1

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

1

Kompetencje personelu kolejowego

przy uwzględnieniu zmian prawnych

w 2011r.

Opracował:
Stanisław Ból

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

2

1/5

Podstawy prawne określające zmiany wymagań w zakresie

kompetencji personelu kolejowego



Ustawa z 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o transporcie
kolejowym (Dz. U. Nr 214, poz. 1658)

która stanowi wdrożenie do prawa krajowego



Dyrektywy 2007/59/WE z dnia 23 października 2007 r. w sprawie
przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i
pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty (Dz. Urz. UE L 315
z 03.12.2007, str. 51).

2

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

3

2/5

Podstawy prawne określające zmiany wymagań w zakresie

kompetencji personelu kolejowego

Maszyniści

pojazdów trakcyjnych

wg zasad obowiązujących

do 1 grudnia 2017r.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia

2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio

związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu

kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby

zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy

kolejowe (Dz. U. Nr 212, poz. 2152 z poźn. zm.).

Zachowuje moc jedynie w zakresie maszynistów do 01.12.2017r.

W pozostałym zakresie zostało uchylone.

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

4

3/5

Podstawy prawne określające zmiany wymagań w zakresie

kompetencji personelu kolejowego

Podstawa prawna utrzymania dotychczasowych zasad
zdobywania i utrzymywania uprawnień przez maszynistów
pojazdów trakcyjnych

Ustawa z 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o transporcie
kolejowym (Dz. U. Nr 214, poz. 1658)

Art. 3. 1.

Rozporządzenie wydane na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy, o której mowa w art.

1, w zakresie dotyczącym maszynistów zachowuje moc nie dłużej niż do dnia 1 grudnia
2017 r., a w pozostałym zakresie, do dnia wejścia w życie rozporządzenia, o którym mowa
w art. 22d ust. 3 ustawy, o której mowa w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ale
nie dłużej niż do dnia 3 grudnia 2010 r.

3

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

5

4/5

Podstawy prawne określające zmiany wymagań w zakresie

kompetencji personelu kolejowego

Maszyniści wg zasad obowiązujących od 2011r

.

1.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lutego 2011r w sprawie licencji
maszynisty (Dz. U. Nr 66, poz. 346 z poźn. zm.).

2.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lutego 2011r w sprawie świadectwa
maszynisty (Dz. U. Nr 66, poz. 347 z poźn. zm.).

3.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 marca 2011r w sprawie badań
niezbędnych do otrzymania świadectwa maszynisty oraz zachowania jego ważności (Dz.
U. Nr 66, poz. 349 z poźn. zm.).

4.

Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 36/2010 z dnia 3 grudnia 2003 roku w sprawie
wspólnotowych wzorów licencji maszynisty, świadectw uzupełniających,
uwierzytelnionych odpisów świadectw uzupełniających oraz wniosków o wydanie licencji
maszynisty zgodnie z dyrektywą 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.
Urz. L 13 z 19.01.2010r.).

5.

Decyzja Komisji z dnia 29 października 2009r w sprawie przyjęcia podstawowych
parametrów rejestrów licencji maszynisty i świadectw uzupełniających określonych w
dyrektywie 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. z 2010r. L 8 z dnia
13.01.2010r.).

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

6

5/5

Podstawy prawne określające zmiany wymagań w zakresie

kompetencji personelu kolejowego



Pozostały personel kolejowy

w tym pomocnicy maszynistów pojazdów trakcyjnych

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia
18 lutego 2011r. w sprawie pracowników zatrudnionych na
stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i
bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem
określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów
kolejowych metra (Dz. U. Nr 59, poz. 301 z poźn. zm.).

4

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

7

Okres przejściowy w zakresie uzyskiwania uprawnień

maszynisty /do 1 grudnia 2017r./

Dopuszczalne są dwa tryby kształcenia maszynistów

Tryb pierwszy:

1.

