Omów impresjonizm jako nurt w malarstwie

background image

1

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Omów impresjonizm jako nurt w malarstwie
i przedstaw jego wpływ na literaturę polską.

Bibliografia podmiotu

• Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Melodia mgieł nocnych

• Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Widok ze Świnicy do Doliny
Wierchcichej

• Jan Kasprowicz,

Jan Kasprowicz,

Jan Kasprowicz,

Jan Kasprowicz,

Jan Kasprowicz,

Krzak dzikiej róży w ciemnych
smreczynach

• Stanisław Wyspiański,

Stanisław Wyspiański,

Stanisław Wyspiański,

Stanisław Wyspiański,

Stanisław Wyspiański,

Wesele

• Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Ludzie bezdomni (na przykład
rozdział Śnieg)

• Bruno Schulz,

Bruno Schulz,

Bruno Schulz,

Bruno Schulz,

Bruno Schulz,

Sklepy cynamonowe (fragmen-
ty)

Temat jest bardzo ciekawy, ale zdecydowanie dla tych, którzy czują się dobrze na pogra-
niczu literatury i sztuki. Obie te dziedziny twórczości są bowiem równorzędne w naszej
prezentacji. Jeśli czujesz się dobrze na polu sztuki, umiesz dostrzec jej powiązania z róż-
nymi gatunkami i rodzajami literackimi, będzie to temat idealny dla Ciebie.

Inne możliwe sformułowania tematu

Inne możliwe sformułowania tematu

Inne możliwe sformułowania tematu

Inne możliwe sformułowania tematu

Inne możliwe sformułowania tematu

• Obecność impresjonizmu w znanych Ci dziełach malarskich i literackich.

Omów wybrane z nich.

• Impresjonistyczne przedstawienie świata – odwołaj się do przykładów

w malarstwie i w literaturze polskiej.

PREZENTACJA

PREZENTACJA

PREZENTACJA

PREZENTACJA

PREZENTACJA

Strategia wstępu

Strategia wstępu

Strategia wstępu

Strategia wstępu

Strategia wstępu

„

„

„

„

„

Definicja i źródłosłów terminu

Definicja i źródłosłów terminu

Definicja i źródłosłów terminu

Definicja i źródłosłów terminu

Definicja i źródłosłów terminu

Impresjonizm jest to nurt w sztuce, głównie w malarstwie, ale pojęcie to dotyczy również
literatury. Powstał około 1870 roku i trwał do początków wieku XX. Pojawił się we
Francji, a jego rodowód jest związany z opozycją młodych malarzy wobec realizmu i aka-
demizmu, które wówczas oficjalnie panowały w sztuce. Genezę nazwy można tłumaczyć
dwojako: od słowa impresja, czyli wrażenie – malarze impresjoniści starali się bowiem
uchwycić ulotną grę światła i kolorów; nazwę nurtu łączy się jednak zazwyczaj ze słyn-
nym płótnem Moneta Wschód słońca. Impresja.

Błyśnij wiedzą i anegdotą! Krytycy słynnej wystawy grupowej impresjonistów z 1874

roku byli niezadowoleni, gdyż każdy prezentowany obraz był nazywany widokiem z tego
lub innego miejsca. Gdy początkowo Monet zaproponował dla swojego obrazu tytuł
Widok portu w Hawrze, Auguste Renoir nakazał mu zmianę. Monet zdecydował się
więc na tytuł Impresja, a Renoir dodał wyrazy wschód słońca. Jeden z krytyków w saty-
rycznym piśmie Charivari, Louis Leroy użył terminu impresja, aby ośmieszyć całą grupę
artystów i ich dzieła. Jednak pomimo niechęci krytyków nowy kierunek stawał się coraz
popularniejszy, a sama nazwa nabrała pozytywnego charakteru.

„

„

„

„

„

Warto dodać

Warto dodać

Warto dodać

Warto dodać

Warto dodać

Terminu impresjonizm używa się także w odniesieniu do rodzaju muzyki szczególnie
wyczulonej na barwę dźwięku i wysublimowane nastroje, na przykład Claude Debus-
sy’ego i Maurice’a Ravela.

