bazy danych

42

maj 2004

Sybase SQL

Anywhere Studio 9.0

Wojciech Zaremba

S

ybase SQL Anywhere Studio
(SAS) to zestaw narzędzi do
tworzenia i zarządzania bazami
danych na urządzeniach stacjo-

narnych i mobilnych. Jego najważniejszym
elementem jest Sybase Adaptive Server
Anywhere (ASA), relacyjna baza danych
o niewielkich wymaganiach sprzętowych.

ASA to oprogramowanie, które zawie-

ra w sobie wszystkie cechy współczesnych
profesjonalnych baz danych, czyli wyzwa-
lacze bazodanowe (triggery), funkcje, pro-
cedury, wykonywanie kopii zapasowych
oraz transakcyjność. Zapewnia wysoką
wydajność w przetwarzaniu danych
poprzez wykorzystywanie technologii
SMP (Symmetric Multiprocessing System).
Posiada wsparcie dla środowiska .NET,
języka XML i Java oraz usług sieciowych.

Ponadto, ASA jest systemem łatwym

do uruchomienia – jego instalacja prze-
biega prawie automatycznie, podobnie
jak konfiguracja.

W tym artykule chciałbym pokazać,

jak zacząć pracę z tym ciekawym opro-
gramowaniem.

Przed instalacją

Wersja SQL Anywhere Studio, którą wyko-
rzystamy w artykule, jest tzw. wersją dewe-
loperską. Oznacza to, że możemy używać
jej za darmo podczas procesu tworze-
nia i testowania aplikacji/programów, ale
nie możemy wykorzystywać jej legalnie
w środowisku produkcyjnym.

Aby uaktywnić wersję deweloperską,

musimy zarejestrować się pod adresem
http://www.sybase.pl/ASA9. Dzięki temu
uzyskamy klucz. Bez niego, produkt bę-
dziemy mogli zainstalować w wersji ewa-
luacyjnej, działającej tylko przez 60 dni.

Instalator SQL Anywhere Studio nie

wymaga od nas uprawnień administratora
(roota).

Producent zaleca instalację oprogra-

mowania w katalogu /opt/sybase/SYBS-
sa9, ale nie jest to konieczne (ja insta-
lowałem w katalogu /sybase). Wymaga-
ne jest natomiast, abyśmy posiadali
prawa zapisu/odczytu w katalogu,
w którym będziemy instalować produkt.
Ponadto, jeżeli będziemy uruchamiali
serwer jako inny użytkownik, to powi-
nien on mieć prawa dostępu do wyma-
ganych plików/katalogów.

SQL Anywhere Studio oczekuje

jądra Linux w wersji co najmniej 2.4.18
(przy instalacji na maszynach z więcej
niż jednym procesorem – SMP) lub co
najmniej 2.4.2 (dla jednoprocesorowych
maszyn). Niezbędna jest również obec-
ność biblioteki NCurses 5.2.

Kompletna instalacja zajmuje ok.

140 MB, bez naszych baz danych.

Wszystkie zrzuty ekranu prezentowa-

ne w tym artykule pochodzą ze środo-
wiska GNOME i systemu operacyjnego
Aurox Linux 9.2.

Instalacja

Plik, z którego instalujemy SAS, ma
nazwę asaeval9linux_x86.tar.gz. Kopiu-
jemy go np. do katalogu /tmp, a następ-
nie rozpakowujemy poleceniem

tar xzvf

asaeval9linux_x86.tar.gz

. W wyniku

otrzymujemy katalog o nazwie SYBSa-

Na płycie DVD

Na płycie DVD znajduje się

pakiet instalacyjny Sybase SQL

Anywhere Studio 9 w wersji

deweloperskiej.

Rysunek 1.

Ekran powitalny instalatora

SAS-a

bazy danych

sybase sas

43

www.linux.com.pl

saEval, do którego przechodzimy. Two-
rzymy jeszcze katalog /sybase, w którym
będziemy instalować oprogramowanie
(jako root wykonujemy:

mkdir /sybase ;

chmod a+rwx /sybase

).

Program instalacyjny uruchamiamy

poleceniem

./setup

. Pojawi się ekran

powitalny (Rysunek 1), na którym wci-
skamy klawisz [Enter].

Kolejny ekran informuje nas o tym,

że jeżeli nie podamy klucza, to ta wersja
pozostanie wersją ewaluacyjną, a nie
deweloperską.

Wciskamy [Enter] i wybieramy region,

w którym mieszkamy: Polska to numer 31
(Europe, Middle East, and Africa – Gene-
ral).

Następnie możemy przeczytać i zaak-

ceptować licencję, na której jest udostęp-
niany omawiany produkt. Jeżeli nam ona
odpowiada, to wciskamy klawisz [Y ],
a jeśli nie, to klawisz [N ]. Po wybraniu
klawisza [N ], instalacja kończy się.

Po wybraniu klawisza [Y ] pojawia się

prośba o podanie 25- znakowego klucza
otrzymanego po rejestracji. Jeżeli go
posiadamy, to wpisujemy go. W przeciw-
nym razie będziemy instalować wersję
ewaluacyjną.

