1

W1. DIAGNOSTYKA TECHNICZNA - wprowadzenie

Diagnostyka Techniczna (technical diagnostics)
dziedzina wiedzy obejmuj

ą

c

ą

całokształt zagadnie

ń

• teoretycznych
• praktycznych

dotycz

ą

cych identyfikacji i oceny stanów

obiektu technicznego

• aktualnych,
• przeszłych
• i przyszłych.

z uwzgl

ę

dnieniem jego otoczenia.

1. POJ

Ę

CIA PODSTAWOWE - TERMINOLOGIA

Zadania stoj

ą

ce przed diagnostyk

ą

:

Diagnoza - okre

ś

lenie bie

żą

cego stanu

technicznego,

Geneza - okre

ś

lenie przyczyn zaistnienia

obecnego stanu,

Prognoza - okre

ś

lenie horyzontu czasowego

przyszłej zmiany stanu technicznego.

Jako nauka dostarcza
metod i

ś

rodków do

realizacji powy

ż

szych zada

ń

.

Od strony wykonawczej -
obiektywna ocena stanu
maszyny wynikaj

ą

cej z

bada

ń

.

Sprowadza si

ę

ona do:

•

pomiarów i analiz

dost

ę

pnych dla obserwacji

symptomów stanu

technicznego

•

wnioskowania na

podstawie uzyskanego
zbioru danych, zgodnie z
wiedz

ą

(a’priori) o

maszynie.

•

Rozpoznanie choroby na podstawie zmian
jakie ona wywołuje w organizmie.

•

Rozpoznanie na podstawie objawów czyli
symptomów chorobowych.

•

O rozwoju choroby mog

ą ś

wiadczy

ć

ró

ż

nego rodzaju symptomy np. zmiana

ciepłoty ciała, zmiany morfologiczne lub
czynno

ś

ciowe narz

ą

dów i całych układów.

Dział medycyny zajmuj

ą

cy si

ę

metodami

rozpoznawania chorób na podstawie np.:

•

Wywiadu lekarskiego – co nam
dolega?

•

Badania fizykalnego: opukiwanie,
osłuchiwanie wziernikowanie,
badanie odruchów, ci

ś

nienia krwi,

ciepłoty ciała itd.

•

Bada

ń

laboratoryjnych : płynów

ustrojowych, pr

ą

dów

czynno

ś

ciowych mózgu, serca,

mi

ęś

ni

•

Zdj

ęć

rentgenowskich (tomografia

komputerowa), ultrasonografia,

•

I wielu innych

Diagnostyka w uj

ę

ciu medycznym

Diagnostyka Techniczna ??!

Symptom stanu technicznego - wielko

ś

ci fizyczna (jej miara lub

charakterystyka) współzmiennicza ze stanem technicznym obiektu.

Symptomowa

krzywa życia

Parametry funkcjonalne - robocze maszyny jak np.

moc, maksymalna pr

ę

dko

ść

, sprawno

ść

- w celu

ich okre

ś

lenia konieczne jest okresowe

wył

ą

czenie maszyny i poddanie badaniom

testowym.

Parametry i charakterystyki b

ę

d

ą

ce

bezpo

ś

rednimi objawami zu

ż

ycia, np. pomiar

odchyłek kształtu wymiarów w stosunku do
wzorca maszyny sprawnej - konieczne
zatrzymanie i demonta

ż

maszyny;

detekcja wad i uszkodze

ń

metodami NDT.

Towarzysz

ą

ce

procesy resztkowe

np.

wibroakustyczne, termiczne, elektryczne,
tarciowe; daj

ą

mo

ż

liwo

ść

diagnozowania

bezdemonta

ż

owego podczas normalnej pracy

maszyny.

KLASYFIKACJA SYMPTOMÓW DIAGNOSTYCZNYCH

Poj

ę

cie mierzalny i obserwowalny symptom stanu obejmuje trzy grupy

charakterystyk lub parametrów mo

ż

liwych do obserwacji diagnostycznej:

Proces resztkowy - jest to

proces towarzysz

ą

cy w

sposób niezamierzony i

nieodł

ą

czny funkcjonowaniu

maszyny.

Mo

ż

na do nich zaliczy

ć

procesy termiczne, tarciowe

elektryczne wibroakustyczne (drgania, hałas i pulsacja
medium roboczego w maszynie).

Procesy te s

ą

w wielu wypadkach objawami zu

ż

ycia np.

produkty

ś

cierania, np. drgania powoduj

ą

ce zm

ę

czenie

materiału.

Sprawno

ść

energetyczna procesów resztkowych jest

bardzo mała rz

ę

du 10

-6

(w odniesieniu do dostarczonej

mocy).

Zwrotnie działanie na obiekt ma zazwyczaj charakter
destrukcyjno - niszcz

ą

cy.

Rys. Maszyna jako system działaniowy z zaznaczonym przepływem
energii i informacji oraz mo

ż

liwo

ś

ci

ą

jej obserwacji diagnostycznej

KLASYFIKACJA PROCESÓW RESZTKOWYCH STOSOWANYCH

JAKO SYMPTOMY STANU OBIEKTÓW TECHNICZNYCH