G

OSPODARKA

REGIONALNA

WYKŁADY

prof. zw. dr hab. Andrzej Klasik

~ 1 ~

EGZAMIN



2 części



Część 1: kluczowe słowa np. atrakcyjność regionu



Część 2: pytania otwarte mówiące o procedurze, zjawisku



3-5 zestawów



14.02.12.

Regional Science jako multi i Inter-dyscyplinarna dziedzina nauki I edukacji, badań i rozwoju

Geografia

Ekonomia

Socjologia

REGIONAL

SCIENCE

Zarządzanie

Projektowanie

Ekologia

~ 2 ~

Pola badawcze ekonomii regionalnej jako fundamentalnej składowej regional science

Lokalizacja

organizacji i

działalności

Polityka regionalna

i lokalna

Użytkowanie ziemi

i rozwój obszarów

miejskich

EKONOMIA

REGIONALNA

Regiony:

specjalizacja

regionalna i rozwój

regionalny

Urbanizacja

regionu:

metropolizacja i

suburbanizacja

Lokalizacja

gospodarstw

domowych

REGIONY, DELIMITACJA, TYPOLOGIE,
MIĘDZYREGIONALNA KONWERGENCJA,
KONKURENCJA,
ROZWÓJ REGIONÓW OPARTY NA
WIEDZY I KREATYWNOŚCI

MIASTA I AGLOMERACJE MIEJSKIE,
METROPOLIE I OBSZARY
METROPOLITARNE,
KREATYWNE I ATRAKCYJNE MIASTA

ROZWÓJ REGIONALNY

CENTRA MIEJSKIE

GOSPODARKA REGIONALNA

(WIODĄCE OBSZARY TEMATYCZNE)

DECYZJE LOKALIZACYJNE

UŻYTKOWANIE TERENÓW

LOKALIZACJA LUDZI I ORGANIZACJI,
CZYNNIKI PRZEWAGI LOKALIZACYJNE,
MODELE LOKALIZACJI DZIAŁALNOŚCI

KONKUROWANIE O UŻYTKOWANIE
TERENÓW,
INFRASTRUKTURA NIERUCHOMOŚCI I
ZAGOSPODAAROWANIE PRZESTRZENNE,
PRZEZNACZENIE TERENÓW W
JEDNOSTKACH OSADNICZYCH

~ 3 ~



21.02.12.

NATURA I DELIMITACJA REGIONU,
SPECJALIZACJA FUNKCJONALNA
REGIONU,
SKŁADOWE I KONCEPCJE ROZWOJU
REGIONU,
POLITYKA ROZWOJU REGIONU, CELE,
INSTRUMENTY (STRATEGIA, PROGRAM,
PROJEKTY)

MIEJSCA CENTRALNE, CENTRA
WZROSTU,
POTENCJAŁY I FUNKCJE MIAST,
BAZA EKONOMICZNA MIAST,
REGUŁA WIELKOŚĆI I RANGI,
MIASTA KREATYWNE I ATRAKCYJNE,
AGLOMERACJE I METROPOLIE

ROZWÓJ REGIONALNY

CENTRA MIEJSKIE

GOSPODARKA REGIONALNA

(WIODĄCE OBSZARY TEMATYCZNE)

LOKALIZACJA INWESTYCJI

UŻYTKOWANIE TERENU

WYBÓR MIEJSCA ZAMIESZKANIA,
PRACY, PROWADZENIA BIZNESU I
SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO,
LOKALIZACJA FIRM,
CZYNNIKI LOKALIZACJI,
ZASADA KOHERENCJI LOKALIZACYJNEJ,
KORZYŚCI I KOSZTY LOKALIZACYJNE

UŻYTKOWNICY TERENÓW,
TERENY ZAJĘTE PRZEZ DZIAŁALNOŚCI,
TERENY MIESZKANIOWE,
PRZESTRZENIE PUBLICZNE,
TERENY OCHRONNE,
NIERUCHOMOŚĆI I INFRASTRUKTURA,
PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE
PRZESTRZENNE

GOSPODARKA REGIONALNA. KLUCZOWE ZAGADNIENIA.

PROBLEMATYKA LOKALIZACJI DZIAŁALNOŚCI

CO JEST GDZIE - odnosi się do każdego rodzaju działalności lub podmiotu oraz do preferencji, decyzji i
zachowań lokalizacyjnych

DLACZEGO TAM JEST - odnosi się do czynników determinujących lokalizacje działalności lub podmiotów
gospodarczych, do orientacji i modeli lokalizacyjnych ze względu na nieruchomość czynników, niepodzielność
działalności, stopień mobilności produktów

- dlaczego ludzie osiedlają się w pewnym mieście lub regionie, w oparciu o co przedsiębiorcy inwestorzy
decydują się na prowadzenie działalności i inwestycje w pewnym mieście lub regionie

CO Z TEGO WYNIKA - średnio i długoterminowe przewagi lokalizacyjne, oszczędności / korzyści koncentracji
przestrzennej, źródła podaży czynników i rynki zewnętrzne produktów

~ 4 ~

PROBLEMATYKA ROZWOJU REGIONALNEGO

JAK REGION POSTRZEGA SWOJE OTOCZENIE - relacje między regionem a jego metropolią i centrami
regionalnymi oraz regionu z jego subregionami

JAK REGIONY ODDZIAŁUJĄ NA SIEBIE - relacje między regionami w skali krajowej i europejskiej,
konkurowanie i współpraca regionów

JAK REGIONY ROZWIJAJĄ SIĘ - zewnętrzne i wewnętrzne czynniki rozwoju regionalnego, rola miast w
rozwoju regionalnym, cykl życia i fazy rozwojowe regionu; regiony o ekspansywnej strukturze, o strukturze
odpornej na kryzysy, o kryzysogennej strukturze, regiony schyłkowe, regiony w procesie przejścia
ekonomicznego

GOSPODARKA REGIONALNA W OKRESIE PRZEŁOMU I PRZEJŚCIA

Globalizacja wymiany i konkurencji

Konwergencja mediów;

multimedia

GOSPODARKA REGIONALNA

oparta na własności intelektualnej,

kreatywności i innowacjach

Cyfryzacja gospodarki i

kultury

Całkowita lub częściowa

nieruchomość zasobów i

wynikające z niej

przewagi lokalizacyjne

GOSPODARKA REGIONALNA

fundamentalne założenia

Zróżnicowana

podzielność skali

działalności;

koncentracja vs.

dyspersja przestrzenna i

możliwe do osiągnięcia

korzyści koncentracji

Stopień podzielności skali działalności i

zróżnicowany obszar rynkowy

produktów, produkty lokalne, regionalne,

narodowe, międzynarodowe w tym

globalne ze względu na koszty transportu

i komunikacji

~ 5 ~



28.02.12.

MIKRO GOSPODARKA REGIONALNA. INDYWIDUALNE DECYZJE LOKALIZACYJNE.

INDYWIDUALNE DECYZJE LOKALIZACYJNE

Władze, instytucje i urządzenia

publiczne; lokalizacje,

infrastruktury o różnym

znaczeniu i zasięgu



Przedsiębiorcy i inwestorzy;

lokalizacja firmy na starcie,

lokalizacja inwestycji,

lokalizacja łańcucha

podażowego



„DOBRA” LOKALIZACJA



Gospodarstwa domowe;

lokalizacja mieszkaniowa,

miejsca pracy, zakupów oraz

spędzania czasu wolnego



Organizacje pozarządowe;

lokalizacja inicjatyw

obywatelskich, lokalizacja

inicjatyw lokalnych

UWAGA: W cyklu życia firm, gospodarstw domowych, instytucji publicznych oraz organizacji pozarządowych
ma miejsce wielokrotnie wybór i zmiana lokalizacji.

PREFERENCJE LOKALIZACYJNE

PREFERENCJE BIZNESU

PREFERENCJE LUDZI

PREFERENCJE PUBLICZNE



Stopa zwrotu z inwestycji



Ocena relatywnej przewagi
lokalizacyjnej „na starcie”



Ocena możliwych lokalizacji
dla nowych inwestycji lub dla
relokalizacji



Ocena przyszłych dochodów i
kosztów dla różnych lokalizacji



Ocena lokalizacji całego
łańcucha podażowego
obejmującego kreację (B+R),
produkcję, dystrybucję oraz
obszary podaży nakładów i
obszary popytu rynkowego



Stopa zwrotu tylko częściowo
mierzona w pieniądzu; różne
miejsca zamieszkania
implikują różny zbiór
możliwości zatrudnienia,
codziennych wydatków i
kosztów utrzymania,
dostępności zakupów i
różnego rodzaju usług, różne
sąsiedztwo i profil
społeczności lokalnej oraz
zróżnicowane warunki
kulturalne i środowiskowe,
możliwy wybór stylu i
osiągalny poziom jakości życia



Minimalizacja kosztów
budowy i utrzymania wielu
różnych obiektów i urządzeń
użyteczności publicznej czyli
tzw. udogodnień publicznych
odnoszących się do rodzajów
infrastruktury i usług
publicznych



Władze publiczne podejmują
decyzje lokalizacyjne bardziej
z politycznego niż z
ekonomicznego punktu
widzenia, czyli według
kryterium dostępności i
największej liczby głosujących
w następnych wyborach

~ 6 ~

CZYNNIKI LOKALIZACYJNE JAKO PODSTAWA PREFERENCJI LOKALIZACYJNYCH

KLASYFIKACJA CZYNNIKÓW LOKALIZACYJNYCH



Lokalny i regionalny nakład; podaż nieprzenośnych nakładów (nieruchomości, w tym grunt,
infrastruktura)



Lokalny i regionalny popyt; sprzedaż nieprzenośnych wyników (lokalne dobra i usługi, ich skala i
dostępność na miejscu)



Przenośny nakład; podaż przenośnych nakładów w skali krajowej i międzynarodowej (praca,
pośrednie fazy cyklu gospodarczego od B+R fazy dystrybucji), wychodząc z źródeł podaży nakładów
do poszukiwanej lokalizacji podmiotu i jego działalności



Przenośny popyt; zewnętrzny popyt i sprzedaż produktów w skali narodowej i międzynarodowej
(produkty narodowe i międzynarodowe ze względu na korzyści skali, korzyści koncentracji
przestrzennej oraz koszty transportu i komunikacji)

ORIENTACJE LOKALIZACYJNE



Ocena relatywnej siły czynników lokalizacyjnych oddziałujących na wybór konkretnej lokalizacji ze
względu na specyfikę podmiotu (firma, gospodarstwo domowe, instytucje publiczne)



Orientacje lokalizacyjne zależą od przestrzennej konfiguracji źródeł nakładów (zasobów) i rynków
wyników (produktów); podmioty i działalności o inputowej orientacji lokalizacyjnej lub o outputowej
orientacji lokalizacyjnej odpowiednio z dostępem do źródeł nakładów lub do rynków wyników



Dostępna przewaga lokalizacyjna jest najczęściej oceniana ze względu na czynniki lokalizacyjne
odgrywające role determinant (wyznaczników) bądź ze względu na dostępność całego zbioru źródeł
nakładów

UWAGA: w decyzjach lokalizacyjnych uwzględnia się także nieuchwytne pieniężne czynniki niematerialne.

