„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jerzy Jon

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób
zawodowych 315[01].Z4.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Kinga Piotrowska
mgr inż. Joanna Stępień



Opracowanie redakcyjne:
mgr Jerzy Jon



Konsultacja:
mgr inż. Wanda Bukała

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 315[01].Z4.03
,,Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych”, zawartego
w programie nauczania dla zawodu technik bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

4

3.

Cele kształcenia

5

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

6

5.

Ćwiczenia

9

5.1. Rodzaje wypadków i ich klasyfikacja

9

5.1.1 Ćwiczenia

9

5.2. Ustalanie okoliczności wypadków przy pracy

11

5.2.1 Ćwiczenia

11

5.3. Ustalanie przyczyn wypadków przy pracy z podziałem na techniczne,

organizacyjne i ludzkie

13

5.3.1 Ćwiczenia

13

5.4 Dokumentacja powypadkowa

15

5.4.1 Ćwiczenia

15

5.5 Procedury dotyczące chorób zawodowych

17

5.5.1 Ćwiczenia

17

5.6 Regulacje prawne wypłacania świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń

Społecznych i inne instytucje ubezpieczeniowe

19

5.6.1 Ćwiczenia

19

5.7 Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

21

5.7.1 Ćwiczenia

21

5.8 Sprawozdawczość dotycząca wypadków przy pracy

i chorób zawodowych

23

5.8.1 Ćwiczenia

23

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

25

7. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy
w zakresie jednostki modułowej dotyczącej postępowania w sprawach wypadków przy pracy
i chorób zawodowych.

W poradniku zamieszczone są:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć opanowane, aby
bez mógł problemów korzystać z poradnika dla ucznia do tej jednostki modułowej,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń zdobędzie podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do ich realizacji, zalecanymi metodami
nauczania oraz propozycją środków dydaktycznych umożliwiających ich realizację,

–

ewaluacja osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

–

literatura.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne prowadzone były różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i pokazu z wyjaśnieniem, a wykład powinien
ograniczać się tylko do wyjaśnienia organizacji, zadań i uprawnień służby bezpieczeństwa
i higieny pracy.

Formy pracy uczniów powinny być zróżnicowane: praca indywidualna oraz zespołowa.
Jednostka modułowa „Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób

zawodowych” zawarta jest w module 315[01].Z4 „Zarządzanie systemem bezpieczeństwa
i higieny pracy” i przedstawiona jest na schemacie.

Schemat układu jednostek modułowych

315[01].Z4

Zarządzanie systemem bezpieczeństwa

i higieny pracy

315[01].Z4.01
Wykonywanie

obowiązków służby

bezpieczeństwa

i higieny pracy

315[01].Z4.03
Postępowanie

w sprawach wypadków

przy pracy

i chorób zawodowych

315[01].Z4.02

Ocenianie ryzyka

zawodowego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

stosować przepisy bhp i ochrony przeciwpożarowej,

–

formułować i opracowywać opinie oraz wnioski na podstawie obserwacji i sprawozdań
zdarzeń,

–

charakteryzować struktury organizacyjne w zakładzie pracy,

–

korzystać z różnych źródeł informacji: dokumentacji technicznej, norm, katalogów
zapisywanych w formie papierowej i elektronicznej,

–

posługiwać się komputerowym oprogramowaniem biurowym: edytorami tekstu
i arkuszem kalkulacyjnym,

–

korzystać z zasobów Internetu,

–

współpracować w grupie,

–

prezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zakwalifikować wypadki jako wypadki przy pracy, wypadki zrównane z wypadkami przy
pracy, wypadki w drodze do i z pracy,

–

zbadać i ustalić okoliczności oraz przyczyny wypadków przy pracy i opracować wnioski
profilaktyczne,

–

opracować dokumentację powypadkowa,

–

rozróżnić świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

–

określić świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych,

–

opracować sprawozdania dotyczące wypadków przy pracy,

–

dokonać rejestru wypadków przy pracy,

–

zastosować procedury dotyczące chorób zawodowych,

–

skorzystać z pakietu programów biurowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:………………………………………
Modułowy program nauczania:

Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01]

Moduł:

Zarządzanie systemem bezpieczeństwa i higieny pracy
315[01].Z4

Jednostka modułowa:

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy
i chorób zawodowych 315[01].Z4.03

Temat: Rodzaje wypadków.

