2010-01-15

1

Zmiany

w

organizmie ci

ęż

arnej

pod

wpływem ci

ąż

y

Zmiany w układzie kr

ąż

enia

7 - 15 tydzie

ń

oporów naczyniowych

- zmniejszenie napi

ę

cia komórek mi

ęś

ni gładkich w

ś

cianach

naczy

ń

t

ę

tniczych i

ż

ylnych

- osłabienie reakcji skurczowej w odpowiedzi na bod

ź

ce

kurcz

ą

ce

-

wzrost syntezy prostacykliny

obj

ę

to

ś

ci krwi kr

ążą

cej

-

wzrost aktywno

ś

ci w układzie renina-angiotensyna-aldosteron

- zmniejszenie wydalania sodu i wody w nerkach
- wzrost obj

ę

to

ś

ci krwi kr

ążą

cej o 30- 40%

- całkowita obj

ę

to

ść

płynów ustrojowych wzrasta do 8 l

- obj

ę

to

ść

osocza wzrasta wyra

ź

niej ni

ż

obj

ę

to

ść

elementów morfotycznych

- przyrost erytrocytów 15—20%
- obni

ż

enie st

ęż

enia hemoglobiny

- spadek albumin

niedokrwisto

ść

ci

ęż

arnych

pojemno

ś

ci minutowej serca o 40%

przy

ś

pieszenie akcji serca ok. o 10-15 skurczów na minut

ę

obj

ę

to

ś

ci wyrzutowej serca

obj

ę

to

ś

ci krwi

kurczliwo

ś

ci mi

ęś

nia sercowego

wzrost wydolno

ś

ci serca

przerost lewej komory

do

wyzwolenia

czynno

ś

ci

skurczowej

serca

wystarczaj

ą

słabsze bod

ź

ce

oceniaj

ą

c wyniki badania EKG, trzeba pami

ę

ta

ć

o zmianie

poło

ż

enia serca wywołanym wysokim ustawieniem przepony

2010-01-15

2

Ci

ś

nienie t

ę

tnicze /

ż

ylne

spadek oporu obwodowego - II trymestr

ci

ś

nienia skurczowego o 5-11 mm Hg

ci

ś

nienia rozkurczowego o 10-15 mm Hg

III trymestr - wzrost RR

termin porodu – jak u nieci

ęż

arnej

w zaawansowanej ci

ąż

y wzrost ci

ś

nienia

ż

ylnego, zwłaszcza

w dolnej połowie ciała - ucisk

ż

yły głównej dolnej

- w okolicy kostek - obrz

ę

ki

-

ż

ylaki w dolnej cz

ęś

ci ciała - ko

ń

czyny dolne,

pochwa, srom, odbytnica

- zwi

ę

kszone ryzyko DVT

Układ krwiotwórczy / krew obwodowa

spadek st

ęż

enia hemoglobiny i obni

ż

enie si

ę

warto

ś

ci hematokrytu

liczby erytrocytów o 15—20%

obj

ę

to

ś

ci krwi kr

ążą

cej o 40%

wchłaniania

ż

elaza o 30-40%

zapotrzebowanie na

ż

elazo (800-1200 mg/24 h)

uzupełnienie 60-100 mg dwuwarto

ś

ciowego

ż

elaza z dodatkiem kwasu

foliowego

wzrost liczby białych ciałek krwi od 10 000-15 000 mm

3

wzór odsetkowy „przesuni

ę

cie w lewo”

liczba płytek krwi w okresie ci

ąż

y pozostaje niezmieniona

zwi

ę

kszenie wytwarzania fibrynogenu oraz czynników: VII,VIIII,X

upo

ś

ledzenie mechanizmów fibrynolizy

tendencja do nadkrzepliwo

ś

ci krwi - zakrzepy w naczyniach ko

ń

czyn

dolnych, miednicy mniejszej zwłaszcza w okresie połogu

zaburzenia stosunku albumin do globulin - przy

ś

pieszenie OB

Zmiany w układzie oddechowym u ci

ęż

arnych

pobudzenie o

ś

rodka oddechowego i zwi

ę

kszenie wentylacji płuc

(o 40%)

