 mH

-

dla modułu MZT-10/50F:

U

0

= 50 V DC, I

0

= 35 mA DC, C

0

= 0,4 µF, L

0

= 200 mH

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

8 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Linie łączące urządzenia obiektowe z obwodami wyjściowymi modułów liniowych powinny

ponadto spełniać ogólne wymagania dla kopalnianych sieci telekomunikacyjnych. W szczególności:

-

rezystancja w stosunku do innych obwodów i ziemi

min. 1 MΩ

-

tłumienność w paśmie akustycznym

do 35 dB

-

zalecany

rodzaj

kabli

spełniające wymagania norm przepisów dla

zakładów górniczych

3.3 Sieć kablowa

System telemetryczny zbudowany na central typu CMC-4 jest przystosowany do współpracy

z urządzeniami obiektowymi za pomocą kabli dołowej sieci telekomunikacyjnej. W przypadku kopalń

eksploatujących pola metanowe sieć ta podlega szczególnym warunkom wynikającym z przepisów

rozporządzenia MG z dnia 28.6.2002 r. „w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu

oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych”.

Ponadto obowiązują przepisy wynikające z przystąpienia do Unii Europejskiej - Rozporządzenie

MGPi PS z dnia 28.7.2003 r. „w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych

przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem” (Dz.U.Nr 143, poz.1393).

Wprowadzona tym rozporządzeniem dyrektywa ATEX i norma zharmonizowana - PN-EN 50303 Sprzęt

Grupy I, Kategorii M1 przeznaczony do ciągłego funkcjonowania w środowiskach atmosferycznych,

zagrożonych przez gaz kopalniany i/lub pył węglowy - podaje zasadnicze wymagania dla kabli łączących

urządzenia iskrobezpieczne. Norma ta, obejmująca urządzenia łączności i systemy bezpieczeństwa, które

zgodnie z zapisem § 638 punkt 2. cytowanego rozporządzenia MG z dnia 28.6.2002 r. powinny pracować

przy dowolnej koncentracji metanu, określa następujące podstawowe wymagania:

1) Kable i przewody powinny być oceniane z punktu widzenia ich zgodności ze sprzętem do

którego są podłączone. W przypadku włączenia kabli i/lub przewodów oponowych w obwód

iskrobezpieczny całe urządzenie powinno spełniać wymagania ustalone dla obwodów kategorii

„ia” (p.4.8.1.1 niniejszej normy).

2) Kable i przewody powinny być skonstruowane zgodnie z dobrą praktyką inżynierską i zapewniać

poziom ochrony co najmniej równy poziomowi urządzenia, do którego są podłączone (p. 4.8.1.2

niniejszej normy).

3) W kablach i przewodach, w których prowadzone są obwody iskrobezpieczne, nie wolno

prowadzić jakichkolwiek obwodów nieiskrobezpiecznych (p. 4.8.2 niniejszej normy).

4) Kable i przewody, w których prowadzony jest więcej niż jeden obwód iskrobezpieczny, powinny

dodatkowo spełniać następujące wymagania:

-

grubość izolacji powinna być dobrana do średnicy żył; w przypadku izolacji z polietylenu min.

grubość izolacji powinna wynosić 0,2 mm (p. 4.8.3.1 niniejszej normy),

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

9 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

-

kabel (przewód) przed opuszczeniem zakładu producenta powinien być poddany co najmniej

jednemu z testów przedstawionych w tej normie przy czym odporność na napięcie probiercze

powinna być potwierdzona w dokumencie wydanym przez producenta (p. 4.8.3.2 ).

W nowych instalacjach korzystne, z punktu widzenia użytkownika, jest takie zaprojektowanie sieci

kablowej, aby konstrukcja i parametry kabli nie powodowały konieczności uwzględniania jakichkolwiek

dodatkowych uszkodzeń (np. zwarć między żyłami i przerw żył). Cytowana norma określa warunki, gdy

postulat ten można uważać za spełniony:

-

grubość izolacji powinna być większa od 0,2 mm,

-

kabel powinien charakteryzować się odpowiednią, potwierdzoną przez producenta,

odpornością na napięcie probiercze; odporność ta powinna być zgodna z wymaganiami normy,

-

pary żył powinny posiadać ekrany indywidualne, przy czym ekrany te powinny być wykonane

w postaci oplotów z drutów miedzianych ze stopniem krycia równym co najmniej 60 %.

W przypadku stosowania kabli nieekranowanych warunki nieuwzględniania żadnych uszkodzeń są

zgodnie z wspomnianą normą następujące:

-

kable tego typu mogą być stosowane wyłącznie w instalacjach stałych,

-

muszą być skutecznie chronione przed uszkodzeniami mechanicznymi,

-

napięcie szczytowe żadnego z obwodów prowadzonych w kablu nie powinno przekraczać

w normalnych warunkach wartości 60 V.

Środki skutecznej ochrony mechanicznej kabli powinny być dobrane z uwzględnieniem stopnia i

wielkości narażeń mechanicznych występujących w wyrobisku (pomieszczeniu), w którym prowadzona

jest kablowa linia telekomunikacyjna. W tym zakresie, za skuteczną ochronę mechaniczną kabla

telekomunikacyjnego może być uznany:

-

pancerz z drutów stalowych płaskich lub okrągłych - dla kabli instalowanych w szybach

i wyrobiskach o nachyleniu powyżej 45

o

,

-

pancerz z drutów stalowych płaskich, okrągłych lub taśm stalowych - dla kabli instalowanych

w przekopach i chodnikach głównych,

-

rury stalowe, dopuszczone do stosowania w wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych,

zbrojone węże hydrauliczne wzgl. osłony z blach stalowych – jako miejscowa ochrona

odcinków kabli w miejscach skrzyżowania dróg transportowych, w wyrobiskach z transportem

linowym,

w bezpośredniej bliskości wysypów lub przesypów itp. miejscach,

-

dla kabli stacyjnych na powierzchni za skuteczną ochronę mechaniczną kabla można uznać

prowadzenie go zgodnie z przyjętymi zasadami techniki w kanałach kablowych, na drabinkach

i innych stosowanych konstrukcjach.