W dalszej części pojawi się ekran

(Rysunek 2), na którym możemy okre-
ślić opcje instalacji. Domyślnie wszystkie
z opcji są wybrane, ale możemy część z
nich pominąć, np. narzędzia do replikacji.

Po wybraniu żądanych opcji, insta-

lację zaczynamy wciskając klawisz [S ].

Podajemy katalog, w którym chcemy
umieścić instalowane pliki (np. wcze-
śniej utworzony /sybase), oraz katalog,
w którym będą trzymane pliki wspólne
(np. /sybase/shared).

Na koniec potwierdzamy opcje insta-

lacji oraz wybrane katalogi wciskając kla-
wisz [Y ]. Instalator sprawdzi ilość dostęp-
nego miejsca na dysku i rozpocznie insta-
lację (musimy jeszcze dwa razy wcisnąć
klawisz [Enter]).

Po instalacji

Aby skorzystać z zainstalowanego SQL
Anywhere Studio, musimy ustawić jesz-
cze odpowiednie zmienne środowiskowe.
W zależności od używanej powłoki, uru-
chamiamy plik asa_config.sh lub asa_con-
fig.csh (np.

. /sybase/bin/asa_config.sh

).

Jeżeli chcemy użytkować serwer „na stałe”,
to najlepiej dodać wywołanie tego skryptu
do pliku rc.local z katalogu /etc/rc.d.

Użytkowanie

To, co wykonaliśmy do tej pory, było samą
instalacją oprogramowania SQL Anywhe-
re Studio. Teraz musimy uruchomić serwer
baz danych i podłączyć do niego istnieją-
cą bazę (albo stworzyć nową). W katalo-
gu /sybase/bin znajdują się programy słu-
żące do zarządzania serwerem baz danych
Adaptive Server Anywhere. Dla nas naj-
ważniejsze z nich to: dbeng9 oraz dbsrv9.
Obydwa uruchamiają serwer bazy danych,
ale dbeng9 pozwala tylko na łączenie się
z serwerem z lokalnej maszyny, nato-

miast dbsrv9 nie ma takiego ograniczenia.
Najprostsza składnia to:

./dbsrv9 <plik_bazy_danych>

Przykładowo, uruchomienie załączonej
bazy demonstracyjnej wygląda tak, jak
na Rysunku 3.

W naszym przypadku baza danych

będzie nazywała się tak samo jak plik
– ka (bo nie podaliśmy nazwy), a serwer
bazodanowy (jego instancja) przejmie
nazwę bazy danych (bo też nie poda-
liśmy żadnej nazwy dla serwera). Te
parametry można oczywiście określić
przy uruchamianiu serwera, na równi
z innymi (np. ilością pamięci zadeklarowa-
nej na początek). Dokładny opis dostęp-
nych parametrów uzyskamy przy próbie
uruchomienia

dbsrv9

bez parametrów.

Rysunek 2.

Opcje instalacji SAS-a

Rysunek 3.

Uruchomienie przykładowej

bazy danych w ASA

Rysunek 4.

Sybase Central z SAS-a

Sybase Central

Sybase Central jest graficznym narzę-
dziem napisanym w języku Java. Umoż-
liwia ono wykonywanie wszystkich czyn-
ności administracyjnych dotyczących
komponentów SQL Anywhere Studio,
poczynając od tworzenia baz danych,
poprzez ich administrację, replikację, two-
rzenie tabel, indeksów, procedur wbudo-
wanych, aż do zarządzania wydajnością.
Jest intuicyjne, proste w obsłudze.

bazy danych

44

maj 2004

Bardzo pomocnym narzędziem admi-

nistratora jest Sybase Central (opis w
ramce Sybase Central). Uruchamia się go
w następujący sposób:

/sybase/shared/sybcentral42/scjview

Instalacja aplikacji

W celu zademonstrowania działania bazy
danych Adaptive Server Anywhere stwo-
rzyłem w języku PHP prostą aplikację
typu Książka Adresowa.

Sybase na platformę linuksową dostar-

cza własne sterowniki ODBC, które
posłużą nam także za menedżera ODBC
(w przypadku, gdy nie używamy innych
menedżerów typu iODBC czy uniODBC).

Instalacja tej aplikacji będzie składała

się z czterech kroków.

Konfiguracja ODBC

Przechodzimy do katalogu lib w katalogu
instalacyjnym SQL Anywhere Studio:

$ cd /sybase/lib

Aby system rozpoznawał sterowniki jako
menedżera ODBC, musimy stworzyć
kilka dowiązań symbolicznych:

$ ln –s libdbodbc9.so.1 libodbc.so
$ ln –s libdbodbc9.so.1 libodbc.so.1
$ ln –s libdbodbc9.so.1 libodbcinst.so
$ ln –s libdbodbc9.so.1 libodbcinst.so.1

a następnie ustawić odpowiednie zmien-
ne środowiskowe:

$ export CFLAGS=”-DODBC_UNIX”
$ export CUSTOM_ODBC_LIBS=”-lodbc”

Rysunek 5.

