A Sochacki Pedagogika resocja Nieznany (2)

Andrzej Sochacki

FUNKCJONOWANIE POLICYJNEJ

IZBY DZIECKA

(materiał dydaktyczny)

Według stanu prawnego na marzec 2008 r.

SŁUPSK 2008

Materiał opracowany w Zakładzie Prawa Szkoły Policji w Słupsku

Zespół redakcyjny: Grażyna Szot, Zenon Trzciński

Projekt okładki: Marcin Jedynak

Druk: Andrzej Block

ISBN 83-88182-80-3
Wydawnictwo Szkoły Policji w Słupsku
Wydanie III, poprawione
Druk: Pracownia Poligraficzna SP Słupsk
Zam 3/08. Nakład ??? egz.
Słupsk 2008

Spis treści

Wstęp

.....................................................................................................................................................................................................

1. Policyjna izba dziecka w strukturze organizacyjnej Policji

............................................

2. Organizacja i wyposażenie policyjnej izby dziecka

................................................................

3. Zatrzymanie nieletniego w policyjnej izbie dziecka

............................................................

4. Pobyt nieletniego w policyjnej izbie dziecka

...............................................................................

4.1. Czynności związane z przyjęciem nieletniego do izby

.......................................

4.2. Pobyt nieletniego w izbie

.....................................................................................................................

4.3. Zwolnienie nieletniego z izby

.........................................................................................................

5. Postępowanie w razie zaistnienia wypadku nadzwyczajnego

w policyjnej izbie dziecka

.................................................................................................................................

6. Dokumentacja prowadzona w policyjnej izbie dziecka

....................................................

Bibliografia

..................................................................................................................................................................................

Załącznik 1. Protokół zatrzymania nieletniego

....................................................................................

Załącznik 2. Kwestionariusz przyjęcia nieletniego

do Policyjnej Izby Dziecka

.............................................................................................

Załącznik 3. Notatka z rozmowy przeprowadzonej

z zatrzymanym nieletnim

..................................................................................................

Załącznik 4. Zawiadomienie o pobycie nieletniego

w Policyjnej Izbie Dziecka

.............................................................................................

Załącznik 5. Arkusz przyjęcia nieletniego, obserwacji i czynności

wykonanych w sprawie nieletniego

......................................................................

Załącznik 6. Zawiadomienie o pobycie nieletniego

w Policyjnej Izbie Dziecka

............................................................................................

Załącznik 7. Potwierdzenie odbioru nieletniego

.................................................................................

Załącznik 8. Prawa i obowiązki nieletniego zatrzymanego

w Policyjnej Izbie Dziecka

.............................................................................................

Załącznik 9. Ramowy rozkład zajęć w Policyjnej Izbie Dziecka

.......................................

Wstęp

Konwencja o prawach dziecka

uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne

ONZ 20 listopada 1989 r. między szeregiem postanowień mających na celu do-
bro dziecka nakłada na wszystkie publiczne i prywatne instytucje opieki spo-
łecznej, sądy, władze administracyjne i ciała ustawodawcze obowiązek najlep-
szego zabezpieczenia interesów dzieci. Aktami poprzedzającymi Konwencję
były: Powszechna deklaracja praw człowieka – rezolucja uchwalona przez
Zgromadzenie Ogólne ONZ 217A (III) 10 grudnia 1948 r., Genewska deklara-
cja praw dziecka z 1924 r. oraz Deklaracja praw dziecka ONZ z 1959 r. W du-
chu ww. deklaracji polski parlament uchwalił – bardzo postępową jak na ów-
czesne czasy i możliwości państwa – Ustawę z dnia 26 października 1982 r.
o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. Nr 11,
poz. 109 z późn. zm.).

Podczas wykonywania obowiązków służbowych wynikających z zadań

ustawowych policjant na co dzień spotyka się z dziećmi, które weszły w konflikt
z prawem bądź przebywają w warunkach powodujących ich demoralizację czy
też pozbawione są opieki.

Dzieci te Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (u.p.n.) określa

mianem „nieletni”

. Nierzadko bywa, że nieletniego, który dopuścił się czynu

karalnego (przestępstwa, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia określone-
go w art. 51, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133 i 143 Ustawy z dnia 20 maja
1971 r. Kodeks wykroczeń), policjanci zmuszeni są zatrzymać i zapewnić mu
wymaganą opiekę. Wówczas zatrzymanego nieletniego doprowadzają do poli-
cyjnej izby dziecka i przekazują pod opiekę pracujących tam policjantów wy-
chowawców.

Co dalej dzieje się z zatrzymanym nieletnim? Jakie jest dalsze z nim postę-

powanie? Jak funkcjonuje policyjna izba dziecka? Jakich nieletnich i kiedy
można zatrzymać w tej placówce? Odpowiedzi na te i inne pytania związane
z zatrzymaniem nieletniego w policyjnej izbie dziecka zawiera niniejsze opra-
cowanie.

Polska ratyfikowała Konwencję 30 września 1991 r., została ona ogłoszona w Dz.U. Nr 120, poz. 526.

Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (art. 1) określa mianem nieletniego osoby:

– które nie ukończyły 18 lat, a objęte zostały postępowaniem w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem

demoralizacji,

– które ukończyły lat 13, a nie ukończyły lat 17, i toczy się wobec nich postępowanie o dokonanie czynu ka-

ralnego,

– wobec których są wykonywane orzeczone przez sąd środki wychowawcze lub poprawczy nie dłużej niż do

ukończenia przez nich 21 roku życia.

1. Policyjna izba dziecka w strukturze organizacyjnej Policji

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r.

Nr 7, poz. 58 z późn. zm.) w art. 1 ust. 2 wymienia podstawowe zadania Policji
jako umundurowanej i uzbrojonej formacji, służącej społeczeństwu i przezna-
czonej do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymania bezpieczeństwa
i porządku publicznego. Do zadań tych należy m.in.:
–

ochrona życia ludzi oraz mienia,

–

ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju
w miejscach publicznych,

–

inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnia-
niu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym,

–

wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców.

Zadania te realizowane są przez policjantów dwóch podstawowych rodza-

jów służb policyjnych, jakimi są służba kryminalna i służba prewencyjna.

Realizując powierzone zadania, policjanci stykają się nie tylko z osobami

dorosłymi, ale też w wielu przypadkach z dziećmi bądź to wchodzącymi w kon-
flikt z prawem, bądź to pokrzywdzonymi w wyniku bezprawnych działań in-
nych osób. Z racji swojego wieku i niedojrzałości nie mogą one być traktowane
jak dorośli. Dlatego też unormowania prawne dotyczące dzieci znacznie różnią
się od unormowań dotyczących dorosłych. Całokształt postępowań wobec dzie-
ci, które weszły w konflikt z prawem lub zagrożone są demoralizacją, ujęty jest
w Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Jej postanowienia regulują
też zatrzymywanie nieletnich w przypadkach, gdy jest to konieczne ze względu
na dobro dziecka lub dla prawidłowego toku postępowania toczącego się w
sprawie nieletniego.

Policyjne izby dziecka tworzy i znosi minister do spraw wewnętrznych.

On też w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości określa szczegółowe zasa-
dy pobytu nieletnich w izbach. Uprawnienia te realizowane są na podstawie de-
legacji ustawowej, zawartej w art. 83 u.p.n.

Policyjne izby dziecka stanowią komórkę organizacyjną wydziału prewen-

cji komendy wojewódzkiej, miejskiej lub powiatowej Policji i bezpośrednio im
podlegają. Podległość tę reguluje Decyzja nr 346 Komendanta Głównego Policji
z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie pełnienia służby przez policjantów w poli-
cyjnych izbach dziecka (Dz.Urz. KGP Nr 16, poz. 101). Merytoryczny nadzór
nad funkcjonowaniem policyjnych izb dziecka sprawują komórki ds. nieletnich
i patologii komendy wojewódzkiej/stołecznej Policji. Komórki te dokonują oce-

ny (co najmniej raz w roku) działalności izby (§ 15 pkt 6 i § 16 pkt 9 Zarządze-
nia nr 590 Komendanta Głównego Policji w dnia 24 października 2003 r.

Izby dziecka zapewniają doraźną opiekę nieletnim, którzy weszli w kon-

flikt z prawem lub samowolnie przebywają poza schroniskiem dla nieletnich lub
zakładem poprawczym. Ramy funkcjonowania izb oraz zakres zadań przez nie
realizowanych określają: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Ad-
ministracji z dnia 21 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad pobytu
nieletnich w policyjnych izbach dziecka (Dz.U. Nr 10, poz. 104 z późn. zm.),
Decyzja nr 346 Komendanta Głównego Policji z dnia 9 sierpnia 2004 r. w
sprawie pełnienia służby przez policjantów w policyjnych izbach dziecka oraz
regulaminy opracowane przez poszczególne ogniwa organizacyjne Policji, przy
których izby są powołane.

W Polsce funkcjonuje 30 policyjnych izb dziecka w następujących mia-

stach:

1. w Będzinie

–

podległa Komendzie Powiatowej,

2. w Białymstoku

–

podległa Komendzie Miejskiej,

3. w Bielsku-Białej

–

podległa Komendzie Miejskiej,

4. w Bydgoszczy

–

podległa Komendzie Miejskiej,

5. w Częstochowie

–

podległa Komendzie Miejskiej,

6. w Elblągu

–

podległa Komendzie Miejskiej,

7. w Gdańsku

–

podległa Komendzie Miejskiej,

8. w Gorzowie Wlkp.

