1

Prof. dr hab. Andrzej Koszmider

[e-mail]

.

[e-mail]

Katedra Elektrotechniki Ogólnej i Przekładników
[e-mail].

METODYKA STUDIOWANIA I AUTOPREZENTACJI

Karta przedmiotu

Nazwa przedmiotu

Metodyka Studiowania i Autoprezentacji

Kod

Liczba
punktów

Jednostka
prowadząca

Katedra Elektrotechniki Ogólnej i Przekładników, K-23

http://matel.p.lodz.pl/k23

Kierownik i
realizatorzy

Prof. dr hab. Andrzej Koszmider, dr inż. Iwonna Borowska-Banaś, dr inż. Andrzej
Kasprzak

Formy zajęć

i liczba godzin

Semestr

w

ć

l

p

s

Zimowy (z1)

30

-

-

-

-

Charakterystyka
przedmiotu

Celem wykładu jest podanie istotnych informacji związanych ze studiowaniem na
Politechnice Łódzkiej. W części wstępnej widomości te dotyczą struktury i władz
uczelni, obowiązujących zasad normatywnych, etycznych i obyczajowych. Część
zasadnicza poświęcona jest omówieniu najważniejszych elementów psychologicznych i
fizjologicznych decydujących o sukcesie w uczeniu się, zdawaniu egzaminów,
omówieniu elementów techniki uczenia się oraz warunków rozwoju osobowości
studentów podczas studiów. Wykład omawia także elementy autoprezentacji związane
ze studiowaniem, przygotowaniem i wygłaszaniem wystąpień publicznych oraz
problematykę i znaczenie rozwoju inteligencji emocjonalnej.

Wymagania
wstępne

Nie ma wymagań wstępnych

2

Program ramowy
przedmiotu

WYKŁAD

1. Wiadomości o Uczelni

2. Charakterystyka Wyższych Studiów Technicznych

3. Zasady i obyczaje obowiązujące w środowiskach akademickich, regulacje

normatywne, etyka środowisk akademickich

4. Elementy psychologii pracy umysłowej, koncentracja, motywacja, psychologiczne

podstawy twórczego myślenia

5. Budowa i praca mózgu

6. Najważniejsze elementy procesu „ uczenia się”- czytanie, notowanie, zrozumienie,

przyswajanie, zapamiętanie, powtarzanie.

7. Optymalne wykorzystywanie zajęć

8. Egzamin i psychologia porażki egzaminacyjnej

9. Inteligencja emocjonalna i jej rozwój

10. Zarządzanie czasem - planowanie studiów

11. Wystąpienia publiczne i ich przygotowanie

Forma zaliczenia
zajęć

Zaliczenie dwóch części testu

Literatura
podstawowa

1. A. Koszmider – Notatki z wykładu

Literatura
uzupełniająca

1. DryenG.,Vos Jeanette. Rewolucja w uczeniu. Wydawnictwo Zysk I Ska.2003

2. BuzanT. Mapy myśli. Ravi, Łódź 1999

3. Colin Ronan, Nauka. Swiat Ksiązki Warszawa 1997

4. Seiwert Lothar J. Jak organizować czas. Wyd. Naukowe PWN Watrszawa 1998

5. Vopel Klaus W. Warsztaty- skuteczna forma nauki. Wyd. Jedność Kielce 2004

6. Svantesson Ingemar. Mapy pamięci i techniki zapamiętywania. Helion.Gliwice,04.

7. Linksman Ricki. W jaki sposób szybko się uczyć. Świat Książki. Warszawa 2005

8. McCoy Jr Charls. Jak można było o tym nie pomyśleć? Rebis, Poznań 2003

9. Grębski Marek. Sukces na egzaminie. WSiP, Warszawa 2004

10. St. Konrad, Cl. Hendl. Inteligencja emocjonalna. Videograf II. Katowice 2007

11. Etyka w nauce….. praca zbiorowa. Morpol Lublin 2004

12. Dobre obyczaje w nauce – zbiór zasad. Polska Akademia Nauk. Warszawa 2003

3

1. Wiadomości o Uczelni

1.1 Historia
1.2 Współczesna struktura Politechniki
1.3 Władze Politechniki
1.4 Pracownicy PŁ
1.5 Wydział Elektrotechniki i Elektroniki

1.1 Historia

Starania o utworzenie Wyższej Uczelni Technicznej – Instytutu Politechnicznego, od
połowy XIX wieku

Utworzenie Politechniki Łódzkiej w maju 1945 –

- Wydział Mechaniczny

- Wydział Elektryczny

- Wydział Chemiczny

Pierwszy Rektor PŁ

– prof. dr Bogdan Stefanowski

Pierwsz

ą stałą siedzibą PŁ były obiekty

dawnej fabryki Szaji Rosenblatta

4

1.2 Współczesna struktura Politechniki Łódzkiej

Wydziały :

1. Mechaniczny, W-1

2. Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki (EEIiA ), W-2

3. Chemiczny, W-3

4. Technologii materiałowej i Wzornictwa Tekstyliów, W-4

5. Biotechnologii i Nauk o Żywności, W-5

6. Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, W-6

7. Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej, W-7

8. Organizacji i Zarządzania, W-8

9. Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska,W-9

5

Jednostki międzywydziałowe:

1. Instytut Papiernictwa i Poligrafii
2. Studium Języków Obcych
3. Centrum Kształcenia Matematyki i Fizyki
4. Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
5. Centrum Kształcenia Międzynarodowego – IFE
6. Biblioteka

Biblioteka

G

łówna

Budynek

IFE

Aktualnie :

Liczba pracowników ok.3000
Liczba studentów dziennych ok.14000
Łiczba kierunków studiów - 33

B

ib

l io

t

e

k

a

G

łó

w

n

a

B

u

dy

n

e

k

IFE

Jednostki zamiejscowe

6

1.3 Władze Politechniki Łódzkiej

Władze jednoosobowe i władze kolegialne

Władze Jednoosobowe:

Rektor Politechniki Łódzkiej – stoi na czele Uczelni
obecnie: prof. dr hab. inż. Stanisław Bielecki
Zwyczajowy tytuł – „ Magnificencja” –

Prorektorzy – ds. nauki, ds. dydaktyki, ds. studenckich, ds. rozwoju i współpracy z
gospodarką.




Rektor z Prorektorami i podległymi im działami administracji uczelni nazywany jest
Rektoratem.

7

Dziekan – stoi na czele Wydziału

Prodziekani – ds. nauki, ds. dydaktyki, ds. studenckich, ds. studiów wieczorowych i
zaocznych.


Administracja wydziałowa nazywana jest Dziekanatem

Wszystkie osoby sprawujące funkcje władz jednoosobowych są wybierane na 4 letnie
kadencje systemem elektorskim

Administracja uczelni podlega Kanclerzowi (Dyrektorowi) Politechniki
Finanse Uczelni prowadzi dział zwany Kwesturą na czele którego stoi
zastępca Kanclerza ds. finansowych - (Kwestor)

– uczelnia jest utrzymywana przez budżet państwa.



Kanclerz, Kwestor i inne stanowiska administracyjne są stanowiskami z nominacji bez
określonych kadencji.

8

Władze kolegialne Uczelni

Senat Politechniki

Senat podejmuje uchwały dotyczące zasad funkcjonowania Uczelni oraz opiniuje
kolegialnie (głosowanie) sprawy wymagające takich opinii

–

skład.

Przewodniczącym Senatu jest Rektor


- mały Senat

Rady Wydziałów

Rada Wydziału podejmuje uchwały dotyczące funkcjonowania Wydziału oraz opiniuje
sprawy wymagające takich opinii

– skład.

Przewodniczącym Rady Wydziału jest Dziekan

( kolegium Dziekańskie)

Ciała robocze – opiniotwórcze

Komisje: Senackie, Rektorskie, Dziekańskie

9

1.4 Pracownicy PŁ

 pracownicy naukowo – dydaktyczni ( ok.1200 )
 pracownicy dydaktyczni ( ok.300 )
 pracownicy inżynieryjno – techniczni i bibl.(ok.560)
 pracownicy administracyjni ( administracja centralna, wydziałowa, instytutowa)(

ok.400)

 pracownicy obsługi (ok.344)
razem: ok.3000 - 450

- stanowiska pracowników naukowo-dydaktycznych:

profesor zwyczajny (114-20)
profesor nadzwyczajny (131-20)
adiunkt ( 826 – 136)
( asystent i starszy asystent )

– stanowiska pracowników dydaktycznych:

docent – 4 (3)
starszy wykładowca
wykładowca
Razem: (406 – 65)

Stopnie zawodowe i naukowe oraz tytuł naukowy:

inżynier/licencjat,

magister,
doktor nt. ( dr filozofii – Ph.d.- philosophy doctor) ( 773-130) –

(dysertacja, praca, rozprawa)

doktor habilitowany, ( 53 – 8)

dr hab. profesor PŁ, ( 131-25)

profesor ( 114- 20)

dr hab. Jan Kowalski, prof. PŁ
prof. dr hab. Jerzy Kowalski

10

Wydziały składają się z Jednostek Organizacyjnych:

1. Instytutów ( w PŁ – I - ...., np. I-12 ) na czele stoi Dyrektor Instytutu

W PŁ działa 40 instytutów ( na W EEIA – 5 )

2. Katedr ( w PŁ – K-...np., K-23) na czele stoi Kierownik Katedry

W PŁ działa 37 Katedr ( na W EEIA – 5)

Dyrektorzy Instytutów oraz Kierownicy Katedr są nominowani przez Rektora na okres 4
letniej kadencji.

Instytut może składać się z :

Zakładów
Zespołów

Zgodnie ze Statutem PŁ, w Instytucie musi być zatrudnionych co najmniej 5 tzw.
samodzielnych pracowników naukowych ( dr hab. i prof.).

W Katedrze musi być zatrudnionych co najmniej dwóch samodzielnych pracowników
naukowych w tym jeden profesor tytularny.

11

1.5 Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki czwartek

W

ładze Wydziału

:

Dziekan: prof. dr hab. in

ż. Sławomir Wiak

Prodziekani:

ds. nauki i promocji - dr hab. in

ż. Andrzej Bartoszewicz, prof. PŁ

ds. kszta

łcenia - dr hab.inż. Sławomir Hausman

ds. studiów stacjonarnych (dziennych) - dr hab. in

ż. Jacek Kucharski, prof.

P

Ł

ds. studiów niestacjonarnych - dr hab. in

ż. Andrzej Kanicki

Dziekanat:

Kierownik Dziekanatu: Pani Miros

ława Sobczyk

Rada Wydzia

łu: 54 profesorów, 14 adiunktów, 16 studentów

(Aktualnie studiuje oko

ło 4500 studentów)

12

Jednostki Organizacyjne EEIA:

1. Instytut Podstaw Elektrotechniki, Metrologii i Materiałoznawstwa – I-12

2. Instytut Automatyki – I-13

3. Instytut Mechatroniki i Systemów Informatycznych – I-14 (Maszyn El.)

4. Instytut Elektroenergetyki – I-15

5. Instytut Elektroniki – I-16

6. Katedra Elektrotechniki Ogólnej i Przekładników – K-23

7. Katedra Informatyki Stosowanej – K-24

8. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych- K-25

9. Katedra Aparatów Elektrycznych – K-26

10. Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych K- 27

Kierunki dydaktyczne: Elektrotechnika

Elektronika i Telekomunikacja

Informatyka

Automatyka i Robotyka

Inżynieria Bezpieczeństwa Pracy

Transport

Inżynieria Biomedyczna

Energetyka

Mechatronika

13

2. Charakterystyka wyższych studiów technicznych

a. Rodzaje Wyższych Szkół Technicznych
b. Charakterystyka zajęć i zaliczeń
c. Charakterystyka systemu punktowego ECTS

2.1 Rodzaje Wyższych Szkół Technicznych

Wyższe szkoły zawodowe

– misja:

1. Kształcenie specjalistów z danej dziedziny na poziomie wyższym – inż. ( mgr ).

Wyższe szkoły akademickie

– misja:

1. Kształcenie specjalistów z danej dziedziny na poziomie wyższym- inż., mgr
2. Kształcenie pracowników nauki - dr nt., dr hab.
3. Prowadzenie badań naukowych
4. Prowadzenie prac na rzecz gospodarki
5. Organizowanie imprez naukowych oraz popularyzacja wiedzy

Szkoły akademickie w Polsce : Uniwersytety, Politechniki ( AGH), Akademie i

Uniwersytety Medyczne, szkoły specjalistyczne np. SGGW, WSH.

Obowiązująca Ustawa : „ Prawo o Szkolnictwie Wyższym” wyróżnia:
Uniwersytety Techniczne, Politechniki, Wyższe Szkoły Zawodowe (Inżynierskie).

