CB-radio i PMR

Jesteś początkujący, lub dopiero chcesz założyć

CB

. Poniżej znaj

dziesz szczegółowe wskazówki co zrobić, gdzie się udać, aby założy
ć i pracować na

radiu CB

.

CB-Radio

to radio, z którego może korzystać każdy. Legalnie

korzystać można z

40

tzw.

kanałów

, czyli

40 szczegółowo

określonych częstotliwości, zawierających
się w granicach od 26,960 do 27,400 MHz

(tzw. podstawowa czter

dziestka).

Do rozmów na dowolne tematy służą prawie wszystkie kanały,

28 - kanał wywoławczy

19 - kanał drogowy

(kierowcy informują się o sytuacji poanującej

na drogach itp.),

kiedyś kanał 9 był kanałem ratunkowym, stacjonowały na nim
sztaby i inne służby ratownicze, w razie potrzeby można było
wezwać tam pomoc.

W celu włączenia sie do rozmowy na jakimś kanale należy powied
zieć słowo

"break"

, najczęsciej ktoś nas usłyszy i wpuści na kanał.

PMR

-(z ang. Private Mobile Radio)

- pasmo częstotliwości w

zakresie

446 MHz

(stąd znane również pod nazwa PMR 446)

na którym można prowadzić bezpłatną dwustronną foniczną
łączność radiową.

WAŻNE! W łącznościach radiowych amatorskich (CB i
krótkofalarstwo) a nawet komercyjnych dyspozytorskich (TAXI)
nie używa się zwrotów pan/pani tylko kolega/koleżanka.

Prawdziwy boom na

CB

w Polsce przypadł w latach 1990...96,

kiedy to dużą część budynków mieszkalnych zdobiły

charakterystyczne

anteny

, w

eterze

trudno

było znaleść wolny kanał by z kims porozmawiać, zwłaszcza
wieczorami, wtedy na

CB

przypada szczyt. Obecnie jest już

znacznie mniej aktywnych użytkowników
jednak ci którzy wytrwali, raczej regularnie sie odzywają na
paśmie. Dominują mężczyźni

(przynajmniej 90% użytkowników

CB)

większosc młodzi ludzie, 17-25 lat.

Zasięg

łączności

w przypadku używania

anten

dachowych przez o

bie stacje za pomocą najprostszego nawet radia z podstawową

czterdziestką i mocą 4 W wynosi

ok 50-80 km

. Zależy to od

wysokości zainstalowanych

anten

, ich

zestrojenia

(SWR)

, odpowiedniej głośnej i wyrównanej tonacyjnie

modulacji,czułości i selektywności

odbiornika oraz poziomu zakłóceń.
Podany zasięg dotyczy łączności na fali bezpośredniej kiedy to
teoretycznie

anteny

powinny się widzieć, w paśmie

CB

i wogóle

na falach krótkich występuje tzw.

Zasięg

PMR 446

Generalnie zasięg zależy od mocy nadajnika i konfiguracji
otoczenia.
Moc urządzenia

PMR 446

zgodnie z przepisami

nie może

przekraczać 500 mW.

Dla porównania, moc domowego telefonu bezprzewodowego
wynosi

10 mW

.

Konfiguracja otoczenia - Zasięg w km

Między szczytami gór, otwarta przestrzeń 10 km
Idealne warunki

(np.jeziora)

5-6 km

Odkryty teren

(pola, łąki)

4-5 km

Rzadka i niska zabudowa

2-3 km

Teren zurbanizowany Do

2 km

propagacja

, są to odbicia

fali

od

jonosfery

zależne od pory dnia,

aktywności słońca które umożliwiają przeprowadzanie

łączności

dalekiego zasięgu mierzonego w tys

km, ze stacjami zagranicznymi ,nawet z innych kontynentów. tzw

.

łączności DX

. Wielu ludzi się fascynuje właśnie tymi

łącznościami

zrzeszają się oni w kluby z reguły
używają jakiegoś umownego kanału

(tzw. monitor klubowy).

organizują czasem spotkania, itp. Jako potwierdzenie takich
łączności stosuje się specjalne kartki wysyłane
pocztą

(karty QSL)

łączności te są prowadzone w języku

angielskim, w zasadzie wystarczy znać tylko podstawy by moc sie
porozumiec z zagraniczną stacją.
często podwyższone warunki

propagacyjne

utrudniają łączność

lokalną, co jest rzeczą normalną na

CB

zależnie od

aktywności słonca

, najczęsciej pod wieczór zapada

cisza i wtedy włączamy nasze

radyjka;-),

choć często są okresy,

gdy warunki

propagacyjne

nie podnoszą się całymi dniami.

Rodzaje emisji.

