PASSIVE VOICE

Znajomość strony biernej jest rzeczą bardzo przydatną. Na przykład w polityce. Rzecznicy rządowi i

sami politycy (w każdym kraju) uwielbiają posługiwać się stroną bierną. Przecież to od razu

poważniej (i bezpieczniej dla mówiącego...) wygląda jeśli się zagrzmi:

Some mistakes

were made

!

Zostały popełnione błędy!

niż poinformuje wprost:

Yeah, WE made some mistakes...

Hej, no to MY popełniliśmy błędy...

Tworzenie strony biernej jest stosunkowo proste. Polega ono na zamianie miejscami podmiotu z

dopełnieniem. W normalnym zdaniu podmiot wykonuje jakąś czynność i nacisk jest kładziony na

sprawcę czynności, w zdaniu w stronie biernej ważniejszy jest efekt niż sprawca (zwłaszcza,

gdy jest on na przykład nieznany, lub, jak wyżej, niekoniecznie chce się ujawnić). Spójrzmy na

kolejne przykłady:

Somebody has stolen my car!

Ktoś ukradł mój samochód!

No, rzeczywiście, ktoś musiał tym samochodem odjechać, sam tego nie zrobił, ale w tym momencie

bardziej interesuje nas fakt braku samochodu niż złodziej. Dlatego zdenerwowany posiadacz

samochodu krzyknie raczej:

My car

has been stolen

!

Mój samochód został ukradziony!

nawet nie dodając, że 'przez kogoś' bo wiadomo, że jakiś 'ktoś' to zrobił.

Po ustaleniu podmiotu w takim nowym zdaniu trzeba dobrać mu jeszcze odpowiednie orzeczenie.

Strona bierna występuje w każdym z czasów angielskich i trzeba pilnować, żeby elementy

konstrukcyjne każdego z nich nigdzie się nie pogubiły. Orzeczenie będzie się za każdym razem

składało z czasownika to be i past participle (tzw. trzeciej formy) czasownika właściwego.

Np. w zdaniach w czasie Present Continuous poniżej, podmiotem w stronie biernej (zdanie b) staje

się a new school, czyli dopełnienie ze zdania a). Jak widać w ramce, orzeczenie w zdaniu b)

składa się z czasownika be użytego w takiej samej formie, jak czasownik główny ze zdania a), oraz

czasownika głównego, który przyjmuje III formę -

built

.

podmiot

orzeczenie

dopełnienie

a) They

are building

a new school in the city.

b) A new school

is being

built

in the city.

W czasach Simple (Present Simple, Past Simple, Future Simple) sprawa jest bardzo prosta: po

odpowiedniej dla danego czasu formie czasownika to be wstawiamy III formę czasownika

właściwego i gotowe. Spójrzmy na przykładowe zdanie w tych trzech czasach:

strona czynna

strona bierna

Present Simple

He writes books.

Books

are written

.

Past Simple

He wrote a book.

A book

was written

.

Future Simple

He will write a book.

A book

will be written

.

Oto schemat podsumowujący tworzenie strony biernej w czasach Simple:

forma 'to be'

dla danego czasu

past participle

(III forma)

A book

Books

+

is/are

was/were

will be

+

written

Prześledźmy więcej przykładów zdań:

This report

was printed

yesterday at 8.

Ten raport został wydrukowany
wczoraj o godzinie 8.

We're sorry to announce that the shop

will be closed

the following week.

Z przykrością informujemy, że sklep
będzie zamknięty w przyszłym
tygodniu.

The dinner

is served

.

Podano do stołu. ;-)

Did you know that they

were robbed

again last night?!

Wiesz, że znów ich okradli wczoraj w
nocy?!
(dosł. zostali okradzeni)

My task

is done

. I can go home now.

Moje zadanie zrobione. Mogę iść do
domu.

This model of Ford

is sold

all over

Europe.

Ten model Forda jest sprzedawany w
całej Europie.