Cel ogólny: Nabycie umiejętności kwalifikowania wypadków jako wypadki przy pracy,

wypadki zrównane z wypadkami przy pracy, wypadki w drodze do i z pracy.

Po zakończeniu edukacyjnych zajęć uczeń powinien umieć:
–

rozróżnić wypadki,

–

określić okoliczności wpływające zakwalifikowanie wypadku jako wypadek przy pracy
lub wypadek poza pracą,

Metody nauczania–uczenia się:
–

wykład,

–

pokaz,

–

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

–

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna,

–

grupowa.

Czas trwania:
–

2 godz. dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

prezentacja multimedialna,

–

stanowisko komputerowe z rzutnikiem.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Przedstawienie celów zajęć.

3.

Realizacja tematu:
–

nauczyciel przedstawia pojęcia: wypadek, wypadek przy pracy, klasyfikuje wypadki
ze względu na ich stopień ciężkości i liczbę osób objętych skutkami urazowymi,

–

omawia znaczenie zakwalifikowania wypadku jako wypadek przy pracy,

–

nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły,

–

każdy zespół otrzymuje od nauczyciela opis działań pracownika w czasie wypadku
i miejsca wystąpienia zdarzenia wypadkowego,

–

każdy zespół wykonuje ćwiczenie polegające na zakwalifikowaniu wypadku do grupy
wypadków przy pracy lub do grupy wypadków nie związanych z pracą,

–

zespoły prezentują swoje propozycje kwalifikacji wypadków,

–

nauczyciel omawia popełnione błędy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

Po wykonaniu zadania uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.

5.

Dyskusja na temat wykonanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie popełnionych błędów –
ewaluacja.

6.

Zakończenie zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:……………………………………………………………………………...
Modułowy program nauczania:

Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01]

Moduł:

Zarządzanie systemem bezpieczeństwa i higieny pracy
315[01].Z4

Jednostka modułowa:

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy
i chorób zawodowych 315[01].Z4.03

Temat: Ustalenie przyczyn wypadku.

Cel ogólny: Nabycie umiejętności zbadać i ustalania okoliczności oraz przyczyn wypadków

przy pracy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

ustalić przyczyny wypadku,

–

opracowywać wnioski profilaktyczne.

Metody nauczania–uczenia się:
–

wykład,

–

pokaz,

–

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

–

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna,

–

grupowa.

Czas trwania:
–

2 godz. dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

prezentacja multimedialna,

–

stanowisko komputerowe z rzutnikiem.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Przedstawienie celów zajęć.

3.

Realizacja tematu:
–

nauczyciel przedstawia pojęcie – przyczyny wypadku, klasyfikuje przyczyny
wypadków,

–

nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły,

–

każdy zespół otrzymuje opis zdarzenia wypadkowego – opis działań pracownika
w czasie wypadku i opis miejsca na którym wystąpiło zdarzenie wypadkowe, zespoły
określają przyczyny wypadku i opracowują wnioski profilaktyczne,

–

każdy zespół określa tok postępowania podczas wykonywania ćwiczenia,

–

zespoły wykonują ćwiczenie,

–

zespoły prezentują wykonane ćwiczenie,

4.

Po wykonaniu zadania uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.

5.

Dyskusja na temat wykonanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie popełnionych błędów –
ewaluacja.

6.

Zakończenie zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

5. ĆWICZENIA

5.1. Rodzaje wypadków i ich klasyfikacja

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ pojęcia stosowne w klasyfikacji wypadków.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować podstawowe pojęcia stosowane w klasyfikacji wypadków,

2)

przedstawić – ułożyć z rozsypani wyrazowej określenia pojęć: wypadek przy pracy,
wypadek śmiertelny, wypadek zbiorowy, wypadek indywidualny, wypadek indywidualny,
wypadek powodujący ciężkie uszkodzenie ciała, wypadek lekki,

3)

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia, skorygować ewentualne błędy,

4)

zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,

5)

podsumować znajomość pojęć.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne