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

10 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Kable wprowadzone do eksploatacji przed wejściem w życie dyrektywy ATEX mogą być używane

nadal w instalacjach stałych pod warunkiem, że są to kable z izolacją polietylenową posiadające

dopuszczenie Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego. Jednak ich ochrona przed uszkodzeniami

mechanicznymi powinna być doprowadzona co najmniej do poziomu podanych wyżej wymagań.

W kopalniach eksploatowane są z reguły telekomunikacyjne sieci kablowe z żyłami roboczymi o

średnicy 0,8 mm. Dla zachowania jednolitych parametrów torów przesyłowych oraz możliwości

wykorzystania typowego osprzętu zaleca się, aby w nowych sieciach stosować kable z przewodami o

takiej samej średnicy. Przy wykonywaniu instalacji należy zachować ciągłość pancerzy poszczególnych

odcinków i uziemić je w jednym punkcie, możliwie blisko urządzeń stacyjnych. Należy również

zachować ciągłość ekranów (o ile kable posiadają stosowne ekrany) poszczególnych par i połączyć je w

jednym miejscu do masy urządzenia. Stosowany osprzęt powinien odpowiadać normie PN-EN

50020:2000 Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Wykonanie

iskrobezpieczne „i”.

4 BUDOWA I DZIAŁANIE CENTRALI

4.1 Zasada działania, podstawowe funkcje

Podstawowym elementem centrali CMC-4 jest układ liniowy wykonany w postaci karty w

standardzie konstrukcyjnym EURO1, który zapewnia zasilanie i komunikację z urządzeniem obiektowym

(dołowym) poprzez dwuprzewodową linię obiektowej sieci telekomunikacyjnej. Układ liniowy

gwarantuje oddzielenie galwaniczne podłączonego do jego zacisków wyjściowych obwodu liniowego od

pozostałych obwodów liniowych centrali oraz iskrobezpieczne parametry obwodu zasilająco-

transmisyjnego. Karty liniowe, wraz z niezbędnymi układami zasilania, sterowania i transmisji,

montowane są w 19-calowych kasetach EURO, dla których przyjęto nazwę modułów zasilająco-

transmisyjnych lub modułów liniowych. Konstrukcja modułu liniowego zapewnia zgodną z normami

separację galwaniczną pomiędzy poszczególnymi układami liniowymi, a także od sieci zasilającej i

obiektowej iskrobezpiecznej sieci telemetrycznej. Centrala w minimalnej konfiguracji może zawierać

jeden moduł liniowy, maksymalną liczbę modułów ograniczono, ze względu na wymagania transmisji do

32. W zależności od liczby modułów zabudowuje się je w 19-calowych stojakach układów

elektronicznych lub innego rodzaju obudowach zapewniający wymagany stopień ochrony. Ze względów

energetycznych w jednym stojaku (obudowie) montuje się nie więcej niż osiem modułów liniowych.

Schemat blokowy stojaka obwodów liniowych pokazano na Rys. 4-1.

W centrali CMC-4 mogą być stosowane moduły liniowe typu MZT-10xxx w dwóch wykonaniach:

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

11 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

-

MZT-10/60M, przeznaczony do podłączenia dziesięciu urządzeń obiektowych pracujących w

systemie transmisji szeregowej modemowej (standard V23, 1200 bps)

-

MZT-10/50F, przeznaczony do podłączenia dziesięciu urządzeń obiektowych pracujących w

standardzie transmisji częstotliwościowej w paśmie 5 ÷ 12 kHz.

Rys. 4-1. Schemat blokowy centrali CMC-4.

Moduły MZT-10xxx w ilości odpowiadającej wymaganiom obiektu są połączone siecią

ETHERNET (Rys. 4-1) z komputerowym modułem sterującym w postaci jednego lub dwóch (w układzie

redundantnym) zestawów komputerowych. Konstrukcja i sposób adresowania umożliwia dostęp

komputera sterującego do każdej karty liniowej i w efekcie indywidualną obsługę każdego kanału

pomiarowego wg wcześniej ustalonej konfiguracji i algorytmu odczytu i sterowania. Oprogramowanie

komputera sterującego w szczególności realizuje następujących podstawowe funkcje:

-

identyfikacja typów i fizycznej konfiguracji urządzeń podłączonych do modułów liniowych

(dotyczy tylko urządzeń o transmisji modemowe obsługiwanych kasetą MZT-10/60M);

-

cykliczny odczyt stanu urządzeń obiektowych z okresem próbkowania:

•

moduł MZT-10/60M

min. 2 sekundy,

•

moduł MZT-10/50F

od 5 do 240 sekund (z możliwością tzw. odczytu ręcznego);

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

12 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

-

wizualizacja aktualnego stanu urządzeń obiektowych i danych pomiarowych;

-

lokalna archiwizacja danych pomiarowych;

-

analiza danych, wykrywanie i sygnalizacja odstępstw od stanu normalnego;

-

realizacja algorytmów programowej matrycy wyłączeń i innych wcześniej zaprogramowanych

algorytmów sterowania definiujących logiczne zależności stanu elementów sterujących

urządzeń obiektowych od wartości pomiarowych.

W większości przypadków system telemetryczny zbudowany na centrali CMC-4 jest częścią

ogólnokopalnianego systemu monitoringu i wówczas komputer sterujący pracuje pod kontrolą

nadrzędnego systemu nadzoru dyspozytorskiego, do którego przekazuje informacje z urządzeń

obiektowych i z którego otrzymuje polecenia konfiguracyjne i sterujące do urządzeń obiektowych.