LOKALIZACJA LUDZI I FIRM: RÓŻNE ASPEKTY

Ludzie jako czynnik lokalizacji firm oraz praca jako nakład nabywany przez firmy



Firmy zorientowane lokalizacyjnie na zasoby ludzkie
Ludzie jako odbiorcy finalni produktów (dóbr i usług) działalności firm



Firmy zorientowane lokalizacyjnie na potencjał dochodowy miast, obszarów miejskich i regionów
Ludzie i firmy jako właściciele i użytkownicy terenów rezydencjalnych i terenów działalności
gospodarczej w miastach, na obszarach miejskich i w regionach

Gospodarka regionalna jest żywotnie i bezpośrednio związana z badaniem:



zróżnicowań między lokalizacjami, między obszarami miejskimi i między regionami w zakresie takich
wielkości ekonomicznych jak pieniężne dochody ludności i koszty utrzymania oraz koszty pracy o
produktywność pracy



preferencji i współzależności lokalizacyjnych w kontekście relacji podaży pracy i popytu na pracę



rynków nieruchomości i zróżnicowania cen w przekroju miast różnej wielkości wewnątrz miast ze
względu na wydzielone z nich strefy

~ 7 ~



06.03.12.

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ LOKALIZACYJNA LUDZI I FIRM

PODAŻ PRACY

W LOKALIZACJI
I NA OBSZARZE

MIEJSKICM

ZRÓŻNICOWANIE

REALNEGO

DOCHODU MIĘDZY

LOKALIZACJAMI

ORAZ MIĘDZY

OBSZARAMI

MIEJSKIMI



RYNEK PRACY

OBSZARU MIEJSKIEGO:

LOKALIZACJE LUDZI I FIRM



POPYT NA PRACĘ

W LOKALIZACJI
I NA OBSZARZE

MIEJSKIM

ZRÓŻNICOWANIE

KOSZTU PRACY I

PRODYKTUWNOŚCI

MIĘDZY LOKALIZACJAMI

ORAZ MIĘDZY

OBSZARAMI

MIEJSKIMI

DECYZJE LOKALIZACYJNE I MOBILNOŚĆ PRZESTRZENNA LUDZI I FIRM

WYBÓR MIEJSCA PRACY I GOSPODARSTWA

DOMOWE

WYBÓR MIEJSCA DLA BIZNESU I INWESTYCJI PRZEZ

FIRMY I INWESTORÓW



Ludzie kierują się w wyborze różnicami między
lokalizacjami według kryterium realnego dochodu



Ludzie migrują do miast oferujących więcej miejsc
pracy lub wyższe dochody



Ludzie o wyższym poziomie zawodowym,
edukacyjnym i wyższym poziomie dochodów są
geograficznie bardziej mobilni



Ludzie definiują lokalne i regionalne rynki pracy z
punktu widzenia łatwości przemieszczania,
krótkich podróży oraz lokalizacje zamieszkania z
punktu widzenia jakości i stylu życia



Firmy kierują się różnicami między lokalizacjami
według kryterium oszczędności nakładów; koszty
wynagrodzeń, kwalifikacje, skłonność do
szkolenia się oraz łatwość przystosowania się



Firmy wybierają lokalizację o tańszych zasobach
ludzkich



Firmy zorientowane na kapitał ludzki nastawiają
się na zaoszczędzenie relatywnie wysokich
kosztów pracy poprzez zaawansowane
terminologie



Firmy i inwestorzy preferują specjalne rodzaje
zasobów ludzkich lub szeroką podaż kandydatów
a także rezydencjonalne zróżnicowanie
charakteru miasta

PODAŻ PRACY DOSTOSOWUJE SIĘ DO PRZESTRZENNEGO MODELU POPYTU NA PRACĘ

~ 8 ~

MIKRO GOSPODARKA REGIONALNA. MODELE LOKALIZACYJNE DZIAŁALNOŚCI.

MODELE LOKALIZACYJNE DZIAŁALNOŚCI



Od preferencji i decyzji lokalizacyjnych indywidualnych podmiotów (gospodarstw domowych, firm,
instytucji publicznych, organizacji pozarządowych) do modelu lokalizacyjnych określonych rodzajów
działalności.



Model lokalizacyjny (definicja) to inaczej kształt przestrzenny, przestrzenne rozmieszczenie, układ
przestrzenny określonego rodzaju działalności będący wypadkową wielu indywidualnych decyzji
lokalizacyjnych jednorodnych podmiotów.



Modele lokalizacyjne są rozpoznawane i oceniane w oparciu o systematyczne studia i analizy
lokalizacyjne prowadzone na użytek biznesu, administracji publicznej, inwestorów oraz dawców
kapitału przez wyspecjalizowane instytucje badawcze, wyższe uczelnie, biura projektowe, firmy
consultingowe i doradcze, instytucje finansowe i agendy publiczne.



Modele lokalizacyjne infrastruktury, usług oraz wszelkiego rodzaju urządzeń użyteczności publicznej
są obiektem programowania, planowania i podejmowania decyzji przez różne poziomy władz
publicznych (np. sieci szkół, szpitali, systemy transportowo-logistyczne, systemy wodociągowo-
kanalizacyjne, systemy zaopatrzenia w energię i ciepło, systemy zagospodarowania odpadów itp.)



Studia i analizy lokalizacyjne dla określonego rodzaju działalności wymagają specjalnego rodzaju
profesjonalnych umiejętności i są użyteczne w trakcie przygotowania i podejmowania decyzji
rozwojowych i inwestycyjnych.

DWA TYPY MODELU LOKALIZACYJNYCH DZIAŁALNOŚCI

MODEL LOKALIZACYJNY

ZDETERMINOWANY PRZEZ

SIŁY DYSPERSYJNE



NAKŁADY,

ŻRÓDŁA,

PODAŻ



Interakcja lokalizacyjna

podmiotów oraz siły

działające w przestrzeni



WYNIKI,

RYNKI,

PRODUKTY



MODEL LOKALIZACYJNY

ZDETERMINOWANY PRZEZ

KOHEZJĘ

~ 9 ~

MODEL LOKALIZACYJNY ZDETERMINOWANY PRZEZ SIŁY DYSPERSYJNE (ROZPRASZAJĄCE, OŚRODKOWE)

Model lokalizacyjny oparty na wzajemnym odpychaniu się podmiotów i zachowaniu dystansu między nimi.

Podmioty indywidualnych decyzji lokalizacyjnych występują bądź w roli sprzedawców bądź w roli kupujących.

Model lokalizacyjny działalności zdeterminowany przez siły dyspersyjne oparty jest o geograficzne obszary
rynkowe sprzedawców oraz o geograficzne obszary podażowe kupujących.

Każdy z podmiotów działalności jako sprzedawca ma swój własny geograficzny obszar rynkowy na którym
działa przede wszystkim. Jest to działalność o rynkowej orientacji lokalizacyjnej, a rynek produktów jest
rozproszony.

Każdy z podmiotów działalności jako kupujący ma swój własny obszar podażowy. Jest to działalność o
podażowej orientacji lokalizacyjnej, a źródła podaży nakładów są rozproszone.

MODEL LOKALIZACYJNY ZDETERMINOWANY PRZEZ KOHEZJĘ, SIŁY DOŚRODKOWE, SKUPIAJĄCE,
AGLOMERACYJNE

Model lokalizacyjny oparty na wzajemnym przyciąganiu się podmiotów na relacjach bliskości i sąsiedztwa a w
rezultacie na aglomeracji i skupianiu się podmiotów.

Siły aglomeracyjne skupiają te same lub różne rodzaje podmiotów i działalności, mogą one być wynikiem
popytu lub produkcji (podaży).

Każdy podmiot dąży do znalezienia przewagi poprzez lokalizowanie się blisko innych podmiotów tego
samego rodzaju, jednakże output każdego z nich jest w pewnym zakresie różny i zmienia się w mało
przewidywalnym stopniu. Oznacza to, że kupujący mogą dokonywać zakupów porównując różne oferty
sprzedających.

Lokalizacje sprzedaży przyciągają kupujących stosownie do tego jak szeroki jest wybór, który mogą
zaoferować. Sprzedające firmy zyskują przez stawanie się częścią dużego klastra (skupienia).

Siły aglomeracyjne biorą się także z oszczędności zewnętrznych dużego skupienia działalności wysoko
wyspecjalizowanych dostawców nakładów: pracy, komponentów, usług i innych.

Oszczędności zewnętrzne biorą się także z rosnącej wielkości obszarów miejskich, a zwłaszcza występują na
obszarach metropolitalnych, poprzez zdolność do rozwijania różnorodnej oferty podaży zasobów pracy,
usług publicznych oraz sieci od wykonawstwa i kooperacji. Są to tzw. oszczędności urbanizacyjne.

~ 10 ~



13.03.12.

MIKRO GOSPODARKA REGIONALNA. OD UŻYTKOWANIA ZIEMI DO ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO.

UŻYTKOWANIE ZIEMI, PRZESTRZENI, TERENU, GRUNTU



w gospodarce nieruchomościami jest to nieruchomość gruntowa i parcela budowlana



na obszarze miejskim centralne znaczenie posiadają przestrzenie i udogodnienia publiczne



każda działalność potrzebuje wolnej przestrzeni, wolnego miejsca



każda przestrzeń i jej bezpośrednie otoczenie posiada specyficzne właściwości



przestrzeń, obok zasobów pracy i usług publicznych jest czynnikiem ograniczającym przestrzenną
koncentrację i równocześnie sprzyjającym rozpraszaniu działalności



konkurencja o przestrzeń rodzi wzajemne odpychanie się podmiotów oraz efekt w postaci siły
dyspersyjnej

WARTOŚĆ PRZESTRZENI I UŻYTECZNOŚĆ KONKRETNEGO MIEJSCA PODLEGA WYCENIE ŚCIŚLE
OKREŚLONEGO RODZAJU UŻYTKOWANIA I POTENCJALNEGO UŻYTKOWNIKA.