Rodzaje studiów :

Inżynierskie ( licencjackie), - 3,5 roku – I stopnia

Magisterskie, - 1,5 roku

- II stopnia

Doktorskie – 4 lata

- III stopnia

Studia podyplomowe

14

2.2 Charakterystyka zajęć i zaliczeń


Rodzaje zajęć :

Wykłady

Ćwiczenia audytoryjne ( rachunkowe )

Laboratorium

Seminarium

Projektowanie

Praktyki

Sprawdzanie wiedzy i umiejętności studentów:

Egzamin – ustny, pisemny

Zaliczanie ćwiczeń, laboratorium, wykładów

Zaliczanie seminarium i projektowania.

Zaliczanie praktyk.

15

2.3 Charakterystyka systemu punktowego ECTS

Zasada systemu ECTS (European Credit Transfer System)


Za zaliczenie przedmiotu student otrzymuje określoną wcześniej liczbę punktów,
niezależną od uzyskanej oceny. Uzyskanie określonej liczby
punktów w semestrze powoduje zaliczenie całego semestru i upoważnia studenta do
podjęcia studiów o szczebel wyżej.
Ustalone muszą być kryteria zaliczenia poszczególnych okresów studiów.

Liczba punktów potrzebna do zaliczenia roku wynosi w zasadzie 60 (2x30).

Na Wydziale EEIA ( w roku ak.2008/09)

Sem. I studia inżynierskie ( I stopnia)

Wstęp do analizy matematycznej – 2
Algebra liniowa

– 4

Analiza matematyczna

- 6

Wprowadzenie do współczesnej inżynierii - 2
Obwody elektryczne - 1
Fizyka I

- 5

Podstawy informatyki

- 5

Metodyka studiowania i autoprezentacji - 1
Prawo inżynierskie i ochrona własności intelektualnej – 1
Oprogramowanie użytkowe - 2

Razem 29

Minimalna liczba punktów – np. 29 – 11 = 18
Sem. II 30 – 10 = 20

16

3.

Zasady i obyczaje obowiązujące w środowiskach akademickich

3.1 Najważniejsze regulacje ustawowe i regulaminowe
3.2 Etyka i dobre obyczaje w środowisku akademickim

3.1 Najważniejsze regulacje ustawowe i regulaminowe

Podstawą wszelkich uregulowań prawnych i regulaminowych jest Ustawa o Szkolnictwie
Wyższym.
Biorąc pod uwagę Ustawę oraz uchwały Senatu PŁ, zgodne z jej Statutem, opracowano
REGULAMIN STUDIOW W POLITECHNICE ŁODZKIEJ, który jest podstawowym
dokumentem regulującym prawa i obowiązki studenta PŁ.
Obecnie obowiązujący regulamin został przyjęty przez Senat PŁ 20 grudnia 2006r.

Regulamin zawiera:


1. Prawa studenta


2. Obowiązki studenta


3. Zasady organizacji studiów

Semestr zimowy ( zajęcia + przerwa + sesje egzaminacyjne)

Okres zajęć

Zimowa sesja egzaminacyjna

Przerwa międzysemestralna

Zimowa sesja poprawkowa

Semestr letni ( zajęcia + przerwa wakacyjna + sesje egzaminacyjne)

Okres zajęć

Letnia sesja egzaminacyjna
Przerwa wakacyjna

Letnia ( wrześniowa ) sesja poprawkowa

17

Semestr zimowy 28 09 2009 – 21 02 2010

Okres zajęć

28 09 2009 – 21 12 2009

Ferie zimowe

22 12 2009 – 03 01 2010

Okres zajęć

04 01 2010 - 24 01 2010

Zimowa sesja egzaminacyjna 25 01 2010 – 07 02 2010

Przerwa międzysemestralna 08 02 2010 – 14 02 2010

Zimowa sesja poprawkowa

15 02 2010 – 21 02 2010

Semestr letni 22 02 2010 – 14 09 2010

Okres zajęć

22 02 2010 – 31 03 2010

Ferie wiosenne

01 04 2010 – 07 04 2010

Okres zajęć

08 04 2010 - 20 06 2010

Letnia sesja egzaminacyjna 21 06 2010 – 04 07 2010

Przerwa wakacyjna

05 07 2010 – 31 08 2010

Letnia sesja poprawkowa

01 09 2010 – 13 09 2010

Dni lub godziny Rektorskie lub Dziekańskie.

Indywidualny tok studiów i indywidualna organizacja studiów

18

4. Zasady rejestracji studentów i zaliczania przedmiotów

Trzy terminy –

zwykły i dwa poprawkowe

5. Skreślenia, ponowna rejestracja oraz urlopy

Wobec studenta pierwszego roku, który nie spe

łnił warunków

umo

żliwiających mu uzyskanie

rejestracji pe

łnej lub warunkowej

,

dziekan podejmuje decyzj

ę o

skre

śleniu

z listy studentów, a w

sytuacjach szczególnych - decyzj

ę o zezwoleniu na powtarzanie

semestru lub roku studiów.

Student,

powtarzaj

ący przedmiot lub semestr

/ rok, wnosi

op

łatę

w

wysoko

ści określonej przez Rektora. Opłata powinna być wniesiona nie

pó

źniej niż w ciągu miesiąca od rozpoczęcia powtarzanych zajęć.

Niedokonanie wp

łaty w regulaminowym terminie może być podstawą

do skre

ślenia studenta z listy studentów.

Student mo

że otrzymać urlop:

a) zdrowotny,

b) okoliczno

ściowy,

c) dzieka

ński.

Student powinien złożyć podanie o urlop niezwłocznie po wystąpieniu przyczyny

6. Wznowienie studiów, przeniesienia i zmiany kierunków





7. Studiowanie przedmiotów ponadprogramowych, oraz studia na kierunku dodatkowym

Wymagana zgoda Dziekana lub Dziekanów

19

8. Nagrody i kary

9. Praca dyplomowa i egzamin dyplomowy

Ostateczny wynik studiów

-

0,6 średniej ważonej ze studiów

-

0,2 ocena pracy dyplomowej

-

0,2 oceny egzaminu dyplomowego

3.2 Etyka i dobre obyczaje w środowisku akademickim –

3.3

piątek

Etyka – słowo pochodzenia greckiego ethica, ethicos, oznacza: zwyczajowy, od ethos –
zwyczaj, obyczaj.





Współcześnie etyka to teoria

moralności,

chociaż oznacza również zespół norm i

ocen

moralnych

charakteryzujących określone społeczeństwo lub określony system etyczny.

moralis

Obyczaj

Obyczaj uważany jest za jedną z najsilniejszych i najwolniej podlegających modyfikacjom
form kontroli społecznej.

20

Etyka środowiska akademickiego



Nadrzędność etyki względem innych zaleceń – ograniczenie swobody działania


Zasady etyki strzegą człowieka jako człowieka – członka społeczności



Zasady etyki są uniwersalne – jest jedna etyka: ludzka



Etyka odnosząca się do pewnego środowiska.


W rozważaniach etycznych wyróżnić można dwa podejścia :

 pozytywne
 negatywne




Etyka środowiska akademickiego jako element pierwszoplanowy wysuwa

dążenie do prawdy

Ten postulat pociąga za sobą wymagania :

rzetelności

obiektywności

bezstronności

Rzetelność – przedstawianie spraw takimi jakie są

-

źródła informacji

-

przy dodawaniu własnego komentarza wyróżnienie go

jako poglądu własnego

21

Obiektywizm – nie uleganie stereotypom

-

krytyczna analiza własna przed sformułowaniem oceny

Bezstronność - nie preferowanie interesów grup do których należymy





Doniosłość i rola zasad etycznych w zależności od środowiska.

Normy etyczne a normy prawne.




Nieetycznym postępowaniem jest także godzenie się na postępowanie nieetyczne.


Nie można wymagać postępowania nieetycznego od osób zależnych


Jako typowy przykład podejścia negatywnego w etyce środowiska akademickiego podawane jest
wykorzystywanie cudzej pracy jako swojej.


Jest to sprzeniewierzenie się rzetelności.




Typowymi przykładami są:

ściąganie

-

od kolegi

-

ze ściągi ( oszustwo)

przedstawianie cudzych osiągnięć jako swoje

22

- wykorzystywanie opracowań kolegów
-

brak powołania przy korzystaniu z literatury

rzetelna ocena własnych osiągnięć

Nic nie usprawiedliwia postępowania nieetycznego !




Konsekwencje postępowań nieetycznych.
Utrata dobrego imienia ( honoru )



Część postępowań nieetycznych objęta jest także regulacjami prawnymi.

Dobre obyczaje w środowisku akademickim

Dobre obyczaje związane są ze stosunkami pomiędzy:

- studentami
- studentami i pracownikami
- pracownikami
- członkami środowiska akademickiego i osobami nie należącymi do tego środowiska

Cechą charakterystyczną środowiska akademickiego danej Uczelni jest utożsamianie się z tą
Uczelnią.




W stosunku do kolegów student PŁ charakteryzuje się:

23

 życzliwością i chęcią niesienia pomocy
 dzieleniem się swymi wiadomościami i umiejętnościami
 zachowaniem skromności w ocenie swoich osiągnięć oraz docenieniem osiągnięć

innych osób

 protestowaniem wobec nieetycznego lub niezgodnego z dobrymi obyczajami

zachowaniu się innych

W stosunku do pracowników PŁ student zachowuje postawę pełną szacunku.



Do pracowników na Uczelni należy zwracać się używając stopnia lub tytułu naukowego ( mgr, dr,
prof.)




W stosunku do Dziekana i Prodziekanów należy się zwracać : Panie Dziekanie (Pani Dziekan),
Panie Rektorze.




Podczas zajęć student powinien wykonywać polecenia prowadzących, bez uwag i komentarzy.



Na egzamin student przychodzi ubrany ze szczególną starannością podkreślającą wyjątkowy
charakter tych zajęć.




Indeks studenta musi być:

 podpisany
 mieć wypisaną kompletnie rubrykę odnoszącą się do danego egzaminu (nazwa

przedmiotu, stopień, imię i nazwisko egzaminatora)

24

W przypadku otrzymania oceny nie spełniającej oczekiwań zdającego, należy powstrzymać swoje
emocje.



Niezgodne z zasadami - zdaniem studenta - zachowania się pracownika PŁ, powinno wywołać
reakcję ze strony studenta.



W każdej sytuacji student powinien przestrzegać podstawowej zasady dobrych obyczajów (savoir
vivre):

zachowywać się w stosunku do innych w sposób taki jaki chciałby aby inni zachowywali
się w stosunku do niego

Konsekwencje nieprzestrzegania zasad dobrych obyczajów.

Utrata opinii człowieka dobrze wychowanego

25

4. Elementy psychologii pracy umysłowej

4.1 Rola i rodzaje motywacji

Motywacja to uzasadnienie celowości podejmowanego działania połączone z
przekonaniem o słuszności wybranej drogi postępowania

Rola motywacji w procesie uczenia się



Podział motywacji w zależności od celu

- egzystencjalna
- ambicjonalna
- heurystyczna

Rodzaj motywacji jako warunek radosnej nauki

motywacja pozytywna
motywacja negatywna


poziom motywacji – sterowanie poziomem motywacji.

Najwłaściwsza motywacja w uczeniu się – motywacja złożona, pozytywna.

4.2 Psychologiczne podstawy twórczego myślenia – motywacja heurystyczna

26

Twórcze myślenie to selekcja, przetwarzanie i łączenie elementów doświadczenia w celu
rozwiązania problemu, którego nie można rozwiązać za pomocą posiadanego zasobu
wiedzy.

Rola twórczego myślenia przy nauce i studiowaniu.





W praktyce najczęściej mamy do czynienia z twórczym myśleniem:

- rozwiązywanie dotąd nierozwiązanego problemu
- zrozumienie problemu do tej pory nie rozumianego

Twórcze myślenie wyrabia wiele cech umysłu z których dla nauki i studiowania
najważniejszymi wydają się:

Elastyczność w poszukiwaniu drogi do zrozumienia nowego problemu

Elastyczność w poszukiwaniu rozwiązania nowego problemu

Zdolność do analizowania wielu wariantów

Otwartość na sprzeczne lub niezgodne informacje

Tolerancja wieloznaczności

Przyzwyczajenie do myślenia oceniającego dopiero po fazie zrozumienia problemu

Twórcze myślenie a rozwój mózgu







4.3 Osiąganie niezbędnej koncentracji

27

Koncentracja jest to takie skupienie uwagi na doświadczeniu (wykonywanej czynności),
które zapewnia najpełniejsze i najintensywniejsze jago przeżywanie.

Koncentracja spontaniczna i wymuszona

Długotrwała koncentracja wymuszona - skutki

Koncentracja optymalna.

„Umiejętność koncentracji zdecyduje kto zwycięży” David J.Schwartz

Koncentracja jest niezbędna jeżeli się uczysz „naprawdę”.
Jeżeli koncentracja jest „ na niby” wyniki też będą „ na niby”

Warunki osiągania optymalnej koncentracji:

Pozytywne nastawienie

Właściwa organizacja pracy ( zarządzanie czasem)

Ergonomia miejsca pracy

Brak utrudnień fizjologicznych ( komfort fizjologiczny)

Brak utrudnień psychologicznych ( komfort psychiczny)

Pozytywne myślenie

„ Negatywne nastawienie do wykonywanej pracy umysłowej powoduje, że nawet praca
lekka wywołuje duże zmęczenie”. Antoni Kępiński.