I think that this book

was stolen

from

the library - can you see the places

where the stamps were?

Myśle, że ta książka została
ukradziona z biblioteki - widzisz
miejsca, gdzie były pieczątki?

Will

this street

be closed

till next

month?

Czy ta ulica będzie zamknięta do
następnego miesiąca?

You

won't be paid

next week, I'm

afraid.

Obawiam się, że nie zapłacą ci w
następnym tygodniu.
("nie zostaniesz zapłacony")

This statue

was made

by Donatello.

Ten posąg został wykonany przez
Donatella.

Jak wiemy, czasy Continuous charakteryzują się tym, że w zdaniu musi wystąpić forma czasownika

z końcówką -ing. Tak samo musi ona wystąpić w stronie biernej. Pierwsza sprawa to to be w

formie odpowiedniej dla czasu, następnie wstawiamy formę gerund (z końcówką -ing) czasownika

be - otrzymujemy being. Co zostało? Oczywiście konieczna jest III forma czasownika właściwego,

dajemy ją na koniec i już mamy zdanie w stronie biernej w czasach Continuous. Zobaczmy

wzorcowe zdanie w trzech czasach:

strona czynna

strona bierna

Present Continuous

He is writing a book.

A book

is being written

.

Past Continuous

He was writing a book.

A book

was being written

.

I do zapamiętania schemat:

forma 'to be'

dla danego czasu

past participle

(III forma)

A book

Books

+

is/are

was/were

+

being

+

written

Utrwalmy te wiadomości analizując więcej przykładowych zdań:

Dinner

was being cooked

by Sue

when the guests arrived.

Obiad był gotowany przez Sue kiedy zjawili
się goście.

I can't give you a lift. My car

is

being serviced

right now.

Nie mogę cie podwieźć. Mój samochód jest w
przeglądzie w tej chwili.
(jest przeglądany)

A man

was being interviewed

for a

job when I was waiting to see the

boss.

Jakiś człowiek był przesłuchiwany w
sprawie pracy kiedy czekałem na spotkanie z
szefem.

The new staff

are being introduced

to the boss.

Nowy personel jest przedstawiany szefowi.

Because of the noise, I could hardly

hear what

was being said

.

Z powodu hałasu prawie nie słyszałem o czym
mówiono. (co było mówione)

Criminals

were being chased

by the

police as their car crashed into a

tree.

Przestępcy byli ścigani przez policję, gdy ich
samochód uderzył w drzewo.

Teraz kolej na czasy typu Perfect. Pamiętamy jak je tworzymy? Jeśli Perfect to III forma

czasownika. W takim razie tworzymy III formę czasownika to be, otrzymujemy been, dodajemy

słówko pomocnicze wymagane w danym czasie, a na koniec... znów czasownik w III formie! Tak

tak, będziemy mieli obok siebie dwa czasowniki w III formie. Zobaczmy:

strona czynna

strona bierna

Present Perfect

He has written a book.

A book

has been written

.

Past Perfect

He had written a book.

A book

had been written

.

Future Perfect

He will have written a book.

A book

will have been written

.

Do tego schemat:

forma 'to be'

dla danego czasu

past participle

(III forma)

A book

Books

+

has/have

had

will have

+ been + written

I przykładowe zdania:

Those fields

have been flooded

and

the people living in the area

had to

be evacuated

.

Pola zostały zalane i ludzie tam
mieszkający musieli być ewakuowani.

The window

had been broken

before

we arrived.

Okno zostało zbite zanim przybyliśmy.

You can't complain - everything

has

been done

as you wanted.

Nie możesz narzekać - wszystko zostało
zrobione tak jak chciałeś.

Have

the apples

been transported

to

the shop already?

Czy jabłka zostały już przewiezione do
sklepu?

By the end of the month all the tasks

will have been completed

and we can

go for a holiday.

Do końca miesiąca wszystkie zadania
zostaną zakończone i możemy się udać
na zasłużony urlop. ;-)

The boss

has been forced

to fire one

of his best workers.