„

„

„

„

„

Impresjonizm w literaturze

Impresjonizm w literaturze

Impresjonizm w literaturze

Impresjonizm w literaturze

Impresjonizm w literaturze

Ten kierunek malarski oddziałał również na literaturę końca XIX i początku XX wie-
ku. Był bardziej popularny w poezji niż w prozie, nie był nigdy nurtem dominującym,

background image

2

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Bibliografia przedmiotu

• Anna Rossa, Impresjonistyczny

świat wyobraźni: poetycka i malar-
ska kreacja pejzażu: studium wy-
branych motywów

• Maurice Serullaz, Encyklopedia

impresjonizmu

• Bernard Denvir, Impresjonizm:

malarze i ich malarstwo

• Krystyna Zwolińska, Mała historia

sztuki

• Zdzisław Kępiński, Impresjonizm

• Joanna Guze, Impresjoniści

• Barbara Kokoska, Impresjonizm

polski

• Krystyna Zabawa, Kalejdoskop

myśli, wrażeń, obrazów

• Marian Stala, Pejzaż człowieka.

Młodopolskie wyobrażenia o duszy,
duchu i ciele

• Maria Januszewicz, Malowany

dramat. O związkach literatury z ma-
larstwem w „Weselu

• Artur Hutnikiewicz, Młoda Polska

ale najczęściej współistniał jako technika literacka z symbolizmem, naturalizmem
czy ekspresjonizmem. W prozie narracyjnej spowodował rozluźnienie tradycyjnych
więzów formalnych, zakłócił ciągłość czasową i następstwo przyczynowe akcji. Przy-
czynił się do fragmentaryzacji dzieła literackiego, co było typowe dla powieści młodo-
polskiej. Impresjonizm sprzyjał też daleko posuniętemu subiektywizmowi w literatu-
rze. W literaturze impresjonizm odnajdujemy jako przekonanie, że dzieło literackie
powinno przedstawiać świat zewnętrzny poprzez jednostkę, odnotowywać jej subiek-
tywne wrażenia; czyniło to opis subiektywnym i ulotnym. W wierszach impresjonizm
podporządkowywał świat przedstawiony podmiotowi lirycznemu. Natomiast w liryce
służył głównie opisom przyrody, używano go do pogłębienia nastroju oraz posługiwa-
nia się analogiami z kompozycją muzyczną. Jako ciekawostka – impresjonizm stał się
również metodą części krytyki literackiej.

Strategia rozwinięcia

Strategia rozwinięcia

Strategia rozwinięcia

Strategia rozwinięcia

Strategia rozwinięcia

„

„

„

„

„

Nieco historii

Nieco historii

Nieco historii

Nieco historii

Nieco historii

W drugiej połowie XIX wieku dominującym nurtem w sztuce był realizm i akademizm.
Realiści malowali rzeczywistość bez upiększeń, portretowali ludzi ubogich, kolor nakła-
dali pełnymi, agresywnymi pociągnięciami pędzla, na przykład Gustave Courbet. Ol-
brzymią rolę odgrywały w ówczesnym życiu kulturalnym pracownie, będące jednocze-
śnie miejscami spotkań malarzy i literatów, a także swoistymi szkołami, gdzie studenci
uczyli się tajników rysunku i technik malarstwa. Z drugiej strony pod patronatem Szkoły
Sztuk Pięknych w Paryżu kwitło malarstwo akademickie, podporządkowane sztywnym
i tradycyjnym metodom nauczania. Szkoła miała kształcić malarzy, którzy tworzyliby
dzieła odpowiadające państwowym i religijnym instytucjom – o treści religijnej, mitolo-
gicznej lub historycznej.

Wielu młodych malarzy, jak Degas, Monet i Renoir zapoczątkowali oryginalne

malarstwo, które opuściło atelier i wyszło w plener, aby ukazywać zmienność natury
w różnych porach dnia i w różnym oświetleniu.

W 1863 roku na wystawę w Pałacu Techniki zgłoszono setki obrazów, z których bar-

dzo wiele akademicka komisja odrzuciła. Wówczas Napoleon III, obejrzawszy te obra-
zy, nakazał zorganizowanie osobnej ekspozycji. Nazwaną ją Salonem Odrzuconych.
W Salonie znalazło się słynne później płótno Maneta Śniadanie na trawie. Nowy kieru-
nek, do którego tradycyjni krytycy odnosili się bardzo niechętnie, zyskał wkrótce szero-
kie grono widzów. W latach 1870 – 1871 w czasie Komuny Paryskiej niektórzy z mło-
dych artystów uwiecznili zniszczenia miasta. W roku 1874 w pracowni fotografika Nadara
odbyła się pierwsza historyczna wystawa impresjonistów. Zorganizował ją anonimowy
Związek rzeźbiarzy, malarzy, rytowników, założony rok wcześniej przez Moneta i jego
przyjaciół. Ogólnie Związek zorganizował jeszcze 7 wystaw (ostatnia w 1886 roku),
wydawał też magazyn Impresjonista. Jednak słynna wystawa w 1874 roku nie zyskała
uznania krytyki i publiczności.