–

rozsypanka wyrazowa dotycząca rodzajów wypadków 1 egzemplarz dla ucznia,

–

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Dokonaj kwalifikacji wypadku na podstawie opisu wykonywanych działań w czasie

zaistniałego zdarzenia wypadkowego.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

przeanalizować okoliczności wypadku,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

4)

zakwalifikować każdy opisany wypadek do grupy wypadków przy pracy lub do grupy
wypadków niezwiązanych z pracą,

5)

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,

6)

zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,

7)

podsumować ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

opisy okoliczności wypadku – na każdej kartce opis innego wypadku, po pięć kartek dla
ucznia,

–

przybory do pisania,

–

foliogramy lub plakaty z klasyfikacją wypadków przy pracy,

–

rzutnik pisma do foliogramów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5.2. Ustalanie okoliczności wypadków przy pracy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj szkic i fotografię miejsca wypadku.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie,

–

nauczyciel w drodze losowania przydziela każdemu uczniowi opis zdarzenia
wypadkowego (woźna złamała nogę w pracy w szkole, nauczyciel praktycznej nauki
zawodu w pracy na stanowisku spawalniczym doznał poparzenia w wyniku podpalenia
ubrania, magazynier w miejscu pracy doznał wstrząsu mózgu w wyniku upadku, i inne)
i opis miejsce zdarzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

przejść na miejsce wypadku,

4)

wykonać szkic miejsca wypadku,

5)

wykonać fotografię miejsca wypadku,

6)

opisać szkic i fotografię – przygotować do umieszczenia w dokumentacji powypadkowej,

7)

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,

8)

zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,

9)

podsumować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

karta z opisem miejsca wypadku -1 egzemplarz dla ucznia,

–

przygotowane symulacyjnie miejsca wypadków,

–

przybory do pisania, rysowania,

–

aparat fotograficzny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.3. Ustalanie przyczyn wypadków przy pracy z podziałem na

techniczne, organizacyjne i ludzkie

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zbadaj i ustal przyczyny wypadku.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie na podstawie opisu zdarzenia, opisu

miejsca pracy i informacji przekazanych przez świadków wypadku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

przeanalizować powierzone mu dokumenty,

3)

zaplanować tok postępowania,

4)

sporządzić plan działań,

5)

zaprezentować wyniki swojej pracy,

6)

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,

7)

podsumować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

dokumenty opisujące okoliczności wypadku, miejsce pracy i informacje od świadków,

–

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Zbadaj i ustal przyczyny wypadku, dokonaj ich klasyfikacji zgodnie z systematyką TOL.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie na podstawie opisu zdarzenia, opisu

miejsca pracy i informacji przekazanych przez świadków wypadku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

przeanalizować powierzone mu dokumenty,

3)

sporządzić plan działań,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

4)

ustalić przyczyny klasyfikując je wg. czynników materialno-technicznych, organizacji
pracy i czynników ludzkich,

5)

zaprezentować wyniki swojej pracy,

6)

przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,

7)

podsumować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna,

Ś

rodki dydaktyczne:

–

dokumenty opisujące okoliczności wypadku, miejsce pracy i informacje od świadków,

–

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.4. Dokumentacja powypadkowa

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypełnij kartę wypadku posługując się wzorem karty.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

wypełnić kartę danymi z dokumentacji,

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia,

5)

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji powypadkowej,

6)

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

wydrukowany wzór karty wypadku z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia
wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty
wypadku i terminu jej sporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r.(DZ.U. Nr 236 poz.1992),

–

dane dotyczące osoby, która uległa wypadkowi, opis okoliczności i miejsca wypadku,

–

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Wypełnij statystyczną kartę wypadku na podstawie protokołu ustalenia okoliczności

i przyczyn wypadku przy pracy albo na podstawie karty wypadku.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

wypełnić tabelę danymi z dokumentacji,

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5)

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego,

6)

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

protokoły ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, karty wypadku,

–

przybory do pisania, rysowania,

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem,

–

drukarka,

–

rzutnik multimedialny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.5. Procedury dotyczące chorób zawodowych

5.51. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy wykazu chorób zawodowych na podstawie wykazu (Dz.U. z 2002 r. nr

132, poz. 1115).