UŻYTKOWANIE TERENÓW. PODSTAWOWE MECHANIZMY.

RYNEK NIERUCHOMOŚCI;

Inwestowanie w nieruchomości,

obrót nieruchomościami,

zarządzanie nieruchomościami

WYCENA NIERUCHOMOŚCI;

Renta położenia i powierzchni

WALORYZACJA PRZESTRZENI;

Cenność i użyteczność

funkcjonalna

PLANOWANIE PRZESTRZENNE;

Systemy przyrodnicze,
osadnicze, biznesowe,

usługowe, infrastrukturalne

~ 11 ~

ANALIZA UŻYTKOWANIA TERENÓW. WSTĘPNE ZAŁOŻENIA.



WIĘKSZOŚĆ TERENÓW MOŻE BYĆ WYKORZYSTYWANA DLA KILKU DZIAŁALNOŚĆI



ISTNIEJE RÓŻNORODNOŚĆ SPOSOBÓW UŻYTKOWANIA TERENÓW



ISTNIEJE WIELE PRZESTRZENNYCH MODELI UŻYTKOWANIA TERENÓW



KONKUROWANIE O PRZESTRZEŃ ODGRYWA WAŻNĄ ROLĘ NA OBSZARACH WYSOKIEJ KONCENTRACJI
DZIAŁALNOŚCI



CENA ZIEMI JEST NAJELPSZĄ MIARĄ INTENSYWNOŚCI POPYTU I KONKURENCJI



CENA ZIEMI OSIĄGA WYSOKI POZIOM NA OBSZARACH MIEJSCKICH ZE WZGLĘDU NA JAKOŚĆ I
DOSTĘPNOŚĆ

KONKUROWANIE O PRZESTRZEŃ ODGRYWAĆ BĘDZIE W PRZYSZŁOŚCI (Z OKRESU NA OKRES)
CORAZ WIĘKSZĄ ROLĘ W PODEJMOWANIU INDYWIDUALNYCH DECYZJI LOKALIZACYJNYCH.

WYCENA WARTOŚCI/UŻYTECZNOŚCI KONKRETNEGO MIEJSCA DLA ŚCIŚLE OKREŚLONEGO UŻYTKOWANIA.

DOSTĘPNOŚĆ

TRANSFEROWALNYCH

NAKŁADÓW (PALIW,

MATERIAŁÓW, USŁUG)

DOSTĘPNOŚĆ LOKALNYCH

NAKŁADÓW, ZASOBÓW PRACY I

USŁUG PUBLICZNYCH

DOSTĘPNOŚĆ RYNKÓW

(WIELKOŚĆ GEOGRAFICZNYCH

OBSZARÓW RYNKOWYCH)

WARTOŚĆ / UŻYTECZNOŚĆ

KONKRETNEGO MIEJSCA

WŁAŚCIWOŚCI KONKRETNEGO MIEJSCA

(CECHY TOPOGRAFICZNE,

STRUKTURALNE, ROLNICZE I

MINERALNE, DOSTĘPNOŚĆ CZYSTEGO

POWIETRZA I WODY, KLIMAT)

WŁAŚCIWOŚCI BEZPOŚREDNIEGO

OTOCZENIA (CISZA, PRYWATNOŚĆ,

WYGLĄD ESTETYCZNY, DOSTĘPNOŚĆ

KOMUNIKACYJNA, UZBROJENIE

TECHNICZNE)

~ 12 ~

CENA UŻYTKOWANIA TERENU. ZACHOWANIA WŁAŚCICIELI I KUPUJĄCYCH.

ZARZĄDZANIE UŻYTKOWANIEM ZIEMI W MIASTRACH I NA OBSZARACH MIEJSKICH POPRZEZ SYSTEM CEN
PROWADZI DO UTOŻSAMIANIA CENY UŻYTKOWANIA KONKRETNEJ PRZESTRZENI / PARCELI ZE
SKAPITALIZOWANĄ RENTĄ (DOCHODEM).

KAŻDA PARCELA GRUNTU DOCHODZI DO NAJWYŻSZEJ STAWKI OFEROWANEJ PRZEZ KUPUJĄCEGO ZE
WZGLĘDU NA DĄŻENIE WŁAŚCICIELI GRUNTÓW DO ZMAKSYMALIZOWANIA ICH WŁASNEGO DOCHODU.

KAŻDA DZIAŁKA POSZUKUJE TAKIEJ DZIAŁALNOŚCI I TAKIEGO KONKRETNEGO UŻYTKOWNIKA KTÓRY ZAPŁACI
NAJWIĘKSZĄ RENTĘ W PORÓWNANIU Z INNYMI POTENCJALNYMI NABYWCAMI, DZIERŻAWCAMI LUB
WYNAJMUJĄCYMI.

KAŻDY POTENCJAALNY UŻYTKOWNIK PORÓWNUJE RÓŻNE MIEJSCA NA PODSTAWIE TEGO JAK DUŻĄ RENTĘ
POŁOŻENIA I POWIERZCHNI MOŻE ZAPŁACIĆ W WARUNKACH GDY RYNEK NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH
NIE SPEŁNIA DOSKONALE FUNKCJI ALOKACYJNEJ.

UWAGA: NIEDOSKONAŁOŚĆ RYNKU NIERUCHOMOŚCIAMI OZNACZA, ŻE ZARÓWNO WŁAŚCICIELE JAK I
POTENCJALNI UŻYTKOWNICY ZIEMI NIE POSIADAJĄ PEŁNEJ INFORMACJI I WIEDZY W ZAKRESIE RÓŻNYCH
MOŻLIWOŚCI PRZEZNACZENIA I SPOSOBÓW JEJ WYKORZYSTANIA.

UŻYTKOWANIE TERENÓW NA OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH

DECYZJE LOKALIZACYJNE JAKO

WYPADKOWA KONKUROWANIA

O PRZESTRZEŃ I INNE

NIERUCHOMOŚCI LOKALNE

LOKALIZACJA GOSPODARSTW

DOMOWYCH WYPADKOWĄ

DOSTĘPNOŚCI I

SKOMUNIKOWANIA

(SPOSOBNOŚĆ I KOSZT

CODZIENNYCH DOJAZDÓW)

LOKALIZACJA DZIAŁALNOŚCI

ODBYWA SIĘ WEDŁUG RENTY

POŁOŻENIA I POWIERZCHNI

ORAZ W OPARCIU O SIECI

POWIĄZAŃ MIĘDZY

DZIAŁALNOŚCIAMI I

PODMIOTAMI

STAWKI RENTY OSIĄGAJĄ

MAKSYMALNE POZIOMY W

CENTRACH RYNKU Z

ZAPEWNIONĄ MULTIMEDIALNĄ

DOSTĘPNOŚCIĄ

~ 13 ~



20.03.12.

GOSPODARKA REGIONALNA. WYMIAR MIEJSKI / METROPOLITALNY.

STRUKTURA I ROZWÓJ OBSZARÓW MIEJSKICH / METROPOLITALNYCH

ISTOTA WYMIARU MIEJSKIEGO / METROPOLITALNEGO GOSPODARKI REGIONALNE



ŚCIŚLE ZWIĄZANA Z BLISKOŚCIĄ I SĄSIEDZTWEM RÓŻNYCH PODMIOTÓW I DZIAŁALNOŚCI



SKUPI SIĘ NA PROCESACH URBANZACJI, W TYM SUBURBANIZACJI I METROPOLIZACJI ORAZ NA
PRZEPŁYWACH URBANIZUJĄCYCH



AKCENTUJĘ TZW. ZEWNĘTRZNOŚCI, KOSZYŚCI I KOSZTY ZEWNĘTRZNE I WYMÓG SPÓJNOŚCI
TERYTORIALNEJ, CHARAKTER SĄSIEDZTWA; KORZYSTNY / NIEKORZYSTNY ORAZ TWORZONE PRZEZ
BLISKIE OTOCZENIE UDOGODNIENIA / UTRUDNIENIA



ZWIĄZANA JEST Z POJĘCIEM MONO I POLICENTRYCZNEGO OBSZARU MIEJSKIEGO / OBSZARU
METROPOLITALNEGO

KONKLUZJA KOŃCOWA

POZWALA NA ZDEFINIOWANIE STUDIÓW I ANALIZ ODPOWIEDNICH I UŻYTECZNYCH DLA ZROZUMIENIA I
PROGRAMOWANIA ROZWOJU MIAST / METROPOLII, OBSZARÓW MIEJSKICH / OBSZARÓW
METROPOLITALNYCH ORAZ ICH PROBLEMÓW I WYZWAŃ

MODEL STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIAST / METROPOLII ORAZ OBSZARÓW MIEJSKICH /
METROPOLITALNYCH (1)

AXE + BO

SUBCENTRA

AXE + BO

ŚRÓDMIEŚCIE

CENTRUM

RDZEŃ

AXE + BO

D

1

d

D

2

h

SUBURBIA:
PRZEDMIEŚCIA
OBSZARY PODMIEJSKIE

AXE + BO

~ 14 ~

MODEL STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIAST / METROPOLI ORAZ OBSZARÓW MIEJSKICH /
METROPOLITALNYCH (2)

MIESCA ZAMIESZKANIA /

TERENY MIESZKANIOWE

OFERTA I RYNKI

MIEJSCA PROWADZENIA

BIZNESU / MIEJSCA PRACY

OFERTA I RYNKI

WĘZŁY I TRASY TRANSPORTU

W PRZESTRZENI WEWNĄTRZ -

I MIĘDZY - MIEJSKIEJ

OFERTA I RYNKI

MIEJSC ŚWIADCZENIA USŁUG

RÓŻNEJ RANGI

OFERTA I RYNKI

MIEJSCA SPĘDZANIA CZASU

WOLNEGO

OFERTA I RYNKI

KIERUNKI RUCHU I WĘZŁY KONTAKTÓW W PRZESTRZENI MIEJSKIEJ
ZASADA SPÓJNOŚCI GOSPODARCZEJ, SPOŁECZNEJ I TERYTORIALNEJ

KOMPONENTY ROZZWOJU GOSPODARCZEGO MIASTA. UJĘCIE MODELOWE.