–

podległa Komendzie Miejskiej,

9. w Jeleniej Górze

–

podległa Komendzie Miejskiej,

10. w Katowicach

–

podległa Komendzie Miejskiej

11. w Kielcach

–

podległa Komendzie Miejskiej,

12. w Koszalinie

–

podległa Komendzie Miejskiej,

13. w Krakowie

–

podległa Komendzie Miejskiej,

14. w Legnicy

–

podległa Komendzie Miejskiej,

15. w Lublinie

–

podległa Komendzie Wojewódzkiej,

16. w Łodzi

–

podległa Komendzie Miejskiej,

17. w Olsztynie

–

podległa Komendzie Miejskiej,

18. w Opolu

–

podległa Komendzie Miejskiej,

19. w Ostrowie Wlkp.

–

podległa Komendzie Powiatowej,

20. w Płocku

–

podległa Komendzie Miejskiej,

21. w Poznaniu

–

podległa Komendzie Wojewódzkiej,

22. w Radomiu

–

podległa Komendzie Miejskiej,

23. w Rzeszowie

–

podległa Komendzie Miejskiej,

24. w Słupsku

–

podległa Komendzie Miejskiej,

25. w Szczecinie

–

podległa Komendzie Miejskiej,

26. w Tarnowie

–

podległa Komendzie Miejskiej,

Zarządzenie nr 590 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października 2003 r. w sprawie metod

i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nielet-
nich (Dz.Urz. KGP Nr 20, poz. 107 z późn. zm.).

27. w Wałbrzychu

–

podległa Komendzie Miejskiej,

28. w Warszawie

–

podległa Komendzie Stołecznej,

29. we Wrocławiu

–

podległa Komendzie Miejskiej,

30. w Zielonej Górze

–

podległa Komendzie Miejskiej.

2. Organizacja i wyposażenie policyjnej izby dziecka

Jak już wspomniano wyżej, policyjna izba dziecka stanowi ogniwo organi-

zacyjne wydziału prewencji komendy wojewódzkiej, powiatowej czy miejskiej
Policji. Izba dziecka powinna składać się z następujących pomieszczeń:
–

pomieszczenia dyżurnego,

–

pomieszczenia przeznaczonego do przyjęć nieletniego,

–

co najmniej dwóch pomieszczeń dla nieletnich (sypialnie),

–

pomieszczenia izolacyjnego,

–

pomieszczenia przystosowanego do udzielania pomocy lekarskiej,

–

wietlicy do prowadzenia zajęć z nieletnimi,

–

pomieszczenia z przeznaczeniem do przygotowania i podgrzewania posiłków,

–

jadalni,

–

pokoju biurowego dla wychowawców,

–

pokoju biurowego dla kierownika izby,

–

pomieszczenia dostosowanego do odwiedzin nieletnich,

–

przebieralni,

–

pomieszczenia magazynów do przechowywania rzeczy przekazanych do de-
pozytu, czystej bielizny pościelowej i odzieży, brudnej bielizny pościelowej
i odzieży oraz innego niezbędnego podręcznego magazynu w miarę potrzeb,

–

węzła sanitarnego.

Pomieszczenia izby winny uwzględniać poniższe wymagania:

–

posadzki wykonane z wykładzin sztucznych zgrzewanych, zmywalne, o pod-
wyższonej wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne,

–

okna z kratą stalową na zewnątrz, a wewnątrz zabezpieczone siatką stalową
w ramach z kątownika, skrzydła okienne uchylne,

–

grzejniki we wnękach zabezpieczone siatką stalową w ramach z kątownika,

–

punkty świetlne i otwory wentylacyjne zabezpieczone siatką stalową,

–

drzwi o mocnej konstrukcji, zamykane na dwie zasuwy, z zamkiem podklam-
kowym i z zainstalowanym wizjerem na wysokości 1,50 m od podłogi,

–

miejsce do spania: prycza, tapczanik lub łóżko typu sypialnego nie posiadają-
ce ostrych krawędzi, mogą też być materace wolno leżące,

–

zainstalowane przyciski do wzywania obsługi izby,

–

wyłącznik oświetlenia na zewnątrz pokoju.

Pomieszczenie dyżurnego zazwyczaj usytuowane jest w pobliżu wejścia

do izby. Jego podstawowe wyposażenie winny stanowić środki łączności prze-
wodowej i bezprzewodowej, w tym urządzenie zapewniające bezpośrednie po-
łączenie z dyżurnym jednostki oraz faks. W pomieszczeniu tym powinny znaj-
dować się podręczna kartoteka osób zatrzymanych, dokumentacja, którą zobo-
wiązany jest prowadzić dyżurny, a także formularze druków wypełniane
w związku z zatrzymaniem nieletniego. W pomieszczeniu znajdują się też sy-
gnalizacja alarmowa (świetlna i dźwiękowa) oraz urządzenia do prowadzenia
monitoringu.

Pomieszczenia dla nieletnich (sypialnie) – co najmniej dwa: odrębne dla

dziewcząt i dla chłopców.

Pomieszczenie izolacyjne przeznaczone jest do umieszczania w nim nie-

letniego, którego zachowanie może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa
jego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób. Wyposażone jest
w pryczę, stół i krzesło. Przedmioty te są przytwierdzone do podłogi na stałe,
aby nie stały się niebezpiecznym narzędziem w rękach nieletniego.

Pomieszczenie do udzielania pomocy lekarskiej to pomieszczenie, gdzie

nieletni poddawany jest badaniu bądź zabiegom medycznym lub sanitarnym.
W pokoju tym winny znajdować się podstawowe leki, w które powinno być za-
opatrzone każde pomieszczenie przeznaczone do zatrzymywania osób. Pokój
powinien być wyposażony w umywalkę z dopływem ciepłej i zimnej wody.

Świetlica do prowadzenia zajęć z nieletnimi powinna być wyposażona

w ławki lub stoły oraz krzesła. W świetlicy mogą znajdować się też środki au-
diowizualne, tablica oraz inne dodatkowe wyposażenie niezbędne do prowadze-
nia zajęć z nieletnim w czasie jego pobytu w izbie. Dla bezpieczeństwa zainsta-
lowane są urządzenia alarmowe, w tym telefon zapewniający bezpośrednie po-
łączenie z dyżurnym. Okna, urządzenia grzewcze i oświetleniowe zabezpieczo-
ne są w sposób podany wyżej.

Pomieszczenie do przygotowywania posiłków winno być wyposażone

w niezbędny sprzęt służący do przygotowywania posiłków, które dowożone są
z zewnątrz, a następnie porcjowane i wydawane nieletnim.

Jadalnia to pomieszczenie, gdzie nieletni spożywają posiłki. Wyposażona

jest w stoliki i krzesła.

Pokój biurowy dla wychowawców to pomieszczenie przeznaczone dla

wychowawców, gdzie mogą oni m.in. przeprowadzać indywidualne rozmowy
z zatrzymanymi, przechowywać sprzęt i pomoce niezbędne do zajęć.

Pokój biurowy dla kierownika wyposażony jest według możliwości danej

jednostki i potrzeb kierownika izby. Obowiązkowo muszą być zainstalowane
sygnalizacja alarmowa i bezpośrednie połączenie z dyżurnym izby i jednostki
Policji.

Pomieszczenie dostosowane do odwiedzin nieletnich to pomieszczenie,

w którym zatrzymani w izbie nieletni mogą spotykać się z osobami uprawniony-

mi do odwiedzin (obrońca, rodzice lub opiekun za zgodą sądu lub jednostki Poli-
cji prowadzącej sprawę oraz kierownika izby).

Przebieralnia to pomieszczenie, gdzie nieletni przebierają się w odzież

obowiązującą w izbie (dresy, piżama, koszula).

Pomieszczenia magazynów do przechowywania pościeli i odzieży oraz in-

ne podręczne magazyny to pomieszczenia, gdzie przechowywane są także rzeczy
odebrane nieletniemu przy przyjęciu do izby, tzw. depozyt (odzież i obuwie nie-
letniego oraz inne przedmioty, które miał przy sobie w chwili zatrzymania). De-
pozyt wartościowy (pieniądze, biżuteria itp.) przechowywany jest w szafie
metalowej w pomieszczeniu dyżurki. W pomieszczeniach tych przechowywane
są oddzielnie czysta i brudna pościel, kołdry, koce i poduszki oraz bielizna (dre-
sy lub piżamy, koszule i miękkie obuwie). Rzeczy te są wydawane nieletniemu
przy przyjęciu do izby.

Węzeł sanitarny powinien być wyposażony w natrysk i umywalki z do-

pływem ciepłej i zimnej wody oraz ubikacje.

Plac spacerowy przeznaczony jest do prowadzenia z nieletnimi zajęć ru-

chowych na powietrzu. Od strony izby powinien być do niego swobodny dostęp.
Ogrodzenie stanowi siatka stalowa ocynkowana o wysokości 3,5 m, rozciągnięta
na słupach stalowych. Słupy te zakończone są wysięgnikami o długości ramion
od 1 do 1,5 m, nachylonymi do wewnątrz placu pod kątem 45 stopni i z rozciąg-
niętymi pięcioma rzędami drutu kolczastego. Zabezpieczenie takie powinno za-
pobiec ucieczkom nieletnich w czasie odbywających się zajęć ruchowych.

Wszystkie wyjścia z izby dziecka zabezpieczone są kratą stalową oraz

drzwiami o wzmocnionej konstrukcji. W czasie pobytu nieletnich w pomiesz-
czeniach kraty i drzwi tych pomieszczeń muszą być zamknięte, a otwierane tyl-
ko wtedy, gdy zajdzie taka konieczność, przy zachowaniu wszelkich środków
ostrożności.

W pomieszczeniach przebywania nieletnich, na placu spacerowym oraz na

zewnątrz izby winny być zainstalowane urządzenia do prowadzenia monitoringu
wizyjnego.

