Kalendarz - ciekawostki.

Kalendarz to system rachuby dni, tygodni, miesięcy, a nawet lat.
We

współcześnie

używanych

kalendarzach

są

zazwyczaj

umieszczone dni, tygodnie, miesiące. W szczególny sposób
oznaczone są zwykle święta i dni wolne od pracy. W tych bardziej
rozbudowanych

możemy

znaleźć

informacje

o

popularnych

imieninach, wschodach i zachodach Słońca i Księżyca czy znakach
zodiaku.

Pomysł mierzenia czasu jest prawdopodobnie tak stary jak ludzkość.
Od niepamiętnych czasów ludzie zauważali naturalne cykle przyrody,
takie jak zmieniające się pory roku czy fazy Księżyca. Obserwacje
tych zmian pozwalały ludziom ustalać terminy siewu i zbiorów roślin
uprawnych. Pierwszy kalendarz miał więc szerokie zastosowanie
praktyczne.

W Starożytności wykorzystywano dwie metody pomiaru czasu:

•

kalendarz słoneczny (solarny) związany z obiegiem Ziemi
wokół Słońca i zmieniających się porach roku

•

kalendarz księżycowy (lunarny) oparty na czterech fazach
cyklu Księżyca (I kwadra, pełnia, III kwadra, nów)

Niestety te dwa systemy nie były ze sobą zgodne. Kalendarz
słoneczny, używany przez rolników, miał 365 dni. Kalendarz
księżycowy, używany przez kapłanów, ze względu na długość
miesiąca księżycowego - 29,5 dnia - liczył tylko 354 dni.

Najstarsze kalendarze

•

Kalendarz babiloński

Istniał już na kilka tysięcy lat przed naszą erą. Rok podzielono na 12
równych miesięcy, tydzień na 7 dni, a dodatkowo właśnie
Babilończykom zawdzięczamy podział godziny i munuty na 60
równych części.

•

Kalendarz egipski

Został wymyślony przez kapłanów egipskich. Powstał na bazie
kalendarza Babilończyków oraz obserwacji zjawisk przyrody.
Ten kalendarz również był podzielony na 12 miesięcy, a rok dzielił
się na 3 czteromiesięczne pory roku: wylew Nilu, siew i żniwa. Za
początek roku uważano datę 21 września, kiedy na niebie pojawia
się gwiazda Syriusz.

•

Kalendarz grecki

Opierał się w głównej mierze na kalendarzu księżycowym. W
starożytnej Grecji nie istniał jeden sposób mierzenia czasu.
Poszczególne państwa-miasta miały własne nazwy miesięcy i
sposoby na dostosowanie roku księżycowego do słonecznego.

•

Kalendarz rzymski

Przed nastaniem władzy Juliusza Cezara nie stosowano stałego
kalendarza. Stosowano różne długości miesięcy i roku. W
najstarszym rzymskim kalendarzu rok miał 10 nierównych miesięcy.
Początek roku obchodzono 1 marca. Dlatego nazwy miesięcy w
większości języków Europy zachowują tę starożytną kolejność:

o

wrzesień "september", co oznacza "siódmy",

o

październik "october", czyli "ósmy",

o

listopad "november", inaczej "dziewiąty",

o

grudzień "december", czyli "dziesiąty".

•

Kalendarz juliański

Wprowadzony przez Juliusza Cezara około 45 roku p.n.e. Ustalono
początek roku na 1 stycznia, a rok trwający 365 dni podzielono na
12 miesięcy po 30 i 31 dni. Co czwarty rok miał liczyć 366 dni.

•

Kalendarz gregoriański

Używany współcześnie, a wprowadzony na polecenie papieża
Grzegorza XIII w 1582 roku. Wyrównał on różnicę między
kalendarzem

juliańskim

a

obiegiem

Ziemi

wokół

Słońca.

Zmodyfikowano sposób ustalania roku przestępnego: przestępny
jest rok oznaczony liczbą podzielną przez 4, z wyjątkiem lat
podzielnych

przez

100

i

niepodzielnych

przez

400.

Przykładowo lata: 1300, 1400, 1500 są zwykłe (nie są podzielne
przez 400).