zwi

ę

kszenie pojemno

ś

ci płuc i wymiany gazowej

wzrost pobudliwo

ś

ci o

ś

rodka oddechowego na zwi

ę

kszone pCO

2

nie zmienia si

ę

liczba oddechów w jednostce czasu

wzrost minutowej pojemno

ś

ci oddechowej płuc

- maleje obj

ę

to

ść

powietrza zalegaj

ą

cego oraz obj

ę

to

ść

zapasowa

wdechowa i wydechowa - wysokie ustawienie przepony i ucisk
dolnych cz

ęś

ci płuc

pO

2

nie zmienione, obni

ż

enie pCO

2

do 28-32 mm Hg

nie ma to istotnego wpływu na pH krwi - zwi

ę

kszone wydalanie

dwuw

ę

glanów z moczem

Układ moczowy

poszerzenie miedniczek nerkowych i moczowodów P + ucisk
macicy - zwłaszcza po stronie prawej

zwi

ę

kszenie o 50% przepływu krwi przez nerki

o 35% przes

ą

czania kł

ę

buszkowego i klirensu kreatyniny

zwi

ę

kszona resorpcja wtórna w kanalikach nerkowych

zatrzymywanie sodu, wydalania wody

wydalanie niewielkich ilo

ś

ci glukozy, aminokwasów i białek oraz

rozpuszczalnych w wodzie witamin

fizjologiczny cukromoczu (glikozurii)

białkomocz (proteinuria), w ilo

ś

ci do 300 mg białka na dob

ę

spadek st

ęż

enia kreatyniny, mocznika i kwasu moczowego w

surowicy krwi

2010-01-15

3

Układ pokarmowy

Jama ustana

- rozrost naczy

ń

krwiono

ś

nych w przyz

ę

biu

- krwawienia z dzi

ą

seł

- zmiany zapalne dzi

ą

seł

- nowotworowy rozrost tkanek przyz

ę

bia - nadzi

ąś

lak

- wydzielanie

ś

liny o ni

ż

szym pH, ułatwia wyst

ą

pienie próchnicy

spowolnienie motoryki pp

- osłabienie napi

ę

cia mi

ęś

ni gładkich

- wydłu

ż

enie czasu opró

ż

niania si

ę ż

oł

ą

dka

- wolniejsze przesuwania si

ę

tre

ś

ci jelitowej

- I trymestr - wydzielanie soku

ż

oł

ą

dkowego wzmo

ż

one

- cofanie si

ę

tre

ś

ci pokarmowej (refluks

ż

oł

ą

dkowo-przełykowy)

- cz

ę

stsze przyjmowanie posiłków, w mniejszej ilo

ś

ci, ograniczenie

tłuszczy

mo

ż

liwo

ść

zachły

ś

ni

ę

cia si

ę

pacjentki w czasie znieczulenia

atonia jelita grubego - zaparcia

zwiotczenie

ś

cian p

ę

cherzyka

ż

ółciowego - kamica

zastój

ż

ółci w przewodach

ż

ółciowych wewn

ą

trzw

ą

trobowych

ze

ś

wi

ą

dem skóry - cholestaza ci

ęż

arnych

w

ą

troba - zwi

ę

kszone ilo

ś

ci globulin transport transkortyny,

globuliny

wi

ążą

cej

hormony

tarczycy,

transferyny,

ceruloplazminy, globuliny wi

ążą

cej steroidowe hormony płciowe

wzmo

ż

ona synteza czynników krzepni

ę

cia (fibrynogenu, VII i VIII)

przesuni

ę

cie stosunku albumin do globulin przy

ś

piesza opadanie

krwinek

próby w

ą

trobowe -

nie zmienione z wyj

ą

tkiem fosfatazy

zasadowej – wzrost aktywno

ś

ci - wytwarzania przez ło

ż

ysko

Układ dokrewny

płat przedni przysadki

powi

ę

kszenie 2-3 krotnie, za spraw

ą

komórek wydzielaj

ą

cych prolaktyn

ę

stopniowy wzrost prolaktyny - warto

ść

szczytowej ok. 200 ng/ml

rola

prolaktyny

-

pobudzanie

gruczołów

sutkowych

do

czynno

ś

ci

wydzielniczej

gonadotropiny (FSH i LH) - hamuj

ą

cy wpływ hormonów płciowych

wytwarzanych przez ło

ż

ysko

kortykotropina (ACTH), somatotropina (STH), i tyreotropina (TSH)

przysadka nerwowa (płat tylny)

nie zmienia obj

ę

to

ś

ci

w j

ą

drach nadwzrokowych i przykomorowych oksytocyna i wazopresyna

w ko

ń

cowej fazie rozwierania si

ę

kanału szyjki macicy i w okresie

wydalania płodu st

ęż

enie oksytocyny podwy

ż

sza

gruczoł tarczowy

tarczycy – rozrost p

ę

cherzyków gruczołowych, przerost

nabłonka gruczołowego

gromadzenie wi

ę

kszej ilo

ś

ci koloidu w p

ę

cherzykach

wzmo

ż

ona

czynno

ść

tarczycy

jest

nast

ę

pstwem

zwi

ę

kszonej utraty jodu w czasie filtracji nerkowej

niedobory jodu s

ą

wyra

ź

ne u ci

ęż

arnych, u których ju

ż

wcze

ś

niej stwierdzano tego rodzaju zaburzenia

TSH - nie zmienione

trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T

4

)

wzmo

ż

one wi

ą

zanie z białkami transportuj

ą

cymi (TBG)

