MECHANIZMY
ODDZIAŁYWANIA PAŃSTWA
NA GOSPODARKĘ

POLITYKA PIENIĘŻNA cz. 1

Polityka makroekonomiczna

1. Fiskalna
2. Pieniężna (i kursowa)
3. (czasami) Dochodowa

Istota polityki pieniężnej



Pojęcie i funkcje pieniądza



Polityka pieniężna – użycie pieniądza jako
instrumentu ogólnych celów polityki
gospodarczej

Bank centralny



naczelny bank państwa



odpowiedzialny za politykę pieniężną i ją

realizujący.



Funkcje banku centralnego:



bank emisyjny



bank banków



bank państwa

Narodowy Bank Polski



Bank Polski -1924



NBP

– 1945



NBP- 1989



NBP - 1997

Filmy NBP dot. bankowości centralnej



http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/banknoty_i_
monety/bezpieczne_rezerwy.html

Organy NBP - Prezes



powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta
RP na 6-

letnią kadencję (maksymalnie na

dwie).



przewodniczy

Radzie Polityki Pieniężnej i

Zarządowi NBP



reprezentuje

Polskę w międzynarodowych

instytucjach bankowych oraz o ile Rada

Ministrów nie postanowi inaczej, w

międzynarodowych instytucjach finansowych

Organy NBP -

Zarząd



członkowie powoływani przez Prezydenta RP
na wniosek Prezesa NBP na 6-letnia
kadencję



skład (od 6 do 8 osób, oprócz
przewodniczącego zarządu)

Organy NBP - RPP



Skład:



Przewodniczący Rady, którym jest Prezes
NBP,



9 członków, powoływanych w równej liczbie
przez: Prezydenta RP, Sejm i Senat.



spośród osób wyróżniających się wiedzą z
zakresu finansów (max.1 kadencja)

Zadania RPP



coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej i ich
realizacja.



szczególnie:

1.

ustalanie wysokości podstawowych stóp
procentowych,

2.

określanie zasad operacji otwartego rynku

3.

ustalanie zasad i trybu naliczania i utrzymywania

rezerwy obowiązkowej



zatwierdzanie planu finansowego NBP oraz

sprawozdań z jego działalności

Członkowie RPP III kadencji



Andrzej Bratkowski



Elżbieta Chojna-Duch



Jerzy Osiatyński (za - Zytę Gilowską)



Adam Glapiński



Jerzy Hausner



Andrzej Kaźmierczak



Andrzej Rzońca



Jan Winiecki



Anna Zielińska-Głębocka

Komisja Nadzoru Finansowego



powstała 19 września 2006 r.



prowadzi nadzór w następującym zakresie:

•

nadzór bankowy,

•

nadzór emerytalny,

•

nadzór ubezpieczeniowy,

•

nadzór nad rynkiem kapitałowym,

•

nadzór nad instytucjami pieniądza
elektronicznego

Cel NBP



Ustawa o NBP, 1997 r.:



„utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy
jednoczesnym wspieraniu polityki
gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to
podstawowego celu NBP.”

Strategia polityki pieniężnej NBP



STRATEGIA BEZPOŚREDNIEGO CELU
INFLACYJNEGO (BCI)



Prowadzona od 1999 r.



BCI = 2,5% (+/-1%)



Wprowadzony w 2004 r.

Strategia BCI



Logika strategii: bezpośrednia, tj. bez celów

pośrednich,



Stopa procentowa BC -

krótkoterminowa

stopa procentowa międzybankowego rynku

pieniężnego



cel ostateczny (inflacja)



Jasno sprecyzowany cel inflacyjny w
perspektywie kilku lat

Uwarunkowania strategii BCI



Drugi (specyficzny dla BCI) instrument: tzw.

„komunikacja z rynkiem/otoczeniem”

(finansowym) poprzez stosowną politykę

informacyjną, przejrzystość procesów
decyzyjnych w BC



Wpływanie na kształtowanie się oczekiwań

inflacyjnych, ich „zakotwiczenie”

BCI na świecie



Obecnie realizuje ją oficjalnie blisko 30 BC



Np.1989/90: Nowa Zelandia, Kanada,
Wielka Brytania, Australia, Chile, Izrael,
EBC, Czechy



Problemy:



Wysokie wymagania badawcze



Cel: jaki miernik inflacji? CPI?, „inflacja

bazowa (netto)”?

Bank Anglii



utrzymywać stabilność cen



wspieranie polityki gospodarczej rządu Jej

Królewskiej Mości w celu zapewnienia wysokich

i stabilnych poziomów wzrostu i zatrudnienia



Ważniejsze zmiany:



1997 r.: niezależność Banku Anglii od rządu w

ustalaniu poziomu stóp procentowych dla
realizacji celu inflacyjnego

rządu – obecnie 2%

(+/-1%)

EBC



podstawowy cel: zapewnienie stabilność cen



bezpośredni cel: inflacja poniżej, ale blisko 2%

w średnim okresie



drugorzędny cel: wspieranie polityk

gospodarczych krajów członkowskich



kontrowersje:



trudności w optymalizacji policy mix dla
strefy euro

Bank Centralny Japonii



W lutym 2012 r. Rada Polityki (Policy Board)
Banku Japonii wprowadziła cel stabilności
cen w średnim i długim okresie,



definiowany jako inflacja mierzona
wskaźnikiem CPI nieprzekraczająca 2%.



Rada Polityki zaznaczyła jednak, że

tymczasowo cel wynosić będzie 1%.

Bank Centralny USA - FED



maksymalizacja trwałego produktu i
zatrudnienia



zapewnianie stabilności cen.



Uwaga!



zmiana od 2012 r. FED podaje cel
inflacyjny!



Wysokość celu – 2%



Mandat FED

nie zakłada nadrzędności

celu stabilności cen wobec innych celów.

Inne strategie PP



Kontroli podaży pieniądza

(monetary targeting)



Kontroli kursu walutowego

(exchange rate

targeting)

Strategia kontroli podaży pieniądza



Zainspirowana dorobkiem monetarystów



Inflacja jest zjawiskiem pieniężnym



Przykłady:



Bundesbank (1974-98), Narodowy Bank
Szwajcarii (1975-99)

Strategia kontroli kursu walutowego



Podstawa strategii

: utrzymywanie stałego

kursu waluty krajowej w stosunku do
waluty kraju o niskiej inflacji.



Stabilizując ceny dóbr importowanych

wyrażone w walucie krajowej,

stabilizujemy ogólny poziom cen w kraju