Tworzenie nowych stylów Strona 1
Tworzenie nowych stylów
Wpisany przez Alex
W niniejszym artykule będę starał się wyjaśnić zastosowanie programu EMC Style Works 2000 Universal do tworzenia
własnych stylów automatycznego akompaniamentu do konkretnego utworu. Do tego celu słu\
y kolejny moduł programu: Style
To Song Converter. Umo\
liwia on tworzenie stylu na podstawie pliku MIDI.
Przygotowanie pliku MIDI, mającego być materiałem z
ródłowym do konwersji na styl
Zanim przejdziemy do opisu czynności wykonywanych w programie EMC, zajmiemy się najpierw przygotowaniem pliku MIDI
aby był gotów do konwersji. W tym celu zastosujemy opisywany we wcześniejszych artykułach program Cakewalk Express Gold
6.0. w którym dokonamy wszystkich wstępnych "obróbek" pliku MIDI przewidzianego do konwersji na styl. Dla potrzeb
niniejszego artykułu wykorzystałem plik MIDI z podkładem do piosenki zespołu Boys - "Jesteś szalona". Wybrałem ten utwór ze
względu na jego charakterystyczną budowę zwrotkową, wyrazisty i urozmaicony akompaniament, oraz fakt, \
e często jest on
wykorzystywany na wszelkich imprezach towarzyskich. Posiadając własnoręcznie przygotowany styl do tego utworu będziemy
mogli pozytywnie zaskoczyć naszych słuchaczy mo\
liwością grania tego utworu "na \
ywca", przez co będziemy mogli bez
obaw zaprosić gości do wspólnego śpiewania nie martwiąc się tym, \
e jak to bywa w przypadku grania z MIDI - kończy się nam
podkład, a goście śpiewają dalej :) Mo\
emy tak przygotować
swój styl aby grać z ró\
nymi akompaniamentami, np. z częściowo wyłączonymi niektórymi instrumentami, jak we wstępie bez
perkusji. Mo\
na ten styl stosować do innych fragmentów utworu, np. powtórzeń refrenu itd.
Uruchamiamy program Cakewalk Express Gold a następnie otwieramy w nim plik midi: jestes szalona.mid
Zobacz rysunek 01_emc_00.jpg
Widzimy tu wszystkie instrumenty wykorzystywane w tym podkładzie. Część z nich jest przeznaczona do akompaniamentu, a
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 2
Widzimy tu wszystkie instrumenty wykorzystywane w tym podkładzie. Część z nich jest przeznaczona do akompaniamentu, a
inne do grania wstawek instrumentalnych. Do tworzenia stylu automatycznego akompaniamentu będziemy potrzebować tylko
ście\
ek instrumentów akompaniujących. Instrumenty te grają swoje partie w charakterystyczny sposób, powtarzając jakby w
pętlach bardzo podobne schematy rytmiczno-melodyczne, w muzyce taki typ akompaniamentu często jest określany terminem
"ostinato".
Podstawowe instrumenty tworzące taka sekcję akompaniującą to:
zestaw instrumentów perkusyjnych, dla którego zawsze jest przypisany 10 kanał MIDI,
bas - powinien być w kanale 2 (czasami tak nie jest, ale to świadczy o niefrasobliwości autora takiego pliku MIDI),
instrumenty akompaniujące typu gitara, instr. klawiszowe - grające elementy rytmiczne,
instrumenty grające "tło" - najczęściej smyczki lub pady synth.
Naszym zadaniem jest wyodrębnienie w przygotowanym pliku MIDI ście\
ek niepotrzebnych nam do tworzenia stylu. Będą to
wszystkie ście\
ki grające wstawki instrumentalne, oraz ście\
ka z linia melodyczną, którą jednak usuniemy dopiero w końcowym
etapie tej części przygotowań do konwersji na styl. Niepotrzebne ście\
ki to 1,5,6,7 i 8 w których znajdują się instrumenty
grające jakieś wtrącone melodie. Te wstawki będziemy mogli grac sami w trakcie gry na "\
ywca" z samodzielnie
przygotowanym stylem. Zaznaczamy wy\
ej wskazane ście\
ki (jeśli ktoś nie wie jak to zrobić, odsyłam go do wcześniejszych
artykułów z serii MIDI w praktyce). Warto przy okazji zobaczyć i zanotować sobie jakie wstawki instrumentalne z tych ście\
ek
są do grania we wstępie, jakie w dalszych częściach jak canto i refren, oraz we wstawkach między zwrotkami i częściach
instrumentalnych. Powinniśmy rozpisać sobie cały utwór w taki sposób aby oprócz tekstu piosenki mieć te\
opisany przebieg
poszczególnych części. Usuwamy niepotrzebne ście\
ki ( mo\
e jednak przypomnę jak: z menu Track => Kill). Widok po
usunięciu przedstawia poni\
szy rysunek.