W

łącznościach

radiowych używa się kilka rodzajów emisji, które

się nieco od siebie różnią :

AM

(modulacja amplitudy)

najbardziej popularna

modulacja

,

stosowana w Polsce

(i innych krajach tez)

, obowiązuje na

podstawowej czrterdziestce

, ponieważ

praktycznie wszystkie

radia CB

mają ten rodzaj

modulacji

; moga

mieć też inne, ale zawsze mają

AM

.

(bywają i takie bez AM, jednak są to radiotelefony sprowadzane z
krajów gdzie AM nie obowiązuje i są u nas rzadkością)

FM

(modulacja częstotliwości)

bardziej odporna na zakłócenia,

lecz o nieco mniejszym zasięgu od

AM

-

dobra do łączności ze stacjami które maja w miarę silny sygnał
wówczas często jakość

łączności

jest lepsza niż w

AM

, idealna do

wszelkich łączności

cyfrowych

(pakiet radio itp.)

stosowana także

we wszystkich

pasmach

łączności prócz

pasma lotniczego

. Wszystkie służby

profesjonalne

,

radiofonia programowa na UKF,fonia telewizji naziemnej,
wszelkiego typu telefony bezprzewodowe i
inne używające fal radiowych,urządzenia łączności na pasmo inne

niż CB , wszystkie one pracują w FM.

SSB

(modulacja jednowstęgowa)

o ile

AM

składa się z dwóch

wstęg bocznych

oraz

fali nośnej

o tyle

SSB

jest tylko jedną

wstęgą

boczną

(USB-górna wstęga,LSB-dolna)

z wytłumioną

falą nośną

, więc nadajnik pracuje tylko wtedy,gdy

mówimy coś do mikrofonu.
Jest to emisja o

największym zasięgu

, obowiązuje we

wspomnianych wyżej łącznościach

DX

,

(choc na AM/FM też są

one możliwe),

także na

fali przyziemnej

osiaga

się wyraźnie większe zasięgi

łączności

.

Ze względu na jej
właściwości konieczne jest dokładne

dostrojenie

się do

korespondenta

, do czego służy

specjalne pokrętło

.

Emjsję

tą posiadają bardziej rozbudowane

radia CB

.

Większość prostych

radii CB

ma niezbyt głośną

modulację

przy

uzyciu oryginalnego

mikrofonu

, co

ujemnie

wpływa na

zasięg

łącznośc

i i utrudnia odbiór w przypadku

dalekich stacji, poleca się wtedy jego wymianę lub zainstalowanie

płytki wzmocnienia

, czy też podkręcenie poziomu

modulacji w

radiu

Jeżeli problemem są zakłócenia:

Jeżeli drogi czytelniku po przeczytaniu tego tekstu założysz sobie
radyjko, i przyjdzie do Ciebie sasiad stwierdzając że słyszy cię w
telewizorze,radiu, czy też innym
urządzeniu

to wiedz że nie zawsze wina leży po stronie twojego

radia

, i ze istnieje szereg sposobów na zmniejszenie lub wyelimino

wanie takich zakłóceń.

co możesz zrobić u siebie:

1) zacząć używać

emisji FM

zamiast

AM

2) zainstalować tzw.

skrót mocy

, czyli płynną regulacje

mocy w.cz.

3)

antenę

dachową powinieneś zainstalować jak najwyżej,

przynajmniej ponad

antenami TV

; sprawdzic ew. skorygować jej

zestrojenie
4) użyć filtru dolnoprzepustowego

co można poradzić sąsiadowi:

(o ile jest to człowiek kontaktowy)

1) jeżeli używa

siatkowej anteny szerokopasmowej TV

(jeszcze na

dodatek ze wzmacniaczem;),

wymianę jej na

wąskopasmową ante

nę kierunkową, np typu yagi

lub inną przy której nie będą występowały zakłócenia
2) zastotsowania

filtru górnoprzepustowego

Wiekszość telewizorów strarszej generacji jest o wiele bardziej po
datna na zakłócenia, niż te współczesne

,renomowanych firm.

inne rodzaje zakłóceń to

szumy, trzaski

w

radiu

powodowane

rozmaitymi przyczynami,

linie wysokiego napięcia,iskrzące siliki

,

czasem komputery i niesprawne

urządzenia elektroniczne

,ich

redukcji

slużą

filtry w radiu CB

, np

przelacznik NB\ANL, pokrętło RF-gain

Jeżeli problemem jest brak zgody administracji na zainstalowanie
anteny CB na dachu budynku ,najczęsciej bloku

-

(nie dotyczy budynków indywidualnych);

Do poprawnego działania

radia CB

potrzebna jest odpowiednia

antena

, zainstalowana na odpowiedniej wysokości, im wyżej tym

lepsze osiągi i mniej zakłóceń;
nie zaleca się montażu

anten

dachowych na balkonach; zasięg

będzie mocno ograniczony i prawie na pewno

antena

sie nie

zestroi

, przez co będą występowały

zakłócenia

u sąsiadów...