28

Rola motywacji i autosugestii.

Wywoływanie pozytywnego myślenia ćwiczeniami psychicznymi:

Strategia zmiany katalogu

Strategia mentora

Postawa zaangażowana

Organizacja pracy


Podział spraw na:

ważne i nie pilne

ważne i pilne

nieważne i nie pilne

nieważne i pilne

Zarządzanie czasem

tygodniowy plan pracy

Eliminowanie „ złodziei czasu”

29

„Znane są tysiące sposobów tracenia czasu, ale ani jednego sposobu odzyskiwania go”

Albert Einstein




Najgroźniejsi złodzieje czasu.



Organizacja pracy

Rys.1 Krzywa wydajności mózgu (Sukces na egzaminie)

Ergonomia i warunki pracy


1. Warunki pracy powinny umożliwiać uzyskanie umiarkowanego tonus’u mięśni.


2. Oświetlenie

30

3. Eliminacja czynników zakłócających

Komfort psychiczny



1. zmartwienia i stresy

2. przyjemności i nagrody

3. eliminacja nadmiaru niepotrzebnych informacji

4. eliminacja taktyki samo utrudniania

Komfort fizjologiczny

Konieczność regeneracji organizmu – regeneracja aktywna

Wpływ:

1. snu

regeneracja

porządkowanie nowych informacji ( REM )

2. odżywiania

rola śniadania ( świeże owoce )
drugie śniadanie
tłuszcze rybne
toksyny – woda nie gazowana
zaopatruj mózg w żelazo, sód , potas – przewodnictwo
lecytyna ( orzechy , soja )

3. używek –

alkohol

zaburzenia pamięci

zaburzenia myślenia

szybkie meczenie się pracą umysłową

31

zmniejszenie zdolności na koncentrację

trudności w opanowaniu agresji i zmienność nastroju

4. narkotyków

zmniejszenie czynników motywacyjnych

niepokój i napięcie

bezsenność

pogorszenie pamięci

zawroty głowy

apatia

przytłumiona świadomość

zaburzenie koordynacji ruchowej

drżeniem mięśniowym

5. medykamentów


Obserwacja skutków postępowania na zdolność do koncentracji oraz zdolność do pracy
umysłowej

5. Budowa i praca mózgu

5.1 Budowa mózgu

32

Rys. 5.1 (Rewolucja w uczeniu)

Kwadrylion operacji na sekundę – 10 000 000 000 000 000 000 000 000

Części ( poziomy) mózgu :

33

1. pień mózgu

2. część limbiczna

3. kora mózgowa

4. móżdżek

Rys.5.2 ( Rewolucja w uczeniu)

System izolacji – komórki glejowe

34

Dendryty

Włókno osiowe – akson

Rys. 5.3 ( Rewolucja w uczeniu)


Lewa półkula – wiedza akademicka
Prawa półkula – działania twórcze ( artystyczne)

Ciało modzelowate – 300 milionów neuronów – system przełączający.

35

WSPÓŁPRACA OBU PÓŁKUL - najlepsze wyniki
Uczenie się słów znanych piosenek, w obcych językach:



Mózg a reszta organizmu


Mózg stanowi ok. 1,5% wagi naszego ciała

pochłania 20 % powietrza
25% przepływu krwi
30% wody
40% składników odżywczych

Długość naczyń krwionośnych w mózgu 170 000 km







Umysł : część świadoma i część nieświadoma

masa

17%

83%

prędkość imp.

kilka cm/s

30-40m/s

czas przeszłość i przyszłość teraźniejszość
działanie wolicjonalne

automatyczne

36

Mózg ulega zmianom od urodzenia aż po kres życia.

Rys. 5.4 (Rewolucja w uczeniu)

Kanały wejściowe sygnałów ( informacji) :
Według współczesnych poglądów ludzi można podzielić na:

uczących się z przewagą kanału wzrokowego

uczących się

słuchowego

uczących się z udziałem kanału kinestetycznie-dotykowego

37

5.2 Praca mózgu


Informacja jest zapisywana w wielu folderach, np.” jabłko”.



Ważne jest przy tym aby hasło do zapamiętania wprowadzone zostało z możliwie
szerokimi skojarzeniami.



Kora skojarzeniowa łączy ze sobą hasła o podobnych właściwościach.



Skuteczność zapisu informacji zależy od stanu pracy mózgu w którym wprowadzamy
informację

Stan pracy mózgu – podstawowe fale ( przebiegi) mózgowe:

Beta – 13-25 Hz – stan pełnej świadomości, rozbudzenia, aktywności
Alfa - 8-12 Hz – jednoczesna gotowość i odprężenie
Theta – 4-7 Hz – wczesna faza snu, przetwarzanie uzyskanych informacji

(REM )

Delta – 0,5 – 3 Hz – głęboki sen , odpoczynek

Najlepsze wyniki daje wprowadzanie wiadomości ( uczenie się) w stanie alfa.

Przekazywanie informacji- synapsa- mechanizm synapsowy czwartek

38

Rys. 5.5 ( Nauka)

Przenoszenie impulsu elektrycznego przez aksony

Mechanizm synaptyczny – neuroprzekaźniki,
acetylocholina – „olej smarujący maszynę myślenia” –

endorfiny – mają wpływ na liczbę neuroprzekaźników w synapsach

39

Rys. 5.7

( Nauka)

Przy
wprowadzaniu
nowych danych
połączenia się

rozwijają i uaktualniają
Twórcze myślenie.


Uczenie się ( twórcze ) rozwija mózg

Nie używane szlaki informacyjne po pewnym czasie zanikają –zapominamy



Pamiętanie

Pamięć sensoryczna

Pamięć krótkotrwała – robocza (operacyjna)
płaty przed czołowe kory mózgowej

hipokamp ( zapis wstępny )

Pamięć długotrwała –
pamięć długoterminowa




5.3 Ośrodki inteligencji

40

Inteligencja to zdolność do wykonywania określonego typu czynności wymagających pamięci
oraz operacji logicznych.



Wymieniane przez specjalistów typy inteligencji:

Językowa

Logiczno- matematyczna
Muzyczna
Przestrzenna i wizualna
Kinestetyczna
Interpersonalna i intrapersonalna
Emocjonalna

Inteligencje są zlokalizowane w różnych ośrodkach

41

Rys. 5.8 ( Nauka)

Inteligencja emocjonalna


Co to jest inteligencja emocjonalna ?


Znaczenie inteligencji emocjonalnej.

W. Goleman twierdzi że znacznie większe znaczenie ma ta inteligencja niż inteligencja
akademicka.
IQ – tylko w 20% zapewnia dobre funkcjonowanie
EQ - w 50%.


Znaczenie stanu emocjonalnego.

Pobudzenie emocjonalne zawsze upośledza proces myślenia

1. zmniejszenie liczby neuroprzekaźników
2. ominięcie kory mózgowej

1. Produkcja endorfin - powstawanie acetylocholiny niezbędnej do przekazywania i utrwalania
nowych informacji.

Acetylocholina – „olej smarujący maszynę pamięci - myślenia”



2. Ominięcie kory mózgowej

Bez silnej emocji ( stresu )
Impuls zewnętrzny – limba –

kora mózgowa

– działanie

Z silna emocją ( stresem )
Impuls zewnętrzny – limba - działanie

42

7. Proces „uczenia się”

7.1 Czytanie
7.2 Notowanie
7.3 Zrozumienie, przyswojenie, powtarzanie
7.4 Przyjęcie właściwej strategii
7.5 Znaczenie mnemoniki

„Umysł nie jest naczyniem, które trzeba napełnić, lecz ogniem który trzeba rozniecić”
Plutarch - prawie trzy tysiące lat temu.

Rozniecanie tego ognia nazywa się „uczeniem się”.

Głównymi elementami decydującymi o skuteczności uczenia się są:



Czytanie



Notowanie



Zrozumienie, przyswojenie, powtarzanie



Przyjęcie właściwej strategii

7.1 Czytanie


Podstawową formą dostarczania informacji jest czytanie:

Książek ( skryptów )

Periodyków tematycznych

Notatek
Internetu

20% Polaków w pełni rozumie tekst pisany

43

( USA, Niemcy - 50%, Szwecja - 75%)

10% Polaków rozumie tekst i potrafi z treści wyciągnąć wnioski
( Niemcy-15%,USA-21%, Szwecja- 32%)

Umiejętność efektywnego czytania jest fundamentem sukcesów na studiach

Najczęstsze cechy złego czytania:

Brak zrozumienia tekstu

Powolne, stałe tempo czytania

Brak zainteresowania ( zrozumienia) materiałami nietekstowymi

Niechętne i nieporadne korzystanie ze słowników

Najczęściej słabo „czytający” czyta bo musi !

44

Podstawy dobrego czytania



Znajomość znaczenia czytanych słów

Bogaty słownik:

- znaczenie użytkowe
- znaczenie prestiżowe

Powiększanie słownika:

- czytanie ambitnej literatury, biografii, poradników

-

wyjaśnianie nieznanych słów

-

próba sformułowania własnej definicji

-

używanie nowo poznanych słów



Znaczenie erudycji dla rozumienia sensu tekstu czytanego



Rozwijanie techniki czytania

Usunięcie resztek artykulacyjnych

Usunięcie nawyku regresji

Koncentracja - świeżość umysłu

45



Poprawa zrozumienia

Autor, spis treści

Czytanie płynne

 Wyróżnienia w tekście

Wyjaśnienie wątpliwości

Próba dyskusji ze stanowiskiem autora

Podsumowanie nowo uzyskanych istotnych wiadomości ( notatki )

W przypadku czytania mającego być podstawą zdawania egzaminu

należy

zrobić krótkie

notatki po każdym fragmencie ( rozdziale)




Znaczenie przechowywania tak zrobionego konspektu



Elastyczność czytania

Elastyczność polega na dostosowaniu techniki czytania ( tempa, dynamiki, aktywne-
pasywne) do:

Rodzaju tekstu

46

Stopnia jego trudności

Celu czytania

Naszych indywidualnych upodobań, nastroju itp.



Szybkie czytanie

Techniki szybkiego czytania umożliwiają szybsze czytanie przy lepszym rozumieniu tekstu.

Rekord świata wynosi ok. 30 000 słów/minutę, rekord polski 24 000 słów/minutę

Przyspieszanie czytania dla zwiększenia efektywności uczenia się musi stawiać na pierwszym
miejscu zrozumienie tekstu.

Niektóre elementy technik szybkiego czytania:

- Poszerzenie pola widzenia

- Czytanie fraz

- Czytanie selektywne

7.2

Notowanie

Cele jakie notowanie powinno spełniać:

47

Organizowanie potoku informacji

Zapamiętywanie głównych tez

Wymuszanie koncentracji i uruchamianie pamięci ruchowej

Przygotowanie materiału skondensowanego ( spakowanego) do dalszej obróbki

Uruchomienie własnej kreatywności

Przy uczeniu się można wyróżnić dwa typy notatek z punktu widzenia ich przeznaczenia:

 Notatki z wykładu zastępujące lub uzupełniające podręczniki

 Notatki na podstawie podręczników, skryptów lub notatek z wykładów

sporządzane podczas uczenia się.

Rodzaje sporządzanych notatek :



streszczeniowe



konspektowe



konspektowo - streszczeniowe



graficzne



złożone

48

Notowanie streszczeniowe

Cechy notowania streszczeniowego


Notowanie konspektowe


Cechy notowania konspektowego





Notowanie konspektowo – streszczeniowe

 stanowi połączenie obu wymienionych sposobów notowania


 polega na notowaniu konspektowym, przy czym każdemu punktowi i

podpunktowi przypisane jest jedno - dwa zdania streszczające treść

 jest to, z tradycyjnych systemów, system najczęściej stosowany

Każdy z wymienionych sposobów może być wykorzystywany w wersji notatek „szkieletowych”

Notowanie graficzne (mind maping)

 mapy pojęciowe


 zasada sporządzania mapy myśli

49

Rys.7.1 Przykład mapy myśli (Sukces na egzaminie)

50

Zastosowania i zalety „ mind mapingu”

 stosowanie mind mapingu




 zaleca się po powrocie do domu, na podstawie notatek liniowych, sporządzanie

mapy myśli

 zalety mind mapingu wynikają z zaangażowanie obu półkul mózgu



 przy opracowywaniu mapy myśli uruchamiane są zarówno elementy pracy

twórczej jak i artystycznej

 pozytywne skutki mind mapingu odnoszą się wyłącznie do twórcy mapy myśli



 mind maping jest głównie zalecany przy uczeniu się, mniej przy notowaniu

wykładów, zwłaszcza przedmiotów „ścisłych”



Notowanie złożone

Polega na stosowaniu kilku sposobów notowania jednocześnie

Łączenie tekstu przygotowanego przez wykładowcę ( szkielet) z własnymi notatkami –
stosowane coraz częściej

51

Uczenie się = Zrozumienie + Przyswojenie + Powtarzanie

Współpraca trzech elementów

1. Zrozumienie jest kluczową sprawą w procesie zapamiętywania materiału

Materiał, który rozumiemy powoduje przy wprowadzaniu do hipokampa powstanie wielu
skojarzeń.


