Gazeta Podatkowa nr 8 " 25.01.2007 r.
10 RACHUNKOWOR
Ć DLA KAŻDEGO www.gazetapodatkowa.pl
Koszty działalnoS
ci operacyjnej
w kalkulacyjnym rachunku zysków i strat
Jednostki, które zdecydowały, że rachunek kosztów będzie prowadzony w układzie kal- Przykład
kulacyjnym, powinny rejestrować koszty według następujących rodzajów działalnoS
ci: Spółka z o.o. prowadzi pełną ewidencję kosztów i sporządza rachunek zysków i strat we-
- koszty działalnoS
ci podstawowej (np. produkcyjnej, usługowej), dług wariantu kalkulacyjnego. W 2006 r. koszty rodzajowe według dokumentów x
ródłowych
- koszty sprzedaży, wyniosły ogółem 538.000 zł, z czego:
- koszty ogólnego zarządu. - koszty podlegające rozliczeniu w przyszłych okresach (najem lokalu)
Informacje o kosztach działalnoS
ci podstawowej umożliwiają jednostkom prowadzącym ujęte na koncie 64 wyniosły 5.000 zł.
działalnoS
ć wytwórczą (produkcyjną i usługową) sporządzenie kalkulacji kosztu wytworzenia Inne dane dotyczące kosztów wynosiły:
produktów, ustalenie rzeczywistego kosztu wytworzenia produktów, wycenę niezakończo- - koszty sprzedaży (konto 52) 19.000 zł,
nej produkcji. - koszty zarządu (konto 55) 20.000 zł,
W praktyce układ kalkulacyjny kosztów najczęS
ciej połączony jest z układem rodzajo- - koszty produkcji (konto 50) przeniesione w całoS
ci
wym  jest to tzw. pełna ewidencja kosztów. Prowadzenie pełnej ewidencji kosztów umoż- na koszt wytworzenia wyrobów gotowych (konto 60) 494.000 zł,
liwia ustalenie wyniku na poszczególnych rodzajach działalnoS
ci. Pełna ewidencja kosztów - koszt wytworzenia sprzedanych produktów (konto 70-1) 480.000 zł.
polega na grupowaniu poniesionych kosztów w pierwszej kolejnoS
ci w układzie rodzajowym
(na kontach zespołu 4), a następnie ich rozliczaniu na koszty w układzie kalkulacyjnym Dekretacja
(na kontach zespołu 5). Do przeniesienia kosztów z układu rodzajowego na odpowiednie 1. Przeksięgowanie kosztów rodzajowych na dzień bilansowy: 538.000 zł
stanowiska w zespole 5 służy konto 49  Rozliczenie kosztów . Przeniesienia tego dokonu- - Wn konto 49  Rozliczenie kosztów ,
je się: - Ma konto 40  Koszty według rodzajów .
- równoczeS
nie  na podstawie dowodów x
ródłowych albo 2. Przeniesienie na wynik finansowy:
- na koniec każdego miesiąca  na podstawie arkusza rozliczeniowego kosztów. a) kosztów sprzedaży 19.000 zł
Koszty zakwalifikowane do rozliczenia w przyszłych okresach sprawozdawczych (koszty - Wn konto 86  Wynik finansowy ,
aktywowane) ujmuje się w księgach rachunkowych po stronie Wn konta 64  Rozliczenia mię- - Ma konto 52  Koszty sprzedaży ,
dzyokresowe kosztów również w korespondencji z kontem 49  Rozliczenie kosztów . Kosz- b) kosztów zarządu 20.000 zł
ty przypadające do rozliczenia w bieżącym okresie sprawozdawczym (miesiącu) przenosi się - Wn konto 86  Wynik finansowy ,
z konta 64 na właS
ciwe konto w zespole 5 na podstawie dowodu Polecenie księgowania (PK). - Ma konto 55  Koszty zarządu ,
W trakcie roku obrotowego ewidencja i rozliczanie kosztów działalnoS
ci operacyjnej c) kosztu wytworzenia sprzedanych wyrobów 480.000 zł
w jednostkach grupujących koszty według rodzajów i równoczeS
nie według funkcji może - Wn konto 86  Wynik finansowy ,
przebiegać zapisami: - Ma konto 70-1  Koszt sprzedanych produktów .