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

sporządzić notatkę,

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

drukarka,

–

rzutnik multimedialny.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj dokumentację rejestrującą choroby zawodowe w zakładzie pracy.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

zatytułować teczkę akt dotyczących chorób zawodowych, sporządzić spis dokumentów,
sporządzić dokument opisujący procedurę zgłaszania podejrzenia choroby zawodowej,
wypełnić teczkę wzorami dokumentów (wzory zaczerpnąć z internetowej bazy
dokumentów lub zaprojektować własne wzory),

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia,

5)

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji,

6)

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

drukarka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.6. Regulacje prawne wypłacania świadczeń przez Zakład

Ubezpieczeń Społecznych i inne instytucje ubezpieczeniowe

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy wypłacania świadczeń z tytułu wypadków przy pracy na podstawie

ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy
i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673

z późn. zm.

) art.6-25.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

sporządzić notatkę,

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

wydruk ustawy z 30 października 2002 r., o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.)
art.6-25.

Ćwiczenie 2

Dokonaj analizy przysługujących świadczeń z tytułu wypadków przy pracy posługując się

ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r.
nr 11, poz. 74 z późn. zm.). art. 12 ust. 1.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

sporządzić notatkę,

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

wydruk ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U.
z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.). art. 12 ust. 1.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.7. Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób

zawodowych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ, komu i w jakiej wysokości przysługuje jednorazowe odszkodowanie z tytułu

wypadku przy pracy. Wyszukaj dokumenty prawne regulujące postanowienia przyznania tego
ś

wiadczenia.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

sporządzić notatkę,

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia,

5)

wyjaśnić korzyści wynikające z umiejętności sprawnego korzystania z dokumentów
prawnych i wyszukiwania informacji w Internecie,

6)

zaprezentować pracę indywidualną forum grup.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zbiór dokumentów prawnych regulujących postanowienia przyznania świadczeń z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

–

przybory do pisania,

–

stanowiska komputerowe z oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

drukarka.

Ćwiczenie 2

Określ, komu i w jakiej wysokości przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy

spowodowanej wypadkiem przy pracy. Wyszukaj dokumenty prawne regulujące
postanowienia przyznania tego świadczenia.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

sporządzić notatkę,

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia,

5)

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego,

6)

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zbiór dokumentów prawnych regulujących postanowienia przyznania świadczeń z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

–

przybory do pisania,

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

drukarka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.8. Sprawozdawczość dotycząca wypadków przy pracy i chorób

zawodowych

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj dokumentację rejestrującą wypadki w zakładzie pracy.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

zatytułować teczkę akt dotyczących wypadków, sporządzić spis dokumentów, sporządzić
dokument opisujący procedury powypadkowe, wypełnić teczkę wzorami dokumentów
(wzory zaczerpnąć z dokumentacji prawnej, internetowej bazy dokumentów a niektóre
zaprojektować jako własne wzory),

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia,

5)

wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji,

6)

zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

drukarka.

Ćwiczenie 2

Dokonaj porównania statystyki wypadków przy pracy i chorób zawodowych w Polsce

w ubiegłym roku kalendarzowym w odniesieniu do kilku lat poprzedzających.

Wskazówki do realizacji

–

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,

–

ć

wiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,

2)

zaplanować tok postępowania,

3)

sporządzić notatkę lub prezentację multimedialną,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

4)

przeprowadzić analizę ćwiczenia,

5)

wyjaśnić korzyści wynikające z publikowania rejestrowanych zdarzeń wypadkowych,

6)

zaprezentować pracę zespołu na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego,

–

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania, rysowania,

–

stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

drukarka,

–

rzutnik multimedialny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Postępowanie w sprawach
wypadków przy pracy i chorób zawodowych”

Test składa się z 20 zadań testowych wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 7, 14, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 16 w tym co najmniej 2 zadania z poziomu podstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań w tym co najmniej 3 zadania z poziomu
ponadpodstawowym.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. c, 5 .a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. c, 10. d, 11. b,

12. a, 13. d, 14. a, 15. a, 16. a, 17. a, 18. d, 19. a, 20. a.