Skojarzenia przy przyswajaniu powodują zmniejszenie liczby niezbędnych powtórzeń.


Przyswojenie materiału który rozumiemy jest łatwiejsze
Przesuniecie do pamięci długotrwałej wymaga mniejszej liczby powtórzeń

2. Przyswojenie +

weryfikacja przyswojenia

Przyswojenie polega na wprowadzeniu informacji do hipokampu


Stopień przyswojenia musi być sprawdzony -weryfikacja

Sposoby weryfikacji:

52

1. w myśli – stanowczo odradzany

2. wypowiadanie najważniejszych informacji na głos
3. sporządzanie krótkich notatek – zdecydowanie polecany ( zwłaszcza w Politechnice)

Notatki sprawdzające stopień przyswojenia powinny być wykorzystywane przy
powtórzeniach.

3. Powtarzanie „Repetito mater studiorum est”

Systemy pamięci:

 Pamięć sensoryczna – przechowywanie ok.1min.
 Pamięć krótkotrwała ( robocza ) – przechowywanie do kilkudziesięciu minut

 Pamięć długotrwała – konsolidacja, przechowywanie nawet kilkadziesiąt lat pod

warunkiem dotarcia do pamięci długoterminowej

 Przyswajanie – wprowadzenie do hipokamp’u ( kilka godzin, kilka dni,

kilkanaście dni )

 Zapamiętanie – wprowadzenie do pamięci długoterminowe

Wpływ powtarzania na zapamiętywanie


Dotarcie informacji do pamięci długoterminowej zależy od:

- ilości informacji przekazywanej jednorazowo ( systematyczne

uczenie się )

- stopnia aktywności powtarzania ( sposób powtarzania )

- znaczenia informacji dla danej osoby (emocje)

53

Po okresie intensywnej nauki utrwalanie i porządkowanie - we śnie.


W czasie snu ( w fazie REM – rapid eye mouvement ) następuje włączenie nabytych świeżo
informacji w wytworzone wcześniej struktury poznawcze oraz klasyfikacja zasobów pod
względem ważności.

Pigułki na pamięć:

leki noopronowe,

neuropeptyd (neurohormon)

Niepewne lub nieznane skutki uboczne, ograniczona skuteczność, przeznaczone dla
patologicznych zaników pamięci .

54

7.4 Strategia uczenia się ( okres intensywnej nauki )

Przez uczenie należy zawsze rozumieć trzy wzajemnie przenikające się i uzupełniające elementy:

Zrozumienie( analiza materiału)
Przyswajanie (z weryfikacją)
Powtarzanie

Strategia ze względu na indywidualne cechy może być różna


Bardzo dobrze jeżeli dobierze się niewielka grupa o podobnych potrzebach i może uczyć się
wspólnie



Elementy które należy brać pod uwagę przyjmując strategię uczenia się

cel nauki

czas który możesz przeznaczyć na naukę

rodzaj i zakres materiału

stan własnej wiedzy przed okresem intensywnej nauki

Należy stworzyć plan nauki uwzględniający dające się wydzielić trzy elementy

1

. zrozumienie

2. przyswojenie i sporządzenie notatek ( weryfikacja )
3. powtarzanie

55

Zrozumienie - czas przeznaczany zależy od:

Własnych aspiracji

Trudności materiału

Stanu wiedzy przed rozpoczęciem nauki

Objętości materiału

1. Dążenie do uchwycenia znaczenia –„ hierarchia znaczeń”

2. Dążenie do zbudowania związków pomiędzy poszczególnymi elementami i partiami materiału.





Przyswojenie i sporządzenie notatek:

czas zależy do objętości i rodzaju materiału

sporządzanie krótkich notatek - sprawdzian stopnia przyswojenia

- materiał do powtarzania

Powtórzenia


Samodzielne i aktywne operowanie materiałem zapamiętywanym

Wykorzystanie magicznej siły miejsc związanych z przyswajaniem, do pomocy przy odtwarzania
wiadomości.

56

Rozłożenie powtórzeń w czasie


1. Zapamiętywanie daje najlepsze wyniki gdy odstępy są równe przewidywanemu odstępowi
pomiędzy ostatnim powtórzeniem i egzaminem.
2. Zapamiętanie na długi okres – długie odstępy

Przykład
Przewidywany odstęp pomiędzy ostatnim powtórzeniem a egzaminem 12 godzin ( 8g. wieczorem
– egzamin rano) – powtarzania powinny być co 12 godzin ( takie same odstępy)



Zapamiętanie materiału na długi okres – długie przerwy między kolejnymi powtórkami.
Gdy odstęp do egzaminu jest niedługi, przerwy muszą być krótkie, ale....
( metoda 3z)



Badania Buzana

55% wiadomości zapominamy w ciągu pierwszej godziny

dalsze 15% zapominamy w ciągu kilku godzin
dalsze 10% zapominamy po tygodniu
dalsze 10% zapominamy po miesiącu



Po miesiącu pozostaje tylko 10%



Metoda zaproponowana przez Buzana


1. po upływie godziny – przejrzenie materiału i sprawdzenie stopnia zrozumienia go

57

2. po upływie doby – sporządzenie notatek skróconych, porównanie z wzorcowymi materiałami,

uzupełnienie

3. po upływie miesiąca – powtórka właściwa, porównanie zapamiętanych treści z notatkami

skróconymi

Dla systematycznego uczenia się w czasie semestru:

1. wieczorem – przejrzenie materiału i sprawdzenie stopnia zrozumienia (0,5h).
2. po trzech dniach ( ale nie dalej niż w ciągu tygodnia)- sporządzenie notatek, porównanie z

materiałami wzorcowymi.

3. po upływie dalszego tygodnia ( do dwóch tygodni ) – pierwsza powtórka właściwa.
4. dalsza powtórka w zależności od potrzeb, najczęściej już w okresie sesji

Okres intensywnej nauki – w czasie sesji

Metoda salami

Podział materiału na mniejsze części, stanowiące jednak oddzielną całość.

W każdej z tych części należy wydobywać główne zagadnienia.

„ od ogółu do szczegółu”

1. Zrozumienie
2. Sporządzenie notatek skróconych
3. Co najmniej dwa ( trzy) powtórzenia przed egzaminem na podstawie notatek skróconych

„Nie ważne żeby wiedzieć dużo, ważne żeby wiedzieć to co jest potrzebne” Lew Tołstoj

Metoda „kucia”

W przypadku informacji typowo pamięciowych ( nazwiska, daty, wzory nazwy własne)
pozostaje jak najczęstsze powtarzanie.

58

W takim przypadku można zapamiętywanie wspomóc przez:



Wiązanie ze sobą informacji



Włączanie do nauki różnych zmysłów



Angażowanie wyobraźni

Uczenie się zespołowe

W uczeniu zespołowym nie mogą brać udziału osoby, które z różnych powodów tego nie
chcą:

 Obawa przed ujawnieniem swoich słabych stron – należy z takimi obawami walczyć

 Obawa o różne szybkości uczenia się

 Trudności w znalezieniu partnerów




UWAGA !

Życie zawodowe w coraz większym stopniu polega na pracy w zespołach - należy
przeanalizować przyczyny niechęci do pracy zespołowej !!


Przez uczenie się zespołowe należy rozumieć uczenie się w grupie

 Dwu osobowej
 Trzy osobowej
 Cztero osobowej (w wyjątkowych przypadkach i tylko w pewnych fragmentach procesu

uczenia w grupie pięcioosobowej)

59

Zalety zespołowego uczenia się:

Mobilizuje

Daje możliwości natychmiastowego sprawdzenia wiedzy, oraz sposobu
wypowiedzi

Stwarza szansę na wyjaśnienie niejasności

Oferuje dodatkowe źródła informacji

Ułatwia sformułowanie pytań wymagających wyjaśnienia na zewnątrz
grupy ( konsultacje )

Wady i niebezpieczeństwa zespołowego uczenia się:

Niejednakowe zaangażowanie uczących się

Różne aspiracje uczących się

Pojawianie się elementów towarzyskich ( anegdoty, dowcipy, plotki,
zwierzenia )

„Przyjaciele pomagając nam żyć, przeszkadzają w pracy” W. Churchill

Porównanie wad i zalet wskazuje, że stopień korzyści z pracy zespołowej jest różny w zależności
od fazy uczenia się:

 zrozumienie ( analiza materiału)
 przyswojenie i sporządzenie notatek
 powtarzanie

60

Najwięcej korzyści z pracy zespołowej występuje w pierwszej fazie tj. analizie materiału (
dopuszczalne 4 – 5 osób ).


Literatura sugeruje, że pierwsza faza wręcz

powinna b

yć realizowana w zespołach.

W przypadku stosowania techniki „salami”, nieodzownej przy większych rozmiarach materiału
faza pierwsza przeplata się z drugą.



Zalecana mniejsza liczba osób ( najwyżej 2-3 )



Trzecia faza – powtarzania, może być realizowana oddzielnie lub w części zespołu



Praca zespołowa wymaga uzgodnienia planu pracy np.




4 godzinny cykl uczenia









1. 45 minut pracy
2. 15 minut przerwy – luźne rozmowy na tematy postronne, dotlenienia mózgu, lekka gimnastyka
3. 45 minut pracy
4. 20 minut przerwy – rozmowy na tematy postronne, dotlenienie mózgu
5. 45 minut pracy
6. 40 minut przerwy – posiłek + rozmowy na tematy postronne, dotlenianie mózgu.

Okres dziennej pracy zespołowej ( wraz z przerwami) nie może przekraczać 8 godzin.

61

Ważne jest:

miejsce pracy zespołowej

dyscyplinowanie uczestników

Zespołowe uczenie się ma cechy radosnego pełnego dowcipów zbiorowego przeżycia.




Korzystanie z konsultacji w procesie uczenia się
Rola konsultacji przedegzaminacyjnych



7.3 Znaczenie mnemoniki w procesie uczenia się

Mnemonika polega na wykorzystywaniu sztucznych skojarzeń i tricków dla ulepszenia pamięci.

Wykorzystuje się kodowanie mnemotechniczne

Np. HOMES – zakodowane nazwy 5 największych jezior płn. amerykańskich.



Metody mnemotechniczne mogą być użyteczne w pewnych szczególnych przypadkach, nie
zastąpią jednak rozumienia tekstu, czyli podstawowego elementu warunkującego twórcze
myślenie.



Zbyt obszerne używania mnemoniki może pogorszyć zdolność rozumienia.



„Dobra pamięć jest w życiu pomocna, ale pewniejsza i nieomylna jest zasada używania
rozumu” Bartosz Żabicki

62

8 Optymalne wykorzystywanie zajęć

Różne typy zajęć mają różne zadania i dlatego optymalne wykorzystanie zajęć zależy do rodzaju
tych zajęć.


Wspólną cechą charakteryzującą aktywne uczestnictwo jest stawianie pytań!


„Sześciu uczciwych miałem sług, zawdzięczam im wszystko co wiem.
Ich imiona to:

 Co?
 Jak?
 Dlaczego?
 Kiedy?
 Kto?
 Gdzie?” Rudyard Kipling

)

Miarą aktywności udziału w zajęciach jest liczba pytań, które postawiłeś lub chciałbyś postawić.


„Jedynie głupie są te pytania , których nie zadajesz” - Paul Mc Cready

63

Bardzo ważnym elementem wykorzystywania zajęć ( powodzenia na studiach) jest zwalczenie
niechęci do publicznego stawiania pytań.


Zadawanie pytań prowadzącym zajęcia ma także znaczenie dla pozostałych studentów grupy.


W każdej sytuacji, niezależnie od rodzaju zajęć, jeżeli czegoś nie rozumiesz powinieneś zadać
pytanie lub poprosić o ponowne wyjaśnienie.


Zadawanie pytań przez studentów jest korzystne:

 dla zadającego pytanie

 dla innych studentów

 dla prowadzącego zajęcia

WYKŁADY

Cel wykładów : przekazanie studentom wiedzy dotyczących danego przedmiotu oraz
prezentowanie sposobu rozwiązywania problemów ( rozumowania).

64

Obecność na wykładzie a uczestnictwo w nim:

aktywne
pasywne

Uczestnictwo pasywne

Jedyny cel – sporządzenie notatek

Notatki sporządzane bez zrozumienia mają niewielką wartość

Nie mogą być podstawą przygotowania się do egzaminu, zwłaszcza dla osób, które w wykładzie
nie uczestniczą ( są nieobecne).





