Badanie moczu

Spos

b pobierania i przechowywania pr

bek:

▬

zawsze

nale

y bada

wie

y mocz,

brany w godzinach rannych, na czczo,

▬

do dok

adniejszych bada

bezpo

rednio pobiera

z p

cherza cewnikiem lub

łą

punkcyjn

Jego badanie obejmuje

▬

ocen

ciwo

ci fizycznych,

▬

ustale

nie sk

adu chemicznego,

▬

mikroskopowe badanie osadu

Właściwości fizyczne

Przejrzystość moczu

(przejrzysty, lekko-mętny, mętny, zdecydowanie mętny)

u koni

jego zmętnienie powoduje:

▬ obecność śluzu lub

▬ węglanu wapnia.

u przeżuwaczy (i np. świń)

▬ obecność węglanu wapnia,

▬ wytrącanie się moczarów.

Stopień zmętnienia zależy też od zawartości komponentów:

▬ uorganizowanych (komórki nabłonka, krwinki, śluz, bakterie) lub

▬ niezorganizowanych (węglany, szczawiany, moczany, fosforany).

Mętny mocz zawsze należy odwirować

▬ przeznaczając osad do badań mikroskopowych,

▬ natomiast supernatant do badań chemicznych.

Właściwości fizyczne

Rodzaj piany moczu (znikoma, mierna, znaczna, bezbarwna, żółta, żółto-

zielona, brunatna, krwista, utrzymująca się, szybko znikająca).
Barwa moczu zależy od zawartych barwników (urobilina, urobilinogen):
u koni ▬ jest on żółty lub ceglasto-żółty,
u bydła ▬ jasnożółty lub słomkowy
u świń ▬ bezbarwny lub jasnożółty
u mięsożernych ▬ słomkowy, bursztynowo-żółty, a czasem żółty.
Natomiast charakterystyczne zmiany jej świadczą już o toczącej się chorobie:
bezbarwny staje się on w wielomoczu, moczówce prostej lub w zapaleniu

nerek,
ciemna barwa świadczy o odwodnieniu, gorączce lub niedrożności cewki

moczowej,
jego zbrunatnienie powoduje hemoglobina lub mioglobina,
a mleczną barwę spotkamy przy zwyrodnieniu nerek.

Właściwości fizyczne

Jego

zapach

swoisty jest zwykle dla gatunku zwierząt:

roślinożernych

przypomina miód lub owoce,

świń

zapach rosołu,

a u

mięsożernych

jest on po prostu przykry.

Opisując go używamy następujących określeń

(swoisty,

amoniakalny, owocowy lub gnilny).

Natomiast w opisie odbiegającego od normy spotykamy:

amoniakalny ▬ świadczący o rozkładzie bakteryjnym np. przy poraż

eniu

pęcherza, niedrożności cewki moczowej, nieżycie pęcherza,

słodko

mdły ▬ przy cukrzycy, acetonurii, glistnicy,

gnilny ▬ przy przewlekłym zapaleniu pęcherza lub nowotworach.

Właściwości fizyczne

Konsystencja

(wodnisty, śluzowaty, ciągliwy, galaretowaty)

▬

płynna

u koni jest objawem poliurii
u innych śluzowaty ciągliwy (oliguria lub nowotwory, choroby pęcherza lub

miedniczek nerkowych).

▬

galaretowata

(ropne zapalenia nerek, silny stan zapalny dróg

wyprowadzających).

Gęstość

konie

1.035 (1.020-1.050)

bydło

1.035 (1.025-1.045)

owce i kozy

1.030 (1.015-1.045)

psy i koty

1.025 (1.015-1.045).

Właściwości chemiczne

Odczyn

(pH)

Prawidłowy

roślinożerne

–

zasadowy

wszystkożerne

–

zależnie od diety

mięsożerne

–

kwaśny

Ocena zmienionego chorobowo

u mięsożernych i świń

zmiana odczynu na zasadowy (amoniakalna fermentacja bakteryjna,

zapalenie pęcherza).

u roślinożernych

kwaśny odczyn (głód, stany zapalne, gorączka, cukrzyca, ostre z

apalenie nerek, moczówka).