3. Zatrzymanie nieletniego w policyjnej izbie dziecka

W przypadku ujawnienia faktu popełnienia przez nieletniego czynu karal-

nego Policja wykonuje swoje ustawowe zadania określone w treści art. 37 § 1
u.p.n. Zadania te sprowadzają się do:
–

zbierania dowodów czynu karalnego,

–

utrwalania zebranych dowodów czynu karalnego,

–

ujęcia nieletniego sprawcy czynu karalnego.

Policjanci zbierają i utrwalają dowody w ramach czynności nie cierpiących

zwłoki. W przedmiocie tym kierują się przepisami Ustawy z dnia 6 czerwca
1997 r. Kodeks postępowania karnego, mając na względzie zmiany przewidzia-
ne w Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich (art. 20 u.p.n.). Ponadto
sędzia rodzinny, któremu podlega nadzór nad postępowaniem w sprawach nie-
letnich, może zlecić Policji wykonanie określonych czynności, np. przesłuchanie
nieletniego sprawcy czynu karalnego.

Policja ujawniając fakt popełnienia czynu karalnego, może ująć nieletniego

sprawcę tego czynu, zatrzymać go i jeżeli zachodzi konieczność, umieścić go
w policyjnej izbie dziecka. Zakres uprawnień dotyczący zatrzymania nieletniego
sprawcy czynu karalnego określa art. 40 § 1 u.p.n., który stanowi jednocześnie
podstawę do umieszczenia go w policyjnej izbie dziecka.

Okoliczności upoważniające do ujęcia nieletniego, co do którego istnieje

uzasadnione podejrzenie, że popełnił czyn karalny, to:
–

uzasadniona obawa, że nieletni może się ukrywać,

–

uzasadniona obawa, że nieletni będzie próbował zacierać ślady czynu, którego
się dopuścił,

–

niemożność ustalenia tożsamości tegoż nieletniego.

Z zatrzymania nieletniego sporządza się protokół zatrzymania, w którym

należy podać m.in. informacje dotyczące:
– danych osobowych nieletniego,
– okoliczności i powodów zatrzymania,
– stanu zdrowia zatrzymanego nieletniego,
– powiadomienia o zatrzymaniu właściwego sądu rodzinnego oraz rodziców

bądź opiekuna nieletniego i wskazanej przez nieletniego szkoły lub zakładu
pracy.

Zatrzymanego nieletniego informuje się natychmiast o przyczynach za-

trzymania i prawie do złożenia do właściwego sądu rodzinnego zażalenia na
zatrzymanie. Zażalenia takie rozpatruje sąd rodzinny (art. 40 § 2 w zw. z art.
38 u.p.n.).

O zatrzymaniu nieletniego należy niezwłocznie powiadomić właściwy sąd

rodzinny – nie później niż w ciągu 24 godzin, licząc od chwili zatrzymania (art.
40 § 5 u.p.n.). O zatrzymaniu nieletniego Policja niezwłocznie zawiadamia też
rodziców lub opiekuna nieletniego, podając przyczyny zatrzymania oraz infor-
muje, że mogą oni, podobnie jak zatrzymany nieletni, złożyć zażalenie na za-
trzymanie do właściwego sądu rodzinnego (art. 40 § 4 u.p.n.).

W policyjnej izbie dziecka może być umieszczony nieletni, który zatrzy-

many został podczas samowolnego pobytu poza schroniskiem dla nieletnich lub
poza zakładem poprawczym. Zatrzymanie takiego nieletniego może nastąpić na
czas niezbędny do przekazania właściwemu zakładowi, nie dłużej jednak niż do
pięciu dni (art. 40 § 7 u.p.n.).

Do izby dziecka nie przyjmuje się nieletnich, którzy:

–

zdradzają objawy choroby,

–

zdradzają objawy zaburzeń psychicznych,

–

są po spożyciu alkoholu, innych środków odurzających lub psychotropo-
wych,

–

znajdują się w takim stanie, że nie można się z nimi porozumieć.

Dalsze postępowanie z nieletnimi zależy od decyzji konsultanta, którym

może być lekarz specjalista lub sędzia (§ 12 Decyzji nr 346 Komendanta Głów-
nego Policji).

W sytuacji gdy zatrzymany nieletni jest pod wpływem alkoholu, należy

najpierw doprowadzić go do wytrzeźwienia, a następnie umieścić w izbie (czas
pobytu w izbie wytrzeźwień lub w pomieszczeniu przeznaczonym do zatrzyma-
nia lub wytrzeźwienia wliczony jest w czas zatrzymania nieletniego). Jeżeli za-
trzymany nieletni zdradza objawy choroby lub jest pod działaniem środków
odurzających lub psychotropowych, należy poddać go badaniu lekarskiemu.
Dalsze postępowanie z nieletnim zależy od wskazań lekarza (konsultanta).

4. Pobyt nieletniego w policyjnej izbie dziecka

4.1. Czynności związane z przyjęciem nieletniego do izby

Nieletniego doprowadzonego do policyjnej izby dziecka przez funkcjona-

riuszy Policji przyjmuje dyżurny izby. Podstawę przyjęcia stanowić będzie wy-
pełniony formularz druku Protokół zatrzymania nieletniego

. Wraz z protoko-

łem dyżurnemu przekazywane są przedmioty odebrane nieletniemu w czasie
zatrzymania, które nie stanowią dowodu w sprawie.

Obowiązki dyżurnego izby związane z przyjęciem nieletniego sprowadzają

się do:
–

zapoznania się z Protokołem zatrzymania nieletniego;

–

przeprowadzenia rozmowy z policjantem doprowadzającym nieletniego, z
nieletnim lub z pracownikiem jednostki Policji, który skierował nieletniego do
izby, jeżeli po zapoznaniu się z protokołem ma jakiekolwiek wątpliwości co
do zasadności zatrzymania; celem tych rozmów jest zorientowanie się, czy
dostarczony protokół jest wypełniony prawidłowo, czy jest uzasadniona pod-
stawa do zatrzymania nieletniego w izbie oraz czy nieletni został poinformo-
wany o przyczynach zatrzymania i przysługujących mu prawach;

–

odnotowania na dostarczonym Protokole zatrzymania nieletniego daty i go-
dziny doprowadzenia;

Patrz załącznik 1.

–

w przypadku odmowy przyjęcia nieletniego – odnotowania tego faktu w
książce przebiegu służby;

–

odnotowania w książce przebiegu służby przyjęcia nieletniego do izby;

–

przeprowadzenia szczegółowego przeszukania nieletniego oraz posiadanych
przez niego rzeczy osobistych (przeszukanie zatrzymanej dziewczyny należy
w miarę możliwości powierzyć policjantce). Jeżeli zachowanie nieletniego
oraz okoliczności jego zatrzymania wskazują na przejawy demoralizacji, prze-
szukanie przeprowadza dyżurny w obecności policjanta, który doprowadził
nieletniego;

–

odebrania wszystkich posiadanych przez nieletniego przedmiotów, w tym
pieniędzy i przedmiotów wartościowych oraz przedmiotów niebezpiecznych,
a także odzieży, i wpisania ich do kwestionariusza depozytowego. Wpisu tego
dyżurny izby dokonuje w obecności zatrzymanego nieletniego. Odebrany de-
pozyt przechowywany jest w magazynie depozytowym. Przedmioty warto-
ś

ciowe i pieniądze, jak już wspomniano wyżej, przechowywane są oddzielnie

w szafie pancernej;

–

sprawdzenia w ewidencji zatrzymanych, czy nieletni lub jego rodzeństwo byli
uprzednio zatrzymywani w izbie; jeżeli byli, dyżurny izby odszukuje ich akta
z poprzednich zatrzymań i dołącza materiały z bieżącego doprowadzenia.
W karcie ewidencyjnej (która jest jednym z dokumentów dołączanych do akt
zatrzymanego w izbie nieletniego) dopisuje datę i przyczynę aktualnego do-
prowadzenia. Jeżeli nieletni do izby doprowadzony został pierwszy raz, za-
kłada mu kartę ewidencyjną;

–

przeprowadzenia z zatrzymanym nieletnim rozmowy wstępnej. Jej przebieg
uzależniony będzie od tego, czy nieletni zatrzymany jest po raz pierwszy, czy
kolejny, czy doprowadzenie do izby związane jest z prowadzonym postępo-
waniem w sprawie o czyn karalny, konwojem, czy też samowolnym przeby-
waniem poza schroniskiem lub zakładem poprawczym. Rozmowa powinna
dotyczyć ogólnej sytuacji nieletniego, a jeżeli jest to kolejne zatrzymanie –
zmian, jakie zaszły w jego sytuacji od poprzedniego pobytu w izbie. W roz-
mowie tej należy uwzględnić dotychczasowe zatrzymania, sprawy sądowe,
przyczyny i okoliczności ostatniego zatrzymania, sytuację opiekuńczą i wa-
runki życia nieletniego. Uzyskane informacje dyżurny izby odnotowuje w do-
kumentacji nieletniego. Wpisuje też swoje spostrzeżenia i wnioski;

–

sprawdzenia stanu higieny i wyglądu nieletniego oraz odnotowania własnych
spostrzeżeń w aktach nieletniego (dotyczących np. zawszenia, tatuaży, zadra-
pań, siniaków czy innych uszkodzeń skóry, stanu odzieży, posiadania dużej
sumy pieniędzy, przedmiotów wskazujących na szczególne zainteresowania
nieletniego);

–

poddania nieletniego zabiegom higienicznym (będzie to kąpiel, a w przypadku
stwierdzenia wszawicy zabieg dezynsekcyjny);

–

wydania nieletniemu czystej bielizny, piżamy lub dresu i miękkiego obuwia
oraz środków higieny (np. szczoteczka i pasta do zębów);

–

zapoznania nieletniego z jego prawami i obowiązkami oraz obowiązującym
w izbie regulaminem;

–

przekazania przyjętego nieletniego do grupy zatrzymanych pod opiekę dyżu-
rującego wychowawcy.