Zobacz rysunek 01_emc_00a.jpg
Kolejnym zabiegiem przygotowującym plik MIDI do konwersji na styl będzie kwantyzacja. Jak pisałem w jednym z
wcześniejszych artykułów serii "MIDI w praktyce", mo\
e się zdarzyć, \
e nuty mające być na początku taktu będą nieznacznie
przesunięte w stronę taktu poprzedniego, inaczej mówiąc zamiast być w pozycji np. 2:00:00 (co odpowiada pierwszej mierze
taktu drugiego) znajdą się w pozycji 1:04:117 (co odpowiada końcówce czwartej miary taktu pierwszego, przy ustawieniu w
Project Option => Tick per quarter note na wartość 120). W zapisie nutowym takie przesunięcie nie jest widoczne, widać je
byłoby przy większym zakresie przesunięcia. Zauwa\
yć je mo\
emy za to w widoku Piano Roll, albo w zapisie Event List.
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 3
byłoby przy większym zakresie przesunięcia. Zauwa\
yć je mo\
emy za to w widoku Piano Roll, albo w zapisie Event List.
Kwantyzacja jest zabiegiem wyrównującym zdarzenia midi do najbli\
szych miar taktu, dlatego nale\
y przyjąć odpowiednie
wartości kwantyzacji, aby nie zakłócić przebiegu pliku MIDI. Musimy przedtem sprawdzić z jakimi wartościami rytmicznymi nut
mamy do czynienia. W naszym przykładzie najmniejszymi wartościami rytmicznymi są szesnastki. Musimy to uwzględnić
ustalając parametry kwantyzacji.
A więc do rzeczy. Zaznaczamy cały plik MIDI (znowu przypominam tym co nie wiedza jak to zrobić - odsyłam do wcześniejszych
artykułów). Następnie z menu Edit wybieramy Quantize. Z otwartego okna Quantize, z opcji Resolutions wybieramy z rozwijanej
listy wartość 32 nd.
Zobacz rysunek 01_emc_00b.jpg
Moglibyśmy te\
wybrać wy\
ej poło\
oną wartość Sixteens, ale mogłoby to nieco zakłócić niektóre wartości rytmiczne,
szczególnie te blisko siebie le\
ące). Tym sposobem zagwarantowaliśmy równe poło\
enie wartości rytmicznych względem miar
taktu i mamy pewność, \
e ka\
da nuta na początku taktu znajduje się tam rzeczywiście.
Poniewa\
mamy ju\
wcześniej zapisany przebieg poszczególnych części utworu, mo\
emy teraz ju\
usunąć niepotrzebny kanał
4 z linią melodyczną. Zaznaczamy go i usuwamy korzystając z wcześniej opisanej procedury, z menu Track wybieramy Kill.
Efekt widoczny na rysunku poni\
ej:
Zobacz rysunek 01_emc_00c.jpg
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 4
Zobacz rysunek 01_emc_00c.jpg
Dla lepszego efektu rozpoczęcia nale\
ałoby jeszcze poprawić nieco początek ście\
ki instrumentów perkusyjnych, dając w
kanale 10 bardziej wyraziste "nabicie" tempa. Otwieramy ście\
kę perkusji ustawiając kursor na kanale 10 i wchodzimy w widok
Staff, aby zobaczyć go w postaci zapisu nutowego. Widzimy tu pierwsze nuty instrumentów perkusyjnych.
