Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu
Warszawa

PSYCHOAKUSTYKA ?

Co to jest ?

Mi

ę

dzynarodowe Centrum Słuchu i Mowy

Mi

ę

dzynarodowe Centrum Słuchu i Mowy

Zespół Implantów i Percepcji Słuchowej

Zespół Implantów i Percepcji Słuchowej

Dr in

ż

. Artur Lorens

Kierownik Zespołu Implantów Percepcji i Rehabilitacji Słuchowej
E mail: [e-mail]

Co to jest ?

Dlaczego mamy si

ę

tego uczy

ć

?

PSYCHOFIZYKA [gr.], dziedzina bada

ń

z pogranicza

psychologii,

fizyki i fizjologii

, zapocz

ą

tkowana w 2 poł. XIX w. przez

E.H. Webera i G.Th. Fechnera

; zarazem jeden z pierwszych

etapów w hist. rozwoju

psychologii jako nauki empirycznej

; oparta

na zało

ż

eniach

paralelizmu psychofizycznego

, psychofizyka

PSYCHOFIZYKA

na zało

ż

eniach

paralelizmu psychofizycznego

, psychofizyka

zajmowała si

ę

badaniem zale

ż

no

ś

ci mi

ę

dzy

fiz. cechami bod

ź

ców

działaj

ą

cych na organy zmysłowe

a cechami odpowiadaj

ą

cych im

wra

ż

e

ń

; badania te doprowadziły do sformułowania tzw.

praw

psychofiz.

Nowa encyklopedia powszechna PWN

FIZYKA

FIZJOLOGIA

PSYCHOLOGIA

Zadanie1 Zapami

ę

ta

ć

potrzebne na pó

ź

niej

E.H. Webera – niemiecki fizjolog, profesor

anatomii

i

fizjologii

w Lipsku.

G.T. Fechner –

fizyk i psycholog

niemiecki

PARALELIZM PSYCHOFIZYCZNY

rozpowszechniona

w

ś

ród psychologów w ko

ń

cu XIX i pocz. XX w., głosz

ą

ca,

psychologia jako nauka empiryczna

Psychologia Eksperymentalna

w

ś

ród psychologów w ko

ń

cu XIX i pocz. XX w., głosz

ą

ca,

ż

e zjawiska psych. i fiz. tworz

ą

2 równoległe,

ś

ci

ś

le sobie

odpowiadaj

ą

ce szeregi zjawisk: ka

ż

demu zjawisku psych.

odpowiada okre

ś

lony bodziec fiz., tote

ż

mierz

ą

c

bod

ź

ce

,

mierzy si

ę

(po

ś

rednio) odpowiadaj

ą

ce im tre

ś

ci

ś

wiadomo

ś

ci;

BOD

Ź

CE

,

Fizyczne cechy bodźców

mierz

ą

c bod

ź

ce, mierzy si

ę

(po

ś

rednio)

odpowiadaj

ą

ce im tre

ś

ci

ś

wiadomo

ś

ci;

Bodziec: strumie

ń

ciepłego powietrza

Tre

ść

ś

wiadomo

ś

ci:

jest mi gor

ą

co

Percepcja pojedy

ń

czego atrybutu – np. wra

ż

enie gło

ś

no

ś

ci

Zadanie 2 Wymie

ń

inne atrybuty wra

ż

e

ń

słuchowych

WRA

ś

ENIE

Zwi

ą

zek mi

ę

dzy cech

ą

bod

ź

ca a cech

ą

wra

ż

enie słuchowego

Prawo psychofizyczne

prawo Stevensa

L = k I

n

Centralna cz

ęść

psychologii eksperymentalnej

Odkrywa i analizuje odpowied

ź

organizmów na wpływ

ś

rodowiska

PSYCHOFIZYKA 2

ś

rodowiska

Bada zale

ż

no

ść

mi

ę

dzy bod

ź

cem a wywołanym

wra

ż

eniem

Zajmuje si

ę

percepcj

ą

bod

ź

ców

PSYCHOFIZYKA 3

Proces przetwarzania informacji przez zmysły, aby wytworzy

ć

mentalny obraz

ś

wiata

Pobieranie informacji na wej

ś

ciu do odpowiedniego układu

PERCEPCJA

Pobieranie informacji na wej

ś

ciu do odpowiedniego układu

sensorycznego i utworzenie z nich u

ż

ytecznego obrazu

ś

wiata

APARAT CYFROWY?

Prawidłowe działanie układu sensorycznego

Dział psychologii zajmuj

ą

cy si

ę

badaniem wra

ż

e

ń

zmysłowych, w uj

ę

ciu wykrywania zale

ż

no

ś

ci mi

ę

dzy

fizycznymi wła

ś

ciwo

ś

ciami bod

ź

ców a odpowiadaj

ą

cymi

im wła

ś

ciwo

ś

ciami wra

ż

e

ń

.

Badania psychofizyczne dominowały w pierwszym

PSYCHOFIZYKA 3

Badania psychofizyczne dominowały w pierwszym

okresie rozwoju psychologii jako nauki i pozwalały
na tworzenie praw psychofizycznych (np. prawo
Webera-Fechnera).