Uczestnictwo aktywne


może pozwolić na zrozumienie i wstępne przyswojenie materiału.



W celu zapewnienia warunków aktywnego uczestnictwa należy:

zająć miejsce zapewniające dobrą słyszalność i widoczność – w pierwszych rzędach

przed rozpoczęciem wykładu zajrzeć do notatek z poprzedniego wykładu w celu przywołania

ostatniego fragmentu wykładu ( 3-5 minut)

podczas wykładu uważnie śledzić tok rozumowania wykładowcy

65

dla zwiększenia stopnia aktywności starać się wyłowić nieprecyzyjne lub mniej zrozumiałe
fragmenty wykładu

sformułować i zadać pytanie(a) związane z niezrozumiałym fragmentem lub rozszerzające
poruszoną przez wykładowcę tematykę

bezpośrednio po wykładzie lub najpóźniej wieczorem tego samego dnia wynotować sobie
poniżej notatek z wykładu krótkie podsumowanie lub w punktach najważniejsze informacje
które poznałeś na tym wykładzie.

Notatki do każdego przedmiotu powinny być prowadzone w oddzielnym zeszycie







Ćwiczenia zwiększające aktywność podczas słuchania wykładu:

śledzenie miejsc, które mogą być powodem zadania pytań

śledzenie miejsc w których zagadnienie omawiane przez wykładowcę może mieć szersze
znaczenie, niż to wynika ze słów wykładowcy

szukanie w treści wykładu spraw które mogą być związane ze znanymi Ci zjawiskami,
właściwościami, prawami itp.

ĆWICZENIA AUDYTORYJNE

66

Cel ćwiczeń: Na wybranych przykładach liczbowych utrwalenie wiedzy teoretycznej oraz
opanowanie sposobów rozwiązywania ilościowego problemów związanych z danym
zagadnieniem.


Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa a więc kontrolowana



Aby optymalnie wykorzystać obecność na ćwiczeniach należy:

aktywnie uczestniczyć w ćwiczeniach

 student powinien być przygotowany do ćwiczeń ( odpowiedzi są oceniane)

 podczas zajęć student powinien w maksymalnie możliwym stopniu samodzielnie rozwiązywać

zadania

 w przypadku niezrozumienia zadania lub sposobu rozwiązania koniecznie należy zadać

pytanie.

rozwiązać ( przejrzeć) w domu powtórnie zadania, które były rozwiązywane w audytorium

spróbować znaleźć inny sposób rozwiązania zadań rozwiązanych podczas ćwiczeń

rozwiązać zadanie podane przez prowadzącego ćwiczenia lub zadania przewidziane do
rozwiązania na następnych ćwiczeniach

Zaliczenie ćwiczeń obejmuje ustalony przez prowadzącego zakres tematyczny przerabiany
podczas ćwiczeń.






LABORATORIUM

67

Zasady odrabiania laboratoriów mogą się różnić w różnych laboratoriach

Zasady muszą być przez prowadzących jasno przedstawione podczas wykładów wstępnych.

Cel zajęć laboratoryjnych: Przedstawić wykorzystanie wiadomości teoretycznych na konkretnych
przykładach praktycznych.

Każde ćwiczenie jest oddzielną całością i jest na ogół oddzielnie zaliczane w trakcie
cotygodniowego colloquium.

UWAGA : obecność i odrabianie

Student powinien być przygotowany do laboratorium na podstawie odpowiedniej instrukcji lub
skryptu


Tym większą korzyść uzyskuje się z ćwiczeń im bardziej aktywny jest udział w wykonywaniu
ćwiczenia

Wszystkie wątpliwości i niejasności powinny być wyjaśniane z prowadzącym


„Im więcej pytań studentów podczas odrabiania ćwiczenia, tym mniej pytań stawianych przez
prowadzącego podczas colloquim”.

Parafraza słynnego powiedzenia gen. Kutuzowa


Pytania powinny dotyczyć spraw najtrudniejszych i najmniej zrozumiałych.



Sprawozdanie powinno zawierać jak najwięcej oryginalnych wniosków związanych z wynikami
pomiarów i badań wykonywanych podczas ćwiczeń

68

9. Egzamin

9.1 Przed i podczas egzaminu - zasady formułowania odpowiedzi
9.2 Egzamin ustny
9.3 Egzamin pisemny

Egzamin to sprawdzanie wiadomości lub umiejętności przez osoby kompetentne, po
zakończeniu lub przed rozpoczęciem pewnego etapu nauki.


Znajomość strategii zdawania egzaminu nie zastąpi rzetelnej znajomości materiału.


„Nie módlcie się o łatwy egzamin, módlcie się o to by okazało się, że jesteście w stanie go zdać”
J.F Kennedy


Sukces na egzaminie zależy od czynników:

zależnych od nas

 przygotowanie,
 technika zdawania,
 autoprezentacja

częściowo zależnych od nas

 odporność na stres,
 prezencja,
 stan zdrowia,
 kreatywność

niezależnych od nas

 osobowość egzaminatora
 trudność pytań
 presja czasu
 szczęście

69

9.1 Przed i podczas egzaminu –zasady formułowania odpowiedzi


Obawa przed egzaminacyjna.

Optymalny jest średni poziom obawy – zbyt niski demoralizuje

- zbyt wysoki dezorganizuje

Poziom lęku nie zależy od stopnia przygotowania !!!!
.


Sterowanie lękiem


1. Co daje mi przekonanie że muszę zdać ten egzamin na 5 ?


2. Jaką korzyść wyniosę z tego, że udowodnię ludzkości swoją niezwykłą inteligencję ?


4. Czy lęk mi pomoże wykazać swoją wiedzę ?



5. Lekarstwa ( trankwilizatory) - nie

zioła ( melisa, waleriana) - tak

Podczas egzaminu

Nigdy nie spóźniaj się na egzamin

Opanowanie lęku jest najważniejszym elementem powodzenia na egzaminie




Skupiaj swoją uwagę nie na prawdopodobnej ocenie a na prezentacji swojej osoby.

70

Kontroluj siebie.
Bacznie obserwuj reakcje egzaminatora.


W przypadku trudnych pytań zmień przerażenie, na stan rozczarowania


Humor jest potężnym orężem w walce z lękiem.


Egzaminator jest człowiekiem także z mnóstwem problemów, więcej was łączy niż dzieli.
Musisz mieć przekonanie, że egzaminator chce Ci zaliczyć egzamin, Ty musisz mu tylko dać na
to szansę.

Egzaminator i Ty jesteście sojusznikami



Rola praktyk religijnych i duchowych – odporność na depresję i lęki
Docenienie potężnej siły psychicznego wsparcia i nadziei wynikającej z odwołania się do wartości
duchowych.




Nie oddawaj egzaminu ( pytania) walkowerem. Staraj się do końca.
Zasada ważna we wszelkich działaniach życiowych - ogólna.


Zasady formułowania odpowiedz

Różnice pomiędzy egzaminami mogą być znaczne w zależności od rodzaju materiału, cech i
oczekiwań egzaminatora.


Można sformułować ogólne zasady, których stosowanie jest korzystne z punktu widzenia taktyki
zdawania.


Jeśli jest możliwość wyboru wybierz to pytanie w którym czujesz się najlepiej choćby było mniej
ambitne

71

Dokładnie zapoznaj się z treścią pytania. Przeczytaj je kilkakrotnie.



Znajdź istotę zagadnienia i staraj się sformułować odpowiedź uwzględniając, w miarę
możliwości, oczekiwania egzaminatora.


Sporządź krótki plan wypowiedzi, pisemnie lub co najmniej w myśli


Unikaj chaosu wypowiedzi, niepotrzebnych dygresji; mów wolno i wyraźnie. Nie używaj
zwrotów obcojęzycznych nie znając dobrze ich znaczenia.



1. Mów i pisz wyłącznie na temat, ze świadomością celu


2. W miarę możliwości pochwal się znajomością literatury nadobowiązkowej


3. Kontroluj czas wypowiedzi zarówno na egzaminie pisemnym jak i ustnym (czas na inne

tematy)

4. Na egzaminie ustnym dbaj o logikę odpowiedzi. Na egzaminie pisemnym dbaj o szatę

graficzną pracy.

5. Jeżeli kończy się czas egzaminu pisemnego a masz jeszcze coś do przekazania, napisz to w

punktach.

6. W trudnych sytuacjach używaj strategii „głośnego myślenia”.


„Usiłuję pięknie wypowiedzieć to co mam do powiedzenia, zwłaszcza gdy do powiedzenia nie
mam nic” Tadeusz Kotarbiński

72

Wykorzystaj tę zasadę także na egzaminie pisemnym


Metoda ta jest rozumiana jako próba zmierzenia się z problemem
Możesz uzyskać jakąś pomoc od egzaminatora


Rozumując, dajesz sobie szansę - przez skojarzenia - na przypomnienie sobie właściwej
odpowiedzi.

CISZA ( pusta kartka) JEST NAJGORSZA !!!!!

9.2 Egzamin ustny


Egzamin ustny charakteryzuje się silnym poczuciem zagrożenia.

W ocenie specjalistów dydaktyków egzamin ustny ma wiele wad:

Wpływ elementów pozamerytorycznych

Subiektywizm

Brak dokumentacji przebiegu egzaminu

Zalety egzaminu ustnego:

73

Daje możliwość poznania umiejętności rozumowania egzaminowanego

W przypadkach wątpliwych daje możliwość zadania pytań dodatkowych

W przypadku egzaminów o charakterze technicznym egzamin ustny, połączony z
wykonaniem rysunków, wykresów itp. pozostawia dokumentację

Egzamin ustny w Uczelni Technicznej ma więcej zalet niż wad.

Zmniejsza szansę na „ściąganie”

Przebieg egzaminu

 Schludna, nienaganna prezencja

 Nie zapominaj o formach grzecznościowych

 Nie wdawaj się w utarczki słowne

 Autodeprecjacja – metoda zawodna







9.3 Egzamin pisemny


Egzamin pisemny daje większe poczucie bezpieczeństwa

Wymieniane są następujące zalety egzaminu pisemnego:

74

Odpowiedzi są czymś trwałym pozwalającym na weryfikowalną ocenę

Egzamin jest bardziej obiektywny

Egzamin testowy: całkowicie bezosobowy, obiektywny

Wadami są:

Wpływ takich cech jak czytelność pisma

Wpływ błędów ortograficznych

Przy niejasnych lub dwuznacznych dla egzaminatora odpowiedziach nie ma możliwości
wyjaśnienia przyczyn

Możliwość korzystania z niedozwolonej pomocy

Egzamin testowy: nie sprawdza umiejętności twórczego myślenia (kreatywność)

Przebieg egzaminu

Schludna, skromna prezencja

Zgłoszenie się na egzamin co najmniej 5 minut przed wyznaczonym terminem

Student powinien być zaopatrzony w rezerwowy długopis, ewentualnie niezbędne dla

opracowania tematu pomoce ( można to ustalić z wykładowcą na ostatnich zajęciach )– np.
linijkę, ołówek, gumkę, kalkulator, itp.

Pierwszą czynnością jest podpisanie pracy imieniem i nazwiskiem ( numer indeksu). Nazwisko
powinno być napisane dużymi, drukowanymi literami

75

Podczas opracowania odpowiedzi każdą chęć zadania pytania czy zwrócenia się do innego
piszącego sygnalizować przez podniesienie ręki.

W przypadku wątpliwości co do właściwego zrozumienia zadania ( pytania) proś
prowadzących o wyjaśnienie.

Starać się pisać wyraźnie dość dużymi literami – mało czytelny tekst z pewnością obniży
ocenę !

Starać się ewentualne rysunki logicznie wkomponowywać w tekst

Wykresy muszą mieć opisane osie.

W przypadku kilku tematów, zaczynać od najlepiej znanego

Przed oddaniem pracy, obowiązkowo przeczytać opracowanie i nanieść poprawki

Testy: odpowiadaj kolejno omijając te punkty, które sprawiają trudność, każde zadanie

przeczytaj dwukrotnie, na zakończenie sprawdź czy nie pominąłeś jakiegoś zadania.

76

10.

Psychologia porażki egzaminacyjnej

„Per aspera ad astra” – niemożliwe jest osiągnięcie istotnego sukcesu bez choćby drobnej
porażki.


„Na mieliznę może wejść każdy, o tym czy dobry to żeglarz świadczy sposób schodzenia z
mielizny” Kapitan Andelech


Do sukcesu prowadzi połączenie talentu i zdolności do znoszenia porażek.

100 stopniowa skala stresów:

100 – śmierć współmałżonka
73 – rozwód
63 – skazanie na karę więzienia
53 - wypadek lub poważna choroba
40 – rozstanie z ukochaną osobą
29 - kłótnie domowe
26 – rozpoczęcie nauki w nowej szkole
19 – zmiana sposobu spędzania wolnego czasu

Nie zdanie ważnego życiowo egzaminu ( matura, egzamin dyplomowy) oceniana jest na ok. 45
punktów.
Nie zdanie egzaminu „kursowego”- ok. 20- 30 pkt.