Plan testu

Nr

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie wypadek

A

P

c

2

Zdefiniować pojęcie wypadek śmiertelny

A

P

b

3

Określić obowiązki pracodawcy podczas
wypadku

B

P

a

4

Określić obowiązki pracownika, który uległ
wypadkowi

B

P

c

5

Wyjaśnić zadania zespołu powypadkowego

B

P

a

6

Określić skład zespołu powypadkowego

B

P

a

7

Scharakteryzować

działania

zespołu

powypadkowego

C

PP

b

8

Określić czynniki organizacyjne które mogą
być przyczyną wypadków

B

P

a

9

Określić czynniki ludzkie, które mogą być
przyczyną wypadków

B

P

c

10

Określić

organ

zatwierdzający

protokół

powypadkowy

B

P

d

11

Określić czas sporządzania protokołu

B

P

b

12

Określić odbiorcę protokołu powypadkowego

B

P

a

13

Określić organ prowadzący rejestr wypadków

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

14

Scharakteryzować sposób i okoliczności
wykrywania zagrożeń zawodowych

C

PP

a

15

Scharakteryzować

skład

zespołu

powypadkowego w zależności od rodzaju
wypadku

C

PP

a

16

Określić zakres obowiązków służby BHP

B

P

a

17

Scharakteryzować

zarządzanie

bezpieczeństwem

C

PP

a

18

Zdefiniować pojęcie zagrożenia.

A

P

d

19

Zdefiniować pojęcia choroba zawodowa

A

P

a

20

Wyjaśnić

możliwe

następstwa

nieprzestrzegania ergonomii

B

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Wyjaśnij uczniom cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Poinformuj uczniów o rodzaju zadań podanych w zestawie oraz o zasadach punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 35 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:
–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Wypadek przy pracy to
a)

ź

le zorganizowane działanie pracowników.

b)

zaistnienie niepożądanych zdarzeń na stanowisku pracy.

c)

nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą.

d)

niemożliwość uniknięcia skutków zagrożenia.

2.

Wypadek śmiertelny to
a)

wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć.

b)

wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie
nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.

c)

wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie
nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wypadku.

d)

wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie
nieprzekraczającym 24 miesięcy od dnia wypadku.

3.

Odpowiedzialnym za ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku jest
a)

pracodawca.

b)

przedstawiciel pracowników.

c)

pracownicy służby bhp.

d)

osoba wyznaczona przez pracodawcę.

4.

Pracownik, który uległ wypadkowi
a)

musi złożyć wniosek o ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

b)

musi ustalić straty materialne.

c)

ma obowiązek niezwłocznego poinformowania o wypadku swojego przełożonego.

d)

musi ustalić okoliczności i przyczyn, wypadku.

5.

Zespół powypadkowy
a)

ustala okoliczności i przyczyny wypadku.

b)

podejmuje działania profilaktyczne.

c)

likwiduje szkody powstałe w wyniku wypadku.

d)

redukuje ryzyko wystąpienia podobnych wypadków.

6.

Skład zespołu powypadkowego to
a)

pracownik służby bhp i społeczny inspektor pracy.

b)

pracodawca i świadkowie wypadku.

c)

pracownik służby bhp i przedstawiciel pracodawcy.

d)

pracownik służby bhp i przedstawiciel pracownika, który uległ wypadkowi.

7.

Zespół powypadkowy
a)

przesłuchuje świadków wypadku.

b)

nie przesłuchuje, ale zbiera od świadków wypadku informacje.

c)

określa karę dla sprawcy wypadku.

d)

przesłuchuje pracodawcę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

8.

Czynniki organizacyjne pracy mogące spowodować wypadek to
a)

niewłaściwe usytuowanie urządzeń na stanowisku pracy.

b)

wady konstrukcyjne maszyn i urządzeń technicznych.

c)

brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające.

d)

nieodpowiednia stateczność, wytrzymałość czynnika materialnego.

9.

Czynnikami ludzkimi mogącymi być przyczyną wypadków przy pracy to
a)

nieodpowiednia stateczność, wytrzymałość czynnika materialnego.

b)

niewłaściwe polecenia przełożonych.

c)

nieużywanie sprzętu ochronnego.

d)

nieprawidłowy podział pracy lub rozplanowanie zadań.

10.

Protokół powypadkowy zatwierdza
a)

społeczny inspektor pracy.

b)

zespól wskazany przez pracodawcę.

c)

przedstawiciel pracowników.

d)

pracodawca.

11.