Komunikacja z systemem nadrzędnym odbywa się za pośrednictwem wydzielonej dedykowanej sieci

lokalnej. Sieć ta, w razie potrzeby, może także być wykorzystana do bezpośredniego połączenia centrali z

elementami stacyjnymi innych (zintegrowanych) systemów, np. systemów telekomunikacyjnych STAR,

SAT, systemów geofizycznych ARAMIS, ARES, z którymi komputer sterujący może wymieniać dane i

polecenia bez pośrednictwa systemu nadrzędnego. Istnieją jednak przypadki, gdy system telemetryczny z

centralą CMC-4 pracuje samodzielnie. Są to:

1) Praca awaryjna, spowodowana utratą łączności z systemem nadrzędnym. Komputer sterujący

centrali udostępnia wówczas chronione hasłem niektóre funkcje realizowane podczas pracy

normalnej z poziomu systemu nadrzędnego, w szczególności:

-

konfigurowanie urządzeń obiektowych i podłączonych do nich urządzeń końcowych

(czujników),

-

sterowanie pracą i stanem wyjść sterujących urządzeń obiektowych.

2) Praca w strukturze jednopoziomowej, bez nadrzędnego systemu sterującego, uzasadniona w

przypadku małych obiektów. Centrala i współpracujące z nią urządzenia obiektowe stanowią

wówczas niezależny system dyspozytorski, a oprogramowanie jej komputera sterującego

realizuje zarówno wymienione powyżej funkcje podstawowe, jak i komplet wymagane

przepisami funkcji systemowych, łącznie z tworzeniem pisemnej dokumentacji pracy systemu

(raportowaniem).

4.2 Moduł liniowy MZT-10xxx - konstrukcja mechaniczna

Moduły liniowy typu MZT-10xxx stanowi niezależny blok zasilająco-transmisyjny centrali CMC-4.

Jest produkowany w dwóch wykonaniach: MZT-10/60M i MZT-10/50F o identycznej konstrukcji

mechanicznej. Układy elektroniczne modułu są zabudowane w typowej 19-calowej obudowie

przemysłowej typu EUROCARD o wysokości 3U. Wszystkie bloki funkcjonalne modułu MZT-10

umieszczone są na eurokartach, które wpina się za pośrednictwem 64-pinowych złącz do wspólnej płytki

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

13 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

drukowanej platera. Na płytce platera umieszczone są złącza EUROPA do łączenia kart, oraz

rozprowadzone są napięcia zasilające i linie wewnętrznej magistrali komunikacyjnej RS-485. Moduł

zawiera następujące bloki funkcjonalne:

-

moduł zasilacza sieciowego typu ZS2-24/3

2 szt.

-

karta zasilacza liniowego typu ZL-60M lub ZL-50F

do 10 szt.

-

karta transmisji typu MT-1

1 szt.

Rys. 4-2. Moduł zasilająco-transmisyjny MZT-10xxx. Widok z przodu.

Rys. 4-3. Moduł zasilająco-transmisyjny MZT-10xxx. Widok z tyłu.

Na płytach czołowych poszczególnych kart modułu MZT-10xxx (Rys. 4-2) umieszczone są diody

LED sygnalizujące stan pracy zabudowanych na kartach układów elektronicznych, w tylnej części

obudowy (Rys. 4-3) znajdują się:

-

wyprowadzenia dziesięciu linii telemetrycznych do zasilania i komunikacji z urządzeniami

dołowymi. Linie zasilająco-transmisyjne wyprowadzone są na złącza HIGHBAND firmy

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

14 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

KRONE zamontowane na przedłużonej ścianie bocznej ramy kasety. Linie telemetryczne

urządzeń dołowych, współpracujących z modułem MZT-10/60M podłącza się poprzez

zaciśnięcie przewodów (Ø 0,6mm) do złącza KRONE. Na złączach KRONE umieszczone są

etykiety opisujące numer poszczególnej linii oraz biegunowość.

-

dwa gniazda interfejsu ethernetowego typu: RJ-45, do połączenia modułu MZT-10 z systemem

nadrzędnym (komputerem sterującym centrali CMC-4);

-

złącze zasilające: 230VAC, 50Hz.

4.3 Moduł liniowy MZT-10xxx – układ elektroniczny

4.3.1

Karta zasilacza sieciowego typu ZS2-24/3

Zasilany z sieci energetycznej zasilacz typu ZS2-24/3 jest stabilizowanym źródłem napięcia stałego i

dostarcza niezbędnych napięć przekazywanych poprzez płytkę drukowaną platera do pozostałych

układów elektronicznych modułu MZT-10. Wytwarza dwa wyjściowe napięcia prądu stałego:

-

wyjście główne o napięciu znamionowym 24 V DC (zaciski „24+” i „24-”) do zasilania

przetwornic impulsowych zasilaczy liniowych;

-

wyjście pomocnicze o napięciu znamionowym 8 V DC (zaciski „8+” i „8-”).

Zasilacz jest wyposażony w układ zabezpieczający przed przeciążeniem prądowym na zaciskach

wyjściowych oraz blok zabezpieczenia nadnapięciowego. Dla podwyższenia niezawodności zasilania

modułu MZT-10, karty zasilaczy sieciowych ZS2-24/3 są podwojone.

4.3.2

Karta transmisji typu MT-1

Karta transmisji typu MT-1 jest interfejsem komunikacyjnym pomiędzy poszczególnymi kartami

liniowymi modułu MZT-10 a komputerem sterującym centrali telemetrycznej. Z kartami liniowymi

komunikuje się za pomocą wewnętrznej magistrali typu RS-485, komunikacja z komputerem sterującym

jest zrealizowana za pomocą łącza sieciowego ETHERNET. Karta MT-1 zapewnia nieuszkadzalną

izolację galwaniczną pomiędzy komputerem sterującym centrali telemetrycznej a zasilaczami liniowymi.