1. Bieżące księgowanie kosztów według rodzajów:
- Wn konto 40  Koszty według rodzajów , Księgowania
- Ma konto zespołu 0, 1, 2, 3 i konto 85.
Konto 40  Koszty Konto 49  Rozlicze- Konto 52  Koszty
2. Przeniesienie  rozliczenie kosztów  na właS
ciwe stanowiska w zespole 5 oraz kosz-
według rodzajów nie kosztów sprzedaży
tów zakwalifikowanych do rozliczenia w czasie:
S.p.) 538.000 538.000 (1 1) 538.000 538.000 (S.p. S.p.) 19.000 19.000 (2a
a) kosztów działalnoS
ci podstawowej (produkcyjnej, budowlanej, usługowej)
- Wn konto 50  Koszty działalnoS
ci podstawowej  produkcyjnej ,
- Ma konto 49  Rozliczenie produkcji ;
Konto 55  Koszty Konto 60  Wyroby Konto 70-1  Koszt
b) kosztów działalnoS
ci podstawowej  handlowej (hurtowej, detalicznej)
zarządu gotowe sprzedanych produktów
- Wn konto 52  Koszty działalnoS
ci podstawowej  handlowej ,
S.p.) 20.000 20.000 (2b S.p.) 494.000 480.000 (S.p. S.p.) 480.000 480.000 (2c
- Ma konto 49  Rozliczenie kosztów ;
c) kosztów działalnoS
ci pomocniczej S.k.) 14.000
- Wn konto 53  Koszty działalnoS
ci pomocniczej ,
Konto 64  Rozliczenia
Konto 86  Wynik
- Ma konto 49  Rozliczenie kosztów ;
międzyokresowe kosztów
finansowy
d) kosztów zakwalifikowanych do rozliczenia w przyszłych okresach sprawozdaw-
czych
S.p.) 5.000 2a) 19.000
- Wn konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów ,
2b) 20.000
- Ma konto 49  Rozliczenie kosztów ;
2c) 480.000
e) kosztów ogólnego zarządu
519.000
- Wn konto 55  Koszty zarządu ,
- Ma konto 49  Rozliczenie kosztów . W rachunku zysków i strat sporządzonym według wariantu kalkulacyjnego spółka z o.o.
3. Rozliczenie kosztów działalnoS
ci pomocniczej w częS
ci przypadającej na poszczególne wykaże:
rodzaje działalnoS
ci podstawowej: - w wierszu B.I  Koszt wytworzenia sprzedanych produktów  kwota: 480.000 zł,
- Wn konto 50  Koszty działalnoS
ci podstawowej  produkcyjnej lub konto 52 - w wierszu D  Koszty sprzedaży  kwota: 19.000 zł,
 Koszty działalnoS
ci podstawowej  handlowej , - w wierszu E  Koszty ogólnego zarządu  kwota: 20.000 zł.
- Ma konto 53  Koszty działalnoS
ci pomocniczej .
Ewa Gruchot
4. Zarachowanie kosztów rozliczanych w czasie  w częS
ci przypadającej na bieżący
miesiąc:
- Wn konto 50  Koszty działalnoS
ci podstawowej  produkcyjnej ,
Podatkowa księga
- Ma konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów .
5. Przeksięgowanie kosztu wytworzenia produktów: przychodów i rozchodów
a) jeżeli rozliczenie kosztów odbywa się za poS
rednictwem konta 58
- Wn konto 58  Rozliczenie kosztów działalnoS
ci ,
Wycena wyposażenia
- Ma konto 50  Koszty działalnoS
ci podstawowej  produkcyjnej ;
b) jeżeli rozliczenie kosztów wytworzenia odbywa się z pominięciem konta 58
Od 1 stycznia 2006 r. prowadzę działalnoS
ć jako osoba fizyczna. Rozli-
- Wn konto 60  Produkty gotowe i półprodukty ,
czam się na podstawie księgi podatkowej, jednak do tej pory nie założy-
- Ma konto 50  Koszty działalnoS
ci podstawowej  produkcyjnej .