Uzyskanie pozytywnego zaświadczenie lekarskiego o zdolności do pracy na stanowisku
pomocnika maszynisty, przygotowanie zawodowe i egzamin pomocnika maszynisty
odpowiedniej trakcji

2.

Wymagany staż pracy na stanowisku pomocnika maszynisty, uzyskanie pozytywnego

zaświadczenie lekarskiego o zdolności do pracy na stanowisku maszynisty,

przygotowanie zawodowe, egzamin maszynisty odpowiedniej trakcji, jazda próbna,
prawo kierowania, autoryzacje.

Tryb drugi:

1.

Szkolenie i egzamin na licencję maszynisty w jednostce uprawnionej

2.

Pozytywne orzeczenie lekarskie

3.

Złożenie wniosku o wydanie licencji maszynisty do Prezesa UTK

4.

Wydanie licencji maszynisty przez Prezesa UTK

5.

Szkolenie i egzamin na świadectwo maszynisty przeprowadzone w jednostce
uprawnionej

6.

Pozytywne orzeczenie lekarskie

7.

Wydanie przez przewoźnika kolejowego lub ZI świadectwa maszynisty

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

8

1/4

Najważniejsze zmiany w systemie uzyskiwania uprawnień

Minimalne wykształcenie kandydata na maszynistę:



„stare zasady” – wykształcenie zasadnicze w specjalności
elektrycznej, elektrotechnicznej lub mechanicznej



licencja maszynisty

– wykształcenie zasadnicze zawodowe,

bez wskazania specjalności

5

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

9

2/4

Najważniejsze zmiany w systemie uzyskiwania uprawnień

Szkolenia i egzaminowanie maszynistów



„stare zasady”

–

Przygotowanie zawodowe organizuje pracodawca samodzielnie lub

poprzez zawartą umowę z jednostką szkoleniową

–

Egzamin przeprowadza komisja powołana na wniosek pracodawcy przez

Dyrektora Oddziału Terenowego UTK

Zasady dotychczasowe wymuszały zatrudnienie kandydata na maszynistę co

najmniej w charakterze praktykanta



licencja i świadectwo maszynisty

–

Szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów przeprowadza

podmiot wpisany na listę podmiotów uprawnionych do szkolenia i

egzaminowania osób ubiegających się o licencje maszynisty i świadectwa

maszynisty prowadzoną przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

10

3/4

Najważniejsze zmiany w systemie uzyskiwania uprawnień

Licencja maszynisty



Brak wskazywania w licencji maszynisty

rodzaju trakcji /spalinowa, elektryczna, parowa/



Likwidacja obowiązku pracy na stanowisku

pomocnika maszynisty dla kandydata na licencjonowanego
maszynistę



Wprowadzenie obowiązku niekaralności za przestępstwo umyślne dla
kandydata na licencjonowanego maszynistę



Wydawanie licencji maszynisty przez Prezesa UTK



Wskazanie okresu ważności licencji maszynisty – 10 lat

6

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

11

Uwaga w spr. trybu uzyskiwania

licencji

§ 11. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, w trybie określonym w § 7, wydaje

licencję maszynisty osobie, która przed dniem wejścia w życie rozporządzenia

posiadała prawo do kierowania pojazdem kolejowym, bez konieczności odbycia

przez tę osobę szkolenia i złożenia egzaminu, o których mowa w § 4, na jej

wniosek, jeżeli przedstawi ona:



poświadczoną kopię prawa kierowania pojazdem kolejowym;



poświadczoną kopię zaświadczenia lekarskiego wydanego na podstawie

rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie

wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem

ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych

stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe (Dz. U. Nr 212, poz. 2152, z

późn. zm.4));



zaświadczenie wydane przez przewoźnika kolejowego albo zarządcę

infrastruktury kolejowej, u którego osoba ta jest zatrudniona albo na rzecz której

świadczy ona usługi, potwierdzające wykonywanie czynności na stanowisku
maszynisty pojazdu trakcyjnego.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lutego 2011r. Sprawie Licencji Maszynisty (Dz.U.11.66.346)