Szef został zmuszony do zwolnienia
jednego ze swoich najlepszych
pracowników.

Należy jeszcze omówić tworzenie strony biernej po czasownikach modalnych. Na szczęście jest to

bardzo proste. Zobaczmy.

W czasie teraźniejszym i przyszłym sprawa jest bardzo prosta, po czasowniku modalnym

wstawiamy be a po nim III formę czasownika właściwego. Oto schemat oraz garść przykładów:

can/can't

could/couldn't

may/may not

might/mightn't

should/shouldn't

ought to

+

be

+

past participle

(III forma)

must/mustn't

It

can be done

.

To może być zrobione.

Michael

may be given

a promotion.

Michael może awansować (dostać awans).

The meeting

might be postponed

as John hasn't arrived yet.

Spotkanie może być przełożone, bo John
jeszcze nie przyjechał.

This door

musn't be opened

by

unauthorized personnel.

Tych drzwi nie wolno otwierać
nieupoważnionym osobom. (nie mogą być
otwierane)

The letter

should be sent

by the

end of the week.

List powinien być wysłany do końca
tygodnia.

This painting is so valuable that it

ought to be kept

in a safe.

Ten obraz jest tak cenny, że powinien być
trzymany w jakimś sejfie.

This table

can't be repaired

any

more. It's completely destroyed.

Ten stół nie może już być naprawiony. Jest
kompletnie zniszczony.

You

may not be given

another

chance...

Możesz nie dostać kolejnej szansy...

It's the kind of secret that

shouldn't be told

to anyone.

To taki sekret, który nie powinien być
wyjawiony nikomu.

Czas przeszły jest niewiele trudniejszy, tutaj po czasowniku modalnym (jeżeli wyrażamy

przypuszczenie oraz mówiąc, że coś powinno/nie powinno mieć miejsca w przeszłości)

wstawiamy zawsze have been a potem III formę czasownika właściwego, zobaczmy:

can/can't

could/couldn't

may/may not

might/mightn't

should/shouldn't

ought to

must

+

have been

+

past participle

(III forma)

She

couldn't have been murdered

earlier. The traces say otherwise.

Ona nie mogła być zamordowana
wcześniej. Ślady mówią co innego.

The parcel

should have been sent

to a

different address.

Ta paczka powinna była być
wysłana pod inny adres.

I couldn't find the key all day. You know

Nie mogłem znaleźć klucza przez cały

it

ought to have been put

on its place.

dzień. Wiesz, że powinien był być
odłożony na miejsce.

This essay

could have been written

much better.

Ten esej mógł być napisany dużo
lepiej.

C'mon, Mary

must have been given

her

own card. Everyone got one.

Bez jaj, Mary musiałą dostać własną
kartę, każdy ją dostał. ("musiała być
dana")

The missing documents

may have been

stolen

.

Brakujące dokumenty mogły zostać
skradzione.

She

may not have been informed

.

Być może nie została
poinformowana.

Jeżeli natomiast w czasie przeszłym chcemy wyrazić konieczność lub jej brak, czy też

możliwość lub jej brak, strona bierna wygląda prawie tak samo, jak w czasie teraźniejszym.

Jedynie czasownik modalny ma III formę.

had to

didn't have to

could

couldn't

+

be

+

past participle (III forma)

The report

had to be finished

on

time so we worked like mad till

midnight.

Raport musiał być skończony na czas, więc
pracowaliśmy jak szaleni do północy.
(konieczność)

The professor arrived on time

and the lecture

didn't have to be

cancelled

.

Profesor przybył na czas i wykład nie musiał
być odwołany. (nie było takiej konieczności)

All dishes

could be tasted

before

you decided to order them.

Wszystkie dania mogły być próbowane zanim
decydowano się na ich zamówienie. (istniała taka
możliwość)

My brother's CDs were locked in

his desk and they

couldn't be

touched

.