„

„

„

„

„

Techniki i tematy

Techniki i tematy

Techniki i tematy

Techniki i tematy

Techniki i tematy

Zasadnicze nowatorstwo impresjonistów polega na tym, że dążyli oni do oddania w ob-
razie chwilowego wrażenia, powstałego w zetknięciu z rzeczywistością. Rzeczywistość
bowiem nie jest stała, ale nieustannie się zmienia pod wpływem światła słonecznego,
zjawisk atmosferycznych i ruchu. Impresjonizm był zwieńczeniem rozwijającego się
w malarstwie europejskim przez długie lata nurtu kolorystycznego. Ostatecznie techni-
ka impresjonistyczna powstała w wyniku wnikliwych obserwacji zależności barwy od
światła i atmosfery. Impresjoniści dążyli do subiektywnego uchwycenia i oddania usta-
wicznie zmiennych, ulotnych i zależnych od pory dnia scen i motywów. Obraz budowali
wyłącznie kolorem i światłem, kładąc nacisk na ich wzajemne zależności. Posługiwali
się krótkimi pociągnięciami pędzla, rozszczepiając barwną plamę na drobne plamki, co
pozwalało osiągnąć efekt wibracji światła – pointylizm. Impresjoniści zmienili więc
zupełnie dotychczasowy sposób postrzegania i malowania. Dla impresjonisty głównym
tematem było światło, a postać, budynek lub pejzaż, stawały się jedynie pretekstem do
wydobycia różnych rodzajów oświetlenia.

background image

3

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Podejście takie jest widoczne u Moneta, który stworzył 50 obrazów, przedstawiają-

cych katedrę w Rouen we wszystkich możliwych warunkach: w słońcu, w deszczu, w le-
cie i zimą.

Innym przykładem jest zbiór dzieł Moneta przedstawiający lilie wodne. Monet tak

wyjaśniał posłannictwo malarza: powinien on nie tylko odtworzyć przedmiot na płótnie,
ale też pokazać nieustannie zachodzące w nim zmiany.

Dla techniki impresjonistycznej wielkie znaczenie miała fascynacja sztuką japońską,

a zwłaszcza drzeworytami. Impresjoniści zachwycali się swobodą kompozycji, pespek-
tywą, ostrymi, czystymi barwami i brakiem zbytecznych szczegółów. Wielki znaczenie
odegrała też dla twórców tego nurtu rozwijająca się wówczas fotografia. Dzięki niej
mogli analizować ruch, uchwycić przelotne momenty, a przede wszystkim zbierać i prze-
chowywać wrażenia. Zwłaszcza Edgar Degas fotografował obiekty w ruchu, a następnie
na ich podstawie malował obrazy.

Ulubionym tematem impresjonistów była oczywiście natura. Według artystów przy-

rody nie należało upiększać i przekształcać, ale szanować głos przyrody, i akceptować
ją taką, jaka jest. Wiele obrazów impresjonistycznych powstawało błyskawicznie, krót-
kimi, gwałtownymi pociągnięciami pędzla; były pełne świetlistych wibracji. Malarzy
fascynowały takie tematy jak niebo, na przykład obraz Pissarra Wschód słońca w lu-
tym
, czy śnieg – obraz Moneta Sroka. Do ulubionych miejscowości francuskich impre-
sjonistów należały La Grenouillere, kąpielisko portretowane m.in. przez Renoira, czy
Batignolles, dzielnica Paryża, pełna kafejek, i pracowni malarskich. W ogóle ulubio-
nym miejscem impresjonistów był gwarny i kolorowy Paryż. Artyści malowali paryskie
ulice i kawiarnie, obiektywnie portretując różnorodne ludzkie typy. Życie miasta, mia-
sta nowoczesnego, jakim był wówczas Paryż, stanowiło również wyzwanie dla malarzy.
Interesowała ich atmosfera wielkiej metropolii, szerokich, przestrzennych bulwarów,
sceny z życia miejskiego. Patrząc na wybrzeża Sekwany, parki, stacje, impresjoniści
widzieli miasto żyjące, zmieniające się w ciągłym ruchu i pełne energii. Do najsłyn-
niejszych obrazów o tematyce miejskiej należą Bulwar Kapucynów Moneta i Bulwar
Montmartre
Pissarra.