Zobacz rysunek 01_emc_00d.jpg
Takt nr 2 to wspomniane wy\
ej "nabicie" tempa, a sam wstęp zaczyna się w takcie 3. Istniejące tu "nabicie" ma tylko 2
uderzenia, a lepsze byłoby zło\
one z 4 nut. Natomiast w takcie 3 mamy niepotrzebne zagęszczenie nut. Proponuję zrobić
zmiany polegające na wstawieniu do taktu drugiego 4 ćwierćnut Gb3, najczęściej u\
ywanych do nabijania tempa, zaś w takcie
trzecim w pierwszej i czwartej mierze tego taktu dać po jednej ćwierćnucie Bb3 - dz
więk wyraz
nego talerza, podpowiadającego
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 5
trzecim w pierwszej i czwartej mierze tego taktu dać po jednej ćwierćnucie Bb3 - dz
więk wyraz
nego talerza, podpowiadającego
nam kiedy mamy zacząć śpiewać. Poniewa\
wstęp dalej jest bez perkusji to zostawimy istniejący tam dwudz
więk, który
zaakcentuje nam pierwszą miarę tego taktu. Wszystkie operacje na nutach przeprowadzamy u\
ywając standardowych
narzędzi: strzałka, ołówek, gumka. Efekt końcowy tych zabiegów powinien być taki, jak na poni\
szym rysunku.
Zobacz rysunek 01_emc_00e.jpg
Zapisujemy przygotowany do konwersji plik MIDI i przechodzimy do kolejnego etapu, którym będzie praca nad konwersją w
programie EMC Style Works 2000 Universal.
Konwersja Song To Style Converter
Otwieramy program EMC Style Works 2000 Universal.
Zobacz rysunek 01_emc_01.jpg
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 6
Zobacz rysunek 01_emc_01.jpg
Aby rozpocząć konwersję stylu z przygotowanego pliku MIDI musimy uruchomić moduł Song To Style Converter, na rysunku
pokazany strzałką. Po kliknięciu we wskazane miejsce otworzymy okno Song To Style Converter. Aby załadować
przygotowany plik MIDI musimy kliknąć we wskazane strzałką miejsce, przedstawiające ikonę dyskietki - GM Song.
Zobacz rysunek 01_emc_02.jpg
Otworzy się nam okno Load GM Song, w którym wska\
emy miejsce przygotowanego wcześniej i zapisanego pliku MIDI.
Zobacz rysunek 01_emc_03.jpg
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 7
Zobacz rysunek 01_emc_03.jpg
Po zatwierdzeniu wyboru wrócimy do okna Song To Style Converter w którym zobaczymy załadowany plik MIDI w części Song
Data. W ni\
ej poło\
onej części Style Parts będą zaproponowane przez program podziały poszczególnych części stylu. Nie
muszą one odpowiadać naszym oczekiwaniom i w tym przypadku nie będą one ciekawe.
Zobacz rysunek 01_emc_04.jpg
Dlatego lepiej będzie samodzielnie określić zakresy taktów poszczególnych części stylu, odpowiedzialnych za wstęp, styl
podstawowy i urozmaicony, przejścia i zakończenia - patrz strzałka ciemna. W ka\
dej z części mo\
emy dokładnie określać jej
parametry wchodząc w Details - patrz strzałka jasna. Klikając w Details, otworzymy okno Part Editor, którego poszczególne
elementy wymagają kilku objaśnień.
Zobacz rysunek 01_emc_05.gif
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 8
Zobacz rysunek 01_emc_05.gif
Na powy\
szym, animowanym rysunku mamy zaznaczone poszczególne główne elementy tego okna :
Część Part Parameters, w której jest nazwa danej części, u nas jest to wstęp zaawansowany - Intro Advanced, oraz 4
podstawowe elementy.
A - okno transpozycji głównej - zmiana tonacji wszystkich składników. Mo\
na tu niez
le pomieszać, poniewa\
program
interpretuje plik MIDI do odtwarzania w tonacji C, bez względu na zapisaną przez nas tonację.