Obecność białka

Z moczem wydala się niewielka ilość białka, której

obecności nie wykazują rutynowe testy. Stąd każda jego ilość wyk

ryta tymi

testami już świadczy o chorobie. Podwyższony ich poziom może wyn

ikać ze

wzrostu przepuszczalności nabłonka nerkowego w różnych stanach

chorobowych lub domieszek pochodzących z dróg wyprowadzających m

ocz.

białkomocz czynnościow

(zaburzone ukrwienie nerek),

białkomocz organiczny

(choroby nerek lub dróg wyprowadzających)

nerkowy

(niższa zawartość białka, wałeczki),

pozanerkowy

–

czyli z dróg wyprowadzających (białko + osad),

rzekomy

(gruczoł krokowy, drogi rodne).

Cukier

(glukoza),

Ciała ketonowe

Właściwości chemiczne

Barwniki krwi i mięśni,

Barwniki żółciowe,

Indykan

(jego obecność w moczu świadczy o rozkładzie tryptofanu w jelici

grubym), a wyższy poziom stanowi konsekwencję:

gnicia oraz wchłanianie zalegającej treści pokarmowej,

zgorzeli płuc,

ropomacicza,

otorbionych ropni lub nowotworów w stadium rozkładu.

Badania hematologiczne

i biochemiczne krwi zwierząt

Badania hematologiczne krwi zwierząt

Badania hematologiczne – morfologia krwi

Obraz czerwonokrwinkowy

psa prawidłowe wartości

wynik

*RBC

(5,5 - 8,5 T/l)

8, 05

• Hb

(15,0 - 19,0 g/dl)

19, 8

• Ht

(37 – 55 % )

59, 1

• MCV

(60-77)

• MCH

(12 - 16)

24, 6

• MCHC

(19 - 22)

33, 5

Badania hematologiczne - morfologia krwi

Obraz białokrwinkowy

psa prawidłowe wartości

wynik

WBC

(6,0 - 12,0 G/l)

8, 05

bazofile

(0 - 1)

4, 6

neutrofile 15,

pałeczkowate

(0 - 4)

segmentowane

(55 - 75)

15, 6

eozynofile

(0 - 4)

0, 9

limfocyty

(13 - 30)

65, 3

monocyty

(0 - 5)

13, 6

(200 – 580)

276

Rozmaz krwi

–

ocena wyników

Dokonując morfologicznej oceny rozmazu krwi należy ilościową

analizę badanych krwinek (np. ilość leukocytów) oraz jakościową

(leukogram

–

ich proporcje w rozmazie) łączyć z opisem objawów

klinicznych. W opisie wyników końcówki „oza” lub „filia” sugeruj

wzrost liczby komórek, a „penia” spadek ich (np. eozynofilia,

limfocytoza, neutropenia itp.).

W różnych

chorobach zakaźnych

zwłaszcza bakteryjnych

białokrwinkowy obraz w schematycznym ujęciu przedstawia się

następująco:

najpierw dochodzi do

hipergranulocytozy, obojętnochłonnej

co uznano za

objaw

pierwszego stadium walki z zakażeniem

po nim następuje

monocytoza

, będąca objawem

przełomu w odczynach

obronnych ustroju

i nierzadko znajduje ona odzwierciedlenie w objawach

klinicznych,

końcowym etapem walki ustroju z czynnikiem zakaźnym (zarazkiem)

jest tzw.

mobilizacja przeciwciał oraz reparacyjnych procesów

, którą cechuje

limfocytoza w krwi obwodowej

Rozmaz krwi

–

ocena wyników

Od początku większości

chorób wirusowych

zwiększa się

liczba

limfocytów

, bez tzw. wstępnej fazy neutrofilii. Najczęściej zmianie tej

towarzyszy leukocytoza

Rzadko w praktyce rozpoznaje się

leukopenię

, choć powinna ona

poprzedzać wystąpienie objawów klinicznych choroby zakaźnej (np.

gorączki). Trwa jednak krótko, czemu sprzyja gwałtowne na ogół

przemieszczanie się białych krwinek do siateczkowo

histiocytarnego

(USH) układu z racji wtargnięcia drobnoustrojów.