Protokół powypadkowy sporządza się
a)

nie później niż w ciągu 7 dni od daty zawiadomienia o wypadku.

b)

nie później niż w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o wypadku.

c)

nie później niż w ciągu 30 dni od daty zawiadomienia o wypadku.

d)

nie należy zamieszczać w karcie ryzyka żadnych informacji o wypadkach przy pracy
i chorobach zawodowych.

12.

Zatwierdzony protokół powypadkowy niezwłocznie doręcza się
a)

poszkodowanemu a w razie wypadku śmiertelnego – jego rodzinie.

b)

pracodawcy.

c)

jednostkom badawczo-rozwojowym działających w dziedzinie medycyny pracy.

d)

wojewódzkiemu inspektorowi pracy.

13.

Rejestr wypadków przy pracy prowadzi
a)

społeczny inspektor pracy.

b)

zespół wskazany przez pracodawcę.

c)

przedstawiciel pracowników.

d)

pracodawca.

14.

Zagrożenia zawodowe w zakładzie pracy mogą być stwierdzone przez pracownika służby
bhp
a)

w wyniku różnych czynności i w różnych okolicznościach.

b)

tylko w czasie wykonywania zadań zawodowych przez pracownika.

c)

tylko w obecności pracownika na stanowisku pracy.

d)

tylko na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

15.

W skład zespołu powypadkowego, który ma określić okoliczności i przyczyny wypadku
ś

miertelnego przy pracy wchodzi

a)

pracownik kierujący komórką służby bhp oraz zakładowy społeczny inspektor pracy.

b)

pracownik służby bhp oraz społeczny inspektor pracy.

c)

pracownik służby bhp oraz pracodawca.

d)

pracownik służby bhp i przedstawiciel świadków wypadku jeżeli takowi istnieją.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

16.

Kompletowanie oraz przechowywanie dokumentacji dotyczącej stwierdzonych chorób
zawodowych i podejrzeń o takie choroby należy do obowiązków
a)

służby bhp.

b)

pracownika.

c)

zespołu kierowniczego.

d)

lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotna nad pracownikami.

17.

Wdrożenie zarządzania bezpieczeństwem pracy wiąże się z
a)

dokumentowaniem wszystkich działań.

b)

opracowywaniem dodatkowych instrukcje bhp na stanowiskach pracy.

c)

wydawaniem certyfikatów pracownikom.

d)

dokonywaniem pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia nie tylko na
stanowisku pracy ale i w jego pobliżu.

18.

Zagrożenie w procesie pracy definiowane jest jako
a)

stan stanowiska pracy.

b)

zjawisko wywołane działaniem człowieka.

c)

przebywanie w miejscu niebezpiecznym.

d)

stan środowiska pracy, który może spowodować wypadek lub chorobę.

19.

Choroba zawodowa jest to choroba
a)

spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących
w środowisku pracy.

b)

spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia.

c)

spowodowana wypadkiem przy pracy.

d)

spowodowana wykonywaną pracą.

20.

Nieprzestrzeganie zasad ergonomii na stanowisku pracy może być przyczyną
a)

wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

b)

dobrej organizacji przestrzeni pracy na stanowisku.

c)

odciążenia układu ruchu pracownika.

d)

dostosowania warunków pracy do potrzeb pracownika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………….....

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Test 2

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Postępowanie w sprawach
wypadków przy pracy i chorób zawodowych”

Test składa się z 20 zadań testowych wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 6, 7, 13, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 16 w tym co najmniej 2 zadania z poziomu podstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań w tym co najmniej 3 zadania z poziomu
ponadpodstawowym.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. b, 5. a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. a, 10. c, 11. a,

12. b, 13. c, 14. a, 15. b, 16. a, 17. b, 18. a, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie wypadek zbiorowy