„

„

„

„

„

Sylwetki mistrzów impresjonizmu

Sylwetki mistrzów impresjonizmu

Sylwetki mistrzów impresjonizmu

Sylwetki mistrzów impresjonizmu

Sylwetki mistrzów impresjonizmu

Édoard Manet – wykorzystywał technikę realistów, ale był niezwykle popularny

wśród impresjonistów, choć nigdy nie należał do ich grupy. Malował w plenerze, swo-
bodnie i spontanicznie. Jego słynny obraz Śniadanie na trawie wywołał skandal arty-
styczny i obyczajowy.

Claude Monet – studiował w Akademii Szwajcarskiej, z upodobaniem uprawiał

malarstwo plenerowe, wprowadził też nowy kierunek do Londynu. Kochał otwar-
te przestrzenie, słoneczne pejzaże, starał się uchwycić zmiany oświetlenia i róż-
norodną kolorystykę portretowanych przedmiotów. Był nazywany „najbardziej im-
presjonistycznym z impresjonistów. Jeden z jego najsłynniejszych obrazów to Stogi
siana
, namalowane gęstymi kolorowymi plamami, błękitu, bieli, różnymi odcie-
niami czerwieni i fioletu.

Auguste Renoir – brał udział w wielu wystawach impresjonistów, jego ulubio-

nym tematem było życie Paryża, scenki rodzajowe. Stosując refleksy i cienie, otrzy-
mywał ruch postaci w tle. Uprawiał też malarstwo portretowe. Cierpiąc na reuma-
tyzm, w późnym wieku malował, przywiązując pędzel do rąk. Jego słynny obraz to
Moulin de la Gallette.

Edgar Degas – mistrz precyzyjnego rysunku, kończył swoje obrazy w pracowni, był urze-

czony fotografią. Z lubością malował teatr, balet, i sylwetki tancerek, często w ruchu.

Camille Pissarro – z upodobaniem malował przyrodę, na przykład las. Rozjaśnił pale-

tę, rezygnując z czerni i brązów. Był mistrzem kompozycji, nazywano go ojcem ruchu
impresjonistycznego. Jeden ze słynniejszych obrazów to Wschód słońca w lutym.

„

„

„

„

„

Dziedzictwo impresjonizmu

Dziedzictwo impresjonizmu

Dziedzictwo impresjonizmu

Dziedzictwo impresjonizmu

Dziedzictwo impresjonizmu

Właściwy impresjonizmowi zespół środków wyrazu został przejęty przez rzeszę malarzy,
stając się niekiedy pospolitą manierą. Kontynuowano kolorystyczne poszukiwania, a zara-

background image

4

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

zem odrzucono wiele zasad pierwotnego impresjonizmu. Postimpresjonizm obejmował
bardzo różne kierunki w malarstwie francuskim w latach 1886 – 1895. Terminem tym
określa się często malarstwo Paula Cezanne’a, Vincenta van GoghaPaula Gaugu-
ina
. Postimpresjoniści starali się uwolnić obraz od naśladownictwa natury, czyli koncepcji
mimesis, kładli nacisk na autonomiczność dzieła malarskiego. Dla wielu artystów postim-
presjonizm stał się etapem przejściowym w dążeniu do własnego stylu. Na przykład Gau-
guin zanim zaczął malować odległe Haiti, tworzył w konwencji impresjonistycznej, na
przykład obraz Plaża w Dieppe, utrzymany w świetlistej kolorystyce żółci i błękitu.

