1

28.10.2013r

Norma prawna – taka norma, która jest generalna i abstrakcyjna ustanowiona lub uznana
przez upoważniony organ paostwowy

Przepis prawny – artykuł, paragraf, ustęp, punkt, zdanie jakiegoś tekstu prawnego; w jednym
przepisie może byd wiele norm.

SANKCJE

→ kara

–

zasadnicze *art. 37 Kodeksu Karnego pozbawienie wolności, art. 34 KK ograniczenie

wolności, art. 33 KK kara grzywny+

–

dodatkowe [art.40 KK pozbawienie praw publicznych , art. 50 KK podanie wyroku do

publicznej wiadomości, art. 42 KK zakaz prowadzenie pojazdów mechanicznych+

→ egzekucja

[eksmisja lokatora z lokalu bezprawnie zajętego, komornik przeprowadza egzekucję

na majątku sprawcy szkody, komornik dokonuje egzekucji na sprawcy szkody bądź jego
opiekuna prawnego]

→ nieważnośd

*nieważnośd czynności prawnej dokonanej na osobie chorej umysłowo, zatajanie

informacji przed zawarciem związku małżeoskiego+

Hierarchia źródeł prawa polskiego

1)

Konstytucji RP – najważniejszy dokument prawny; zapewnia bezpieczeostwo,

ochronę praw, zawiera także obowiązki obywateli; powołuje główne organy paostwa i
nadaje im kompetencje

2)

Umowy międzynarodowe – takie, które są ratyfikowane za zgodą wyrażoną w

ustawie np. traktat akcesyjny RP

3)

Prawo stanowione przez organizację międzynarodową – prawo wspólnotowe wtórne

*rozporządzenia wspólnotowe i dyrektywy+

4)

Ustawy – akt prawa powszechnie obowiązującego ustanowionego przez parlament

2

5)

Umowy międzynarodowe inne *np. umowy między ministrami, bez udziału sejmu+

6)

Rozporządzenia – wydawane na podstawie upoważnienia ustawowego w celu

wykonania tego upoważnienia i w jego granicach

7)

Prawo miejscowe (lokalne) -prawo stanowione przez organy rządowe terenowe

(wojewodowie, dyrektorzy urzędów morskich) lub organy samorządu gminnego,
powiatowego i wojewódzkiego(podatki lokalne)

Jest to katalog uporządkowany hierarchicznie, w razie sprzeczności pierwszeostwo mają
pochodzące z aktu prawnego wyższego rzędu. Jest to zamknięty katalog źródeł prawa, nic
spoza niego nie jest źródłem prawa.

Gałąź prawa – kompleks norm regulujących pewną sferę stosunków społecznych

a) prawo cywilne, karne, administracyjne, międzynarodowe, konstytucyjne *reguluje

zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego, określa organizację,
kompetencje, formy działania administracji publicznej oraz organów wymiaru
sprawiedliwości, reguluje także podstawowe prawa i obowiązki obywateli+

*prawo handlowe zostało wyodrębnione z prawa cywilnego+

b) prawo materialne *prawa i obowiązki podmiotów praw+ i prawo formalne *określa

sposób realizacji tych praw, prawo procesowe+

Prawo cywilne

Prawo karne

Prawo
administracyjne

Prawa materialne

Kodeks Cywilny

Kodeks Karny

-

Prawa formalne

Kodeks
Postępowania
Cywilnego

Kodeks
Postępowania
Karnego

Kodeks
Postępowania
Administracyjnego

Prawo konstytucyjne duża szerokośd regulacji, duża ogólnośd



paostwo prawne – obejmuje zasadę podziału władzy (wykonawcza,
ustawodawcza i sądownicza), zwierzchnictwa konstytucji, niezależnośd
sądów i niezawisłośd sędziów, naczelną rolę w systemie prawa stanowi
ustawa

Prawo powinno byd przestrzegane przez wszystkich adresatów, przede
wszystkim przez organy paostwa.



Vacatio legis



Ochrona praw nabytych

3



Zasada określoności prawa – jasne i zrozumiałe przepisy