Groźna jest kumulacja stresów


Poziom optymizmu – pesymistę i optymistę spotyka tyle samo niepowodzeń, ale optymista znosi
to o wiele lepiej.

77

„Jeśli chcesz osiągnąć sukces, musisz nauczyć się żyć z niepowodzeniem”. Og Mandino.



Możliwe są dwie postawy po porażce:


1. niepowodzenie, którego doznałem jest przykrym epizodem, który w żadnym przypadku nie

świadczy o mnie źle ( każdemu się może zdarzyć), zrozumiałem przyczyny i w przyszłości
będę miał sukcesy.

2. niepowodzenie, którego doznałem świadczy o braku moich zdolności, o tym że zawsze jestem

źle (niesprawiedliwie) traktowany, więc w przyszłości mogę tylko oczekiwać powtarzania się
takich porażek.

W obu przypadkach bardzo prawdopodobnym jest spełnienie oczekiwań.







Istotą optymizmu jest traktowanie porażki jako wydarzenia lokalnego nie mającego wpływu na
całe życie ani wartość osoby



Istotą pesymizmu jest traktowanie porażki jako wydarzenia totalnego, które się zawsze będzie
powtarzać.





Jakie mogą być przyczyny pesymizmu?




Nadmiernie krytyczna samoocena (nic nie potrafię dobrze zrobić)

78

Nadmiernie krytyczna ocena otoczenia ( wszyscy są do mnie uprzedzeni i oceniają mnie
niesprawiedliwie)

W obu przypadkach deformujemy świat



Jak żyć z niepowodzeniem ( po porażce) ?


Unikać pesymistycznego stylu wyjaśniania przyczyn

Wziąć odpowiedzialność za siebie i swoje działania

, szukając przyczyn niepowodzenia w

swoim postępowaniu,

nie

we własnych cechach osobowych lub winie otoczenia.

Przejście od porażki do sukcesu.


Model grani ( kalenicy)



Istnieją dwa niebezpieczeństwa pogłębienia skutków porażki ( upadku)

winien mojej porażki jest cały świat a nie ja

porażka dowodzi że nie nadaje się do niczego

Nie wolno dopuścić do przyjęcia którejś z tych dwu postaw !



Dojście do sukcesu jest możliwe jeśli:

porażkę potraktuje się jako wydarzanie lokalne które może się zdarzyć każdemu

przeanalizuje co mogłem zrobić aby tej porażki uniknąć i wyciągnę wnioski na przyszłość.

Radzenie sobie ze stresem:

79

„Każdy ma takie momenty kiedy chce wszystko rzucić, ale tylko nierozważni to czynią” David J.
Schwartz


Unikać destruktywnych modeli:

ucieczka w ryzykowne zachowania
regresja – powrót do zachowań dziecinnych
rezygnacja

Najczęstszymi metodami radzenia sobie są:

ponowna próba pokonania przeszkody

zastąpienie dotychczasowego celu innym

próba obejścia przeszkody – nie zawsze możliwe

„Tajemnica sukcesu to nie unikanie porażek, ale rozwój dzięki porażkom” Viera Pfeiffer

Czas Twojego sukcesu dopiero nadejdzie

11. Przygotowanie wystąpienia ( prezentacji multimedialnej )

Publiczne wystąpienia

80

Wystąpienia robiące wrażenie największej spontaniczności to te najstaranniej
przygotowane - prof. Andrzej Wiszniewski







Ubóstwiam improwizację jednakże pod warunkiem, że jest starannie przygotowana -
znany konferansjer Zenon Wiktorczyk

W czasie studiów publiczne wygłaszanie referatów to:

Referowanie tematu na podstawie literatury

Referowanie wyników pracy własnej

Prezentacja pracy dyplomowej

Schemat przekazu informacji podczas referowania tematu ( procesu komunikowania się).


Źródło → układ kodujący → tor przesyłowy → układ dekodujący → odbiorca


Zakłócenia:

1. Fizyczne ( dźwięki z innych źródeł)
2. Semantyczne – niezrozumienie znaczenia słów lub zwrotów
3. Psychologiczne – blokada spowodowana niechęcią do zrozumienia przekazywanych treści


To co dociera do myśli odbiorcy może bardzo się różnić od tego co zamierzał przekazać nadawca


Jasność w wysławianiu się jest dowodem uprzejmości wykształconego człowieka -Jules Renard

81

Zawsze trzeba zacząć od postawienia pytań:

Kto wygłasza

( przemawia ) ?

Do kogo

? ( liczebność, poziom, jednorodność, wiek, status społeczny, przekonania, nastrój –

analiza audytorium)

W jakim celu

? ( wystąpienie informacyjne, wystąpienie perswazyjne, wystąpienie

okolicznościowe, negocjacyjne, konsultacyjne).
Priorytety:

Przekazanie informacji

Przekonanie słuchaczy do Twoich racji

Pokazanie się w jak najlepszym świetle ( kompetencja naukowa, intelektualna, skromność,
szczerość)

Uzyskanie korzystnej oceny słuchaczy

Co

( chcesz powiedzieć)?

Tylko głupiec mówi wszystko co ma w głowie – Biblia

Zawsze można dorzucić słowo, ale nie sposób wycofać raz powiedzianego- Baltazar Gracjan

Nie zawsze należy mówić co się wie, ale zawsze należy wiedzieć co się mówi- kapitan Andelech

Jak (

jaka forma)?

Możesz swoich słuchaczy zainteresować, rozbawić, rozzłościć ale nie wolno Ci ich zanudzić.- 1
przykazanie mówcy

Wystąpienie opracowane pisemnie,
Konspekt, prezentacja
Wystąpienie spontaniczne.

Kiedy

?

Rano, wieczorem, ile czasu

Gdzie?

Każdy może mówić prawdziwie, ale mówić metodycznie, mądrze, i w sposób pełny to sztuka,
którą niewielu opanowało - Montaigne

82

ETYKA
W przypadku referowania wyników pracy własnej szczególna uwaga powinna być zwrócona na
oddzielenie własnych osiągnięć od wiedzy zdobytej na podstawie wykładów i literatury.

Na początku powiedz o czym będziesz mówił, potem to powiedz a na zakończenie powiedz o
czym mówiłeś - II przykazanie mówcy

1. Podział materiału na 3 części:

Wstępną – wprowadzenie, przedstawienie celu pracy,

zainteresowanie słuchaczy

!!

Błędy : usprawiedliwianie się, zbyt długi wstęp, brak wstępu

Główną – zasadnicze rozważania, dowód tez

Różnice w zależności od charakteru wystąpienia

Tematyka opisowa

-co jest przedmiotem opisu ?
-poinformowanie o zastosowanej metodzie
-ustosunkowanie się do podobnych prac i wyników
-próba uogólnienia uzyskanych wyników

Należy pamiętać o:

- podkreślaniu ważności opisywanych spraw
- stosowaniu ilustracji
- powoływaniu się na uznane przez słuchaczy autorytety
- o ograniczeniach przekazywanych informacji

Tematyka dowodowa

- sformułowanie założeń
- sformułowanie tezy
- omówienie metody dowodzenia

83

- przeprowadzenie dowodu
- wyciągnięcie wniosków oraz omówienie ograniczeń

Tematyka popularyzatorska
Tematyka informacyjna
Tematyka definiujące
Tematyka instruktażowa

Końcową ( podsumowanie) – zestawienie wniosków, komentarz na temat
osiągnięcia celu

Rzecz nie zakończona jest niczym – H.F. Amiel

Klamra zamykająca wystąpienie – dobrze powrócić do wstępu
Perspektywy w przyszłości

Błędy

: wprowadzanie nowych wątków, zbyt długie zakończenie, zbyt krótkie

zakończenie, przepraszanie za niedoskonałości wystąpienia

2. Podczas przygotowania zadbaj o to aby:

Przewidziany materiał był w pełni zrozumiały (autor sam musi rozumieć)

Materiał wyjaśniał zagadnienie w sposób systematyczny – każde zdanie powinno
wynikać z poprzedniego

Materiał był oryginalny i ciekawy

Nie należy umieszczać w referacie wszystkiego co wiesz, tylko wiedzieć

dlaczego dane zdanie znalazło się w referacie

W zależności od środków przewidzianych przy wygłaszaniu ( prelekcja, prelekcja z
wyświetlaniem folii, prezentacja typu „Power Point”) opracuj starannie stronę graficzną.

Czytelność slajdów, folii, plansz

- czytelność liter ( rozmiary), co najwyżej 5 do 6 wierszy ( raczej mniej) w każdym wierszu co
najwyżej 5 do 6 słów

- na jednym slajdzie może być tylko jeden rysunek

84

- stosować różne kolory do rozróżnienia tematyki, i znaczenia tekstu

- unikać tablic i rysunków z wieloma szczegółami

- czas musi być dostatecznie długi do omówienia tego co jest na slajdach



Przy prelekcji słuchacze zapamiętują tylko 20% przedstawionych informacji, przy prezentacji
multimedialnej ( animacje tekstu, animacje rysunków, filmy, dźwięk) aż do 90%.

3. Weryfikacja jakości przygotowywanego materiału

Przed ostateczną redakcją i opracowaniem graficznym wygłoś powoli referat i porównaj czas z
czasem przewidzianym na wygłoszenie referatu.

Na ogół występuje konieczność skrócenia referatu.


Jeżeli to możliwe nie skracaj poszczególnych wątków a zrezygnuj z jednego lub kilku w całości.

4. Weryfikacja gotowego wystąpienia

Po zakończeniu przygotowania koniecznie zrób próbę, najlepiej w obecności kogoś obiektywnego
i zorientowanego w tematyce. W przypadku pracy dyplomowej w obecności opiekuna.


Po próbie i wysłuchaniu szczegółowych uwag i ogólnych wrażeń zadaj słuchaczowi lub
słuchaczom co najmniej kilka pytań:

Czy temat został wyraźnie przedstawiony a wystąpienie było zgodne z tematem ?

Czy mówca miał coś nowego do powiedzenia i wyraźnie o tym mówił?

Czy wystąpienie było ciekawe a struktura jasna?

Czy język był poprawny i zrozumiały ?

Czy tempo mówienia było odpowiednie?

12. Wystąpienia publiczne

85

Wystąpienia publiczne w czasie studiów to wygłaszanie referatu, zabieranie głosu w dyskusjach i
zadawanie pytań.

Referat

1. Referatu nie wolno czytać – w krytycznej sytuacji trzeba nauczyć się na pamięć. Można

korzystać z konspektu, folii, prezentacji.

2. Wystąpienie zazwyczaj zaczyna się od grzecznościowego zwrotu pod adresem słuchaczy:

Szanowni Państwo! Mam zaszczyt ( czuję się zaszczycony ) przedstawić
Państwu.......

Szanowni Państwo! Pragnę przedstawić Państwu wyniki....

Panie Przewodniczący, Panowie Profesorowie...

Panie Profesorze, Szanowni Koledzy.....
Panie Dziekanie, Wysoka Rado......

3. Jeśli masz tremę, przyznaj się do tego wobec audytorium


4. Mów zrozumiałym, poprawnym polskim językiem. Nigdy nie używaj słów których

znaczenia nie znasz z całą pewnością.

5. Mów powoli, zmieniając rytm!!!!!!! ( zwracając uwagę na to czy słuchacze podążają za

Tobą). Moduluj głos.

6. Nie pokazuj rysunków ( slajdów) na których dokładne omówienie nie masz czasu

7. Staraj się być naturalny, nie naśladuj nikogo

8. Nie unikaj gestykulacji ( mowa ciała) ale też nie przesadzaj z gestami.

9. Rola przerw pomiędzy zdaniami ( przerwa przed i po ważnym zdaniu)

86

Dyskusja


Po zakończeniu referatu najczęściej odbywa się dyskusja.
W przypadku egzaminu dyplomowego jest to obrona pracy.

Pytania dzielimy na: pytania które można było przewidzieć i pytania nieoczekiwane

1. Pytającemu należy dać satysfakcję doceniając znaczenie jego pytania

2. Odpowiadaj na pytania zgodnie ze swoim przekonaniem nie odbiegając od tematu.


3. W przypadku trudnego lub niezrozumiałego pytania poproś o powtórzenie pytania lub
upewnij się czy na pewno dobrze je zrozumiałeś.

4. Jeżeli nie znasz odpowiedzi na pytanie przyznaj się do tego. Jeżeli potrafisz spróbuj
uzasadnić dlaczego nie znasz odpowiedzi na to pytanie, np.:

Tym zagadnieniem nie zajmowałem się, bowiem wydawało mi się, że wykracza ono
poza zakres prezentowanego tematu.

Nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie choć zastanawiałem się nad tym problemem
lecz na razie nie znalazłem satysfakcjonującej odpowiedzi

Stosowana czasem taktyka polegająca na odpowiedzi na inne pytanie może okazać
się zawodna

Nie należy w odpowiedzi podawać wyjaśnień niepewnych ( dane) lub wręcz
wymyślać odpowiedzi „ na poczekaniu” – jest to bardzo ryzykowne !!