„

„

„

„

„

Impresjonizm w Polsce

Impresjonizm w Polsce

Impresjonizm w Polsce

Impresjonizm w Polsce

Impresjonizm w Polsce

Impresjonizm dotarł do nas z pewnym opóźnieniem i podjęty został w środowisku war-
szawskim dopiero pod koniec XIX wieku. Przywiózł go z Paryża Józef Pankiewicz, autor
na przykład Zwózki siana. Władysław Podkowiński oprócz dominującego ekspresjoni-
zmu, stosował również technikę impresjonistyczną, na przykład obraz W ogrodzie. Oby-
dwaj ci artyści zrezygnowali z realistycznych studiów natury, by oddawać przelotne wra-
żenia, refleksy świetlne, zmienność barw. Impresjonizm podjęli także inni artyści: Leon
Wyczółkowski – malarz polskiego krajobrazu, piękna drzew i architektury, na przykład
Orka na Ukrainie; Julian Fałat „malarz śniegu” (Krajobraz zimowy z rzeką). Niezwykle
oryginalne i subtelne portrety impresjonistyczne malowała Olga Boznańska, na przy-
kład Dziewczynka z chryzantemami. Epizod impresjonistyczny w malarstwie polskim był
raczej krótkotrwały.

„

„

„

„

„

Impresjonizm w literaturze polskiej

Impresjonizm w literaturze polskiej

Impresjonizm w literaturze polskiej

Impresjonizm w literaturze polskiej

Impresjonizm w literaturze polskiej

W poezji

W poezji

W poezji

W poezji

W poezji

• W poezji jako impresjonistyczną można określić lirykę tatrzańską Kazimierza

Przerwy-Tetmajera. Odwołuje się on do tej techniki obrazowania m.in. w wierszu
Melodia mgieł nocnych. Wrażeniem dominującym przy lekturze wiersza jest ruch.
Podmiotem lirycznym są nocne mgły, czytelnik ma możność obserwowania ich tańca.
Przesuwają się one wzwyż i w dół, pląsają, okręcają „wstęgą naokoło księżyca”. Im-
presjonizm w tym wierszu polega na próbie uchwycenia chwilowego doznania, obra-
zu natury w nieustannej grze barw i kształtów. Podobnie jak na płótnach impresjoni-
stów, kolory i kontury są niewyraźne, rozmyte, ledwo uchwytne.

Podobną technikę możemy obserwować w liryku Widok ze Świnicy do Doliny

Wierchcichej. Mamy tu opis doliny, w którym dominują: akcentowanie kolorystyki
elementów krajobrazu – biel, zieleń, szarość, skrzenie i migotanie wody. Kolory zmie-
niają się pod wpływem światła przefiltrowanego przez wodę, od jasnej do ciemnej
zieleni, pastelową barwę podkreśla mgła – określona jako świetlista, złota. Wrażenia
zmysłowe, łączą ze sobą barwę i ciszę. Jednak ta malarska kontemplacja górskiego
pleneru służy tylko pogłębieniu nastroju żalu i tęsknoty za czymś nieuchwytnym, być
może, za jakimś ideałem.

• Impresjonizm łączył się też często z symbolizmem, co jest doskonale widoczne

w wierszu Jana Kasprowicza Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach. W kre-
owaniu górskiego krajobrazu, różnego w zależności od pory dnia, dużą rolę odgry-
wa stylistyka impresjonistyczna. Krajobraz został tu namalowany barwnymi plama-
mi z zatarciem ostrości konturów. Cztery sonety składające się na ten wiersz, wyko-
rzystując różne oświetlenie, inaczej pokazują ten sam krajobraz, zmieniają też na-
strój wiersza a także modyfikują symboliczne znaczenia. Pierwszy sonet przedsta-
wia ranek. Dominuje ostre światło, nasycona zieleń świerków i szarość głazów. Drugi
sonet ukazuje nam wycinek pejzażu rozedrgany słonecznym światłem południa.
O tej porze dominuje świetlistość, która przechodzi aż w błękit i srebro. Trzeci so-
net z kolei obrazuje popołudnie, gdzie zwiększa się zasada kontrastu. I wreszcie
czwarty sonet odzwierciedla spokój i pastelową barwę wieczoru, dominuje seledyn
i lśnienie wieczornej rosy. Niezwykle ciekawe w wierszu jest to, że technika impre-
sjonistyczna jest wykorzystana do „namalowania” tła dla dwóch przedmiotów o zna-
czeniu symbolicznych – róż (życia) i limby (śmierci). Jedynie te dwa centralne mo-
tywy symboliczne są zarysowane nasyconymi barwami.