Współcze

ś

nie badania psychofizyczne s

ą

kontynuowane

szczególnie w zakresie opracowywania skal wra

ż

liwo

ś

ci

na ró

ż

nego rodzaju bod

ź

ce

PSYCHAKUSTYKA

PSYCHOFIZYKA

D

ź

wi

ę

kiem nazywa si

ę

dwa ró

ż

ne , cho

ć

ze sob

ą

D

Ź

WI

Ę

K

PSYCHOAKUSTYKA

BODZIEC

D

ź

wi

ę

kiem nazywa si

ę

dwa ró

ż

ne , cho

ć

ze sob

ą

zwi

ą

zane zjawiska:

Pierwszym jest zaburzenie falowe rozchodz

ą

ce

si

ę

w

ś

rodowisku spr

ęż

ystym, zwi

ą

zane

z drganiami jego cz

ą

steczek

Drugim-wra

ż

enie słuchowe wytworzone

drganiami cz

ą

steczek

Akustyka

(fizyka)

Psychoakustyka

(psychologia)

Fizjologia

(biologia)

D

Ź

WI

Ę

K

UKŁAD

SŁUCHOWY

WRA

ś

ENIE

SŁUCHOWE

(biologia)

Czas

Cz

ę

stotliwo

ść

Plan przedmiotu

Przedmiot i zakres psychoakustyki

Przedstawienie dziedziny psychoakustyki jako cz

ęś

ci psychofizyki

stanowi

ą

cej cz

ęść

psychologii eksperymentalnej. (omówienie zwi

ą

zków

z akustyk

ą

oraz psychologi

ą

eksperymentalna)

Wprowadzenie podstawowych poj

ęć

i definicji

Definicja bod

ź

ca, percepcji w szerokim zakresie, percepcji słuchowej,

d

ź

wi

ę

ku jako zjawiska fizycznego, d

ź

wi

ę

ku jako zjawiska percepcyjnego

d

ź

wi

ę

ku jako zjawiska fizycznego, d

ź

wi

ę

ku jako zjawiska percepcyjnego

Elementy fizjologii i anatomii układu słuchowego

Wybór i omówienie zagadnie

ń

z zakresu anatomii i fizjologii układu

słuchowego koniecznych do zrozumienia zjawisk percepcyjnych

Percepcja gło

ś

no

ś

ci d

ź

wi

ę

ku

Poj

ę

cia progu absolutnego i progu ró

ż

nicy, pomiary progu absolutnego i

ich zastosowanie w audiologii, prawo Stevensa, krzywe równej
gło

ś

no

ś

ci, jednostki poziomu gło

ś

no

ś

ci i gło

ś

no

ś

ci, modele gło

ś

no

ś

ci

Percepcja wysoko

ś

ci d

ź

wi

ę

ku

Teoria percepcji wysoko

ś

ci, percepcja wysoko

ś

ci tonów i d

ź

wi

ę

ków

zło

ż

onych, modele percepcji wysoko

ś

ci d

ź

wi

ę

ków

Selektywno

ść

cz

ę

stotliwo

ś

ciowa

Wprowadzenie poj

ę

cia filtracji, omówienie zjawiska maskowania,

koncepcja pasm krytycznych i filtrów słuchowych, wyznaczanie wzorca
pobudzenia

Rozdzielczo

ść

czasowa

Detekcja interwałów ciszy, dyskryminacja czasu trwania bod

ź

ca,

modelowanie rozdzielczo

ś

ci czasowej

modelowanie rozdzielczo

ś

ci czasowej

Przestrzenna percepcja d

ź

wi

ę

ków

Lokalizacja d

ź

wi

ę

ków prostych izlozonych, modele binauralnego

przetwarzania sygnalów

Metody bada

ń

psychoakustycznych

Klasyczne metody psychofizyczne

Elementy teorii informacji

Wykorzystanie teorii detekcji sygnału

Wpływ niedosłuchu na percepcje d

ź

wi

ę

ku

PO CO?

September 2001

September 2001

Audiology in Europe

The General Audiologist –

A proposal for a model trainingprogramme in general audiology for Europe.

EFAS General Assembly in Bordeaux September 16, 2001.

On January 17th/18th, 2008, an EFAS Concertation meeting
was held in Bad Zwischenahn, Germany

General Audiologist embedded in a network of

General Audiologist embedded in a network of

Audiological Specialists

Audiological Specialists

Teacher

of the deaf

ENT

doctor

Non-medical

audiological scientist

Psychologist

psychotherapist

General

Audiologist

Social

worker

Hearing

therapist

Audiology

technician

Hearing aid

acoustician/

dispenser

Medical

audiological

expert

Audiologist

Definition of General Audiologist

Definition of General Audiologist

Basic level: General Audiologist (practically oriented)
Level: university degree training, (B.Aud, M.Aud)

- 3 years of theoretical studies



25% basic sciences



25% medical and diagnostic audiology



25% technical and environmental audiology



25% psychosocial audiology and educational issues etc.

Tasks the GA should be able to perform

Tasks the GA should be able to perform

1.

1.

Diagnostics

Diagnostics

2.

2.

(Re)habilitation

(Re)habilitation

3.

3.

Educational audiology

Educational audiology

4.

4.

Occupational issues

Occupational issues

5.

5.

Financial matters, compensation issues

Financial matters, compensation issues

6.

6.

Follow up

Follow up

7.

7.

Counselling (of patients and other professionals)

Counselling (of patients and other professionals)

8.

8.

Research in a team

Research in a team

Proposal for a curriculum (Minimal training requirements)

Proposal for a curriculum (Minimal training requirements)

1.

1.

Basic sciences

Basic sciences

2.

2.

Medical audiology

Medical audiology

3.

3.

Diagnostic audiology

Diagnostic audiology

4.

4.

Technical audiology

Technical audiology

5.

5.

Environmental audiology

Environmental audiology

6.

6.

Psychosocial audiology and educational issues

Psychosocial audiology and educational issues

7.

7.

General professional skills

General professional skills

8.

8.

Practical work (1 year)

Practical work (1 year)

-- Project work

Project work

-- Thesis work (6 months/minimum 3 months)

Thesis work (6 months/minimum 3 months)

-- Practical work with patients (minimum 6 months)

Practical work with patients (minimum 6 months)