Jeżeli stan zdrowia nieletniego budzi wątpliwości, należy skierować go na

badania lekarskie w celu uzyskania opinii.

Nieletni przebywający w izbie ma prawo do:

– poszanowania godności osobistej,
– ochrony przed przemocą fizyczną, psychiczną oraz wszelkimi przejawami

okrucieństwa,

– otrzymania paczki żywnościowej,
– odwiedzin obrońcy, rodziców lub opiekuna za zgodą sądu, jednostki Policji

prowadzącej sprawę lub kierownika izby,

– składania próśb, wniosków i skarg do kierownika izby.

Nieletni powinien też mieć dostęp do codziennej prasy, środków audowi-

zualnych, podręcznej literatury, sprzętu sportowego i świetlicowego oraz moż-
liwość korzystania z codziennych natrysków i z opieki lekarskiej.

4.2. Pobyt nieletniego w izbie

Zatrzymani w izbie nieletni znajdują się pod całodobowym nadzorem poli-

cjanta wychowawcy. W mniejszych izbach rolę dyżurnego i wychowawcy może
pełnić ten sam funkcjonariusz. Zasady pełnienia służby przez policjantów w po-
licyjnych izbach dziecka wprowadzone Decyzją nr 346 Komendanta Głównego
Policji w § 2 nakazują, aby opiekę nad zatrzymanymi w izbie nieletnimi spra-
wowało co najmniej dwóch policjantów na każdej zmianie.

Do podstawowych obowiązków policjanta wychowawcy należy:

–

nieustanne czuwanie nad zachowaniem i bezpieczeństwem nieletnich oraz
stanem ich higieny,

–

dbanie, aby w należytym porządku utrzymywane były pomieszczenia i sprzęt
użytkowane przez nieletnich,

–

przed przystąpieniem do pracy w grupie każdorazowe zapoznanie się z pod-
stawowymi materiałami o nowo doprowadzonych nieletnich,

–

przejmowanie od poprzednika i przekazywanie następcy najważniejszych in-
formacji o zachowaniu nieletnich,

–

prowadzenie obserwacji pedagogicznej każdego nieletniego przebywającego
w grupie,

–

czuwanie nad przestrzeganiem regulaminu izby i porządku dnia,

–

prowadzenie niezbędnej dokumentacji dotyczącej służby,

–

w przypadku szczególnych trudności sprawianych przez nieletnich nie-
zwłoczne informowanie o tym kierownika izby w celu uzgodnienia z nim
ś

rodków wychowawczych, jakie należałoby podjąć w danej sytuacji.

Czas pobytu nieletniego w izbie powinien być wypełniony zajęciami na

wietlicy (zajęcia dydaktyczne, czytanie lektur czy innych książek młodzieżo-

wych lub inne zajęcia zgodnie z zainteresowaniami zatrzymanych) oraz uwzględ-
niać zajęcia ruchowe na powietrzu (placu spacerowym). Policjanci wychowawcy
w zależności od wyposażenia izby, swoich umiejętności i zainteresowania za-
trzymanych organizują nieletnim różne zajęcia, które wzbogacają ich wiedzę,
pobudzają do myślenia i refleksji oraz rozwijają ruchowo.

Dzień pobytu nieletniego w izbie rozpoczyna się pobudką (między godziną

a 7

), toaletą poranną i porządkowaniem sal sypialnych. Ważną czynnością

wychowawcy jest sprawdzenie tych pomieszczeń, po opuszczeniu ich przez nie-
letnich, pod kątem właściwego uporządkowania. Podczas sprawdzania należy
też zwrócić uwagę na stan zabezpieczenia okien, stan wentylacji i łóżek.

Po wykonaniu czynności porządkowych nieletni udają się do pomieszcze-

nia jadalnego i spożywają śniadanie (między godziną 7

a 8

). Po śniadaniu

przechodzą do świetlicy, gdzie wychowawca przystępuje do realizacji zaplano-
wanych zajęć (np. zajęcia dydaktyczne, gry planszowe).

Przed rozpoczęciem pracy grupowej z nieletnimi wychowawca każdorazo-

wo zapoznaje się z podstawowymi materiałami na temat nowo przyjętych nie-
letnich. Szczególnie ważne dla niego będą informacje o powodzie ich zatrzyma-
nia, zachowaniu się podczas zatrzymania, stopniu demoralizacji i jak często
przebywali w izbie dziecka. Informacje te są nieodzowne do zastosowania wo-
bec zatrzymanych odpowiednich metod wychowawczych, a także do zachowa-
nia odpowiedniej czujności wobec ewentualnych niewłaściwych postępowań,
które mogą spowodować zagrożenie bezpieczeństwa w izbie.

Zajęcia na świetlicy powinny być dostosowane do możliwości intelektual-

nych i wiekowych nieletniego. Sprowadzać się one mogą m.in. do pisania wy-
pracowań na zadane, interesujące nieletniego tematy. Wypracowania powinny
umożliwić wszechstronne poznanie nieletniego i jego środowiska oraz wskazać
na przyczyny demoralizacji. Oprócz zlecania prac pisemnych nieletnim można
organizować pogadanki, prelekcje czy też seanse filmowe. Zajęcia te powinny
dotyczyć problemów z ich życia, np. wchodzenia w konflikt z prawem, narko-
manii, prostytucji, życia seksualnego czy innych chorób społecznych. W ramach
organizowanych zajęć dydaktycznych nieletni mogą zapoznawać się z literaturą
interesującą ich lub objętą programem nauczania szkoły, do której uczęszczali
przed zatrzymaniem. Wychowawca powinien sprawdzić, w jakim stopniu nie-
letni opracował wskazaną partię materiału, i ocenić jego zaangażowanie.

Obiad nieletni spożywają pomiędzy godziną 12

a 14

. Czas poobiedni

wypełniony jest zajęciami na świetlicy. W tych godzinach nieletni mogą oglądać

telewizję, słuchać audycji radiowych, czytać prasę lub rozwijać swoje zaintere-
sowania i umiejętności manualne (rysować, malować, wykonywać modele lub
maskotki itp.) przy użyciu materiałów i narzędzi nie stwarzających zagrożenia
ich życia i zdrowia. Wykonywane prace ocenia się, a najlepszych można użyć
do zorganizowania wystawy, mogą one stanowić trwały element wystroju izby
dziecka czy też można je przekazać na cele charytatywne, np. do domów dziec-
ka, żłobków, przedszkoli.

W niektórych izbach w zależności od inwencji kierowników i możliwości

finansowych jednostki Policji nieletni mają do swojej dyspozycji stół pingpon-
gowy, siłownię lub inne urządzenia pozwalające z pożytkiem wykorzystać czas
wolny. Ważne są też pomysłowość wychowawców w organizowaniu nieletnim
czasu, umiejętności nawiązywania kontaktu i pracy z nieletnimi, jak również
udzielanie pomocy w rozwiązywaniu ich życiowych problemów. Pobyt w takich
izbach nieletni wspominają mile, a swą wdzięczność wyrażają w listach czy
pocztówkach, przesyłanych do kierownictwa izby nawet po kilku latach od ich
pobytu w niej.

Po całodziennych zajęciach nieletni spożywają kolację (między godziną

a 19

), a po wieczornej toalecie udają się na nocny spoczynek. Podobnie

jak rano, przed udaniem się nieletnich na spoczynek wychowawca powinien
sprawdzić pomieszczenia sypialne oraz każdego nieletniego, aby nie wniósł do
sypialni przedmiotów mogących spowodować jakiekolwiek zagrożenie.

W czasie spoczynku nocnego policjant pełniący służbę w izbie odpowie-

dzialny jest za bezpieczeństwo zatrzymanych. Ma obowiązek przynajmniej co
30 minut sprawdzać sypialnie, w których śpią zatrzymani. Kontrole te należy
każdorazowo odnotowywać w książce przebiegu służby.

Za właściwą postawę i zachowanie nieletniego, aktywne uczestniczenie

w zajęciach i wzorowe przestrzeganie porządku oraz regulaminu izby może on
być nagrodzony pochwałą. Zdarzają się jednak przypadki naruszania obowiązu-
jącego w izbie porządku i regulaminu oraz przyjmowania niewłaściwych postaw
i zachowań. Wówczas można zastosować wobec niego upomnienie.

Jeśli zachowanie nieletniego stwarza zagrożenie bezpieczeństwa jego życia

lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób, należy umieścić go w pomiesz-
czeniu izolacyjnym, nawet z użyciem siły. Czynność tę należy wykonać spokoj-
nie, bez elementów brutalności lub okazywania osobistego rozdrażnienia, które
mogą negatywnie wpłynąć na jego zachowanie. Przed pozostawieniem nielet-
niego w pomieszczeniu izolacyjnym odbiera mu się wszelkie przedmioty mogą-
ce służyć do samouszkodzeń oraz sprawdza dokładnie stan tego pomieszczenia.
Wychowawca pełniący dyżur odpowiedzialny jest za bezpieczeństwo osobiste
izolowanego nieletniego. Nie rzadziej niż co 15 minut powinien kontrolować
jego zachowanie, kontrole zaś odnotować w książce przebiegu służby.

O umieszczeniu zatrzymanego nieletniego w pomieszczeniu izolacyjnym

należy niezwłocznie powiadomić kierownika izby i fakt ten odnotować w książ-
ce przebiegu służby.

Wobec zatrzymanych nieletnich można zastosować środki przymusu bez-

pośredniego w sytuacjach i na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady
Ministrów

. Fakt ten dokumentuje się w książce przebiegu służby oraz w notatce

służbowej.