background image

5

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

W dramacie

W dramacie

W dramacie

W dramacie

W dramacie

Również w Weselu Stanisława Wyspiańskiego, które było realizacją zasady syntezy
sztuk, możemy doszukać się elementów impresjonistycznych. Trzeba jednak pamiętać,
że impresjonizm jest tu techniką jedynie pomocniczą. Najwyraźniej widać go w didaska-
liach, rozpoczynających dramat. Wyspiański za pomocą chwytów impresjonistycznych
rysuje obraz chaty weselnej, istniejącej na pograniczu snu i jawy: „Izba wybielana siwo,
prawie błękitna, jednym szarawym tonem półbłękitu obejmująca i sprzęty i ludzi”. Ta
nastrojowość staje się zapowiedzią nadrealnych wydarzeń z III aktu. Techniki tej używa
dramaturg także po to, by scharakteryzować ogólną aurę bronowickiego wesela: „Wiru-
jący dokoła, w półświetle kuchennej lampy, taniec kolorów, krasych wstążek, pawich
piór, kierezyj, barwnych kaftanów i kabatów”.

W prozie

W prozie

W prozie

W prozie

W prozie

W prozie impresjonizm nie jest techniką dominującą, rzadko też występuje samodziel-
nie, najczęściej współgra z ekspresjonizmem i naturalizmem. Często służy psychizacji
krajobrazu, pokazuje, że przyroda jest nie tylko tłem dla przeżyć bohaterów, ale współ-
towarzyszy ich miłościom, cierpieniom, rozterkom duchowym. Przykładami mogą być
rozdziały Śnieg czy PrzyjdźLudzi bezdomnych Żeromskiego:

Zdawało się, że wszystko ucicha, gdy wtem zaczynały trzepać nowe bicze kropel
ogromnych, ciężkich, sznurem idących na ziemię (…) W cieniu kasztanów chowały się
zielone smugi
(…) W górze, jaśniał wyimek nieba o tle pozłocistym, świecącym.

Swoiste zastosowanie impresjonizmu możemy odnaleźć również w Sklepach cynamono-
wych
Brunona Schulza. Impresjonizm pełni tu jednak funkcję służebną wobec oniryzmu
– poetyki sennej wizji. Impresjonistyczne obrazowanie uwydatnia niedookreśloność świa-
ta, wieczny ruch, w którym kryje się potencjał metamorfozy, przemiany.

Zaczynał się u dołu i próbował jękliwie i nieśmiało altowych spełzłości i półtonów,
przechodził potem do spłowiałych popiołów dali, do gobelinowych zieleni i błękitów,
i rosnąc ku górze coraz szerszymi akordami, dochodził do ciemnych granatów,
do indyga lasów dalekich.

Strategia zakończenia

Strategia zakończenia

Strategia zakończenia

Strategia zakończenia

Strategia zakończenia

Podsumowując, można stwierdzić, że chociaż impresjoniści w malarstwie dokonali prze-
łomu, przezwyciężając kategorię mimesis i pokazując nowe spojrzenie na rzeczywi-
stość, to wpływ impresjonizmu na literaturę nie jest zbyt wielki. Stosunkowo najbardziej
powszechnie było wykorzystywane obrazowanie impresjonistyczne w liryce, zwłaszcza
w opisach przyrody. Najczęściej jednak impresjonizm współwystępował jako jedna z rów-
nouprawnionych poetyk z innymi. Techniki impresjonistycznej używał Tetmajer w swo-
ich wierszach tatrzańskich, kreując za jej pomocą liryczną nastrojowość. Kasprowicz
stosował impresjonizm jako metodę tworzenia tła dla symbolicznych przesłań swoich
utworów. W dramacie impresjonizm był jedną z pobocznych technik, pozwalających po-
przez scenografię pokazać ogólny klimat utworu. W powieściach młodopolskich, a tak-
że późniejszych, technika impresjonistyczna była wykorzystywana jedynie fragmenta-
rycznie. Służy ona często psychizacji krajobrazu, wydobywa paralelność między tym, co
dzieje się w naturze, a tym, co dzieje się w duszy, w psychice bohaterów. Impresjonizm
w literaturze stanowił swoisty eksperyment i był zjawiskiem interesującym, ale raczej
krótkotrwałym. Dzisiaj możemy zachwycać się płótnami impresjonistów, ale dla współ-
czesnego czytelnika opisy utrzymane w konwencji impresjonistycznej są raczej nużące
i mogą stanowić jedynie ciekawostkę literacką.