SKŁADOWA ROZWOJU

STARA KONCEPCJA

NOWA KONCEPCJA

ZATRUDNIENIE

BAZA ROZWOJU

KOSZYŚCI LOKALIZACJI

ZASOBY WIEDZY

WIĘCEJ FIRM = WIĘCEJ MIEJSC
PRACY

BUDOWANIE BRANŻ
GOSPODARCZYCH

PRZEWAGA KOMPARATYWNA

DOSTĘPNE ZASOBY LUDZKIE

FIRMY KTÓRE BUDUJĄ JAKOŚĆ
MIEJSC PRACY

TWORZENIE NOWYCH INSTYTUCJI
OTOCZENIA

PRZEWAGA KONKURENCYJNA

WIEDZA JAKO CZYNNIK
NAPĘDOWY

~ 15 ~



27.03.12.

DYNAMIKA STRUKTUR PRZESTRZENNYCH NA OBSZARACH MIEJSKICH I METROPOLITALNYCH

METROPOLIZACJA

AGLOMERACJI MIEJSKICH

OFERTA PRODUKTÓW

METROPOLITALNYCH

I SIECI INFRASTRUKTURY



STARA GOSODARKA

W OKRESIE PRZEJŚCIA

EKONOMICZNEGO



ROZWÓJ OBSSZARÓW

MIEJSKICH /

METROPOLITALNYCH



BUDOWANIE

NOWEJ GOSPODARKI

OPARTEJ NA WIEDZY I

KREATYWNOŚCI



REWITALIZACJA MIAST,

ICH CENTRÓW I STARYCH

DZIELNIC, REWITALIZACJA

TERENÓW I OBIEKTÓW

POPRZEMYSŁOWYCH

GOSPODARKA REGIONALNA. PRZESTRZEŃ MIEJSKA.

DYNAMIKA MIASTA JAKO MIEJSCA (1)

MIASTO JAKO MIEJSCE KRZYŻOWANIA

SIĘ POŁĄCZEŃ ORAZ JAKO WĘZEŁ

MULTIMEDIALNY

- zapewniający specjalne przewagi z
tytułu dogodnego przemieszczania i

skomunikowania

MIASTO JAKO WIELOFUNKCYJNA I

POLICENTRYCZNA PRZESTRZEŃ

UŻYTKOWANIA PRZEZ DZIAŁALNOŚCI I

PODMIOTY

- zapewniająca zewnętrzne korzyści

aglomeracyjne w zakresie stałych

kosztów infrastrukturalnych

URBAN PLACE

MIEJSCE POSIADAJĄCE SPECYFICZNY

KONTEKST GEOGRAFICZNY I

NATRUALNY (rzeka, góry, surowce

naturalne, klimat i inne udogodnienia

naturalne)

MIEJSCE POSIADAJĄCE SPECYFICZNY

KONTEKST HISTORYCZNY I

KULTUROWY (ludzie i ich aktywność

oraz osiągnięcia, wydarzenia

polityczne, gospodarcze, kulturalne)

~ 16 ~

DYNAMIKA MIASTA JAKO MIEJSCA (2)

WIELKOŚĆ MIASTA MIERZONA

WG RÓŻNYCH MIERNIKÓW

FIZYCZNYCH,

DEMOGRAFICZNYCH,

EKONOMICZNYCH

RANGA MIASTA

MODELE PRZESTRZENNE MIASTA

ROZMIESZCZENIE OBIEKTÓW Z

ZACHOWANIEM DYSTANSÓW

TYP FUNKCJONALNY MIASTA

PRZEMYSŁOWE / USŁUGOWE

INTELIGENTNE, KREATYWNE

ROZWÓJ MIAST. WYZNACZNIKI CIĄGŁOŚCI ROZWOJU.

MIASTA O KRYTYCZNEJ WIELKOŚCI - 250 TYS. 1 MLN MIESZKAŃCÓW

CHARAKTERYSTYKA STRUKTURALNA - ZDYWERSYFIKOWANA STRUKTURA GOSPODARCZA, PRZEMYSŁOWA /
USŁUGOWA

SIŁA DECYZYJNA ELIT POLITYCZNYCH I BIZNESOWYCH ORAZ POTENCJAŁ TWÓRCZY ŚRODOWISKA
INTELEKTUALNYCH I ARTYSTYCZNYCH

PODAŻ KADRY MENEDŻERSKIEJ O WYSOKICH KOMPETENJACH

WYSOKI POZIOM AKTYWÓW MIASTA W FORMIE NIERUCHOMOŚCI INFRASTRUKTURY

BOGATY, ZASOBNY RYNEK LOKALNY MIERZONY PRZYCHODAMI FIRM I DOCHODAMI PIENIĘZNYMI
MIESZKAŃCÓW

CENTRA NMIEJSKIE; ICH ROLE I DYSTRYBUCJA W PROCESIE ZMIANY

DYSTRYBUCJA PRZESTRZENNA

DYSTRYBUCJA FUNKCJONALNA

DYSTRYBUCJA WIELKOŚCIOWA

ZMIANY W DYSTRYBUCJA CENTRÓW MIEJSKICH

ZMIANY ROLI CENTRÓW MIEJSKICH RÓŻNYCH KLAS WIELKOŚCI

CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE:

ZMIANY LUDNOŚCIOWE

CZYNNIKI EKONOMICZNE:

ZMIANY W DOCHODACH

CZYNNIKI TECHNOLOGICZNE:

ZMIANY INFRASTRUKTURALNE

~ 17 ~



17.04.12.

GOSPODARKA REGIONALNA. KONCEPCJA MIAST KREATYWNYCH I ATRAKCYJNYCH.

MODEL MIASTA KRATYWNEGO I ATRAKCYJNEGO

DZIAŁALNOŚCI

SEKTORY:
PRZEMYSŁOWY
USŁUGOWY
KREATYWNY



LUDZIE



MIASTO



INFRASTRUKTURA

RODZAJE:
KAPITAŁ LUDZKI
KAPITAŁ KRATYWNY
KAPITAŁ PRZEDSIĘBIORCZY



RODZAJE:
INSTYTUCJONALNA
MATERIALNA
TECHNOLOGICZNA

PRZESTRZEŃ

FORMY:
PARKI
KLASTRY
DYSTRYKTY

MODEL 3T MIASTA KREATYWNEGO

TECHNOLOGIA (I INNOWACJE)

Działalności Higt Tech
(koncentracja
przestrzenna,
tworzenie wartości
dodanej)

DUŻE MIASTO / METROPOLIA

OBSZAR MIEJSKI / METROPOLITALNY

Czynniki pozarynkowe,
kulturowe (otwartość
ludzi i kapitału
ludzkiego,
wielokulturowość)

TOLERANCJA

TALENT

Klasa kreatywna
(twórcze zawody,
wykształcenie wyższe)

~ 18 ~

KREATYWNE I PRZEDSIĘBIORCZE MIASTO

Nowe idee i projekty biznesowe,

nowe firmy i instytucje,

nowe kreatywne działalności

Kreatywne grupy społeczno-

zawodowe, kreatywna klasa i

kapitał przedsiębiorczy

mieszkańców

Inwestycje w infrastrukturę

nauki, kultury edukacji i nowe

technologie informacyjne i

komunikacyjne

Miejsca i przestrzenie dla

kreatywnych i przedsiębiorczych

ludzi oraz dla biznesów opartych

na wiedzy i kulturze

ATRAKCYJNE I KONKURENCYJNE MIASTA

Innowacje w firmach i

instytucjach przemysłowych

kreatywne na rynkach

międzynarodowych

Kapitał ludzki i kapitał społeczny

miasta

Infrastruktura i udogodnienia,

transport, komunikacja i

połączalność miasta

Środowisko naturalne i

kulturowe; społeczna,

kulturalna i środowiskowa

jakość życia

~ 19 ~

OD MIASTA KREATYWNEGO DO MIASTA PRZEDSIĘBIORCZEGO

MIASTA KRATYWNE SĄ OŚRODKAMI POSIADAJĄCYMI ZDOLNOŚĆ:



Generowania nowych idei i nowatorskich projektów, w tym oryginalnych projektów
architektonicznych i rozwiązań urbanistycznych



Organizowania różnorodnych wydarzeń kulturalnych, naukowych, biznesowych i rozrywkowych
dostarczających unikatowych przeżyć i korzyści

MIASTA KREATYWNE SĄ OŚRODKAMI POSIADAJĄCYMI POTENCJAŁ KREATYWNY NA KTÓRY SKŁADAJĄ SIĘ:



Kreatywni ludzie, kreatywnych zawodów, środowiska kreatywne obejmujące ludzi i miejsca



Wizjonerskie przywództwo publiczne i liderzy publiczni skupiający wokół siebie różne grupy i
środowiska społeczne i zawodowe



Instytucje, wyposażenie i infrastruktura przyczyniające się do rozwoju i wspierania środowisk
twórczych

OD MIASTA KREATYWNEGO DO MIASTA PRZEDSIĘBIORCZEGO

MIASTA PRZEDSIĘBIORCZE SĄ OŚRODKAMI W KTÓRYCH:



Powstają nowe firmy i instytucje, nowe projekty i inwestycje, nowe działalności i przemysły



Kwitnie aktywność przedsiębiorcza wszystkich trzech sektorów, tj. sektora publicznego, sektora
biznesowego i sektora obywatelskiego

MIASTA PRZEDSIĘBIORCZE SĄ OŚRODKAMI W KTÓRYCH:



Rodzą się nowi przedsiębiorcy, założyciele miko i małych przedsiębiorstw



Rośnie potencjał fiskalny i realizuje się więcej aniżeli w porównywalnych ośrodkach, projektów
publicznych z posiadanych i pozyskiwanych ośrodków,



Podejmowane i realizowane są ekonomiczne uzasadnione i użyteczne społecznie inicjatywy poprzez
zorganizowane społeczności lokalne

OD MIASTA ATRAKCYJNEGO DO MIASTA KONKURENCYJNEGO

MIASTA ATRAKCYJNE SĄ OŚRODKAMI MAJĄCYMI ZDOLNOŚĆ:



