Środki uzależniające:



Opiaty - najczęściej uzależniają (morfina, heroina, "polski kompot")



Psychostymulatory (speedy) - (np. amfetamina, extazy)



Kokaina



Marihuana i haszysz



Halucynogeny - (np.LSD, grzyby halucynogenne)



Środki lotne - kleje



Leki uspokajające i barbiturany



Nikotyna



Alkohol



Steroidy

Po zarzyciu:

*Opiaty:
- wąskie źrenice
- opadanie powiek
- uczucie swędzenia skóry
- senność
- płytki oddech
- potliwość
- ślady nakłuć
*Psychostymulatory
- rozszerzenie źrenic
- pobudzenie
- mało racjonalne, dziwne zachowanie
- czasem może pojawić się brak koordynacji ruchowej
*Marihuana:
- gadatliwość i wesołkowatość
- zaburzenie orientacji przestrzennej
- ogólne podniecenie i nadczynność psychoruchowa
- zaczerwienienie białek oczu

Uzależnienia zostały podzielone w 1974 roku przez WHO na 8 typów:
Typ morfinowy
Typ alkoholowo-Barbituranowy
Typ kokainowy
Typ cannabis
Typ amfetaminowy
Typ halucynogenny
Typ lotnych rozpuszczalników
Typ khat

Aby rozpoznać uzależnienie od substancji psychoaktywnej należy mieć pewność co do
istnienia co najmniej trzech z poniższych faktów:
# przyjmowanie substancji psychoaktywnej dłużej lub w większych dawkach niż początkowo
zamierzano
#odczuwanie „głodu narkotycznego” lub bezskuteczne próby zaprzestania przyjmowania
substancji

# poświęcenie większości czasu na zdobywanie i przyjmowanie substancji psychoaktywnej
#przyjmowanie substancji psychoaktywnej mimo negatywnego wpływu na życie społeczne i
zawodowe
#niemożność zaprzestania przyjmowania substancji pomimo świadomości konsekwencji oraz
negatywnych skutków jej działania
#wzrastająca tolerancja – trzeba przyjmować większe dawki, aby osiągnąć pożądany stan lub
widoczny jest spadek jakości doznań przy tej samej dawce
#pojawiają się objawy zespołu odstawienia
#konieczność przyjmowania substancji, aby te objawy ustąpiły

Etapy wpadania w nałóg:
I FAZA: rozpoznawanie, eksperymenty.
II FAZA: częste używanie.
III FAZA: regularne zażywanie.
IV FAZA: zaawansowanie.

Wpływ na organizm

1.Układ krwionośny

:

• zaburzenia rytmu serca,
• niedokrwienie mięśnia sercowego (łącznie z zawałem),
• nadciśnienie tętnicze,
• kardiomiopatie,
• tętniaki.
Przypadkowe wstrzyknięcia dotętnicze w wyniku uszkodzenia ściany tętnicy i nagłego wzrostu
ciśnienia krwi niekiedy doprowadzają do pęknięcia naczynia

2.Układ nerwowy

:

• zaburzeniem koordynacji ruchowej,
• oczopląsem,
• drżeniem mięśniowym,
• dysmetrią.
U osób przyjmujących substancje psychoaktywne często pojawia się również neuropatie
obwodowe. Powstają one zazwyczaj w wyniku równoczesnego działania kilku czynników-
toksycznego działania substancji uzależniającej, niedoborów pokarmowych, ucisku na nerwy
obwodowe

3.Układ oddechowy

:

• przewlekły nieżyt oskrzeli,
• utrudnienie wymiany gazowej w pęcherzykach płuc przejawiające sie bólem w klatce piersiowej,
• pneumokokowe zapalenie płuc,
• rak płaskonabłonkowy, drobnokomórkowy,
• gruczolak płuc

4.Układ wydzielania wewnętrznego:
• brak miesiączki,
• hipogonadyzm z opóźnionym dojrzewaniem,
• niepłodność,
• impotencja,