B - główne ustawienia tej części stylu pokazujące:
Start - numer taktu rozpoczynającego część stylu
Lent - ilość taktów
Preference - rodzaj składników części stylu
Track - nr ście\
ki
C - Ref. Note - informuje, \
e odtwarza styl w tonacji C major (dur) lub minor (moll). Przy tej okazji nale\
y wytłumaczyć
zamieszanie, jakie mo\
e tu powstać jeśli mamy plik w innej tonacji ni\
C. W naszym przypadku plik MIDI jest w tonacji F, a
program go odtwarza jako C, więc faktycznie grany jest w tonacji podwy\
szonej względem C o 5 półtonów wy\
ej. Jeśli chcemy
aby skonwertowany styl był w naszej oryginalnej tonacji, powinniśmy więc zmienić w głównym oknie transpozycji - (część A na
rysunku) ustawienie na -5. Mo\
na tez wcześniej transponować uprzednio przygotowywane pliki MIDI do tonacji C.
D - okno Kwantyzacji i dostrajania części stylu. Poniewa\
wcześniej skwantyzowaliśmy ju\
cały plik MIDI, okno to nie będzie
nam teraz potrzebne.
Część Track Parameters - ustawienia poszczególnych śladów części stylu Intro Advanced:
E - parametry:
Octave - mo\
liwość transpozycji o pełne oktawy
Transpose - transpozycja podstawowa, półtonami
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 9
Transpose - transpozycja podstawowa, półtonami
Quantize - kwantyzacja poszczególnych śladów
Shift i End  dokładne dostrojenie/rozstrojenie.
Obok mamy jeszcze okno Note Lo - Lim - Hi, gdzie są dane na temat zdarzeń MIDI poszczególnych śladów części Intro
Advanced, nic tu nie będziemy zmieniać, podobnie jak w pozostałych miejscach tego okna.
Wracając do głównego okna modułu Song To Style Converter będziemy zmieniać parametry poszczególnych składników stylu,
dokonując tych zmian w części okna - Style Parts, w miejscach wpisu wartości: Start, Lenth oraz Part Type.
Wszystkie proponowane przeze mnie zmiany uwzględniające charakter utworu jak i typowe miejsca do wykorzystania na wstęp,
przejścia perkusyjne, główny akompaniament i zakończenia, przedstawia poni\
szy rysunek. Pamiętać musimy te\
o
konieczności transpozycji ka\
dej części do wartości -5, aby styl brzmiał w oryginalnej tonacji. Dotyczy to tylko tych części w
których ustawimy Part Type na Playback, a więc Intro Advanced (zaawansowany wstęp) oraz Endind Basic (podstawowe
zakończenie) i Endind Advanced (zakończenie urozmaicone). Jeśli chcemy aby grały one w naszej tonacji F-dur, musimy
zrobić wspomnianą wy\
ej transpozycję na -5.
Ostateczne ustawienia okna Song To Style Converter przedstawia poni\
szy rysunek:
Zobacz rysunek 01_emc_06.jpg
Na górze okna po prawej stronie jest miejsce do zapisu naszego stylu. Strzałka ciemna pokazuje miejsce gdzie mamy nazwę
stylu. Mo\
emy ją oczywiście zmienić i wpisać taką jaka nam odpowiada. Strzałka jasna pokazuje ikonkę dyskietki, w którą
trzeba kliknąć, aby zapisać efekty naszej pracy. Klikając w nią otworzymy okno zapisu skonwertowanego przez nas stylu.
Zobacz rysunek 01_emc_07.jpg
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23
Tworzenie nowych stylów Strona 10
Zobacz rysunek 01_emc_07.jpg
Otworzyło się nam okno, w którym mamy pokazane miejsce zapisu stylu, jego nazwę, oraz, co wa\
ne, zaproponowane przez
program rozszerzenie STL (pokazuje to ciemna strzałka), które jest typowe dla keyboardów Rolanda i go nie zmieniamy.
Klikamy OK i kończymy naszą pracę, mając zapisany własnoręcznie przygotowany styl do grania na "\
ywca" utworu - Jesteś
szalona.
Zachęcam do dalszych prób z innymi utworami.
Pozdrawiam
Alex
http://gramsam.pl/artykuy-/artykuy-style/77-edycja-stylow/71-tworzenie-nowych-stylow.ht... 2011-03-16 16:31:23