Zatrzymania i rozwijania aktualnie funkcjonujących na ich obszarze ludzi i organizacji



Przyciągania i zakorzeniania nowych ludzi, organizacji, działalności i wydarzeń

MIASTA ATRAKCYJNE SĄ OŚRODKAMI:



W których siły dośrodkowe przeważają nad siłami odśrodkowymi, są to spójne ośrodki o silnej
tożsamości



Tętniącymi życiem we wszystkich jego przejawach, tj. życie gospodarczym, społecznym, kulturalnym i
politycznym



Cechującymi się dodatnim saldem przepływów urbanizujących obejmujących idee, ludzi i inwestycje

~ 20 ~

OD MIASTA ATRAKCYJNEGO DO MIASTA KONKURENCYJNEGO

MIASTA KONURENCYJNE SĄ OŚRODKAMI POSIADAJĄCYMI ZDOLNOŚĆ:



Lokowania produktów, dóbr i usług wytwarzanych na ich obszarze na rynkach zewnętrznych



Oferowania swoim obecnym i potencjalnym rezydentom i użytkownikom wartości rynkowych i
nierynkowych, odpowiadających ich potrzebom i oczekiwaniom

MIASTA KONKURENCYJNE SĄ OŚRODKAMI:



Posiadającymi silną pozycje w grupie miast tej samej wielkości, rangi i profilu



O korzystnym wizerunku, o uznanej marce, reputacji i renomie w wyróżnionych dziedzinach



Dysponującymi atutami wyróżniającymi, miejscami i organizacjami będącymi magnesami i
wizytówkami



24.04.12.

Zarządzanie strategiczne rozwojem lokalnym i regionalnym praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Klasika i
Floriana Kuźnika.

Strategie regionalne. Formułowanie i wprowadzanie w życie. Andrzej Klasik.

Przedsiębiorczość i konkurencyjność a rozwój regionalny pod redakcją Andrzeja Klasika.

GOSPODARKA REGIONALNA. REGION - ROZWÓJ REGIONALNY - POLITYKA REGIONALNA

FUNDAMENTALNY ATRYBUT REGIONU

POWSZECHNA ŚWIADOMOŚĆ I POCZUCIE WSPÓLNEGO, REGIONALNEGO DOBRA
RACJONALNY ZBIOROWY WYSIŁEK NA RZECZ POLEPSZANIA DOBROBYTU REGIONALNEGO
DBAŁOŚĆ RÓZNYCH GRUP SPOŁECZNYCH I ZAWODOWYCH O DOBRĄ POZYCJĘ I WIZERUNEK REGIONU
REGION JAKO WSPÓLNOTA I ZOBOWIĄZANIE DLA MIESZKAŃCÓW I WSZYSTKICH JEGO UŻYTKOWNIKÓW

REGIONALNA ORGANIZACJA SPOŁECZEŃSTWA I GOSPODARKI



Regionalizacja strukturalna; grupowanie podstawowych jednostek przestrzennych według
odmiennych właściwości struktury wewnętrznej (wewnętrzna jednorodność, wewnętrzna integracja)



Regiony homogeniczne grupują podobszary według zasady wewnętrznej jednorodności profilu
ekonomicznego, poziomu rozwoju, poziomu zamożności, formy użytkowania terenów



Regiony funkcjonalne grupują podobszary według zasady wewnętrznej integracji; relacji wzajemnego
oddziaływania na siebie od obszarów składających się na region



Regiony węzłowe jako szczególny przypadek regionu funkcjonalnego wyznaczane z zastosowaniem
jako dodatkowego kryterium rangi i dominacji jednego ośrodka miejskiego / podobszaru



Decentralizacja regionalna państwa; decentralizacja kompetencji decyzyjnych i finansów publicznych



Regionalizacja decyzyjna; regiony samorządowe, władza, administracja i statystyka regionalna,
molekularna jednostek terytorialnych Eurostatu (Nuts 1 - 6 makroregionów, Nuts 2 - 16 regionów
wojewódzkich, Nuts 3 - 66 podregionów)



Polityka regionalna; polityka rozwoju regiony prowadzona przez samorząd regionalny, polityka
regionalna państwa, europejska polityka regionalna



Zarządzanie strategiczne i zarządzanie operacyjne w regionach; strategie rozwoju województw i
strategie sektorowe województw, programy operacyjne rozwoju województw i programy sektorowe
województw

~ 21 ~

REGION: TRZY PERSPEKTYWY

REGION JAKO PRZESTRZEŃ FIZYCZNA
region fizyczny; warunki środowiskowe,
systemy infrastrukturalne, układy
lokalizacyjne, strefy użytkowania
terenów, obszary miejskie i wiejskie

REGIONY I ICH KLASYFIKACJA

REGION JAKO OBIEKT STUDIÓW I ANALIZ
region ekonomiczny; homogeniczny i
funkcjonalny, struktura gospodarcza
regionu, działalności strategiczne, ludność
zasoby, potencjał endogeniczny i
infrastruktura regionu, regiony
problemowe i problemy regionalne

REGION JAKO PODMIOT DECYZYJNY
region socjologiczny; społeczność
regionalna, samorząd i administracja
regionalna, polityka regionalna i
zarządzanie regionem, partnerstwo
publiczne i publiczno-prywatne, region
jako aktor na scenie politycznej

PRAWDZIWY REGION: SYMBIOZA TRZECH KRYTERIÓW

KRYTERIUM POLITYCZNE
Wybieralne władze, samorząd regionalny,
własne niezbywalne kompetencje
decyzyjne, wyodrębnione mienie,
dochody i infrastruktura
własne cele, strategie, programy,
projekty

ISTOTA REGIONU

KRYTERIUM KULTUROWE
dziedzictwo kulturowe, materialne i
duchowe, integracja regionalna i
identyfikacja z regionem, tożsamość i
wizerunek, tradycje kulturowe i styl życia,
regionalizm jako ruch społeczno-
kulturalny

KRYTERIUM EKONOMICZNE
siła ekonomiczna; potencjał
endogeniczny i fiskalny, silna klasa
średnia i portfel działalności
strategicznych, konkurencyjność
ekonomiczna oraz atrakcyjność
inwestycyjna i turystyczna, atuty
wyróżniające i mocne strony

~ 22 ~

ZŁOTY TRÓJKĄT REGIONALNY

REGION INNOWACYJNY
Lokalne środowiska kreatywne i
innowacyjne, transfer technologii i
innowacji, region wysokich technologii,
regionalny system innowacji

PRZYSZŁOŚĆ

REGIONU

I REGION

PRZYSZŁOŚCI

REGION UCZĄCY SIĘ
Region jako organizacja ucząca się, rola
szkół wyższych, w tym uniwersytetów,
środki społecznego przekazu z
wykorzystaniem nowych technologii i
innowacji, edukacja, szkolenie, trening,
wiedza, doświadczenie, dobre praktyki

REGION INTELIGENTNY
Region o silnej infrastrukturze
niematerialnej, intelektualnej, region
oparty na wiedzy i kreatywności; różnie
formy własności intelektualnej ich
ochrona



08.05.12.

PRZEMIANA TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ W PERSPEKTYWIE RETROSPEKTYWNEJ I PROSPEKTYWNEJ

REGION ATRAKCYJNY:

ATUTY MAGNESY

REGION KREATYWNY:

NOWE IDEE I WYTWORY

DYNAMIKA REGIONU

REGION UCZĄCY SIĘ:

WIEDZA I DOBRE PRAKTYKI

REGION SPÓJNY:

TRADYCJE I INNOWACJE

~ 23 ~

GOSPODARKA REGIONALNA. ROZWÓJ REGIONALNY - POLITYKA REGIONALNA.

NIEDOMKNIĘCIE JAKO ATRYBUT GOSPODARKI REGIONALNEJ

REGIONALNA STRUKTURA

KONSUMPCJI

OSZCZĘDNOŚCI

GOSPODARSTW DOMOWYCH

?

INWESTYCJE

PRZEDSIĘBIORSTW

REGIONALNA STRUKTURA

PRODUKCJI

ROZWÓJ REGIONALNY

DEFINICJA

WYMIARY

KONCEPCJE



Sytuacja społeczna,
gospodarcza, środowiskowa
regionu, warunki, poziom i
jakość życia;



Konkurencyjność,
zatrudnienie i wzrost
gospodarczy regionu;



Wzrost zamożności i dobrobyt
społeczny w regionie;



Pozytywny wizerunek regionu
w otoczeniu i zmiany
tożsamości regionalnej.



Społeczno-kulturowy



Ekonomiczny



Infratechniczny,
technologiczny



Funkcjonalno-przestrzenny



Środowiskowo-geograficzny



Polityczny



Rozwój egzogeniczny /
zewnętrzny



Rozwój polaryzowany



Samoorganizacja, inicjatywa i
współpraca



Rozwój endogeniczny /
wewnętrzny



Rozwój zintegrowany



Rozwój trwały /
samopodtrzymywalny

~ 24 ~

GŁÓWNE SKŁADOWE ROZOWJU LOKALNEGO I REGIONALNEGO

WZROST GOSPODARCZY I
ZATRUDNIENIE

Przyrost PKB na mieszkańca, nowe zagospodarowanie przestrzenne i
urządzenia gospodarcze, nowe atrakcyjne miejsca pracy, spadek bezrobocia.

WZROST DOBRBYTU I
JAKOŚĆ ŻYCIA

Wzrost dochodów lokalnych i regionalnych, polepszenie warunków pracy,
zamieszkania, wypoczynku, zdrowotnych oraz bezpieczeństwa publicznego.

WZROST ATRAKCYJNOŚCI
INWEESTYCYJNEJ

Atrakcyjne oferty lokalizacyjne, wysokiej jakości kadry, potencjał badawczo-
rozwojowy, nowoczesna telekomunikacja, aktywny marketing terytorialny, w
tym promocja gospodarcza, kulturalna i turystyczna.

ROZWÓJ TECHNOLOGICZNY
I INNOWACJE

Firmy i produkty zaawansowane technologicznie, centra transferu technologii,
rozwój jednostek badawczo-rozwojowych, sieci innowacyjne, lokalne i
regionalne środowiska innowacyjne.

RESTRUKTURYZACJA
DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZYCH

Restrukturyzacja firm i wzrost siły konkurencyjnej, rewitalizacja terenów
poprzemysłowych, dywersyfikacja struktury gospodarczej, nowe rynki i
powiązania gospodarek.