• zwiększone wydzielanie hormonów tarczycy,
• obniżenie stężenia testosteronu

5.Układ mięśniowo- szkieletowy:
• martwicę mięśni poprzecznie prążkowanych (przejawia się nadwrażliwością mięśni na dotyk,
bólami mięśni, podwyższona temperaturą, obniżonym ciśnieniem krwi, sennością),
• kostniejące zapalenie mięśni (uszkodzone włókna mięśniowe sukcesywnie zastępowane są przez
złogi wapnia),
• zapalenie kręgów (szczególnie lędźwiowych), stawów (przede wszystkim krzyżowo-
biodrowych).

6.Wątroba:
• wirusowe zapalenie wątroby typu A,
• zapalenie wątroby wirusem typu B (w przypadkach ostrych zatruć przeradza się w marskość;
ponadto może prowadzić do rozwoju raka),
• wirusowe zapalenie wątroby typu C ( w około 50% przypadków przyjmuje postać przewlekłą;
jest również przyczyna raka wątroby).

7.Skóra:
• zakażenia bakteryjne skóry (ropnie, czyraki),
• zmiany grzybicze,
• zapalenie tkanek okołopaznokciowych,
• choroby pasożytnicze skóry (świerzb, wszawica),

Choroby somatyczne jako skutek narkomanii
•

AIDS,

•

wirusowe zapalenie wątroby

–

głównie typu B,

•

infekcje oportunistyczne,

–

w tym prątkiem gruźlicy,

•

wyniszczenie

•

Acquired Immune Deficiency Syndrome

•

zespół nabytego upośledzenia odporności

•

końcowe stadium zakażenia wirusem HIV

•

charakteryzuje się bardzo niskim poziomem limfocytów CD4, a więc wyniszczeniem

układu immunologicznego (odpornościowego),
•

skutkuje zapadalnością na tzw. choroby wskaźnikowe:

–

niektóre formy nowotworów,

–

grzybice,

–

nietypowe zapalenia płuc

•

Krew (najbardziej efektywna droga zakażenia) i produkty krwiopochodne,

•

Kontakty seksualne

•

Mleko matki

•

Przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i dziecka nie mieszają się, jednak może do

tego dojść np. podczas jakiś komplikacji porodowych
•

Na dzień 1 marca 2006 potwierdzono w Polsce 10.292 przypadki zarażenia wirusem HIV, z

czego co najmniej 5.318 przypadków w związku z dożylnym używaniem narkotyków.
•

Szacuje się, że rzeczywista ilość nosicieli jest jednak prawdopodobnie 2-3 krotnie wyższa.

Wirusowe zapalenie wątroby, WZW (Hepatitis)


Choroba wątroby wywołana zakażeniem wirusowym.



Często potocznie nazywana "żółtaczką”



Wirusy:HAV,HBV,HCV,HDV,HEV,HGV



Otoczkowy DNA wirus hepatotropowy i limfotropowy



Śmiertelność 1-2%



Przypadki zakażenia podlegają obowiązkowej rejestracji (SANEPID, WHO)



Leczenie jest przymusowe



W 2001 roku zanotowano w Polsce 2394 przypadki zachorowań

Infekcje oportunistyczne


zakażenia drobnoustrojami (wirusami, bakteriami, pierwotniakami), które nie zagrażają

osobom ze sprawnym układem immunologicznym (odpornościowym),


stwarzają natomiast ryzyko dla osób, których odporność została obniżona

Gruźlica (Tuberculosis, TB)


Mycobacterium tuberculosis – prątek gruźlicy



Zwiększone ryzyko wystąpienia gruźlicy dotyczy:

−

chorych na AIDS,

−

narkomanów,

−

alkoholików,

−

osób z osłabioną odpornością

LECZENIE


Detoksykacja



Terapia behawioralna



Adaptacja do życia w społeczeństwie