4.3.3

Karty liniowe ZL-60M, ZL-50F

Karta liniowa zawiera układ zasilacza dostarczającego iskrobezpiecznego zasilania do urządzeń

obiektowych oraz układy nadawczo-odbiorcze pośredniczące w dwustronnej komunikacji pomiędzy

urządzeniami obiektowymi i komputerem sterującym centrali telemetrycznej CMC-4. W skład jednego

modułu MZT-10 może wchodzić maksymalnie 10 kart liniowych w wykonaniu ZL-60M lub 10 kart w

wykonaniu ZL-50F. Poszczególne wykonania różnią się parametrami zasilania na zaciskach wyjściowych

i rodzajem transmisji (patrz rozdział Dane techniczne).

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

15 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Karta liniowa zapewnia zgodną z wymaganiami norm separację galwaniczną pomiędzy obwodami

nieiskrobezpiecznymi i iskrobezpiecznymi systemu, a jej konstrukcja umożliwia ponadto:

-

ciągły pomiar wartości prądu i napięcia linii zasilającej urządzenie dołowe,

-

pomiar lokalnej temperatury otoczenia zasilacza.

Powyższe parametry, ważne z punktu widzenia diagnostyki, są przekazywane do systemu

nadrzędnego. Stan pracy układów karty liniowej jest sygnalizowany za pomocą dwukolorowych diod

LED, umiejscowionych na płytce czołowej karty.

4.4 Stojak obwodów liniowych

Komputerowy moduł sterujący

Głównym elementem modułu sterującego (KMS) jest komputer klasy IBM PC lub równoważny pod

względem sprzętowym i programowym, wyposażony w karty sieciowe ETHERNET do komunikacji z

modułami liniowymi i systemem nadrzędnym. W uzasadnionych przypadkach (duże obiekty, wysokie

wymagania niezawodnościowe) należy stosować rozwiązania redundantne (dwa komputery, dwie sieci)

oraz komputer w wykonaniu przemysłowym. Ze względu na silne uwarunkowania czasowe związane z

obsługą protokołów komunikacyjnych, program użytkowy centrali pracuje pod kontrolą systemu

operacyjnego czasu rzeczywistego. Program ten jest dla każdego wyprodukowanego egzemplarza centrali

CMC-4 generowany indywidualnie, z uwzględnieniem konkretnej konfiguracji danego egzemplarza.

5 ZASILANIE I ŁĄCZENIE CENTRALI Z INNYMI URZĄDZENIAMI

Wszystkie elementy funkcjonalne zabudowane w stojaku (lub innego typu obudowie) centrali

telemetrycznej CMC-3MS są przystosowane do zasilania z sieci napięcia przemiennego 230 V, 50 Hz z

gniazd wewnętrznej instalacji zasilającej stojaka. W celu zapewnienia niezawodnej pracy urządzeń

dołowych i ciągłości zbierania danych centralę należy zasilać z sieci gwarantowanego bezprzerwowego

zasilania, z zastosowaniem np. urządzeń typu UPS o mocy odpowiadającej konfiguracji centrali.

Wewnętrzną instalację zasilającą stojaka (obudowy) centrali podłącza się bezpośrednio do sieci

zewnętrznej () - niezbędne oddzielenie galwaniczne obwodów centrali od sieci zasilającej zapewniają

elementy separujące zabudowane w każdym module liniowym.

Komputerowy moduł sterujący komunikuje się z systemami zewnętrznymi (system nadrzędny,

systemy zintegrowane) wyłącznie poprzez wydzieloną lokalną sieć ETHERNET.

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

16 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Rys. 5-1. Stojak liniowy centrali CMC-4. widok z przodu i z tyłu

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

17 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

6 INSTALACJA I MONTAŻ CENTRALI

6.1 Instalacja stojaka

Moduły liniowe centrali CMC-4 zawierają obwody, które w czasie normalnej pracy wydzielają

pewne ilości ciepła. Dlatego stojak centrali powinien być eksploatowany w pomieszczeniu o dobrej

wentylacji. Temperatura w pomieszczeniu nie powinna przekraczać 35

°C przy wilgotności względnej

powietrza w granicach 40-60% (bez kondensacji pary wodnej) i zapyleniu nie większym niż 0,2mg/m

3

.

Rys. 6-1. Sposób zasilania stojaka obwodów liniowych centrali CMC-4

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

18 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

W praktyce oznacza to, że dla zapewnienia niezawodnej ciągłej pracy obwodów zasilająco-

transmisyjnych i zastosowanych w centrali urządzeń komputerowych, pomieszczenie, w którym

eksploatowana jest centrala, powinno być klimatyzowane.

Dla uniknięcia nadmiernego nagrzewania się układów centrali stojaki obwodów liniowych nie

powinny być narażone na bezpośrednie działanie promieni słonecznych ani innych źródeł ciepła. Projekt

zabudowy centrali powinien przewidzieć takie usytuowanie stojaków, aby zapewnić swobodny dostęp z

przodu, do kart liniowych i konsoli komputera sterującego, oraz z tyłu – do listew zacisków wyjściowych

i gniazd zasilających.

Centrala powinna być zasilana napięciem jednofazowym 230 V, 50 Hz z układu gwarantowanego

,

bezprzerwowego źródła zasilania bez chwilowych zaników napięcia i zakłóceń impulsowych. Stojak

centrali jest wyposażony w zacisk uziemiający, który powinien być trwale połączony z instalacją

uziemiającą o wymaganych parametrach.

6.2 Montaż modułów liniowych

Moduły zasilająco-transmisyjne MZT-10xxx fabrycznie montuje się w przeznaczonych do tego celu

półkach stojaków (lub innego typu obudów) odpowiednio do konfiguracji centrali. W górnej części

obudowy zabudowuje się switch sieciowy do połączenia z. komputerem sterującym centrali.

Okablowanie i gniazda wewnętrznej sieci zasilającej są prowadzone po prawej stronie stojaka (patrząc od

tyłu), złącza do podłączenia przewodów obiektowej sieci kablowej znajdują się po przeciwnej stronie

(Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.).