ROZWÓJ USŁUG I
ZASOBÓW SPOŁECZNYCH

Wzrost dostępności do specjalistycznych usług medycznych, edukacyjnych,
kulturalnych, sportowo-rekreacyjnych, nowe obiekty urządzenia i instytucje w
sektorze usług społecznych, nowe formy świadczenia usług społecznych.

WZROST RUCHLIWOŚCI
ZAWODOWEJ, SPOŁECZNEJ
I PRZESTRZENNEJ

Zmiany struktury społeczno-zawodowej mieszkańców, nowe zawody i
kwalifikacje, wzrastająca częstotliwość zmian miejsca pracy i zamieszkania,
aktywność obywatelska, zaangażowanie w sprawy publiczne.

ROZWÓJ INFRASTRUKTURY
INSTYTUCJONALNEJ

Nowe instytucje administracji publicznej, instytucje wspierania rozwoju i
otoczenia biznesu, konsolidacja kapitału ludzkiego i finansowego skupionego
w lokalnej i regionalnej infrastrukturze instytucjonalnej, partnerstwo
publiczno-prywatne.

POLEPSZENIE JAKOŚCI
ŻYCIA

Przywracanie utraconych wartości przyrodniczych, eliminacja zanieczyszczeń i
zagrożeń środowiska, rozwój infrastruktury ochrony środowiska, rozwój
systemów monitoringu ekologicznego, wzrost świadomości ekologicznej.

WZBOGACENIE
TOŻSAMOŚCI I PROCESY
INTEGRACYJNE

Nowe wyznaczniki tożsamości lokalnej i regionalnej, „powroty do źródeł”,
kształtowanie się nowych wizerunków jednostek terytorialnych, symbole
ingerujące, procesy integracji do wewnątrz i na zewnątrz.

WYMIARY ROZWOJU LOKALNEGO I REGIONALEGO

WYMIAR SPOŁECZNO-
KULTUROWY

Ludność wykształcenie, kwalifikacje zawodowe, integracja społeczności
lokalnych, warunki życia, instytucje i usługi społeczne.

WYMIAR ŚRODOWISKOWY

Komponenty i zasoby środowiska przyrodniczego stan zanieczyszczenia i
zniszczenia środowiska, infrastruktura ekologiczna, świadomość ekologiczna.

WYMIAR
INFRATECHNICZNY

Infrastruktura techniczna o zasięgu lokalnym, regionalnym i
ponadregionalnym, organizacja sektorów infrastruktury, luka
infrastrukturalna, rezerwy infrastrukturalne, inwestycje infrastrukturalne.

WYMIAR GOSPODARCZY

Zasoby gospodarcze, działalności gospodarcze, według sektorów i branż,
funkcje, rynki lokalne i regionalne, baza ekonomiczna miast i regionów,
korzyści zewnętrzne, koszty społeczne, dobra wspólne i udogodnienia,
konkurencyjność miast i regionów.

WYMIAR PRZESTRZENNY

Zagospodarowanie przestrzenne, układy funkcjonalno-przestrzenne,
dostępność przestrzenna, kompozycja i ład przestrzenny, wartość przestrzeni.

~ 25 ~

„STARE” I „NOWE” KONCEPCJE ROZWOJU LOKALNEGO I REGIONALNEGO

ROZWÓJ EGZOGENICZNY I
BAZA EKONOMICZNA



Rozwój implantowany, oparty na zewnętrznych czynnikach i impulsach



Rozwój zależny od pozycji zajmowanej w ramach większego systemu

ROZWÓJ SPOLARYZOWANY



Rozwój pojawiający się w wybranych uprzywilejowanych miejscach i
biegunach



Rozwój nierównomierny, polaryzujący przestrzeń na wszystkich
poziomach jej organizacji

ROZWÓJ ZINTEGROWANY



Rozwój wieloaspektowy i wielowymiarowy



Rozwój współzależnych dziedzin, wymagający zabiegów scalania i
koordynacji

SAMOORGANIZACJA



Globalna współzależność zmian w różnych systemach - paradygmat
ewolucyjny



Naturalna autonomia każdego systemu; umiejętności korzystania z
zasobów otoczenia

ROZWÓJ ENDOGENICZNY



Rozwój oparty na wewnętrznych potencjałach rozwojowych miast i
regionów



Rozwój zakorzeniony we wspólnocie; samorządność i inicjatywy oddolne

ROZWÓJ
SAMOPODTRZYMUJĄCY SIĘ



Rozwój trwały, automatycznie przywracający równowagę w skali globalnej
i lokalnej



Rozwój czysty eliminujący ujemne skutki uboczne

MECHANIZMY ROZWOJU REGIONALNEGO

MIĘDZYNARODOWA

KONKURENCJA I KOOPERACJA

REGIONÓW



MIĘDZYREGIONALNE

PRZEPŁYWY PRACY I

KAPITAŁU



DYNAMIKA REGIONÓW



MIĘDZYREGIONALNA

ALOKACJA INWESTYCJI

INFRASTRUKTURALNYCH



KONWERGENCJA I SPÓJNOŚĆ

REGIONÓW

~ 26 ~

WYZNACZNIKI TRWAŁEGO ROZWOJU REGIONÓW

GLOBALIZACJA (GOSPODARKI I

OTOCZENIA)



TRÓJSEKTOROWA

AKTYWNOŚC

PRZEDSIĘBIORCZA



ROZWÓJ REGIONALNY

(WEWNĘTRZNY I

ZEWNĘTRZNY)



KONKURENCYJNOŚĆ

EKONOMICZNA

(PRZEWAGA / DYSTANS)



RESTRUKTURYZACJA FIRM I

REGIONÓW

(ZAMIERZONA / WYMUSZONA)



15.05.12.

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I KONKURENCYJNOŚĆ JAKO DETERMINANTY ROZOWJU REGIONALNEGO.

ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ A ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY

Filar rozwoju lokalnego i regionalnego
Warunek konieczny rozwoju lokalnego i regionalnego

KAPITAŁ LUDZKI JAKI POTENCJAAŁ AKTYWNOŚCI PRZEDSIEBIORCZEJ

Startujący przedsiębiorca i biznes
Motywacja, konieczność, szansa rynkowa, innowacja technologiczna

MODEL PIĘCIU PERSPEKTYW I TRZECH SEKTORW PRZEDSIEBIORCZOŚCI

Od talentu przedsiębiorczego do funkcji rozwojowej przedsiębiorców
Od inicjatywy prywatnej do inicjatywy obywatelskiej

POLA I NAZĘDZIA WSPARCIA PRZEDSIEBIORCZOŚCI

Od kultury przedsiębiorczej do doradztwa biznesowego
Od pojedynczych narzędzi wsparcia do ich zestawów

~ 27 ~

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ A ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY
2 FILARY

SEKTOR MIKRO I MAŁYCH

FIRM

STYMULOWANIE MAŁEJ

PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

(FUNKCJE SEKTORA)



ROZWÓJ LOKALNY I

REGIONALNY



SEKTOR BIZNESU

MIĘDZYNARODOWEGO

PRZYCIĄGANIE INWESTYCJI

ZAGRANICZNYCH (KORZYŚCI

SEKTORA)

KAPITAŁ LUDZKI JAKO POTENCJAŁ AKTYWNOŚCI PRZEDSIEBIORCZEJ REGIONU

Szanse i nisze rynkowe do

zagospodarowania na

lokalno-regionalnym rynku

zbytu kooperacji i zaopatrzenia



Silna motywacja oparta na

zdolnościach i talencie

przedsiębiorczym

wzmacniana przekazem

generacyjnym firmy

rodzinnej



KAPITAŁ LUDZKI REGIONU

POTENCJALNI

PRZEDSIĘBIORCY, NOWA

DODATKOWA OFERTA

DÓBR I USŁUG



Konieczność życiowa

podjęcia pracy na własny

rachunek związana z

zagrożeniem utraty pracy i

bezrobocia



Zachowania innowacyjne

przedsiębiorców i menedżerów

istniejących przedsiębiorstw

oraz systemy wsparcia władz

publicznych

~ 28 ~

PRZEDSIEBIORCZOŚC A ROZWÓJ REGIONALNY

Region o napędowych

czynnikach

przedsiębiorczości

(Regional drivers)

Region o skutecznych

narzędziach wsparcia

(Systemy zachęt)

REGION O

PONADPRZECIĘTNYM

POZIOMIE AKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘBIORCZEJ

(International

Enterpreneurship)

Stabilność i wzrost gospodarki

regionalnej (stopy wzrostu

produktywności, zatrudnienia i

wynagradzania)

REGIONALNE POLE SIŁ A ZRÓŻICOWANA DYNAMIKA REGIONALNA AKTYWNOŚCI PRZEDSIĘBIORCZEJ I
ROZWOJU REGIONALNEGO

CZYNNIKI I SIŁY

WSPOMAGAJĄCE I

WZMACNIAJĄCE

Demografia

Zatrudnienie i bezrobocie

Żywotność struktury
gospodarczej

Kapitał ludzki

Prestiż przedsiębiorcy

Nieruchomości mieszkaniowe

Infrastruktura tradycyjna i
technologiczna

Nowe dobra i usługi

Innowacje technologiczne i
produktowe

Nowe miejsca pracy

Wzrost stopy zatrudnienia

Wzrost produktu
regionalnego

Wzrost standardu życia

POZIOM

AKTYWNOŚCI

PRZEDSIĘBIORCZEJ

NOWEGO MICRO I MAŁE

PRZEDSIĘBIORSTWA

W REGIONIE

CZYNNIKI I SIŁY

PRZESZKADZAJĄCE I

OSŁABIAJĄCE

~ 29 ~

REGION PRZEDSIĘBIORCZY DEFINIOWANY W ASPEKCIE POLITYKI WSPARCIA STSOWANEJ PRZEZ WŁADZE
SAMORZĄDOWE

PIĘĆ PERSPEKTYW
PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

ZESTAWY NARZĘDZI WSPARCIA

Szkolenie,
informacja i
doradztwo

Instytucje i
instrumenty
finansowe

Technologie
i innowacje

Rynki;
analiza i
marketing

Nieruchomości
i infrastruktura

Kultura
przedsiębiorcza

1. Funkcja w

gospodarce i w
rozwoju
gospodarczym













2. Nowo tworzone

micro i małe
przedsiębiorstwa









3. Sektor małych i

średnich
przedsiębiorstw







4. Charakterystyki

personalne i cechy
psychologiczne osób
przedsiębiorczych







5. Sposób zachowania;

co robi i kim jest
przedsiębiorca









- wysoki lub średni wpływ narzędzi wsparcia



22.05.12.