Sposoby uatrakcyjnienia wypowiedzi

Główną atrakcją tego tematu będą, niejako narzuco-
ne z góry, reprodukcje malarstwa. Musisz tylko bar-
dzo starannie wybrać te, które pokażesz komisji. Za-

dbaj też o odpowiednią ich prezentację – wykonaj al-
bum lub naklej je na kartony i powieś w sali – w ten
sposób powstanie minigaleria.

background image

6

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Przykładowy plan prezentacji

Przykładowy plan prezentacji

Przykładowy plan prezentacji

Przykładowy plan prezentacji

Przykładowy plan prezentacji

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

Ramowy plan wypowiedzi

Ramowy plan wypowiedzi

Ramowy plan wypowiedzi

Ramowy plan wypowiedzi

Ramowy plan wypowiedzi

Określenie problemu

Określenie problemu

Określenie problemu

Określenie problemu

Określenie problemu

Definicja impresjonizmu jako nurtu w sztuce, ze szczególnym uwzględnieniem
sztuk plastycznych i literatury.

Kolejność prezentowanych argumentów

Kolejność prezentowanych argumentów

Kolejność prezentowanych argumentów

Kolejność prezentowanych argumentów

Kolejność prezentowanych argumentów

• Omówienie historii impresjonizmu

• Ukazanie najważniejszych cech techniki impresjonistycznej

• Prezentacja sylwetek wybitnych malarzy impresjonistów

• Przykłady wpływu impresjonizmu na inne gatunki malarskie

• Przedstawienie wpływów impresjonistycznych w różnych rodzajach literackich

poezja (Tetmajer, Kasprowicz)

dramat (Wyspiański)

proza (Żeromski, Schulz)

Wnioski

Wnioski

Wnioski

Wnioski

Wnioski

Określenie zakresu wpływu malarstwa impresjonistycznego na wybrane teksty
literackie. Funkcje techniki impresjonistycznej w literaturze.

Typowym środkiem stylistycznym, używanym przez Tetmajera w wierszach
z cyklu tatrzańskiego jest synestezja. Wyjaśnij to pojęcie.

Proponowana odpowiedź

Synestezja jest to zasada przekładalności wrażeń i doznań typowych dla jed-
nego zmysłu na wrażenia typowe dla innego zmysłu. Synestezja jest zazwyczaj
stosowana w metaforze i pozwala kojarzyć ze sobą wrażenia słuchowe, zapa-
chowe, dotykowe i wzrokowe. Synestezji często używamy nieświadomie w ję-
zyku potocznym, mówiąc na przykład: gorzki zapach. Opisujemy więc wraże-
nia typowe dla węchu przez wrażenia charakterystyczne dla smaku. Synestezje
w poezji Tetmajera są o wiele bardziej złożone, i prowadzą do budowania
obrazów zestawiających ze sobą na przykład kolory i dźwięki – srebrzysto-
turkusowa cisza.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Omów impresjonizm jako nurt w malarstwie
Impresjonizm jako nurt w literaturze i malarstwie
Impresjonizm jako kierunek w malarstwie i konwencja literacka
Pozytywizm jako nurt filozoficzny XIX w
esej ?ntastyka jako nurt literacki
pełna praca mgr - Liberalizm jako nurt w filozofii politycznej, filozofia
Woda jako najpopularniejszy tlenek na kuli ziemskiej Omów jej właściwości, rodzaje i sposoby ochron
prezentacja Dziecko jako bohater literacki i temat malarski – porównaj różne ujęcia tego motywu
133 , Antypedagogika to nowy współczesny nurt edukacyjny, określany też jako filozofia życia i współ
133 , Antypedagogika to nowy współczesny nurt edukacyjny, określany też jako filozofia życia i współ
Malarstwo jako tekst i kontekst
Sceny?talistyczne w malarstwie, literaturze i filmie Omów na podstawie przykładów
Poradźmy się swego serca Sentymentalizm jako opozycyjny wobec klasycyzmu nurt w kulturze oświecenia
Symbol jako środek?cydujący o oryginalności i ponad czasowości dzieła literackiego i malarskiego
147 Omow cechy ATP jako idealnego nosnika energii
Na dowolnym przykładzie omów?chy epopei jako gatunku literackiego
Poezja religijna jako rozmowa człowieka z Bogiem, omów na wybranych przykładach różnych epok
D19250382 Międzynarodowa Konwencja w sprawie używania bieli ołowianej w malarstwie, przyjęta jako p

więcej podobnych podstron