Moduły liniowe powinny być trwale przymocowane do przeznaczonych do tego celu elementów

konstrukcyjnych stojaka, a karty układów elektronicznych powinny być w trakcie eksploatacji centrali

trwale przykręcone do obudowy kasety. Złącza kabli łączących moduły ze switchem powinny być

zabezpieczone przed przypadkowym poluzowaniem lub rozłączeniem.

Każdy moduł jest wyposażony w własny zasilacz sieciowy; kable zasilające modułów powinny być

podłączone do najbliższego gniazda wewnętrznej instalacji zasilającej stojaka..

6.3 Montaż komputera sterującego

W centrali CMC-4 przewidziano budowę komputerowego modułu sterującego umieszczonego na

zewnątrz stojaka na oddzielnym stanowisku wyposażonym w gniazda sieci bezprzewodowej zasilania.

Komputer sterujący łączy się wówczas ze switchem stojaka odpowiednim kablem sieciowym.

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

19 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

W przypadku montażu komputera sterującego wewnątrz stojaka liniowego przewód zasilający

wbudowanego komputera powinien być podłączony do najbliższego gniazda wewnętrznej instalacji

zasilającej stojaka .

6.4 Podłączenie linii dołowej sieci telekomunikacyjnej

Każdy moduł liniowy jest wyposażony w złącze Highband firmy KRON umożliwiające podłączenie

dziesięciu linii telemetrycznych. Złącza modułów liniowych znajdują się po prawej stronie stojaka

(patrząc od tyłu Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.). Kable obiektowych obwodów

iskrobezpiecznych powinny być wprowadzane do wnętrza stojaka centrali od dołu, przez otwory w płycie

dolnej, a następnie prowadzone wzdłuż rynny kablowej umieszczonej po lewej stronie stojaka (patrząc od

tyłu) do zacisków wyjściowych poszczególnych modułów. Sposób rozszycia kabli i łączenia przewodów

telemetrycznych z zaciskami wyjściowymi centrali powinien wykluczać możliwość przypadkowego

zwarcia lub odłączenia się przewodów. Przewody telemetryczne w żadnym wypadku nie powinny się

krzyżować z kablami wewnętrznej sieci zasilającej

6.5 Pierwsze uruchomienie centrali

Pierwsze uruchomienie centrali w pomieszczeniu użytkownika powinno być przeprowadzone w

obecności przedstawiciela producenta lub upoważnionej przez niego instytucji. Jego obowiązkiem jest

przeprowadzenie tzw. przeglądu zerowego obejmującego:

-

sprawdzenie poprawności montażu,

-

kontrola parametrów wszystkich obwodów wyjściowych (napięć na otwartych zaciskach

wyjściowych i prądów zwarcia),

-

przeprowadzenie testów działania poszczególnych modułów i centrali jako całości.

Protokół stwierdzający pozytywny wynik przeglądu zerowego jest podstawą do rozpoczęcia

procedury formalnego włączenia centrali do ruchu. Po załączeniu centrala powinna pracować w sposób

ciągły. Jedynym przypadkiem uzasadniającym wyłączenie centrali spod napięcia są czynności serwisowe

związane z awarią bądź przeglądem centrali.

7 OBSŁUGA

7.1 Zatrzymanie i uruchomienie programu komputera sterującego

Uruchomienie bądź zatrzymanie programu centrali może być wykonywane wyłącznie przez

uprawnione osoby personelu użytkownika i może być, na życzenie użytkownika, chronione systemem

haseł. Zatrzymanie programu bez wyłączania zasilania centrali powoduje zanik łączności z urządzeniami

dołowymi, które po upływie ustalonego czasu przechodzą do trybu pracy lokalnej. Urządzenia włączone

do sieci automatycznych zabezpieczeń metanowych w ramach tzw. programowej matrycy wyłączeń

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

20 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

spowodują, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pozytywnego, wyłączenie energii elektrycznej w

zabezpieczanych przez ich wyjścia sterujące rejonach. Wyłączenie programu sterującego wiąże się zatem

z zatrzymaniem pracy niektórych maszyn i urządzeń dołowych i nie powinno być wykonywane bez

uzasadnionego powodu.

Niedopuszczalne jest zatrzymywanie programu przez wyłączanie zasilania komputera sterującego.

Może to doprowadzić do uszkodzenia plików zawierających konfigurację urządzeń dołowych i utrudni

prawidłowy restart programu centrali. Jedynym powodem uzasadniający taką decyzję może być

zawieszenie się programu.

7.2 Obsługa operatorska

7.2.1

Zakres funkcji udostępnianych przez program sterujący centrali

Centrala pełni funkcje podsystemu telemetrycznego, który zapewnia zbieranie danych pomiarowych

i realizację poleceń konfiguracyjnych i sterujących przekazywanych z nadrzędnego systemu (programu)

dyspozytorskiego. W normalnym stanie pracy obsługa systemu odbywa się z poziomu stanowiska

dyspozytorskiego systemu nadrzędnego i w zasadzie nie ma potrzeby korzystania z zasobów komputera

modułu wizualizacji i sterowania centrali. Z tego powodu zarówno zakres funkcji jak i sposób obsługi

komputera sterującego został maksymalnie uproszczony tak, aby korzystanie z jego możliwości,

zwłaszcza w sytuacjach awaryjnych, nie wymagało studiowania podręcznika operatora.

W stanie normalnej pracy komputer moduł

u

wizualizacji i sterowania centrali umożliwia jedynie

podgląd aktualnej konfiguracji i stanu urządzeń dołowych oraz bieżących wartości pomiarowych z

czujników podłączonych do tych urządzeń. W stanie awaryjnym, gdy system (program) nadrzędny jest

wyłączony lub nie jest w stanie utrzymać ciągłej łączności z centralą, komputer sterujący przechodzi w

tryb pracy samodzielnej, podczas której dodatkowo:

- udostępnia funkcje konfiguracji urządzeń dołowych i sterowania wyjściami dwustanowymi

(obwodami sterującymi urządzeń dołowych);

- otwiera lokalne archiwum danych pomiarowych i notuje zmiany wartości pomiarowych i stanów

urządzeń dołowych.