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

12

4/4

Najważniejsze zmiany w systemie uzyskiwania uprawnień

Świadectwo maszynisty



Kategoria A

„A” kategoria ogólna, obejmująca prowadzenie wszystkich pojazdów kategorii A: lokomotyw

manewrowych, pociągów roboczych, kolejowych pojazdów specjalnych i wszelkich innych

lokomotyw, kiedy używane są do przetaczania;

Ewentualnie:



A1

=w przypadku ograniczenia do lokomotyw manewrowych;



A2

=w przypadku ograniczenia do pociągów roboczych;



A3

=w przypadku ograniczenia do kolejowych pojazdów specjalnych;



A4

=w przypadku ograniczenia do wszelkich innych lokomotyw, kiedy używane są do

przetaczania;



A5

=inne, jeśli zezwolenie dotyczy usług lub taboru kolejowego nieobjętego wyżej

wymienionymi kategoriami. Informację tę podaje się w przewidzianym miejscu.

Kategoria B
„B” kategoria ogólna, obejmująca przewóz pasażerów i towarów.
Ewentualnie:



B1

=w przypadku ograniczenia do przewozu osób;



B2

=w przypadku ograniczenia do przewozu towarów.

7

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

13

Egzaminy okresowe i okresowe sprawdzanie wiedzy



Wszystkie zawody kolejowe i „stare zasady” dla maszynistów:

–

pracodawca organizuje egzaminy okresowe nie rzadziej niż raz na 4 lata



Maszyniści posiadający licencję i świadectwo maszynisty

okresowe sprawdzenie wiedzy i umiejętności

–

w zakresie dotyczącym pojazdu kolejowego - co trzy lata

–

ze znajomości infrastruktury kolejowej, włącznie ze znajomością trasy i zasad
eksploatacji - co trzy lata

lub po każdej nieobecności przekraczającej okres

jednego roku na danej trasie;

–

ze znajomości języka dla osób niebędących rodzimymi użytkownikami języka, z

zastrzeżeniem, że dotyczy infrastruktury kolejowej, do której odnosi się

świadectwo maszynisty - co trzy lata lub po każdej nieobecności przekraczającej
okres jednego roku.

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

14

Najważniejsze zmiany w systemie badań lekarskich

Badania lekarskie



Badania lekarskie osób ubiegających się o licencje i świadectwa
maszynisty

przeprowadza podmiot wpisany na listę podmiotów

uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich i orzekania, w

celu sprawdzenia spełniania wymagań zdrowotnych, fizycznych i

psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji oraz świadectwa

maszynisty, a także zachowania ważności świadectwa maszynisty,

prowadzoną przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.

Uprawniony lekarz wydaje orzeczenie lekarskie



Dla pozostałego personelu kolejowego w tym pomocników maszynisty,

badania lekarskie przeprowadzają komórki org. Kolejowego Zakładu
Medycyny Pracy lub Centrum Naukowego Medycyny Pracy

Uprawniony lekarz wydaje /orzeczenie lekarskie, a dla maszynistów

pojazdów trakcyjnych zaświadczenia lekarskie – „stare zasady”/

8

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

15

Obowiązek modyfikacji Dokumentacji SMS i regulacji

wewnętrznych

W dniu 10.05.2011r. Na tronie WWW Urzędu Transportu
Kolejowego ukazał się komunikat dla podmiotów kolejowych
przypominający o konieczności dostosowania przez:
zarządców infrastruktury, przewoźników kolejowych,
użytkowników bocznic kolejowych oraz podmioty wykonujące
przewozy kolejowe w obrębie bocznicy, zapisów przepisów
(regulacji) wewnętrznych zatwierdzonych (zaakceptowanych)
przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego do wymogów
zmienionych i nowych aktów prawnych określających
kompetencje personelu

Szczyrk, Styczeń 2012r.

IV Warsztaty SMS

16

DYSKUSJA

PYTANIA

ODPOWIEDZI