Jeżeli w wyniku zastosowania środków przymusu bezpośredniego nieletni

doznał obrażenia ciała, obowiązkiem wychowawcy jest udzielenie pierwszej
pomocy, a następnie wezwanie lekarza. Przypadek ten należy udokumentować
w książce przebiegu służby oraz w raporcie, opisując m.in. okoliczności oraz
skutki użycia środka przymusu. O powyższym zawiadamia się właściwego prze-
łożonego służbowego.

Wyniki badań lekarskich zatrzymanych nieletnich lekarz dokumentuje

w książce wizyt lekarskich. Przepisane przez lekarza lekarstwa policjant wyku-
puje z apteki na koszt jednostki Policji. Leki przechowuje się w wyznaczonym
pomieszczeniu; wydawane są one nieletniemu przez policjanta lub w jego obec-
ności według wskazań lekarza. Wydanie lekarstw nieletnim odnotowuje się
w książce wizyt lekarskich.

W przypadku podejrzenia, że zatrzymany nieletni jest chory zakaźnie lub

jest nosicielem wirusa HIV, należy niezwłocznie o tym powiadomić stację tere-
nową lub wojewódzką służby sanitarno-epidemiologicznej. Dalsze postępowanie
z tym nieletnim przebiega według zaleceń służby. Przedmioty, bieliznę i odzież
zatrzymanego oraz miejsca, w których przebywał, należy zdezynfekować.

Zatrzymanego w izbie nieletniego, jak już wspomniano wyżej, mogą od-

wiedzać rodzice czy opiekun za pisemną zgodą sądu, jednostki prowadzącej
sprawę nieletniego lub za zgodą kierownika izby oraz obrońca. Wówczas perso-
nel izby powinien udostępnić odpowiednie pomieszczenie, w którym nieletni
będzie mógł się spotkać z odwiedzającymi. Dyżurujący w tym czasie policjant
powinien sprawdzić, czy odwiedzające osoby nie wniosły na teren izby i nie
przekazały nieletniemu przedmiotów niebezpiecznych lub takich, których posia-
danie w izbie jest zabronione (np. papierosów, alkoholu w różnej postaci, narko-
tyków lub innych środków odurzających).

Zatrzymany w izbie nieletni może otrzymywać paczkę żywnościową, przed

jej przekazaniem jednak dyżurny izby powinien sprawdzić, czy nie znajdują się
w niej ww. przedmioty, a także produkty, które mogłyby zaszkodzić nieletniemu

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r. w sprawie określenia przypadków oraz wa-

runków i sposobu użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego (Dz.U. Nr 70, poz. 410 z późn. zm.).

czy też innym zatrzymanym, gdyby podzielił się jej zawartością (np. zepsute lub
przeterminowane produkty żywnościowe).

4.3. Zwolnienie nieletniego z izby

Zatrzymanego w policyjnej izbie dziecka nieletniego należy natychmiast

zwolnić, jeżeli:
–

ustaną przyczyny zatrzymania,

–

poleci to sąd rodzinny,

–

nie został zachowany termin zawiadomienia sądu o zatrzymaniu (do 24 go-
dzin),

–

w ciągu 72 godzin od chwili zatrzymania nie ogłoszono nieletniemu posta-
nowienia o umieszczeniu w schronisku dla nieletnich lub tymczasowym
umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym
ośrodku socjoterapii albo w zakładzie lub placówce, o których mowa w art. 12
u.p.n. Może to być szpital psychiatryczny, inny odpowiedni zakład leczniczy
lub dom pomocy społecznej.

Zwalnianego nieletniego przekazuje się rodzicom lub opiekunom. Jeżeli

zatrzymanego w izbie nieletniego odbiera jednostka Policji, która zatrzymywała
go i wykonywała czynności w sprawie popełnionego czynu karalnego, po usta-
niu przyczyny zatrzymania przekazuje go uprawnionym do odbioru osobom
z zachowaniem nw. warunków.

Zatrzymany nieletni może być odebrany przez funkcjonariuszy Policji

w celu doprowadzenia do jednostki Policji, sądu lub prokuratury albo w celu
konwojowania na polecenie sądu, prokuratora lub kierownika jednostki Policji.
Jeżeli nieletni przekazywany jest w konwój do odległej miejscowości, przed od-
jazdem otrzymuje posiłek oraz prowiant na drogę.

Przekazując nieletniego pod pieczę ww. osób, należy sprawdzić ich tożsa-

mość oraz uzyskać od nich pisemne potwierdzenie przejęcia nieletniego. Depo-
zyt nieletniego, w tym pieniądze lub kosztowne przedmioty, przekazuje się za
pokwitowaniem odbioru nieletniemu lub osobie uprawnionej do jego przejęcia.

Nie zawsze jednak wskazane będzie, lub możliwe, przekazanie nieletniego

osobom uprawnionym. Na przykład przekazanie nieletniego rodzicom czy opie-
kunowi jest niewskazane ze względów opiekuńczych albo gdy powiadomieni
o zatrzymaniu nie zgłaszają się po odbiór nieletniego lub wręcz odmawiają jego
odbioru – wówczas decyzję w sprawie nieprzekazania podejmuje sąd rodzinny.

Materiały i informacje o nieletnim, uzyskane w czasie jego pobytu w izbie,

przekazuje się (w zależności od potrzeb):
–

właściwemu sądowi rodzinnemu,

–

właściwemu zakładowi lub placówce, do której nieletni zostaje skierowany,

–

instytucjom państwowym i organizacjom zajmującym się opieką i wychowa-
niem, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania nieletniego.

Ustalenia dotyczące okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego

lub o popełnionym przez niego czynie karalnym policjant (wychowawca) ma
obowiązek udokumentować w formie notatki służbowej. Kopię notatki przeka-
zuje komórce ds. nieletnich i patologii w swojej macierzystej jednostce Policji

Jeżeli uzyskane od nieletniego informacje są przydatne poszczególnym

służbom Policji, należy sporządzić meldunek informacyjny i przekazać go do
właściwej komórki organizacyjnej Policji.

5. Postępowanie w razie zaistnienia wypadku nadzwyczajnego
w policyjnej izbie dziecka

Za wypadek nadzwyczajny zaistniały w policyjnej izbie dziecka należy

uznać usiłowanie dokonania lub dokonanie przez zatrzymanych nieletnich czy-
nów polegających na:
–

targnięciu się na życie lub zdrowie własne lub innych osób (np. współzatrzy-
manych lub policjanta),

–

stworzeniu zagrożenia porządku i bezpieczeństwa w pomieszczeniach izby,

–

ucieczce z izby,

–

organizowaniu buntu.

W przypadku zauważenia zachowań nieletnich, które mogą świadczyć

o ww. zamiarach, należy zastosować wzmożoną ich obserwację.

Policjant, który pierwszy dowiedział się o zaistnieniu poważnego zagroże-

nia życia lub zdrowia zatrzymanych oraz policjantów, zawiadamia natychmiast
o tym przełożonego oraz wszelkimi dostępnymi i dopuszczalnymi środkami sta-
ra się zapobiec ewentualnym konsekwencjom tego zdarzenia. Otrzymując wia-
domość o zagrożeniu, w zależności od sytuacji podejmuje odpowiednie środki
przeciwdziałania. Sprowadzać się one mogą do:
–

wezwania do zachowania się zgodnego z prawem, a jeżeli wezwanie nie po-
skutkuje, do zagrożenia użycia środka przymusu

. Jeżeli zwłoka w użyciu

określonego środka stwarzałaby niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia
ludzkiego, a także mienia, należy odstąpić od wezwania i uprzedzenia, o któ-
rym mowa wyżej

;

–

zastosowania środków przymusu w taki sposób, aby powodowało to jak naj-
mniejszą dolegliwość dla nieletniego, wobec którego zostały one zastosowa-

Zarządzenie nr 590 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października 2003 r. w sprawie metod

i form…, jw., § 5.

Patrz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r. w sprawie określenia przypadków…,

jw., § 1 pkt 2.

Tamże, § 1 pkt 3.

ne; używając siły fizycznej w postaci chwytów obezwładniających technik
obrony lub ataku, nie wolno zadawać uderzeń, chyba że policjant działa
w obronie koniecznej albo w celu odparcia zamachu na życie, zdrowie ludzkie
lub mienie;

–

zastosowania kaftana bezpieczeństwa lub pasów obezwładniających, jeżeli
zastosowanie siły fizycznej okaże się bezskuteczne (polecenie zastosowania
kaftana i pasów wydaje komendant Policji lub osoba przez niego upoważnio-
na, a podczas jego nieobecności dyżurny jednostki); kaftan bezpieczeństwa
i pasy obezwładniające stosuje się wobec osób, które swoim zachowaniem
stwarzają niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także mienia,
jeżeli zastosowanie innych środków przymusu bezpośredniego jest niemożli-
we albo okazało się bezskuteczne;

–

udzielenia pierwszej pomocy oraz wezwania lekarza, jeżeli zatrzymani dozna-
li obrażeń ciała – należy wówczas sporządzić raport zawierający opis okolicz-
ności oraz skutków zdarzenia i zawiadomić o tym właściwego przełożonego
służbowego;

–

sporządzenia notatki służbowej w każdej sytuacji zaistnienia wypadku nad-
zwyczajnego i zastosowania środków przymusu bezpośredniego oraz dokona-
nia zapisu w książce przebiegu służby, z uwzględnieniem również przyczyny
podjęcia decyzji o zastosowaniu tych środków.