Ocena wydolności obronnej układu granulocytarnego opiera się

między innymi na ustaleniu proporcji granulocytów do agranulocyt

ów

(wskaźnik białokrwinkowy) oraz stosunku (wskaźnik przesunięcia)

dojrzałych granulocytów (segmentowane) do form młodocianych

(pałeczkowate, a nawet metamielocyty). Bezwzględny wzrost liczby

granulocytów w intensywnie ostrym zapaleniu lub zakażeniu jest

objawem prognostycznie pomyślnym, a do przewagi komórek układu

limforetykulanego dochodzi wraz z regresją objawów klinicznych.

Rozmaz krwi

–

ocena wyników

Przesunięcie obrazu granulocytów obojętnochłonnych w

lewo

oznacza po prostu wzrost odsetka młodocianych form

krwinek (pałeczkowate lub nawet metamielocytów) kosztem

dojrzałych (segmentowanych). Oznacza to stan ich regeneracji i

świadczący o pobudzeniu oraz zdolności granulocytów do obrony.

Zaś

przesuniecie w prawo

, czyli wzrost liczby segmentowanych

granulocytów obojętnochłonnych kosztem form młodocianych

–

pałeczkowatych to objaw degeneracyjny, który świadczy o

zmniejszeniu się aktywności obrony komórkowej. Przy

równoczesnym nasilaniu się objawów klinicznych choroby obraz

ten jest niepomyślny prognostycznie.

Rozmaz krwi

–

ocena

wyników

Bazofilię

rzadko spotykamy w praktyce, ale może ona nastąpić po

wstrzyknięciu obcogatunkowego białka, po zastosowaniu,

preparatów kortyzonowych oraz w przewlekłej niedokrwistości

hemolitycznej.

Eozynofilia

zwykle występuje podczas inwazji pasożytów, względnie

odczynów lub chorób alergicznych, towarzyszy też zejściu

choroby w trakcie, ktorej występowała neutrofilii.

Neutrofilia

zwykle występuje wraz z leukocytozą. Dochodzi do tego

w większości chorób zakaźnych, przebiegających z gorączką oraz

w zatruciach z zaburzeniami przemiany materii. Towarzyszyć

może też nagłej utracie krwi, szybko rosnącym nowotworom i

stanom pooperacyjnym.

Neutropenii

przeważnie towarzyszy leukopenia. Występują one w

przebiegu chorób z przebiegających z powiększeniem śledziony

(wzmożony rozpad granulocytów), w marskości wątroby oraz w

licznych chorobach wirusowych.

Rozmaz krwi

–

ocena

wyników

Limfocytoza

występuje u młodych zwierząt, co można uznać za

prawidłowość, a w przebiegu zakaźnych chorób cechuje okres

obrony humoralnej. Jednakże niepokojąco długie utrzymywanie się

tego stanu towarzyszy przewlekłym chorobom i nadczynności

tarczycy. Ponadto

hiperlifocytoza

jest objawem charakterystycznym

dla limfatycznej białaczki.

Limfopenię

spotykamy w okresie neutrofilii w przebiegu wielu chorób

zakaźnych. Towarzyszyć może również stanom wyczerpania ustroju,

co jest już objawem zdecydowanie niepomyślnym. Dochodzi do niej

też w sytuacjach stresowych związanych z uwalnianiem się

kortykosterydów, jak również w czasie trwania kuracji tymi lekam

Monocytoza

to dość rzadki stan, który towarzyszyć może limfocytozie

jako wyraz pobudzenia limforetikularnego układu. Wzrost odsetka

monocytów odnotowano też w przebiegu brucelozy i po szczepieniu

19. Ponadto może towarzyszyć ona wywołanym przez pierwotniaki

chorobom, jak też niektórym okresom w przebiegu gruźlicy oraz

niedokrwistości zakaźnej u koni.