Przykładowa aplikacja

współpracująca z ASA

Konfiguracja i rekompilacja

PHP wraz ze sterownikami

ODBC Sybase

Uwaga! W celu wykonania poniższych
czynności, musimy posiadać kod źródło-
wy PHP oraz poprawnie skompilowany
i zainstalowany serwer Apache.

Konfigurujemy, kompilujemy i instalu-

jemy PHP jako moduł Apache:

$./configure –with-custom-odbc=katalog_do
_instalacji_sybase –with-apxs=katalog_do_
apxs
$ make ; make install

Musimy jeszcze ustawić zmienną środo-
wiskową, w której jest przechowywany
plik .odbc_ini:

$ export ODBC_INI= ~/.odbc_ini

Dodajemy wpisy dotyczące PHP do pliku
konfiguracyjnego Apache (jeżeli jeszcze
tego nie zrobiliśmy):

LoadModule php4_module libexec/libphp4.so
AddModule mod_php4.c
AddType application/x-httpd-php .php

Generowanie pliku DSN

(Data Source Name)

Generowanie pliku DSN polega na wyko-
naniu polecenia:

./dbdsn –w <nazwa_dsn> -c „uid=

S

użytkownik;pwd=hasło;Driver=<katalog_

S

instalacyjny_sybase>/lib/ibdbodbc9.so;

S

dbf=<sciezka_do_bazy>”

czyli w naszym przypadku:

./dbdsn –w ka -c „uid=dba;pwd=sql;

S

Driver=/sybase/lib/libdbodbc9.so.1;

S

dbf=/www/ka.db”

Dodaje ono w pliku .odbc.ini odpowied-
nie wpisy. Od tej chwili będziemy mogli
wywoływać połączenie do bazy danych
używając tylko etykiety nazwa_dns, bez
potrzeby podawania sterownika, nazwy
użytkownika oraz hasła.

Przykładowy (minimalny) plik .odbc.ini

wygląda tak, jak na Listingu 1.

Instalacja i uruchomienie

aplikacji

Aplikacja składa się z plików bazy danych
(ka.db, ka.log) oraz skryptów PHP.
W katalogu używanym przez nasz serwer

WWW (w moim przypadku Apache,
zainstalowany lokalnie, którego parametr
DocumentRoot jest ustawiony na /www)
tworzymy podkatalog, np. o nazwie ka,
do którego kopiujemy skrypty PHP i bazę.
Po poprawnym zainstalowaniu SQL
Anywhere Studio, powinniśmy móc uru-
chomić serwer baz danych. Jako parametr
podajemy po prostu plik bazy danych,
czyli ks.db:

$ cd /sybase/bin
$ ./dbsrv9 /www/ka.db

Apache powinien mieć poprawnie skonfi-
gurowane PHP. Uruchamiamy przeglądar-
kę i wywołujemy adres serwera i katalogu,
np. http://localhost/ka/index.php. Urucho-
mi się aplikacja, która od razu podłączy się
do naszej bazy danych – Rysunek 5.

Jeżeli wystąpi błąd z połączeniem, to

musimy sprawdzić, czy działa nasz serwer
ASA, czy plik .odbc_ini istnieje i jest
poprawny, oraz czy Apache ma dostęp do
naszego pliku .odbc.ini.

W aplikacji możemy dodawać, edyto-

wać i usuwać osoby, łącznie z ich adre-
sem, telefonem oraz emailem.

Aplikacja wykorzystuje podstawowe

możliwości bazy ASA (tj. przechowywanie
danych) i jest przykładem, że podłączenie
do SQL Anywhere Studio nie jest trudne.

Uwagi

Jeżeli mamy zainstalowany SQL Anywhe-
re Studio w wersji wcześniejszej, to jest
zalecane, aby usunąć go przed instalacją
wersji 9. Jeżeli tego nie wykonamy, to
możemy napotkać problemy z różnicami
wersji w zasobach językowych i współ-
dzielonych bibliotekach.

ASA i ODBC

Do serwera ASA najłatwiej podłączyć
się poprzez interfejs ODBC. Jest to ste-
rownik rodzimy dla tego produktu. Dzięki
wykorzystywaniu ODBC, mamy moż-
liwość prostego przeniesienia aplikacji
używających innych baz danych na bazę
ASA. Oczywiście, mogą wystąpić małe
nieprawidłowości w składni poleceń SQL
– ASA jest bazą o rozbudowanym języku
SQL (zgodnym ze standardem ANSI92).

Listing 1.

Przykładowy (minimalny) plik

.odbc.ini

[ODBC Data Sources]

ka=Adaptive Server Anywhere 9.0

[ka]

ServerName=ka
Driver=/sybase/lib/libdbodbc9.so.1
DatabaseName=ka

W Internecie:

• Strona domowa firmy Sybase:
http://www.sybase.pl/