Po przywróceniu łączności z systemem nadrzędnym zawartość lokalnego archiwum jest

automatycznie przesyłana do systemu nadrzędnego.

7.2.2

Wizualizacja i sygnalizacja

Wszystkie informacje o stanie modułów liniowych oraz stanie urządzeń dołowych i podłączonych

do nich czujników i obwodów sterujących są wyświetlane na ekranie monitora komputera sterującego

centrali. Podstawowe okno informacyjne programu (Rys. 7-1), pojawiające się w górnej części każdego

wyświetlanego ekranu, zawiera następujące informacje:

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

21 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

-

nazwa i wersja programu, nazwa legalnego użytkownika programu,

-

data i czas,

-

stan łączności z poszczególnymi modułami zasilająco-transmisyjnymi,

-

stan łączności z systemem nadrzędnym.

-

Rys. 7-1. Podstawowe okno informacyjne programu WIZIS

Główny ekran wizualizacji urządzeń obiektowych (Rys. 7-2) W skład okna wchodzą pola stanu

metanomierzy o pomiarze ciągłym, pola stanu central dołowych oraz pola stanu urządzeń o działaniu

cyklicznym. Wygląd ekranu zależy od konkretnej konfiguracji, tzn. od typów, miejsca zabudowania i

liczby modułów zasilająco-transmisyjnych. Informacja o liczbach i typach zainstalowanych modułów

znajduje się w belce tytułowej okna wizualizacji. Ekran umożliwia podgląd stanu osiemdziesięciu

urządzeń obiektowych (osiem modułów, dziesięć urządzeń w każdym module). Mechanizm skrolowania

umożliwia ustawienie ekranu na dowolną ósemkę modułów liniowych.

Szczegółowy podgląd wybranego urządzenia dołowego uzyskuje się przez kliknięcie w pole

reprezentujące dane urządzenie i wybór opcji Stan z pojawiającego się pop-up menu. Przykłady okien

szczegółowego podglądu pokazano na Rys. 7-3.

Dla wszystkich typów urządzeń obiektowych i czujników wyświetlanych w oknach wizualizacji

obowiązują następujące jednolite zasady sygnalizacji stanów i wartości pomiarowych:

- informacje o urządzeniach i wartościach pomiarowych, utrzymujących się na poziomie uznanym

za normalny, są wyświetlane na zielono lub na zielonym tle,

- informacje sygnalizujące stany i wartości wskazujące na odstępstwo od poziomu normalnego,

mogące doprowadzić do stanu alarmowego (tzw. ostrzeżenia) wyświetlane są z atrybutem koloru

żółtego (na żółto lub na żółtym tle),

- informacje o alarmach i awariach urządzeń są wyświetlane z atrybutem koloru czerwonego.

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

22 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Rys. 7-2. Główny ekran wizualizacji stanu urządzeń obiektowych.

Rys. 7-3. Okna szczegółowego podglądu stanu urządzeń obiektowych

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

23 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

7.2.3

Polecenia operatorskie

Zakres czynności operatorskich, jakie w centrali pracującej pod kontrolą nadrzędnego systemu

(programu) dyspozytorskiego można wykonać z poziomu modułu wizualizacji i sterowania jest

ograniczony do następujących poleceń:

1) W stanie normalnym, gdy centrala utrzymuje stałą łączność z systemem nadrzędnym,

możliwy jest wyłącznie podgląd aktualnego stanu urządzeń współpracujących z centralą. Funkcja ta

przeznaczona jest głównie dla osób pełniących funkcje konserwatorów systemu i ma im umożliwić

uzyskanie dodatkowych informacji, niedostępnych w systemie nadrzędnym. Na przykład: szczegółowy

podgląd stanu urządzenia podłączonego do wybranego obwodu wyjściowego umożliwia dostęp do

informacji o typie, ustawieniach i konfiguracji urządzenia, stanie bitów statusowych przesyłanych z

urządzenia dołowego, wartości sygnału odczytywanego przez komputer sterujący itp. Analiza tych

danych pomaga w ustaleniu przyczyn ewentualnych usterek w działaniu urządzenia.

2) W stanie awaryjnym, gdy centrala wykryje zanik łączności z nadrzędnym systemem

dyspozytorskim, komputer sterujący uruchamia program pracy samodzielnej, inicjuje archiwizację

danych i udostępnia dodatkowo niektóre funkcje konfiguracyjne i sterujące. Ma to umożliwić obsłudze

awaryjną obserwację pracy urządzeń dołowych z poziomu centrali i ewentualne wyłączenie (załączenie)

energii w wybranym obszarze, jeżeli jest to konieczne ze względów bezpieczeństwa.

Szczegółowe informacje dotyczące obsługi operatorskiej i sposobu korzystania z udostępnianych

funkcji zawiera Instrukcja obsługi programu WIZIS.

8 NIEDOMAGANIA I ICH USUWANIE

W przypadku wadliwego działania karty liniowej użytkownik, po konsultacji z serwisem) może

dokonać jej wymiany. Wszelkie inne naprawy i czynności montażowo-instalacyjne, za wyjątkiem

podłączania przewodów obiektowej sieci kablowej, może wykonywać wyłącznie producent lub

autoryzowana jednostka serwisowa.

9 KONSERWACJA I SERWIS

9.1 Części zamienne

Ze względu na obowiązek zapewnienia 24-godzinnego serwisu, nie zaleca się przechowywania u

użytkownika żadnych części zamiennych.

9.2 Konserwacja centrali

Centrala nie wymaga żadnej specjalnej konserwacji przez personel użytkownika. Obowiązkiem

obsługi jest dbanie o prawidłowe warunki pracy centrali, zgodnie z warunkami instalacji oraz okresowe

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

24 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

sprawdzanie poprawności jej działania. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do poprawności

działania komputera sterującego bądź modułów zasilająco-transmisyjnych czy poszczególnych obwodów

liniowych należy bezzwłocznie zasięgnąć porady autoryzowanego serwisu.

