Wykład 2– 09.03.2012

Bilans płatniczy

w krótkim i w długim okresie

Plan wykładu:

1.

Strumienie światowego handlu, inwestycji
i migracji

2.

Bilans płatniczy – podstawowe pojęcia

3.

Ceny w transakcjach międzynarodowych –
pojęcie kursu walutowego

4.

Źródła nierównowagi bilansu płatniczego
w krótkim i długim okresie – mechanizmy i
zależności

Północ – Południe

Strumienie światowego handlu, inwestycji i migracji

Uproszczona struktura bilansu płatniczego

BILANSE SKŁADOWE

Pasywa /Debet

/winien

(wydatki, zobowiązania)

Aktywa/Kredyt/ma

(wpływy, należności)

A. Rachunek obrotów

bieżących (NX)

[rejestruje przepływ

pieniądza, który
jest dochodem]

•saldo obrotów
towarowych
•saldo usług
•saldo dochodów
•saldo transferów
bieżących

B. Rachunek obrotów

kapitałowych i
finansowych (CF)

[rejestruje przepływ

pieniądza, który ma
przynosić dochód]

•polskie BIZ za
granicą
•zagraniczne BIZ w
Polsce
•inwestycje
portfelowe

C. Saldo błędów i opuszczeń

Pozycja korygująca

D. Oficjalne aktywa rezerwowe

7. Wzrost rezerw

walutowych BC

7. Spadek rezerw

walutowych BC

A + B + C+ D = 0

Równowaga w gospodarce otwartej

BP = CA (Y, ε

r

, Y

z

) + CF (i-i

z

)

Rozmiary eksportu

netto zależą od:

-

wielkości produkcji
w kraju (

Y

)

-

wielkości produkcji
za granicą (

Y

z

)

-

realnego kursu
walutowego (

ε

r

)

O kierunkach przepływu kapitały

decyduje poziom krajowej
stopy procentowej (i).

Jeśli i > i

z

to napływ kapitału

doprowadzi do … :

► w systemie kursu stałego:
► w systemie kursu płynnego: …
Jeśli i < i

z

to odpływ kapitału

doprowadzi do … :

► w systemie kursu stałego: …….
► w systemie kursu płynnego:…..

Ceny w transakcjach

międzynarodowych – pojęcie

kursu walutowego, realne i

nominalne kursy walutowe

Kurs walutowy (wymienny, dewizowy) jest to

cena jednej waluty wyrażona w jednostkach
innej (drugiej) waluty

Dwie konwencje wyrażania (metody kwotowania)

kursów walutowych:



Bezpośrednia/amerykańska – stała liczba jednostek
waluty obcej i zmienna ilość jednostek waluty
krajowej

1 EUR = 4 PLN PLN/EUR



Pośrednia/europejska – stała liczba jednostek waluty
krajowej i zmienna ilość jednostek waluty obcej

1 PLN = 0,25 EUR EUR/PLN

Mechanizm kursowy (system kursu
walutowego, reżim kursowy) – przegląd:

1.

System kursów stałych (stanowionych)

2.

System kursów zmiennych (rynkowych)

3.

System mieszany

4.

Izba walutowa

5.

Brak odrębnego środka płatniczego



jednostronne przyjęcie waluty obcej (euroizacja,
dolaryzacja)



unia walutowa

Rozwinięcie tematu kursów walutowych → wykład 3

Zmiany kursów walutowych

Kurs rynkowy

Kurs

kontrolowany

administracyjnie

Umocnienie

waluty

(podwyższenie kursu waluty

krajowej= płaci się mniej

jednostek waluty krajowej za

jednostkę waluty obcej)

Aprecjacja

Rewaluacja

Osłabienie waluty

(obniżenie kursu waluty

krajowej = płaci się więcej

jednostek waluty krajowej za

jednostkę waluty obcej )

Deprecjacja

Dewaluacja

RÓWNOWAGA BILANSU PŁATNICZEGO

Operacje autonomiczne bilansu płatniczego:



Operacje wyrównawcze:

Źródła nierównowagi bilansu
płatniczego w krótkim okresie

1. Zmiany w wielkości PKB
2. Zmiany relacji terms of trade
3. Zmiany kursu walutowego

Wewnętrzne źródła nierównowagi bilansu

płatniczego w długim okresie

Czynniki po stronie popytu

Czynniki po stronie podaży

Pozostałe źródła nierównowagi
bilansu płatniczego

GOSPODARKA OTWARTA

Równowaga

wewnętrzna

Równowaga zewnętrzna

→ rynek pracy

→ bilans płatniczy

→ rynek dóbr i usług → kurs walutowy

→ rynek pieniądza

↓

system

kursu stałego

↓

system kursu

płynnego

Równowaga wewnętrzna i zewnętrzna

→ w krótkim okresie

→ w długim okresie

Jeśli brak równowagi …..

Istniej potrzeba stabilizacji

Kto może stabilizować?

Rynek

Państwo

Automatyczne

mechanizmy

dostosowawcze

mix

Polityka dostosowawcza

państwa

Wykład 5

: Integracja walutowa. UGW i perspektywy członkowstwa Polski

Wykład 6

: Zadłużenie międzynarodowe i kryzysy finansowe a stabilizacja

makroekonomiczna

Wykład 7:

Nierównowagi globalne – pojęcie, przejawy, perspektywy

Polityka dostosowawcza

Polityka zmiany wydatków

Polityka

przesuwania

wydatków

Polityka

wybiórczego
przesuwania

wydatków

POLITYKA
FISKALNA

POLITYKA

MONETRANA

POLITYKA

KURSOWA

POLITYKA HANDLU

ZAGRANICZNEGO