Układ katalogów w Linuksie

Najważniejszym katalogiem dla użytkownika jest katalog o nazwie identycznej

z jego identyfikatorem logowania, umieszczony w /home . W nim użytkownik może

swobodnie zakładać nowe katalogi i tworzyć nowe pliki. Zawartość pozostałych
katalogów w systemie Linux dostępna jest zazwyczaj tylko do odczytu a ich

przeznaczenie określone jest następująco:

/

–

katalog główny (nadrzędny nad wszystkimi),

/bin

–

podstawowe programy systemu,

/boot

–

jądro systemu, informacje o modułach i mapa systemowa,

/dev

–

pliki urządzeń,

/etc

–

pliki konfiguracyjne systemu i programów użytkowych,

/home

–

katalogi domowe użytkowników,

/lib

–

podstawowe biblioteki,

/lib/modules –

moduły jądra,

/mnt

–

katalog na montowane urządzenia i systemy plikowe,

/opt

–

inne programy użytkowe,

/proc

–

dane systemowe,

/root

–

katalog domowy superużytkownika,

/sbin

–

programy dostępne wyłącznie dla superużytkownika,

/tmp

–

tymczasowe pliki tworzone przez system,

/usr

–

katalog z dokumentacją, oprogramowaniem i bibliotekami,

/var

–

dane systemowe.

Komendy powłoki w Linuksie

komenda Linux'a

znaczenie

pwd wyświetla ścieżkę dostępu do katalogu bieżącego

cd katalog

zmiana katalogu bieżącego na podany

cp plik_1 plik_2 tworzenie

kopii

pliku_1 w postaci pliku_2

rm plik usuwanie

pliku

ls -l [katalog][|more] wyświetlenie zawartości katalogu bieżącego lub podanego

[ |more ] stronicowanie listingu

pico | emacs | vi [plik] edycja pliku tekstowego (na serwerze uczelnianym dostępne jest pico)

man komenda

pomoc nt. działania podanej komendy

mkdir nazwa_katalogu tworzenie katalogu o podanej nazwie

mv plik_1 plik_2

przenoszenie pliku do innego katalogu

rmdir katalog

usuwanie katalogu (z zawartością: rm -r)

mv plik nazwa_pliku

zmiana nazwy pliku (to samo co przenoszenie)

ls -R [katalog][|more] wyświetla zawartość drzewa katalogów zaczynającego się

od katalogu podanego lub bieżącego

cat plik wyświetlenie zawartości pliku tekstowego

sort [-o plik] plik ...

porządkuje lub łączy ze sobą zawartość podanej na końcu listy plików, efekt

wyprowadzany jest na konsolę lub do pliku wynikowego o nazwie podanej za

przełącznikiem –o; więcej znaczeń w man sort. Przykłady:

sort

nazwa_pliku

porządkowanie alfabetyczne

sort

–o

plik_wyjściowy nazwa_pliku j.w. + wynik do pliku wyjściowego

sort -t : -k 2n -k 1r warzywa

porządkuje numerycznie wg. drugiego pola (-k 2n), a następnie

powtórzenia

występujące w ramach tego uporządkowania porządkuje

alfabetycznie wg. pierwszego pola w malejącej kolejności (-k 1r)

ctrl_d

przerwanie zadania aktualnie wykonywanego na terminalu

exit zakończenie pracy konsoli

Nazwy zdefiniowane

nazwa

znaczenie

. nazwa katalogu bieżącego

.. nazwa katalogu nadrzędnego

/

symbol ten ma dwa znaczenia uzależnione od miejsca występowania:

jeśli występuje na początku ścieżki dostępu, to jest to nazwa katalogu głównego,

w

pozostałych miejscach ścieżki dostępu pełni rolę separatora nazw plików i katalogów:

/usr/zadora/public-html/index.html

nazwa kat.głównego separator nazw

* znak

zastępujący dowolny ciąg znaków w nazwach plików

? znak

zastępujący dowolny jeden znak w nazwach plików

>

symbol przekierowania (redyrekcji) działania komendy do pliku o podanej za tym

znakiem nazwie zamiast na ekran, np.

ls /alfa > lista.txt

w tym przypadku zostanie w katalogu głównym stworzony plik lista.txt

zawierający listing zawartości katalogu alfa, jeśliby plik o tej nazwie istniał w katalogu bieżącym
wcześniej to jego poprzednia zawartość zostanie zatarta tym listingiem

>> jak wyżej, z jedną różnicą: jeśliby plik lista.txt istniał wcześniej to listing katalogu

zostanie dopisany na końcu poprzedniej zawartości tego pliku bez zamazywania jej

|

symbol, tzw. potoku. Potoki umożliwiają łączenie niektórych komend UNIX'a w jedną

funkcjonalną całość, np.

ls -l | more

komenda

ls z opcją -l wyświetla zawartość katalogu i przesyła efekt swego działania,

nie

bezpośrednio na ekran, lecz na wejście komendy more, która stronicuje wszystko to,

co otrzymuje na wejściu i następnie przesyła to na swoje wyjście, w tym wypadku na ekran

Ćwiczenie

1. W katalogu głównym na swoim koncie stwórz następującą strukturę

podkatalogów:

alfa beta
/ \ / \

a1 a2 b1 b2
| |

a11 b21

2. W katalogu a11 stwórz plik moje_teksty.txt zawierający dowolną treść

przekopiowaną ze strony internetowej jednego z serwisów informacyjnych,
takich jak: Wirtualna Polska, Onet, Interia.

Wskazówka: posłuż się w tym celu edytorem tekstowym pico oraz
schowkiem systemu Windows; program putty wyprowadza zawartość
schowka za pomocą prawego klawisza myszy.

3. Przekopiuj ten plik do katalogu b21 pod nazwą kopia.tekstow
4. W katalogu b1 utwórz plik efekt zawierający listing zawartości katalogu

b21.

Wskazówka: wykorzystaj komendę ls i jedną z nazw zdefiniowanych.

5. Przenieś plik efekt z katalogu b1 do katalogu a1 pod nazwą

efekt.przeniesiony.

6. Uporządkuj alfabetycznie w kolejności rosnącej (ustawienie domyślne)

zawartość pliku efekt.przeniesiony.

7. Poddaj edycji plik efekt.przeniesiony i dopisz na jego końcu swoje imię i

nazwisko.