Badania biochemiczne krwi

Krowy

Profil energetyczny

poziom glukozy

(3,0 – 3,9 mmol/l)

3.55

2.99

3.83

3.88

3.61

3.16

3.50
0.35

poziom cholesterolu

(2,6 – 5,2 mmol/l)

5.89

6.13

2.97

3.13

3.96

4.34
1.36

poziom trójglicerydów

(0,17 – 0,51 mmol/l)

0.33

0.32 0,32 0,44 0,30 0,32

0.34
0.25

Badania biochemiczne krwi

Krowy

Profil białkowy

poziom białka całkowitego

(68,0 – 84,0 g/l)

87.6

83.5

86.0

86.7

76.1

91.1

85.2

5.08

poziom mocznika
(3,0 – 5,0 mmol/l)

4.28

3.50

2.67

5.00

2.67

3.33

3. 57

0.92

poziom kreatyniny

(88,0 – 177,0 μmol/l)

99.8

93.7

137.9

141.4 104.3

95.5

112.2
21.68

poziom albumin (A)

(28,0 – 40,0 g/l)

32.07

28.26

30.43

36.07

****

31.71

3.03

poziom globulin (G)

(33,3 – 42,5 g/l)

55.93

54.79

55.57

50.94

****

54.31

2.29

α-globuliny (7,5 – 8,3 g/l)

16.21

14.75

13.15

11.62

****

13.93

/1.98

β-globuliny (8,0 – 11,2 g/l)

6.87

7.55

5.54

7.42

****

6.84

/0.92

γ-globuliny (16,9 – 22,6 g/l)

32.85

32.44

36.88

31.90

****

33.52

/2.27

A/G (0,84 – 0,94)

0.57

0.57 0.55

0.71

****

0.6

/0.07

α/ γ (0,4)

0.49

0.45

0.36

****

0.41/0.07

Badania biochemiczne krwi

Krowy

Profil wątrobowy

GGT

(0,2 – 0,5 μkat/l)

0.63

0.3

0.25

0.22

0.42

0.57

0.4

0.17

Asp AT

(0,22 – 0,50 μkat/l)

0.88

1.1

3.9

1.06

1.17

1.1

1.53

1.16

Al AT

(0,16 – 0,30 μkat/l)

0.83

0.51

0.3

0.23

0.35

0.43

0.44

0.21

fosfataza zasadowa

(0,16 – 0,30 μkat/l)

1.63

2.15

1.87

1.07

2.58

1.6

1.82

0.52

- poziom bilirubiny

całkowitej

(0,17 – 5,13 μkat/l)

3.08

2.56

5.3

3.25

2.74

2.75

3.28
1.02

związanej

(< 0,9 μkat/l)

0.55

0.83

0.99

0.88

0.61

0.16

0.67

0.3

Badania biochemiczne krwi

Krowy

Profil mineralny

Ca (2,25 – 2,80 mmol/l)

2,11

2,39

2,26

1,98

2,13

2,11

2.16

/0.14

P (1,62 – 2,26 mmol/l)

1,2

1,51

1,59

1,42

1,24

1,06

1.34

/0.2

Mg (0,78 – 1,07 mmol/l)

0,8

1,0

1,1

1,0

0,9

0.93/1.12

Na (136 – 150 mmol/l)

136

133

140

139

140

135

137/2.93

K (4,00 – 5,50 mmol/l)

4,2

3,8

4,3

4,2

4,5

3,9

4.15/0.26

Cl (96 – 110 mmol/l)

104

101

103

101

102/1.22

Fe (21,5 – 32,7 mmol/l)

13,97

18,09

30,27

10,57

24,54

15,76

18.9/7.28

Document Outline

Badanie moczu
Właściwości fizyczne
Właściwości fizyczne
Właściwości fizyczne
Właściwości fizyczne
Właściwości chemiczne
Właściwości chemiczne
Badania hematologiczne i biochemiczne krwi zwierząt
Badania hematologiczne krwi zwierząt
Badania hematologiczne krwi zwierząt
Badania hematologiczne – morfologia krwi
Badania hematologiczne - morfologia krwi
Rozmaz krwi – ocena wyników
Rozmaz krwi – ocena wyników
Rozmaz krwi – ocena wyników
Rozmaz krwi – ocena wyników
Rozmaz krwi – ocena wyników
Badania biochemiczne krwi
Badania biochemiczne krwi
Badania biochemiczne krwi
Badania biochemiczne krwi

Diagnostyka laboratoryjna w toku modernizacji

Document Outline