Należy odstąpić od stosowania środka przymusu, jeżeli nieletni podporząd-

kuje się wydanym poleceniom.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r. w sprawie

określenia przypadków oraz warunków i sposobu użycia przez policjantów środ-
ków przymusu bezpośredniego zezwala na użycie wobec nieletnich powyżej 13
roku życia wszystkich środków przymusu bezpośredniego (z ograniczeniem
użycia kajdanek).

Rozważając kwestię użycia ww. środków, stwierdzić należy, że w przy-

padku zaistnienia zagrożenia ze strony zatrzymanych w izbie nieletnich w prak-
tyce dyżurujący policjant poza użyciem siły fizycznej nie ma innych możliwości
przeciwdziałania zagrożeniu. O użyciu w tej sytuacji innych środków przymusu,
np. kaftana bezpieczeństwa czy pasów obezwładniających, w zasadzie nie ma
mowy, gdyż dwóch dyżurujących policjantów, a nierzadko tylko jeden, nie jest
w stanie założyć kaftana agresywnemu nieletniemu. Jedynym koniecznym wyj-
ś

ciem z takiej sytuacji jest niezwłoczne powiadomienie dyżurnego podległej

jednostki i zażądanie pomocy. Dlatego też każda izba wyposażona jest w prze-
wodowy lub bezprzewodowy system sygnalizacji zagrożeń; przyciski alarmowe
powinny być zainstalowane w odpowiednich miejscach w izbie.

O każdym wypadku nadzwyczajnym i o użyciu środków przymusu bezpo-

redniego oraz o zaistnieniu innego poważnego niebezpieczeństwa dla życia lub

zdrowia osób umieszczonych w izbie, oprócz szybkiego podjęcia działań zapo-
biegających temu zdarzeniu i powiadomienia przełożonego należy niezwłocznie
zawiadomić telefonicznie dyżurnego komendy wojewódzkiej/stołecznej Policji,

który za pośrednictwem Dyżurnego Operacyjnego Kraju KGP zawiadamia o
tym wydarzeniu komendanta głównego Policji.

Przyczyny i okoliczności wypadku nadzwyczajnego zaistniałego w iz-

bie dziecka badają policjanci wyznaczeni przez przełożonego nadzorującego
pracę izby.

Jednostka Policji, w której miał miejsce wypadek nadzwyczajny, zobowią-

zana jest przesłać wydziałowi prewencji komendy wojewódzkiej/stołecznej Po-
licji meldunek dotyczący okoliczności wypadku. Komenda wojewódzka/stołecz-
na Policji w ciągu 14 dni od zaistnienia wypadku nadzwyczajnego przesyła
(oprócz telefonogramu) do Biura Prewencji i Ruchu Drogowego KGP meldu-
nek. W meldunku tym należy podać następujące dane:
–

nazwę jednostki Policji, w której zaistniał wypadek nadzwyczajny,

–

dane personalne osoby, której dotyczy to wydarzenie,

–

podstawy zatrzymania osoby, która uległa wypadkowi w izbie,

–

czas, miejsce oraz okoliczności zaistniałego wypadku,

–

rodzaj służby oraz zabezpieczenie miejsca, w którym zaistniał wypadek,

–

imiona i nazwiska oraz staż pracy w Policji policjantów dozorujących zatrzy-
manych nieletnich w czasie zaistnienia wypadku, a także znajomości przez
nich zasad sprawowania nadzoru,

–

sposób sprawowania nadzoru nad zatrzymanymi, a jeżeli wypadek miał miej-
sce w pokoju zatrzymań – w jakich odstępach czasu kontrolowano zachowa-
nie się zatrzymanych,

–

liczbę osób przebywających w pokoju, w którym miał miejsce wypadek nad-
zwyczajny,

–

przekazanie obsłudze pomieszczenia lub innym policjantom sprawującym
nadzór nad zatrzymanymi informacji o zamiarze popełnienia samobójstwa,
dokonania ucieczki lub o depresji psychicznej zatrzymanego,

–

naruszone przepisy służbowe przez sprawujących nadzór i konsekwencje wy-
ciągnięte w stosunku do winnych,

–

dane o ujęciu zbiegłych,

–

podjęte czynności, zmierzające do zapobieżenia tego typu wypadkom w przy-
szłości.

Jeżeli do czasu wysłania meldunku nie zakończono postępowania dyscy-

plinarnego lub nie ujęto osób zbiegłych, przesyła się do Komendy Głównej Po-
licji uzupełnienie meldunku.

Ponadto, o przypadku nagłego zachorowania zatrzymanego w izbie nielet-

niego bądź wystąpienia niebezpieczeństwa utraty życia lub ciężkiego uszczerb-
ku na zdrowiu powiadamia się właściwy sąd rodzinny.

6. Dokumentacja prowadzona w policyjnej izbie dziecka

Decyzja nr 346 Komendanta Głównego Policji w sprawie pełnienia służby

przez policjantów w policyjnych izbach dziecka w § 33 wymienia rodzaje doku-
mentów, które powinny być prowadzone w policyjnej izbie dziecka

. Są to:

–

ewidencja zawierająca personalia zatrzymanych nieletnich;

–

indywidualne teczki akt nieletnich, w których ułożone są w porządku chrono-
logicznym materiały dotyczące zatrzymanych; w teczce umieszczane są ko-
lejno dokumenty z zatrzymań nieletnich (notatki z rozmowy wstępnej, pisma
wysyłane lub przychodzące w sprawie nieletnich, prace pisemne wykonywane
przez nich w czasie pobytu w izbie itp.);

–

dziennik korespondencyjny służący do rejestrowania spraw poszczególnych
nieletnich;

–

książka zatrzymanych, do której wpisuje się każdego zatrzymanego w izbie
nieletniego, w tym jego personalia, czas zatrzymania, kto wydał decyzję o za-
trzymaniu, z jakiego powodu i do czyjej dyspozycji nieletni jest zatrzymany,
czas zwolnienia lub przekazania oraz kto odebrał nieletniego z izby;

–

kwitariusz depozytowy wypełniany przy przyjęciu nieletniego do izby, do któ-
rego wpisuje się odebrany od nieletniego depozyt (kopię kwitu depozytowego
dołącza się do teczki akt nieletniego po zwolnieniu go z izby);

–

książka przebiegu służby, do której wpisuje się wszystkie czynności wykony-
wane przez policjantów pełniących służbę w izbie oraz zaistniałe wydarzenia
(omówione wyżej)

Ewidencja podręczna stanowiąca zbiór danych osobowych o nieletnim oraz

teczki akt nieletnich winny być tak zabezpieczone, aby nie miały do nich wglą-
du osoby nieupoważnione. Powinny one jednak znajdować się w takim miejscu,
aby personel wychowawczy miał do nich łatwy dostęp o każdej porze.

Poszczególne izby prowadzą dokumentację nie uwzględnioną w powyż-

szym wykazie, według własnych wzorów. Ułatwia ona gromadzenie niezbęd-
nych danych o nieletnim lub pozwala odnotować czynności wykonywane na
rzecz nieletniego.

Wzory niektórych formularzy dokumentacji zaprezentowano w załącznikach do niniejszego opracowania.

Dokumentacja dotycząca badania lekarskiego, umieszczenia nieletniego w pomieszczeniu izolacyjnym lub

nadzwyczajnego wydarzenia zaistniałego w izbie przedstawiona została we wcześniejszych rozdziałach tego opra-
cowania.

Bibliografia

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 12, poz. 114 z
późn. zm.).

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich
(tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. Nr 7,
poz. 58 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89,
poz. 555 z późn. zm.).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r. w sprawie określe-
nia przypadków oraz warunków i sposobu użycia przez policjantów środków
przymusu bezpośredniego (Dz.U. Nr 70, poz. 410 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 stycz-
nia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad pobytu nieletnich w policyjnych
izbach dziecka (Dz.U. Nr 10, poz. 104 z późn. zm.).

Zarządzenie nr 25 Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2002 r.
w sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komi-
sariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji (Dz.Urz. KGP z 2003 r.
Nr 2, poz. 4).

Zarządzenie nr 590 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października
2003 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakre-
sie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich (Dz.Urz. KGP
Nr 20, poz. 107 z późn. zm.).

Decyzja nr 346 Komendanta Głównego Policji z dnia 9 sierpnia 2004 r. w
sprawie pełnienia służby przez policjantów w policyjnych izbach dziecka
(Dz.Urz. KGP Nr 16, poz. 101).

Deklaracja praw dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia
29 listopada 1959 r., www.racjonalista.pl, stan z 2 kwietnia 2008 r.

Europejska konwencja o wykonywaniu praw dzieci sporządzona dnia 25 stycz-
nia 1996 r. (Dz.U. z 2000 r. Nr 107, poz. 1128).

Genewska deklaracja praw dziecka przyjęta przez Ligę Narodów dnia 26 wrze-
ś

nia 1924 r., http://biurose.sejm.gov.pl, stan z 2 kwietnia 2008 r.

Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526,
zm. Dz.U. z 2000 r. Nr 2, poz. 11).

Powszechna deklaracja praw człowieka (rezolucja Zgromadzenia Ogólnego
ONZ 217A (III)) przyjęta i proklamowana dnia 10 grudnia 1948 r.,
www.ms.gov.pl, stan z 2 kwietnia 2008 r.

Załącznik 1

ZAPOZNAŁEM SIĘ

umieścić nieletniego w Policyjnej Izbie Dziecka w*

Znak sprawy

................................................................................

RSD

................................................................................

Ds.

(data oraz godzina, imienna pieczątka i podpis osoby uprawnionej)

PROTOKÓŁ ZATRZYMANIA NIELETNIEGO

................................................................, dnia ............................. r.

(miejscowość)

(dzień, miesiąc, rok)

…............................................................................................. z ................................................ w .............................................