Jeżeli Przewodniczący zakończy dyskusję dziękując za przygotowany referat i jego wygłoszenie,
powinieneś w rewanżu podziękować za możliwość przedstawienia wyników Twojej pracy a
zebranym za przyjście oraz za wykazane zainteresowanie ( jeżeli Pan Przewodniczący pozwoli to
na zakończenie….)



W przypadku nie bardzo udanego wystąpienia należy przypomnieć sobie zdanie wybitnego
mówcy Ralpha Emmersona:

87

„Wszyscy wielcy mówcy byli początkowo złymi mówcami”

Zabieranie głosu w dyskusjach

zabieranie głosu przygotowane

- treść tego co chcesz powiedzieć w dyskusji napisz na kartce
- usuń zbędne fragmenty nie dotyczące bezpośrednio tematu
- sporządź konspekt wystąpienia
- wyobraź sobie reakcję zebranych na Twoje wystąpienie i wprowadź poprawki

spontaniczne zabieranie głosu

- unikać zabierania głosu zawierającego Twoje stanowisko w sprawie, której

poprzednio nie przemyślałeś ( nie mów tego co wiesz a wiedz co mówisz)

- staraj się po przedstawieniu swego stanowiska pozostawić rozstrzygnięcie otwarte (

„dojutrkowie” )

zadawanie pytań ( w dyskusjach, na zebraniach )

- pytanie powinno być pytaniem a nie przedstawieniem swojego poglądu na dany
temat
- pytanie może wymagać wyjaśnienia, ale zawsze na początku należy sformułować
pytanie
- w przypadku zadania pytania i dłuższego uzasadnienia należy na końcu wypowiedzi
powtórzyć pytanie

88

5.

Inteligencja emocjonalna – EI

1.

Emocje

2. Inteligencja emocjonalna – EI (EQ) a inteligencja logiczna IQ
3. Elementy rozwoju emocjonalnego

Inteligencja emocjonalna (EI) to zdolność do rozpoznawania własnych emocji i uczuć oraz
świadome sterowanie nimi.



Na EQ składają się następujące elementy:

1.

rozpoznawanie własnych uczuć –

samoświadomość emocjonalna

2.

panowanie nad emocjami –

dyscyplina emocjonalna

3.

umiejętność wczuwania się w sytuacje ( uczucia) innych –

empatia

4.

zdolność do samo motywacji optymistycznej –

optymizm

EI nie jest stała zmienia się w zależności od wielu czynników jak np.:

- wiek

- stan fizyczny danej osoby

- znaczenie określonej sytuacji dla danej osoby

- świadomość znaczenia autorozwoju emocjonalnego ( praca nad sobą)

EI może wzrastać w wyniku pracy nad sobą, można stać się bardziej inteligentnym emocjonalnie.

Najważniejszym jest aby zdawać sobie sprawę ze swych emocji (samoświadomość emocjonalna)
oraz z konieczności panowania nad nimi (dyscyplina emocjonalna).

Edukacja emocjonalna.


EI jest umiejętnością nadrzędną.

89

1. Emocje

–

emovere- ruch w kierunku czegoś.

„Specyficzny stan organizmu powodujący określone reakcje organizmu, fizyczne oraz
psychiczne”.


Źródła emocji: 1. zdarzenia codzienne

2. wydarzenia wyjątkowe

3. warunki życiowe i środowiskowe

4. kontakty międzyludzkie

Obecnie sądzi się, że powstawanie pobudzenia emocjonalnego jest wynikiem działań
poszczególnych partii mózgu.

Część emocjonalna u ssaków związana jest z częścią mózgu zwaną limbą.


U ludzi występująca kora mózgowa, odpowiedzialna za wykonywanie operacji logicznych
decyduje o reakcji na bodźce emocjonalne.


Elementem koordynującym bodźce emocjonalne ( limba) z reakcją na nie ( kora), jest ciało
modzelowate ( migdałowe).

Ciało modzelowate może w sytuacji silnego pobudzenia emocjonalnego ( np.
strach), decydować o ominięciu kory i wydać polecenia wykonawcze
samodzielnie.

90

bodźce → limba → ciało modzelowate → kora m. → sygnał wykonawczy

Nie ma wątpliwości, że stan emocjonalny ma ogromny wpływ na psychikę i sposób rozumowania
co w praktyce oznacza że także na nasze zachowania.

2. Rodzaje emocji

1. Lęk ( strach? )
2. Złość( gniew)
3. Radość i szczęście
4. Miłość i przywiązanie
5. Smutek i żałoba

Lęk

–

świadome przeżywanie nieprzyjemnej sytuacji, która potencjalnie mogłaby nieść

niebezpieczeństwo.

Lęk przejawia się w pobudzeniu ciała, w zachowaniu i w mimice ( niepokój ruchowy, cichy głos,
jąkanie się, szeroko otwarte oczy).
Poziom lęku może być różny w odpowiedzi na tą samą sytuację.

Lęk egzystencjalny – zagrożenie istnienia
Lęk przed porażką – lęk w odniesieniu do wymagań
Lęk przed odrzuceniem – zagrożenie własnej wartości, poczucie iż jest się ocenianym przez
innych, efekty- zakłopotanie, wstyd, nieśmiałość, trema.

Złość lub gniew

–

najmniej poznana emocja, służy do regulowania stosunków społecznych.

Najczęściej powstaje gdy zablokowane zostaje nasze działanie.


Zmiany w wyrazie twarzy, sposobie mówienia, zapowiadają groźbę zniszczenia przeszkody
blokującej nasze działanie.

91

Najczęściej złość powoduje zwracanie się przeciwko innej osobie (agresja). Celem agresji jest
ukaranie osoby przeciw której zwraca się agresja.

Znacznie większe znaczenie dla powstawania gniewu ma osoba przeciw której zwraca się agresja
niż okoliczności które ten gniew wywołały.

Można kontrolować rodzenie się gniewu !!

Radość i szczęście

– przypuszcza się, że szczęście i radość jest tym samym uczuciem przy czym

szczęście jest wyższym ( ilościowo także ) stopniem radości trwającej dłuższy czas. Radość niesie
zapał, entuzjazm i energię.

Elementem radości i szczęścia jest specyficzny sposób oddychania zwany śmiechem. W stanie
radości jesteśmy uważni i skoncentrowani.

Miłość i przywiązanie

– uczucia te realizują potrzebę przynależności i bezpieczeństwa.

Przywiązania i miłości uczymy się od wczesnego dzieciństwa.
Człowiek jest istotą społeczną, miłość realizuje tę właściwość skierowaną na konkretną osobę.
Pomijając aspekt prokreacji, miłość tak samo trudno odróżnić od przywiązania jak radość od
szczęścia.

Smutek i żałoba

– smutek jest uczuciową reakcją na stratę.

Żałoba pełni ważną funkcję godzenia się ze znaczną stratą.
Fazy : szok, smutek, pogodzenie się.

92

2. Inteligencja emocjonalna - EI i logiczna – IQ

Osobowość = cechy fizyczne + cechy psychiczne

Cechy psychiczne – sprawność mózgu polegająca na zapamiętywaniu i przetwarzaniu informacji.

Inteligencja zawiera się w cechach psychicznych, choćby odnosiła się do działań czysto
fizycznych. Np. opanowanie kroków nowego tańca czy strzelanie bramek z karnego.


Definicja wg. Sterna

„ Zdolność jednostki do świadomego nastawienia swojego myślenia na nowe wyzwania (nowe
zadania i warunki życia).”

Definicja wg. Wechslera

„ Zdolność jednostki do celowego działania i skutecznego radzenia sobie z otaczającą
rzeczywistością”

Definicja wg. Strelaula

„ Zdolność do przystosowania się do okoliczności, dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji,
dzięki korzystaniu z doświadczeń i skutecznej kontroli nad własnym procesem poznawczym”.



Inteligencja w zrozumieniu planowego działania w celu uzyskania określonego celu, występuje u
ssaków, zwłaszcza u naczelnych.

93

Inteligencja logiczno – matematyczna

Iloraz inteligencji IQ

Iloraz inteligencji IQ dotyczy wąskiego spektrum kompetencji zdolności matematycznych i
językowych.


Próba wprowadzenia inteligencji społecznej – Gardner

Daniel Goleman

uważa, że posiadanie pewnego poziomu inteligencji emocjonalnej jest

warunkiem koniecznym właściwego wykorzystania inteligencji matematyczno-logicznej (IQ).

Stworzenie testu oceniającego inteligencję emocjonalną EQ jest przy obecnym stanie wiedzy
niemożliwe.

Wysoki poziom inteligencji emocjonalnej nie jest wrodzony, zależy od doznawanych z otoczenia
bodźców oraz dążenia do osiągania reakcji emocjonalnych na te bodźce uznanych za właściwe.

Szczególne znaczenie ma tu okres dzieciństwa.

Rozwój int. matematyczno - logicznej: zachęcanie do stawiania pytań, zachęcanie do
poszukiwaniu odpowiedzi na nie, docenianie osiągnięć intelektualnych dziecka itp.


Rozwój int. emocjonalnej: podawanie wzorców reakcji na określone bodźce, pomoc w
rozpoznawaniu własnych emocji, przykład reakcji innych osób uznanych za wzorcowe.

Int. emocjonalna może rozwijać się tylko w kontaktach z innymi ludźmi

.

Dzieci a komputery !!!

Związek pomiędzy IQ a EI

94

Kompetencje związane z obiema inteligencjami są trudno rozgraniczalne.
Wydaje się, że pewien poziom inteligencji emocjonalnej jest warunkiem istnienia inteligencji.

EQ istnienie obecnie tylko jako pojęcie, na razie trudno sobie wyobrazić pomiar EQ głównie
dlatego że okoliczności testu mogą wywoływać zupełnie inne emocje niż sytuacje rzeczywiste.

Istotą rozwoju inteligencji jest ciągłe zmaganie się z bodźcami zewnętrznymi.

Bodźce logiczno – matematyczne - IQ

Bodźce wywołujące reakcje emocjonalne - EI

Stopień wykorzystywania inteligencji logiczno matematycznej jest

uzależniony od poziomu

inteligencji emocjonalnej.

Inteligencja emocjonalna może być rozwijana tylko w kontakcie z ludźmi.
Inteligencja logiczno - matematyczna np. w kontakcie z komputerem.





Większość problemów współczesnych społeczeństw wynika z niedorozwoju emocjonalnego
ludzi.
Obcowanie dzieci z komputerami ( nadmierne) powoduje ich niedorozwój emocjonalny.

Skutki braku rozwoju emocjonalnego

( niski poziom inteligencji emocjonalnej)

zachowania agresywne ( dwukrotny wzrost zachowań agresywnych w stosunku do roku 75)

przerywania nauki w szkole i przerywanie studiów

wzrost liczby samobójstw oraz zabójstw wśród młodzieży

Objawy zaniedbania emocjonalnego :

95

poczucie izolacji ( telefony komórkowe),

smutek, przygnębienie

trudności z koncentracją

depresje ( alergie?), choroby serca (stres)
braki skutecznego radzenia sobie z problemami uczuciowymi

jednakowe reakcje na bodźce o różnej wadze

narkomania i alkocholizm

3. Elementy rozwoju emocjonalnego – praca nad sobą

1. Samoświadomość
2. Komunikowanie uczuć
3. Panowanie nad emocjami
4. Empatia

Samoświadomość

Czujność świadomości - osiągnięcie zdolności autorefleksji w chwilach silnych emocji -
ćwiczenia.
Rozpoznanie własnych uczuć charakteryzuje się podjęciem racjonalnych działań bez:

porwania emocjonalnego

tłumienia ( wypieranie) uczuć własnych - rozpoznawanie i ucieczka

Ćwiczenia swojej samoświadomości

Przykłady

1. wypieranie i tłumienie – ćw.: nastawienie pozytywne, obserwacja swoich uczuć,

werbalizacja uczuć

2. porwanie emocjonalne – ćw.: pierwsza reakcja –uspokojenie, analiza oznak

poprzedzających wybuch, analiza przyczyn wybuchu

Komunikowanie uczuć

96

Uczucia nie zwerbalizowane ( nie wyrażone słownie) są

nie w pełni

określone.

Dopiero uczucia wyrażone słowami są w pełni naszymi uczuciami.

Komunikaty „ ja” i komunikaty „ty”.