Jeśli administrator odmówi zgody na

instalacje/nakaże

deinstalacje już zamontowanej anteny, to czyni to bezpodstawnie,
i bezprawnie

,ale:

antena

musi być

zainstalowana solidnie

(jej mocowanie,maszt)

w

sposób

nie zagrażający uszkodzeniu

w razie silnego wiatru,

nie może być

uszkodzone pokrycie dachu

; wszelkie otwory w

papie, pod maszt, odciągi.. należy zalać gorącym lepikiem.
tak samo jak na zainstalowanie

anteny TV

nie jest potrzebna

zgoda administracji

, tak też jest w przypadku

anten CB

Jak zestroić anenę CB:

należy mieć

reflektometr

,czyli

SWR-

miarkę

(można od kogoś pożyczyc),

do

strojenia

używa się

kanałów

1 ; 19 i 40

opiszę to na przykładzie popularnego miernika SWR K 145

Przełącznik

PWR/SWR

ustawić na

SWR

, drugi przełącznik

FWD/

REF

na

FWD

ustawić

radio

na kanał środkowy

(19,20)

, wcisnąć przycisk nadawania i ustawić

pokrętłem

kalibracji

na

SWR-

miarce

wskazówke do napisu

set

czyli do konca skali, ale nie tak

aby wskasowka sie

opierala o scianke

.

przełączyć przełącznik na

REF

i odczytać wartość

SWR

, powinien

być

jak najmniejszy

, czynność

powtórzyc

na kanałach

1

i

40

,

jeżeli

SWR

będzie miał większą

wartość

na

1

kanale niż na

40

to

antene

nalezy

wydłużyc

(najczęsciej tuleją przy podstawie),

jeżeli na

1

kanale

SWR

będzie

mniejszy niż na

40

, należy

skrócic

antene

aż do

uzyskania

równej

wartosci

na kanale

1

i

40

i mniejszej na

19

, np

SWR=1,5

na

1

i

40

k, i

SWR=1,2

na 19 k.

(bardziej rozbudowane radiotelefony np. Alan 87 mają
wbudowany reflektometr).

Należy wiedzieć że

fabryczne anteny CB

zamontowane ściśle wg.

instrukcji, z reguły nie wymagają

strojenia

, najwyżej

minimalnego

dostrojenia

.

Radio CB

należałoby

zarejestrować

w Urzędzie

Regulacji Teleko

munikacji

i Poczty

(URTiP)

, zwłaszcza jeśli ma być używane w samochodzie.

Rejestracja

odbywa się na poczekaniu, i jest z tym podobnie jak z

rejestracją zwykłych odbiorników radiowych i TV
wówczas powinno

posiadać

ono

świadectwo homologacji.

Częstotliwości kanałów CB :

kanał częstotliwość (MHz) kanał częstotliwość (MHz)

1 26.960 21 27.210
2 26.970 22 27.220
3 26.980 23 27.250
4 27.000 24 27.230
5 27.210 25 27.240

6 27.020 26 27.260
7 27.030 27 27.270

8 27.050 28 27.280
9 27.060 29 27.290
10 27.070 30 27.300
11 27.080 31 27.310
12 27.100 32 27.320
13 27.110 33 27.330
14 27.120 34 27.340
15 27.130 35 27.350
16 27.150 36 27.360
17 27.160 37 27.370
18 27.170 38 27.380
19 27.180 39 27.390
20 27.200 40 27.400

Częstotliwości kanałów PMR :

kanał częstotliwość (MHz) kanał częstotliwość (MHz)

1 446.00625 5 446.05625
2 446.01875 6 446.06875
3 446.03125 7 446.08125
4 446.04375 8 446.09375

Odstęp międzykanałowy wynosi

10 KHz

dla

CB

i

12,5 KHz

dla

PMR

.

Częstotliwości

26.990;27.040;27.090;27.140;27.190

to

dziury

pomiedzykanałowe

, na tych

częstotliwościach

pracują

niektóre alarmy, zdalne sterowania,radiowe urządzenia
przeznaczone do podsłuchu dziecinnego pokoju,

niektóre myszki i klawiatury bezprzewodowe i inne urządzenia

.

Mogą być wykorzystane jako dodatkowe
kanały do rozmów, po zainstalowaniu w radiu przełącznika

+10 KHz

Na zachodzie i w niektorych krajach europejskich przyjęto
standart

`5`

tzn że

częstotliwosci

kanałów konczą sie na

5

np

39

kanał będzie

27.395

zamiast

27.390

, dlatego

radia sprowadzone z zagranicy nalezy

przestroić w `0`.