9.3 Przeglądy okresowe

Raz w roku centrala powinna być poddana przeglądowi w ramach rocznego przeglądu systemu, w

którym jest użytkowana. Przeglądy mogą być wykonywane wyłącznie przez przedstawicieli producenta

lub autoryzowanej przez niego jednostki, zgodnie z zatwierdzoną przez producenta „Instrukcją

wykonywania rocznych przeglądów centrali telemetrycznej typu CMC-4”. Na czas wykonywania

przeglądu centrala powinna być wyłączona z ruchu. W trakcie przeglądu przeprowadza się:

- przegląd i czyszczenie wszystkich elementów funkcjonalnych i osprzętu stojaków liniowych,

- kontrolę stanu technicznego i poprawności działania elementów centrali,

- kontrolę stanu układu chłodzenia wnętrza stojaka centrali,

- sprawdzenie działania elementów funkcjonalnych i centrali jako całości,

- kontrolne pomiary parametrów zasilania na listwach zacisków wyjściowych centrali.

Protokół z przeglądu rocznego powinien zawierać:

• ocenę stanu technicznego i poprawności działania centrali oraz ewentualne zalecenia

odnośnie dalszego jej użytkowania,

• kartę kontroli obwodów wyjściowych centrali, zawierającą wyniki przeprowadzonych

pomiarów parametrów zasilania urządzeń dołowych.

W razie potrzeby, na podstawie oceny warunków środowiskowych panujących w pomieszczeniu, w

którym centrala jest użytkowana, producent lub upoważniona przez niego jednostka serwisowa może

zalecić okresowe przeglądy pośrednie i określić ich zakres.

9.4 Serwis centrali

Zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami producent lub upoważniona przez niego

jednostka zapewnia całodobowy serwis centrali na podstawie umowy zawartej z użytkownikiem.

10 PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT

Centrala bądź jej elementy powinny być przechowywane w zamkniętych pomieszczeniach w

temperaturze od 5 do 40ºC i względnej wilgotności powietrza do 70 %. Atmosfera pomieszczenia nie

powinna zawierać substancji powodujących korodowanie zastosowanych materiałów.

Centralę należy transportować w stanie zdemontowanym, krytymi środkami transportu przy

temoperaturze zewnętrznej w granicach –10 ÷ +40 ºC. Podczas przewożenia należy centralę zabezpieczyć

przed udarami mechanicznymi i silnymi wstrząsami. Ściany boczne i tylne, drzwi oraz sam szkielet

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

25 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

stojaka centrali powinny być opakowane w tekturę falistą. Moduły funkcjonalne centrali należy

transportować w opakowaniach tekturowych wypełnionych gąbką i wiórami styropianowymi.

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

26 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Załącznik 1: Urządzenia obiektowe zasilane z obwodów wyjściowych central

powierzchniowych typu CMC-3MS, CMC-4

Lp Typ

Nazwa

Moduł zasilająco-

transmisyjny

Cecha

Orzeczenie/

certyfikat

1 MM-1/V1 Metanomierz

KDB Nr 89.022W

1)

2 MM-2

Metanomierz

KDB Nr 96.345W

1)

3 MM-2A Metanomierz

UG
MZT-8/50V

KDB Nr 96.345W

1)

Załącznik Nr 2

4 CCD

Centrala

dołowa

PUL

KDB Nr 92.260W

1)

5 CCD-1 Centrala

dołowa

UM
MZT-8/50Vm
MZT-10/60M

Ex ia s I

KDB Nr 96.077W

1)

6 THP-1

Miernik

parametrów

fizycznych powietrza

UM
MZT-8/50Vm
MZT-10/60M

Ex ia s I/II (CH

4

) KDB Nr 00.231W

1)

7

CPO-1

Czujnik parametrów
odmetanowania

UM
MZT-8/50Vm
MZT-10/60M

KDB Nr 03.E.329X

1)

KDB Nr 03.E.426X

1)

8 MM-2P Metanomierz

KDB

04ATEX073

1)

9 MM-2PW Metanomierz

UG
MZT-8/50V

EEx ia I/II (CH

4

)

KDB 04ATEX233

1)

KDB 05ATEX432

2)

10 MM-4

Metanomierz

11 MCCD-01 Minicentrala

dołowa

I M1 Eex ia I

KDB 05ATEX180

2)

12 SKS-A

Centrala

dołowa

UM
MZT-8/50Vm
MZT-10/60M

1)

Producent: Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji EMAG, Katowice

2)

Producent: EMAG SERWIS sp. Z o.o., Katowice

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

27 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Załącznik 2: Czujniki analogowe z wyjściem napięciowym, zasilane z monitorów

metanometrycznych serii MM i central dołowych

Producenci:

1)

Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji EMAG, Katowice

2)

EMAG SERWIS sp. z o.o., Katowice

3)

Zakład Montażu Urządzeń Elektrotechnicznych ZMUE, Tychy

Lp Typ

Nazwa

Typ modułu

liniowego

Cecha

Orzeczenie/

certyfikat

1

CMM-1 Czujnik metanu

MM-1/V1, MM-2

KDB Nr 89.023X

1)

2 CMW-1 Czujnik

metanu

MM-2A

Ex s I/II (CH

4

)

KDB Nr 97.068W

1)

3

CMN-1 Metanomierz

Ex ia s I

KDB Nr 96.231W

1)

4

ACO-4B Czujnik tlenku węgla

KDB Nr 95.258W

1)

5

TS-2

Tlenomierz stacjonarny

KDB Nr 94.051W

1)

6

ACD-1 Analogowy czujnik dymu

KDB Nr 94.064W

1)

7

CT-2

Czujnik temperatury powietrza

KDB Nr 92.158W

1)