KONKURENCYJNOŚC REGIONÓW

Zdolność do relatywnego polepszania standardu życia lub utrzymania go w stosunku do innych,
porównywalnych regionów, bez pogarszania własnej pozycji zewnętrznej.

Zdolność konkurencyjną określają cztery konieczne do wypełnienia kryteria:



wyprodukowanie dobra i usługi zarówno pod względem jakości, jak i cen muszą odpowiadać dobrom
i usługom wyprodukowanych w innych regionach



zbyt tych dóbr i usług powinien zapewniać wzrost gospodarczy w regionie na takim poziomie, aby
wystarczał do podniesienia dochodów wszystkich grup społecznych



inwestycje prowadzące od powyższego wzrostu produkcji dóbr i usług powinny być finansowane z
oszczędności ludności danego regionu, aby unikać nierównowagi zewnętrznej deficytu z obszarów
zewnętrznych



aby pozostać trwale konkurencyjnym, region powinien prowadzić stałe działania konieczne dla
wypełnienia wymienionych kryteriów

Przedstawiona interpretacja pojęcia zdolności konkurencyjnej nie jest jedyną, gdyż istnieje wiele możliwości
interpretacyjnych tego pojęcia. Są znaczne.

~ 30 ~

DWIE WIODĄCE IDEE KONKURENCYJNOŚCI REGIONU

KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU

KONKURENCYJNOŚĆ JAKO

PRZEWAGA / DYSTANS

KONKURENCYJNOŚĆ JAKO

PRZYCIĄGANIE / ODPYCHANIE

Istota konkurencyjności

Konkurencyjność jako wypadkowa

mocnych stron regionu

Konkurencyjność jako kombinacja

atutów wyróżniających regionu

Rodzaj konkurencyjności

Konkurencyjność ogólna regionu
i/lub konkurencyjność regionu w

określonej dziedzinie

Konkurencyjność specyficzna

regionu znamionująca jego

unikatowość

Metody analizy konkurencyjności

Analiza porównawcza i ranking

regionów; benchamarking

regionów

Analiza atrakcyjności regionu;

identyfikacja tożsamości

regionalnej

KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU
ŹRÓDŁA I REZULTATY

INFRASTRUKTURA REGIONU

Atrakcyjność oferty

usługowej regionu

KONKURENCYJNOŚĆ

PODSTAWOWA REGIONU

CZYNNIKI DETERMINUJĄCE

KONKURENCYJNOŚĆ

REGIONU

Silne strony i

atuty regionu

KONKURENCYJNOŚĆ

INWESTYCYJNA /

BIZNESOWA REGIONU

POTENCAŁY I DZIAŁALNOŚCI

GOSPODARCZE REGIONU

Produktywność zasobów

regionu

KONKURENCYJNOŚĆ BAZY
EKONOMICZNEJ REGIONU

MARKOWE PRODUKTY

WIZYTÓWKI REGIONU

Siła eksportowa

regionu

MIĘDZYNARODOWA /

GLOBALNA

KONKURENCYJNOŚĆ

REGIONU

~ 31 ~

MIĘDZYNARODOWA KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU

MIĘDZYNARODOWE

SEKTORY W REGIONIE



ZDOLNOŚĆ EKSPORTOWA

REGIONU W ZAKRESIE DÓBR

I USŁUG



UDZIAŁ REGIONU W

WYMIANIE

MIĘDZYNARODOWEJ I

DODATNIE JEJ SALDO

MIĘDZYNARODOWE ATUTY I

POZYTYWNY WIZERUNEK

REGIONU



MIĘDZYNARODOWA

ATRAKCYJNOŚĆ BIZNESOWA

I TURYSTYCZNA REGIONU



BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE

ZAGRANICZNE I

MIĘDZYNARODOWY RUCH

TURYSTYCZNY W REGIONIE

ROMB PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ REGIONÓW

Regionalny kontekst sytuacyjny

i polityczny strategii

przedsiębiorstw, sektorów
ekspansywnych i wysokich

technologii oraz ich konkurencji

Regionalna podaż i

dostępność wysokiej jakości

i wyspecjalizowanych

czynników

MIĘDZYNARODOWA

KONKURENCYJNOŚĆ

REGIONU

Popyt regionalny

wyrafinowanych i

wymagających nabywców

oraz w wyspecjalizowanych

segmentach

Dostawcy i firmy z sektorów

pokrewnych i wspomagających

wchodzący w układy sieciowe i

skupienia przemysłowe

~ 32 ~

MIĘDZYNARODOWA KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU

Ofensywność regionu na arenie

międzynarodowej i jego atrakcyjność

dla inwestycji zagranicznych

Przedsiębiorczość, kompetencje

menedżerskie i produktywność

kapitału ludzkiego

MIĘDZYNARODOWA

KONKURENCYJNOŚĆ

REGIONU

Sprawność zarządzania i administracji

regionem, w tym skuteczność

wsparcia przedsiębiorczości i biznesu

Infrastruktura biznesowa, badawczo-

rozwojowa, informacyjno-

komunikacyjna, transportowa,

środowiskowa; jakość i standard życia

CZYNNIKI KONKURENCYJNOŚCI REGIONU PRIORYTETOWE DLA PRZEDSIĘBIORSTW

STRUKTURA GOSPODARCZA REGIONU



Profesjonalność instytucji pierwszego kontaktu



Bliskość dostawców i odbiorców



Dostępność banków, ubezpieczeń i usług prawnych



Dostępność kapitału podwyższonego ryzyka



Kultura przedsiębiorcza

NIERUCHOMOŚCI I INFRASTRUKTURA REGIONU



Podaż i cena terenów inwestycyjnych



Podaż i koszt energii



Dołączalność i dostępność transportowa



System informacji i komunikacji

SYSTEM EDUKACYJNY I RYNEK PRACY



Podaż i koszt pracy



Bliskość wyposażenia służącego szkoleniom



Bliskość uniwersytetu szkół wyższych



Obiekty oświaty i ich wyposażenie

WYPOSAŻENIE SPOŁECZNE REGIONU



Koszt zamieszkania



Oferta spędzania czasu wolnego



Urządzenia i tereny rekreacyjne



Obiekty kulturalne

Uwaga: znaczenie czynników konkurencyjności jest zróżnicowane w zależności od typu regionu (regiony
słabo rozwinięte, regiony postindustrialne, regiony o ekspansywnych strukturach)

~ 33 ~

GRA O ROZWÓJ REGIONALNY

Stara i nowa przedsiębiorczość i
gospodarka, inwestorzy i biznes

międzynarodowy,
przedsiębiorczość

wielosektorowa i skupienia

przemysłów kreatywnych

Zasoby ludzkie i kapitał

przedsiębiorczy, klasa

kreatywna i środowiska

kreatywne

PRZEDSIĘBIORCZY STYL

WSPÓŁRZĄDZENIA I

WSPÓŁZARZĄDZANIA

(REGIONAL GOVERNANCE)

Infrastruktura

instytucjonalna, instytucje

otoczenia biznesu i rynku

pracy, połączalność

transportowa i

informacyjna, infrastruktura

edukacji, kultury i nauki

Dziedzictwo kulturowe i

przyrodnicze, kształtowanie

jakości przestrzeni dla firm, w

tym przestrzeni publicznych

oraz jakości życia



29.05.12.

SPOŁECZNE PODSTAWY ROZWOJU REGIONALNEGO I POLITYKI REGIONALNEJ

ROZWÓJ REGIONU. WYMIAR SPOŁECZNY

SPOŁECZNOŚĆ REGIONALNA
(KULTURA, TOŻSAMOŚĆ, INTEGRACJA)

ZASOBY LUDZKIE REGIONU
(POSTAWY, ZACHOWANIA, MOTYWACJAM KWALIFIKACJE, KOMPETENCJE)

USŁUGI SPOŁECZNE O RANDZE REGIONALNEJ
(OCHRONA ZDROWIA, DUKACJA, KULTURA, REKREACJA, POMOC SPOŁECZNA, BEZPIECZEŃSTWO)

DOBROBYT SPOŁECZNY W REGIONIE
(POZIOM, WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA)

~ 34 ~

DIAGNOZOWANIE REGIONU W WYMIARZE SPOŁECZNYM



SYTUACJA DEMOGRAFICZNA, MOBILNOŚĆ LUDNOŚCI



STRUKTURA ZATRUDNIENIA



POZIOM I STRUKTURA DOCHODÓW



SYTUACJA MIESZKANIOWA



USŁUGI I INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA



BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE



WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA



DEMOKRACJA LOKALNA I INICJATYWY LOKALNE



SEKTOR INSTYTUCJI POZARZĄDOWYCH

WYRÓWNAWCZA POLITYKA REGIONALNA. KRYTERIUM KONWERGENCJI



MONITOROWANIE SYTUACJI SPOŁECZNEJ I ZASOBÓW LUDZKICH W REGIONIE



PRZECIWDZIAŁANIE UBÓSTWU, BEZROBOCIU, DEZINTEGRACJI I MARGINALIZACJI



WZROST DOSTĘPNOŚCI DO USŁUG SPOŁECZNYCH



ELIMINACJA RÓŻNIC REGIONALNYCH NA TLE PŁCI I POCHODZENIA



ZMNIEJSZENIE RÓŻNIC W POZIOMIE ROZWOJU I WARUNKÓW ŻYCIA



WYRÓWNYWANIE SZANS ŻYCIOWYCH I ROZWOJOWYCH



TRWAŁY ROZWÓJ SPOŁECZNY REGIONU

ZRÓŻNICOWANIA REGIONALNE

RÓŻNICE / ROZPIĘTOŚCI
REGIONALNE

SPECYFIKA I RÓŻNORODNOŚĆ REGIONÓW

1. RÓŻNICE POTENCJAŁÓW

ENDOGENICZNYCH

Unikatowość walorów przyrodniczo-krajobrazowych, dziedzictwo
kulturowe i przestrzeń historyczna, potencjał badawczo-rozwojowy,
ludzki i społeczny, finansowym instytucjonalny i informacyjny