ło

ż

ysko jest nieprzepuszczalne dla TSH ,T

3

i T

4

w razie bardzo wysokiego st

ęż

enia tych hormonów we krwi

matki

mo

ż

e dochodzi

ć

do przenikania przez ło

ż

ysko

niewielkiej ilo

ś

ci T

3

2010-01-15

4

gruczoły przytarczyczne

czynno

ś

ciowa hiperplazja

wytwarzania parathormonu (PTH)

ograniczenie utraty wapnia z moczem z jednoczesnym wzrostem
wchłaniania wapnia w jelitach

odwapnieniu ko

ść

ca, spowodowanego PTH zapobiega nasilone

wytwarzanie kalcytoniny

kora nadnerczy

przerost i wzmo

ż

one wydzielanie kortyzolu

całkowitego i wolnego kortyzolu 2 - 3krotnie, tak

ż

e wolnej frakcji,

aktywnej biologicznie

aldosteron podwy

ż

szone st

ęż

enie 5 - 6krotnie

st

ęż

enie lipidów w surowicy krwi w drugiej połowie ci

ąż

y

znacznie wzrasta - „magazynowanie" lipidów

st

ęż

enie cholesterolu zwi

ę

ksza si

ę

o 50%

st

ęż

enie trójglicerydów przekracza 3krotnie norm

ę

w pó

ź

niejszym okresie wzrost lipidów - wynik lipolitycznego

działania E i kortyzolu – lipoliza – oszcz

ę

dzanie glukozy

Gospodarka w

ę

glowodanowa

wczesny okres ci

ąż

y

-

wra

ż

liwo

ść

na działanie insuliny

-

wydzielanie I

-

st

ęż

enia glukozy we krwi na czczo (3. - 6. miesi

ą

c)

zaawansowana ci

ąż

a

oporno

ść

na insulin

ę

- działanie jej antagonistów

pacjentkom leczonym przed zaj

ś

ciem w ci

ążę

insulin

ą

- I trymestr

- obni

ż

a si

ę

dawk

ę

nawet o 50%

w zaawansowanej ci

ąż

y konieczno

ść

zwi

ę

kszenia dawki insuliny o

50-80%

2010-01-15

5

Narz

ą

dy płciowe



Pochwa

- rozpulchnienie i przekrwienie tkanek

-fioletowe zabarwienie - domy

ś

lny objaw ci

ą

zy

-

ż

ylaki sromu

-zwi

ę

kszenie wydzieliny pochwowej

-wzrost pH, spadek ilo

ś

ci pałeczek Doderleina



Macica

- wzrost masy myometrium 30 do 60 razy pod wpływem E

- wydłu

ż

enie si

ę

komórek mi

ęś

niowych 5 –20 razy

- tworzenie si

ę

poł

ą

cze

ń

komunikacyjnych pomi

ę

dzy komórkami

mi

ęś

niowymi – gap junction – zwi

ę

kszenie si

ę

szybko

ś

ci

rozchodzenia si

ę

skurczu

- wzrost pojemno

ś

ci naczy

ń

krwiono

ś

nych ze 100ml do 500ml/min

• Jajniki

- powi

ę

kszenie pod wpływem hCG

- ciałko

ż

ółte ci

ąż

owe powi

ę

ksza si

ę

do 8 tygodnia ci

ąż

y

- zanik od 16 tygodnia

• Sutki

-ból, powi

ę

kszenie – wczesny, niepewny objaw ci

ąż

y

- wzrost utkania gruczołowego w I trymestrze

- II trymestr - rozrost komórek, laktogeneza

- III trymestr- wydzielanie siary

Laktogeneza- przemiany prowadz

ą

ce do wydzielania mleka-

stymulowane przez P, PRL

E ło

ż

yskowe blokuj

ą

wydzielanie mleka – nagły ich spadek po

porodzie- wypływ mleka