Płyty mojego brata były zamknięte w jego biurku
i nie mogły być dotykane. (nie było takiej
możliwości)

Strony biernej używa się także, aby wyrazić powszechne przekonania, domysły, itp. Stosujemy w

tym przypadku następujące czasowniki

w stronie biernej

:

say believe think report claim know expect allege suppose

W zdaniu wyglądają one następująco:

1.

It is said

that the government will raise taxes soon.

Mówi się, że rząd wkrótce podniesie podatki.

2.

It is reported

that large numbers of penguins are leaving their

habitat.

Raporty donoszą, że duża liczba pingwinów opuszcza swoje siedlisko.

3.

It is alleged

that the celebrity accepts regular presents from the

mafia boss.

Podobno celebryta otrzymuje regularne prezenty od szefa mafii.

4.

It is expected

that a lot of people will be against the new

regulations.

Oczekuje się, że wiele osób będzie przeciwko nowym zarządzeniom.

5.

It is supposed

that the driver who caused the accident was drunk.

Przypuszcza się, że kierowca, który spowodował wypadek, był pijany.

6.

It is thought

that the burglars were waiting for everyone to leave

the museum.

Uważa się, że włamywacze czekali, aż wszyscy opuszczą muzeum.

7.

It is claimed

that the party has gone back on its promises.

Twierdzi się, że partia nie dotrzymała swoich obietnic.

Tę samą treść można wyrazić zaczynając zdanie od podmiotu, czyli w naszych przykładach the

burglars, the goverment, itd. Czasownik raportujący pozostaje w stronie biernej,

natomiast czasownik opisujący czynność, o której mowa, jest użyty w bezokoliczniku.

Uwaga: Jeżeli czynność ta jest w stosunku do czasownika raportującego jednoczesna lub

późniejsza (przykłady 1-4), stosujemy bezokolicznik teraźniejszy w formie simple (np. to

raise) lub continuous (np. to be leaving).

Jeżeli czynność ta jest w stosunku do czasownika raportującego wcześniejsza (przykłady 5-7),

stosujemy bezokolicznik przeszły - perfect infinitive, w formie simple (np. to have gone) lub

continuous (np. to have been waiting).

No dobrze, po tych obszernych wyjaśnieniach zobaczmy, jak to wygląda w zdaniach:

1. The government is said

to raise

taxes soon.

2. Large numbers of penguins are reported

to be leaving

their

habitat.
3. The celebrity is alleged

to accept

regular presents from the mafia

boss.
4. A lot of people are expected

to be

against the new regulations.

5. The driver who caused the accident is supposed

to have been

drunk.
6. The burglars are thought

to have been waiting

for everyone to

leave the museum.
7. The party is claimed

to have gone

back on its promises.

SUMMARY

Ćwicząc sobie stronę bierną warto pamiętać zasadę, że w naturze nic nie ginie... Jeśli w zdaniu w

stronie czynnej pojawia się końcówka -ing, musi się ona także pojawić w zdaniu w stronie biernej.

Jeśli czasownik be jest już odmieniony (bo występuje w formie been, do której nic już nie można

dokleić, lub w formach osobowych am, are, is, were, was), to należy 'dostawić' sobie drugie be,

do którego już bez problemu można będzie przyczepić -ing tworząc słówko being.

Warto pamiętać, że w języku angielskim strona bierna jest znacznie częściej używana niż

w polskim.

Na koniec zestawienie naszego wzorcowego zdania w stronie biernej w każdym czasie:

forma 'to be'

dla danego czasu

past participle

(III forma)

Present Continuous

A book

is being

written.

Books

are being

written.

Present Simple

A book

is

written.

Books

are

written.

Present Perfect

A book

has been

written.

Books

have been

written.

Past Simple

A book

was

written.

Books

were

written.

Past Continuous

A book

was being

written.

Books

were being

written.

Past Perfect

A book

had been

written.

Books

had been

written.

Future Simple

A book

will be

written.

Books

will be

written.

Future Perfect

A book

will have been

written.

Books

will have been

written.