Komunikaty „ja” mogą otworzyć możliwość racjonalnej rozmowy na interesujący temat.
Komunikaty „ty” prowadzą do eskalacji wzajemnych pretensji, główny temat pozostawiając na
uboczu.
Komunikaty „ty” bywają ubrane w formę komunikatów „ja” ( np. sadzę, że nie potrafisz być
punktualnym)



Zasady dobrego komunikowania uczuć:

- nie oceniaj rozmówcy
- daj szansę rozmówcy na wyrażenie jego uczuć
- nie atakuj rozmówcy
- nie ukrywaj strachu
- mów o swoich uczuciach
- nie przytłaczaj swoimi emocjami



Najczęstsze błędy zasadnicze:

- tłumienie ( wypieranie) emocji
- porwanie emocjonalne
- nie przemyślane komunikaty emocjonalne
- błędne wyrażanie uczuć

Panowanie nad emocjami

Temperantia – u Rzymian cecha człowieka polegająca na panowaniu nad wybujałymi emocjami.
U Arystotelesa „ stosowna emocja”.

Tłumienie emocji

może ( poza problemami codziennymi, także szarość osobowości) doprowadzić

do różnych dolegliwości psychosomatycznych.

Emocje

przeżywane

bez

żadnej

kontroli

mogą ( poza problemami codziennymi) przerodzić się w

stan chorobowy.

97

Depresje są oznaką braku panowania nad emocjami.

( odpowiedzialność za siebie )


Spędzanie wolnego czasu jest rodzajem samo uspakajania się, najbardziej naturalnym i bardzo
ważnym. Nazywany jest emocjonalną samoregulacją.

Najważniejsza kompetencja emocjonalnej samoregulacji – właściwe spędzanie czasu wolnego.


Samokontrola emocjonalna czyli panowanie nad emocjami polega na:

1. uświadomieniu sobie swego stanu emocjonalnego
2. wyrażeniu (zakomunikowaniu) tego

Istnieją ćwiczenia zwiększające opanowanie emocjonalne

Przykład ćwiczeń

Zrób listę sytuacji lub/i osób:

1. na które reagujesz z wściekłością
2. wywołują u Ciebie agresję
3. które napawają Cię strachem

Opisz w punktach:

twoją reakcję na te wydarzenia

pod tym czerwonym kolorem napisz jak chciałbyś się zachowywać w każdej z tych
sytuacji

Przykład.

1. wpychanie się na mój pas jadącego obok kierowcy

98

złorzeczę „piratowi”, staram się nie wpuścić go na mój pas, razem z moimi
ewentualnymi pasażerami obrzucam „pirata” niewybrednymi wyzwiskami

mówię do siebie lub pasażerów „ do szaleństwa doprowadzają mnie tacy kierowcy”,

ustępuję miejsca ciesząc się, że nie doszło do wypadku

Stosowanie w życiu zasady judoków : „Ciągną to pchaj, pchają to ciągnij”

Empatia

„

empatheia” – wczuwanie się w sytuację innych, różni się od współczucia przy którym

możemy nie podzielać uczuć

emocje przekazywane są w 80% kanałami niewerbalnymi

empatia ma duże znaczenie społeczne będąc czynnikiem integrującym

rozwijanie empatii powinno być elementem wychowania

empatia ułatwia rozwiązywanie konfliktów – rozmowy konfliktowe

zachowania empatyczne mogą nieść pomoc drugiemu człowiekowi

3. Podsumowanie

Konieczność poświęcenia uwagi rozwojowi inteligencji emocjonalnej jest niedoceniana choć
to inteligencja emocjonalna decyduje o jakości życia i o sukcesie zarówno w życiu
zawodowym jak i osobistym.

Najważniejszymi elementami rozwoju inteligencji emocjonalnej jest

samoświadomość emocjonalna,

panowanie nad emocjami

empatia

Ciągły rozwój inteligencji emocjonalnej, wymagający akceptacji swoich uczuć oraz
samokontroli jest warunkiem rozwoju osobowości czyli warunkiem osiągnięcia sukcesu.

Panując nad swoimi emocjami

panujesz nad swoim życiem

99

15. Zarządzanie czasem – planowanie studiów

Istnieje nieskończenie wiele sposobów tracenia czasu – nie ma ani jednego sposobu na to aby
czas odzyskać. Albert Einstein


Czas jest najważniejszym kapitałem jakim dysponuje każdy człowiek, jednocześnie będąc
najmniej docenianym. Kapitan Andelech




Sytuacja ta wynika prawdopodobnie z tego, że wydaje się nam iż każdy z nas ma nieskończenie
wiele czasu, co niestety nie jest prawdą.

„Życie możemy opisać jako przydzielony nam na ziemi czas” Lothar Seiwert


Każde nasze działanie odbywa się w czasie a więc jego realizacja zużywa część z czasu, którym
dysponujemy.

Czasu nie daje się ani magazynować, ani rozmnożyć.



Na każde konkretne przedsięwzięcie życiowe istnieje ściśle określony okres czasu optymalnego
wykonania zadania oraz czas nieprzekraczalny.

Czym dłuższy horyzont czasowy tym łatwiej zapominamy, że czas

100

przeznaczony na działania zbliża się do końca w takim samym tempie na początku jak i przy
końcu okresu.


Wygrywają osoby, które od samego początku zdają sobie z tego sprawę i cenią czas od samego
początku realizacji przedsięwzięcia.

Kapitał czasowy, który każdy ze studentów przeznacza ( dobrowolnie) na studia.

3,5lat x 365 dni x ( 24 – 10 godzin) =

17 885 godzin

10 godzin/dobę, przeznaczone na sen, kosmetykę itd.

Czas zajęć obowiązkowych :

36godzin x 15 = 525godzin/sem
(525godzin/sem + 25 godzin dod.) x 2 = 1100godzin /rok
1100godzin/rok x 3,5 lat = 3850 godzin zajęć w ciągu 3,5 roku studiów

3850 godzin + 160 godzin praktyk wak.+100godzin egzaminy +
20godzin uroczystości

=

4130 godzin

W ciągu 3,5 lat studiów wszystkie zajęcia obowiązkowe stanowią

23,1%

czasu, którym

dysponuje student (poza odpoczynkiem i kosmetyką).



W ciągu 3,5 lat studiów (poza snem, kosmetyką i zajęciami obowiązkowymi)

czas pozostający do zarządzania przez każdego studenta indywidualnie stanowi

:

77% czasu będącego do dyspozycji studenta

101

Zajęcia obowiązkowe w ciągu 3,5 lat stanowią zaledwie 13,7% całych 3,5 lat a 23,1% 3,5 lat po
odliczeniu czasu na sen i inne stałe obowiązki życiowe.


Skutek w postaci:

terminowego lub nie, ukończenia studiów

oceny końcowej

stypendiów naukowych

rzeczywiście uzyskanej wiedzy i umiejętności

możliwości podjęcia studiów doktoranckich w kraju lub za granicą

rozwoju osobowości

możliwości uzyskania wymarzonej pracy

zadowolenia z życia i poczucia sukcesu

zależy od zagospodarowania 76,5% czasu będącego do dyspozycji każdego ze studentów, tzn. 17
885 godzin.

Czyli

indywidualnie od każdego ze studentów.

Jak skutecznie zarządzać czasem ????

-----17885godz.-----

-23,1%

----------76.9%------------

XXXXXXX

XXx

XXXXXXXx

obowiązki życiowe

zajęcia

czas zarządzany ind.

(---------41,7%----------

-13,7%--

----------44,6%----------)

-----3,5 roku = 30660 godz.------

102

„Wszystko będzie do chrzanu jeśli nie będzie planu” z bajki Jana Brzechwy


Podstawą skutecznego zarządzania czasem i warunkiem koniecznym zakończenia przedsięwzięcia
z sukcesem jest sporządzanie planu wykorzystania czasu.


Cechy planu :

plan powinien być wykonalny i celowy

plan powinien być elastyczny

plan powinien uwzględniać priorytety

szczegółowość planu powinna być optymalna

Plan zarządzania czasem, musi być pisemny

Plan zarządzania czasem, pomaga w eliminacji „ złodziei czasu”



Analiza możliwości planowania studiów


Plan na całe studia – główne cele do osiągnięcia podczas studiów z zaplanowaniem czasu ich
realizacji


Np:

1. Zakończenie studiów z oceną końcową co najmniej 4,5
2. Określenie specjalności zawodowej i życiowego celu zawodowego – do zakończenia 4 roku
3. Opanowanie języka angielskiego co najmniej na poziomie 80% TOEFEL
4. Opanowanie drugiego języka obcego co najmniej na poziomie pierwszego stopnia

egzaminu państwowego

5. Zdobycie stopnia sternika jachtowego – do zakończenia trzeciego roku

103

6. Nauczenie się jazdy na nartach lub/i desce – do zakończenia trzeciego roku ( dwa sezony

zimowe)

7. pogłębienie swoich zainteresowań w dziedzinie ( muzyki klasycznej/ historii/ historii

sztuki/…..) – poświęcanie na to co najmniej 2 godziny tygodniowo

8. Zadbanie o harmonijny rozwój fizyczny – uprawianie wybranej dyscypliny sportowej,

marsze, jazda rowerem – co najmniej 2 razy po dwie godziny w tygodniu + codzienna
gimnastyka poranna.

Plan na cały rok – cele przewidziane na dany rok, wakacje, przerwy między semestralne

Np: Plan na pierwszy rok studiów – do końca września przyszłego roku

1. Zaliczenie pierwszego roku przed wakacjami letnimi
2. Przeznaczenie co najmniej 4 godzin tygodniowo na dodatkową naukę języka angielskiego
3. w czasie wakacji letnich rozpoczęcie nauki drugiego języka
4. Udział w dwutygodniowym obozie żeglarskim na Mazurach lub na morzu
5. Co najmniej raz w miesiącu koncert w Filharmonii lub/i w Operze lub odwiedzenie

Muzeum zgodnie z zainteresowaniami

6. Zapisanie się do organizacji umożliwiającej systematyczne treningi w wybranej ( nych )

dziedzinach sportu

Plan na cały semestr – plan

nieodzowny

dla realizacji optymalnego zarządzanie czasem

Plan semestralny – analiza realności

Dziennie mamy do rozplanowania (24 godziny – 10 godzin =) 14 godzin

Zajęcia obowiązkowe 7 godzin – plan tygodniowy narzucony

Pozostaje każdego dnia (14 godzin – 7 godzin =)
7 godzin do wykorzystania
+ 8 godzin w sobotę i 8 godzin w niedzielę = 35 godzin + 16 godzin =
46 godzin/tydzień

Dni powszednie

2 godziny codziennej nauki poza zajęciami gwarantuje znakomite wyniki w nauce.

Pozostaje 5 godzin dziennie do zagospodarowania

104

Np. 1 godzina – dodatkowa nauka angielskiego
1 godzina - sport
3 godziny – rozrywka, spotkania towarzyskie, hobby




Razem :

2 godziny nauki + 1 godzina angielski + 1 godzina sport + 3 godziny rozrywki, spotkań, hobby. =
7 godzin + 7 godzin na PŁ + 10 godzin sen, wypoczynek, posiłki


Pozostaje do zagospodarowania sobota i niedziela

Tylko ludzie leniwi myślą że sobota i niedziela jest przeznaczona na nic nie robienie, ludzie
normalni wiedzą, że są to dni przeznaczone na nadrobienie zaległości powstałych w ciągu
tygodnia - prof. Jan Słowikowski

UWAGA : mogą to być także zaległości w dziedzinie życia towarzyskiego

Rozkład zajęć jest narzucony przez ramy planu tygodniowego, należy go uzupełnić o inne zajęcia
poza planem PŁ.

Plan musi zawierać nie tylko pozycje ale ich umieszczenie w planie godzinowym np.


Poniedzialek;

1. 8– 14 zajęcia na PŁ
2. 14 – 15 powrót do domu , ew. zaplanowane zakupy
3. 15-16 obiad i odpoczynek
4. 16 – 17 angielski
5. 17 – 19 trening siatkówki
6. 19.30 – 21.30 nauka
7. 21.30 – 23 czas wolny, telefony, Internet, TV
8. 23 – 7 - sen

Aby skutecznie zarządzać czasem, należy codziennie rano poświęcić 5-8 minut, aby ocenić
realizacje programu z dnia wczorajszego oraz zaktualizować ( na piśmie ) program na „dziś”.

105

Poświęcenie rano 5-8 minut na ocenę i aktualizacje planu zaoszczędza ok. 1 godziny czasu w
ciągu dnia.

Zakończenie

Znajdź czas na pracę, to cena sukcesu
Znajdź czas na myślenie, to źródło siły
Znajdź czas na zabawę, to tajemnica młodości
Znajdź czas na czytanie, to podstawa wiedzy
Znajdź czas na uprzejmość, to brama do szczęścia
Znajdź czas na marzenia, to droga do gwiazd
Znajdź czas na miłość, to prawdziwa uroda życia
Znajdź czas na radość, to muzyka duszy

Z mądrości hinduskiej


„Jedynym sposobem na znajdywanie czasu jest nie tracenie go”.
Kapitan Andelech

Jedyną metodą na nie tracenie czasu jest zarządzanie nim.

Warunkiem koniecznym skutecznego zarządzania czasem jest opracowanie i konsekwentna

realizacja pisemnych planów wykorzystania czasu

, zwłaszcza planów tygodniowych na cały

semestr