Podstawowy sprzęt CB-Radio to:

Radiotelefon

, czyli urządzenie

nadawczo-

odbiorcze

, służące do nawiązywania kontaktów z innymi stacjami.

Wyróżnia się 3 rodzaje radiotelefonów:

- bazowe:

najdroższe, lecz najlepsze, służące do wykorzystywania

tylko i wyłącznie w budynkach; wymagają zasilania bezpośrednio
z sieci

(220V),

przeważnie dużych rozmiarów,

- samochodowe

lub

przewoźne

: najczęściej wykorzystywane

(w Polsce stanowią ok. 90% wszystkich radiotelefonów CB)

jako

bazowe, czyli w budynkach, choć
przeznaczone są do samochodów. Wymagają zasilania z zasilacza
o wartości

13,8 V

(można stosować zasilanie z prostowników lub

akumulatorów, jednak należy przy

tym pamiętać, iż wartość napięcia powinna być
w granicach od 12 do 14 V, oraz o tym, że standardowe
samochodowe CB-Radio pobiera - przy nadawaniu -
prąd o wartości około 3A !!!),

-

ręczne

lub

noszone

, wykorzystywane przeważnie w terenie, gdzie

nie ma możliwości korzystania z zasilacza. Posiada własne
akumulatory oraz antenę - całość jako
jedno urządzenie. Ze standardową anteną jego zasięg przy

4W

to

około

10 km

, czyli najmniejszy z wszystkich rodzajów

radiotelefonów CB

.

Antena

od której zależy nasz

zasięg

. Możliwe jest podłączenie każdego z

w/w radiotelefonów do każdej z poniższych anten, czyli nawet
radia ręcznego z anteną bazową.

Podstawowe rodzaje anten:

-

bazowe

, o długości około

5 -

6

metrów, przy mocy radiotelefonu

4 W

zasięg naszej stacji

wyniesie około

50 km

,

- balkonowe

, o długości około

1,5

-

2,5

metra, przy mocy radiotelefonu

4 W

dają zasięg około

25 km

,

-

samochodowe

, o długości około

1 -

3

metrów, przy mocy radiotelefonu

4 W

dają zasięg około

10 -

20 km,

-

do

radiotelefonów ręcznych

, metalowe

(teleskopowe o dł. do około

1,5 m, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 15 -

20 km)

oraz

helikalne

zwane

(gumowymi, o długości kilkunastu

centymetrów, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około
10 km).

Zasilacz

służący do zasilania radiotelefonów samochodowych, lub
ewentualnie ręcznych. Na wyjściu posiada napięcie około

13,8 V

.

Produkuje

się zasilacze

o różnych

prądach maksymalnych.
Jaki

zasilacz

będziemy potrzebować zależy już od tego, jakie

radio samochodowe lub ręczne kupimy. Jeżeli będzie to radio z
mocą wyjściową

4 W

, wystarczy zasilacz do

3 A

.

Przewód antenowy

służący do połączenia

radiotelefonu

z

anteną

(nie dotyczy radiotel

efonów

ręcznych).

Produkuje się przewody o różnej średnicy

przekroju.

Antenowy

przewód koncentryczny o

impedancji falowej= 50 ohm

,

np. popularny

RG-58

(cienki)

i

RG-213

(gruby),

nie zaleca się

używania przewodów koncentrycznych
od anten

TV impedancja to 75 ohm

.

Nie trzeba zezwolenia!

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 24
października 2005 r. w sprawie urządzeń radiowych

nadawczych

lub

nadawczo-odbiorczych

, które mogą być używane bez

pozwolenia

(Dz.U.Nr 230, poz. 1955)

, nie wymaga pozwolenia

radiowego używanie na terytorium Polski urządzeń

CB

wyłącznie

w zakresie częstotliwości

26,96...27,41MHz

pracujących z mocą

wyjściową nadajnika do

4W

dla

FM

i

AM

, oraz z mocą

12W

dla

SSB

.

Nie wymaga uzyskania pozwolenia radiowego używanie
radiowych urządzeń

nadawczo-odbiorczych

typu

PMR 446

,

przeznaczonych do używania

wyłącznie

w zakresie częstotliwości

446,0 - 446,1 MHz

w ośmiu kanałach radiowych z odstępem

12,5

kHz

, gdzie najniższa częstotliwość

fali nośnej wynosi 446,00625

MHz

, pracujących z zastępczą mocą

promieniowaną nadajnika

(e.r.p.)

nieprzekraczającą

500 mW

, wyposażonych tylko w

antenę

zintegrowaną

i spełniających wymagania określone w normach

przenoszących normę

ETSI EN 300 296-2.

Zapraszamy do grona użytkowników
CB-radio i PMR!