8

CTG-2

Czujnik temperatury górotworu

KDB Nr 94.065W

1)

9 CRC-4 Czujnik

różnicy ciśnień

KDB Nr 94.455W

1)

10

DCN-1 Czujnik naporu powietrza

KDB Nr 94.636W

1)

11 PŁ-1

Czujnik zapylenia

KDB Nr 99.556W

1)

12

AS-1

Anemometr stacjonarny

KDB Nr 91.450W

1)

13

AS-2

Anemometr stacjonarny

KDB Nr 98.157W

1)

14 AS-2S Anemometr

sygnalizacyjny

Ex ia I

KDB Nr 98.162W

1)

15 CRC-5 Czujnik

różnicy ciśnień

KDB Nr 99.327W

1)

16 CRC-6 Czujnik

różnicy ciśnień

KDB Nr 00.210W

1)

17 CW-1 Czujnik

wilgotności powierza

Ex ia I/II (CH

4

)

KDB Nr 00.139W

1)

18

AS-3

Anemometr stacjonarny

KDB Nr 01.274

1)

19

MCH

Czujnik metanu

EEx ia I/II (CH

4

)

KDB 04ATEX072

1)

20

MHT

Czujnik temperatury i wilgotności

21

MCO

Czujnik tlenku węgla

22 MO2 Czujnik

tlenu

23 MRC Czujnik

różnicy ciśnień

EEx ia I/IIB T4

KDB 04ATEX045

1)

KDB 05ATEX289

2)

24 SAS-5U Anemometr

skrzydełkowy

Centrale dołowe

wszystkich

typów

I M1 EEx ia I

KDB 05ATEX065

1)

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

28 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

Załącznik 3: Czujniki o działaniu cyklicznym, przetworniki sygnałów i urządzenia

wyłączające, które mogą być obsługiwane przez moduły zasilająco-
transmisyjne typu MZT-8/40V, MZT-10F

Producenci:

Przedsiębiorstwo Kompletacji I Montażu PKiM Carboautomatyka S.A., Tychy

Zakład Elektrotechniki Górniczej ZEG S.A., Tychy

Zakład Montażu Urządzeń Elektrotechnicznych ZMUE, Tychy

Lp Typ

Nazwa

Cecha Orzeczenie/certyfikat

1 Kx-1

Przetwornik

sygnałów

Ex ia I

KDB Nr 99.215W

2 Kx-2

Przetwornik

sygnałów

EEx ia I

KDB Nr 03.E.385X

3

Cx-1

Czujnik metanu

Ex ia I

KDB Nr 99.198W

4

CWx-1

Czujnik metanu

EEx ia I

KDB Nr 03.E.151X

5

CPC-2

Czujnik metanu

EEx ia d I

KDB Nr 04ATEX 234

6

TC100/P

Czujnik metanu

EEx ia I/II

KDB Nr 99.288W

7

CTP-2

Czujnik temperatury

Ex ia I

KDB Nr 00.271W

8

CTP-3

Czujnik temperatury

EEx ia I

KDB Nr 03.E.468X

9

CSO2

Czujnik tlenu

EEx ia I

KDB Nr 01.E.025X

10 CST-3

Czujnik tlenu

EEx ia I

KDB Nr 03.E.412X

11 CSTW

Czujnik tlenku węgla

Ex ia I

KDB Nr 00.323W

12 CSTW-3

Czujnik tlenku węgla

EEx ia I

KDB Nr 03.E.396X

13 Wx-1

Urządzenie wyłączające

Ex ia I

KDB Nr 99.103W

14 Wx-2

Urządzenie wyłączające

EEx ia I

KDB Nr 03.E.241X

15 AT-3

Anemometr turbinowy

Ex ia I

KDB Nr 86.278W

16 AU-1

Anemometr

ultradźwiękowy

Ex ia I

KDB Nr 87.072W

17 Ct-10c

Czujnik temperatury

EEx ia I

KDB Nr 03.E.234X

18 CCO-10c (ch) Czujnik tlenku węgla EEx

i

a

I

KDB Nr 03.E.234X

19 CTL-10c

Czujnik tlenu

EEx ia I

KDB Nr 03.E.233X

20 PSM-10c (cw) Przetwornik sygnałów

Ex ia I

KDB Nr 01.322W

21 RMS-10c

Ręczny monitor stężeń

Ex ia I

KDB Nr 01.324W

System SMP-NT. Dokumentacja techniczno-ruchowa.

29 / 29

Wydanie 1. Katowice, sierpień 2006

22 RMS-10cw Ręczny monitor stężeń

Ex ia I

KDB Nr 01.329W

23 UW-10cp

Urządzenie wyłączające

Ex ia I

KDB Nr 01.321W

24 WSG-10c

Wskaźnik stężenia metanu

Ex ia I

KDB Nr 01.332W

25 PCM-1

Przetwornik

sygnałów

Ex s ia I

KDB Nr 90.036W

26 CMN-5

Czujnik metanu

Ex s ia I/II
(CH

4

)

KDB Nr 90.037W

27 CMW-100R

Czujnik metanu

Ex s ia I/II
(CH

4

)

KDB Nr 90.038W

28 OAM-1

Urządzenie wyłączające

Ex s ia I

KBD Nr 90.039W

29 ACO-1

Czujnik tlenku węgla

Ex s ia I

KDB nr 91.133W

30 CTGZ-1

Czujnik temperatury górotworu

Ex ia I

KDB Nr 89.047W

31 WX-1

Urządzenie wyłączające

Ex ia I

KDB Nr 99.103W

32 CM-10c

Czujnik metanu

Ex s ia I

KDB Nr 01.324W

33 CMW-10c

Czujnik metanu

Ex s ia I

KDB Nr 01.323W

34 SAS-5F

Anemometr

skrzydełkowy

I M1 EEx ia I

KDB 05ATEX065

35 SAT-1

Anemometr turbinowy

I M1 EEx ia I

OBAC 05ATEX224