łem ewidencji wyposażenia. WartoS
ć wyposażenia na podstawie faktury
6. Przeksięgowanie kosztu wytworzenia sprzedanych produktów:
VAT zaliczyłem do kosztów uzyskania przychodu. Jak powinna wyglądać
- Wn konto 70-1  Koszt sprzedanych produktów ,
ewidencja wyposażenia i w jaki sposób dokonać wyceny posiadanego wy-
- Ma konto 58  Rozliczenie kosztów działalnoS
ci lub konto 60  Produkty gotowe
posażenia przed założeniem tej ewidencji?
i półprodukty .
Na dzień bilansowy jednostki sporządzające rachunek zysków i strat w postaci kalkula- Podatników rozliczających się na podstawie księgi podatkowej obowiązują m.in. prze-
cyjnej dokonują następujących przeksięgowań kosztów: pisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przy-
1. Przeniesienie kosztów według rodzajów: chodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze. zm.). Obok księgi podat-
- Wn konto 49  Rozliczenie kosztów , kowej przepisy przewidują także prowadzenie dodatkowych ewidencji. Stosownie do ż 4
- Ma konto 40  Koszty według rodzajów . ust. 1 ww. rozporządzenia podatnicy obowiązani do prowadzenia księgi prowadzą rów-
2. Przeniesienie kosztów na wynik finansowy: nież m.in. ewidencję wyposażenia.
- Wn konto 86  Wynik finansowy , Ewidencją tą należy objąć rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną dzia-
- Ma konto 52  Koszty działalnoS
ci podstawowej  handlowej , łalnoS
cią, których wartoS
ć początkowa przekracza 1.500 zł, jeS
li nie zostały one zali-
- Ma konto 55  Koszty zarządu , czone, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym, do S
rodków trwałych. W sytuacji gdy
- Ma konto 70-1  Koszt sprzedanych produktów . dotychczas nie założono ewidencji wyposażenia, należy taką ewidencję niezwłocznie
Istota rachunku zysków i strat sporządzanego według wariantu kalkulacyjnego polega zaprowadzić. Składniki majątku spełniające wymogi okreS
lone dla wyposażenia na-
na przyporządkowaniu przychodom uzyskanym ze sprzedaży produktów, towarów i ma- leży wycenić według ceny zakupu lub kosztu wytworzenia. Z pytania wynika, że
teriałów tylko tych kosztów, które zostały poniesione w celu ich osiągnięcia. W tym wa- Czytelnik dokonał nabycia wyposażenia, zatem do ewidencji powinien wprowadzić
riancie nie uwzględnia się więc kosztów, które nie mają swojego odzwierciedlenia w osią- wartoS
ć wyposażenia w cenie zakupu, tj. w wartoS
ci wykazanej w fakturze VAT.
gniętych przychodach. W kalkulacyjnym rachunku zysku i strat wynik ze sprzedaży brut- Przepisy nie okreS
lają wzoru ewidencji wyposażenia, a jedynie wyznaczają minimal-
to (wiersz C) ustala się przeciwstawiając: ny zakres danych, który powinien być w niej ujęty. Na podstawie ż 4 ust. 3 ww. rozpo-
- przychodom netto ze sprzedaży produktów (wiersz A.I) koszt wytworzenia sprzeda- rządzenia, ewidencja wyposażenia powinna zawierać co najmniej następujące dane: nu-
nych produktów (wiersz B.I), mer kolejny wpisu, datę nabycia, numer kolejny faktury lub rachunku, nazwę wyposa-
- przychodom netto ze sprzedaży towarów i materiałów (wiersz A.II) wartoS
ć sprzeda- żenia, cenę zakupu wyposażenia lub koszt wytworzenia, numer pozycji pod którą wpi-
nych towarów i materiałów (wiersz B.II). sano w księdze koszt związany z nabyciem wyposażenia, datę likwidacji (w tym rów-
Wykazując następnie koszty sprzedaży w wierszu D oraz koszty ogólnego zarządu w wier- nież datę sprzedaży lub darowizny), przyczynę likwidacji wyposażenia.
szu E ustala się w zysk (stratę) ze sprzedaży (wiersz F).
A.B.