(stopień, imię i nazwisko policjanta)

(nazwa jednostki)

działając na podstawie art. 37 § 1*, 40 § 1 i 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich
(Dz.U. Nr 35, poz. 228 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, art. 244 § 3 i 4 k.p.k.; art. 245 § 1 i 2; art. 247 k.p.k.*, decyzji:
sędziego rodzinnego*, sądu*, prokuratora*

Stopień, imię i nazwisko prowadzącego czynności dochodzeniowo-śledcze ..............................................................................

w dniu ........................................ o godz. .................... w .............................................................................................................

dokonał zatrzymania .................................................................................... ur. ................................ w ......................................

którego(-ej) tożsamość ustalił na podstawie ….............................................................................................................................

(nazwa i numer dokumentu, kto wydał)

miejsce zamieszkania*, pobytu* ...................................................................................................................................................

(nazwa szkoły, klasa, nazwa zakładu pracy)

w trakcie samowolnego pobytu poza* ..........................................................................................................................................

(nazwa - schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy oraz adres)

Rodzice:

Ojciec: ..........................................................................................................................................................................................

(imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, miejsce pracy, nr telefonu)

Matka: ...........................................................................................................................................................................................

(imię i nazwisko, nazwisko panieńskie, miejsce zamieszkania - jeżeli inne niż ojca, miejsce pracy, nr telefonu)

Opiekun prawny:* .........................................................................................................................................................................

(imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, miejsce pracy, nr telefonu)

Faktycznie opiekę sprawuje: ........................................................................................................................................................

(imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, miejsce pracy, nr telefonu)

Rysopis:* ......................................................................................................................................................................................

(podać w razie niemożności ustalenia tożsamości nieletniego(-ej))

......................................................................................................................................................................................................

Zatrzymania dokonano z następujących przyczyn:

......................................................................................................................................................................................................

(szczegółowo opisać przyczyny zatrzymania z podaniem, o popełnienie jakiego czynu karalnego podejrzewa się nieletniego oraz określić

......................................................................................................................................................................................................

przesłanki: uzasadnionej obawy ukrycia się nieletniego lub zatarcia śladów czynu albo faktu, że nie można ustalić tożsamości

......................................................................................................................................................................................................

nieletniego, bądź opisać okoliczności zatrzymania nieletniego będącego w trakcie samowolnego pobytu poza schroniskiem dla nieletnich

......................................................................................................................................................................................................

lub zakładem poprawczym z podaniem ich nazwy i adresu, w innych przypadkach - nazwę, sygnaturę i datę decyzji oraz nazwę organu, który ją wydał)

......................................................................................................................................................................................................

Zatrzymany(-a) pouczony(-a) o przysługującym mu (jej) na mocy art. 38 § 1; 40 § 2 ustawy, art. 245 k.p.k., 612 § 2 k.p.k.
prawie wniesienia zażalenia na zatrzymanie do sędziego rodzinnego*, sądu rodzinnego* właściwego według miejsca za-
mieszkania lub pobytu nieletniego, prawie żądania: powiadomienia o zatrzymaniu szkoły lub zakładu pracy, umożliwienia
nawiązania w dostępnej formie kontaktu z adwokatem i bezpośredniej z nim rozmowy, nawiązania kontaktu z urzędem kon-
sularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, oświadczył(-a), co następuje:

......................................................................................................................................................................................................

Oświadczenie zatrzymanego(-ej) o stanie zdrowia: .....................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................

Zatrzymany(-a) był(-a)/nie był(-a)* badany(-a) przez lekarza: ......................................................................................................

Na tym protokół zakończono i po odczytaniu podpisano dnia: .......................................................... o godz. .............................

.............................................................

....................................................................

(podpis policjanta)

(podpis zatrzymanego(-ej) nieletniego(-ej))

Kopię niniejszego protokołu otrzymałem(-am) dnia: ......................................................................... o godz. ..............................

....................................................................

(podpis zatrzymanego(-ej) nieletniego(-ej))

Zgodnie z art. 40 § 4 ustawy, o zatrzymaniu ................................................................................................................................

(imię i nazwisko)

przyczynie zatrzymania, przysługującym na mocy art. 38 § 1; 40 § 2 ustawy, art. 245 k.p.k., 612 § 2 k.p.k. prawie wniesienia
zażalenia na zatrzymanie do sędziego rodzinnego*, sądu rodzinnego* właściwego według miejsca zamieszkania lub pobytu
nieletniego, prawie żądania: powiadomienia o zatrzymaniu szkoły lub zakładu pracy, kontaktu z adwokatem i bezpośredniej
z nim rozmowy, nawiązania kontaktu z urzędem konsularnym lub przedstawicielem dyplomatycznym, powiadomiono:

ojca ................................................................................................................................................ dnia ................. o godz. .......

(imię i nazwisko)

matkę ............................................................................................................................................. dnia ................. o godz. .......

(imię i nazwisko)

opiekuna prawnego*....................................................................................................................... dnia ................. o godz. .......

(imię i nazwisko)

osobę faktycznie sprawującą opiekę* ............................................................................................ dnia ................ o godz. ........

(imię i nazwisko)

w sposób: telefonicznie*/osobiście*/faksem*/pocztą elektroniczną*

potwierdzenie* ..............................................................................................................................................................................

(w przypadku osobistego stawiennictwa, po wpisaniu imienia i nazwiska osoby zawiadomionej, uzyskać podpis tej osoby lub osób)

Zgodnie z art. 40 § 5 ustawy, o zatrzymaniu ................................................................................................................................

(imię i nazwisko)

zawiadomiono Sąd Rodzinny w ............................................................................. dnia .................................... o godz. ............

w sposób: przesłanie protokołu faksem*/telefonicznie*/doręczenie protokołu*

potwierdzenie* ..............................................................................................................................................................................

(imię i nazwisko sędziego rodzinnego*/innej osoby upoważnionej*/podpis)

Zgodnie z art. 244 § 4 k.p.k., o zatrzymaniu* ...............................................................................................................................

(imię i nazwisko)

zawiadomiono prokuratora* ........................................................................... z Prokuratury w ....................................................

dnia ......................................... o godz. ............... w sposób: doręczenie protokołu*/telefonicznie*/przesłanie protokołu faksem

potwierdzenie* ..............................................................................................................................................................................

(imię i nazwisko prokuratora, podpis)

Zatrzymanego(-ą) nieletniego(-ą) umieszczono w: …...................................................................................................................

(policyjna izba dziecka, schronisko dla nieletnich, inne miejsce)

dnia ................... o godz. ............ przez .......................................................................................................................................

(stopień, imię i nazwisko funkcjonariusza, nr leg. służbowej, jednostka)

Nieletniego(-ą) odizolować od: .....................................................................................................................................................

(dane osób, od których należy go(ją) izolować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania)

......................................................................................................................................................................................................

(stopień, imię i nazwisko, podpis funkcjonariusza upoważnionego do przyjęcia, nr leg. służbowej)

Zatrzymanego(-ą) ............................................................. zwolniono ................................ dnia ....................... o godz. ............

i przekazano rodzicom/opiekunom* .............................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................

(pozycja książki zatrzymań)

................................................................

...................................................................

(podpis policjanta)

(podpis rodziców/opiekunów)

* niepotrzebne skreślić

Załącznik 2

KZ – …………………………
dnia ………………………….
……………………………….

Do dyspozycji ……………………………

(dyżurny)

KWESTIONARIUSZ PRZYJĘCIA NIELETNIEGO

DO POLICYJNEJ IZBY DZIECKA

Nazwisko i imi

Imiona rodziców

Data i miejsce
urodzenia

Miejsce
zamieszkania

Faktyczne miejsce
pobytu

Czas i miejsce
zatrzymania
wg nieletniego

Stan zdrowia
i higieny,
obrażenia

Znaki szczególne

Przedmioty
wartościowe,
charakterystyczne

Uwagi
i spostrzeżenia
przyjmującego

Załącznik 3

NOTATKA Z ROZMOWY PRZEPROWADZONEJ

Z ZATRZYMANYM NIELETNIM

SYTUACJA OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA

TYP RODZINY

PEŁNA

NIEPEŁNA

ROZBITA

bez ojca

bez matki

separacja

rozwód

KONKUBINAT

ZREKONSTRUOWANA

ZASTĘPCZA

konkubin

konkubina

ojczym

macocha

Uzupełnienie informa-
cji dot. typu rodziny

DANE O RODZICACH

Dane

Ojciec

Matka

Wiek

Karany(-a)
sądownie

TAK

NIE

Miejsce
zamieszkania

Miejsce pracy,
zawód

Pije alkohol

nałogowo

okazjonalnie

nałogowo

okazjonalnie

abstynent

abstynentka

Stan zdrowia

Prawa
rodzicielskie

pełne

ograniczone do roku

pozbawiony całkowicie

od roku

pozbawiona całkowicie

od roku

Nieletni pozostaje
pod opieką

Dodatkowe informacje dotyczące sytuacji rodzinnej nieletniego

Warunki mieszkaniowe

Dane o rodzeństwie

Lp.

Imię

Wiek

Karalność sądowa

Aktualne zajęcie

Inne

DANE O NIELETNIM

Przebyte choroby

Urazy głowy

Pobyty w szpitalach

Badania psychologiczne, psychiatryczne

Rok

Miejsce badań

Instytucja kierująca

Przyczyna skierowania

Nauka szkolna

Nazwa i adres szkoły

Klasa

Wyniki w nauce

Powtarzał klasy

Trudności w nauce

Nieletni nie uczęszcza do szkoły

Ukończył szkołę podstawową w roku

i nie podjął dalszej nauki

W roku

nieletni przerwał naukę w klasie

z powodu

aktualne zajęcie nieletniego

OBJAWY DEMORALIZACJI NIELETNIEGO

Pali papierosy

Pije alkohol

Zażywa środki odurzające

od roku

Wagaruje od klasy

w br. przewagarował

Ucieczki z domu

Czyny karalne (wcześniejsze zatrzymania przez policję,

sprawy w sądzie – postanowienia, orzeczenia)

Inne objawy demoralizacji (np. nieposłuszeństwo wobec rodziców – opiekunów,

wulgaryzm, zachowania aroganckie, nierząd,

przebywanie w środowiskach kryminogennych)

Warunki mieszkaniowe

INFORMACJA O PRZYCZYNACH ZATRZYMANIA NIELETNIEGO

W IZBIE DZIECKA

Załącznik 4

SN – ...................................