2. RÓŻNICE W WYPOSAŻENIU

W INFRASTRUKTURZE

Dostępność i różnorodność źródeł zaopatrzenia w wodę, energię i gaz,
multimodalny układ komunikacyjny, multimedialny system komunikacji
społecznej

3. RÓŻNICE W POZIOMIE

ROZWOJU

Odchylenie produktu regionalnego brutto od średniej krajowej i
europejskiej, odchylenie regionalnej stopy bezrobocia od średniej
krajowej i europejskiej

4. RÓŻNICE W POZIOMIE,

WARUNKACH I JAKOŚCI
ŻYCIA

Miesięczne dochody pieniężne gospodarstw domowych, wyposażenie
gospodarstw domowych w środki trwałem struktura spożycia
indywidualnego, wskaźniki jakości środowiska przyrodniczego,
wskaźniki dostępności usług publicznych (społecznych)

5. ZRÓŻNICOWANA SYTUACJA

GOSPODARCZA, SPOŁECZNA
I ŚRODOWISKOWA
(EKOLOGICZNA)

Podstawowe parametry oceny sytuacji gospodarczej, społecznej i
środowiskowej (wskaźniki regionalne i ich porównywanie w
jednorodnych grupach regionów)

6. ZRÓŻNICOWANE

PERSPEKTYWY
ROZWOJOWE

Tendencje rozwojowe. Zmiany demograficzne, gospodarcze,
edukacyjne. Głównie tendencje rozwojowe wiodących sektorów
gospodarczych

~ 35 ~

POLITYKA REGIONALNA PAŃSTWA. MODEL TRADYCYJNY

 Wydatki budżetu centralnego
 Dotacje kapitałowe i ulgi

fiskalne

 Wskazania lokalizacyjne
 Specjalne strefy ekonomiczne

 Inwestycje infrastrukturalne
 Pomoc publiczna dla wielkich

prywatnych inwestorów

 Bieguny rozwoju i ośrodki

wzrostu

PROGRAM

REGIONALNY

Zapobieganie pogłębianiu
dystansu między najsilniej i
najsłabiej rozwiniętymi
regionami. Wspieranie ośrodków
depresji społecznej

Wyrównywanie różnic w
poziomie rozwoju i warunkach
życia oraz szans życiowych
między regionami

POLITYKA REGIONALNA PAŃSTWA. MODEL KONTRAKTACYJNY

 Transfery kompensacyjne
 Instrumenty twarde
 Instrumenty miękkie
 Beneficjenci i ich projekty

 Infrastruktura materialna i

niematerialna

 Mała i średnia

przedsiębiorczość

 Potencjał endogeniczny
 Wizerunek regionu

OTOCZENIE

REGIONALNE

Restrukturyzacja bazy
ekonomicznej regionów oraz
małych i średnich miast

Wzmacnianie konkurencyjności i
przeciwdziałanie marginalizacji
regionów

~ 36 ~

POLITYKA REGIONALNA PAŃSTWA. MODEL PARTNERSTWA I SIECIOWANIA

 Instrumenty zarządzania

rozwojem regionalnym
(strategie, programy,
projekty, działania)

 Instrumenty koordynacji

rozwoju regionalnego

 Instrumenty wspierania

inicjatyw i współpracy

 Rozwijanie nowych form

partnerstwa aktorów sceny
regionalnej

 Budowanie instytucji i

potencjału instytucjonalnego
regionu

 Sieciowanie i

konkurencyjność małych i
średnich firm

 Pozarynkowa dyfuzja wiedzy,

umiejętności i innowacji

KAPITAŁ SPOŁECZNY

REGIONU

 Uzyskanie efektów

synergicznych

 Rozwój relacji

pozarynkowych opartych na
zaufaniu i wzajemności

 Wzrost stopnia identyfikacji z

regionem

 Upowszechnianie w regionie

idei trwałego rozwoju

Kreowanie nowych wartości i
promowanie inteligentnych
regionów

~ 37 ~



05.06.12.

GOSPODARKA REGIONALNA. ZARZĄDZANIE ROZWOJEM REGIONU.

REGIONY WOBEC WYZWAŃ STRATEGICZNYCH

DEFINICJA WYZWAŃ
STRATEGICZNYCH

WYZWANIA NA ETAPIE

FORMUŁOWANIA STRATEGII

REGIONALNEJ

WYZWANIA NA ETAPIE

WDRAŻANIA STRATEGII

REGIONALNEJ

Wyzwania strategiczne jako
wewnętrzne i zewnętrzne stany
nierównowagi strukturalnej
regionów

Wyzwania

cywilizacyjne

Wyzwania

kompetencyjne

Wyzwania strategiczne jako presja
i wymuszenia zewnętrzne
generowane przez
wewnątrzkrajowe i
międzynarodowe makrootoczenie

Wyzwania

pozycyjne

Wyzwania

organizacyjne

Wyzwania strategiczne jako
autonomiczne wybory i decyzje, u
podstaw których znajdują się
wartości i wizje regionów

Wyzwania

aspiracyjne

Wyzwania
finansowe

KONCEPCJA - WIZJA ROZWOJU MIASTA / REGIONU
podejście generalne - wersja pełna

ZEWNĘTRZNY I WEWNĘTRZNY

WIZERUNEK MIASTA / REGIONU

OCENA I PRZYSZŁA POZYCJA

MIASTA / REGIONU W OTOCZENIU

PROCESY DOSTOSOWAWCZE W

MIEŚCIE / REGIONIE W PROCESIE

PRZEJŚCIA

PARTNERSTWA I SIECI MIASTA / REGIONU

Z OTOCZENIEM

~ 38 ~

KONCEPCJA - WIZJA ROZWOJU MIASTA / REGIONU
podejście dziedzinowe - wersja rdzeniowa

SYSTEM WARTOŚCI

UŻYTKOWNIKÓW

MIASTA / REGIONU

ATUTY

WYRÓŻNIAJĄCE

MIASTA / REGIONU

OFERTA

PRODUKTOWA

MIASTA /
REGIONU

MODELOWE SYTUACJE STRATEGICZNE REGIONÓW

Otoczenie

Sprzyjające, korzystne warunki,
zjawiska i tendencje zewnętrzne

Niesprzyjające, niekorzystne warunki,
zjawiska i tendencje zewnętrzne

Region

Regiony o
ekspansywnej
strukturze

D

BYCIE LOKOMOTYWĄ ROZWOJU
KRAJU

Jak maksymalnie wykorzystać
zewnętrzne sposobności rozwojowe i
silne strony regionu

C

ADAPTOWAĆ SIĘ PRZEZ INNOWACJE

hjgjhg

Jak nie tracić impetu i eliminować
zewnętrzne zagrożenia spowalniające
rozwój regionu

Regiony o
kryzysogennej
strukturze

B

ZWROT I RESTRUKTURYZACJA
POPRZEZ „UCIECZKĘ DO PRZODU”

Jak nie marnować sposobności
płynących z otoczenia i czasu na
stawianie oporu i trwanie w regionie
przy „starym”

A

WIDMO KRYZYSU I MARGINALIZACJI

hhhhh

Jak przetrwać minimalizując skutki
narastającej w regionie depresji
społecznej i utraty bezpieczeństwa

~ 39 ~

STRATEGIA ROZWOJU REGIONU

I.

DIAGNOZA SYTUACJI REGIONU

BILANS STRATEGICZNY REGIONU

II.

POLA STRATEGICZNE ROZWOJU REGIONU

WIZJA ROZWOJU REGIONU

III.

GENERALNE CELE I OPCJE STRATEGICZNE

DZIEDZINOWE PRIORYTETY

SPECYFICZNE CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ

IV.

INDYKATYWNA, KOMPLEKSOWA TABELA FINANSOWA ŚRODKÓW

PRZEZNACZONYCH NA PRIORYTETY DZIEDZINOWE

V.

SYSTEM MONITOROWANIA I EWALUACJI STRATEGII

WIELOSTOPNIOWA I WIELOKRYTERIOWA OCENA EX ANTE STRATEGII REGIONALNYCH

PROFIL REGIONU I WIZJA JEGO

ROZWOJU

POZIOM I

SYTUACJA STRATEGICZNA REGIONU

ZGODNOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

TRAFNOŚĆ I ATRAKCYJNOŚĆ

STRATEGIE

REGIONALNE

CELOWOŚĆ I WYKONALNOŚĆ

AKCEPTOWALNOŚĆ

WYZWANIA I CELE STRATEGICZNE

REGIONU ORAZ POTENCJAŁ, W TYM

ŹRÓDŁA I ŚRODKI

POZIOM II

AKTORZY SCENY REGIONALNEJ ORAZ

BENEFICJENCI STRATEGII

~ 40 ~

DZIAŁALNOŚCI STRATEGICZNE REGIONÓW

GRUPY PRODUKTÓW

RYNKI DOCELOWE

Produkty inwestycyjne; tereny i budynki z
infrastrukturą, lokale i powierzchnie użytkowe dla
działalności gospodarczych



Firmy i instytucje, założyciele nowych firm

Produkty mieszkaniowe; mieszkania, domy
mieszkalne, tereny mieszkaniowe



Mieszkańcy, migranci oraz instytucje rynku
mieszkaniowego

Usługi publiczne; usługi edukacyjne, zdrowotne,
komunikacyjne, infrastrukturalne i administracyjne



Mieszkańcy i ludność spoza regionu, firmy i
instytucje

Produkty turystyczne; walory przyrodniczo-
krajobrazowe, obiekty zabytkowe, imprezy kulturalne
i folklorystyczne, produkty hotelarsko-
gastronomiczne



Turyści, kuracjusze, wczasowicze i uczestnicy
wycieczek

Produkty intelektualne; dzieła naukowe, artystyczne,
wyniki badań, doradztwo, informacja, mass-media



Mieszkańcy i ludność spoza regionu, firmy i
instytucje, administracja publiczna, turyści

Produkty finansowe; produkty bankowe i
ubezpieczeniowe, gwarancje i poręczenia, środki
pomocowe, papiery wartościowe



Konsumenci, inwestorzy, przedsiębiorcy i
zakładający firmy, władze publiczne

Produkty „wizytówki”; produkty firm znane na
rynkach międzynarodowych



Odbiorcy na rynku krajowym i międzynarodowym