A

P

a

2

Określić obowiązki zespołu powypadkowego

B

P

b

3

Określić zadania zespołu powypadkowego

B

P

c

4

Określić okoliczności wypadku

B

P

b

5

Przeanalizować działania po wypadku

C

P

a

6

Ustalić przyczyny wypadków

C

PP

a

7

Scharakteryzować dokumenty powypadkowe

C

PP

b

8

Określić organ uprawniony do orzekania
o chorobach zawodowych

B

P

a

9

Określić

uprawnienia

organów

do

przeprowadzania badań w zakresie chorób
zawodowych

B

P

a

10

Określić obowiązki pracodawcy w zakresie
chorób zawodowych

B

P

c

11

Rozróżnić dokumenty dotyczące chorób
zawodowych

B

P

a

12

Określić płatnika świadczeń

B

P

b

13

Scharakteryzować obowiązek ubezpieczenia
wypadkowego

C

PP

c

14

Zinterpretować pojęcie zagrożenia

P

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

15

Określić obowiązki pracodawcy dotyczące
rejestru wypadków

B

P

b

16

Rozróżnić

ś

rodki

ochrony

przed

zagrożeniami

A

P

a

17

Scharakteryzować

zastosowanie

ś

rodka

ochrony przed zagrożeniem

C

PP

b

18

Zdefiniować pojęcie uszczerbku na zdrowiu

A

P

a

19

Określić

czas

sporządzania

protokołu

powypadkowego

B

P

b

20

Wyjaśnić możliwe następstwa zagrożeń
mechanicznych

B

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Wyjaśnij uczniom cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Poinformuj uczniów o rodzaju zadań podanych w zestawie oraz o zasadach punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 35 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:
–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Wypadek zbiorowy to zdarzenie, w wyniku którego w zakładzie doznały obrażeń
a)

co najmniej dwie osoby.

b)

ponad dziesięć osób.

c)

co najmniej połowa załogi pracowniczej.

d)

powyżej siedemdziesięciu procent pracowników pracujących w chwili wypadku.

2.

Okoliczności i przyczyny wypadków ustala
a)

społeczny inspektor pracy.

b)

zespół powypadkowy.

c)

pracodawca.

d)

pracownik służby bhp.

3.

Zespół powypadkowy
a)

przesłuchuje światków wypadku.

b)

przesłuchu je pracodawcę.

c)

nie przesłuchuje, ale zbiera od świadków wypadku informacje.

d)

określa karę dla sprawcy wypadku.

4.

Okolicznościami wypadku są
a)

osłony odgradzających.

b)

warunki, środowisko lub cechy przedmiotów oraz ludzi.

c)

przyczyny wypadków.

d)

nieprzewidziane zdarzenia wypadkowe.

5.

Nie dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych jest obowiązkiem
a)

pracodawcy.

b)

społecznego inspektora pracy.

c)

pracownika służby bhp.

d)

przedstawiciel pracowników.

6.

Niewłaściwą eksploatację czynnika materialnego, który był przyczyną wypadku przy
pracy należy zakwalifikować do
a)

czynników materialno–technicznych pracy.

b)

czynników organizacyjnych.

c)

czynników ludzkich.

d)

czynników subiektywnych osoby określającej przyczyny wypadku.

7.

Statystyczna karta wypadku przy pracy sporządzana jest
a)

na wniosek pracodawcy lub poszkodowanego pracownika.

b)

dla potrzeb tworzenia ogólnokrajowej bazy danych o przyczynach i okolicznościach
oraz liczbie i częstości wypadków.

c)

na potrzeby pracownika, który uległ wypadkowi.

d)

w celu wypłacenia pracownikowi odszkodowania wypadkowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

8.

Właściwym do orzekania o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej
rozpoznania jest
a)

lekarz

spełniający

wymagania

kwalifikacyjne

określone

w

przepisach

w sprawie specjalizacji lekarskich niezbędnych do wykonywania orzecznictwa w
zakresie chorób zawodowych.

b)

lekarz pierwszego kontaktu.

c)

inspektor PIP.

d)

służba bhp w zakładzie pracy.

9.

Państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie choroby zawodowej kieruje
pracownika, którego dotyczy podejrzenie na badanie do
a)

jednostki orzeczniczej.

b)

szpitala specjalistycznego.

c)

lekarza pierwszego kontaktu.

d)

wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

10.

Pracodawca po zakończeniu postępowania mającego na celu ustalenie uszczerbku na
zdrowiu lub niezdolności do pracy w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową
pracownika ma obowiązek
a)

oznaczyć miejsce pracy pracownika jako niebezpieczne.

b)

powiadomić rodzinę pracownika.

c)

przesłać zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej do Instytutu Medycyny Pracy
w Łodzi oraz do właściwego państwowego inspektora sanitarnego.

d)

wypłacić pracownikowi odszkodowanie.