Słupsk, dnia .................................

......................................................

ZAWIADOMIENIE

o pobycie nieletniego w Policyjnej Izbie Dziecka

1. Imię i nazwisko: ................................................................................................

2. Imiona rodziców: ...............................................................................................

3. Data i miejsce urodzenia: ..................................................................................

4. Adres zamieszkania: ..........................................................................................

5. Zajęcie nieletniego (nazwa i adres szkoły, klasa, miejsce pracy): ....................

.................................................................................................................................

6. Umieszczony w izbie dziecka w dniach: ...........................................................

7. Powód umieszczenia: ........................................................................................

.................................................................................................................................

8. Nieletniego przekazano (data, komu): ...............................................................

.................................................................................................................................

9. Zawód i miejsce pracy ojca: ..............................................................................

.................................................................................................................................

10. Zawód i miejsce pracy matki: ...........................................................................

.................................................................................................................................

11. Imiona i wiek rodzeństwa: …............................................................................

.................................................................................................................................

12. Sytuacja opiekuńczo-wychowawcza nieletniego: ............................................

.................................................................................................................................

13. W jakich placówkach wychowawczych lub poprawczych nieletni przebywał

i przebywa?: ............................................................................................................

.................................................................................................................................

14. Kontakty nieletniego (imię i nazwisko, adres zamieszkania, wiek): ................

.................................................................................................................................

15. Krótka charakterystyka nieletniego oraz jego środowiska rodzinnego i ró-

wieśniczego. Uwagi i wnioski: ...............................................................................

.................................................................................................................................

sporządził:

...................................................

(kierownik Policyjnej I.D.)

Załącznik 5

ARKUSZ PRZYJĘCIA NIELETNIEGO,

OBSERWACJI I CZYNNOŚCI WYKONANYCH

W SPRAWIE NIELETNIEGO

nieletni: ................................................... lat: ............

1. Czas i okoliczności zatrzymania nieletniego: ..................................................
.................................................................................................................................

2. Stan zdrowia i higieny (obrażenia – dokładny opis): .......................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

3. Znaki szczególne (dokładny opis): ...................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

4. Przedmioty wartościowe (charakterystyczne): .................................................
.................................................................................................................................

5. Uwagi i spostrzeżenia przyjmującego, wskazania lekarskie: ...........................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

...............................................................

(data i podpis przyjmującego)

6. Interwencje i obserwacje:

Lp.

Data,

godzina

Treść interwencji, uwagi, podpis

Uwagi, ew. polecenia

Lp.

Data,

godzina

Treść interwencji, uwagi, podpis

Uwagi, ew. polecenia

Załącznik 6

Słupsk, dnia ...............................

SN – ............................

KOMENDA MIEJSKA / POWIATOWA
POLICJI
w ...............................................................

Specjalista ds. nieletnich

Policyjna Izba Dziecka w ........................................... uprzejmie zawiada-

mia, że w dniu .................................... o godz. .................... został umieszczony

nieletni ....................................................................................................................

ur. ..........................................................., zam. ......................................................

w związku z ............................................................................................................

.................................................................................................................................

Nieletni dnia ................................... został ...................................................

.................................................................................................................................

Uwagi: ....................................................................................................................

.................................................................................................................................

Powyższe podaję do wiadomości.

.......................................................

(kierownik Policyjnej Izby Dziecka)

Załącznik 7

..................................................., dnia ..................

godz. ..................

POTWIERDZENIE ODBIORU NIELETNIEGO

Ja, ............................................................................................................................

zam. ........................................................................................................................

potwierdzam odbiór z Policyjnej Izby Dziecka w ..................................................

nieletniego ..............................................................................................................

w celu ......................................................................................................................

…….........................................................................................................................

nr leg. służbowej lub dowodu osobistego*..............................................................

Zobowiązuję się, że dostarczę do PIDz w ......................................................

pokwitowanie przekazania nieletniego rodzicom lub opiekunowi*.

.......................................................

(czytelny podpis)

* niepotrzebne skreślić

Załącznik 8

PRAWA I OBOWIĄZKI NIELETNIEGO ZATRZYMANEGO

W POLICYJNEJ IZBIE DZIECKA

I. Nieletni zobowiązany jest:

1) podporządkować się zasadom zachowania, określonym w niniejszym re-

gulaminie,

2) przekazać do depozytu odzież oraz wszystkie posiadane przedmioty,
3) przestrzegać ustalonego porządku dnia, zasad obowiązujących w izbie

oraz poleceń wychowawców,

4) poddać się zabiegom higienicznym, a w razie potrzeby badaniom lekar-

skim,

5) zachować się kulturalnie, dbać o czystość osobistą i czystość pomiesz-

czeń izby,

6) szanować mienie izby, ubrania, książki, sprzęt świetlicowy oraz inne

przedmioty i urządzenia będące w ogólnym użytkowaniu,

7) brać czynny udział w zajęciach organizowanych przez wychowawcę.

II. Nieletni ma prawo do:

1) całodobowej opieki pedagogicznej,
2) spokojnego odpoczynku nocnego,
3) całodziennego wyżywienia według przyjętych norm i zasad,
4) otrzymania odpowiednich środków dla utrzymania higieny osobistej

(mydło, ręcznik) oraz czystej pościeli, piżam, dresów i obuwia,

5) właściwej pomocy medycznej w uzasadnionych sytuacjach (na koszt

MSWiA),

6) korzystania ze sprzętu i urządzeń, tj.:

– zbiorów bibliotecznych i czasopism,
– gier świetlicowych,
– środków audiowizualnych,
– codziennych natrysków,
– indywidualnych środków higieny,

7) właściwych warunków wychowawczych, w tym rozmów o charakterze

psychoterapeutycznym,

8) otrzymania paczki żywnościowej, której zawartość podlega kontroli

dyżurnego w obecności zatrzymanego,

9) widzenia z rodzicami lub opiekunami, za zgodą właściwego sądu ro-

dzinnego jednostki policyjnej prowadzącej sprawę lub kierownika izby,

10) korzystania z zajęć ruchowych na świeżym powietrzu,

11) traktowania nienaruszającego poczucia godności osobistej,
12) zgłaszania próśb i uwag do kierownika izby.

III. Nieletniemu, umieszczonemu w izbie dziecka, nie wolno:

1) palić papierosów, spożywać napojów alkoholowych i zażywać środków

odurzających,

2) używać słów wulgarnych, krzyczeć, demoralizować i krzywdzić innych

nieletnich,

3) zmieniać pobytu w pomieszczeniach izby bez zgody wychowawców,
4) niszczyć sprzętu i przedmiotów będących na wyposażeniu pomieszczeń

izby,

5) oddalać się poza teren izby.

IV. W izbie dziecka jako nagrodę stosuje się:

1) udzielenie pochwały wobec innych zatrzymanych,
2) udzielenie pochwały z wpisaniem do akt zatrzymanego,
3) pochwałę umieszczoną w pismach opiniujących przesłanych do szkół,

sądów rodzinnych lub innych placówek opiekuńczo-wychowawczych.

V. W izbie dziecka jako karę stosuje się:

1) udzielenie upomnienia ustnego wobec pozostałych zatrzymanych,
2) wpisanie upomnienia do akt zatrzymanego,
3) wyszczególnienie negatywnego zachowania w pismach kierowanych do

szkół, sądów rodzinnych lub innych placówek opiekuńczo-wychowaw-
czych,

4) izolowanie nieletniego od pozostałych nieletnich.

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administra-
cji z dnia 21 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad pobytu nieletnich
w policyjnych izbach dziecka (Dz.U. Nr 10, poz. 104 z późn. zm.).

Załącznik 9

RAMOWY ROZKŁAD ZAJĘĆ

W POLICYJNEJ IZBIE DZIECKA

godz. 6.00 – 6.30

– pobudka, gimnastyka poranna, czynności higieniczne,

przegląd pościeli, słanie łóżek

godz. 6.30 – 7.00

– zbiórka poranna, przegląd stanu higienicznego i uży-

wanej w izbie odzieży, przypomnienie o regulaminie

i zasadach zachowania w izbie, wyznaczenie dyżurów

godz. 7.00 – 8.00

– śniadanie

godz. 8.00 – 8.15

– prace porządkowe, sprzątanie pomieszczeń

godz. 8.15 – 11.00 – zajęcia typu lekcyjnego (np. pisanie wypracowań),

godz. 11.00 – 12.00 – zajęcia ruchowe (np. w siłowni, na placu spacerowym)

godz. 12.00 – 14.00 – obiad

godz. 14.00 – 15.00 – indywidualne czytanie prasy i książek

godz. 15.00 – 17.00 – dalszy ciąg zajęć lekcyjnych, rozmowy, filmy eduka-

cyjne

godz. 17.00 – 18.30 – zajęcia świetlicowe (np. gry stolikowe)

godz. 18.00 – 19.00 – kolacja

godz. 19.00 – 19.15 – zbiórka wieczorna

godz. 19.15 – 20.00 – mycie, przygotowanie do snu

godz. 20.00 – 6.00

– cisza nocna

Przykładowy.