11.

Dokument zawierający wykaz chorób zawodowych uwzględnianych w orzecznictwie to
a)

w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. (Dz.U. nr 132, poz. 1115).

b)

Polska Norma PN – N / 2001:01.

c)

Rejestr PIP RCH – 2001:01.

d)

Wykaz CIOP.

12.

Ś

wiadczenia z tytułu wypadku przy pracy wypłaca

a)

pracodawca.

b)

ZUS.

c)

PZU.

d)

Państwowa Inspekcja Sanitarna.

13.

Ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe dla
a)

wszystkich pracowników bez względu na rodzaj zawartego stosunku pracy.

b)

osób wykonujących umowę zlecenia.

c)

podlegających ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu.

d)

wykonujących prace uciążliwe i niebezpieczne.

14.

Zagrożenie w procesie pracy to
a)

stan środowiska pracy, który może spowodować wypadek lub chorobę.

b)

stan stanowiska pracy.

c)

zjawisko wywołane działaniem człowieka.

d)

przebywanie w miejscu niebezpiecznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

15.

Rejestr wypadków przy pracy w zakładzie pracy prowadzi
a)

lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotna nad pracownikami.

b)

pracodawca.

c)

pracownik służby bhp.

d)

społeczny inspektor pracy.

16.

Proceduralne środki ochrony przed zagrożeniami to
a)

instrukcje obsługi urządzeń.

b)

ś

rodki ochrony indywidualnej.

c)

osłony samoryglujące.

d)

urządzenia odgradzające.

17.

Jeżeli mimo zastosowania na stanowiskach pracy wszelkich możliwych rozwiązań
technicznych i organizacyjnych poziom hałasu przekracza dopuszczalne normy,
pracodawca musi
a)

odgrodzić stanowisko osłoną od innych stanowisk.

b)

oznakować strefy zagrożone hałasem.

c)

bezwzględnie wstrzymać prace do momentu wyeliminowania źródła nadmiernych
dźwięków.

d)

zastosować urządzenia odgradzających.

18.

Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się
a)

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 6 miesięcy.

b)

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 9 miesięcy.

c)

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 12 miesięcy.

d)

naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 24 miesiące.

19.

Protokół powypadkowy sporządza się
a)

nie później niż w ciągu 7 dni od daty zawiadomienia o wypadku.

b)

nie później niż w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o wypadku.

c)

nie później niż w ciągu 30 dni od daty zawiadomienia o wypadku.

d)

przy wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych.

20.

Zagrożenia mechaniczne to
a)

rozcięcie, starcie lub otarcie.

b)

poślizgnięcia, potknięcia, hałas, upadki.

c)

wytrysk cieczy pod wysokim ciśnieniem, promieniowanie cieplne

d)

wciągnięcie lub pochwycenie, zapylenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………….....

Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. LITERATURA

1.

Gałusza M.: Materiały dydaktyczne do szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i hieny pracy.
Tarbonus, Tarnobrzeg 2005

2.

Gałusza M., Langer W.: Wypadki nie tylko przy pracy i choroby zawodowe. Tarbonus,
Tarnobrzeg 2004

3.

Grądziel P.: Wypadki przy pracy i choroby zawodowe. Świadczenia odszkodowawcze.
Ośrodek szkolenia PIP, Wrocław 2005

4.

Kodeks pracy. Państwowa Inspekcja Pracy, Bezpieczeństwo i higiena pracy / Edycja
sądowa. Beck C.H, 2007

5.

Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998

6.

Koradecka D.: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom I i II. CIOP, Warszawa 1999

7.

Materiały literaturowe zamieszczone na stronie internetowej - Centralny Instytut Ochrony
Pracy (http://www.ciop.pl)

8.

Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2007

9.

Stefaniak E.: Poradnik Inspektora BHP. Techniki i metody pracy. CEK sp.z o. o., Świecie
1999

10.

Rozporządzenia i ustawy wymienione w materiałach nauczania zamieszczone
w Internetowym systemie aktów prawnych: http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html

Literatura metodyczna
1.

Kornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

2.

Szlosek F. :Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 2002